THIÊN ĐÀNG TUỔI THƠ

----o0o----

Bình Phú Đông nơi tôi khóc tiếng khóc đầu đời, mẹ kể trong đêm ấy dân làng tôi cũng  khóc vang vì Ô Bích, ô bích là pháo 105 ly giặc Pháp mới chuyển về Gò Công , nghe bùm bùm dưới Tỉnh, rồi nổ ầm ầm sáng rực cả làng, có người bảo tụi Pháp đốt pháo bông đến khi tiếng mõ hồi một vang vang , nhà cháy người khóc, mạnh ai nấy chạy, mà chạy đi đâu bây giờ ! mẹ ra cây rơm tránh đạn, lo sợ mỏi mệt mẹ ngủ mơ

Trong giấc mơ mẹ thấy cảnh loạn lạc, người người chạy tán loạn có một bà lão quảy trên vai chiếc túi, tay bồng đứa bé gái rất đẹp trao cho mẹ và nói

–“ Bà cho con”

mẹ thưa

– “ Con đã 5 đứa gái rồi, sanh thêm đứa gái nữa, chồng sẽ bỏ con, Bà thương xin cho con thằng bé trai , con cám ơn Bà”

Bà ngấm nghĩ xong mở miệng túi lôi ra một thằng dài lòng thòng, ốm tong teo, đen thui thủi, mỏ vảnh như con khỉ đột, mẹ thấy xấu quá, nhưng là con trai, đành nhận. Bà biến mất trong đoàn người chạy loạn, sáng sớm hôm sau nhìn tôi mẹ bảo thầm

 –“ Sao giống in thằng đó ! “.

Thì tôi chứ ai !

*

*    *

Chưa kịp quàng hồn mặt trời chưa mọc, mõ hồi một lại vang vang ở đầu xóm, tiếng người chạy báo tin nhau Tây bố, Tây bố … một trận càn quét lính Tây, lính ta cùng với Maroc, bắn giết đốt nhà, Chú và Cô tôi bị giặc Pháp giết hại dã man, tài sản nhà cửa  bị đốt cháy rụi, mẹ kể nằm dưới ao nhìn ngọn lửa đỏ rực bụi than bay khắp trời,  nghe tre nổ lóp bóp lòng mẹ như ai cắt từng đoạn ruột, bởi tiền bạc dấu trong ống tre của cây đòn tay  nhà bếp, tài sản để trong nhà tất cả phút chốc biến thành tro bụi

Gia đình tôi theo sóng người đi tản cư xuống Đồng Sơn ở tạm nhà người bạn, đợi Tây rút đi ba tôi lén về thăm nhà tìm nhặt những gì còn lại, ba về trong vô vọng sau nhiều đêm thức trắng người quyết định bỏ xứ ra đi.

Chị Cả tôi ở lại nhà người làm dâu với tuổi đời non chẹt.

Vất vả mệt nhoài sau cùng đến Cầu Huyện ba chọn làm nơi dừng chân

Đàn trâu không ruộng cày ba tôi bán hết để cất nhà và mua đồ dùng cần thiết

Từ một nông dân chân lắm tay bùn, ba tôi hoát nhiên thành thợ Mộc đóng thùng xe cho Gara Bác Ba Quý trước Nhà Thờ, đôi khi làm cho “ Cắc Chú Năm” ở Ao Trường Đua

Gia nhập  vào cuộc sống của giới thợ thuyền, quên dần  công việc đồng áng hằng tuần vào chiều thứ bảy ba chuẩn bị quần áo dụng cụ linh tinh theo Ông Quản Phát đi săn tận trên Biên Hoà chiều tối Chúa nhật mới về , chúng tôi có tuần ăn thịt Nai, có tuần ăn thịt Bò , Heo Rừng , Cheo , Mểnh, thôi thì đủ món cũng có tuần ba về tay không !

Tuổi rất nhỏ tôi đã vào học Trường Bà Phước, nên bây giờ không nhớ gì nhiều, chỉ nhớ năm lớp Tư học với Bà Xi, người Trợ Giáo là Chị Báu, Bà Xi không được cao lắm lúc nào cũng tất bật, mỗi lần đi hai vành nón bay lên lượn xuống, chùm xâu chuổi với Cây Thánh Giá ở bên hông chạy tới chạy lui theo từng bước chân kêu lào xào.

Thuở chúng tôi đi học thường bị thầy giáo dùng thước kẻ đánh đít gỏ đầu, xoè bàn tay hoặc chúm ngón tay lại đánh lên  đau thấy mồ tổ, đó là chuyện thường, sở  trường của Chị Báu là nhéo, đố ai mà nhéo đau được như thế, qu..ý.t một cái thằng nhỏ la ui da, tức thì trên bắp đùi non nổi hai vết bầm, thật là độc chiêu! còn một tuyệt chiêu nữa là dẫn lên phòng Bà Nhứt xô xuống hầm rắn, tôi học trường bà Phước được hai năm nhưng chưa thấy “Tiểu quỹ” nào bị Quý Bà xô xuống hầm rắn bao giờ ! vì tội phạm bị dẫn đi tái lét mặt mài có vị còn đái trong quần. Thế là được tha !

Cao Thệ

Học hết năm lớp Tư Trường Bà, tôi được ba xin qua Trường Nam Tiểu Học, thời đó lớp Năm đến lớp Ba học bên Nhà Đèn, số học sinh của tôi là 32/54 nghĩa là học sinh thứ 32 của năm học 1954.

Má sắm bộ đồ mới tinh, áo sơ mi trắng, quần cộc đen đôi guốc Vông và cặp  đựng tập vở bằng Đệm vàng khè.

Ngày đầu đi học áo bỏ trong quần, đường Cầu Huyện đá xanh lõm chỡm, lần đầu tiên đi guốc bị trẹo quai guốc hoài , quai guốc làm bằng miếng nhựa trong suốt có một hai vạch xanh đỏ cho em nhỏ nó mừng! người bán nói vậy nhưng thú thật tôi không mừng nổi, từng chiếc  guốc thay phiên nhau gõ lọp cọp dưới đá, làm tôi khoái nhưng đi đến nhà Ông Thân Bính trên ngón chân cái, quai guốc làm cho da phồng rọp đau nhức, ráng đi tới nhà Ông Phán Đờn phải đành cầm guốc trên tay đến trường, gốc mình là lúa rồi ai bảo quê thì chịu, suốt 3 năm sơ cấp đi chân không, guốc để dành rửa giò trước khi đi ngủ.

Tôi là học sinh giỏi của lớp, không giỏi sao được từ lớp Tư rớt xuống học lớp Năm không giỏi mới là lạ !

Thời đó học sinh lớp Năm đôi khi 9- 10 tuổi là thường, tôi cao nhồng nhưng khi xấp hàng bao giờ cũng đứng sau,  dù mang biệt danh “ Tre Miễu “

Trước Trường Nữ Tiểu Học là con đường chạy dài xuống tới Nhà Đèn, bây giờ gọi là đường Nguyễn Văn Côn. Bên hông Trường Nữ có xây Nhà ăn cho các bạn ở xa đến giờ trưa về đó ăn uống nghỉ ngơi chiều học tiếp.  Sau nhà ăn là con sông, bên kia sông bến xe đò, là chợ hoa quả ghe cộ lui tới mua bán ì xèo. Suốt con đường này chỉ có hai căn nhà, một là nhà Ăn hai là Nhà Vệ Sinh của Trường Nam.

Nhà tôi nằm trong một khuôn đất rất rộng, Sông Cầu Huyện có nhánh rạch nhỏ chảy từ nhà Ông Ba Nghi , đến vườn nhà chú Năm Mạnh , chạy qua nhà Bác Tư Giái chia làm 2 nhành một nhánh chạy quẹo sau nhà Bác Ba Chỉnh rồi vào đất nhà tôi, một nhánh chạy thẳng ra đường 30-4 hiện nay qua cống vào những đám ruộng bên kia đường.

Ba tôi đào hai cái ao thật lớn phía sau nhà, một ao dài suốt chiều ngang miếng đất cặp bên nhà Cô Chín Xô, Một ao nhỏ hơn cặp bên nhà Bác Ba Chỉnh.

Chế độ Đệ Nhất Cộng Hoà, Ngô Tổng Thống không cho mình là “đầy tớ nhân dân” như các bậc lãnh tụ đáng kính khác ở Việt Nam. ông nói “ Tôi thức khuya dậy sớm cần mẫn chăm lo công việc hằng ngày……” câu nói này là đề tài luận văn thi lấy Văn Bằng Tiểu Học của tôi mà.

Thời Ông lãnh đạo đất nước vừa chuyển mình, bản thân Tổng Thống gặp quá nhiều khó khăn, phải dẹp băng nhóm này, tranh thủ với bè phái kia, Cộng Sản phá hoại chổ này, len lách thăm nhập giựt dây chổ nọ, mấy Ông Cố Vấn Mỹ khi thế này, lúc thế nọ, bị đuổi về nước cũng chưa tởn, vậy mà đất nước vẫn hồi phục, dân chúng ấm no, khác xa với ngoài kia

Chăm lo đời sống nhân dân không phải trên lời nói suông mà bằng việc làm thực tế, lúc tôi 8 - 9 tuổi gì đó chình mắt tôi trông thấy chứ không hề nghe ai nói lại. Chánh Phủ du nhập cá Phi và Cây So Đủa từ  Phi Luật Tân về.  Cây So Đủa rể nó trị Phèn rất tốt, trồng vào những vùng đất phèn chua để giúp cải tạo đất, lá nhiều chất đạm món ngon bổ dưỡng cho Dê, Bông So Đủa nấu canh chua Tép hết xẩy !. Cây So Đủa người ta thường dùng làm cột, đòn tay cất nhà, dựng bếp nhưng hay bị mối mọt, sau người ta thường cưa ra từng khúc, đặt dụm vào nhau tưới nước lầy độ ẩm trồng nắm Mèo.

Cá Phi dể nuôi, phát triển rất nhanh là thức ăn gần gủi với nông dân. Cá chiên sốt cà là món ăn số một thời đó.

Thuở ấy Gò Công nhận Cá Phi về thả nuôi dưới Hồ Tắm trước Trường Nam Tiểu Học cho người canh gát cẩn thận,  Ty Cảnh Sát đối diện với Hồ Tắm,  chú Cảnh Sát quen, câu lén cho ba bốn con , chị tôi đem về thả xuống ao, một thời gian ngắn đàn cá phát triển rất đông, mỗi sáng cá nổi lên đặt ao bơi thục lùi đớp nước, bầy con đen đen lon ton bơi chung quanh rất lạ mắt. Sau này mới biết buổi sáng cá nổi là do môi trường xấu, khí SH nhiều làm thiếu Oxy. Để phát triển đàn cá,  Ba tôi vớt  thả bớt qua ao lớn.

Cá Phi Mái màu xám xanh thân mập ngắn đòn, Cá trống thì màu mè, nổi nhất là màu đỏ ở đầu, dài đòn và ốm hơn. Nuôi cá phi chẳng tốn kém là bao mà bán được giá, ngày hai buổi sáng chiều quăng cám cá nổi lên ăn mồi.

Vào thời điểm này Ông Ba Khoa có cái ao giáp bên cống cũng  nuôi cá Phi, Ông vớt bán một cập cá giống $5 , Năm đồng vào thời đó rất là lớn.

Nhà tôi cũng bắt chước bán Cá Phi, Ba tôi cho đào 2 mương lớn dọc theo nhà Bà Tư Lang vớt cá Phi con thả xuống chờ bán, người ta xách thùng đi mua cá nườm nượp như trẩy hội thật là vui

Cao Thệ

Thời gian này bên Ao Trường Đua phía đi Biển Tân Thành, đường phía sau Sân Vận Động người ta trồng Dương hai hàng thẳng tắp, gió về ru Dương hát vi vu êm đềm, buổi chiều người đi lộ Hàng Dương rất đông ngồi bên bờ ruộng hoặc vào trại Gà trên những băng ghế đá, Dọc đường Hàng Dương cặp bên sân vận động có Trại nuôi gà, Trại nuôi gà thời ấy thật là đẹp có nhà để gà ngủ, có sân chơi, thức ăn chứa trong máng, nước uống chứa trong bình sẳn sàng đầy đủ, những con gà mập ú, từ màu trắng , trắng xám đến màu cánh gián đẹp tuyệt vời vừa là trại nuôi gà vừa như là công viên nho nhỏ do Chánh Phủ Úc quảng bá và xây tặng.

Theo chương trình phát triển nông nghiệp, Ty Thú Y sẽ cung cấp cho bất cứ người dân nào muốn nuôi gà, người ta cho cán bộ xuống tận nhà cố vấn làm chuồng, huần luyện việc chăm sóc, cung cấp gà để nuôi, đợt đầu tiên nhập về khoảng 2,600 đến 3,000 con  Chánh Phủ phát không cho nhân dân

Ba tôi nhanh tay xin nuôi được 300 con gà, sau khi hướng dẫn phương pháp chăn nuôi, làm chuồng trại, cán bộ Thú Y mang gà đến tận nhà , gà ăn nhiều lớn như thổi, gần hai tháng tuổi nhiều thằng vổ cánh gáy t..e..t.e

Mấy chú mấy bác tham quan tối ngày, có người ở tận Tân Điền Vàm Láng, chính điều này những con gà yếu bắt đầu khục khặc, ngủ gục lâu lâu giựt hồn kéo đầu về ngay ngắn, nước mũi nước dãi tè le, cán bộ thú y xuống chích , gà sao giống như người, cũng uống và chích thuốc lại còn đề nghị lấy lá xé gắn vào lưới bao quanh chuồng gà, tránh người, tránh gió nữa chứ, thật là gà ngoại có khác.

Mỗi sáng má tôi lượm trên dưới khoảng 30 con gà chết cứng có hôm gắp đôi, bầy gà te te vang rần kêu la ỏm tỏi chưa đầy tuần lể rủ nhau theo ông theo bà hết trọi, tức không ? Má tôi nói như vậy, anh em tôi thì khoái chí ăn thịt gà kho xả ớt ban đầu ngon, ăn riết rồi ngán, sau cùng là sợ !

Ông bà ta rất giỏi, thường chế ra những câu ngắn gọn dể nhớ dạy con cháu nhớ lâu. Biết cách mà sống ở đời

Thí dụ như :        

                                 Ngày xưa quả báo thì lâu

     Ngày nay quả báo một câu nhãn tiền.

Bác Tư Xung làm ruộng , trên Ty Nông Nghiệp gì đó ? họ chở phân Ure đến tận ruộng cho, Bác chê không phải riêng Bác đâu nhé tất cả nông dân đều chê trong đó có Ba tôi nữa chứ, nhà trồng đám rau quèn bằng bàn tay, ké thêm cây ớt Hiểm mỗi buổi cơm ra ngắt vài trái, Ba tôi xin của Bác Tư một lon sửa bò phân Ure về pha nước tưới, hai ngày sau cành lá héo queo rồi rủ nhau chết khô trong sự ngỡ ngàng của Ba và luyến tiếc của Má.

Nông dân thì họ được hướng dẩn đàng hoàng hơn, nhưng hầu hết đều nói trong đó có Ông Ngoại tôi rằng thì là rải phân Ure lúa tốt lá nhưng đồng đồng lép xẹp, không thể nào trúng mùa,  bị sâu rầy, xịt thuốc cá tôm trong ruộng chết hết, lại làm đất cứng, sao bằng được với phân chuồng. Chẳng biết mấy cha việt cộng nằm vùng có rỉ tai không vì lúc này mấy cha chưa dám ló mặt móc ra. Các Ông cán bộ Nông nghiệp thì năn nỉ ỉ oi, nông dân nhận phân Ure Chánh Phủ cho rồi chất để đó, phân chảy nước vàng khè khai ngấy cả nhà. Người nông dân vẫn xài phân chuồng trộn với tro theo phương pháp của ông Thần Nông bên Tàu cách đây 5000 năm truyền lại, chảnh hết biết ! Bây giờ giá phân lên vù vù chóng mặt cũng phải tìm mua đỏ con mắt.

Ngày trước đến Nhà Thờ , Cha cho sửa bột, mỡ Cừu, dân mình chê , con nít phải uống sửa Ghi Gô, tệ lắm là sữa Bò mới đúng chứ ! nghe người ta nói thế, má tôi làm theo đem trộn cho heo, heo ăn mập ú, chưa 6 tháng dễ dàng lên một Tạ như chơi, mỡ Cừu thì chê hôi mùi Cừu. Đem bán đổ bán tháo lấy tiền đi chợ

Cao Thệ

Sau năm 75 các vị Cán Bộ tốt nghiệp ở Trường “ Chắc Cà Đao”,  “ Hóc Bà Tó”  đi chân đất ra thành phố lùa đám dân thành phố đi Kinh Tế Mới dạy cho cách “ Vắt đất ra nước, thay trời làm mưa” để trồng khoai mì. Tuyệt chiêu này hồi Mao còn theo bọn ăn cướp ở Giang Tây học lóm của Chu Đức chủ xị Quân Đoàn 4 Công Nông, sau nầy bí truyền cho Hồ Phạm  đem về Việt Nam, trong thời gian trốn chui trốn nhủi ở hang Hồ Phạm chế biến thêm rồi đem huấn luyện cho Thọ Thảo. Nếu năm 1906 mấy cha chịu khó chui ra sớm một chút thì dân Gò Công đở biết bao nhiêu ! cái vụ vắt đất làm mưa đó mà ! thật là “ Đỉnh cao trí tuệ loài người” !

Thực chất “ Kinh Tế Mới ”  vốn là con đẻ của “ Cải Cách Ruộng Đất “  mục đích là cướp nhà người ta, trả thù  bọn tư sản mại bản, cái bọn ăn sung mặc sướng, cái bọn “ không biết làm bồi bàn, không biết chăn vịt, chăn trâu ”   đưa vào đường cùn chết sống mặc bây,  đói quá trở về thành phố chẳng thằng quỹ nào nói gì, chiếm được nhà rồi, trở về thì ngủ đường ngủ xá nhá. Thời buổi siêu văn minh

Sâu bọ ở nhà Lầu

Cóc nhái ngồi xe hơi

Người ta ngủ vĩa hè, đi bộ

Lúc này kiếm muỗng sữa không ra, con cái ốm tong teo, thèm ăn miếng mỡ heo cũng chẳng có, nói gì đến mỡ Cừu, sữa bột, xưa rồi tám !

Anh tôi ở Đồng Sơn thèm ăn thịt bò, phải lấy kẻm gai cào vào mình bò cho chảy máu, lấy phân gà đắp vào thành ghẻ, cả tuần sau bò bệnh viết đơn gởi lên Uỷ Ban Nhân Dân Xã xin xẽ thịt, Trưởng ban Nông Nghiệp Ấp đến xem xét ký tên vào đơn với điều kiện chia cho Ấp Xã cặp giò, đơn nạp lên Xã sau cùng được duyệt , xẽ thịt bán bằng cách đổi lúa cho bà con người chút ít, tội nghiệp cho người, tội nghiệp cho bò. Nhân quả nhãn tiền. Thiệt là đáng sợ

Thuở còn kinh tế cũ dân ăn cơm gạo IR8 chê cứng, pha với cám nấu cho heo ăn. Lúa gì mà mới ba tháng đã chín vàng đồng. Lúa, tên của nó là Hoà, mỗi ngày vào giờ Tý Ngọ đuôi hột lúa mở ra hấp thụ khí Âm Dương tinh hoa của Trời Đất phải sáu tháng trở lên mới hấp thụ đầy đủ hột cơm ăn sẽ mềm dẽo ngon miệng, đằng này mới ba tháng ăn vào như ăn sạn. Ông Ngoại tôi nói vậy, thật hết biết !  Phải tìm cho được gạo Sóc Nâu, Nàng Hương, Chợ Đào. Sau 75 kiếm hột gạo IR8 ăn, tìm không ra phải sắp hàng từ sáng đến trưa mới mua được ít Bo Bo, khoai Mì sùng, khoai Lang thúi,  ăn vào nổi ghẻ chốc đầy mình hợp nhau cùng gảy thế mà vui,  Thật cũng ngộ !

Cao Thệ

Thời Ông Diệm đất nước mình an bình, nhà ngủ cũng chẳng cần đóng cửa, nên chuyện đi chơi ban đêm của tôi khó ai trong gia đình phát hiện, chỉ cần lấy mền đấp lên chiếc gôi ôm là xong. Mỗi đêm trăng sáng nằm ngủ nghe ám hiệu của chiến hữu lòng nôn nao khó chịu vô cùng, mèo kêu là thằng Cai, gà gáy của thằng Long, nghé ngọ là của thằng Bình, nghe tiếng chúng nó từ ngoài lộ văng vẳng vào tức chết nằm lăn qua lộn lại miết.

Đã tới giờ Hoàng Đạo tôi không trốn được ra khỏi nhà, má tôi cứ hỏi mãi vì sao con đi tiểu hoài ? cuối cùng cũng vượt qua được bức tường lửa để gặp gở chiến hữu. Thằng Cai là nhà chiến lược tài ba nó hoạch định đi đâu làm gì là trùng phóc. Hôm nay ngài đưa ra chỉ thị đi gom đồ cúng Rằm sau đó tập họp tại nhà anh Đức, tôi mang bao bố đi sau cùng, chúng nó chia hai nhóm mỗi thằng một bên đường từ ngã tư trên đến ngã tư Ao Trường Đua nếu chưa đủ thì đi tới Miễu Bà, có hay không về căn cứ tính sau.

Đi chơm đồ cúng cũng vất vả, đâu phải nhà nào cũng đặt Bàn Thiên ngoài hàng rào, có nhà Bàn Thiên đặt ở cây cột ngoài hàng ba, có nhà đặt trái cây trong mân trên chiếc ghế đẩu ở giữa sân, có nhà nuôi chó có nhà không, có nhà bị mất nhiều lần nên rình rập, thật là nhiêu khê  ! các chiến hữu chúng tôi dạn dầy kinh nghiệm thế mà có hôm bị rượt chạy trối chết.

Tôi cảm giác trong bao bố nào là Chuối, Cam, Quýt, đủ cho tiệc tối nay nhưng còn 2 căn nhà nữa là đến ngã tư Ao Trường Đua rồi. Về thì uổng thôi ráng. Tôi còn nhớ như in trước nhà có hàng rào bông bụp và một cây táo, Bàn Thiên là cái bàn đặt giữa sân gần hàng rào, chỉ cần mở của rào là thâm nhập vùng cấm địa,  bà cụ mặc áo dài xì xụp lạy nải chuối xiêm với mấy chun nước , thằng Rọt, núp bên ngoài hàng rào chờ đến giờ G. Lạy xong bà đi vào nhà, ngay lúc đó thằng Rọt mở của rào chớp nhoáng xâm nhập vùng cấm  nhanh tay vớt nải chuối thoát ra ngoài, Bà cụ vào nhà nghe tiếng két mở của vội nhìn ra trông thấy ú ớ rồi la làng.

Mấy chú uống rượu ngồi trên xe hàng đậu gần đó nhảy xuống rượt chúng tôi chạy tràn lan chi địa, cũng may mấy chú uống rượu quắc cần câu rồi thấy đường đâu mà chạy, bọn tôi thì hồn vía lên mây, tôi ù một hơi tới trường Tư Thục Khai Trí đứng nép mình vào gốc cây Bả Đậu thở dóc một hồi xem có chiến hữu nào không . Tuyệt nhiên không một bóng người , lầm lũi vác bao bố trên vai đi lòng cứ trách thầm sao khi nảy không chạy trở về mà lại quẹo phải. Câu chuyện Cầu Long Chiến những cái đầu lâu trắng xoá từ cầu lăn lông lốc xuống tới nhà thương cao cẳng rượt ba của thằng Long làm tôi nổi da gà

Chưa tới nhà Ông Thân Bính, tôi đã bắt đầu đọc kinh. Bà Tư Lang kể khuya gánh hàng ra chợ bán gặp người con gái mặc áo trắng xỏa tóc trên cây me tuột xuống, băng qua đường  đứng bên đống rác, đưa tiền gởi nhờ  mua đồ, Bà Tư ra chợ xem lại toàn giấy vàng bạc. ai biết thiệt giả thế nào, nhưng tôi bảo đãm Bà Tư Lang đã nói như vậy! Ngày xưa ngay đầu ngã ba Lộ Me sát mé sông là đống rác thật to, mỗi lần đi ngang qua phải bụm mũi mà chạy. Trước nhà Ông Ba Khoa có ngọn đèn đường le lói như cây nhang từ đây về Cầu Huyện tối ôm ôm, đi đến cống tim bắt đầu nhảy thìn thịt, tôi cố hát vang rồi huýt gió càng sợ hơn, từ đây đến quán Bác Tám Kỷ đường xa xôi ngàn dặm mồ mã Keo Gai Trăm Bầu, cây Lứt mịt trời. Hít một hơi thật dài tôi nhắm mắt đăm đầu chạy, tiếng thìn thịt phía sau càng sợ, càng chạy nhanh, chuối dừa cam quýt nhảy tồng tộng trên lưng dập nát tôi ngở mồ hôi ra ướt áo.

May mắn quá cũng về tới căn cứ, mình ên tôi là ngu, các chiến hữu rút lui  đứng  ở ngã ba Lộ Me, ăn chuối chờ mãi không thấy tôi bèn rủ nhau ra về.

Kiểm tra chiến lợi phẩm chuối cam quýt dập nát chỉ có mỗi trái dừa là bình yên.

Cao Thệ

Đến cuối năm lớp Ba thì tai nạn  ập đến gia đình

Ba đổ bệnh mấy ngày, nóng sốt anh tôi ở Đồng Sơn nghe tin về thăm, hai cha con tâm sự thăm hỏi huyên náo cả nhà, ba bảo tôi ra quán Bà Tư ốm mua rượu Đế và khô cá Đuối về cho anh nhậu, Chị tư con chủ quán lại đưa khô cá Đao, về nhà ba rầy khô cá Đao ăn khai ngấy làm sao anh con ăn được đem đổi lại.

Trên đường đi ra tôi gặp Thầy Ba Nô đến nhà chích cho Ba, quán Bà Tư không có khô cá Đuối tôi phải xuống quán Chú Mười Giả tuốt dưới ngã tư, gặp thằng Rọt hò hẹn với nó một hồi việc đi gở câu trộm tối nay… mới đến đầu hẽm nghe tiếng chị la khóc, chòm xóm tụ lại chật nhà, tôi chạy ù về ba tôi nằm trên ván thân thể tím ngắt, miệng  trào bọt mép máu đỏ tươi rồi qua đời.

Mới cười nói, sai bảo giờ lặng yên nằm đó !

Đức Phật dạy mạng người dài chỉ bằng một hởi thở vào ra, quả thật không sai !

Trời mưa rả rít đoàn người tiển đưa lầm lủi đi trong yên lặng.

Đêm về  má ngồi nhìn lên bàn thờ, bóng đen ngã dài in trên nền vách, tương lai chúng tôi đây.

Còn cha gót đỏ như son

Đến khi cha mất, gót con dính bùn.

Chóng chỏi được một thời gian, mẹ tôi gởi mấy chị nhờ chú bác nuôi dạy

Căn nhà trống huơ trơ trọi chiếc giường tre cũ kỷ và bốn mẹ con.

Ngày má bán bộ ván Gổ Mun kỹ niệm cũng là tài sản cuối cùng, cho Chú Năm Thiện bên Thánh Thất Cao Đài cưa ra chuốt đũa, tôi đã kêu khóc má khuyên bảo còn đôi tay mình sẽ sắm lại. 60 năm rồi, thằng con bất hiếu dở dở ương ương đầy đủ  đôi tay nhưng con của Má sắm được gì đâu ? lo đủ miếng ăn đã chết lên chết xuống rồi.!

Tiền bán bộ ván trang trải nợ nần còn chút ít tần tảo nuôi con. Má xin Bác Sáu Thợ Hồ che chiếc chòi giáp với ranh Bót bán chuối chiên.

Mỗi chiều tôi đội gạo ra nhà Cô Tám Kiểu nhờ cối xay bột. Nói thật bánh chuối chiên Má tôi làm còn ngon hơn Bánh Xèo của Bà Mười Xiềm Cần Thơ là cái chắc nhưng bánh vẫn ế, buổi sáng đi học buổi chiều đội mâm chuối chiên đi khắp làng khắp xóm bán, điểm bán chiến đấu nhất của tôi là trường gà của anh Minh anh Mẫn hai anh em sanh đôi ở Xóm Trong, Xóm Trong là hẽm Đồ Chiểu hiện nay.

Trường Gà cất trước Miễu ẫn trong đám dừa nước âm u như Đám Lá tối trời, các chiến hữu, đi ghe, đi xe đạp, đi bộ kè kè theo túi đệm là mấy ổng đó.

Gà ngày nay võ công vào bậc thượng thừa, vừa bay lên đối phương đã gảy cổ giẩy đành đạch nằm xuống, mắt tèm nhem mấy ông già chưa phát hiện thì đã chầu độ khác rồi !

Gà ngày xưa nhiều cập đá từ sáng đến tối, hai thằng uể oải đứng không nổi cứ kè cổ nhau nẹt hoài, bên ngoài đấu trường mấy chiến hữu la lối vang trời đất. Bắt một ăn năm đôi khi còn bắt một ăn mười. Không biết bắt một ăn mười là thế nào nhưng nghe sao viết vậy.

Tôi nhớ Bác Tám hay bác Mười gì đó ( tạm gọi là Bác Mười ) chuyên nuôi Gà Nòi nhà ở gần Ao Trường Đua Bác bị mù, con Gà Điều Thần Kê nổi tiếng của Bác Mười, Gà bên Chợ Lách Bến Tre qua, Gà Hốc Môn xuống, Châu Đốc lên đều bị đo ván, trong đó có một độ chưa hết 3 đồng tiền. Đồng tiền là mấy ông trường Gà khắc từng đoạn trên cây nhang dài khoảng lóng tay, lấy chỉ cột đống tiền xưa trên đó rồi đốt, độ 15 phút nhang cháy đến đó, đứt sợi chỉ làm rớt đồng tiền xuống đất cái teng hết một độ. Giống như  Võ sĩ đấu quyền anh, hai bên đem gà ra móc nhớt móc nhao, núc máu hút mũ, phun nước phèo phèo, vổ ức vổ đùi bành bạch, chổ nào tét da mấy ổng vá may lại như vá quần áo thật là giỏi, học lóm của Thần Y Hoa Đà mà không giỏi mới là lạ! xong lại ôm gà vào trường nhử nhử cho gà xung lên đá tiếp

Mấy sư phụ của tôi dạy rằng Thần kê là Gà gáy từ 7 tiếng trở lên, loại phàm phu chỉ ò ó o … o bốn tiếng ráng lắm rặn thêm tiếng nửa là năm hết.

Bửa nọ Gà Thần Kê Bác Mười cáp độ với con Gà Ô Tử Mị ở Cao Lãnh mang qua con gà gì mà đứng trên cây, đầu chúi xuống đất cả ba bốn ngày không cáp độ được.

Sau khi so vai, so cựa , con Thần Kê có cựa dài hơn, con Tử Mị nặng ký hơn Một con đá đòn một con đá thế hai bên đồng ý, lập sổ

Đá đâu từ sáng khi tôi đi học về, đội mâm chuối chiên vào vẫn còn. Tiếng la hét bắt độ vang rân cả một vùng

Bác Mười, mù mà thích xem đá gà mỗi lần nghe rẹt rẹt Bác nói – “ Chết mày chưa, chết mầy chưa như máy hát dĩa bị cà lăm” rồi cười sảng khoái, thằng con trai vừa dẫn đường vừa là phụ tá trông coi sổ sách tiền bạc ngồi kế bên rầu thúi ruột nóng máu la lớn lên – “ Gà họ đá gà mình mà “

Dân đá gà Gò Công xôn xao Con Thần Kê bị đo ván,  đàn gà nòi của Bác Mười cũng xuống dốc từ đây.

Quý vị sư phụ la hét từ sáng đến chiều, đói bụng nghe tôi rao chuối chiên đây, ê chuối chiên, tiếng kêu vang cùng trời … cuối đất vèo một cái là hết

Tôi buôn may, bán đắc được 6-7 tháng gì đó.

Một buổi sáng nghe tin anh Minh anh Mẫn chết, theo đoàn người nhiều chuyện tôi dọt xuống dãy mộ phía trước Tịnh xá Ngọc Tân thi thể hai anh nằm ngửa trên đất mình mẩy bị trói bằng dây kẻm trông như đòn bánh tét, đầy vết Mã Tấu chém, trên sọ một vết chém sâu nhét bản án vào, Nghe chị Mẫn thuật lại khoảng 9 giờ đêm một nhóm người mặc đồ đen đập cửa vào nhà bắt anh trói lại chúng chém anh từ trong nhà dẫn đi mất biệt, những nhà hai bên đường bọn chúng dẫn anh đi qua cón nghe tiếng rên đau dớn của các anh. Sáng sớm gia đình mò theo vết máu đến nơi đây. Với thú vật chưa ai dám làm thế,  giải phóng quân dám làm thật là đáng nể, cung cách chém giết đủ nói lên ” đỉnh cao trí tuệ của loài người ” !!!  

Trường Gà đóng cửa công việc buôn bán càng khó khăn hơn, thị trường buôn bán của tôi càng ngày càng mở rộng ra, lan dần tới Sân Vận Động mà kết toán hằng ngày chẳng được bao nhiêu! Do bán ế sợ má buồn tôi ăn và cho chúng bạn, về nhà nói dối là bán chịu. Buổi chiều mệt ứ hơi lại phải gánh gạo đi xay bột, còn phải đi gánh nước Ao Ông Hộ về xài. Phải đi đốn củi về chụm, giặt quần áo cho mấy em, đến tối học bài, thật là vất vả. Các chiến hữu phá làng phá xóm xa lánh dần, phải làm tự kiểm bằng cách cống nạp chuối chiên ế, nếu không ban bí thư khai trừ đảng, đồng chí Chín Đức tổng bí thư dõng dạc tuyên bố như thế, trời đất ơi đi phá làng phá xóm trộm món này cắp món kia,  mà cũng chảnh ?!

Má quần quật suốt ngày từ đầu hôm đến tối, vì vậy chúng tôi cố gắng, những đêm khuya 24- 25 âm lịch nước sông rất cạn 3-4 giờ sáng tôi thức dậy theo các anh chị âm thầm đi mò cá tép dưới sông, từ nhà ông Ba Nghi đến cống Ông Ba Khoa thì về. đi học

Đi bắt cá rất dể chỉ cần cái rổ, cái thau và mớ nhành cây

Soi lổ cái thau  khoanh một vòng kẻm, dùng dây lạt dừa một đầu buột vào cái thau, đầu kia buột vào bụng bỏ mớ nhánh cây vào thau tôm cá nhảy trở ra là bị vướn lại.

Cái rổ dùng để chao qua chao lại dưới nước vài vòng dở lên tôm tép nằm trong rổ, nhưng bắt cá kiểu này bị các anh chị rầy vì làm động nước cá tôm trốn hết, dân chuyên nghiệp chỉ dùng hai bàn tay rà nhẹ trên mặt bùn như nam châm hút sắt đố con tôm con cá nào vuột khỏi.

Tôi sợ gặp phải cá Chổt, cá Nâu bị nó đâm  thì đau nhức cả ngày cá Ngát, cá Mặt Quỷ còn dữ dội hơn ngoài đau nhức còn  phải cảm sốt vài hôm

Cá mặt quỷ trông xấu xí mình mẩy gai gốc xù xì, lên khỏi nước kêu ẹt ẹt khó nghe bị cá đâm thì kêu trời chẳng thấu. Cá nâu màu sắc như quân phục những chàng Thuỷ Quân Lục Chiến, vùng Cà Mau dân làm nghề Hạ Bạc người ta trồng cây Kim Vàng để dự phòng bị cá mặt Quỷ cá Ngát đâm.

Nhiều lần nước ròng sát người đi bắt cá đông, nước sông thành sình bùn bám vào mang cá tôm thở không được phải nổi đầu người ta vớt cá chật sông nhất là hai bên cống.

Bánh Chuối Chiên càng ngày càng ế, anh em chúng tôi mỗi ngày mỗi lớn lên nhu cầu ngày càng tăng má tôi định đổi nghề nhưng biết làm nghề gì bây giờ nhiều đêm má thức trắng, tâm sự không ai tỏ bài.

Sau cùng má quyết định gởi anh em chúng tôi mỗi đứa mỗi nơi, thương cho hoàn cảnh Chú Bác bằng lòng, má bồng đứa em út đi Sài Gòn nhờ Cậu tôi tìm việc làm.

Đêm chia tay chúng tôi ôm nhau khóc suốt, má hết ôm đứa này, đến bồng đứa khác anh em chúng tôi quyến luyến chẳng rời nhau. Tôi xách giỏ đưa má đi ra bến xe đò lòng buồn tan tác, trước giờ chia tay má ôm tôi vào lòng –“ Con ở nhà vâng lời hai Bác, không được bỏ học, thỉnh thoảng đi thăm các em con”, thằng em tôi là vui lăng xăng cười nói, hối thúc Má nhanh lên nhanh lên, xe chạy rồi tôi còn tần ngần đứng đó nước mắt dẫn tôi về nhà, thùng sửa bò bằng giấy carton chứa mấy bộ quần áo, dăm ba quyển vở, hành trang của tôi, 10 đồng má nhét túi. Tôi đóng của trèo ra khỏi nhà.

Ở Nhà Bác một thời gian, chị thấy tôi cực quá  từ sáng sớm cho đến tối mịch không nghỉ tay, đau lòng nên xin Bác cho tôi về  Cầu Huyện ở giữ nhà, đi học.

Ôm thùng quần áo ra về lòng vui như tết, bạn bè nghe tôi về kéo đến đầy nhà. Căn nhà lạnh lẽo, mùi đất ẩm thấp, mùi mốc khắp nơi, nền đất phình lên đi nghe xìm xịp, cây cỏ mọc hoang vu, thương nhất tấm bồ lúa cuốn tròn gác trên cháy bếp xác con mèo Mun trung thành nằm chết khô.

Tụi bạn phụ nhổ cỏ để có đường vào nhà. Chúng nó bảo mỗi tối đi ngang qua nhà thằng nào thằng nấy chạy vắt giò lên cổ, đứa thấy ba tôi thế này đứa thấy ba tôi thế kia thật là xạo hết biết. Đêm đó thằng Long qua ngủ cùng tôi, hai anh em tâm sự gần sáng.

Cao Thệ

Bạn bè nghe tôi về lần lượt kéo đến đông vui, suốt ngày

Năm lớp Nhất tôi may mắn được học với thầy Sắm, lớp học trên lầu, dưới lầu là văn phòng Hiệu Trưởng và lớp học Lý Thuyết của Trường Học Nghề Gò Công

Lầu hình chử thập, Lớp thầy Sắc quây ra Hồ tắm, hai Thầy đều dạy giỏi và thân nhau, thầy Sắc  sau đó qua dạy bên Trường Trung Học, nhà Thầy ở Gò Tre mỗi ngày hai lượt xe đạp ngang qua “ Gian hàng Chuối Chiên “ nên biết tôi. Tôi nghỉ vậy!

Bổng dưng tôi được làm chủ gia đình, gạo cá, mắm muối, củi nước, quần áo, sách vở … ôi thôi trăm thứ tôi phải lo toan thật là khổ, không gì quý hơn độc lập tự do mà. Hồ nói thế !

Buổi sáng đi học buổi chiều các chiến hữu tụ tập đầy nhà, nhà tôi sân rộng mênh mong đủ thứ trò chơi được bày ra

Để được sống , học hành và vui chơi tôi cũng phải có kế hoạch cho mình

Ao trồng rau muống, mùa nắng chiều gánh nước, mùa mưa tối thì đi giăng câu, đặt đuôi chuột, con nước kém thì đi mò ( bắt cá ở sông )

Rau muống tôi trồng thuộc loại ngon nhất nước, nhưng vẫn bị chê lên chê xuống ì xèo, nào là cọng dài ốm nhách, cọng ngắn lá nhỏ lá sâu v.v… 1001 kiểu chê, từ một chục 12 bó rau lên đến một chục 16 vẫn ế, vì thời đó người ta chỉ ăn rau muống Tàu trồng bằng hột, rau muống tôi thuộc loại hoang ra ruộng gom một hơi cả gánh đem về xắc nhỏ trộn  cơm cho heo ăn, chảnh hết biết!

Đáng đời bi giờ ăn rau muống nuôi trồng bằng nước cống bệnh viện chảy ra đen thùi, tưới dầu nhớt cho nó bóng, hỏng tin ra Nghệ An mà xem, hoặc mời ghé qua Hốc Môn , Bình Chánh, Củ Chi thì rõ,  rau nhà tôi trồng ở ao nước sạch, buổi chiều đi học về lội xuống ao nước lạnh ngắt, cắt từng ngọn rau, đem lên nhà lựa ra bó từng bó bằng nắm tay, tỉa các lá sâu đem qua Bà Tư Lang bán 2 đồng một chục 16 bó. Công lao cực nhọc kiếm tiền đi học thiệt khổ trăm bề.

Thời kỳ này Chánh Phủ đề ra chương trình Xoá Nạn Mù Chử bắt buộc những người  không biết chử phải đi học, mấy bà già trầu, mấy Cô Dì còn cho con bú, không tha vị nào. Tối tối trong xóm rủ nhau đi học thật là vui, mà cũng ngộ, học trò đi học không cầm tập lại đỏng đảnh xách giỏ trầu giống như mấy bà Tây xách bóp đầm, người thì bồng con nít, mấy ông ôm bịch thuốc rê tổ bố. Vào lớp nhai trầu nhóp nhép phun phèn phẹt, vấn thuốc xẹt hột quẹt hút khói bay mù trời, con nít đòi bú khóc la dậy đất. Sau ba tháng khoá học tốt nghiệp, thuở ấy không có lãnh bằng như bây giờ, dở ghê! học trò tốt nghiệp cầm bài thơ 4 câu đọc tối ngày không hết chử. Vô phương !

Tôi có nhiều cách làm tiền, ăn hỏng hết còn gởi cho em, số là từ ngày Ông Minh Đăng Quang về truyền đạo các Bác Thiếm, Cô Dì hầu hết biết chử lem nhem bổng dưng muốn đọc kinh, nghe kinh chẳng biết làm sao.

Họ thay phiên nhau mướn tôi đến nhà dạy thuộc lòng những bài như :

-         Bát Nhã Tâm Kinh “ Quán Tự Tại Bồ Tát….”

-         Chú Đại Bi  “ Nam Mô hắt ra đát na …. “  

-         Kinh Sư Vãi Bán Khoai “ Nhìn cuộc thế tâm thần rối loạn, Thương nhân sinh đau khổ đà kề ….”

Học trò chưa thuộc thì thầy giáo đã thuộc rồi, bằng chứng là hơn 50 năm thầy còn nhớ, mỗi buổi học 2 cắc, tuỳ hỷ học trò có vị boa đến 5 cắc.

Mấy đàn anh trong sớm học giỏi hơn tôi, nhưng kiên nhẩn lập đi lập lại như tôi để học trò thuộc thì không được, hoặc đang học

–       “ Con chờ bác xuống chắt nồi cơm “

–       “Trời mưa, mầy chờ tao đi lấy quần áo vô “

–       “ Chờ Dì chút, cho thằng Tèo nó bú “

Trăm ngàn kiểu chờ đợi, lâu lắc mấy Thầy nãn mà mất dạy hết, còn mình tôi bám trụ.

Cao Thệ

Khu vực xóm tôi có bốn ao chứa nước ngọt:

-         Ao Ông Hộ, trên đường xuống Vườn Bông ( Lăng Đốc Phủ Hải ) qua khỏi ngã tư , tẻ trái đi vào khoảng 100 mét chung quanh Trăm Bầu che kín, Ao Ông Hộ lớn lắm ba mặt vườn  chung quanh ao, tuỳ theo mùa người ta trồng cải, trồng ớt, trồng cà.

-         Ao Chuối, đường đi Bình Ân quẹo trái đường vào Chùa Thanh Trước ngay ngã ba là Ao Chuối bên kia đường Lăng Võ Quốc Công, không biết phải chung quanh trồng chuối nên gọi là ao Chuối phải không ? Giáp ao cặp theo đường là miếng vườn nhỏ thỉnh thoảng thấy trồng Ngò thơm lừng. ao Chuối  nhỏ đi xa gánh nặng nên những người gánh nước mướn như chúng tôi ít chuộng hơn

-         Ao Trường Đua người ta bảo Ao này là Long Mạch, nước thông đến Âm Phủ, ai mà tin cho nổi ? vì thông đến Long Mạch nước ao này không hề cạn. Tôi không tin vào thời tôi một lần thấy ao cạn tới đáy trơ sình chung quanh, thiên hạ người ta dẫn ngựa cho ăn cỏ, con nít chạy giởn mịt trời thiên địa.

Long Mạch theo tôi chỉ là mạch nước ngầm của sông Cầu Huyện len vào, con rạch chảy dọc theo ranh nhà Ông Cai Tổng Thới  vòng vèo đến Phước Thiện len lỏi cặp theo đường hẻm đầy cây Lứt chảy gần đến ao.

Phong cảnh Ao Trường Đua  thật là hữu tình, bên hàng Dương là đường đi Tăng Hoà, Từ hẻm Phước Thiện dọc theo chung quanh ao là ruộng lèo tèo mấy căn nhà được trồng dừa, dừa ngã cong  cong ra ao rất tình tứ

Tôi ghét gánh nước Ao Trường Đua chỉ vì cầu lót ván gánh nặng khó đi, mặt nước sâu thăm thẳm phía dưới, đi gánh nước phải mang theo thùng nhỏ phải kéo từng thùng đổ vào thùng lớn.  Nước trong nhưng không ngọt bằng những ao khác, người lại rất đông

-         Ao Chùa Dư Khánh thì hơi xa, nếu đi tắt chổ hẻm nhà Ông Hai Nghé cũng ngắn thêm một đoạn nhưng khó đi hơn, nên người Cầu Huyện ngại

Thùng gánh nước là thùng dầu hoả hiệu con sò mua về khui bỏ phần đầu, tìm một thanh cây tròn hoặc khúc gổ vuông đóng vào 2 mép thùng nấu dầu hắc sôi sơn lên thế là có cặp thùng. Tay thùng do thằng Hai Nhỏ làm tặng cho tôi nó bào láng cón đứa nào cũng khen, thợ mộc chánh hiệu con Nai vàng mà ! Mua thêm cây đòn gánh. Hai cái móc thằng Cai dành làm, nó đo chiều cao thùng, đo chiều cao từ vai tôi xuống đất rồi mua mấy mét dây kẻm 6 ly về nhà cưa ra làm hai, kẹp vào hai nhánh keo thế mà nó uốn đẹp hết biết, Thằng này nó khéo tay làm cái gì cũng đẹp

Mỗi chiều người ta đi gánh nước từng đoàn cười nói huyên thuyên, theo những bước đi cây đòn gánh nhúng nhảy nước trong thùng gợn lăng tăng vẽ mấy lằn nước vòng vèo dưới lộ. Tôi gánh nước chứa đầy hàng máy vú , mỗi máy 6 đôi, người trong xóm kêu gánh nước bất kể giờ nào tôi sang qua thùng, nước được lóng trong có ngay tức thì họ thích lắm cũng 2 đồng một đôi nước như mọi người.

Cao Thệ

Mấy hôm nay chiều nào đám con nít chúng tôi cũng chộn rộn, vào Bót Cầu Huyện xem các anh lớn vót tre, mua dây kẻm, đến Bác Sáu Ngân mua bao cement tháo giấy dầu, nấu nhựa đường, sơn sơn phết phết, …  À ! thì ra mấy ổng làm Diều, con diều thật là lớn được anh Khoái mượn chiếc xe ba gát của tiệm cám chở xuống tận đám ruộng trước nhà máy xay lúa, trên xe ba bánh mấy anh ngồi ôm diều, ôm đuôi ôm dây nhợ mặt đầy vẽ tự hào như những chiến binh đánh Pháp thắng trận trở về. Lũ con nít chúng tôi chạy theo sau như một đám rước la hét vang trời thiệt là vui hết biết.

Con diều hoành tráng làm sao nó to như cái bàn tròn ăn cơm ở nhà Bác Tư Giái, được sơn phết vằn vện nào hai con mắt để nó thấy đường  mà bay, vừa uy hiếp đồng loại nên phải  cho mắt nó có Thần,  phải anh Năm Sơn mới vẽ nổi, hai bên hông tua tủa những thanh kiếm Can Tương, Mạc Dạ loại gươm xịn hơn ngọn đao Truỵ Thuỷ chém sắt như chém bùn của ông Kinh Kha đi hành thích Tân Thuỷ Hoàng ngày xưa, ai có biết trúng trật thế nào các anh nói thế chỉ xin thuật lại.

Nào cánh lái, nào đuôi dài lòng thòng có đến 2 cái đuôi Tả Phù , Hữu Bật hộ tống  hai bên, cánh lái và đuôi phải biết kỹ thuật sắp đặt ngắn dài lớn bè thế nào, cân chỉnh ra sao đễ diều bay đằm không chao lên luyện xuống, khó vô phương !

Có đến 3 sợi dây một dây chánh và hai dây phụ để điều khiển diều né phải, né trái khi bị địch tấn công hoặc lúc tấn công diều lạ

Làm cho diều bọc gió tung cánh bay lên còn khó hơn bắn phi thuyền của cơ quan Nasa bên nước Mỹ, Nầy nhé hai anh cằm con diều đứng tuốt ngoài xa, một anh cằm dây diều đếm 1,2…3 cắm đầu cắm cổ chạy, hai anh kia phải chạy theo bao giờ anh cằm dây nói b..u…ông là hai anh kia buông tay, gió làm con diều chao qua chao lại rồi cắm đầu xuống ruộng, các anh lại tiếp tục … chạy thục mạng bất kể quân thần, dấp lổ chân trâu té bò càng, tróc đầu gối, chảy máu giò, con diều lì lộm chỉ cao hơn mặt đất một chút là chúi xuống. Suốt một buổi chiều quần thảo mấy cây gươm Can Tương Mạc Da chưa chém được ai gảy banh chành, các anh, mỗi người ôm  một đống ra về, đám con nít đi theo hỏi tới hỏi lui mấy anh quạo hết biết!

Sự nghiệp làm diều tưởng chết yểu không ngờ một buổi chiều đi gánh nước dưới ao Ông Hộ người ta bu lại coi như đám Sơn Đông mãi võ bán thuốc, già  trẻ bé lớn đầy đủ, lời bình phẩm vang rân, lũ con nít chạy u về nhà xé giấy tập gởi thư cho ông trời, tưởng thư gởi cho ông trời thế nào chứ lấy giấy tập xếp  làm tám xé lở tròn chính giữa, đưa cho anh cầm diều xỏ dây vào, gió thổi miếng giấy bay lên sát dây lèo vậy là một lá thơ gởi đến thiên đình, tưởng gì làm giàu cho Bà Tư quán!.

Đám con nít chúng tôi hoan hô vang dậy. Hai dây lái giựt dây bên trái diều đâm sang bên trái, giựt bên phải diều đăm sang phải, giờ này tôi mới hiểu ra những cây gươm trước mũi và hai bên cánh khi  đá diều mấy anh sẽ sát phạt nhau, thật là lợi hại

Mấy vị tiền bối cũng theo các anh làm diều, trước mũi diều mấy vị bô lão uốn một thanh tre cong như cây cung, giây cung là miếng lá dừa khi diều bay phát ra âm thanh ù u ù u ù u suốt, nhà tôi cách xa nơi thả diều hơn trăm thước ban đêm nghe rõ mồn một, canh sao cho diều kêu là một chuyện không phải ai cũng làm được, cử người đi học tận đâu đâu mới được đó, phải chơi sao !

Thời gian sau không còn là nghệ thuật nữa các anh ở Gò Tre lên, Cầu Tàu qua thi đá diều mỗi độ cả hai ba chục đồng, chẳng qua dùng tiền mua giấy, mua nhựa đưòng, mua dây … Trên trời nhiều buổi có đến 5- 6 con bự chản bọn trẻ chúng tôi lăng xăng chạy giởn với những con diều cột bằng sợi nhợ may bao cenemt , các vị trưỡng lão ngồi xấp hàng theo bờ lộ cười nói bình phẩm râm rang.

Những trò chơi dân dã chất phát, nhưng cũng nói lên ước vọng cao vời của tổ tiên mong muốn con cháu bay cao, bay xa hơn vào những cung trời xa lơ xa lắc để thực hiện cho được hoài bảo của mình. Với con cháu cha ông ta rất thâm thuý trong phương pháp dạy mà không dạy này !

Cao Thệ

Trước Tết vừa rồi tôi về Bình Phú Đông đi chăn vịt chạy đồng với anh em thằng Quang con Chú Năm Mạnh, Ba thằng chúng tôi ngủ trong chòi y như con nít chơi nhà chòi, cắm mấy cây cột gát lên nóc mấy cọng lá dừa cho thêm ít rơm trên nóc, dưới đất lót một lớp rơm dầy để ngủ, cái mùng , cái mền gối ngủ đen thui, mọi sinh hoạt đều ở bên ngoài chòi.

Mùi phân vịt, mùi mùng mền hôi không chịu nổi, tiếng vịt oan oan suốt đêm ngày thế mà ba thằng đều an nhiên tự tại.

Điều làm tôi thích thú mỗi sáng thức dậy nhìn sang bên chuồng trứng vịt  như những viên cuội trắng đầy mặt đất, vác cần xé qua lượm sắp vào ngay ngắn lát nữa Chú Năm đem cơm ra sẽ gánh đi bán

Một buổi chiều Quang nói mai mầy về, tối nay tao đải mầy ăn một món nhớ đời. Sau khi cơm chiều xong, lùa cho vịt vào chuồng, chuồng vịt chỉ là tấm lưới giăng chia căn chòi ra làm hai ngăn giữa vịt với người.

Quang cùng tôi lên lộ, anh Quý ở  giữ chòi.

Đi vòng vo qua mấy bờ móng, trời gấn tết gió lành lạnh nó cầm cây công cúi huơ qua huơ lại lửa rơm bắn tứ lung tung, nó bảo đi đêm phải có đuốc hoặc công cúi nếu không ở trên bót họ bắn xuống  thì nguy.

Lên lộ đi một đổi đến quán, quán tạp hoá gì mà lèo tèo xơ xác, ngọn đèn chong leo lét, trên bàn mấy ông già ngồi hút thuốc uống trà nói chuyện, bác Bảy gái lăng xăng đường tán đây, thuốc Basto đây, bánh chao đây, trà đây. 10 đồng, thằng Quang nói ghi sổ cho con, mai bán hột vịt ổng trả.

Nồi nước sôi sùn sụt Quang bỏ đường tán vào, tôi qua chuồng vịt lượm khoảng hơn chục trứng vịt đẻ sớm nó lấy từng trứng gỏ vào miệng nồi tách ra ….thế là chè hột vịt ! đơn giản vô cùng. Chè hột vịt là loại chè dân gian, người lớn họ nấu nào là đậu xanh, phổ tai thuộc loại chè cao cấp, dân làm ruộng tay lắm chân bùn như chúng tôi được thế này là tuyệt vời rồi

Nổi bật trên nền nước chè màu vàng sậm, lòng trắng bềnh bồng như mây lững lờ che lòng đỏ mặt trời. Chất ngọt của mía còn nguyên mật đường nghe mằn mặn, sần sật của lòng trắng bùi bùi của lòng đỏ, bên ánh lửa bập bùng của bếp, trời đen kịch đầy sao, sương ươn ướt trên tóc trên áo, ngoài ruộng ban nhạc dế, vạt sành tỉ tê trong đêm vắng, tất cả hoà quyện lại làm thành món chè độc đáo nhớ đời như thằng Quang nói

Anh Quý phì phò điếu thuốc hai thằng tôi tiếp tục ăn bánh chao uống trà, thỉnh thoảng cắn nhằm miếng tép mở thật là đả, nghe nói bánh Chao là loại bánh trung thu ế họ nhồi thành cục ép ra chiên, đem bán cho dân nghèo nhưng ăn vào bắt ghiền.

Tiếng gà gáy văng vẳng từ trong xóm anh Quý hối chúng tôi chui vào chòi.

Chuyến xe đò chở nhóc rau cải, gà vịt kêu nhức tai, người ngã tới ngã lui nói chuyện huyên náo, mặt trời chưa lên đã về tới bến xe, tôi ôm túi đệm đầy hột vịt quà của anh Quý lòng vui khắp khởi ra về.

Cao Thệ

BẮT DẾ

Đang nằm ngủ trưa mơ màng chợt nghe tiếng trắc của thằng Cai, ( tiếng Trắc được phát ra do người ta uốn cong lưỡi lên đót vọng buông xuống thật nhanh và mạnh, trong vòm họng phát ra âm thanh “ Trắc” rất lớn, như tiếng gỏ song lang trong bản đàn sáu câu vọng cỗ ) là tôi biết đã đến giờ hẹn, vội ra lu ngậm bụm nước xúc qua lại vài cái rồi ôm ngay mớ cây chận ngạch phóng theo.

Qua khỏi nhà Bác Sáu Thợ Hồ vừa quẹo vào xóm Cầu Huyện trong, thằng Tư Néo đứng trước cửa nhà phát hiện, Tư Néo là em của Hai Nhỏ tên này học lớp Tư chuẩn bị lên lớp Ba, Thiếm Sáu cho nó tốt nghiệp ở nhà giữ em, giữ em gì tối ngày với thằng Năm Nhọn em kế nó vào nhà tôi bắn Cu Li miết, Bắn Cu Li còn gọi là Bắn Kè, bắn Bi chi đó, thằng Năm Nhọn miệng nó nhọn hoắc giống như cái mõ của ông Lôi Chấn Tử trong truyện Phong Thần. Cái thằng bắn bi số dách nó có biệt danh là “ bắn đâu trúng đấy “ tầm xa trên thước tây nó nả pháo trúng phóc ngang ngữa với thằng Cai chớ phải chơi ! Nả pháo là bắn bi bỏng trên không rơi xuống trúng viên bi khác, chứ không phải bắn viên bi lăn tà tà dưới đất.

Thằng Tư Néo với Năm Nhọn ở nhà tôi tối ngày mà Ba má nó ít ai biết, số là đất phía sau nhà nó với hông đất nhà tôi giáp ranh nhau có cây me to tổ bố, Má nó bán cá ngoài chợ về đến nhà mà hể Thiếm Sáu cất giọng - “ Thằng Tư đâu” là anh em nó phóng ra cây me leo lên khỏi hàng rào cây xương rồng nhảy xuống đất nghe cái phịch là có ngay.

Tụi tôi qua khỏi xóm thẳng tiến ra ruộng, thằng Cai chọn ruộng Vàng ( vì đám ruộng này thường bắt được Dế Cồ Vàng, tôi chọn ruộng Than đám ruộng thường bắt được Dế Cồ Mun, Tư Néo một mực đòi theo tôi, nó đi bất ngờ không có cây chận ngạch nên bẻ cây lứt, trời nắng mặt ruộng đất nứt nẻ dế chui xuống sinh sống, lằn nứt nẻ giống như đường phố của dế phải dùng cây cắm xuống để dế không thoát ra được, sau đó nạy đất lên bắt bỏ vào hộp.

Có hai nhóm dế :

-         Cánh dế màu đen gọi là Dế Than hoặc Dế Mun.

-         Cánh màu vàng , gọi Dế lửa

Phân loại dế :

-         Vị nào nhỏ thì gọi là Dế Ốc Tiêu

-         Anh nào to lớn thường có chử lót là Cồ, tỷ dụ như Dế Cồ Mun, Dế Cồ Lửa, Dế Cồ Vàng ( Cồ Lửa cũng nó nhưng màu vàng sậm hơn )

Căn cứ vào nơi ở của Dế cũng nói lên tánh khí của nó:

-  Loại nhà quê thì chuôi vào bụi cỏ, đống rơm, ra ruộng chỉ cần dở rơm lên là gặp, loại ở Thành phố thì sống lùm cây, góc kẹt bay vu vơ theo mấy ngọn đèn đường hầu hết là loại thường tình, bọn “ bất tài vô dụng ” loại này bây giờ bò vô nhà hàng với tên gọi Dế Chiên Dòn, phục vụ mấy quan nhậu.

- Loại ở những đường nứt nẻ ngoài ruộng là dân giang hồ tứ chiến, đường nứt giống như phố xá, chúng lập giang sơn riêng, Đại Ca thì nghe tiếng gáy rè rè giọng thổ. Loại gáy giọng kim cao ngất thuộc Nghệ sĩ lang thang, nhóm du ca đường phố, giỏi thì giỏi kinh hồn đa số ở dạng trung bình.

- Loại ở hang đa số là Bố Già, Đại Gia,  ăn ở Vi La khét tiếng nhưng có tiếng mà ít miếng, lủ xôi thịt.

Tiếng gáy cũng nói lên nhiều điều:

-  Tiếng gáy khoan nhặt biểu lộ sự khoan khoái trong lòng, ăn uống đầy đủ, thê thiếp rộn ràng.

- Tiếng gáy hùng dũng, từng tiếng vang xa để dương oai với dế đồng hương mấy thằng yếu bóng vía liệu bề tránh xa,

-  Tiếng gáy rộn ràng liên hồi đôi cánh dương lên, kiêu ngạo của kẻ chiến thắng

-  Vừa gáy vừa vuốt râu như Lã Bố vuốt cặp lông Trỉ trên Mủ là tiếng gáy báo công, gáy chọc quê.

-  Tiếng chắc chắc khoan nhặt, từng tiếng một là đang dụ người đẹp, gọi mấy bà dế goá chồng ở quanh xóm

-  Tiếng chắc càng nhanh là cao điểm của dụ dổ đôi cánh xà xà sát đuôi đến nước này thì nó đam mê hết biết, chận ngạch gây tiếng động cở nào cũng chẳng thèm biết, chẳng thèm nghe.

Dế bắt được về bán lại cho các Cậu Ấm như Dũng cháu Nội Bà Tư Xông, thằng Tươi thằng Phước con Bác Tư Giái …

Tôi lao động kiếm cơm, thật tình nắng gió đôi khi cũng chùn bước, nhưng nghỉ đến các em và chính cuộc sống của tôi nên cứ phải lao vào, tôi có phá làng phá sớm thật nhưng đó là những ẩn uất sâu kín phản kháng trong lòng  toát ra ngoài thành những hành động rất đời thường và rất thật dể thương chứ chưa dám làm cho ai buồn giận bao giờ. Tôi sợ phải câu người xưa thường nói “ con không cha như nhà không nóc ”, tôi sợ từ “mất dạy” mà người lớn sẳn sàng ban cho các bạn tôi, chỉ bởi vì tôi là thằng bé không ai dạy dổ.  Ở cái tuổi trẻ con chơi đùa tối về chui rút bên mẹ, nhỏng nhẻo đòi này đòi nọ, tôi cô đơn chèo queo trên chiếc giường tre nhiều đêm trăn trở nhớ mẹ, thương em. Mỗi đêm giựt mình thức giấc tôi thường khóc một mình trong căn nhà mênh mong với những lo toan của người lớn, đôi khi tôi muốn ngã khuỵ xuống mặc cho dòng đời đưa đẩy. Nhưng khi nghĩ đến những giọt nước mắt nhọc nhằn của mẹ, đến tương lai mờ nhạt của gia đình, nên tôi phải cố gắng. Gắng sống sao cho xứng phận người !

Sát Nhà Chú Tư Vinh là nhà Bác Tư Búp, Bác Tư Búp làm thợ Thiếc gò hàn máng xối, thùng gánh nước, thùng tưới cây v.v… thấy trong nhà có đứa con gái tên Nở ?. Bên hông nhà Bác ngày trước là bến đò, đò ông Bảy Tre cập vào thả khách, Cậu Tư và Anh Ba Thọ có đem ngựa đến tắm, sau này Chú Tư Vinh  rào lại

Quán bán tạp hoá của Bác Tám Kỷ là cái thum nhỏ dùng để bán tạp hoá, nhà ở bên trong. Điểm đặc biệt là từ đây trở lên những căn nhà  được cất sâu bên trong rất xa đường lộ.

Nhà Bác Sáu Điếc, nhà này rất thâm trầm, chắc có lẻ do như anh Thy Lan Thảo đã nói

Miếng đất kế bên thật rộng, bờ sông ngay khúc quanh ắt có bên voi bên vịnh, miếng đất này nằm ven sông Cầu Huyện thuộc về bên voi, trong Phong Thuỷ bảo tốt

Hai gia đình người Tàu chuyên làm cải muối, phía trên gần nhà Bác Năm Quăn là nhà Ông Cao Văn Báu.

Cây cải người ta muối đem phơi khô gọi là cải Tiều xại ?

Củ cải muối lấy ra phơi khô gọi là cải Xá bấu ?

Không biết Tiều Xại hay Xá Bấu có đúng không nhưng tôi biết có một điều rất là đúng gọi chung là cải muối.

Xứ Gò Công nước mặn, nên dùng mái chứa nước mưa,  phát triển người ta đúc hồ chứa nước, một cái hồ chứa mấy chục đôi nước,  xử dụng hồ ít choáng chổ hơn, nhưng xi măng làm cho nước mưa nhạt hơn.

Hồ chứa nước, Bác Sáu Ngân thợ hồ xóm tôi đúc sẳn để bán người dân quanh vùng. Hảng cải muối đặt làm nhiều hồ không nắp để muối cải, mấy chị ở xóm tôi là thợ ở hảng cải muối này. Chị nào chị nấy kẻ tay, kẻ chân lở lói vì ghẻ , lý do là suốt ngày đứng trong hồ chất cải, đổ muối xong rồi dậm lên cho cải xọp xuống, da tay da chân tiếp xúc với cải và muối nên ra nông nổi như vậy, Cải muối ăn rất ngon !

Cuối xóm nhà nằm dọc theo bờ sông là nhà Bác Năm Quăn anh Thy Lan Thảo đã kể rồi.

Từ tâm người xưa nhiều hơn người bây giờ rất nhiều, đám ruộng ngon lành chỉ hỏi một tiếng là ngôi mã được mọc lên, bây giờ phải cầm tay mầy chục triệu mới được miếng đất 2mx3m để chôn người chết

Nhà Ông Ba Khoa trở xuống toàn là mã lúp xúp dưới những bụi châm bầu , cây lứt, những trãng nước đứng từ ngoài đường nhìn vào cuối nghỉa trang là hàng rào đầy cây keo gai, chúng tôi thường vô đây cạy mủ về ngâm nước nóng để làm keo dán giấy Thủ Công, dính rất tốt.

Nói đến Nghĩa địa này chúng tôi có kỹ niệm, không biết thế nào thuở đó các anh các chị trong xóm khoái chơi Cầu Cơ, tối tối thường tụ nhà tôi nào là mua bánh ngọt, nhang đèn, lải nhải những câu thần chú trời ơi đất hởi

Rồi hai người đặt tay vào Cơ, hai vị này phải còn Zin mới được Cơ chuyển . Làm sao mà biết được zin với không zin, bày đặt bày điều, cứ đặt ngón tay lên đại, không chuyển thì thay người khác đổ thừa tại nặng bóng vía. Đến khi Cơ chuyển mấy đứa tôi ngồi xanh mặt mày, lành lạnh ở sống lưng, thiệt giả bầt phân !

Khi Cơ chạy việc đầu tiên là xưng danh tánh, cho biết thuộc thành phần nào Thần Tiên Ma Quỷ ? Trời người đều bị gạt ! Sau màn chào nhau đúng phép các anh chị đua nhau hỏi thôi đủ thứ chuyện, từ việc học, việc yêu, cho đến nhờ đặt thơ ,hỏi bài thi … hầm bà lằng xắn cấu !

Cơ chạy lăng xăng trên mấy chục chử cái, mấy con số lâu lâu ghé vào ô tròn ghi chử “ uống nước ”, “ hút thuốc ”, khi cơ nhào vào ô có chử “ Thăng “ là tiếp tục cuộc đọc thần chú chờ vị kế tiếp giáng vào, Người nhập cơ khi thì lính tử trận lúc thì chết oan, có người không biết chử chạy lòng vòng phá đám, vậy mà vui !

Không biết vị sư phụ nào dạy phải tìm xương người giủa làm cơ, hoặc miếng ván hòm ởtrên đầu làm cơ mới linh, tụi tôi lùng xục mấy ngày liền được miếng ván, không biết phải ván hòm không vì nó nằm dưới vũng nước trong nghĩa địa, đem về đưa thằng Hai Nhỏ bào cưa đục đẻo, cả chục miếng cơ mài giấy nhám láng cón .

Sau này không cần Cơ, đồng tiền cắc cũng chạy te te, chả hiểu nổi !

Nghi người ngồi cơ, lên giả nhờ tụi ba giá chưa đi học đặt tay lên cơ vẫn chạy nhưng không chử nào ra chử nào!

Phong trào chơi Cơ của đám con nít chúng tôi, bị người lớn phản đối quá chừng, nghe mấy Chú Bác lúc thì nói ở Bình Ân khi thì nói trên Hoà Đồng người chơi cơ bị Ma nhập về đòi dẩn người hạp bóng vía đi cho có bạn. phong trào chơi cơ xẹp xuống thấy rõ.

Trở lại mấy căn nhà cuối đường Tổng Đốc Phương,

Khu Nghĩa địa rồi đến Nhà máy nước đá, lúc nhà máy mới cất dân quanh vùng thật là khó ngủ, máy nổ như làm biếng lâu lâu phùm…phùm … phùm đêm thanh vắng nhà tôi tuốt luốt bên đây sông mà nghe mồn một. thật là khó chịu.

Cách con hẻm nhỏ gia đình hai vợ chồng ăn xin ? mặc quần áo vá quàng thường ngày dẩn nhau lên chợ, nhớ không lầm bà vợ bị mù ?

Nhà Chú Tư Bé

Bà Năm bán Khô, tôi nhớ có anh tên là Năm Cao, ông này cao nghệu học võ ba mớ, kết họp với đám con chú Tư Vinh và Chú Hai thợ mộc, trước nhà là khoảng đất trống thanh niên bên sông tụ tập bắn kè, đánh đáo, tạt lon đủ chuyện, đi học về ngangđây phải dè chừng, mấy cha nội rượt mình lúc nào hổng biết, buổi tối các cha thường tụ tập tại đây múa võ, đánh roi đọc thiệu vang trời đất “ ôm roi lập thếbái sư…đánh trên, thọt dưới trúng ngay cái đầu … “. Thằng Nô ở xóm tôi bị mấy cha nội nầy hoạnh hẹ hoài mà phải chết oan khi tuổi đời còn non chẹt

Đến căn nhà nữa không biết tên, trước nhà có cái ao đặt cây cầu cá, giáp ranh con rạch vào nhà Thầy Bích.

Bên kia con rạch là nhà cô Ba bán Gà, cô Ba có người con gái gọi bằng chị Ba , chịBa có hai con, gái tên là Vân con trai tên là Nghỉa, mỗi khuya đốt đèn dầu chị ngồiở ngã tư đường Tống Thứ với Tổng Đốc Phương đón những người dân từ Bình Ân, Tân Niên Tây lên bán gà, vịt, Bồ Câu ra ràng lấy tiền đi chợ, sau này chị mua miếng ruộng nằm giữa nhà Chú Hai Cám và Chú Ba sửa xe đạp có cái mã tổ bố, hốt cốt cất nhàđón bạn hàng cho tiện đở phải gánh đi chở về

Nhà Bác Bảy Linh, Bác Bảy hình như quê ở Bình Phú Đông, về đây chuyên bán tre lá cất nhà, nên có tên là Bảy Tre, Ông có đò máy chạy từ Chợ Gò Công đi về Cầu Huyện chuyên chở hàng hoá nặng nề, tôi được đi ghe máy mấy lần, đi cho biết sông nước thế nào chứ , ngồi chờ đến giờ đi ghé tới ghé lui về đến nhà, nếu đi bộ đã về đến tám mươi đời vương !

Sau ngày sông Cầu Huyện cầu biến thành cống thì Bác Bảy Tre biến vào biển Tân Thành mở quán bán cũng rất nổi tiếng, chúa nhật người Sài Gòn xuống ăn nhậu cũng đông

Dường như kế nhà Bác Bảy Tre là thum hớt tóc,

Vừa ăn cơm xong thằng Cai ghé nhà hỏi muốn ăn xoài không theo tao, lũ chúng tôi mỗi thằng một chiếc xe lon, xe lon được làm bằng một nhánh trúc  cọng sắt 5 ly uốn hình chử chi, một đầu đuợc buộc thật chắc vào thanh trúc trên cọng sắt có một ống chỉ bằng gổ làm bánh xe, chổ này uốn sắt cho vuông góc đàng hoàng nếu cong cong ống chỉ bị dính vào góc cong không lăn được, đỉnh của thanh sắt chỉa thẳng lên trời, lon sửa bò được khui bỏ cả hai đầu. dùi hai lổ vào vách lon rồi xỏ vào thanh sắt khi đầy xe, ống chỉ xoay tròn làm lăn lon sửa bò ở trên kêu lon ton lon ton.

Tiểu đội xe lon chúng tôi hàng một trực chỉ qua Đất Thánh, đất thánh là khu nghĩa địa chôn cất cho những người theo đạo Thiên Chúa

Đoàn xe lon chúng tôi tiến vào căn cứ, Bà Mười tức thì phái mấy chú làm công ra theo dõi đến khu vực Thầy Bính mới thôi.

Mặc dù mấy đóng gạch trước nhà Ông Cai Tổng cao nghệu che chắn. Cho chắc ăn chúng tôi theo lệnh thằng Cai tiến qua khỏi cống, quẹo đi theo con rạch , bên kia rạch là ngôi miểu chúng tôi im lặng lội qua rạch nước, từng đứa tiến lên bờ núp sau Miểu. Bên hông nhà một dãy 5, 6 cây xoài to cở một người ôm, trên cành chi chít trái, cao quá lấy đá 4x6 chọi không tới, thằng Cai lận lưng lấy ra cây ná nhắm bắn từng trái rụng bình bịch.

Cô Thu theo dõi chúng tôi từ đầu đợi đến thời điểm này bèn la lên, anh Cúc nhanh chân chạy lại túm được áo tôi, các chiến hữu băng đồng lội suối vượt qua Phước Thiện ra Ao Trường Đua về nhà an toàn.

Tôi bị anh Cúc la rầy hết biết nào là chọi đá làm bể ngói hư tường, còn hù cột vào cây xoài cho kiến vàng cắn, tái phạm sẽ giao cho Ông Quản Phát. Anh giảng cho một hồi rồi lấy lồng thọt cho mấy trái xoài, căn dặn muốn ăn cằm trái xoài chọi vô tường bể ra ăn thì đở chua hơn là gọt. Tôi chẳng biết trúng không, bởi thời chúng tôi tìm được tấm vách tường để chọi, trái xoài trên tay đã chín rồi ! 

Nhờ vậy tôi quen  với anh, nhiều buổi trốn học đu theo xe ngựa của anh chạy xuống Bình Ân, thâu tiền khách nữa chứ. Trưa không việc gì làm tôi thường theo anh đi cắt cỏ ngựa, anh Cúc thường tìm những loại cỏ ống dài có lông tơ anh bảo đây là cỏ Tây ngựa ăn vào xung lắm. Kỹ niệm cắt cỏ một vết thẹo còn in trên ngón tay cái dài khoảng hai phân bị liềm cắt, chút xíu nữa là đứt gân.

Nhờ bị rượt chạy các chiến hữu tôi phát hiện phía sau nhà nào là trồng Vú Sửa, Mãn Cầu, Ổi thì bạt ngàn. Hảy đợi đấy !

Cao Thệ

ĐÁNH TRỎNG

Buổi chiều sau khi cơm nước xong xuôi các anh thường ra ruộng chơi Đánh trỏng

Trò chơi dân gian này bị chết yểu lâu rồi, nên ít ai biết, tôi biết ba mớ xin kể

* Dụng cụ cần thiết cho trò chơi này gồm:

- Cây Tán mỗi người một cây, cây tán thường được làm bằng cây Keo Thúi dài khoảng 5-6 tấc đường kính sao cho vừa nắm tay

- Cây Cu , cây nầy ngắn chiều dài khoảng 1 tấc rưởi có dạng cong là tốt nhất đường kính tuỳ theo mình chọn sao cho đồng thanh đồng thủ với cây Tán còn gọi cây trỏng, cây để làm cây Cu thường làm bằng me hoặc nhánh Cây Chùm Lé rất tốt.

- Cây tim, bẻ nhánh cây cắm ở cuối sân sao cho nằm ở trung tâm

- Cách cây tim khoảng hai bước đào một lổ vít dài theo chiều dài sân khoảng 1 tấc tuỳ thích, dùng để đặt cây Cu

- Từ lổ bước ba hoặc bốn bước vạch một đường ngang, người chơi gọi là đường mức

- Từ đường mức khoảng 4 hoặc 5 bước chân người ta cắm một nhành cây cứ thế có thể là 5 đền 10 cây nếu hơn nửa cứ bước mà tính điểm

* Bắt đầu cuộc chơi

- Chia số người chơi làm hai phe số người bằng nhau, có thể bên giỏi chấp bên dở 1 hoặc 2 người

- Hai bên cử người ra thi đánh gát Cu, người chơi để cây cu vào lổ sao cho cây Cu ngẩng đầu lên, tay phải cầm cây Tán ( Trỏng ) gỏ nhẹ vào đầu cây cu, sao cho nó tưng lên khoảng 6-7 tấc vừa tầm tay, tay cấm cây Tán đánh mạnh vào cây cu, cây cu qua khỏi đường mức là được, thi xem coi phe nào chơi trước thì không bắt buộc cây cu rớt phải qua khỏi đường mức, bên nào đánh trật thì thua, nếu cả hai phe đều đánh trúng cây cu phe nào xa nhất sẽ thắng và được đi trước.

- Phe thua chia nhau đứng trên đường mức, canh sao bắt được cây cu trên tay thì người chơi bị chết không được đi tiềp, nếu không bắt được cây cu thì phe thua cử nguời cằm cây cu chọi về cây tim có gác cây trỏng nằm ngang, nếu chọi túng cây trỏng thì người chơi bị chết, người chơi kế tiếp

* Quy trình chơi:

Người chơi phải trải qua bốn bước như sau

1- Vít :  người chơi đặt cây Cu nằm ngang lổ Vít dùng một cây nhỏ hơn cây trỏng, vít cây cu sao cho qua lằn mức là được, phe đứng trên lằn mức chia nhau chụp, nếu chụp dính thì người vít sẽ ngưng thi đấu ( chết ). Nếu không bắt được thì cử người đến ngay chổ cây cu rớt, chọi về cây trỏng đặt ngang đường tim, nếu Cu trúng trỏng người chơi chết, người khác vào chơi tiếp

2- Tán : Người chơi dùng một tay vừa cằm trỏng vừa cằm Cu, tay còn lại phất lên ra hiệu tán, xong tay cắm trỏng tung cây cu lên dùng trỏng tán mạnh vào cây cu sao cho cây cu lên khỏi đường mức, phe đứng trên lằn mức nếu chụp được thì người chơi bị chết, người khác thế chổ bắt đầu làm lại từ đầu. Nếu không bắt dính cây cu thì cử người chọi về cây tim, phải chọi làm sao cây cu với cây tim không xa hơn một cây trỏng , nếu xa hơn cây trỏng dùng cây cu đo hướng về trúng tim, bao nhiêu cây cu tính bao nhiêu điểm

3- Gát : Người chơi đặt cây cu vào lổ sao cho cây Cu ngẩng đầu lên, một tay phất lên ra hiệu bắt đầu, tay cầm cây Tán ( Trỏng ) gỏ nhẹ vào đầu cây cu, sao cho nó tưng lên không khoảng 6-7 tấc vừa tầm tay, tay cấm cây Tán đánh mạnh vào cây cu, cây cu qua khỏi đường mức là được, nếu cây cu vượt qua đường điểm bao nhiêu cây tính bấy nhiêu điểm, phe đứng trên đường mức có nhiệm vụ lượm cây cu chọi trở về cho người chơi, để chơi tiếp

4- Lòn : Người chơi phất tay ra hiệu bắt đầu,  tay cầm cây trỏng và cây cu, dở chân lên, tay cầm cu quăng cây cu từ dưới  bắp chân văng lên trời độ cao sao cho khi đặt chân xuống đất kịp dùng cây tán đánh trúng cây cu văng qua khỏi đường mức,  nếu cây cu vượt qua đường điểm bao nhiêu cây tính bấy nhiêu điểm

* Thắng thua

Đội nào đạt được số điểm quy định trước, đội đó thắng

Người lớn đánh trỏng ăn tiền, ăn nước, ăn thuốc, ăn vé xem đá banh v.v…

Lủ chúng tôi thường đánh trỏng ăn u,

Bên thua chọn người bên thắng, để họ tán cây cu , nếu tán trật thì kể như huề

Nếu tán trúng thì người thua đứng ngay chổ người thắng lấy hơi chạy đến lượm cây cu và chạy trở lại nơi khởi điểm chỉ trong vòng một hơi, trên đường  nếu lấy hơi vào thì bỏ, bắt đầu phạt lại.

Chơi đánh trỏng là một trò chơi dân gian cha ông truyền lại, nhưng rất nguy hiểm, thứ nhất là người đừng trên lằn mức, cu văng trúng u đầu, trúng mắt có thể bị mù, sưng tay, chảy máu đầu gối là thường, đôi khi vì đánh quá mạnh cây trỏng tuột khỏi tay văng ra người đứng gần thường lảnh đủ, người chơi không được bảo hộ gì, nên chỉ chơi có tánh cách gìn giữ di sãn của cha ông thì hay.

Cao Thệ

LÊN ĐỜI

Đang nấu cơm, chợt nghĩ đến ngày xưa má thường ngồi chổ này, bất giác trong màn nước mắt tôi thấy má, em trai tôi đang khổ nhọc xứ người  hai dòng lệ chảy dài lên má

Vì sao tôi không sanh ra trong gia đình như anh Tốt, thằng Tươi, con Hoa con của Ông Cò Huề ? mà sinh vào nhà thôn quê bị Giặc Pháp đốt nhiều lần, Chú Cô bị Tây giết thậm chí có người chôn không đầu, gia đình giòng họ bỏ cả ruộng vườn ly tán, người chạy qua Rạch Rô, Bình Công trôi giạt, khổ nghèo.  Đức Phật dạy do Nghiệp dẫn mình đi, Duyên hút nhau mà đến. ( Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu đó mà )

Cái nghề giáo viên đến với tôi khi tuổi đời rất nhỏ, lớp ba tôi đã làm “ giáo viên “ dạy cho mấy Bác Thiếm, Cô Dì trong xóm, tôi dạy học rất siêu, “ Học trò “ tôi vừa giặt đồ, nấu cơm, cho con  bú vừa học, bài học thuộc làu làu, trả bài cầm sách đọc vo vo. Phòng học Xoá Nạn Mù Chử  xóm tôi ban đêm nằm tại lớp Nhì của Thầy Phụng ở Trường Nam Tiểu Học, phía sau có hai cây bông Sứ to tổ bố.

Thầy Giáo thấy Bác Tư Lục Lộ bà già sáu mươi mấy tuổi học giỏi quá chừng, bèn gọi lên bảng hướng dẩn cho cả lớp đọc bài, từ chối hoài không được bà đon đả đi lên cầm cây thước dài thòng như Lữ Bố cầm cây Phưong Thiên Hoạ Kích” vun lên chỉ hàng chử được viết trên bảng đọc ro ro.

Trong đầm gì đẹp bằng sen

                                                               Lá xanh bông trắng …..

Xui cho bác hôm nay bài học mới, trên bảng là :

Công cha như núi Thái Sơn

Trời Đất, Mẹ ơi !

Thầy giáo chưng hửng, học trò ngơ ngác, dáo dát nhìn nhau, tiếng cười khúc khích đâu đó sau cùng là cả lớp, Bác Tư gái tỉnh rụi như chẳng có gì, chuyện này Thầy Sắc biết, lạy trời cho Thầy còn nhớ !

Tôi nổi tiếng từ đó với danh hiệu “ Giáo viên dạy giỏi ”, đừng cà nanh với tôi, báo chí “ lề phải “ đăng rầm rầm đó học sinh lớp 2-3 ở Đồng Tháp không biết đọc, biết viết có sao đâu!. Học sinh lớp 5 ở Bắc Giang Bắc Cạn gì đó chưa làm được toán cộng có sao đâu! Cũng “ nhà giáo ưu tú”, “ giáo viên dạy giỏi “ đầy đất!. Học trò tôi học chưa đầy tuần lể, cầm sách đọc rền trời, được nhân dân xóm tôi phong hàm “ Giáo viên dạy giỏi “ là trúng phóng mà còn xầm xì cái gì ?

May mắn cho tôi không hiểu Thầy Cô, Chú Bác nào nghe tiếng giới thiệu… một bửa nọ Anh Kim con Ông Hai Bắc, xóm tôi thường gọi Ông Hai Vó, tài xế của Ông Cò Hiến Binh Ngô Văn Huề đậu xe  “ ríp “ ngoài đường hỏi thăm lối xóm tìm tôi, bà con trong xóm bảo nhau thằng này chơm chỉa cái gì, đánh lộn đánh lạo bị Cảnh Sát xuống tận nhà bắt, tin dữ đồn nhanh khắp xóm trong tích tắc đồng hồ, bạn bè xúm xít đến nhà đưa tôi đi như đi tù biệt xứ, tin đồn nhanh đến nổi sáng hôm sau tôi ngủ chưa thức, chị tôi ở Đồng Sơn đã tới nhà , kể cho chị nghe hai chị em mừng mừng tủi tủi !

Tôi leo lên xe ngồi lọt thỏm trên băng trước, như Đức Ông Đạo Dừa ngự trên ghế của Ngài, chỉ trông thấy ghế không thấy Ngài đâu !. Anh Kim ghé nhà nói gì đó rồi chở tôi thẳng lên Đồn Hiến Binh, cho xe vào Ga ra Anh dẫn tôi lên lầu, tim tôi đập thìn thịt theo những bước chân nặng nề, căn lầu rộng mênh mong gia đình Ông Cò Huề ở tại đây.

Bà Cò Huề mặt đầy đặn, đẹp người nhân hậu hỏi thăm tôi từ đường tơ kẻ tóc, Bà nói :

- “ Ngày mai con đi học về trưa ghé đây ăn cơm với mấy em, buổi chiều con dạy cho em Tươi, em Hoa học giùm Bác, ăn cơm chiều xong chú Kim chở con về nhà, con giúp dùm Bác được không ?“

Tôi từ Địa Ngục lên đến nước Thiên Đàng chỉ có mấy giây đồng hồ. Bởi trước đó cứ suy nghĩ hoài không biết mình bị tội gì, chẳng lẽ chơm mấy nải chuối cúng rằm mà Hiến Binh bắt, Má nghe được, anh chị biết được ăn nói làm sao ôi thôi trăm thứ như chỉ rối trong lòng.

Bác gọi Ngô Văn Tươi ra trình diện ” thầy giáo “, cái thằng nhỏ hơn tôi 2 tuổi, học lớp Nhì với thầy Núi, trắng tươi mập ú, quần áo tươm tất bảnh bao.

“ học trò “ thứ hai Ngô Thị Hoa song sinh với Tươi học lớp Nhì, Cô giáo Sa Bi lai Ấn vợ Thầy Nhãn bên Trường Học Nghề. Bạn Hoa xinh đẹp nhưng Bác Gái bảo em nó bệnh gì đó nên học hành hơi yếu, Bác nói vậy.

Tưởng gì chứ dạy học dể ợt, tôi từng có kinh nghiệm dạy học trò thâm niên gần hai tháng chớ phải chơi đâu. Rất tự tin tôi nhận lời ngay.

Bà Cò gọi anh Kim đến nói gì đó, xong dẫn tôi xuống lấy xe đạp chở ra chợ mua cho hai bộ quần áo mới, một đôi dép Nhật mới tinh thật tình mang dép vào xốp xộp nhẹ như mây, êm hai bàn chân không thể tả, nhưng khó chịu làm sao nghe nhột nhạt giữa hai ngón chân chịu không nổi cứ phải bỏ dép hoài,  rõ là một cực hình !

Lần đầu tiên trong đời được tiếp xúc với tầng lớp trên tôi mà không một rào chắn nào ngăn cách, được nể quý của các bạn ở lứa tuổi mình. Tôi nghĩ Sự học đã  cho tôi được như vậy, biết ơn Cha Mẹ Thầy Cô vô cùng !

Chiều hôm đó sau khi ăn cơm xong anh Kim chở tôi về, xe ngừng lại ở đầu hẻm thiên hạ đổ xô ra xem như ngày hội ấp, mọi người thật bất ngờ, khi thấy Hai ống chân móc cời của tôi dính vào đôi dép Nhật Bổn, chậm rãi bước xuống xe tay ôm bịch đồ mới, như nhân vật trong Chánh Phủ đi họp ở Nội Các về, Bác Tám Thợ Mộc thương tôi nhất xóm chạy ra hỏi thăm không kịp trả lời, mấy thằng bạn nhìn thấy lát mắt luôn.

Thấp nhang cám ơn Trời Phật, Ông Bà đã dung ruổi cho tôi được ngày hôm nay, suốt đêm ấy trằn trọc không ngủ, hốn vía bay tận đâu đâu, tôi nghĩ nếu ba còn sống và má ở nhà chắc vui lắm !

Bác Gái, Bà Cò Huề biểu tôi gọi thế  một hôm gọi lại khen , các em con học hành có tiến bộ, Bác cám ơn con vô cùng, thứ bậc hằng tháng tụi nó đã lên cao, thấy chưa tôi là “ Giáo Viên Dạy Giỏi “ mà !

Chiều chiều Ông Cò Huề thường cho Anh Kim lái chiếc xe Traction màu đen chở tụi tôi đi chơi có khi Lăng Hoàng Gia, lúc Vườn Bông nhà mồ Ông Đốc Phủ Hải.

Cô bé Hoa nhỏng nhẻo giàn trời mây, đòi này đòi nọ đủ thứ, không biết ai biểu thế nào mà đòi nuôi vịt, Ông Cò cho Lính làm cái chuồng vịt thật to phía sau sân đánh bóng chuyền, đối diện với trường Nữ Công Gia Chánh

Cô ta chỉ thích nuôi vịt màu trắng, mà trên đầu phải có chùm lông dựng cao lên như đội mảo, Anh Kim bực mình không chịu nổi, phải lên miệt Bình Công , ra ngoài Tân Trung, xuống Bình Ân vô cả Biển Tân Thành tìm những bầy vịt chạy đồng, hoặc mấy đám vịt nuôi nhà, chạy cả tuần tốn mấy trăm lít xăng anh Kim nói vậy, chỉ kiếm được 5- 6 con

Cô Hoa đặt tên vịt như tên người, Công Chúa Bạch Tuyết, Công Chúa ngủ trong rừng, con vịt thường đứng ngủ một chân được ban tên Cô Bé Quàng Khăn … gì gì đó! Thiệt là kỳ hết sức.

Phải thôi đâu mỗi buổi đi học khi trống báo đến giờ ra chơi, không chịu chạy chơi cùng chúng bạn, đến bên hàng rào chu miệng ra gọi bầy vịt  kia … kia … kia, mê vịt quá mức hỏng chịu nổi! tôi bảo với mấy thằng bạn con nhỏ ấy tên là Công Tằng Tôn Nữ giữ Vịt.

Cuộc sống phong lưu của tôi gần tròn năm học lớp Nhất, thì Ông Cò Huề đổi qua Bến Tre. Ông Cò Huề cao lớn da trắng đẹp như Tây hiền hậu, ôm tôi vào lòng khuyên ở lại cố gắng học để có tương lai, Bác gái thì dặn dò dạy bảo lung tung, hai đứa “ học trò “ tôi thì quấn quít líu lo đầu óc đâu mà nghe tụi nó nói gì.

Đứng trước đồn Hiến Binh nhìn chiếc xe nhà binh cuối cùng chở vật dụng quẹo qua nhà Đốc Phủ Hải, nước mắt chảy ròng ròng, tôi bị phá sản như nàng Công Chúa Lọ Lem khi hai con ngựa Thần rùng mình trở về kiếp chuột.

Cao Thệ

SOI ẾCH

Mùa mưa đã bắt đầu, buổi chiều ngồi bên của sổ nhìn mấy hàng cây Bắp Tây ( đậu bắp ) tôi trồng lả lơi với gió khoe những bông hoa vàng tươi, nhìn  mưa buồn đến thúi ruột, nghe rỏ tiếng thá ví của người thợ cày đám ruộng sau nhà, thằng Bình  nhảy hàng rào qua hỏi

–       “ Tối nay ăn cháo Cốc không, chuẩn bị đèn dầu đi “

May quá tôi còn cây đèn soi nhái hồi năm rồi, mua bên Bác Tư Búp đèn soi nhái được làm bằng lon sửa bò trong giống cái ấm nước, nhưng cái vòi thật dài đầu vòi được quấn vẻ nhét vào làm tim, mua dầu lửa châm đầy bình, tìm cái giỏ nữa là xong.

Trời vừa tối đã nghe ngắc … ngan vang rền trước nhà, Vạt Sành kêu tỉ tê trong bụi. Ngắc ngan là tiếng kêu  gọi tình của đám nhái bầu , thân bằng ngón tay út mà thấy bạn gái là bụng phùng to như trống kêu ngắc … ngan vang trời đất.

Lâu lâu xen vào quệch ... quệch …quệch của con ếch bà từ đâu vọng lại

Từ nhà tôi vào nhà Anh Chín Đức ểnh ương kêu uên … oan, uên … oan như giặc dậy. Đến nơi Chín Đức bảo chỉ bắt cá, nhái, ếch, cốc tuyệt đối không được bắt trộm gà vịt, nghe huấn lệnh của đồng chí tổng bí thư xong cả bọn ra đi.

Tôi với thằng Bình một cặp, ngọn đèn tôi đã chuẩn bị kỹ càng thế mà ngọn lửa vẫn phập phù, ra khỏi căn cứ nghe quệch ... quệch hướng nào thì lần theo hướng đó, do không có máy định vị nên chẳng biết đến đâu, tiếng ếch dẫn chúng tôi đi biệt mù san dã !

Chợt trông thấy bốn chấm đỏ ao nằm im sát bờ móng tôi rọi đèn về hướng ấy thằng Bình nhanh tay chụp được con ếch chản bành ky, con ếch đực tý hon nằm trên lưng cũng bị nó tóm gọn thật tái tình! Định thần nhìn lại thì cách miếng ruộng là Ao Ông Hộ, trước mặt xa xa là nhà máy xay lúa, chúng tôi men theo bờ móng đi về, thằng Bình ba đời chăn trâu ma quỷ gặp nó phải tránh, trâu là linh vật ngày xưa Ông Thái Thượng Lão Quân ở trên Nam Tào, Bắc Đẩu gì đó,  xếp xòng các vị Tiên ở trên trời cỡi chứ phải chơi đâu, thằng Bình khoe ba nó nói vậy, trời mà biết trúng trật thế nào ! Còn tôi nghĩ chăn trâu nhiều lắm giống như mấy chú tài xế lái xe đò giỏi lắm chỉ là tài xế lái máy cày thời bây giờ chứ oai phong gì đâu mà nó nổ như đạn cối. Nói gì thì nói chứ thấy nó đi vào mấy chòm mã bắt ếch đi theo nó mà tay chân tôi nổi da gà, cứ lo sợ nghe lành lạnh sống lưng.

Đứng trên chòm mã lờ mờ nhìn đám ruộng đang ngậm Đồng Đồng của Bác Tư Xung chạy dọc theo con đường Hộ Mưu dẫn qua Nhà Thờ mà thấy ham, đặc biệt mùa vụ nào cũng cấy trước các ruộng của người ta do lấy nước xã nước rất tiện. Bác Tư Xung làm ruộng thiện chiến năm nào cũng trúng mùa. Dân làm ruộng đi trên đường nhìn thấy những nhánh lúa dài sọc nặng trỉu hạt phát mê.

Thằng Bình phát hiện dọc theo bờ móng ruộng cắm nhóc cấn câu, chỉ có thằng Muối, thằng Mặn con Bác Tư chứ ai vào đây, Bình bảo thổi tắt đèn nhanh lên cho nó làm việc. Nghĩ đến Muối, Mặn hiền lành chất phát như Bác Tư chí thú làm việc ăn học tôi sượng lại, Bình hối nhanh lên, thôi thì …

Trời đất tối om om, chòm mã nầy rất nhiều cây gai chùm lé đụng đến nó thì nhức thấu xương hôm sau nung mũ tức thì, vừa sợ ma vừa sợ gai, lần từng bước trong sự hối thúc của nó, tôi chọn chổ  ngồi yên nhưng mấy con Bù Mắc chẳng cho yên, bu hai bắp giò cần cổ, bản mặt tôi nó cũng chẳng tha.

Bình đi một vòng thăm câu trộm chỉ gở được một con cá Rô nhỏ xíu lận lưng quần, nó còn bảo mồi câu cắm phải là nhái bù tọt chứ ai lại cắm mồi tép bao giờ, cá sặt rỉa một hồi là hết đạn, cái điệu này không phải tụi thằng Muối thằng Mặn đâu, tôi thở phào nhẹ nhỏm rồi hai thằng theo bờ móng lần ra cống.

Cống này nước chảy qua rạch nhà Ông Ba Nghi, thọt chân xuống nước tôi phát hiện ra cái Đuôi Chuột nguỵ trang nằm nép mình bên miệng cống, tôi dở bỏ mấy nhánh Lức cắm rất khéo che bên trên nhè nhẹ dở lên , tép nhảy rào rào, kinh nghiệm cho tôi biết dở Đuôi Chuột mà nghe tôm tép bún rào rào như giặc dậy là chúng nó chỉ có mấy thằng, tôi đặt trở lại lội xuống cống rửa giò cùng thằng Bình lên đường về chiến khu.

Cao Thệ

Đứng trước cổng đã nghe tiếng nói cười, la lối om xòm, thấp đèn thấp đuốc  sáng choang như đám Anh Hùng Lương Sơn Bạc tụ tập làm trâu bò ăn mừng chiến thắng. Vào đến nhà bọn chúng ào đến kiểm kê, như mấy cha kiểm kê đám tư sản 75, thằng Bình thì giữ giỏ như gái giữ trinh bị chúng nó rượt đuổi chạy lòng vòng căn nhà, thật là dậy sóc Bom Bo.

Đồng chí Chín Đức hỏi :

- “ Tụi bây biết giờ này là mấy giờ không? Bà Bảy Gạo chưởi thì chết hết cả lủ ! ”

Thằng Bình đặt giỏ xuống lôi con Ếch Bà ra tụi nó trố mắt nhìn, kính nể

Không biết hôm nay lạc loài đâu thằng Mu Rích, Tây chánh hiệu con nai vàng! Nhà nó ở xóm Cầu Huyện Trong nhưng quây mặt nhìn về Tịnh Xá muốn lên Cầu Huyện đường xá xa xôi nên ít chơi chung.

Thằng Mu Rích tụi tôi phong cho nó biệt danh là Bá Lý Tây, vì người lớn nói nó là đệ tử ruột của Bá Lý Hề ai có biết Bá Lý Hề là cha nội nào, chỉ nghe nói nghề nào cũng phải có Tổ, như Tổ hát cải lương, Tổ thợ mộc, Tổ chăn trâu, Tổ chăn dê, Tổ tôm …. gì đó.

Ông Bá Lý Hề được phong là Tổ Chăn Dê, nó chăn dê mà là Tây lai Việt nên tụi tôi phong cho tước hiệu là Bá Lý Tây. Bá Lý Tây có thằng em khác cha tên là Louis, tụi tôi phong thêm chức Đệ Nhị vì Louis Đệ Nhất là ba của nó.

Ông Ba là ông Ngoại của hai vị Tây đáng kính, chỉ có một mắt đi đâu cũng giới thiệu nó là giòng dõi của Vua Louis XVI bên Pháp, nói sao hay vậy ai biết đúng sai thế nào !

Ông Ba Dê luôn luôn cười hề hề, có đứa con gái thích hàng ngoại, sống trên Sài Gòn, lâu lâu bồng một thằng Tây con về gởi ba má nuôi. Bá Lý Tây và Louis Đệ Nhị tánh tình thật dể thương, suốt ngày cằm roi theo bầy dê trên 50 con đi hết khu đất này đến khu đất nọ, dê nó phá làng phá xóm hơn cả tụi tôi, cái Miếu Bà trong Ruộng Vàng cao như Tháp Ba Ben, mà bọn chúng leo đứng trên nóc kêu be… he khoe chiến công vang trời đất, Tịnh Xá mà chúng còn nhảy lên Bàn thờ ăn cắp chuối, bái phục luôn. Cây Lưỡi Long gai tua tủa dài sọc le lưỡi liếm một cái nhai ngon lành, gai xương rồng cứng ngắt, mủ xương rồng độc hết biết nó ăn như mình ăn gỏi. thấy mà ớn xương sống. Anh em thằng Mu Rích da trắng như trứng gà bốc, theo lũ dê riết giờ thành hai thằng Ma Róc đen xì, nhìn óng ánh những sợi lông vàng tươi trên hai cánh tay và chiếc mũi nhọn hoắt mới biết nó là Tây, ông Tây gì mà chử A cũng hỏng biết !

Bác Hai Oai chết, Bác Hai gái với chị Tư Mầu, mở lớp dạy học, học sinh ngồi chung quanh cái trản xê. Louis Đệ Nhị đến trường học thọ giáo Bà Hai Trầu được mấy tháng cầm bằng tốt nghiệp trên tay về nhà giữ dê còn Mu Rích không thấy đến trường.

Cái lũ Dê phá nhà ấy, đi đến đâu người ta mắng vốn đến đó báo hại hai anh em nó bị Bà Ba đánh hoài vì tội ham chơi.

Sau 75 đạp xe lộc cộc tình cờ tôi gặp hai anh em nó ở Ngã Tư Hàng Xanh, bên Thị Nghè, áo quần bảnh bao chờ chuyến bay đi Pháp

Trường hợp của  Mu Rích và Louis Đệ Nhị nghĩ đến Cụ Nguyễn Du siêu thật

Bắt phong trần, phải phong trần…

Rồi sao giũ sạch nợ nần … về Tây ( Câu này của tui ăn ké vào)

Làm thịt Cốc nguy hiểm vô cùng, chết như chơi, Gan Công Mật Cốc mà, tụi tui ngồi nói dóc, đánh bài, chỉ một mình anh Chín Đức làm, tối hôm đó chúng tôi chỉ ăn cháo đậu xanh thịt Cóc bầm, nhái ếch ngày mai bán lấy tiền gây quỷ nấu chè, tất cả các thành viên nhất trí cao.

Trời cứ mưa lâm râm mãi gần hai giờ sáng chúng tôi mới về đến nhà. Khuya quá Thằng Long, thằng Bình chui vào giường ngủ tôi, ba thằng đánh một giấc tới sáng.

Cao Thệ

ĐỒNG SƠN

Thi tiểu học xong, mấy chị tôi nói nhà mình nghèo, em theo học chử nghĩa thế này tiền bạc đâu mà ăn học, kiếm một nghề để phòng thân sau này nuôi vợ nuôi con, bây giờ có hai hướng:

1-    Theo Chú Tám Cây học hớt tóc, tiệm Chú Tám ở ngay tại cống Cầu Huyện mình

2-     Lên Hoà Đồng theo Cậu Chín học thợ Bạc

Tôi chẳng chịu đề nghị nào của các chị, Trường Học Nghề Gò Công nằm trong khuôn viên Trường Tiểu Học Gò Công, mỗi giờ ra chơi tôi thường đến xem mấy anh học thợ Rèn, thợ Mộc và thợ Nguội tôi muốn học nghề ở đây, mấy chị chẳng biết gì cũng bằng lòng.

Thế là mấy thằng bạn học lớp Nhất với tôi nó học đêm học ngày chuẩn bị thi vào Trường Trung Học, tôi cột của nhà lại leo lên xe đò đi thăm anh chị tôi trên Đồng Sơn.

Bình Phú Đông, Đồng Sơn cách Cầu Huyện không bao xa, nhưng với tôi thì biệt mù san dả. Từ thuở giờ chưa đặt chân đến, các cháu mới biết mặt cậu, nên ngở ngàng xa lạ, đám em chồng của chị tôi da thịt đen thui, tóc tai vàng ché, áo quần dơ dáy vá lung tung, đứa núp gốc cột, đứa núp vào cánh cửa nhìn tôi dò xét nói nho nhỏ với nhau, như là tôi từ trên cung trăng vừa đáp xuống.

Sáng sớm vừa mở mắt ra đã ăn cơm trưa rồi, ăn xong anh tôi rủ

-         Đi ra đây tao kiếm mấy con cá trê chiều nay chiên nước mắn gừng

Anh đi thẳng ra đóng rơm dùng dao phay đào lên mấy con trùng hổ.

Tôi xách giỏ lon ton theo sau đi qua mấy bờ ruộng, anh ngồi xuống nhìn dưới nước xem bọt, móc trùng vào lưỡi câu chừa một đầu trùng huơ qua huơ lại, anh bảo tôi

-         Cậu xuống quậy cho bùn nổi lên

Anh thả luỡi câu xuống, chưa được bao lâu phao động đậy, chờ cho phao chạy băng băng trên nước anh giựt cần câu, con cá trê đen thùi mập ú quẩy đuôi lung tung trên trời, đầu cần câu quặt lên quặt xuống, tôi khoái chí vổ tay reo hò.

Độ một tiếng đồng hồ thì anh nói thôi về.

Cái thú của người nông dân khác xa với thành thị, các chú các anh ở đây thời gian rảnh thì hú nhau uống rượu, đánh bài, mấy thằng nhỏ cở tuổi tôi thì giữa trâu, cắt cỏ, lúc rảnh rổi thì chơi cò chập, đánh đủa, bùn hột me y như đám con gái ở xóm tôi. Cuộc sống bình dị giản đơn như nắng gió trên  ruộng đồng gắng liền hoà quyện vào nhau muôn thuở !

Em trai của anh rể ngang tuổi tôi, không được đi học chỉ biết đồng ruộng và bầy trâu. Nhà Bác có cái ao thật lớn lủ chúng tôi trầm nghịch tối ngày chẳng ai rầy la thật lạ lùng.

Tám Lai, Chín Biếu dạy tôi lắm điều, trong đó tôi khoái nhất là nắn đất  làm trái nổi và thi nhau xem ai thắng thua, đứa thua thì phải chung độ, tuỳ theo giao ước thua chung 20 hột me, hoặc 10 sợi thung. Làm trái nổi cũng là một nghệ thuật, chúng tôi móc đất sét, nắn thành hình nửa trái banh đánh Tenis lấy hai nữa úp vào nhau, hàn hai nữa thành một khối tròn đem thả xuống nước  nó nổi lềnh bềnh thật là ngộ, mấy đứa em của anh tôi thường thua độ tôi hoài, chúng nó bảo tôi có Bà độ, bà nào mà độ cho tôi chỉ vì tôi nghiệm thấy mấy trái nổi tôi vừa thả xuống nước, tức thì nó rã ra , có trái xà xà dưới mặt nước rồi chìm nghiểm, dân Đồng Sơn khoái chí

Tôi móc đất sét xong vo tròn lại chọi xuống đất cho bẹp ra khi đất vừa dẻo tôi lấy cây nện, các bạn cho tôi làm chuyện nhảm nhí, khi hình thành trái nổi rồi tôi lấy nước thoa đều đến khi vỏ thật bóng, nhờ làm thế mà xuống nước trái nổi của tôi dai sức hơn nổi lâu hơn các bạn

Thế là chúng tôi thân nhau, mùa này ruộng đa phần đả lên đồng đồng nên phải dẩn trâu cho ăn cỏ trên đường làng hoặc tìm bải đất trống , chúng tôi thường đi vào Ao Ông Cúc, khuôn viên rất rộng cỏ xanh rờn, có cây điệp bự chản bành ky, ngồi dưới bóng cây chơi đủ trò, đánh đáo, tạc hình v.v…

Điểm đặc biệt Đồng Sơn con nít, người lớn đều đánh bài, đá gà xóm Đồng Thạnh tuốt trong  Mã Ông Bối như một Cù Lao nằm giữa bốn bề ruộng, lính tráng đi vào bị chủ sòng phát hiện giải tán liền, biết bao gia đình tán gia bại sản nhưng không dẹp được

Ở Đồng Sơn, có di tích Mã Ông Bối rộng thênh thang kiến trúc chạm trổ rất tinh xão, hàng rào khu vực nghĩa trang hoa văn rất đẹp, nghe nói dòng dõi của Bà Tám Huê, Chín Đào trên nhà Lớn

Tôi ở chơi gần tháng, chị tôi bảo phải về đi học, chia tay bùi ngùi, bịn rịn hò hẹn lung tung.

TRƯỜNG HỌC NGHỀ

Tôi xin được vào Trường Học Nghề, thuở đó học nghề là một hiện tượng lạ nên các bạn hỏi vì sao tôi lập lại  y chan câu nói của Má tôi mà chẳng trả lời

-         “ Dẩu cho ruộng đất bề bề “

“ Cũng không bằng có một nghề trong tay”

Thế là hết hỏi, Má tôi siêu thiệt !

Trường học nghề học sinh gồm toàn các anh lớn tuổi, nhiều anh học đến hai ba năm mà chưa chịu ra trường,  có vị để vợ con ở nhà cấp sách đi học, già háp như  tôi mấy ổng cho là con nít ranh. Thiệt là quá đáng !

Điểm đặc biệt là các anh ở Hoà Đồng, Thạnh Nhật, Thạnh Trị, Bình Ân sỉ số áp đảo, Long Thuận số học sinh rất khiêm nhường đếm trên đầu ngón tay.

Học nghề lơ mơ là chết như chơi, dập tay chảy máu, phồng tay, phồng giò là chuyện thường ngày ở huyện.

Trường có ba ban, học sinh thay phiên nhau học 3 ban trong 1 năm học.

-         Ban Nguội, Giáo viên phụ trách, kiêm Hiệu Trưởng : Thầy Tình

-         Ban Rèn, Giáo viên phụ trách : Thầy Nhãn

-         Ban Mộc, Giáo viên phụ trách : Thầy Hiện

Cho có ý kiến ở chổ này

Suốt một năm học, vì là trường Học Nghề, chương trình học gồm :

1-    Lý Thuyết nghề

2-    Thực hành nghề ở Xưởng

3-    Vẽ Kỹ Nghệ Họa

Khi thi vào Đệ Thất Trường Kỹ Thuật học sinh thi các môn như sau:

1-    Toán

2-    Văn

3-    Lịch sử, Địa Lý

Học hành, thi cử  không đồng bộ, cho nên tỷ lệ thi đậu không cao

( thời tôi, Trường Học Nghề Gò Công đi thi 50 trò đậu 5, trên tổng số thi gần 4000 học sinh như vậy là quá đạt )

Những nhà giáo dục nghành học Kỹ Thuật muốn vậy ?

Trong  lúc Mỹ cởi Hoả Tiển lên trời đá đít Hậu Nghệ, ve vản Chị Hằng

Dưới đất Nhật Bản, Tokaido Shinkansen sãn xuất xe lửa chạy 300 - 400 km/ giờ.

Tại Gò Công trong quyển Gò Công xưa và nay của Tác Giả Huỳnh Minh xuất bản năm 1969 nền kỹ nghệ “ Toàn tỉnh có trên 30 nhà máy xay lúa, máy cưa xẻ gổ được 6 cái… lò ấp vịt, hảng nước đá, cà rem cây … “

Toàn là Kỹ Nghệ … Trời ơi !!!

Ở Việt Nam trường Bách Khoa Phú Thọ, nghành học Kỹ Thuật lèo tèo mấy que, Tốt nghiệp Thầy không ra thầy, thợ không ra thợ, chử thời đó gọi rất kêu là “ Đốc Công” ! ra trường hôm trước hôm sau lính gọi. Thua !

Ngoài xã hội, học sinh phổ thông cũng chê học sinh kỹ thuật

Trường PéTrus Ký thì bắt bồ với Gia Long

Trường Võ Trường Toản cặp đôi với Trương Vương

Ông Chu Văn An, Ông Nguyễn Trãi  song hành với Cụ Lê Văn Duyệt, sau này Ông Nguyễn Trãi dời về Quận Tư thì Ông Chu Văn An độc chiếm.

Trường Nông Lâm Súc trước ở đường Mạc Đỉnh Chi, mấy con chim Tu Hú học sinh mặc áo màu nâu chịu không nổi, Trường phải chuyển ra tuốt Lâm Đồng ?

Mặc quần áo màu xanh nước biển đi ngang qua mấy áo dài, các chị bịt mũi, liếc xéo, thật là buồn. Đám học sinh kỹ thuật chúng tôi le que có mầy thằng, bị bọn áo trắng ăn hiếp quá tay. Sau này có trường Kỹ Thuật Don Bosco của Quý Cha bên Gò Vấp, nhưng mấy cụ giáo sĩ này ở ngoài rìa Thành Phố, rốt cuộc chỉ có chúng tôi tả xung hữu đột với nạn kỳ thị học kỹ thuật.

Cao Thệ

Kỹ nghệ Việt Nam vào thời 1965 nổi trội là Vikyno nhưng cũng chỉ lấp ráp hàng máy nổ cho Nhật,

Xe La DaLat chủ yếu nhập những cơ phận chính, như bộ phận máy, hệ thống tay lái, bộ nhún, bộ thắng, v.v…của  Hảng Cetroen - Pháp còn lại như giàn đồng, hệ thống đèn, kèn, ghế niệm làm thủ công Việt Nam ráp lại mà thành, tỷ lệ hàng ngoại 75/25. Nhưng cũng nổi đình nổi đám, xuất khẩu lung tung, trong khi Đại Hàn chưa có gì hết

Còn máy bay PL1, PL2 của Nguyễn đại ca thì  biết rồi khỏi phải nói, không có gì là của Việt Nam kể cả mấy cục gổ chận bánh máy bay đậu !

Nghành sửa chửa đình đám nhất, mang nhiều ngoại tệ nhất là Air Việt Nam  kiểm kỳ, tổng kiểm các loại máy bay chuyên chở dân sự DC 3, 4, 5, 6 một số cơ phận máy bay DC7 ( Sud Aviation Caravelle - Pháp), DC8 ( Boeing 727 -  hảng Boeing - Airplane – Company. Mỹ ) của hảng và thỉnh thoảng change hoặc sửa chửa đột xuất máy bay Cathay Pacific Air phụ trách chở gạo rau cho miền Trung, mấy miếng chả điều khiển cánh quạt phi cơ trực thăng của Mỹ, v.v…

Kỹ Nghệ Việt Nam chỉ sửa chửa và lấp ráp hàng cho người ta, chứ không biết sáng chế.

Mỹ mỡ rộng Toà Đại Sứ, đổi lấy Trường Kỹ Thuật Nguyễn Trường Tộ trả cho miếng đất tam giác Lý Thái Tổ, Hùng Vương, Pétrus Ký, cộng với 5 triệu đô để xây trường Đại Học Kỹ Thuật lớn nhất Đông Nam Á.

Đất đai được rào bằng lưới B40 thẳng tấp. Đả có bản vẻ xây dựng, xa bàn đem trình diển khắp nơi, chờ ngày lành tháng tốt. Đùng một cái năm Mậu Thân 1968 dưới danh hiệu “ Người cày có ruộng, Thương phế binh có nhà ”  Cái Ông Rô gì đó cắt lưới B40 vào chiếm đất cất nhà, thế là hoàn thành làng Học Đại ! trước ngày khởi công đúng 1 năm !

Mất nhà mất đất, Trường Nguyễn Trường Tộ chờ giải quyết, Nha Kỹ Thuật Học Vụ giao cho miếng đất căn cứ của Mỹ ở Thủ Đức mênh mong , Hiệu Trưởng  không nhận, Trường Việt Đức học ké ở Trường Kỹ Thuật Cao Thắng nhận hiện nay là Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật.

Tiền bồi hoàn 5 triệu Mỹ kim, trên đường di chuyển dính ở đâu đó 1 số không ?! khi về đến Trường Nguyễn Trường Tộ còn 500.000 đô, ghét không thèm nhận. Thế là giận lẫy xẩy cùi !

Tội nghiệp cho Trường Kỹ Thuật Nguyễn Trường Tộ  đất thì bị Thương Phế Binh thôn tính, lở dọn về ở đậu trong kẹt của Nha Kỹ Thuật Học Vụ đối diện với Đài Phát Thanh Sài Gòn, chờ về nhà mới cho đến tận bây giờ.

Tất cả các Trường Kỹ Thuật tại Việt Nam  máy móc học sinh thực tập cũ kỹ lem nhem luôn luôn thua xa với hảng xưởng sản xuất bên ngoài, học cái gì ?. Tóm lại nền học Kỹ Thuật của Việt Nam chỉ phục vụ cho việc lấp ráp và sửa chửa. Bao giờ phát triển đây ?

Sau năm 75 trường tôi dạy 3 ca, ca 3 học từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau, thật là ráo riết tung vào đời những ông thợ trời ơi, gánh nặng của hảng xưởng, tôi sẽ nói sau

Cao Thệ

Trở lại việc học của tôi ở Trường Học Nghề, Ban đầu tiên tôi học là Ban Mộc, Thầy Giáo Hiện phụ trách, Thầy rất thương học trò, chăm chỉ, dạy giỏi, rất bình dân, nhà Thầy đối diện với Trường Tư Thục Khai Trí

Thầy dạy môn Lý Thuyết lẫn Thực Hành nghề Mộc . Giờ học Thực Hành đầu tiên là học mài lưỡi Bào, tôi nhanh tay chôm được lưỡi bào dài sọc, mài thử cắt lông chân bén ngót đưa Thầy chấm điểm Thầy bảo lưỡi bào mài giống lưỡi lam, không được mài lại. Trong 3 ngày học xưởng tôi chăm chỉ mài hoài lưỡi bào mòn, đá mòn, lông chân không còn một sợi lưỡi bào vẫn không bén, Thầy Hiện thương tình cho qua môn mài lưỡi bào.

Tôi có một biệt tài không bao giờ cưa được đường thẳng, nên hai miếng gổ bào láng ráp mộng chử  thập, tôi làm thành hình chử X. Còn mặt phẳng tôi bào thì luôn luôn bị sốc lưỡi bào gở ra một cục gổ, lõm chổ này chổ nọ giống như ruộng bị máy bay B52 bỏ bom. Thầy khen giỏi cho 3 điểm trên 10.

Nhờ thành tích học tập tôi được thầy chú ý và thương, trả bài luôn luôn gọi tôi trước, chấm bài thực hành lúc nào tôi cũng được gọi đầu tiên.

Ban thứ hai là Ban Nguội, thầy phát cho mỗi trò một cục sắt Ø40 dài 100, bài thực tập đầu tiên là mài đục, trời ơi ban Mộc mài lưỡi Bào, Ban Nguội mài lưỡi Đục.

Máy mài hai cục đá hai bên quây vù vù, lưỡi đục kêu re re, văng lửa tứ lung tung sợ điếng hồn điếng vía, mạt sắt bay vô mắt là thường, mỗi lúc mạt bay vô mắt, mấy anh lớn thổi dùm nếu không ra, chạy ra ngoài lề đường tét sợi cỏ vạch mắt khều ra, thiệt là giỏi ngang với bác sỹ thời đó chớ phải chơi !

Cục Sắt được đục thành hình vuông 30x30x100

Bài thực hành đục này không biết bao nhiêu trò sưng tay, chảy màu, gỏ búa vào đầu lưỡi đục không gỏ lại thường gỏ vào tay, xưởng thì nhỏ hơn 40 cái búa lưỡi đục gỏ vào nhau, đinh tai nhức óc.

Thầy Tình ở trên chợ Gạo tánh Thầy rất nghiêm, thầy dạy môn vẽ Kỹ Nghệ Hoạ, dạy Lý Thuyết và Thực Hành Nghề Nguội, kiêm luôn chức Hiệu Trưởng đám học trò chúng tôi tụ tập nói dóc, chạy giởn trong lớp, dù không có mặt Thầy vẫn biết, thiệt là tài.

Sau khi đục được khối vuông, bắt đầu học dũa, dũa mặt phẳng, dũa thì mòn răng đẩy đến phòng tay, đỗ mồ hôi hột, mặt phẳng vẫn không phẳng, đặt eke lên thấy cả 4 phương trời !. Mài đục dể muốn chết còn trầy vi tróc vảy. Bài tập mài mũi khoan trò nào cũng ngán chè đậu, tôi mài đến cùn lưỡi khoan Thầy vẫn chưa chịu, rõ ràng tôi không có khiếu kỹ thuật mà !

Khởi nguyên từ cục sắt Ø40 dài 100, qua nhiều bài thực tập cuối khoá mỗi trò sản xuất được một đầu búa. Giỏi thật !

Cao Thệ

Cửa ải cuối cùng là Ban Rèn, Ban Rèn Thầy Nhãn phụ trách, Thầy là Giáo Viên trẻ nhất, đẹp trai quần áo lúc nào cũng bảnh bao, ăn nói tác phong thầy giáo mẫu mực chồng của Cô Ba Si dạy bên Trường Nữ Tiểu Học.

Lò rèn được cất voi ra trước Ban Nguội, một lò than, ba cái đe, mầy cây bùa tạ, mười mấy cây kềm do Thầy làm, cây cào than, móc xỉ, tài sản đại khái bao nhiêu thứ đó, còn thùng nhớt cặn để trui sản phẩm nữa thế là đủ !

Tôi thường phụ trách đốt lò, dể ợt vãi tẫm nhớt, gát hai ba cây củi mở quạt, than đá bốc cháy nổ lách tách thế là xong.

Nghề rèn quan trọng nhất là tạo dáng, để hoàn thành một sản phẩm tuỳ theo đòi hỏi về kỹ thuật công tác quan trọng khác là trui, trui một bậc, hai bậc. Trui là gì ? đại khái là làm cho sản phẩm có độ cứng thích hợp với công dụng mà nó yêu cầu, nếu bạn trui chưa tới thì lưỡi đục mềm xèo đục đẻo không được, già lửa lộn xộn thành phẩm bị vênh bị nứt là cầm chắc ốc rột ( 0 điểm ) người thợ nung sản phẩm đến độ nóng nhất định sau đó đem ra khỏi lò phải tập trung quan sát, sắt đổi màu và chọn màu thích hợp cho mỗi thành phẩm sau đó bỏ vào nước hay hoá chất.

Thầy tôi kể ngày xưa bên Á Rập thợ Rèn sau khi rèn Kiếm xong, họ nhúng vào một lớp hoá chất bí truyền đó là trui bậc một, kế tiếp trui bậc hai cầm kiếm đâm vào bụng tử tội làm phụ thợ rèn đứng gần đó, xem màu sắc vừa ý họ rút ra, nhảy lên ngựa tay cầm thanh kiếm đưa lên trời, tung ngựa chạy như bay miệng lãm nhãm những câu thần chú quái dị đó là trui bậc ba.

Sau cùng mài thanh kiếm khi nào tung miếng lụa rớt trên lưỡi kiếm đứt hai thì hoàn thành, sau đó người ta dát vàng cẩn ngọc lên thanh kiếm thôi thì đủ thứ

Bài Thực Hành đầu tiên là rèn  Cây Đục Sắt, tôi hoàn thành cây đục rất sớm

Công đoạn một đập dẹp  đầu thanh sắt tròn

Công đoạn hai bo hai đầu đục

Công đoạn ba trui

Ở công đoạn ba xui hết biết, tôi nướng lưỡi đục đến màu vàng, nhúng vào nước đem cây đục ra ngoài chà xuống xi măng nhìn màu biến đổi từ vàng đến màu xanh còn khoảng 400 - 450 độ gì đó sau cùng bỏ hẳn vào nước, thuộc bài danh dách, ngâm một lúc vớt đem ra không biết tại sao đầu lưỡi đục bị tét hơn 20 ly. Tại sách vở chỉ sai chứ tôi làm trúng phóc chứ bộ.

Chặt bỏ đầu đục hơn 20 ly tôi làm lại từ đầu, mấy bậc đàn anh bảo tôi ra chợ mua cây đục nọp thầy chấm điểm chắc ăn hơn, tôi chứng minh cho mấy ổng thấy tài năng phi thường, Cây Đục Bản không đủ sắt tôi rèn Cây Đục Khe cũng xong, nọp bài chấm điểm thầy khen giống cây viết chì ? kinh khủng !

Tôi thích học môn Rèn vì Thầy Nhãn dễ thương, không khí học tập thông thoáng hơn Ban Nguội , nhưng tôi ghét nghề Rèn vì mình mẩy dơ bẩn, bụi than đầy mũi, đầy mặt, tiếp xúc với khí than đá rất nguy. Ban Rèn rất là nguy hiểm học trò phải cảnh giác cao độ, hở chút là phỏng, mang giày ba ta đạp sắt nóng vẫn phỏng bàn chân như thường !

Người Thầy mà tôi quý kính xem như Cha Chú của mình, chính là Thầy Hiện và Thầy Nhãn hai Thầy dạy học bằng cái Tâm, sau này đi dạy học gắng học tập theo gương các Thầy nhưng còn Sân Si quá

Tôi đi học về nhà phải nấu cơm ăn, học ngày 2 buổi thật là vất vả, phải đi khắp các gò mã, lùm bụi chặt cấy lứt, cây chăm bầu, gai chùm lé làm củi chụm, phải đi chợ, gánh nước về sài, giặt quần áo v.v… thôi thì trăm thứ, việc chơi bời phá phách chủ yếu vào ban đêm

Cao Thệ

KỲ YÊN

Những ngày Hội Kỳ Yên ở Đình Long Thuận thật là vui, người ta đem lễ vật cúng Thần, nườm nượp, kẻ heo quay người bánh trái, tiền bạc … quan chức nhà việc mặc áo dài khăn đóng tấp nập tới lui. Chúng tôi chờ đêm đêm xem Hát Bội, hai hàng ghế cá kèo dọc hai bên đường cao thấp như khán đài bên sân vận động cho đám bình dân và lủ con nít chúng tôi.

Ngồi chờ đến mõi mòn, khi đến giờ hát, thật tình mà nói không biết các chú bác ngồi ghế giữa Toà Võ Ca ngoài kia có ai hiểu gì không ? chứ chúng cháu chỉ nghe được í ì i, ự ử ừ ư , vuốt râu, nhảy nhót rồi mùa kiếm, đánh thương, kéo lông Trỉ của các nghệ sỹ, ngoài ra chẳng hiểu gì cả nhìn một hồi chán chết vọt ra ngoài, muốn ra phải chui xuống hàng ghế mà đi, có thằng bị nước tiểu văng trên đầu.

Ra được bên ngoài thằng Cai bảo tao chuẩn bị một màn chơi mới, nó lôi gói mắn ruốc trong người ra, con trai Bà Sáu bán Mắm mà ! trét vào đầu cây trúc, đứng ngoài đường chỉ trỏ vào mấy bộ râu treo tòn ten dọc hai bên hậu tuồng, tụi bây coi mấy ổng vuốt râu ngửi thúi hoắt, chỉ chỏ một hồi hết bịch mắm ruốc, thật là quỷ phá nhà chay !

Đi lang thang trên đường phố vắng người, buồn quá chúng tôi bày chuyện bê chậu cây kiểng nhà nầy đem sang nhà khác cứ thế trên những con đường chúng tôi đi qua .

Theo đường Ao Trường Đua về nhà, vào thời chúng tôi không ai biết đường Tống Thứ , Tổng Đốc Phương, Hộ Mưu mà chỉ biết đường Ao Trường Đua, Mé Sông, Nhà Thờ. Lộ Me v.v…

Ngang ranh nhà Bác Mười Miền bán gạch ngói, với nhà Ông Bác Sỹ Đăng có cây Điệp, thấy phía sau có đám nhỏ ở xóm Cầu Huyện trong thằng Rọt bảo leo lên cây làm ma nhát tụi nó chơi, nó cởi áo trắng run run rên hừ hừ, bất ngờ xe đạp chạy ra vọt qua mặt tụi nó, gần tới cây dưới bóng trăng chúng tôi thấy người mặc áo trắng nhỏ con khum khum trên xe đạp, một thằng la lên:

-         “ Thầy Ba Nô tụi bây ơi, ngồi im để ổng qua đi “.

Thằng Bình không nghe giọng run run

    - “ Ta là ma đây, ta là ma đây …”

Thầy Ba Nô lập tức thắng xe lại dựng vào đống gạch cao nghiệu, khom xuống lấy đá 4x6 gần bên chọi lên cây liên tục, chúng tôi sợ quá đồng thanh la lên

    - “ Tụi con đây chú ba ơi, đừng chọi ”

Chú Ba vẫn không nghe càng lượm đá chọi càng hăng vừa chọi vừa nói

     - “ Cho lũ bây làm ma, làm ma, phá làng phá xóm ”

Một vài thằng nhảy đại xuống đất chạy trối chết lên  phía trên Ao Trường Đua, còn lại mấy thằng núp vào thân cây chịu trận.

Với hành động phá phách của lũ trẻ con nhà nghèo không đồ chơi như các Cậu Ấm Cô Chiêu trong xóm, chuyện phá phách của chúng tôi xét cho cùng rất dễ thương, đáng được người lớn chỉ dạy hơn là trừng phạt. Chú Ba có thái độ hơi quá tay, rất may chúng tôi không đứa nào bị gì, nếu một thằng bị tét đầu chảy máu thì ba má chúng tôi phải chạy lên nhà mời Chú Ba xuống băng bó và chích thuốc rồi, trời còn thương lũ chúng tôi !

Cao Thệ

                                                 SÀI GÒN

Cuối năm Thầy Nhãn dạy thêm Toán luyện thi khoảng 1 tháng, đến ngày đi thi Thầy hy vọng  sẽ được khoảng 5 học sinh đậu, Thầy nêu tên mấy anh học giỏi trong lớp.

Số báo danh tôi ba ngàn mấy trăm ? thi tại Trường Trung Học Tư Thục Quốc Tuấn, nằm trên đường Trần Cao Vân, ngày nay nó là ngã tư Bà Huyện Thanh Quan với Võ văn Tần, sau năm 75 ở đây là khu chợ trời bán đồ gổ cao cấp.

Sỉ số tuyển sinh là 250/gần 4000 học sinh thi, tỷ lệ chọi 1/8.

Tôi học không giỏi nhưng may mắn vô cùng, kiểu chó ngáp phải ruồi, xung rụng vào miệng !

Đi Sài Gòn về Thầy Nhãn đến nhà thông báo đậu, tôi còn chưa tin, nói chị tôi nghe nữa tin nữa ngờ.

Bạn bè đến chật nhà, cái mặt vắt hất tôi như Quan Trạng về làng, nấu nồi chè bánh mì tiển bạn, món này phải mời Cô Nữ con Chú Năm Mạnh gần nhà qua nấu dùm.

Chè bánh mì trong đời tôi chỉ ăn được một lần gồm bánh mì phơi khô Cô Nữ cho, bỏ vào nồi nước đường tán đen ngòm sôi ùn ụt, đường các bạn hùn tiền mua, múc ra chén thế là xong. Gần ngày đi Sài Gòn tôi tổ chức hấp bánh bột nắn hình trái khế, con trâu, ngôi sao v.v.. chấm nước cốt dừa thật tuyệt.

Tôi cột của nhà, xách giỏ đệm đựng quần áo ra đi. Từ giả từng nhà, bà con chòm xóm ai cũng khuyên tôi gắng học. Đám bạn đưa lên tận Bến Xe đứng dưới cây Me Tây nhìn nhau chờ xe chạy mới chịu về, tôi thấy có đứa đưa tay quẹt nước mắt, sao mà giống như Cao Tiệm Ly đưa ông Kinh Kha quá vậy, còn gặp nhau nữa mà !

Số 32 có duyên với tôi lắm, thời học tiểu học, số học sinh của tôi là 32/54.

Thi vào Trung Học tôi đậu hạng 32. Năm đó Chánh Phủ Tân Tây Lan cấp học bổng cho học sinh Trường Trung Học Kỹ Thuật Nguyễn Trường Tộ như sau:

- Học bổng Toàn Phần: 400 đồng/ tháng, học sinh đậu từ Hạng 01 đến 50

- Học bổng Bán phần : 200đồng/tháng , học sinh đậu từ hạng 51 đến 150

Như vậy tôi được học bổng toàn phần với số tiền 400 đồng/ tháng, đủ sống để đi học, cơm Xả hội ở chợ Thị Nghè chỉ có 3 đồng rưởi/ xuất, thức ăn hạn chế còn cơm không hạn chế, đem gàu mên theo mang cơm về chiều ăn , tôi ở trọ nhà người quen ở đường Nguyễn Trung Ngạn sát bên Đại Chủng Viện Thánh Juse không tốn tiền, chỉ giúp dạy dùm 3 đứa con chủ nhà học, tôi có số làm thầy giáo mà ! đi bộ đến trường khoảng 20 phút .

Học 3 tháng được lãnh 1,200 đồng, mua chiếc xe đạp láng cón chỉ 350 đồng. lảnh Học Bổng Toàn Phần nếu cuối năm học không đạt điểm chỉ còn bán phần hoặc không được cấp học bổng tiếp, cho nên cố học

Cao Thệ

Năm Đệ Thất chúng tôi vừa học chử vừa học nghề, thú thật tôi ở Trường Học Nghề Gò Công là một thằng bé “ chưa ráo cứt mũi” mấy anh lớn nói thế, nhưng khi lên Trung Học tôi bổng trở thành già làng, học sinh Đệ Thất vừa 12 tuổi với số tuổi này học sinh còn quá nhỏ, khoảng cách chiều cao cho  thợ nguội làm việc là co khuỷ tay , bàn tay nằm lại để dưới cằm, cùi chỏ chạm Etô là vừa. Nhiều bạn phải lấy học bàn đứng lên mới đúng chuẩn để giũa, để cầm búa đục. Học ban Rèn cầm búa tạ dở lên không nổi, quá thấp khi sử dụng máy mài. Ban Mộc tay quá ngắn phải nhón chân để đẩy gổ vào máy cưa, đặt gổ vào máy bào thật vô cùng nguy hiểm, mấy Thầy rất là vất vả cho đám học sinh tí tẹo của mình!

Cuối năm đệ Lục nguyên khối phải thi để trường xấp xếp ngành học, chỉ lấy  50 học sinh gọi là ban Chuyên Nghiệp. Một may mắn nữa kết quả thi tôi được hạng 7/250

Thứ hạng 01 đến 10 được chọn vào học ngành Máy Dụng Cụ vì trường chỉ có 10 Máy Tiện, do  Tân Tây Lan viện trợ.

Các thứ hạng còn lại được chia đều cho Ban Điện, Kỹ Nghệ Sắt, Ban Mộc và Ban Đúc. 200 trò còn lại chia ra làm 4 lớp gọi là học sinh ban Toán.

Năm 1963 đất nước xẩy ra nhiều biến cố, học sinh rầm rộ tham gia biểu tình

Báo chí thời đó đồng loạt đăng hình tôi đi đầu đưa cặp lên cao có viết chử Abas De Gaulle trong cuộc biểu tình chống Trung Lập gì đó, đi biểu tình được nghĩ học, không cần phải xin phép biểu tình và rất vui …

Những đêm đi kéo Tượng Đài Chiến Thắng của Pháp, hiện giờ là Hồ Con Rùa ở Sài Gòn, phải 2 đêm mới kéo sập được, nhờ xe giúp chứ chúng tôi kéo gì nổi, vui thấu trời ông địa!

Trong một cuộc bỏ phiếu, tôi trúng cử vào nằm trong Ban Đại Diện Trường. Cá nhân tôi gia nhập vào Đoàn Sinh Viên Học Sinh Phật Tử bảo vệ Quả Tim Bất Diệt của Ngài Thích Quãng Đức ngày đêm ở Viện Hoá Đạo, mấy cha Thầy chùa lu bu chán quá, tham gia vào Đoàn Thanh Sinh Công ở Nhà Thờ Vườn Xoài, nhà thờ bên Cầu Ông Lãnh lu bu càng dữ dội hơn.

Hình in trên báo, ở Gò Công anh chị tôi ai cũng thấy, thư gởi lên khuyên tôi lo học. Sau một thời gian tham gia tích cực nghĩ lại những điều mắt thấy tai nghe tôi thấy tuổi trẻ bị bọn người lớn bất lương lợi dụng.

Tôi tội cho những con rối quần áo bảnh bao chễm chệ trong nhà cao phòng lạnh, bị salon bó chặt, ôm gái uống rượu Tây bàn chuyện chánh trị chánh em.

Nhóm đầu trọc háo danh khoan thai mà khốn quẩn trong chùa miếu chẳng đường thoát.

Những bậc tu hành đáng kính lùa đẩy những con chiên ngoan và chính bản thân mình vào những nẽo cùn khốn không lối ra !

Tội nghiệp cho những con thiêu thân, Nguyễn Tấn Á, Nguyễn Trọng Nho, Hoàng Đô Nhật Tân, Hoàng Phủ Ngọc …  gì đó ! …

Tất cả được hệ thống điều khiển từ xa đưa họ vào những màn rối oan nghiệt ngay tại đời này.

Tôi vô cùng tội nghiệp kẽ háo danh ẩn núp trong bản thân tôi!. May mắn  kịp dừng chân lại, lánh xa vai hề tôi đang đóng trên sân khấu đường phố Sài Gòn vào những năm đất nước ngập chìm khói lửa.

Dù ai nói thánh nói tướng, thế nào.

Lịch sử luôn luôn có cái nhìn công bằng tôi nghĩ vậy. Hảy chờ xem!

Cao Thệ

Khoan bàn những chuyện trên trời dưới đất. Hảy yêu nhà trước đi vì khi yêu nhà là có yêu nước trong đó. Bởi thế Cha Ông ta bảo muốn làm lãnh đạo trước: “ Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ “

Thiên hạ thường hay làm ngược Bình thiên hạ, trị quốc, tề gia, tu thân” như bên Tàu có Tây Độc Âu Dương Phong luyện Cữu Âm Chân Kinh, trong truyện Võ Hiệp Kim Dung. Thật tội nghiệp Tây Độc khi biểu dương quyền lực phải đi bằng đầu !

Ở Việt Nam ta ông bà dạy dổ con cháu cố gắng Học Hành

Đám hậu sinh theo chủ nghĩa gì đó dạy Hành rồi mới cho đi Học có chức thì việc Học sẽ dể dàng hơn.

Truyện xưa có tên chăn trâu khoái chử nghĩa một hôm đi ngang nhà Thầy Đồ nghe tiếng Thầy dạy con sang sảng, bèn ngồi xuống lắng nghe :

- “ …. Sự bất đắc dĩ thầy mới đánh con vì giáo đa thành oán … ”

Tên chăn trâu khoái chí, phen này lên mặt với vợ được rồi, lầm thầm trong miệng câu vừa học lóm được.

May mắn quá vừa bước chân về nhà thấy vợ đang đánh con trai bèn nhào vô

-“ Bà để đó cho tôi, đánh con cái kiểu của bà là không hiệu quả nhá, xem đây !”

Bèn giựt lấy cây roi, bắt thằng con lên nằm sấp trên chỏng, tay cầm roi nhịp nhịp trên mông thằng nhỏ, ưởn ngục đem câu chử nho mới vừa chơm được của Thầy Đồ mà phán:

-         “ Sự mất bát dĩa tao mới đánh mày…. Vì gáo tra là dài cán …”

Tên chăn trâu cũng Học rồi Hành đó! Sao mà … giỏi thật !

Giữa chuyện đi bằng cái đầu và đi bằng cái lưỡi chẳng biết cha nào giỏi, cha nào dở ? nhưng theo tôi cha đi đường lưỡi giỏi hơn! đường xá thật là dơ bẩn chó ỉa, nước thải, rác rến đầy ! vì vậy quá trình tập luyện gian khổ hơn !

Năm học Đệ Ngũ tôi xin vào làm Thợ Tiện ở Hãng Đúc Nguyễn Văn Điệp nằm trên đường Bình Thới. Tôi chẳng tài cán gì cũng nhờ Thằng Bình nó giới thiệu, thi thử tay nghề, tiện cây Bù lon 18 ly, được chấm đậu từ đó chiều đi học về , ngày Chúa Nhật tôi đi làm. công việc của tôi làm khoán chuyên tiện bánh xe của Đầu Máy May, 5 đồng/cái, đêm kiếm 20 đồng như không.

Nhiều hôm đi học, đi làm về Bàn Thờ Phật ai đem đặt giữa đường, bọn trốn lính  đầu trọc mặc áo vàng cầm nhang lạy đầy đất, Đức Phật ngồi nhắm mắt cười hề hề! xem bọn con cháu làm tuồng. Xe cảnh sát bị lật nhào cháy giữa phố, bom xăng nổ văng miễng, người bị thương máu chảy tùm lum tà la. Bọn  biểu tình lận lưng bao ny lon , chanh trái chạy loạn xà ngầu.

Tội nghiệp đất nước tôi, dân tộc tôi !

Vừa không đạo đức vừa ngu dốt mà bị nguời giựt dây nên những người tự xưng  yêu nước gây thêm cảnh lầm than cho dân chúng và cho chính bãn thân mình.

                                                          *

                                                      *      *

Tôi nọp đơn thi tuyển xin vào làm Công nhân cho Air Việt Nam, lại may mắn đậu số Thẻ Nhân viên là 1828, mấy huynh trưởng của tôi bảo mày hên được 9 nút, đi làm việc chứ có đi đánh bài cào đâu mà cho là hên với xui.

Học Thợ Tiện, đi làm Ngành Thuỷ Điều, thời tôi nói Thuỷ Điều chẳng ai biết là cái gì, thuỷ điều là dầu đỏ cũng trúng, là điều khiển bằng áp suất của dầu cũng chẳng sai.

Cao Thệ

Lorton,Virginia những ngày tháng chín, năm hai không một một

ĐỔI ĐỜI

Sáng Thứ Hai ngày 28 tháng 4 năm 1975, tôi vào Phi Trường Tân Sơn Nhất, định quá giang máy bay lên Biên Hoà vì hôm nay là ngày trực. Mấy thằng bạn vừa bay từ Biên Hoà về cho biết còn đâu nữa mà lên.

Tôi ghé vào hậu cứ phi đạo F5 đối diện với Đài Không Lưu Khí Tượng và khu vực hành khách Air Việt Nam. Hơn tháng nay Phi Đoàn F5 đã được đưa qua Thái Lan, một số còn lại đưa về nằm ụ ở Sư Đoàn 5 Không Quân chờ sửa chửa, gặp Trung Uý Hải Trưởng Phi Đạo bạn học cùng lớp, hỏi thăm tình hình, ông ta chẳng biết gì hơn tôi.

Thả bước lang thang xuống Hậu Cứ Sư Đoàn 4 Không Quân ở cuối hai dãy ụ đối diện với Trạm kiểm soát Không Lưu, tôi nhớ không lầm hai dãy, bên mặt 20, bên trái 18 ụ

Phi Đoàn A37 Cần Thơ công tác, các nơi ngoài Trung về Sài Gòn lánh nạn. Gặp lại bạn bè cũ tay bắt mặt mừng thăm hỏi râm rang. Toàn thể Phi Cơ đều được kéo ra khỏi ụ,  đã gắng Bom CBU tôi nghĩ đúng rồi Sài Gòn được lệnh tử thủ, chơi một chuyến với việt cộng cho đã, nhưng khoảng 10giờ 40  lệnh tháo Bom CBU xuống mấy ông vũ khí rầu thúi ruột, sáng giờ nâng hạ không ngừng tay.

Lang thang qua dảy UH-1H của Sư Đoàn 3 tạm lánh nạn, có chiếc cánh quạt còn quây vù vù, anh bạn cùng xóm giặc lái thuộc Phi Đoàn 223 vổ vai.

-         “ Ê đi mầy “

Tôi hỏi :

-         Đi đâu ?

Bạn nhìn tôi nheo mắt nói:

- “ Phòng Hành Quân chưa cho biết địa điểm, cất cánh sẽ nhận chỉ thị “

Sau này mới biết là bay ra Hàng Không Mẫu Hạm.

Tôi nhờ Trung Uý Hải cho lính đưa dùm ra cổng lúc này đã hơn 14 giờ, Hải đưa tôi ra cổng Phi Long, nhưng lệnh “ Nội bất xuất, ngoại bất nhập”, nói thế nào cũng không được người ta ngược xuôi dầy đặc trên đường hai thằng ghé qua khu gia binh đi ăn cơm trở vào ngồi trên ụ bao cát nói dóc, nhìn người di tản, xe hơi các loại chật kín khoảng sân hành khách của Air Việt Nam.

Khoảng hơn 4 giờ chiều từ hướng Cần Thơ, trên bầu trời xuất hiện 5 chiếc A37, dưới đất người ta vổ tay vang dậy, Cần Thơ lên yểm trợ kìa, hoan hô.

Tôi ngồi trên ụ bao cát nhìn hai chiếc bay lượn nói với Hải

- “ Tao thấy hình như nó chuẩn bị bỏ bom hay sao mà chúi xuống như vậy ”

Hải chưa kịp nói thì thấy hai trái bơm đen xì lao vun vút, hai đứa nhào xuống, một vầng sáng nhá lên, tiếp theo Ầm … ầm,  rào… rào, ầm … ầm, rào … rào những quả bom 500 cân thi nhau trúc xuống, tôi không biết bao nhiêu trái nhưng phải hơn 20 tiếng nổ như vậy !!!

Thảm chưa, bọn Mỹ Nguỵ bỏ bom ở đồng không mong quạnh trong lúc hai bên cầm súng chiến đấu, quân đội Nhân Dân Giải Phóng lần đầu tiên oanh tạc ở Miền Nam lựa chổ lúc nhúc người ta đang tìm đường chạy trốn. May mắn chỉ một phi vụ thôi.

Không còn tiếng nổ, tôi chạy ra tiếng la khóc gọi nhau dậy đất, mùi thịt khét lẹt, người chạy như bầy ong vỡ tổ, đầy sân máu thịt người văng đầy, guốc dép quần áo nằm chật đất, Phi cơ, xe hơi chở người di tản bốc cháy khói đen ngùn ngụt cao thấu trời xanh.

Một cảnh tượng chưa từng thầy có tầm ngang ngửa với Tháp Đôi ngày 11 tháng 9 tại Hoa Kỳ. Thật là may mắn bom CBU vừa tháo xuống, nếu không thì chẳng biết thế nào !!! Tạ ơn trời đất

Phi Đội Quyết Thắng gồm 6 tên đi trên 5 chiếc máy bay A-37 lần lượt như sau:

1-    nguyễn thành trung bay dẫn đường, việt cộng nằm vùng tên thật đinh khắc chung, xã An Khánh, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Sau này được vinh thăng đại tá việt cộng.

2-    Từ Để , Phi công Bắc Việt

3-    Nguyễn văn Lục, phi công Bắc Việt ( lãnh đạo đãng )

4-    Mai Xuân Vượng, Phi công Bắc Việt

-         trần văn on, Trung uý hàng binh ở Đà Nẳng, người Xã Vĩnh Hựu, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang. Đặc biệt chiếc này bay đôi, tên Huỳnh Công Tấn kia hiểu gì không ? Sau 75 nhận bằng khen, ôm quần áo về quê làm mấy công ruộng của ông bà để lại và chăn heo.

5-    Hán Văn Quãng, Phi Công Bắc Việt

Cao Thệ

nguyễn thành trung tuyên hứa với đại tá việt cộng Lê Văn Tri như sau:

“ Tôi thay mặt phi đội quyết thắng rất vinh dự được lãnh trách nhiệm của nhân dân giao phó nhằm đóng góp vào chiến công chung. Tôi xin hứa quyết tâm đánh thật bất ngờ, đánh thắng và mang lại kết quả nhiều nhất “

Osama Bin Laden ngày ấy mang tên nguyễn thành trung, tên tội phạm không bị truy nã, sau phi vụ báo cáo phá huỷ được 24 máy bay các loại, diệt 200 lính nguỵ, hàng trăm tên khác bị thương….còn thường dân không thấy nói đến !

Tôi xem ở đâu đó, “ giết 1 người là sát nhân, giết 10 người là cuồng sát, giết 100 người là anh hùng. Hai tên trung, on giết không biết bao nhiêu người, những người khòm lưng đóng thuế nuôi cho ăn học, giờ tay không tấc sắt, đang tìm đường chạy trốn mà bọn hắn cam tâm hạ thủ.

Có phải vì chính sự ra đi đã hình thành cuộc dội bom ở đây ?!. Kinh nghiệm khi cuộc chiến xẩy ra, nhân dân luôn đùm túm chạy theo bọn “ Việt Gian Bán Nước ” , năm 1954 một triệu người, Quãng Trị, Đại lộ kinh hoàng, Tết Mậu Thân …. Đường 9 Nam Lào, Đường 7 năm 75 ở đâu lúc nào trên đường dân lành di tãn cũng bị pháo cộng đuổi theo giết chết dọc đường, dọc xá. Như vậy ta thấy chính nghĩa nằm ở đâu rồi mà không cần tranh luận, bỏ phiếu làm gì !

Hai tên đều xứng đáng được phong đại anh hùng, lưu tên cùng với những thằng ăn cháo đá bát, Tân Sơn Nhất có nhiều chổ để dội bom và tôi không biết tên khốn nào bỏ những trái bom tại khu vực đông kín người ở Đài Không Lưu Khí Tượng vào ngày hôm đó.

Nhưng tên Đinh khắc chung  kẻ huấn luyện, người trực tiếp hướng dẫn đường bay gian xão, tham dự chủ chốt và ra lệnh tấn công trong buổi chiều oan nghiệt này phải chịu tội trước lịch sử chứ không ai khác !

Cao Thệ

                                                                       HỢP TÁC

Tháng 7 năm 1975 tôi bị mời ra phường và được lệnh trình diện Bộ Đội Phòng Không, Không Quân trên Phi Trường Biên Hoà. Đi thì đi !

Tôi cấp bậc Thượng sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà, Binh chủng Không Quân, số quân 69/600….   Lính Thợ sửa chửa ngành Thuỷ Điều, chỉ số: 42/172 đã từng sửa chửa các loại Phi Cơ sau :

1-    A- 1H , Skyraider AD-5, AD-6. Phi Đoàn 520, Sư Đoàn 4 Không Quân.

2-    A37. Phi Đoàn 520, Sư đoàn 4 Không Quân.

3-    F5, Phi Đoàn 522, Sư Đoàn 3 Không Quân.

Chuyên môn trung bình trên phi cơ A37, mấy loại kia biết ba mớ.

Phi cơ A37 với tôi có nhiều kỹ niệm nhất, số là ngày đầu tiên tiếp nhận A37 tại căn cứ Không Quân Nha Trang, gồm những tai to mặt lớn, hôm đó có sự hiện diện của Tướng râu kẽm và các vị Tư Lệnh khác.

Tôi trực tiếp chịu trách nhiệm về Hệ Thống Thuỷ Lực trên chiếc phi cơ A37- số hiệu 483, chiếc bay thử đầu tiên. Trong Hangar, phi cơ được đội lên, cạo rửa lớp sơn chống sét, kiểm tra các bộ phận thuộc hệ thồng thuỷ điều. Thử hệ thống cánh tăng nâng, cánh lái nghiêng, hệ thồng chân đáp, hệ thống đáp khẩn cấp.v.v… Chính tôi ngồi trên ghế Pilot điều khiển, mọi yêu cầu kỹ thuật đều đạt, các Ban khác kiểm tra đều tốt đẹp và cùng ký for.

Phi cơ được kéo từ Hangar ra ụ, Phi Công quây máy … phi cơ tiến ra phi đạo, kiểm soát lần cuối, … phi cơ cất cánh

Từ dưới đất nhìn lên trời hai bánh sau xếp vào hộc, bánh trước vẫn lòng thòng, phi cơ quần 2 vòng cuộc diện vẫn như thế. Tôi bắt đầu rung, các anh các bạn thi nhau hỏi tấp tới, phi cơ trong hangar thử ai cũng thấy, chân đáp lên xuống rất tốt, chẳng hiểu gì sao ?!!! Máy điện đàm của các xếp ồn ào như nhóm chợ. Ông Tướng Râu kẽm mặc áo bay đen xì đầu cúi gầm xuống đất đi tới đi lui, các bông mai bạc lăng xăng giải trình. Xếp nghe xong lên xe vọt mất.  

Trung Uý Trọng, Trưởng đoàn, Không Đoàn 40 Kỹ Thuật, hỏi

- “ Thuỷ Điều đâu, thằng nào làm chiếc 483 ”

Tôi nói

- “Thưa Trung Uý, tôi “

- “ Sao lại là ông”

- “ Tôi cũng chẳng biết “

Tôi bị đưa ra đứng trước nhóm bông mai bạc cho các ổng nhìn mặt, phỏng vấn lung tung, hồn vía tôi lên tận mây xanh, các bạn lính xúm lại như xem xiếc.

Thượng Sĩ Nhất, Lân Trưởng Xưởng xếp trực tiếp của tôi mặt mày xanh chành nói :

- “ Ông đứng đây với tôi không được đi đâu nhé ”

Lên trời cũng không thoát, tôi biết đi đâu bây giờ !

Xe Quân Cảnh hụ còi chạy tới, nhảy xuống đất ba bốn ông mập ú vây quanh chờ lệnh, tôi bị giải đi là cái chắc. Thiệt là Nha Trang đi dễ … vô tù !

Cao Thệ

Ngoài phi đạo xe chửa lửa hụ còi rền vang, đèn xanh đỏ chóp tắt  quây vòng như trên sân khấu ca nhạc, chuẩn bị sẳn sàng cho phi cơ đáp khẩn cấp, bề ngoài tôi làm tĩnh nhưng tím ruột bầm gan.

Chiếc 483 lượn mấy vòng sử dụng cho hết dầu chứa trên cánh rồi đáp xuống chạy đến đầu phi đạo,  nhóm nhân viên phi đạo gắn lại các chốt an toàn.

Phi cơ đậu ngoài đó rất lâu, các quan đứng trong Hangar, máy bộ đàm ì xèo, sau cùng tấp nập lên xe ra phi đạo.

Thì ra, chốt an toàn gắn vào 3 chân đáp mỗi chốt có cái khoen rất đẹp, mỗi khoen ấy gắng vào miếng vãi đỏ rất dài, khi máy bay ra phi đạo, nhân viên lấy chốt an toàn đưa lên cao cho viên Phi công xem, nếu đếm đủ phi công cho phi cơ ra phi đạo chờ lệnh cất cánh.

Trong quá trình phi cơ chờ đợi kéo ra phi đạo, cha nội nào thấy khoen đẹp quá chôm làm xâu chìa khoá làm kỹ niệm mà chẳng chịu gắng tấm vãi vào chốt an toàn, nhân viên phi đạo do không thấy tấm vãi nên tưởng đã gở rồi, lần đầu tiên thao tác trên phi cơ A37 nên thiếu xót.

Lỗi ở đây do nhân viên phi đạo thì ít, viên Phi công thì nhiều, tại sao thiếu 1 chốt an toàn mà phi cơ cất cánh ?.

Phi Cơ A37 là hậu thân của chiếc T-37, phi cơ dùng để huấn luyện cho phi công học lái máy bay phản lực, vì vậy phi công phản lực trước nhất phải học lái T-37, phải đạt được bao nhiêu giờ bay đó, mới chuyển sang phi cơ chuyên ngành cho nên bảo viên phi công chưa kinh nghiệm là sai. Cuối cùng Trung Sĩ Nhất trưởng toán phi đạo bị dẫn đi.

Từ ấy tên tôi nổi như cồn.

Sau này Ông Trung Uý Trọng, lên Đại Uý chuyển ra Phù Cát làm không đoàn trưởng không đoàn kỹ thuật nói với tôi:

- “ Ông ra Phi Trường Phú Cát, tôi đặc cách cho ông một bậc, cử làm Trưởng Xưởng Thuỷ Điều, tháng về phép 1 lần, giao ông trông coi cái Chùa ở sân bay luôn ”

Trời đất, đi lính là một nghĩa vụ, tôi chẳng màn đến cấp bậc, chức vị bao giờ. Chỉ gắng hoàn thành công việc được giao, vậy mà không trọn !

Trở lại chuyện tôi đi trình diện Quân Đội Nhân Dân, có gì đâu số là một chiếc máy bay A37 của phi đoàn 520 đáp khẩn cấp ở Sư Đoàn 3 Không Quân trước giải phóng, thuở ấy tôi được Thượng Sĩ Nhất, Điển Phó Trưởng Xưởng  cử ra trong coi vì mấy tướng Thuỷ Điều ở sân bay Biên Hoà không ai học qua Phi Cơ A37, tôi người Cần Thơ  nên được phân công trông nom dùm phi cơ bạn.

Trong buổi họp ban Cán Bộ hỏi có ai sửa chửa được phi cơ A37 không, tướng nào đó giới thiệu, thế là lục lội tìm địa chỉ xuống tận Phường lôi cổ tôi ra.

Trình diện xong tôi được biệt phái về Tân Sơn Nhất, rất gần nhà sáng đạp xe đi, chiều đạp về, lương tháng 60 đồng.

Định mệnh lôi tôi về Hangar nơi đậu chiếc DC6 Ông Kỳ, cách không xa khu vực F5 đậu lúc trước, không khí lạnh tanh, trên các đường băng còn vương vải áo quần giày dép ngổn ngang, các cán bộ nhí nói với chúng tôi họ đào hố chôn nhiều xương thịt người chết, chân nhang còn cấm đầy hai bên vách Hangar, số còn lại xe ủi tấp về chôn ở cuối hậu trạm Cần Thơ.

Họ kéo về đây nhiều chiếc máy bay A37, chuyên viên kỹ thuật không nhiều. tìm cơ phận tốt ráp lại, xong cho bọn giặc lái bay thử. Sau cùng rao bán.

Những ngày làm việc ở Tân Sơn Nhất, mỗi ngày  khoảng 9 giờ sáng tôi thấy  nguyễn thành trung, mặc đồ bay của Hà Nội đưa cán bộ học bay, ngang qua chổ chúng tôi chỉ lầm lũi đi, bên này chúng tôi mắng chó, chưởi mèo đủ thứ.

Bất cứ ở đâu người ta đều không thích những đứa hai mang, những tên phản bội.

Dầu JP4, chỉ  chăm đủ bay trong vòng 45 phút rồi đáp xuống , châm đầy mang tàu bay sang phi trường lạ thì sao ?!

Làm được khoảng 5 tháng, sửa được 5 hay 6 chiếc gì đó, nhân gia đình đi kinh tế mới tôi trình bày những khó khăn với Đại Uý trưởng đoàn hôm sau vọt luôn. Lúc này nhóm Thuỷ Điều tay nghề cũng giỏi nên không cần đến tôi nữa.

Thế là khăn gói ra xã Bưng Riềng, Xuyên Mộc, Bà Rịa Vũng Tàu.

Cao Thệ

 NGHỀ GIÁO

Dòng đời cứ quanh qua quẩn lại

Nhất sĩ nhì nông

Hết gạo chạy rong

Nhất nông nhì sĩ

Cuộc đổi đời ngoạn mục, áo lụa Hà Đông dong ra chợ trời theo quần bò, xe đạp, đài , đồng hồ đi biền biệt.

Các cô giờ đây áo bà ba vãi đen, khăn rằn, hoà trong những bộ quần áo xanh lá cây, nón cối nhấp nhô trên những đường phố vắng tanh.

Móng tay mồm miệng không còn đỏ chót, vòng vàng lột ra tìm chổ chôn dấu, chẳng dám cất tủ dù là tủ sắt, kiểm kê tài sản không biết lúc nào !

Các chị bây giờ yêu màu áo xanh biển hơn màu trắng ngà ngọc ngày xưa, cho đúng với câu “ Hết gạo chạy rong, Nhất Nông Nhì Sĩ “

Những kẻ Sĩ trong thiên hạ đi học khoá tu nghiệp đâu tận rừng núi âm u hoặc ngoài Bắc biệt mù san dã hết rồi,  ngu dốt như tôi bổng dưng sáng giá.

Trong lần xin nông trường về phép vận lương, ông bạn học hỏi có trường rất cần giáo viên kỹ thuật, ông muốn đi dạy không ?

Đang cầm cuốc tay chân chai cứng, mặt mũi đen xì, bổng dưng có người hỏi cầm phấn không, giống như người chết đuối gặp được phao.

Tôi nọp đơn xin việc cùng với văn bằng các loại, ông Trưởng Phòng Tổ Chức phỏng vấn là người Nam tập kết hơi quan liêu một chút, thật tình có phỏng vấn gì đâu, ông xem sơ yếu lý lịch đọc từng chử rồi đến văn bằng lúc này chưa có văn bằng giả nên rất an tâm, ngước mặt lên hỏi :

-         “ Chú mầy viết được giáo án không ”

Tôi trả lời tức thì

-         “ Trong ngành Máy Dụng Cụ thì tôi viết được ”

Thế là xong tôi bắt đầu phỏng vấn lại, ông kéo ngăn mở gói trà quạo Thái Nguyên, nắp bình thuỷ Rạng Đông bằng nhôm có soi lổ giống như phin pha cà phê, đổ trà đầy nấp rót nước sôi vào, nắp bình thuỷ từng giọt nhiểu vào ly  rót cho tôi một chun nhỏ, uống một chun bao tử cồn cào đói bụng đến ba ngày, kinh thật !

Ông bắt đầu kể  quê ông ở Cần Giuộc đi bộ đội tập kết thế nào, ra Bắc ở đâu học gì, công tác nhà máy nào, Mỹ rãi bơm và bị ông bắn rớt ra sao, tôi nhẳm tính khoảng hơn 2,000 chiếc phi cơ bị ông bắn rơi trong đó có 120 máy bay B52 trên bầu trời Bắc Việt. Thiệt là giỏi hết biết ! sao này tôi hiểu ra chử “Ta” ông sử dụng là toàn miền Bắc chứ không phải riêng ông. Nhưng phe ta bắn hạ như vậy cũng là siêu rồi vì toàn miền Nam lúc bấy giờ cũng chừng đó máy bay các loại và Đế quốc Mỹ chỉ có 650 chiếc B52 !

Tôi làm Giáo viên dạy thực hành Ban Chế Tạo Máy thuộc ngành Phay Bào mức lương khởi điểm 64 đồng 2 hào. Được mua 21ký gạo/ tháng, mua nhu yếu phẩm.

Ban Phay Bào le que mấy chiếc máy nhỏ xiếu, nhưng sử dụng hệ thống thuỷ điều, 2 máy phay vạn năng còn khá tốt.

Ban Phay Bào trước đây ở miền Nam gọi chung là Máy Dụng Cụ môn học gồm Tiện, Phay, Bào.

Hiểu đại khái môn này công dụng cắt gọt sắt thép:

Máy Tiện thì sản phẩm chuyển động tròn, dao Cắt đừng yên

Máy Phay thì  dao cắt chuyển động tròn, sản phẩm đúng yên

Máy Bào thì  dao cắt chuyển động thẳng, sản phẩm đứng yên

Ngoài Bắc thì chia ban này thành 2 ban

-         Ban Tiện

-         Ban Phay Bào

Trường tôi Ban Phay Bào chỉ nhận 10 Học sinh

Những ngày lễ hội, đoàn trường tổ chức đá banh, lớp thiếu người, tôi là giáo viên chủ nhiệm phải ra làm thủ môn cho đội, đội bóng lớp phay bào tiền đạo, trung vệ, hậu vệ đều giỏi, thủ thành quá dở, ai cũng nói thế ! biết sao bây giờ. Què giò, trặc cẳng còn không người thế, cho nên có người đâu thay thằng gôn.

Cao Thệ

Cuối năm vì lý do công tác tôi được điều qua ban Nguội, ông Trưởng Phòng Tổ Chức gọi lên đá giò lái với tôi:

-         “ Lãnh đạo đề cử chú mầy qua đó để phong chức ….. !” đòn gió ấy mà !

Tôi không chịu chức vụ vì nghĩ nếu họ không tin người này thì làm sao họ tin tên lính Nguỵ đầy tội ác với nhân dân như tôi . Thành khẩn trả lời :

-         Nhiệm vụ giao xin nhận, nhưng chức vụ thì xin đề nghị người khác xứng đáng hơn như …. !

Tôi được chuyển công tác sang Ban Nguội, Ban Nguội là ban cơ bản cho những người thợ, huấn luyện học sinh sử dụng thành thạo những công cụ của nghề họ sẽ tiếp xúc sau này.

Nhưng ở trường thì khác, phục vụ cho chánh trị nhiều hơn là đào tạo, năm 75- 76 chánh quyền làm sao tụ họp càng nhiều người càng tốt.

Giữ chân bọn mới chiếm được càng nhiều càng hay để nó tự do ngoài xã hội quậy phá cách mạng làm sao chịu nổi, cho nên :

-         Một mặt lùa dân Bắc vào Nam càng nhiều càng hay làm tay mắt cho chánh quyền, cho đoàn hội đảng

-         Bọn tham gia chánh quyền cũ lùa cho đi học hành càng đông càng tốt

-         Bọn quậy phá, anh chị thì trường học ở rừng sâu, nước độc, khỏi về

-         Bọn giàu sang đẩy vào nơi khỉ ho cò gáy làm kinh tế mới

-         Bọn 30-4 lấy điểm thì gọi vào đoàn thể nầy nọ cho đi đào kinh

-         Nhóm lơ lững, xôi đậu tuổi trẻ thì lùa vào trường học

-         Phe ta thì mời vô cơ quan, công xưởng hưởng chánh sách.

Ban Nguội tài sản mấy cái máy khoan học sinh chế độ trước làm giờ còn lại, etô học sinh tự trang bị khoảng 200, ngày học 3 ca . Trung bình 500 học sinh/ngày

Máy móc các xí nghiệp khiêm nhường trước đây ở Miền Nam chẳng được bao nhiêu, mỗi năm chỉ một mình trường tôi tốt nghiệp khoảng 300 thợ bậc 3/7các loại, riêng thợ Nguội khoảng 200 ông, xưỡng thợ không cần chỉ tiêu, cũng phải nhận học sinh về, học sinh được phân đi các hảng xưởng trở thành gánh nặng, cho nên không ngạc nhiên bao nhiêu, học sinh ban Tiện được hảng phân công bảo vệ, thợ nguội làm tạp vụ lao công cắt cỏ v.v…

Bọn nguỵ quyền hai mươi mấy năm làm chuyện trời ơi.

Chế độ mới thật sự, lo cho dân lo từ cây kim đến sợi chỉ !

Đi dạy học thời gian lên lớp chẳng bao nhiêu, thời gian mua nhu yếu phẩm chiếm gần hết, khoảng 9-10 giờ sáng xuống căn tin mua rau muống, quả chanh, củ hành trái ớt lựa chọn chia chát cho đều, đem về Ban tập họp giáo viên lại chọn lựa chia chát cho đều thêm lần nữa.

Buổi chiều mua tôm cá, cũng lại chia chát như rau quả.

Công việc cứ vận hành đều đều mọi ngày như một ngày, đi dạy học về như đi chợ xe đạp treo tòng teng rau quả cá tôm, thật tuyệt vời, con kính cẩn nghiêng mình cám ơn nhà nước!

Nhu yếu phẩm còn độc chiêu hơn, người ta chia nhau từng chiếc lưỡi lam cạo râu, đếm từng cây kim may tay, từng hạt mì chính ( bột ngọt ), chia nhau từng tấc vải đen trắng, sáu tháng sau nối những tấm vãi may áo, may quần, mặc vào giống như chiếc áo Bá Nạp của mấy vị Trưỏng Lão Hoà Thượng đăng đàn thuyết pháp, thật là siêu phàm!

Ở nhà còn quái chiêu hơn 3- 4 giờ sáng đã lo đi ra cửa hàng sắp mấy cục gạch, xấp ghế thành hàng dài mút trời mây để 9- 10 giờ sáng người ta lấy gạch ra đứng thế vào chờ đợi mua xị dầu lửa để đốt đèn, mấy củ khoai lang sùng, khoai mì thúi, mua bo bo, mua mầy ký gạo mốc, gạo mốc là do mấy ông cán bộ chơm chỉa ra bán bớt rồi đổ nước vào cân cho đủ ký lô. Thiệt đáng đời cho mấy cha ngày trước vừa ăn vừa bỏ !

Tôi được cấp thẻ đi ăn, nhà hàng trên đường Tự Do, một hôm vừa lãnh lương ngẩu hứng mời ông bạn ăn sáng tính tiền hơn nữa tháng lương. Giã từ thế giới thẻ !

Bắt chước mấy Thầy Tu chế ra Thiên Đàng, mấy ông Sư kể chuyện Tây Phương, Ông Cát Lê gì đó “ đẻ “ ra Thiên đường chủ nghĩa cộng sản tung hoành cãi cách bá láp bá sàm sau 75 năm thực hiện, máu đổ đầu rơi không biết bao nhiêu mà kể, lúc nhìn lại mình,  thấy người cải cách chẳng giống ai, dân thì ngu dốt, đất nước đói nghèo đã khai tử " Thiên Đàng Cộng Sản " rồi.

Tạ ơn Trời Đất Cộng Sản trên Thế Giới đã tự chết, hoan hô mấy cha cộng sản Tây phương quá siêu trở cờ đúng lúc, nếu còn tiến mạnh tiến nhanh hơn nữa chắc loài người tiến bộ với nhúm xương bọc da loã lồ mà đi vào thiên đường chủ nghĩa cộng sản quá.

Hiện giờ còn mấy thằng ngoan cố “ lao động miệng lưỡi, hưởng theo nhu cầu “ chủ yếu nói trời nói đất, để hút máu hút mũ nhân dân ăn xài sa hoa, phung phí nhưng chẳng mở của cho dân vào xem phải thiên đường không hay là động ăn chơi. Lâu lâu ló đầu ra hô mấy câu khẩu hiệu xong rút đầu vào cùng con cháu bè đảng ăn chơi trác táng. Thằng cha Kim gì đó bên Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Triều Tiên ! Thật  khổ nhục quá chừng !

Cao Thệ

Học sinh ngành Nguội học gần 3 năm, bài tập thực hành nghề gồm sản xuất :

-         Búa Nguội

-         Etô,

-         Kiềm Điện

-         Thi ra trường.

Bài thi tốt nghiệp Kiềm Điện, chưa vào lớp thi, các Thầy đã cho học sinh làm gần xong, nhiều vị nói với tôi sao Thầy không cho học sinh làm còn chờ gì nữa,   không trung thực tôi không chịu.

Đến ngày thi khi phát phôi cho học sinh, bị phân bì các lớp khác thế kia, lớp mình thế này, tôi đau lòng lắm nhưng khuyên họ dù mình có thiệt thòi, phải sống thực vì đó là mục đích của giáo dục, chứ không phải nằm ở học sinh đậu nhiều ít.

Hơn 200 học sinh chỉ có 1 máy khoan là đạt chất lượng, chờ được khoan , sau đó công việc chậm trể, dũa thì mòn lẳng, học sinh muốn mua cũng không tiền mua.

Tất cả các lớp khác học sinh thi điều hoàn thành bài thi suất sắc, riêng lớp tôi gần nửa lớp không hoàn thành, nhưng khi ra trường thì đậu cả, được phân công các xí nghiệp! Chỉ có Thầy giáo bị hạ điểm ABC

Tám lần học sinh ra trường giống như thế, cho học sinh làm trước ngày thi nhiều em chưa đền ngày thi đã gần hoàn thành bài thi rồi, đánh bóng nữa là nọp bài, tôi buồn lắm! nếu đi dạy kiểu này tôi thà đi nhổ cỏ trồng cây” vắt đất ra cát, thay trời hành ... dân “ đở bị lương tâm dằn dật hơn.

                Nhà Văn Nguyễn Thị Vinh

Trong nhiều lần mua sách ở chợ trời Calmette, tôi quen một Bà chị bán sách có chồng trước đây tu theo phái Nam Tông, hiện nay định cư bên Na Uy, qua chị tôi hân hạnh biết chị Nguyễn Thị Vinh nhà văn nữ duy nhất trong Tự Lực Văn Đoàn, nhà chị Nguyễn Thị Vinh  trong chung cư Kỳ Đồng, thuở ấy Anh Nguyễn Hữu Nhật chồng chị đi du học ở Bắc Việt, nên chúng tôi thường đến tâm sự.

Tâm chị bao la như Bồ Tát Quan Thế Âm, dáng chị như cánh Hoa Mẫu Đơn vững chắc, đôn hậu, trắng đẹp tuyệt vời, ăn nói từ tốn đoan trang, trong tướng học cho là tướng quý phu nhân, nhưng tôi biết đời chị nhiều gian truân, lận đận. Chị bằng tuổi má tôi nhưng bắt phải gọi bằng chị em.

Tôi mê anh Nguyễn Hữu Nhật lúc chưa gặp mặt qua 8 câu thơ, chị đọc cho nghe, thật là tuyệt cú mèo:

“ Dù yêu tất cả loài hoa ”

“ Nhưng tôi ghét nhất lại là hướng dương “

“ Mênh mong trời đất vô thường “

“ Lẽ đâu chỉ có một phương mặt trời ! * “       

“ Dù yêu tất cả những lời “

“ Nhưng tôi ghét nhất, những lời nói chung “

“ Linh hồn ta đẹp vô cùng “

“ Lẽ đâu lời nói đóng khung một chiều! * “       

. quá đã !!!

( * Lâu quá có thể nhớ sai một vài từ )

Từ Chị, tôi được quen nhiều nhân vật nổi tiếng khác, như chị Nguyễn Thị Thuỵ Vũ. Nguyễn Thị Thuỵ Vũ, xuất thân gia đình danh gia vọng tộc ở Vĩnh Long, chị dạy học và viết văn, đến giờ tôi chỉ còn nhớ thật ít về chị, dáng người khắc khổ nổi bật trên gương mặt rám đen là cái trán cao. Tướng học nói người này cuộc đời lận đận vì tài, vì sự hiểu biết của mình !

Giữa xã hội mà nữ quyền bị hạn chế, , cận kề cái chết người ta sống vội vã tôi cảm thông những tác phẩm thời đó được cho là nổi loạn thật dể thương vô cùng.

Tôi mến chị vì bản chất miền Tây, thật lòng, bộc trực, cuộc đời gian truân, có lúc làm lơ xe, khi thì đi kinh tế mới, chị có đứa con gái bị tật nguyền đáng lẽ không phải mang, nhưng chị vẫn yêu thương an ủi người tạo ra nó, chị thật tuyệt vời,  với chị trong hoàn cảnh nào tình yêu con bao giờ cũng thiết tha, tận tuỵ. Đáng làm gương cho nhiều người.

Chị không có thời gian nhàn rổi như chúng tôi, chợt đến chợt đi, một hôm chị bảo, chị về Tây Ninh làm lò bánh mì từ ấy đến nay không gặp.

Chị Nguyễn Thị Vinh được con gái  bảo lãnh đi Na Uy, sau đó anh Nguyễn Hữu Nhật tốt nghiệp trở về cũng đã sang đoàn tụ với chị.

Cao Thệ

Chị Hồ Điệp

Nữ nghệ sĩ ngâm thơ Hồ Điệp thời gian này chờ vượt biên lúc rảnh rổi thường ghé nhà chị Nguyễn Thị Vinh, tâm sự. Tôi không bao giờ quên câu chuyện cười có thật chị kể như sau:

Nhà thơ Đinh Hùng chủ xị Chương Trình Ngâm Thơ Tao Đàn trên đài phát thanh Sài Gòn, Ông rất hào sãng, anh em nghệ sĩ kẹt tiền là có ngay, nên thường lấy 2 câu trong truyện kiều để trêu ghẹo. Một hôm chương trình diển ngâm Kiều, tiếng Đàn Tranh, tiếng Sáo vang lên  Chị Hồ Điệp cất cao giọng:

“ Rằng nghe nổi tiếng cầm đồ “

“ Trong rương sẳn có một bồ biên lai “

Hai câu quen miệng đến độ trong Ban không ai biết, đến chừng có người phát hiện, ngưng ... quây mọi người cười ra nước mắt !

Chị Hồ Điệp tánh tình rất dể thương, vui vẽ hoà đồng, chị thích đi chùa, ưa làm việc thiện như chị Nguyễn Thị Vinh, một hôm hai chị rủ:

- “ Em đi vượt biên, không tụng kinh Pháp Hoa làm sao mà đi được “

Chùa Pháp Hoa tọa lạc bên Cầu Trương Minh Giãng, hôm nay ngày Chúa Nhật thật là đông, kinh Diệu Pháp Liên Hoa 7 quyển 28 phẩm, chỉ đọc trong ngày, thiện nam tín nữ người Bắc tốc độ đọc kinh tương đương với ánh sáng, buông quyển kinh ra mệt ứ hơi. Đọc kinh kiểu này thiệt là uổng !

Chùa Pháp Hoa Thầy trụ trì Hoà Thượng Thích Tuệ Hải trang trí toàn là đồ xịn, những pho tượng Phật bằng trầm hương, những khối trầm hương tự nhiên đẹp hết biết!

Còn nhớ mùa Vu Lan nhóm chúng tôi thường đi các Chùa phụ diển văn nghệ lần nọ đến Chùa Thanh Minh Thiền Viện, chị Hồ Điệp ngâm bài Ngọn Lửa Từ Bi của Cố Thi Sĩ Vũ Hoàng Chương :

“ Lửa, Lửa cháy ngất toà sen “

“ Tám chín phương nhục thể trần tâm hiện thành thơ, quỳ cả xuống “

Quỳ cả xuống, như một lệnh truyền tất cả đạo tràng tự dưng quỳ cả xuống.

Mùa Vu Lan này Thầy Thích Quãng Độ mẹ vừa qua đời được gắng lên ngực áo đoá hoa Hồng trắng thầy khóc như trẻ thơ, Thầy là người rất có hiếu với mẹ, làm cả đạo tràng xúc động vô cùng.

Chị có thời gian ngắn ngủi sống hạnh phúc với anh Lữ Hồ vừa tốt nghiệp khoá học từ Bắc về, Lúc đó anh chị ở tại Quán Ốc trên đường Thái Lập Thành, giờ là Phan Xích Long, P3, Quận Phú Nhuận. Đối diện xéo xéo với nhà Ca Sĩ Phương Dung Gò Công. Anh có bài thơ “ Vợ tôi mặc áo bà ba “ chị rất thích.

Tôi được đi chùa Pháp Hoa chung với chị mấy lần tụng kinh để cầu vượt biên, tôi đi hoài không được và chị bỏ mình ngoài biển khơi !

Chị ơi lời kinh của chị em mình đã không được chấp nhận rồi, tội cho con trai chị ở nước ngoài mong chờ mẹ từng ngày !. Qua trang viết này em cầu mong chị an lạc trong cõi vĩnh hằng.

Cao Thệ

Tuệ Mai

Nữ Sĩ  Tuệ Mai, con gái của cụ Á Nam Trần Tuấn Khải, nhà ở đường Nguyễn Chí Thanh, Ngã Sáu Chợ Lớn gần đường Nguyễn Tiểu La, chị là bạn cùng tuổi với chị Nguyễn Thị Vinh. Hai người rất thân nhau.

Chị Tuệ Mai mang chứng bệnh ung thư giai đoạn cuối, thường cùng với chị Vinh đến  Chị Trinh Thục ở Ngã Bảy, đường Lý Thái Tổ nhờ cứu chửa.

Chị có biệt danh là Quỳnh Y Trinh Thục phong thái siêu phàm, hoà nhã, vừa thấy đã mến, vừa nghe tiếng nói đã kính thương, tôi mê những hòn non bộ kiểu Nhật bạn bè tặng, chị trang trí trong phòng thờ thật là tuyệt.

Những năm đầu của chế độ mới, chị vẫn ung dung chửa bệnh cứu người tại nhà thật đáng kính. Dù được chửa trị tận tâm nhưng chị Tuệ Mai qua đời vì chứng bệnh quái ác !

Chồng chị Nhà sư thi sĩ Phạm Thiên Thư, tác giả quyển Đoạn Trường Vô Thanh nổi đình nổi đám một thời.

Phạm Thiên Thư tài hoa nhưng miệng dẩu, sách tướng bảo long đong, thổi bay hết những điều tốt đẹp đời mình

Tôi thương quý chị Tuệ Mai, và cả Phạm Thiên Thư nửa, nhưng không thích cách cư xử của anh với chị.

Đoạn Trường Vô Thanh, là tập thơ chỉ ghép những câu thơ bóng bẩy của kẻ đa tình, thích hợp với Nghệ sĩ hơn là một nhà tu, dường như suốt tập thơ, người ta cứ phải chạy đuổi theo, bay lượn như chàng bướm đa tình hết khóm hoa đẹp này đến bụi hoa đẹp khác, chẳng có mục đích gì, ngoài việc thụ phấn hoa !.

Cho nên cuộc đời của anh cũng không mục đích rõ ràng như tập thơ anh, săn đuổi theo những phù phiếm đời thường !

Dù tuổi đời giữa hai người chênh lệch nhưng tình yêu thì không tuổi, Mẹ anh đã đem trầu cau xin cưới chị Tuệ Mai cho anh.

Hạnh phúc không được bao lâu, trong lần đến nhà văn chuyên viết chuyện đường rừng Hoàng Ly tác giả quyển Giặc Cái, cô con gái có đôi mắt rất to đã hốt hồn Phạm Thiên Thư.

Chị Tuệ Mai biết hết nhưng không nói ra, sau cùng Phạm thiên Thư to nhỏ :

- Tuệ Mai không sanh nở được, Thiên Thư còn trẻ cần phải có con nối dòng …”

Thế rồi chị đứng ra thay mẹ đi cưới vợ cho chồng rồi về ở tại căn nhà trên đường Nguyễn Chí Thanh với căn bệnh cùng vết thương lòng. Thui thủi một mình cho đến ngày ra đi, ngày đưa chị … buổi trưa hôm đó chính tôi tìm không  thấy anh, thật là … đáng trách !

Chị Tuệ Mai và gia đình đã dệt hoa thiêu gấm trên đường anh đi, chị lại còn chơi đẹp đến phi thường, thế mà anh đối xử tệ với chị quá !.

Tôi xin lỗi vì đã xúc phạm đến đời tư anh khi nói lên điều này, cầu mong anh sám hối kẻo muộn.

Sau ngày tan hàng, một người bạn có chồng là Linh Mục ra đời đã nói với tôi thế này:

Nhất quỹ, Nhì ma, Thứ ba tu xuất

Anh cũng nằm trong dạng này ?, tôi thấy và biết sau khi làm rể Hoàng Ly anh trãi qua nhiều mối tình nhưng … đời bướm! Chạy hoài theo những cãm thọ sao ?

Ông chủ quán Cà phê “ Động Hoa Vàng ‘ ơi ! Anh là nhà tinh thông Phật pháp, chuyển những bài kinh văn xuôi thành thơ rất tài tình, ăn nói có duyên tài hoa, tự đáy lòng tôi rất mến anh ngay từ ngày gặp đầu tiên bên nhà anh Trụ Vũ. Thất thập rồi còn gì? Hảy tĩnh thức kẻo muộn !

Thầy Hoàng Ngọc Hùng kính mến !

Hình này gợi nhớ đến tuổi thơ tôi, giữa là đường rầy xe lửa chạy qua Gò Vấp bên hông Khu vực Quân Cụ, trước mặt là Quán Hoa Cau hiện nay.

Cám ơn Thầy thật nhiều.

Cao Thệ

Lão Thi Sĩ Tiền Bối Trụ Vũ

Nhà thơ Trụ Vũ, thành viên Hội Văn Bút Quốc Tế

Thời 75 ông đã là đại thụ của Thơ Việt Nam, tướng người nhỏ thó tương đương với nhà văn Sơn Nam nhưng trí hiểu biết mênh mong, hai vị này chung chí hướng với nhau, nhà anh ở Ấp Đông Ba, Xã Phú Nhuận trước 75 tại đây có lập nhà in nghe nói cũng là nơi liên lạc gì đó !.

Nhiều buổi sáng Chúa Nhật qua nhà anh Trụ Vũ tôi gặp Chú Sơn Nam ngồi đẩy đưa với cô chủ quán trước nhà, ông già móm mém ăn nói có duyên quá xá !. Tôi xà xuống chú cháu vừa nói chuyện vừa lai rai, quê  Rạch Giá ông kể chuyện Miền Tây, chuyện nào tôi cũng chẳng biết. Qua người bạn tôi quen con gái ông Cô Hằng lúc nhà còn ở trong hẻm, sau cất nhà mặt tiền gần ngã ba đường Ấp Bắc với Lý Thường Kiệt thành phố Mỹ Tho. Anh Nghị chồng cô Hằng học Phú Thọ cũng dòng tộc với lãnh đạo chóp bu thời này, Nghị Hằng kinh doanh ngành vật liệu xây dựng giàu hết biết, trong khi cuộc sống chú Sơn Nam rất hạn chế, bệnh tật, sống long bong. May mắn khi ông qua đời con gái xây cho nhà lưu niệm hoành tráng hết hồn !

Nhà Trụ Vũ tuy trong hẻm sâu, nhưng bạn bè tấp nập. ngồi dưới gốc me trước nhà anh hoặc bên xưởng in lai rai rượu đế thật tuyệt.

Thơ như có sẳn trong người, rượu vào lim dim đôi mắt, thơ tự trào ra , lời thơ  man mác cõi nào, ý thơ chuyển tải Đạo Pháp cao rộng tuyệt vời.

Ngành cỗ học cũng chẳng vừa cầm cái chén nhìn, bún cái beng ông nói ngay vanh vách xuất xứ. Tôi đã từng nghe hai cao thủ nói về đồ cổ tại nhà Cụ Vương Hồng Sển ở Gia Định thật phúc đức cho tôi. Ông có gian hàng đồ cỗ trên khu Tự Do cháu Thiên Ân trong coi.

Ông và Vũ Hối là hai vị thủ lãnh Thư Pháp ở Việt Nam lúc đó, hai trường phái khác nhau.

Bút Pháp của Ông có chút lã lướt của  nghệ sĩ, hơi khó đọc nghiêng về nội tâm thể hiện Thiền Lực.

Vũ Hối là Hoạ Sĩ nên bút pháp nghiêng về cái đẹp, dể đọc, bay bướm, trong chử lại có tranh.

Tôi được Ông tặng một bức thư pháp viết bài Bát Nhã Tâm Kinh, đưa cho người bạn rất nổi tiếng vị ấy xem rồi chê. Không chê sao được !

Khác với Vũ Hối đặc biệt thư pháp ông ít tặng cho bạn bè, thường tặng thơ

Trong buổi họp mặt tại nhà chị Nguyễn thị Vinh, tôi được ông tặng cho mấy câu, như bắt được vàng:

“ Nhớ Cao …..  Thệ vô cùng “

“ Nổi thăm thẳm, của mắt trùng dương xanh …..”

Anh thường mặc quần áo Bà Ba cách điệu một chút, như là cư sĩ, như là không, Tư thái từ tốn khoan thai, nói năng chậm rãi, ông giao thiệp rộng, quen biết nhiều, nhất là các vị Cao Tăng khi gặp nhau chấp tay xá dài

Những năm đầu tiên tiến lên Xã Hội Chủ Nghĩa, nhớ có năm nào trời lạnh thấu xương ông ngồi trên chiếc xe Suzuki màu đen,  ( thời đó có tiền chưa chắc có xăng mà chạy, sử dụng tem phiếu ), cổ quấn chiếc mền gió bay bay như anh chàng Batman đi cứu khổn phò nguy, tỉnh bơ chạy giữa đường phố Sài Gòn.

Còn nhớ một đêm nhóm chúng tôi đến nhà người bạn trên đường Lý Thường Kiệt đêm về ngang qua Chùa Vô Ưu, nghe tiếng tụng kinh của Ni Sư, anh hỏi:

-         Mấy chú uống Cà phê không ?

Tụi tôi đồng thanh nói :

-         Uống

-         Theo anh

Tụi tôi quây xe đạp trở lại, vào Chùa

Anh khiêm cung chấp tay cúi chào ….

Sư Cô tụng kinh, chúng tôi uống trà ngồi chờ ….chưa được tuần trà

Sư Cô chào rất thân tình, anh Trụ Vũ thưa:

- Chúng tôi đêm trăng ngang qua Chùa, nghe tiếng tụng kinh, không gian đẹp quá viết vội mấy câu thơ đề tặng. Sư Cô lấy giấy viết, anh phóng bút:

“ Giọng vàng tán Phật trong trăng “

“ Nghe như tiếng hót Ca Lăng Tần Già “

“ Hỏi thăm Đức Phật Di Đà “

“ Phải chăng giọng ấy từ Hoa Ưu Đàm “

“ Hỏi rồi chẳng tiếng âm vang “

“ ( quên )…..Bóng nguyệt lại càng tròn gương “

Sư Cô rất vui, anh nói liền:

-         Xin Sư Cô 5 đồng, dẫn anh em uống cà phê

Nói gì 5 đồng, 50 đồng cũng được

Tôi thấy câu kết hơi kỳ kỳ, hỏi anh, anh chỉ cười !

Cao Thệ

Bác Sĩ Trương Thìn, giám đốc bệnh viện Y Học Dân Tộc, tôi biết ông vào những năm tháng biểu tình nhưng không quen. Nhà Ông trên đường Lê Lợi, Gò Vấp, căn nhà nhỏ và xinh, trang trí toàn cỗ vật. Một bửa nọ mời Trụ Vũ uống rượu, anh dẫn chúng tôi theo, trên chiếc bàn tròn xinh xinh bày toàn chén tách cỗ đắc tiền, Bác Sĩ Trương Thìn và ông bạn ( có giới thiệu nhưng 30 năm rồi xin lỗi không nhớ tên ) đã ngồi sẳn lai rai. Người bạn Bác Sĩ ăn mặc giản dị, bộ đồ bà ba màu nâu, nhìn vào tôi đoán ông này cũng thuộc trưởng lão Cái Bang ba, bốn túi gì đây, thấp hơn Bùi Giáng hai ba cấp, không bụi như  Minh Trần Đới ngủ ké Chùa Kỳ Viên phái Nam Tông, tầm tầm với Cư Sĩ Long thường đánh cờ tướng với Thầy Tuệ Hải, Trụ Trì Chùa Pháp Hoa.

Thường rượu vào thơ ra, đôi khi chúng tôi làm thơ xây vòng, ly rượu đến ai người đó viết câu thơ xong cạn chén, cứ thế bài thơ tràng giang đại hải. Sau đó thì Đoàn Yên Linh, Vân Khanh …  diển ngâm, Thạch Cầm đàn tranh thế là đủ bộ.

Buổi tiệc nào cũng vậy, nên hôm nay cũng không thoát ra ngoại lệ đó, sau khi Bác sĩ Trương Thìn chấm dứt bài hát suy tôn Hải Thượng Lãn Ông do anh sáng tác, đến phiên bạn của Trương Thìn.

Bạn của Trương Thìn ngâm bài thơ tốn khoản hơn cây vàng thời đó, đủ đóng cho 5 thằng đi vượt biên, tôi biết Bác Sĩ đau lòng lắm nhưng vẫn cười. Số là đến ông phải hát ngâm hoặc kể chuyện vui, ông săn tay áo đứng lên khoanh tay oai phong giống như tượng Thủ Khoa Huân đặt ở vườn hoa Lạc Hồng trên Thành Phố Mỹ Tho, lủ chúng tôi lim dim mắt chờ đợi, một phút…hai phút trôi qua tiếng đàn tranh Thạch Cầm bay bổng. Chợt nghe Rầm tiếp theo là lẻng kẻng, mở mắt ra cá thịt rau quả văng đầy, chén dĩa ly tách trên bàn thi nhau rơi  xuống đất toàn là đồ cỗ quý hiếm, vợ Bác Sĩ trong nhà chạy ra nhìn thấy nói cười vui vẽ lăng xăng dọn dẹp thật đáng kính phục, Bác Sĩ có Bà vợ trên cả tuyệt vời !.

Thì ra trước khi ngâm ông bạn hít hơi định thần tập trung đưa nội lực vào hai bàn tay vổ xuống bàn cái rầm mới ra nông nổi này, gương mặt ông lạnh lùng như không, ai làm gì cũng mặc, như kẻ đang lên đồng phô diển nội công thâm hậu và ông bắt đầu ngâm :

Đại trượng phu

Không hay xé gan, bẻ cật

Phù cương thường

Há tất tiêu dao . . . . . . .

Thì ra bài Hồ Trường của Nguyễn Bá Trác, chốc bổng thành bài đoạn trường của Bác sĩ Trương Thìn.

Cao Thệ

Đoàn Yên Linh

Đoàn Yên Linh, người nhỏ nhắn chưa đến cửa đã nghe tiếng cười, lớn tuổi vẫn còn độc thân, ngụ tạm nhà người Chú tại chốt kiểm soát xe lửa ở Ngã Sáu Công Trường Dân Chủ, anh thường nằm tòng teng trên võng đến bên cửa sổ gặp anh nheo mắt: 

-         “ Ông tới trước đi tôi đến liền “

Không thấy anh là biết ngay anh đang lang bạt kỳ hồ nơi nào đó !. Tôi mến giọng ngâm thơ của anh, trang trải hết lòng mình, thanh âm trân trọng man mác nỗi buồn như cuộc đời anh.

Bên mình lúc nào cũng kè kè chiếc túi, được đặt cẩn thận trong chiếc giỏ xe, thế là anh đạp đi khắp nơi, những bài thơ chưa thuộc lắm mở chiếc túi lấy mắt kính mang vào, trông như thầy giáo làng, ai nói gì thì nói anh cứ cười thoải mái, trong tiếng cười anh tôi nghe như có tiếng nấc !

Qua anh chúng tôi được làm quen với nghệ sĩ ngâm thơ Vân Khanh, Vân Khanh là thầy giáo dạy học bên Thủ Thiêm, anh này là đại gia có cửa hàng bán đồ cỗ trên đường Tự Do

Vân Khanh với giọng ngâm khoẻ như tướng  anh, nhưng vẫn mượt mà

Anh ngâm bài thơ Núi Đôi của Vũ Cao, bài Quê hương  của Giang Nam rất ấn tượng với tôi.

Ngày 20 tháng 7 kỹ niệm ngày cười của anh chị Thanh Quỳnh cũng là ngày đám cưới tôi vào năm 1987, Đoàn Yên Linh, nhà văn Trần Mạnh Hảo, Giáng Tiên, Khéo tay hay làm Cẫm Tuyết, Bác Sỹ Phúc, anh chị Thanh Quỳnh đại diện nhà trai. Thạch Cầm làm Phù Rể từ Sài Gòn về Mỹ Tho rước dâu.

Đêm trước ngủ ở Khách Sạn Tiền Giang thật là huyên náo, Trần Mạnh Hảo kể những chuyện vui, như Rước Lễ chui, đi nhà thờ chui từ 1-2 giờ khuya ở ngoài Bắc mà buồn, những trận đánh trên Đồi Tức Dụp ở Châu Đốc mà thương cho lũ trai trẻ chúng mình.

Thời gian sau anh cũng thường chạy xô, việt kiều đem thơ về thâu băng, giúp vui trong những buổi tiệc. Hoặc thâu băng chui theo yêu cầu để mang về nước ngoài

Cả một đời anh ky cóp, mua được căn nhà trong hẻm 416 Nguyễn Đình Chiểu, bên hông chợ Bàn Cờ, anh vui lắm rủ vào nhà chơi nhưng không có dịp cứ hẹn lần.

Qua bên này, tình cờ vào trang web Gò công xem bài viết chị Mỹ Kiều post  lên biết tình trạng anh, gia đình tôi thật đau xót, hơn 20 năm rồi chúng tôi không gặp nhau, nào ngờ !

Chị Hồng Vân người bạn văn nghệ trên cả tuyệt vời, tìm không ra giữa thời buổi này ! tôi trân trọng sự cưu mang của chị với người bạn Đoàn Yên Linh.

Cao Thệ

Anh Trần Ngọc Hưởng quý mến !

Tôi mê và tự hào về Anh, Trần Anh Tài cùng cả Nhóm Thơ Hai Mươi Gò Công trước năm 1975.

Hôm nay được tiếp đón Anh nơi đây thật là vạn hạnh cho tôi biết chừng nào !

Chân thành Cám ơn Anh

Cao Thệ

Chị Mỹ Kiều Kính mến !

Tôi thật sự xúc động trước lời thăm hỏi chân tình của chị với chúng tôi

Cám ơn những nhận xét tốt đẹp về những bài viết, mới chập chửng đi những bước đầu đời.

Tôi như cọng cỏ ven đường nở hoa cho vợ xem và gởi chút hương đồng nội tặng đời.

Cám ơn Chị đã đến và gởi cho những lời tốt đẹp.

Cao Thệ

Thuỵ Lam, Thuỵ Ý

Tổ Đình Quan Thế Âm, nơi Bồ Tát Thích Quãng Đức trụ trì nằm trên đường Nguyễn Huệ, Phú Nhuận. Ngày giải phóng bọn lính nguỵ chúng tôi đem quân trang, quân dụng trình diện tại đây súng chất đống như củi, mấy Thầy y chang như cán bộ ban quân quản, kiểm tra súng ống, xem xét lựu đạn nổ, lựu đạn cay. Thật chuyên nghiệp! sau cùng cấp cho giấy chứng nhận. Ngon lành !

Thầy Thích Thông Bữu Sư Trụ trì, đệ tử chân truyền của Ngài Bồ Tát Thích Quãng Đức mời Thuỵ Lam trang trí lại Chánh Điện và đấp một số tượng Phật, cùng với điện thờ Thầy

Vào thời gian này quý Thầy ở Sài Gòn không ai dám thuyết pháp trừ Thầy Thích Thông Bữu, tướng mập mạp rất vui tánh trưa Chúa Nhật Thầy giảng kinh Pháp Hoa, Thiện Nam Tín Nữ đến nghe giảng thật là đông. Thầy giãng kinh dông dài nhưng ít lạc đề như mấy vị Thầy khác,  mà thường chen vào những câu hỏi không giống ai, thí dụ anh Trụ Vũ hôm nay ngồi đâu ? Thuỵ Lam lên Thầy nhờ chút, Thạch Cầm đâu rồi v.v… lũ chúng tôi lăng xăng như khỉ đột  lúc núp góc cột này, khi ở nhà bếp, đôi lúc ngồi  ngay phòng Thầy uống trà nói dóc, không hiểu nổi !

Có gì đâu Thầy điểm danh ai có mặt, sau buổi giảng lên phòng Thầy uống trà được Thầy cho 5 đồng, sau đó nhập lại cả bọn đi nhậu, uống cà phê, mát trời ông địa.

Kinh Pháp Hoa chưa giảng hết, hà cớ gì không được giảng nữa ? có vấn đề. Thầy giao chùa cho mấy sư em, rồi đi du phương đâu đó, sau này nghe tín nữ Trúc Hạnh đệ tử ruột của Thầy nói bị đi đày chứ đi đâu!

Thuỵ Lam việt kiều Cambodia Hoạ sĩ, Điêu khắc gia, chuyên đấp những tượng Phật lớn nhất ở Việt Nam như :

-         Tượng Phật Di Lặc ở Thiên Cấm Sơn, Châu Đốc,

-         Tượng Phật Di Lặc, Phật A Di Đà ở chùa Vĩnh Tràng, Mỹ Tho, Tiền      Giang.

-         Tượng Bồ Tát Quan Thế Âm ở Bãi Bụt, Sơn Trà, Đà Nẳng  v.v…

Thời Lonnol Thuỵ Lam chạy về Việt Nam, nhà gần chợ Ông Tạ trên đường Cách Mạng Tháng Tám,  hẻm gần hồ bơi đi sâu vô trong.

Căn nhà đơn xơ mẹ già, vợ giáo viên dạy Pháp văn cùng mấy con nhỏ. Thuỵ Lam đi làm suốt ngày ngủ hết Chùa này đến Chùa khác.

Thuỵ Lam ít nói, hiền lành, tâm Phật, giản dị hoà đồng và cuộc sống rất bụi, nụ cười thật an lành.

Chùa Từ Tân hẻm 86 đường Trường Chinh, quận Tân Bình, giáp ranh với hàng rào kẻm gai vòng đai Phi Trường Tân Sơn Nhất, xa nữa là đường vòng đai nay là đường Nguyễn Thái Bình. Nơi này năm Mậu Thân việt cộng từ nghĩa trang của Pháp bò vào bị chết hơi nhiều. Tôi có kỹ niệm với Thuỵ Lam khi anh đấp tượng Thiện Tài Đồng Tử trong hồ sen trước chùa Từ Tân đường nét cách tân với những hoa văn tuyệt đẹp

Tôi đi xuống hậu liêu bàn thờ Hậu Tổ thấy treo hình Tổ Bồ Đề Đạt Ma, in trên giấy cứng được cắt bỏ chỉ còn thân người, bạn tôi đầu sói râu quai nón khoái lắm tìm hoài không gặp. Nhờ Thuỵ Lam xin , anh bảo lấy đi xin ai cho, rồi kéo Thầy trụ trì ra phía hồ nước nơi anh đang thi công, Tôi nhanh tay vội gở hình Tổ ra nhét vào áo, chào Thuỵ Lam rồi ra về.

Hiện nay Chùa Từ Tân được xây dựng rất lớn Thầy trụ trì là bạn thân với  Thích Chân Quang Quang con ông  Hồ Chí Nghĩa ở Đồng Tháp.

Cao Thệ

Chị Mỹ Kiều kính !

Cám ơn chị đã post cho mấy tấm hình rất đẹp

Cao Thệ

Thuỵ Lam thường nói, đệ tử anh cũng nhiều nhưng khi đấp tượng anh đứng trên cao đệ tử  ngồi dưới bị tín nữ nheo mắt dẫn đi hết giờ còn mình anh. Cho đến một ngày nhân Duyên dẫn đến “ Người yêu của Lính “ biệt danh nhà thơ Lý Thuỵ Ý xuất hiện anh lộn nhào.

Lý Thuỵ Ý một Mai Lệ Huyền trên văn đàn, nam tính nên đường tình truân chuyên, thơ thất tình của Thuỵ Ý đọc lên cũng thấy vui như bản tính của chị, ồn ào tự nhiên nói cười thoải mái. Đến đâu thì không khí sinh động lên ở đó.

Một Thuỵ thì trầm ngâm sâu lắng, một Thuỵ thì sôi nổi họ gặp nhau, đây là  công án đời thường, Duyên khởi dành tặng Thuỵ Lam !

Ngày trước tôi cũng đã xem thơ Thuỵ Ý nhưng từ khi hai  Thuỵ gặp nhau, thơ của Thuỵ Ý bổng trở nên mượt mà hơn, dữ dội hơn và cũng già dặn hơn, nhiều bài thơ viết tốc hành nhưng thâm thuý, phơi trãi nội tâm nhiều sâu sắc.

Đường nét trên những bức tượng, hoa văn của anh bắt đầu bớt góc cạnh, mượt mà lã lướt hơn, tình yêu khai mở nhiều điều thật tuyệt vời.

Chuyện tình Thuỵ Lam Thuỵ Ý không hiểu vì sao, chị Thuỵ Lam biết được, chị đã ốm giờ gầy hơn, Bác gái cũng buồn.

Cho đến một ngày bạn bè hay tin Lý Thuỵ Ý bị bắt giam cùng đợt với Thầy Doãn Quốc Sỹ, không lâu Thuỵ Lam cũng được mời đi học.

Tình yêu hai Thuỵ tạm ngưng .

Những vị lãnh đạo tinh thần, trước khi rao giảng hoặc thuyết pháp vị nào cũng nhập thất có vị ba chục ngày, vị bốn chín ngày.

Duyên khởi đẩy đưa “ nhập thất “, sau ngày ra khỏi “ mật thất “ nhập vào cuộc sống Thuỵ Lam âm thầm phiêu bồng với ngày tháng, thăng hoa công việc của mình, khác với nhóm thầy tu trong Chùa, anh là, vị Thầy Tu trong Đời. Một bậc đáng kính !

Giữa Chùa với Đời, vị tu trong đời khó hơn bởi các pháp hành thực tập nhiều hơn mọi lúc mọi nơi.

Tôi nghĩ Giác Ngộ không có gì cao xa vi diệu cả, đơn giản là biết những việc mình đang làm, thế thôi ! vì vậy tôi cho anh là vị Đạo Sư tu trong đời đã giác ngộ.

Trong tù chẳng biết thế nào Lý Thuỵ Ý cặp bồ với vị cán bộ người Bắc còn trẻ làm thất thoát tiền nhà nước bị tù, thiệt là Duyên khởi lạ hết biết.

Sau ngày mãn hạn tù Lý Thuỵ Ý mời đến nhà chơi, bồng con ra chào bác, quá giỏi! Nhà Thuỵ Ý thật hoành tráng trong khu vực chợ Phạm Văn Hai trước giải phóng là khu nghĩa địa, còn cho biết có cả mẫu đất dưới Nhà Bè.

Sau cuộc tình Thuỵ Ý cũng thăng hoa, Hoa Đời !

Cao Thệ

Hoạ Sĩ Vũ Hối

Vũ Hối có chân trong Hội Văn Bút Quốc Tế, từng được vào Nhà Trắng vẽ chân dung cho Tổng Thống Kenedy, thuở ấy anh thường đi xe đạp cuộc, tướng người cao dong dõng, chưa thấy mặt đã nghe cười, anh hiền lành vui vẽ hoà đồng, nhà anh lúc đó ở khu vực Nhà Thờ Vườn Xoài trên đường Trương Minh Giãng anh đa tài, hội hoạ, điêu khắc, nhiếp ảnh, thư pháp, làm thơ, trồng lan, giao thiệp rộng

Đã quen dần những ngày xã hội chủ nghĩa, máu nghệ sĩ nổi lên anh em tìm đến thăm viếng nhau, hẹn hò thăm bạn bệnh đau, rượu trà tâm sự văn nghệ để nhớ tưởng ngày xưa, nhóm chúng tôi khoảng 20 người hai vị lớn tuổi nhất ngang bằng nhau xem như là trưởng tràng :

-         Anh Cả Thi Sĩ Trụ Vũ tương đương như chức Bí Thư

-         Anh Hai Hoạ Sĩ Vũ Hối giống chức Chủ Tịch

Chúng tôi thường đến nhà Anh Thanh chị Quỳnh nằm trên đường Lê văn Sỹ phía sau Bệnh Viện Quốc Tế Chấn Thương Chỉnh Hình hiện nay.

Trong một ngày uống rượu tại nhà anh Thanh chị Quỳnh, gồm Anh Vũ Hối, Anh Trụ Vũ, Đoàn Yên Linh, Thạch Cầm, Chị Trúc Hạnh đệ tử Thầy Thích Thông Bữu , anh Thường Quân nhà thơ Đường dòng dõi hoàng tộc, ngồi nói chuyện dong dài cũng làm thơ xoay vòng,  đến hơn 12 giờ trưa, khi chia tay ra về tôi và anh Vũ Hối đi cuối cùng vì xe trong kẹt, vừa qua khỏi của nhà hai tên lạ mặt tiến lại đề nghị cho xem giấy tờ.

Mấy ngày sau hay tin anh Vũ Hối, Anh Thường Quân, Ca sĩ Huyền Trân đã vào hộp. Riêng anh bị đánh đập tra khảo đến mù mắt .

Sau mấy năm đi học Anh ra tù và được qua Mỹ hiện ở bang Maryland. anh Vũ Hối và tôi vẫn thỉnh thoảng liên lạc thăm hỏi nhau.

Cao Thệ

Anh Chị Thanh Quỳnh

Chị Quỳnh dòng dõi Hoàng Tộc cháu Ngoại của Tuy Lý Vương con thứ mười một của Vua Minh Mạng

Trước gia đình ở Đà Lạt, sau 75 dọn về Sài Gòn. Rất đông con, các con chị học hành rất giỏi Các cô gái khởi đầu chử Giáng  hai con trai Nguyên, Đạm, rất trẻ đậu bằng Tiến Sĩ, báo chí Canada có loan tin khen ngợi, hiện sinh sống tại Canada người còn lại ở Việt Nam là Bác sĩ Tuyền dạy Đại Học Y Dược Sài Gòn.

Chị là quyển tự điển sống về văn học, anh chị giao du rất rộng rãi giới văn nghệ sĩ. Anh Thanh nhỏ con, nổi bật với hàng râu mép giản dị, vui vẽ, hoà đồng.

Lúc nào cũng cười khà khà

Qua anh chị Thanh Quỳnh, tôi được quen nhiều nhân vật nổi tiếng thời bấy giờ như Lão Nhạc sĩ Tiền Bối Lê Thương, Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, Nhạc sĩ Y Vân, ba vị này hiền lành dể thương vô cùng, tôi không thể nào hình dung được tác phẩm với con người lại đối chọi bóp chát với nhau. Hai ông nhạc  giựt gân, ông già hiền hậu ít nói mà nhạc oai hùng mạnh mẽ.

Nguyễn Ánh 9 rất xui lẽ ra anh đã đi Pháp cùng gia đình, nhưng vì tên anh  là số 9 , ông bà ta bảo 3 chìm, 7 nổi, 9 lênh đênh chắc vì vậy mà anh bị giữ lại ngay  phi trường, ngày tháng chờ khiếu nại anh dạy dương cầm, vượt biên hoài không được.

Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương chị này là cháu nội của Tuy Lý Vương, chị em cô cậu với chị Quỳnh, anh thì không thơ văn, hiền lành ít nói thường chở chị đến nhà chơi vào ban đêm.

Nữ Hoạ Sĩ Hoàng Hương Trang tài hoa có giọng ngâm trời cho lay động lòng người, nhà chị ở khu vục Ngã Năm Gia Định trong một không gian hữu tình

Cao Thệ

Anh chị Nhạc sĩ Tuấn Khanh, với tôi ở cùng xóm trên đường Chi Lăng những năm 78-79 Chị ở nhà làm Patê gan rất tuyệt, bỏ mối kiếm sống qua ngày, Tuấn Khanh bạn với anh tôi nhạc sĩ trong ban nhạc Jo Marchel.

Anh Tuấn Khanh bảo với tôi :

-         Anh có công với cách mạng !

Nhìn qua đôi kính lão quan sát thấy anh thật lòng nên nói

-         Thôi đi , đừng thấy người ta sang, bắt quàng làm họ !

-         Thiệt mà em hảy ca bài Quán Nữa Khuya của anh xem.

Tôi ca liền:

-         Quán của tôi cà phê với hủ tiếu, cá kho tiêu thì ăn với bánh mì

Anh nhìn tôi nghiêm khắc :

-         Chú mày nghe đây, Sóc bom bo chập chùng bên ánh lửa … đoạn này  anh sáng tác đó !

-         Ừ thì có công với cách mạng !

Tôi đi vượt biên chung với anh và nhạc sĩ Trương Quang Ngọc ở xã Phước Hoà, Bà Rịa nằm ổ mấy ngày nhưng không được.

Chuyến sau các anh đi được hiện ở Mỹ, Trương Quang Ngọc định cư ở Úc.

Cũng tại đây tôi được gặp Nhà Văn, Thi Sĩ Quân Đội Cao Mỵ Nhân, Chị vui vẻ với mọi người và rất dể thương, nhiều chuyện vui kể ra cười muốn chết !

Chị tôi cùng một họ với nhau mà, rất là siêu trong một lần giặt áo cho chồng, chị phát hiện một sợi tóc dài, trong khi tóc chị thì ngắn, sợi tóc nằm quăn queo dấu mình trong túi áo anh, thế mà chị tìm được ” bát phở “ của chồng, tay nghề còn cao hơn 007 một bậc.

Chị hiện đã sang Mỹ, anh Vũ Hối nói cho tôi biết như vậy !

Cũng tại nhà này một hôm anh Trụ Vũ đến cùng với nhà thơ Cao Quãng Văn gốc Bến Tre cũng họ Cao,  Quãng Văn nhỏ tuổi nên làm em.

Mệ Bữu Lộc con gái là Cô Thuỷ chồng là Anh Sơn, Anh Sơn đánh đàn tay trái, thật giỏi, hát nhạc sến không nghe chất sến, mượt mà không chê vào đâu được, Cả ba vị hiền lành dễ thương vô cùng, nhà Mệ trong một hẻm nhỏ trên đường Điện Biên Phủ đối diện với Bệnh Viện Bình Dân

Sơn Thuỷ hiện định cư tại Mỹ

Cao Thệ

Thạch Cầm, Cẫm Tuyết

Trong nhóm chúng tôi Thạch Cầm, cao gần 1m8, đẹp trai sang trọng chải chuốt và tài hoa. Tên Đàn Đá nhưng lại sử dụng Đàn Tranh, những ngón tay chảy trên dây đàn phát ra âm thanh huyền hoặc lay động cả lòng người, Thạch Cầm có những khúc dạo đầu tuyệt diệu và đoạn kết ray rứt không chê vào đâu được, quyến luyến tựa như câu hát “ người ơi, người ở  đừng về ! “, ai mà về cho nổi.

Người nghệ sĩ túi thơ bầu rượu bấy nhiêu ấy đã hoắc cần câu rồi, anh còn ké theo bao thuốc lá, nhưng quan trọng nhất là chiếc túi đựng hộp quẹt, Cẫm Tuyết tặng chiếc nào mất chiếc đó, một hôm nàng bảo:

-         “ Đây là chiếc quẹt cuối cùng, mất nó là mất em ”

Thạch Cầm phải may chiếc túi nhỏ cất vào đeo bên mình, như các chiến hữu mang thẻ bài. Cũng lại mất, nhưng may mắn mất nó mà chẳng mất em !

Trong cốt cách trang nghiêm, ánh mắt nhìn người qua đôi kính cận, lại đào hoa hết biết, đám cưới tôi anh làm Phù Rể, phong cách lịch sự của chàng cô Phù Dâu như bị hốt hồn, còn một chút tôi bị phù mõ !

Nhà anh trong hẻm trên đường Lê Văn Sỹ rất gần nhà anh chị Thanh Quỳnh

Chị Cẫm Tuyết vợ anh phụ trách chương trình Khéo Tay Hay Làm trên Đài Truyền Hình, rất dể thương chị má lún đồng tiền, tướng học bảo “ Tuý Tửu” vậy nên Thạch Cầm say tối ngày !

Không biết do uống rượu hút thuốc, đã mang về cho anh chứng bệnh ưng thư vòm họng, Cẫm Tuyết người vợ tuyệt vời đã chăm sóc, lo lắng tự bấy đến nay.

Anh Cao Thệ!

Tôi là Hương chứ không phải Huởng, Tôi không biết làm thơ, chĩ biết đọc thôi, Tôi rất buồn khi bị nhầm là Hưởng, tức thấy giaó Saú, người được Quốc Gia cấp học bổng học Sư Phạm cấp bổ túc ban 2 năm, Cũng giống như TA.T người anh vừa nhắc đến... Cả hai đều cầm viết, và dùng viết 2 maù ... Xanh và Đỏ.. Truớc 75, T.A. Taì từng là cán bộ thông tin tại ty thông tin Gò Công, anh đã dùng bút màu xanh viết nhiều baì bình luận chửi quỷ nghe đã lắm.. Vì rớt tú taì, anh đăng vaò Xây Dựng Nông Thôn, làm việc tại Gò Công ... Sau 75 anh trở maù.. bây giờ là ký giả  tại SG.. Anh viết bằng đầu đỏ.. Nhiều baì chửi " Nguỵ" đọc nghe cũng đã lắm.. Còn Thầy Giáo thì ca tụng chuá quỷ hết mình cũng bằng cây viết maù đỏ ..

             Loại nguời nầy giống như cỏ sậy, gió hướng naò .... Loại người nầy có cái lưng dẽo lắm.. Không đáng để cho mình nhắc tới.. Tôi ngạc nhiên khi thấy anh ngưỡng mộ

 Tôi thích cách diễn ý cuả anh

 Chúc anh viết đều tay .

 Thân Mến

 Tran Ngoc Huong

Anh Tran Ngoc Huong kính !

Bé cái lầm! Thành thật xin lỗi anh.

Tôi cũng nghe bạn bè thuật lại TA.T theo ông Trương gì đó ở Tân Bình, quê Bình Ân.

Trần Lâm lúc theo Viên Thuật đã làm cho Tào A Man đổ mồ hôi hột, lành lạnh sống lưng, thế mà ông ta còn dùng, huống hồ …

Kính tặng anh bài thơ

VỊNH CON CẦY

Khen ai khéo đẻ, đẻ con cầy

Mũi giỏi tìm mồi, chạy nhảy hay

Rượt vịt, đuổi gà, công góp chủ

Dằn đau, nén nhục, tớ nghe thầy

Gầm người, gừ chó, chân lòi vuốt

Đóp phẩn, ăn dơ, mặt dạn dầy

Chực chủ vò đầu khoe chót lưỡi

Vừa thôi, hết thỏ đến thân mầy !

Cao Thệ

Đức Thành Đàn Bầu

Phạm Đức Thành, là sinh viên nhạc dân tộc Miền Bắc được đưa vào Nam khoảng 7-8 người gì đó ở  tập thể  trên đường Yên Đổ bây giờ là Lý Chính Thắng, gần cư xá Air Việt Nam, tôi nhớ không lầm là sau cái Miểu, học thêm bài bản trong Nam. Trong một lần ngâm thơ ở nhà chị Nguyễn Thị Vinh, anh Đoàn Yên Linh cùng Đức Thành đến.

Đức Thành rất dể mến, ăn nói lễ phép, tác phong lịch sự, hoàn toàn không giống người Bắc lúc bấy giờ, nổ thấu trời xanh. Vì vậy anh nhanh chóng chiếm được cảm tình của chúng tôi, chị Nguyễn Thị Vinh nhận làm con nuôi, còn cho đi vượt biên, nhớ một buổi sáng Đức Thành ôm đàn Bầu cẩn xa cừ rất đẹp mở của bước vào, đôi mắt chị tròn xoe . . .  thế là mất tiền, về được nhà là tốt rồi ! Chị Hồ Điệp nói vậy !

Tiếng Đàn Bầu của anh trên cả tuyệt vời, tôi không hiểu về nhạc nhưng tôi nghĩ anh là người làm thăng hoa đàn Bầu ở Việt Nam thời đó.

Sau này xem băng Thuý Nga Paris Py Night thấy Đức Thành mập mạp tóc dài rất ấn tượng tôi không hình dung ra anh được.

Anh cưới một nghệ sĩ đàn tranh,  nghe nói định cư ở Canada

Cao Thệ

Đức Thành, Huyền Trân

Đức Thành dể thương người Bắc nhưng bản tánh người Nam, rất chịu chơi  một thời gian theo Thuỵ Lam lang bạt kỳ hồ ngủ Chùa đấp tượng Phật, máu nghệ sĩ  tình trần không thoát nên dính Ca Sĩ Huyền Trân.

Chuyện tình của hai vị này cũng làm khổ tôi một thời gian

Số là Đức Thành Ghita là trai mới lớn, Huyền Trân đã một lần dang dở

Đức Thành thì :

“ Tình yêu mấy núi anh cũng trèo “

“ Mấy sông anh cũng lội, vạn đèo anh cũng qua “

Má và chị của Đức Thành cản ngăn mãi không được, nên nhờ tôi hằng ngày nói vào nói ra theo kiểu tẩy não của cộng sản thét rồi nó cũng vô, một thời gian không nhầm nhò gì bởi tôi nói vào mà chẳng nói ra.

Má và chị  “ vươn lên tầm cao mới “ đưa thứ bột đen nhờ tôi rình rình bỏ vào ly cà phê, tôi nghĩ bùa ngải gì đây, trời ơi trong dân gian người ta thường nói:

“ phá Chùa, phá miểu chớ ai biểu phá tình yêu “

Tôi vốn chẳng tin cái món này lại trót hứa với gia đình liều mạng bỏ vào ly cà phê Đức Thành uống, cả tháng trời mới thi hành xong nhiệm vụ, thì ra sau khi uống vào hai đứa càng mê nhau.

Đức Thành Ghi ta, sở dĩ phải gọi thế để phân biệt với Đức Thành Đàn Bầu, Cán bộ Phường còn lộn huống gì chúng tôi.

Số là Đức Thành Ghi ta với Vợ Đức Thành Đàn Bầu hai người chung phường nhau, cùng ở trên đường Lê Văn Duyệt, bây giờ là cách mạng tháng tám.

Đức Thành Đàn Bầu lên phường đăng ký kết hôn với một nữ nhạc sĩ.

Cách vài ngày sau Đức Thành Ghi ta lên phường đăng ký kết hôn với một nữ Ca sĩ, bị cán bộ phường gây gổ quá trời,

-         Anh vừa vừa thôi, mới đăng ký với Cô…Nhạc Sĩ bây giờ lại xin đăng ký với Cô …  Ca Sĩ. Bé cái lầm !

Đức Thành Ghi ta chưng hửng !

Huyền Trân vừa Ca Sĩ, chạy xô tụ điểm 126 và cũng có khi theo Đoàn Yên Linh  Ngâm thơ.  .

Một lần vào Chùa Nam Tông, thăm Thầy Thích Hộ Giác, Thầy đề nghị diển kịch thơ. Huyền Trân với Đoàn Yên Linh hai người nhập lại thành một ban hát. Đoàn Yên Linh thủ diển 3-4 vai như không , Huyền Trân cũng chẳng kém giọng Nam, Trung, Bắc chính xác không chê vào đâu được

Sau này hai vợ chồng qua Mỹ diện bảo lãnh

Trần Mạnh Hảo

Bộ đội phục viên, từng chiến đấu anh kể chuyện  trận đánh tại đồi Tức Dụp ở Châu Đốc thật thương tâm. Các bạn anh tử thủ trong hang bị bom làm tảng đá rất lớn chèn kín miệng hang, nghe tiếng nhưng không làm sao cứu được, những cái chết oan khiên !

Anh là đảng viên. Đa tài, nhiều nhà gồm: Nhà Văn, Nhà Thơ, Nhà Báo, Nhà Phê bình văn học. Nhà nào cũng xịn, thẳng băng băng không chịu đi lề phải mà đi vào lòng dân. Một văn nghệ sĩ  hiếm hoi chỉ nói thẳng và nói thật, nói thật thì mất lòng … nên mất đảng. Sách tướng bảo “ Râu mọc hở, công danh trắc trở “ thật đúng với anh !

Qua Anh Trụ Vũ chúng tôi được hân hạnh biết anh. Lúc này nhiều bạn vào tù quá nên những ngày đầu chúng tôi còn e ngại, anh rất vui tánh thường hay kể chuyện cười trong Nam lẫn ngoài Bắc. Lâu dần chúng tôi hiểu và thân nhau.

Nhiều lần gặp nhau anh đọc cho nghe những bài thơ vừa sáng tác. Thơ anh man mác Phật Pháp những văn nghệ sĩ miền Bắc không hề biết, mà có biết cũng biết giả vờ  phớt qua tầm tầm cở Giáo Sư Nguyễn Đăng Thức !

Nhà anh thuở đó nằm trên đường Chi Lăng, ngã tư Phú Nhuận hẻm gần cây xăng, đối diện bên kia đường là nhà vợ chồng Luật Sư Gia Hiếu ,Thuý Ái hiện ở Úc.

Đám cưới tôi xa xôi lúc ấy đi lại khó khăn, anh và chị Giáng Tiên chịu khó tham dự, thật là vinh hạnh cho vợ chồng tôi !

Hơn hai mươi năm không gặp nhau, xem những bài anh viết, xoáy vào nổi đau dân tộc, nổi đau ” ăn cứt dê, tưởng thuốc tể “ anh là nhà văn duy nhất miền Bắc tôi kính trọng.

Cao Thệ

Anh Huy Tưởng kính !

Cám ơn Anh đã ghé thăm và để lại lời bình.

Thật ra đoạn nầy Trần Mạnh Hảo tả cảnh hai ông cháu đi trên đê từ những năm xưa trong bài viết của Ông.

Cao Thệ

http://i638.photobucket.com/albums/uu103/steven_abdul21/have-a-beautiful-day1.gif - http://i638.photobucket.com/albums/uu103/steven_abdul21/have-a-beautiful-day1.gif - http://i638.photobucket.com/albums/uu103/steven_abdul21/have-a-beautiful-day1.gif - http://i638.photobucket.com/albums/uu103/steven_abdul21/have-a-beautiful-day1.gif - http://i638.photobucket.com/albums/uu103/steven_abdul21/have-a-beautiful-day1.gif -