Điển Hay Tích Lạ
In từ Trang nhà: Hội Thân Hữu Gò Công
Category: Văn Học - Nghệ thuật
Tên Chủ Đề: Lịch Sử - Nhân Văn
Forum Discription: Lịch sử và các phong tục Tập quán
URL: http://www.gocong.com/forums/forum_posts.asp?TID=3642
Ngày in: 13/Feb/2025 lúc 10:15am
Software Version: Web Wiz Forums 8.05a - http://www.webwizforums.com
Chủ đề: Điển Hay Tích Lạ
Người gởi: Hoa Hạ
Chủ đề: Điển Hay Tích Lạ
Ngày gởi: 24/Nov/2010 lúc 7:40pm
|
Nguyễn Tử Quang Điển Hay Tích Lạ Hằng Nga và Hậu Nghệ  .Trong "Bích Câu kỳ ngộ" của Vô Danh có câu: Hay là lỗi sổ Hằng Nga, Đêm đông vò võ, bóng tà sao thưa. Nghĩ tình nên những ngẩn ngơ ... Trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều, đoạn ca tụng sắc đẹp của nàng cung nữ, có câu: Hương trời đắm nguyệt say hoa, Tây Thi mất vía, Hằng Nga giật mình. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đời nhà Trần (1225-1400) kêu gọi tướng sĩ, trong một bài hịch có đoạn "Nay ta bảo thật các ngươi nên cẩn thận như củi lửa, nên giữ gìn như kẻ húp canh, dạy bảo quân sĩ, luyện tập cung tên, khiến cho người nào cũng có sức khỏe như Bàng Mông và Hậu Nghệ, thì mới có thể dẹp tan được quân giặc, mà lập nên được công danh." Hằng Nga và Hậu Nghệ là hai nhân vật thần thoại được dùng trong Cổ văn Trung Hoa và Việt Nam. Hằng Nga trong cung trăng: Theo sách của Hoài Nam Tử, Hậu Nghệ xin thuốc trường sinh của bà Tây Vương Mẫu, Hằng Nga là vợ của Hậu Nghệ uống trộm, chạy lên cung trăng. Người chặt cây quế trong cung trăng: Theo sách "Dậu dương tạp trở", trong mặt trăng có cây quế cao 500 trượng, dưới gốc cây có một người ngồi chặt mãi, nhưng chặt xong, dấu chặt lại liền như cũ. Người ấy tên Ngô Cương, quê ở Tây Hà, tu tiên có lỗi bị phạt chặt cây. Con thỏ trong mặt trăng: Theo sách "Ngũ thông kinh nghĩa", trong mặt trăng có con thỏ hay con cóc. Ông già dưới trăng: Sách "Tục U quái lục" có chép: đời nhà Đường, Vi Cố đến Nam Điện ở Tống thành, thấy ông già xem sách dưới trăng. Vi Cố hỏi sách gì? Ông già đáp: Sổ hôn nhân thiên hạ. Vi Cố hỏi hôn nhân của mình thì ông lão bảo: ở chợ có bà già chột mắt bồng đứa bé 3 tuổi; đứa bé ấy sau là vợ. Vi Cố ra chợ bắt gặp người đàn bà như lời ông lão nên tức giận mướn người giết con bé ấy. May mắn, người đàn bà bồng đứa bé chạy thoát. Đứa bé chỉ bị thương xoàng. Mười bốn năm sau, Thứ Sử đất Dương Châu là Vương Thái gả con cho Vi Cố. Thiếu nữ ấy rất đẹp, nhưng cuối mày có một vết thẹo nhỏ. Cố hỏi nguyên cớ. Nàng trả lời: hồi lên 3 tuổi, người vú họ Trần bồng đi chợ bị một tên côn đồ đâm trúng. Cố hỏi người vú họ Trần có chột mắt không. Nàng nói có rồi kể lại chuyện cũ. Tích Hậu Nghệ: Theo "Sơn hải kinh", trên hang Dương phía bắc nước Răng Đen có cây Phù tang to lớn sống ở dưới nước, 9 mặt trời ở cành dưới; 1 mặt trời ở cành trên. Theo sách của Hoài Nam Tử, đời vua Nghiêu, 10 mặt trời cùng mọc một lần làm cây cỏ khô héo, vua Nghiêu sai Hậu Nghệ bắn 10 mặt trời, có 9 con quạ rớt lông cánh xuống. Theo kinh Thư, vua nước Hữu Cùng là Hậu Nghệ vì dân không phục, nổi lên kháng cự tại sông Hà. Sách "Tả Truyện" có chép: khi nhà Hạ suy, Hậu Nghệ nhờ sức ủng hộ của dân chúng được lên làm vua thay thế nhà Hạ. Về sau, Nghệ ỷ mình bắn giỏi, không lo chính sự, dâm bạo hơn thú dữ, dân oán ghét nổi lên giết chết, lại lóc thịt bắt con của Nghệ ăn. Không nỡ ăn thịt cha, con của Nghệ cũng bị giết luôn. Trong bản dịch thần thoại "Lên cung trăng" của nhà văn hào Trung Hoa là Ngô Tổ Quang có chép: Một thời đại rất xa xưa ... Lúc bấy giờ con người được tự do, không bị áp bức chiến tranh, người hiếp bức người. Ai làm nấy ăn. Mặt trời mọc, đi làm; mặt trời lặn, về nghỉ. Đói có hoa quả; khát có nước suối. Con người bấy giờ không có họa người, chỉ có họa trờị Để tránh gió mưa, rét mướt, loài người đốn cây làm nhà, dệt vải may áo ... Ngày tháng trôi qua, con người dùng kinh nghiệm và lao lực để cải thiện đời sống, mưu lấy sự hạnh phúc thanh bình. Nhưng, một hôm thình lình xảy ra một thiên tai dữ dội. Khắp dưới gầm trời đâu đâu cũng bị đại hạn. Nắng như lửa thiêu, đốt cháy tất cả làm cho sinh linh dậm đất kêu trời. Trên đường, thây người, thây thú chồng chất dẫy đầy. Nguyên ở gò Đất cuối biển Đông có hang Dương. Nơi đây 10 con quạ vàng vâng lệnh Thượng Đế thay nhau ban ánh sáng cho vạn vật. Trên hang có cây Phù tang cao vút tận trời. Chín con quạ ở cành dưới, một con quạ ở cành trên. Từ ngàn xưa chỉ có một con ra khỏi biển hóa thành mặt trời, ngày ngày tháng tháng chiếu ánh sáng xuống mặt đất làm cho mưa hòa, gió thuận, vạn vật sinh hóa. Nhưng bất ngờ, một hôm bốn biển chuyển động, đất lở núi rung, cây Phù tang quay cuồng, vì 10 con quạ vàng tranh nhau xuất hiện một lượt. Thế là nắng như lửa thiêu, đốt cháy cả vạn vật. Ban đầu, người ta còn ngâm mình dưới nước, núp trong hang núi ... nhưng rồi, đầm nước, dòng suối đều hóa thành những vạc nước sôi. Đất bằng bỗng chốc lửa dậy làm cho nhân dân điêu đứng, đời người biến thành địa ngục. Đương lúc tiếng khóc, tiếng kêu gào kinh khủng của nhân dân, bỗng có một vị anh hùng xuất hiện. Vị anh hùng đó có tên Hậu Nghệ, sinh ở biển Đông, nước Hữu Cùng. Người võ nghệ phi thường, sức người có thể bạt núi lấp sông, giỏi nghề kỵ xạ. Hậu Nghệ có lại hai người học trò tên Phùng Mông và Ngô Cương đều có tài xuất chúng. Trông thấy 10 con quạ vàng hoành hành dữ tợn làm cho nhà cửa tiêu tan, đồng ruộng khô cháy, Nghệ vừa hoảng kinh vừa tức giận, đem lòng thương xót sinh linh, và nghĩ đến mối liên hệ với thân mạng mình nên mang 10 mũi tên thần, giương cung 10 tạ lên quyết bắn 10 con quạ vàng cho tiêu ra tro bụi. Nhưng ánh sáng rạng chói làm cho mắt đổ hào quang, không thể nhìn lên được. Nghệ bực tức, đứng tựa góc biển chân trời không do dự bắn luôn mấy phát. Những nơi có tên của Nghệ bắn tới thì nóng cháy nguội dần, ánh sáng êm dịu. Những lông cánh sắc màu của lũ quạ đua nhau rớt xuống. Một làn không khí mát mẻ bắt đầu. Trông thấy chín con quạ chết, Nghệ lại muốn giương cung bắn nữa, nhưng Phùng Mông ngăn lại: - Thưa thầy! Nếu thầy bắn chết cả thì vũ trụ sẽ trở nên đen tối mất. Nghệ "à" một tiếng, hạ cung xuống. Bấy giờ núi sông trở lại như xưa, cây cỏ tươi tốt. Đâu đâu cũng vang dậy tiếng hò reo hoan lạc. Nhân dân ca tụng công ơn vĩ đại của Hậu Nghệ, tôn thờ Nghệ là một vị cứu tinh, trọng quý Nghệ hơn mẹ cha. Sơn hào hải vị, họ đem dâng cho Nghệ dùng. Hậu Nghệ lên làm Hoàng đế. Mười năm sau. Nhân dân trước kia bị tai ách của 10 con quạ vàng thì nay lại mang phải tai ách do Hậu Nghệ gieo rắc. Nghệ ỷ mình có tài, tự kiêu là cứu dân, vậy dân phải làm tôi mọi mới xứng đáng đền đáp công ơn ấy. Nghệ chiếm hết thịt rừng, tài sản của nhân dân. Cả đến một con gà, một miếng bánh... cũng không thoát qua tay cướp đoạt của Nghệ. Nghệ lại tự hào là mình sẽ sống mãi vì có Linh chi dược thảo do ông tiên ban cho. Nhân dân bấy giờ sống trong tình trạng cực kỳ thảm khốc. Từng đám dân nghèo đói, quần áo rách nát, thân trụi mình trần, mặt mũi hốc hác vàng hoe, gục đầu vào đất kiếm rễ cây ăn. Vài xác người thắt cổ lơ lửng trên cành cây làm mồi cho đàn quạ đương đảo qua lượn lại. Bấy giờ núi rừng hoang vu xơ xác, cành khô lá úa, năm ba gốc cây còn lại nhưng trơ trọi, cằn cỗi. Ngày trước, Nghệ được bá tánh hoan hô vang dậy. Ai ai cũng trìu mến vâng theo Nghệ đi ra, cả ngàn người chạy theo quỳ lạy chúc tụng. Ngày nay, nhân dân oán ghét căm thù. Nghệ đi đến đâu, bá tánh bỏ chạy đến đó. Nghệ nhục nhã, tức giận ra lệnh cho học trò là Ngô Cương tàn sát hàng triệu sinh linh. Bị đói rách, bị giết chóc, nhân dân đau khổ, nỗi uất hận căm hờn ngùn ngụt cao mấy tầng mây. Phùng Mông can gián không được, bỏ Nghệ theo đám dân nghèo võ trang đánh lại thầy. Vợ của Hậu Nghệ là Hằng Nga. Nàng là con nhà nghèo ở một cánh đồng hoang phương Bắc. Nhưng nàng là con chim phượng hoàng, là đóa hoa khôi sắc đẹp tuyệt vời. Ngô Cương vâng lệnh thầy đi tìm người làm hoàng hậu. Đến phương Bắc, Ngô Cương bắt Hằng Nga về dâng cho Nghệ. Hằng Nga được Nghệ sủng ái, giao giữ cỏ Linh chi. Hằng Nga vì bị bắt, bỏ cha xa mẹ, quyết liệt đòi về. Nghệ sợ Hằng Nga trốn trong khi Nghệ đi săn tìm thịt nên truyền cho Ngô Cương canh gác, không cho Hằng Nga rời khỏi cung. Hằng Nga buồn tủi, ngày ngày chỉ làm bạn cùng con Ngọc thỏ trong cung lạnh. Trước sự tàn bạo của chồng, Hằng Nga không khuyên ngăn được; và biết rằng nếu chồng sống mãi thì càng làm nhiều tội ác, nhân dân đau khổ càng nhiều nên nàng nuốt cỏ Linh chi, để Nghệ không còn dùng cỏ tiên mà trường sinh nữa. Nuốt xong, Hằng Nga mặt mày xây xẩm một lúc, rồi thấy mình nhẹ bổng như không. Một đám mây ngũ sắc dưới chân Hằng Nga từ từ đưa Hằng Nga bay lên, Ngọc thỏ chồm nhảy theo. Hằng Nga đưa tay dắt rồi từ từ bay qua cửa sổ thẳng lên cung trăng. Hậu Nghệ đi săn thịt trở về, thấy mất Hằng Nga, tức giận Ngô Cương vì để Hằng Nga trốn thoát, nên bóp cổ Ngô Cương cho đến chết. Nghệ chạy lại cửa sổ trông lên mặt trăng. Ánh trăng sáng vằng vặc chiếu vào mặt. Hình bóng của vợ thấy thấp thoáng trong trăng. Nghệ giương đôi mắt tròn xoe nhìn. Thốt nhiên, Nghệ thét bọn vệ sĩ mang cung tên lại. Chúng khệ nệ khiêng chiếc cung và ba mũi tên lớn trên tường xuống. Nghệ đứng thẳng người như một trụ đá to, râu tóc dựng ngược, đôi mắt sáng quắc, không khác cảnh ngày xưa Nghệ bắn mặt trờị Nghệ lắp tên căng thẳng dây cung bắn lên. Hai phát tên bay ra, mặt trăng lung lay. Nhưng mũi tên thứ ba bật khỏi dây cung, mặt trăng vẫn sáng chói như trước, không hề hấn gì. Nghệ hạ cung xuống, mặt mày buồn nghiến, im lặng, đau khổ. Bỗng một cụ già hiện xuống. Hậu Nghệ giựt mình, nhìn ra là ông lão đã cho mình Linh chi thảo cách mười năm về trước. Cụ già liệng 3 mũi tên xuống đất, điềm đạm nói: - Già xin hỏi cố nhân. Ngày trước hạnh ngộ, già có nhắn nhủ cố nhân việc trị đời không khó. Phải thực hành nhân chính, quên mình để lo cho người. Mình phải lo trước người lo và chỉ vui sau khi người vui. Dân quý nhứt, nước thứ nhì, vua sau hết. Cố nhân sẵn sàng vâng nghe, nên già thể theo lời yêu cầu tha thiết của cố nhân là muốn sống mãi để hoàn thành sự nghiệp, vì đời sống con người thì hữu hạn mà sự nghiệp thì vô cùng, mới cho Linh chi thảo. Vậy mà khi cầm lấy quyền, cố nhân lại quên mất lời. Dân không sợ chết, sao lấy sự chết chóc trị thiên hạ. Bao nhiêu năm trời loạn lạc đau thương, giờ đây lòng người ly tán, sự nghiệp tan hoang, cố nhân còn chưa tỉnh hay sao Kìa, nghĩa quân đã hò reo tứ phía, cố nhân đã nghe chưa? Hậu Nghệ hai tay ôm đầu, giọng nói thiểu não: - Nghệ ăn năn, xin cụ chỉ giáo. - Việc đã qua rồi, ăn năn không kịp. Chỉ có cách cố nhân bỏ sắc phục hoàng đế, ăn năn hối lỗi thì mới có cơ cứu vãn. Hậu Nghệ cả giận, quắc mắt, quát: - Lão già khốn! Thừa lúc hiểm nguy của ta mà sỉ nhục ta sao? Vừa nói vừa rút gươm chém ông lão. Cụ già bình thản đưa tay hất gươm rạ Hậu Nghệ rùng mình lui lại ngồi xuống. Cụ già mỉm cười: - Cố nhân đến nước cùng mà còn hiếu sát. Kìa, cố nhân hãy nhìn xem. Giữa lúc ấy ... Bên ngoài có tiếng chém giết lẫn tiếng hò reo vang dậy. Nghĩa quân bao vây tứ phía dưới sự chỉ huy của Phùng Mông. Bóng trăng khuất dần. Cụ già biến mất. Lửa cháy khắp nơi. Tiếng la vang: - Tiến! Tiến! Nghệ rút gươm xông tới, Phùng Mông đưa gươm ngăn. Cả hai đánh nhau. Nghĩa quân ào đến. Hậu Nghệ kiệt sức bỏ chạy. Đám dân đói rách cầm hèo gậy chận lại Nhìn qua tứ phía, nơi nào cũng có nghĩa quân. Phùng Mông kêu lên: - Hậu Nghệ! Hậu Nghệ! Thầy làm việc bất nghĩa, ngày nay tự xử lấy, đừng để bọn ta ra tay. Hậu Nghệ đứng dậy, dậm chân, cất tiếng cười đau đớn rồi đưa gươm đâm mạnh vào cổ. Xác Nghệ ngã xuống giữa tiếng reo hò của nghĩa quân. Trong cung trăng, bên cây quế cao trăm trượng, sắc vàng, mùi thơm bát ngát, Ngô Cương cầm búa chặt mãi cây quế nhưng cây quế không sứt mẻ mà vẫn càng cao càng lớn, càng tươi. Hắn bị đọa vì tính hiếu sát theo thầy. Cây quế bị chặt nhưng không hề hấn, nhân dân bị tàn sát nhưng nhân dân làm sao hết được. Bên cạnh, Hằng Nga ngồi xem Ngọc thố tán thuốc. Thỉnh thoảng, nàng lại thở dài, sa nước mắt. Nàng còn luyến tiếc cảnh trần gian. Vì trần gian đã chịu bao tai nạn: lụt lội, hạn hán, nắng lửa mưa dầu, binh đao chém giết, máu chảy thành sông, xương người thành núi; ngày nay nhân dân đã khắc phục được mọi tai ách rồi. Kìa từng đám người nô nức đương cày cấy, ca hát vui mừng; và xa xa làn khói lam chiều vẩn vơ quyện trên những mái nhà nhỏ ấm cúng, Hằng Nga tưởng nơi đây có lẽ là phương Bắc, quê hương yêu dấu của nàng. Ở đây, quanh năm vắng lạnh, chẳng có bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Muôn vật không sinh, không hóa. Trăm hoa không nở không tàn. Chán chường cảnh lẻ loi, hiu quạnh quá, Hằng Nga muốn trở về trần thế. Nhưng vì đã ăn cỏ Linh chi, nàng không bao giờ chết, lại trẻ đẹp mãi và muôn năm vẫn sống hoang liêu trong cung Quảng Hàn này. Nhìn ra ngoài không thấy thế gian đâu nữa, tư bề lạnh lẽo âm u, Hằng Nga bất giác xót xa đau đớn, nước mắt chảy ròng. Sau tấm bình phong bóng đuốc xa, Sao mai lặn hết, vắng Ngân Hà. Hằng Nga hối cắp Linh chi thảo, Sống mãi nhìn trời dạ xót xa. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Trả lời:
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 24/Nov/2010 lúc 7:43pm
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Cưỡi Rồng, Bói Phượng Đời Chu Tương Vương (651-617 trước D.L.), Tần
Mục Công làm bá chủ các nước ở tây phương. Nhà vua có một người con
gái. Lúc mới sinh, gặp có kẻ dâng viên ngọc phác, Tần Mục Công sai thợ
giũa, thành một viên ngọc sắc biếc và đẹp lắm.
Đến khi cô gái đầy tuổi tôi, trong cung bày đồ toái bàn, nàng nhặt ngay viên ngọc, rồi ngắm nghía mãi, mới đặt tên nàng là Lộng Ngọc. Lớn lên, Lộng Ngọc nhan sắc đẹp tuyệt trần. Tính trời thông minh, nàng có tài thổi ống sinh hay lắm, không học ai mà thành âm điệu. Tần Mục Công sai thợ làm ống sinh bằng ngọc để cho nàng thổị Nàng thổi ống sinh ấy, tiếng trong như tiếng chim phượng. Tần Mục Công cưng lắm, lập cái lầu để cho nàng ở, tên là Phượng Lâu. Trước lầu có xây một đài gọi là Phượng Đài. Năm Lộng Ngọc lên 15, Tần Mục Công muốn tìm một người giai tế, Lộng Ngọc thề: nếu có người nào có tài thổi ống sinh họa được với nàng thì mới chịu lấy làm chồng. Tần Mục Công sai sứ đi tìm, nhưng không có ai cả. Một hôm, Lộng Ngọc ngồi trên lầu, vén rèm ngắm cảnh. Bấy giờ trời quang mây tạnh, vừng trăng sáng tỏ như gương, nàng truyền cho thị nữ đốt một lò hương rồi đem ống sinh ra thổi. Bỗng nghe tiếng tiêu từ đâu họa lại, lúc gần lúc xa. Lộng Ngọc lấy làm lạ, dừng ống sinh lại không thổi nữa, lắng tai nghe giọng tiêu ấy chỉ còn dư âm văng vẳng. Lộng Ngọc ngẩn ngơ, lưỡng lự thao thức canh chầy, đoạn đặt ống sinh ở đầu giường rồi nằm ngủ. Giữa lúc ấy, nàng bỗng thấy trên trời về phía tây nam, cửa mở rộng, hào quang ngũ sắc rực rỡ như ban ngày, có một chàng thiếu niên, mũ lông áo bạc, cưỡi con chim phượng từ trên trời sa xuống, đứng trước Phượng Đài. Chàng bảo nàng: - Ta đây là chủ núi Họa Sơn, Ngọc Hoàng Thượng Đế cho ta kết duyên với nàng. Đến ngày Trung Thu này thì đôi ta gặp nhau. Ấy là duyên số đã định sẵn như vậy. Nói xong, chàng đưa tay rút ống ngọc tiêu bên mình, rồi đứng tựa lan can mà thổi. Con chim phượng đứng bên cũng giương cánh ra vừa hót vừa múa. Tiếng phượng hót cùng với tiếng tiêu xướng họa hòa nhau như một theo điệu cung thương, nghe rất thâm trầm. Lộng Ngọc mê mẩn tâm thần hỏi: Khúc tiêu này là khúc tiêu gì? Chàng thiếu niên đáp: Đây là khúc "Họa sơn ngâm". Nàng lại hỏi: Khúc này có học được không? Chàng đáp: Khi cả hai kết duyên rồi thì có gì không học được. Đoạn chàng bước đến gần đưa tay cầm lấy tay nàng... Lộng Ngọc giật mình tỉnh dậy. Sáng lại, nàng thuật lại điềm chiêm bao cho cha nghe. Tần Mục Công liền sai người cứ theo hình dáng người trong mộng đó dò tìm đến núi Họa Sơn. Có người nông phu chỉ rằng: Từ rằm tháng bảy vừa qua, có một chàng trẻ tuổi lạ mặt đến làm nhà ở đỉnh núi, hằng ngày thường xuống chợ mua rượu uống, chiều lại thổi chơi một khúc ngọc tiêu, ai nghe cũng rất lấy làm thích. Người của Tần Mục Công mừng rỡ tìm đến, trông thấy chàng thiếu niên mũ lông áo bạc, cốt cách thần tiên, vái chào hỏi tên họ. Chàng xưng là Tiêu Sử. Người của nhà vua thuật lại sự tình và yêu cầu Tiêu Sử về triềụ Sau mấy lần từ chối không được, Tiêu Sử cùng theo về triều ra mắt Tần Mục Công. Tần Mục Công thấy Tiêu Sử dung mạo thanh nhã, có vẻ bằng lòng, cho ngồi bên cạnh, hỏi: - Ta nghe nhà ngươi có tài thổi ống tiêu tất có tài thổi ống sinh nữa. Tiêu Sử đáp: - Tôi chỉ biết thổi ống tiêu, chứ không biết thổi ống sinh. Vua bảo: - Ta định tìm một người có tài thổi ống sinh, nay nhà ngươi chỉ biết thổi ống tiêu, vậy không thể làm rể ta được. Đoạn bảo người đưa Tiêu Sử ra. Lộng Ngọc sai nội thị tâu với Tần Mục Công: Tiêu với sinh cũng là một loài, người ta có tài thổi ống tiêu thì sao không bảo dạo chơi một khúc để cho người ta được phô tài. Tần Mục Công lấy làm phải, truyền Tiêu Sử thổi nghe. Tiêu Sử mới thổi qua một khúc thì thấy có gió mát hây hẩy. Đến khúc thứ nhì thì mây che bốn mặt. Đến khúc thứ ba thì có đôi bạch hạc múa lượn trên không, đồng thời có đôi khổng tước bay đến rồi các giống chim đua nhau kêu hót..., một lúc mới tan. Tần Mục Công rất lấy làm bằng lòng. Lộng Ngọc đứng bên rèm trông thấy vui tương nói: "Người ấy thật đáng làm chồng ta!" Tần Mục Công lại hỏi Tiêu Sử: - Nhà ngươi có biết ống sinh và ống tiêu có từ đời nào không? Tiêu Sử thưa: - Ống sinh làm ra từ đời Nữ Oa; ống tiêu làm ra từ đời Phục Hi. Tần Mục Công bảo kể rõ nguyên ủỵ Tiêu Sử nói: - Nghề tôi vốn ở ống tiêu, vậy tôi xin kể nguồn gốc ống tiêu. Ngày xưa vua Phục Hi ghép ống trúc làm ống tiêu, chế theo hình chim phượng. Tiếng thổi cũng giống tiếng chim phượng. Thứ lớn ghép liền 23 ống, dài 1 thước 4 tấc gọi là Nhã Tiêu; thứ nhỏ ghép liền 16 ống, dài 2 thước 1 tấc gọi là Tụng Tiêu. Cả hai thứ gọi chung là Tiêu Quản. Còn một thứ không đáy gọi là Đổng Tiêu. Về sau vua Huỳnh Đế sai Linh Luân lấy trúc ở Côn Khê chế làm ống địch, ống này có 7 lỗ, cầm ngang mà thổi, tiếng cũng giống chim phượng, trông rất giản tiện. Người đời sau thấy ống Tiêu Quản phiền phức quá nên chỉ dùng ống địch. Thứ dài gọi là tiêu, thứ ngắn gọi là địch. Bởi vậy, ống tiêu ngày nay không giống ống tiêu ngày xưa. Tần Mục Công lại hỏi: - Sao nhà ngươi thổi ống tiêu mà lại có các giống chim bay đến? Tiêu Sử thưa: - Ống tiêu dẫu mỗi đời mỗi khác nhưng tiếng thổi bao giờ cũng giống tiếng chim phượng. Chim phượng là chúa các giống chim, vậy khi nghe tiếng chim phượng tất nhiên các giống chim đều kéo nhau đến cả. Ngày xưa vua Thuấn chế ra khúc nhạc tiêu thiều mà chim phượng còn bay đến, huống chi là các giống chim khác. Tiêu Sử ứng đối lưu loát. Tần Mục Công rất lấy làm bằng lòng, sai quan Thái Sử chọn ngày để làm lễ thành hôn. Tiêu Sử kết hôn cùng Lộng Ngọc, được phong làm Trung Đại Phu. Tuy làm quan nhưng Tiêu Sử không dự gì đến quyền chính, ngày ngày vui chơi ở Phượng Lâụ Lại không ăn cơm, chỉ thỉnh thoảng uống mấy chén rượu. Lộng Ngọc học được phép tiên của chồng cũng không ăn cơm. Tiêu Sử lại dạy vợ thổi tiêu. Ở nhau được non nửa năm, nhân một đêm trăng sáng vằng vặc, vợ chồng đem tiêu ra thổi. Bỗng thấy một con phượng xuống đậu bên tả, và một con rồng xuống phủ phục bên hữu. Tiêu Sử bảo Lộng Ngọc: - Ta vốn là tiên ở thượng giới, Ngọc Hoàng Thượng Đế thấy sử sách trần gian nhiều chỗ tán loạn, vậy nên giáng sinh ta xuống họ Tiêu ở nhà Chu để san định lại. Người nhà Chu thấy ta có công về việc sử sách mới gọi ta là Tiêu Sử, đến nay đã hơn trăm năm rồi. Ngọc Hoàng cho ta làm chủ ở núi Họa Sơn, vì ta cùng nàng có tiền duyên nhau, nhờ khúc ngọc tiêu mà được cùng nhau tác hợp, nhưng cũng không nên ở mãi chốn trần gian này. Nay rồng và phượng đã đến đón, vậy chúng ta cùng nhau đi. Lộng Ngọc định vào từ biệt cha. Tiêu Sử ngăn: - Không nên! Đã là thần tiên thì chớ nên vì chút tình riêng mà quyến luyến. Đoạn Tiêu Sử cưỡi rồng, Lộng Ngọc cưỡi phượng cùng bay lên trời. Trong "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, lúc Từ Hải cùng Kiều gặp gỡ, có câu: Trai anh hùng, gái thuyền quyên, Phỉ nguyền bói phượng, đẹp duyên cưỡi rồng. "Đẹp duyên cưỡi rồng" là do điển tích trên. "Bói phượng có nghĩa là kén được chồng tốt. Sách Tả Truyện có chép: Trần Trọng Kính sang nước Tề, được vua nước này cho coi việc công chính. Quan Đại Phu nước Tề có ý muốn gả con gái cho Trọng Kính. Người vợ liền bói một quẻ, bảo rất nên. Vì quẻ bói nói: "Phượng hoàng vu phi, hòa minh tương tương" nghĩa là phượng hoàng cùng bay, cùng hót vang vang. Phượng là tên một giống chim. Theo sách cổ, đó là một trong 4 con thú linh thiêng: Long, Lân, Qui, Phượng, đem lại điềm lành, và chỉ khi nào có đời thái bình hay thánh nhân ra đời thì mới xuất hiện. Phượng là chúa loài chim. Con trống là phượng; con mái là hoàng. Loan là một giống chim cùng loại với phượng hoàng. Vì là đồng loại nên người ta hay dùng để ví với vợ chồng. Ca dao có câu: Ước gì anh được vô phòng, Loan ôm lấy phượng, phượng bồng lấy loan. "Bói phượng", "Cưỡi rồng" đều cũng có nghĩa là kén được chồng xứng đáng. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 24/Nov/2010 lúc 7:47pm
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Đằng Vương Các Tự Vương Bột tự Tử An, người đất Long Môn. Sáu tuổi đã biết làm văn. Mười sáu, mười bảy tuổi nổi danh hạ bút nên vần. Vương có thói quen, mỗi khi làm văn, mài mực sửa soạn nghiên bút rồi nằm đắp chăn ngủ. Khi tỉnh dậy, cầm ngay bút viết. Vương nổi tiếng là một thi sĩ cao danh thời Sơ Đường (618-713). Con của vua Cao Tông nhà Đường bấy giờ làm Thái Sử ở Hồng Châu, được phong là Đằng Vương, có dựng một cái gác bên sông Tầm Dương gọi là "Đằng Vương Các". Lúc Diêm Bá Dư ra giữ chức Đô Đốc Hàng Châu, đặt tiệc tại gác Đằng Vương để thết tân khách. Muốn khoe tài chàng rể, bảo làm trước một bài tự, rồi mời tất cả các nhà quyền quý, các mặc khách tao nhân xa gần đến dự; và yêu cầu mỗi người làm một bài tự ngay bữa tiệc. Vương Bột lúc bấy giờ, tuổi vừa 15, 16. Hay tin ấy, nhưng vì đường xá xa xôi có mấy trăm dặm, không đến họp được, lấy làm tiếc. Một ông già khuyên chàng cứ sửa soạn thuyền buồm, tự nhiên sẽ có gió thổi. Quả nhiên đêm đó có gió lớn. Vương cho thuyền khởi hành, và hôm sau tới Đằng Vương các vừa kịp lúc vào tiệc. Thấy Vương Bột, viên Đô Đốc họ Diêm khinh là con nít, miễn cưỡng cấp giấy bút. Nhưng cho người đứng bên cạnh Vương, hễ Vương viết được câu nào thì chép lại cho ông xem. Mới đọc hàng đầu, họ Diêm đã ngạc nhiên vì lời già giặn. Đến câu: Lạc hà dữ cô vụ tề phi, Thu thủy cộng tràng thiên nhất sắc Nghĩa: Ráng chiều với cò lẻ cùng bay, Nước thu cùng trời dài một sắc thì ông vô cùng khâm phục. Bài của họ Vương đặc sắc hơn tất cả. Từ đó, danh càng vang dậy khắp nơi. Bài phú "Đằng Vương các" viết theo thể biền ngẫu, dùng nhiều chữ cầu kỳ, nhiều điển khó hiểu nhưng lời thì cực đẹp nên rất khó dịch. Trong bài, Vương Bột nhắc qua địa lý và nhân vật ở quận, nơi xây gác Đằng Vương, rồi tả chủ khách trong tiệc, phong cảnh chung quanh khi ngồi trong gác trông ra, sau cùng kể cảm tưởng của chính mình. Cuối bài thơ, có 8 câu tuyệt diệu, nhất là 4 câu cuối: Nhàn vân đàm ảnh nhật du du, Vật hoán tinh di, không độ thu? Các trung đế tử kim hà tại? Hạm ngoại trường giang không tự lưu. Nghĩa: Đầm chiếu mây bay, trời lửng lơ, Sao dời vật đổi, mấy thu rồi. Con vua trong gác nào đâu nhỉ? Dòng nước ngoài hiên vẫn tự trôi. Nhưng người có tài như thế mà mạng yểu. Nhân khi đi thăm cha làm quan ở Giao Chỉ, Vương bị đắm thuyền, chết ở giữa biển giữa 29 xuân xanh. Tương truyền rằng hai câu thơ: Lạc hà dữ cô vụ tề phi, Thu thủy cộng tràng thiên nhất sắc. tuyệt diệu như thế mà có người cho Vương Bột còn dốt, nhưng không chỉ dốt chỗ nào. Vì thế khi chết, hồn còn uất ức nên trong đêm khuya thanh vắng thường hiện hình trên bãi bể, níu áo những văn nhân sĩ tử qua đường, miệng ngâm nga hai câu thơ trên và hỏi dốt chỗ nào, xin chỉ giúp. Nhưng ai nấy đều khen hay. Hồn Vương không bằng lòng, cho rằng sĩ tử kia còn dốt, thi khoa này không thể đậu. Quả thật như thế. Rồi, cũng từ đó, giọng ngâm hai câu thơ kia vẫn còn văng vẳng bi ai theo hình bóng họ Vương thơ thẩn, dật dờ trên bãi biển. Nhưng một hôm có một văn nhân đi ngang qua đấy, hồn Vương hiện hình níu lại hỏi, thì chàng văn nhân ấy cười bảo: - Hai câu thơ ấy không phải sai nhưng nhà ngươi còn dốt thật. Đã bao năm có tiếng là tứ kiệt Sơ Đường mà không nhận biết được cái dốt của mình trong hai câu thơ ấy ư? Nói xong dứt áo ra đi. Vương tha thiết yêu cầu giải thích. Khách không phụ lòng, nên bảo: - Hai câu thơ thừa chữ "dữ" và chữ "cộng". Nếu bỏ hai chữ thì thật tuyệt, vừa gọn vừa thanh thoát, lại nhất khí: Lạc hà cô vụ tề phi, Thu thủy tràng thiên nhất sắc. Vương Bột nhận ra, quả còn dốt thật, mới bái tạ lãnh lời chỉ giáo. Từ đó, trong đêm khuya thanh vắng, trên bãi biển không còn hình bóng của nhà thơ tài danh trẻ tuổi hiện ra nữa. Và giọng ngâm hai câu thơ bất hủ bi ai, não ruột kia cũng chìm mất trong không gian cao rộng, mịt mờ. Đây là một câu chuyện hoang đường. Do câu chuyện gió đưa thuyền Vương Bột đến Đằng Vương các làm cho Vương nổi tiếng tài danh, nên cổ thi có câu: "Thời lai, phong tống Đằng Vương các" (Thời tới thì gió đưa đến Đằng Vương) để chỉ sự may mắn của kẻ gặp thời. Những từ ngữ: "duyên Đằng", "gió đưa Đằng các" đều có ý nghĩa như thế. Trong "Đoạn trường tân thanh" của Nguyễn Du có câu: "Duyên Đằng thuận nẻo gió đưa" là do điển tích trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 24/Nov/2010 lúc 8:11pm
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Khúc đàn Thủy Tiên Đất Kim Lăng bên Trung Quốc là nơi phồn hoa đô hội, thường dùng làm kinh đô cho các triều đại lâu đời. Ở đây có nhiều nơi danh thắng, khiến cho mặc khách tao nhân không ai là không muốn lưu liên thưởng ngoạn. Nhất là trên sông Tần Hoài, bên hồ Mặc Sầu, vào khoảng mùa xuân mát mẻ, những cành cây xanh, nước biếc, núi lam cũng đủ cung ngoạn cho các mặt tài tử giai nhân. Có một chàng tên Giang Thu San, quê ở An Huy, vốn người phong nhã, tính ưu ngao du sơn thủy. Gặp buổi ngày xuân, chàng liền rủ bạn sang Kim Lăng thưởng xuân. Đến nơi nghe đồn trong vùng có một tuyệt thế giai nhân tên Thủy Tiên Tử, nổi tiếng danh cầm, gần xa ai cũng bái phục. Động lòng hâm mộ, họ Giang cùng bạn cố tình tìm hỏi cho được đến nơi. Buổi đầu gặp gỡ, để xin nghe tiếng đàn, Thu San hết sức van nài, mới được nàng chấp thuận. Đoạn, nàng ung dung vặn trục dạo tiếng cho nghe. Thoạt khi tay tiên đặt đến tơ đồng, chỉ nghe khoan khoan nhè nhẹ, vẳng xa như có như không. Dần dần thi thấy vẻ người trầm lặng, hai tay thoăn thoắt nhanh nhanh. Rồi tiếng đàn chuyển sang giọng dồn dập sôi nổi như gió gào gió thét, như chen với tiếng muôn quân nghìn ngựa xình xịch đổ tới. Kế đó, lại nổi giọng nỉ non réo rắt như oán, như than, khiến người ngồi nghe mê mẩn tâm thần như phiêu diêu chốn non Bồng, nước Nhược. Thật là: Trong như tiếng hạc bay qua, Đục như tiếng suối mới sa nửa vời. Tiếng khoan như gió thoảng ngoài, Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa. "Đoạn trường tân thanh" của Nguyễn Du) Một lúc đàn im, Thu San từ từ định tỉnh và hỏi khúc đàn gì? Thủy Tiên Tử đáp: - Đây là khúc "Thủy Tiên", tiện thiếp phỏng theo khúc "Thủy Tiên Tháo" của tay danh cầm ngày xưa là Bá Nha mà sáng tạo nên. Thu San hỏi nguồn gốc, nàng ung dung kể lại rằng: "Ngày xưa, Bá Nha học đàn của ông Thành Liên. Được ba năm thì đàn đã hay như chưa nhập điệu. Thành Liên bảo: "Thầy ta là Tử Xuân ở ngoài biển cả, có thể dùng đàn làm thay đổi lòng người. Vậy ta cho ngươi ra đó để học thêm." Đoạn dẫn Bá Nha xuống thuyền ra một hòn đảo giữa biển khơi, bảo Bá Nha ở đợi, ông sẽ đón thầy đến. Rồi dong thuyền đi thẳng, không thấy trở lại. Bá Nha một mình ở giữa đảo, chỉ thấy núi rừng mờ mịt, tiếng nước biển vỗ dồn dập, réo rắt chung quanh, chim chóc kêu rên bi thiết. Bá Nha cảm thấy buồn lạnh cả người, bất giác thở dài than: "Thầy ta muốn làm thay đổi tính tình ta đây ..." Đoạn cầm đàn trổi lên một khúc. Vừa dứt khúc, đã thấy Thành Liên quày thuyền trở lại đón. Từ đấy, Bá Nha nổi tiếng là bực danh cầm; và khúc đàn ấy đặt tên là "Thủy Tiên Tháo". Tiện thiếp rất say mê khúc đàn đó nên mới mượn để đặt làm tên". Thu San nghe xong, thán phục. Đoạn thở dài, nói với nàng: - Trong "Tỳ Bà Hành" của Bạch Cư Dị có câu: Đại huyền tao tao như cấp vũ, Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ. Tao tao thiết thiết thác tạp đàn, Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn" ... Xưa nay, tôi vẫn cho lời thơ ấy diễn tả quá đáng. Nhưng hôm nay, diễm phúc nghe được điệu đàn của quý nương mới nhận thấy lời cổ nhân thật bức thiết chân tình. Thủy Tiên Tử khiêm tốn từ tạ, đoạn sai thị nữ pha trà thủy tiên ra thết khách. Bọn Thu San nâng chén nước uống, nghe thoang thoảng mùi thơm thanh nhã, khác hẳn với các vị hương trà quý thường dùng hằng ngày. Bất giác, ai cũng cảm thấy khoan khoái tinh thần như hiện thân như tiên cảnh. Từ tạ ra về nhưng lòng khách vẫn quyến luyến, nao nao tưởng nhớ. Nơi quê hương, không lúc nào không nhắc nhở đến Thủy Tiên. Mùa xuân năm sau, Thu San chạnh lòng nhớ người năm cũ, lần mò tìm đến Kim Lăng, mong lại được nghe tiếng đàn tuyệt diệu của con người ngọc. Nhưng đến nơi thì khách giai nhân ngày xưa vắng bặt, chỉ thấy cây xanh nước biếc một màu! Còn tiếp ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 25/Nov/2010 lúc 8:15am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Để Thiếp Theo Chồng Mấy Dặm Khơi Nàng tên là Mỵ Ê, người Chiêm Thành, không biết họ gì, vốn vương phi vua Chiêm Xạ Đẩu. Triều vua Lý Thái Tông (1028-1054) nước Đại Việt, Xạ Đẩu không theo lệ cống, thất lễ phiên thần, vua tự đem binh Nam chinh. Xạ Đẩu bày trận ở sông Bồ Chính nhưng bị quân nhà Lý đánh bại. Xạ Đẩu chết tại trận. Vua nhà Lý tiến vào thành Phật Thệ là quốc đô của Chiêm Thành bắt được vương phi Mỵ Ê cùng một số cung nhân, nhạc nữ, đem về nước. Khi thuyền đến sông Lý Nhân, giữa đêm, vua nghe Mỵ Ê có sắc đẹp, bèn sai quan Trung Sứ với đến chầu thuyền ngự. Mỵ Ê không dấu được nỗi phẫn uất, từ chối rằng: -Vợ phường man rợ quê mùa, y phục xấu xí, ngôn ngữ thô lỗ, không giống các phi tần Trung Hoa. Nay nước tan, chồng mất, chỉ mong một chết là thỏa lòng; nếu cưỡng bức hợp hoan, ngại nỗi làm dơ mình rồng vậy. Đoạn, nàng lén lấy chăn lông chiên quấn lấy kín thân mình định phó tính mạng cho dòng nước chảy. Thế là, đánh ầm một tiếng, mất tăm hình bóng người xinh. Nhà vua kinh hoảng tự hối, muốn cứu nhưng không sao kịp nữa. Tương truyền từ đó, nơi này mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, người ta thường nghe văng vẳng có tiếng phụ nữ khóc kể bi ai. Dân trong vùng cho việc kinh dị, xin lập đền thờ, bấy giờ mới dứt tiếng khóc. Một hôm, có dịp, vua Lý Thái Tông đến sông Lý Nhân. Thuyền thả giữa dòng, đến đấy, nhà vua thấy trên bờ có ngôi đền thờ, lấy làm lạ hỏị Hầu thần đem chuyện Mỵ Ê kể lại. Vua lặng yên hồi lâu, phán rằng: - Không ngờ gái rợ lại có kẻ u trinh đến thế, quả là một gái phi thường. Thế nào cũng có sự báo thù. Đêm ấy đã canh ba, chợt nghe một trận gió thơm thổi đến, khí lạnh tê người. Nhà vua chợt thấy một người đàn bà yểu điệu, dung nhan đẹp đẽ, uy nghi bước đến, cúi lạy vừa khóc rằng: - Thiếp nghe đạo của kẻ phụ nhân là tòng nhất nhi chung. Quốc vương trước của thiếp tuy chẳng dám so sánh cùng bệ hạ nhưng cũng là bực nam tử kỳ tài riêng cõi. Thiếp từng được lạm dự phần khăn lược, chẳng may gặp phải cảnh nước tan chồng mất, thiếp đêm ngày sầu thương, rầu rĩ, chỉ lo báo bổ. Nhưng quần thoa yếu ớt chẳng biết tính sao? May nhờ hồng ân của bệ hạ sai Trung Sứ tiễn thiếp xuống tuyền đài hội ngộ cùng chồng. Sở nguyện của thiếp thỏa rồi, thế còn có linh gì mà dám đến đây đường đột!... Nói xong, không thấy đâu nữa. Vua kinh hãi tỉnh giấc, mới hay là chiêm bao. Đoạn truyền đem lễ vật đến miếu cúng tạ, sắc phong làm Hiệp Chính Nương. Từ đó về sau, dân chúng xa gần cầu đảo đều thấy linh ứng. Cảm nỗi chua xót của nàng Mỵ Ê phải tuẫn tiết trong cảnh nước mất nhà tan, thi sĩ Tản Đà có làm bài thơ từ khúc để tả nỗi lòng của người vương phi bạc mạng: Châu giang một giải sông dài, Thuyền ai than thở, một người cung phi! Đồ Bàn thành phá hủy, Ngọa Phật tháp thiên di. Thành tan, tháp đổ Chàng tử biệt, Thiếp sinh ly. Sinh ký đau lòng kẻ tử quy! Sóng bạc ngàn trùng Âm dương cách trở Chiên hồng một tấm, Phu thê xướng tùy. Ôi mây! Ôi nước! Ôi trời! Đũa ngọc, mâm vàng, giọt lụy rơi. Nước sông trong đục, Lệ thiếp đầy vơi Bể bể, dâu dâu, khóc nỗi đời! Trời ơi! Nước hỡi! Mây hời! Nước chảy, mây bay, trời ở lại, Để thiếp theo chồng mấy dặm khơi! ... ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 25/Nov/2010 lúc 8:17am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Đồng Tước Đài Tào Tháo đời Tam Quốc (220-264) có xây một cái đài bên sông Chương Hà tỉnh Hà Nam, đặt tên là Đồng Tước. Đài này cực kỳ tráng lệ. Tháo sai người trang hoàng tô điểm rất lộng lẫy, rồi tuyển gái đẹp khắp vùng đem chứa vào trong. Tào Tháo có đứa con nhỏ tên Tào Thực, tự Tử Kiến có tài hạ bút thành văn. Khi xây xong đài Đồng Tước, Tháo sai con làm bài phú "Đồng Tước đài" để ca tụng công nghiệp của Tào. Bài phú rất đặc sắc: Bản dịch của Tử Vi Lang: Noi đức sáng thánh quân rực rỡ Lên lầu đài hớn hở lòng xuân. Xem công Thái Thú chăn dân, Đức cao vời đã thấm nhuần nơi nơi. Dựng lên giữa lừng trời xanh ngắt, Đài nguy nga bát ngát không trung. Mỹ quan nào kém non Bồng, Gác cao, tây vực nhìn thông nẻo đoài. Dòng Chương Thủy chảy dài trong suốt Tưới nhuần vườn cây tốt quả tươi... Hai bên tả hữu hai đài: Ngọc Long, Kim Phượng sáng ngời ánh dương. Bắc hai cầu tây đông nối lại Như cầu vồng sáng chói không gian. Ngồi cao nhìn xuống cõi trần, Đế đô mây ráng xoay vần nổi trôi... Mừng rỡ thấy anh tài qui tụ, Ứng mộng hùng chuyện cũ Văn Vương. Gió xuân đầm ấm đưa hương, Muôn chim đua hót du dương hài hòa. Cao đẹp tựa trời mây muôn thủa, Phúc nhà may chất chứa dài lâu. Khắp cùng vũ trụ nhiệm mầu, Đề cao nhân hóa, kính chầu thượng kinh. Noi Tề, Tấn nghĩ mình hưng thịnh, Phò thánh minh cùng sánh công laọ Xinh tươi bền vững biết bao! Ơn sâu nước ngấm, đức cao xa đồn. Phò tá đấng Chí Tôn gìn giữ Xây thái bình thịnh trị bốn phương. Phép trời khuôn đất đo lường. Ánh trăng cùng với ánh dương điều hòa. Tôn quý ấy truyền xa mãi mãi, Thọ vô cùng, thọ với chúa Xuân! Ngự long kỳ buổi an nhàn, Hoặc khi vội vã, xe loan trở về. Ơn giáo hóa tràn trề bốn biển Vui mầng thay vật kiện dân khang! Đài nầy đứng mãi hiên ngang, Điểm tô kim cổ, son vàng thắm tươi..." Nguyên văn: Tòng minh hậu dĩ hì du hề, Đăng tầng đài, dĩ ngu tình. Kiến Thái Thủ chi quảng khai hề. Quan thánh đức chi sở dinh Kiến cao môn chi tha nga hề, Phù song Khuyết hồ Thái thanh. Lập trung thiên chi hoa quan hề, Liên phi các hồ Tây vực. Lâm Chương Thủy chi trường lưu hề, Vọng viên quả chi tư vinh. Lập song đài ư tả hữu hề, Hữu Ngọc Long dữ Kim Phượng Liên nhị kiều vu đông tây hề, Nhược trường không chi đế đống. Phủ hoàng đô chi hoành lệ hề, Khám vân hà chi phù động. Hán quần tài chi lai tụy hề. Hiệp phi hùng chi cát mộng. Ngưỡng xuân phong chi hòa mục hề. Thính bách điểu chi bi minh. Vân thiên tuyên kỳ ký lập hề, Gia nguyện đắc hồ song sinh. Dương nhân hóa vu vũ trụ hề, Tận túc cung vu thượng kinh. Duy hoàn, văn chi duy thịnh hề, Khởi túc phương hồ thánh minh. Hưu hỹ! mỹ hỹ! Huệ trạch viễn dương. Dực tá ngã hoàng gia hề. Ninh bỉ tứ phương. Đồng thiên địa chi qui lượng hề. Tề nhật nguyệt chi huy quang. Vĩnh quý tôn nhi vô cực hề. Đẳng quân thọ ư đông hoàng. Ngự long kỳ dĩ ngao du hề Hồi loan giá nhi chu chương. Tư hóa cập hồ tứ hải hề, Gia vật phụ nhi dân khang. Nguyện tư đài chi vĩnh cô hề, Lạc chung cổ nhi vị hương! Bài phú "Đồng Tước đài" được truyền tụng. Tào Thực đáng là đệ nhất thi nhân trong hai đời Tần, Hán và đã mở đường cho lối thơ diễm lệ đời Lục Triều. Trong một dịp du thuyền trên sông Trường Giang, rượu ngà say, Tháo cao hứng nói: - Ta năm nay đã 54 tuổi. Nếu chiếm xong Giang Nam, ta cũng được chút vui mừng riêng. Số là trước kia ta có quen thân cụ Kiều công, được biết cụ có 2 cô con gái, đều là trang quốc sắc thiên hương. Không ngờ về sau Tôn Sách và Chu Du cưới mất! Nay ta đã xây đài Đồng Tước trên sông Chương, nếu hạ được Giang Nam, ta sẽ đem hai nàng họ Kiều về đấy ở, để vui thú năm tháng về già. Thế là ta mãn nguyện! Để khích Chu Du là đô đốc Đông Ngô đánh Tào Tháo, Khổng Minh sửa đổi câu thứ 7 của bài phú "Đồng Tước đài" của Tào Thực. Nguyên văn là: Liên nhị kiều vu đông tây hề, Nhược trường không chi đế đống. Nghĩa là: Bắc hai cầu tây đông nối lại Như cầu vồng sáng chói không gian. Đó là nói: hai bên đài Đồng Tước còn có hai đài phụ là Ngọc Long, Kim Phượng, và có hai cái cầu bắc nối vào đài giữa như hai cầu vồng trên lưng trời. Tào Thực dùng hai chữ "đế đống" (hay "chuế đống") là có ý so sánh đài Đồng Tước với cung A Phòng nhà Tần. Trong bài "A Phòng Cung Phú" của Đỗ Mục đời nhà Đường, có câu: "Trường kiều ngọa ba, vị vân hà long? Phức đạo hành không: bất tễ hà hồng?" (Cầu dài vắt ngang sông: chưa có mây sao có rồng? Hai đường bắc trên không: không phải mưa tạnh, sao có cầu vồng?) Nhưng Khổng Minh lại đổi ra: Lãm nhị Kiều ư đông nam hề, Lạc triêu tịch chi dữ cộng. Nghĩa là: Tìm hai Kiều nam phương về sống, Vui cùng nhau giấc mộng hồi xuân ... Khổng Minh đem chữ "kiều" (cầu) đổi ra chữ "Kiều" (nàng họ Kiều), đổi chữ "Tây" ra chữ "Nam", đổi chữ "liên" ra chữ "lãm"; còn câu sau thì đổi hoàn toàn khác hẳn, để cố ý trỏ vào hai nàng Kiều. Đem chữ "kiều" đổi ra chữ "Kiều", Khổng Minh chủ ý lừa và chọc tức Chu Dụ Sau Đông Ngô liên minh cùng Tây Thục, nhờ Khổng Minh cầu đông phong, nên Chu Du dùng hỏa công đốt phá binh Tào tại trận Xích Bích. Tháo thua to, mộng chiếm đất Giang Nam để đoạt lấy hai nàng Kiều đẹp hoàn toàn tan vỡ. Thi sĩ Đỗ Mục cũng có bài "Xích Bích Hoài Cổ" rằng: Kích gãy, cát chìm, sắt chửa tiêu, Rửa mài, nhận thấy dấu tiền triều. Gió đông chẳng giúp chàng Chu thắng, Đồng Tước đài xuân nhốt hai Kiều. Nguyên văn: Chiết kích trầm sa, thiết vị tiêu Tự tương ma tẩy nhận tiền triều. Đông phong bất dữ Chu lang tiện, Đồng tước xuân thâm tỏa nhị Kiều. Trong "Đoạn Trường Tân Thanh" của Nguyễn Du có câu: "Một nền Đồng Tước khóa xuân hai Kiều là do điển tích đó. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 25/Nov/2010 lúc 8:19am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Chức Cẩm Hồi Văn Đời nhà Tấn (265-419) ở đất Thần Châu có nàng Tô Huệ tự Nhược Lan. Nàng, dung nhan kiều mị, tài đức song toàn, văn chương xuất chúng. Khi Tô được 20 tuổi cha mẹ đính gả cho hàn sĩ Đậu Thao, người cùng quê. Vợ chồng ăn ở đầm ấm. Nàng Tô rất mực chiều chồng, đảm đương tất cả mọi việc gia đình để cho Đậu Thao có đủ thì giờ theo đuổi trau dồi nghiên bút. Người ở quanh vùng đều cho là hạnh phúc và hết sức ngợi khen nàng. Sau Đậu Thao đỗ đạt làm quan, may mắn được nhâm chức tại Thần Châu, không phải đi đâu xa cả. Gia đình đã đầm ấm hạnh phúc lại càng đầm ấm hạnh phúc hơn. Nhưng rồi vì công vụ cần thiết, vua truyền Đậu Thao ra trấn đất Lưu Sa. Vì nơi gian lao hiểm trở nên Đậu Thao đành phải để vợ ở nhà. Thời gian qua ... Ba năm chờ đợi, nàng Tô ngày càng sức vóc mỏi mòn, dung nhan tiều tụy. Đêm đêm, bên ngọn đèn khuya, nàng ngồi âm thầm đối bóng, tủi phận hờn duyên, lo ngại thân chồng mà giọt châu tầm tã. Lòng đau dằng dặc, nỗi nhớ triền miên nên hồn thơ dâng trào lên ngọc bút làm thành 10 bài tứ tuyệt. Nàng lại lấy gấm vuông độ chừng một thước, dùng chỉ ngũ sắc thêu 10 bài tứ tuyệt lên trên theo hình trôn ốc, từ ngoài xoáy tròn vào trung tâm bức gấm. Nàng thêu khéo, chữ nay, nên bức gấm trông cực kỳ tuyệt mỹ. Xong nàng tự tay dâng lên nhà vua. Thấy lạ, vua truyền cho quần thần đọc, nhưng cả triều không ai đọc được. Vua đành gọi nàng: Đứng giữa triều, Tô cất tiếng ngâm với một giọng não nùng bi thảm: Quân thừa hoàng chiếu an biêu thú, Tống quân tống biệt hà kiều lộ. Hàm bi yểm lụy tặng quân ngôn Mạc vong ân tình tiện trường khứ. Hà Kỳ nhất khứ âm tín đoạn, Ý thiếp bình vi xuân bất noãn. Quỳnh dao giai hạ bích đài không. San hô trướng lý hồng trần mãn. Thử thời đạo biệt mỗi kinh hồn, Tương tâm hà thác cánh phùng quân. Nhất tâm nguyện tác thương hải nguyệt Nhất tâm nguyện tác lãnh đầu vân. Lãnh vân tuế tuế phùng phu diện, Hải nguyệt niên niên chiếu đắc biên. Phi lai phi khứ đáo quân bàng Thiên lý vạn lý giao tương kiến. Thiều thiều lộ viễn quan san cách, Hận quân tái ngoại trường vi khách. Khứ thời tống biệt lư diệp hoàng Thùy kính kỷ kinh mai hoa bạch. Bách hoa tán loạn phùng xuân tảo, Xuân ý thôi nhân hướng thùy đạo. Thùy dương mãn địa vị quân phan, Lạc hoa mãn địa vô nhân tảo. Đình tiền xuân tảo chính phân phương, Bảo đắc tần tranh hướng họa đường. Vị quân đàn đắc Giang Nam khúc, Phó ký tình thâm đáo sóc phương. Sóc phương thiều đệ san hà việt. Vạn lý âm thư trường đoạn tuyệt. Ngân trang chẩm thượng lệ chiêm y, Kim lũ la thường hoa giai liệt. Tam xuân hồng nhạn đệ giang thanh, Thử thị ly nhân đoạn trường tình, Tranh huyền vị đoạn trường tiên đoạn, Oán kết tiên thành khúc vị thành. Quân kim ức thiếp trọng như san, Thiếp diệt tư quân bất tạm nhàn. Chức tương nhấn bản hiến Thiên Tử, Nguyện phóng nhi phu cấp bảo hoàn. Bài này có nhiều người dịch. Dưới đây là bản dịch của Hoàng Quang: Chàng vâng chiếu ra yên cõi ngoại, Thiếp đưa chàng tới lối cầu sông. Ngậm sầu gạt lệ nhắn lòng, Chớ tham chốn khác mà vong tình này. Trông tin tức tới nay thăm thẳm, Để buồng hương chẳng ấm hơi xuân. Từ ngày đôi ngả cách phân, Màn dần bụi bám, thềm dần rêu phong. Tưởng ly biệt nỗi lòng kinh sợ, Thiếp với chàng bao thuở gặp nhau. Nguyện làm trăng giữa biển sâu, Nguyện làm mây phủ trên đầu non cao. Trăng giữa biển năm nào cũng thấy, Mây đầu non đường mấy cũng thông. Bay qua bay lại bên chồng, Dầu ngàn muôn dặm xa trông như gần. Quan san ấy mấy lần trở cách, Hiềm nỗi chàng làm khách rất lâu. Chàng đi mới ố bông lau, Mà nay mấy độ trắng màu hoa mai. Hoa trăm thức xuân vui hớn hở, Xuân giục người than thở với ai. Dương kia đủ những tơ dài, Hoa kia rã cánh không người quét cho. Sân xuân sớm thơm tho trăm thức, Chốn họa đường lực bận đàn tranh. Giang Nam năm khúc rành rành, Mượn đầu năm mong gởi tình sóc phương. Sóc phương ấy đôi đường diệu vợi, Âm thư này nhắn gởi khôn thông, Gối riêng nước mắt tuôn dòng, Xiêm thêu áo vẽ lâu cùng mục tan. Ba xuân tới tiếng nhàn nhắn gởi, Xuân giục người bối rối như tơ. Năm dây còn đón sờ sờ; Buồn đà đứt ruột, gảy chưa rồi đàn. Chàng thương thiếp còn hơn núi nặng, Thiếp nhớ chàng tình chẳng kém thua. Dệt đem bức gấm dâng vua, Xét lòng dạ thiếp tha cho chồng về. Ngâm xong, nàng Tô nước mắt đầm đìa. Nhà vua quá cảm động không dám nhìn nàng, vội hạ chiếu cho Đậu Thao về ngay. Mười bài thơ ấy được truyền tụng với bức gấm thêu, ai cũng nước nở khen cho Tô là một bực kỳ tài. Trước họ gọi bức gấm thơ ấy là "Toàn Loa Đồ" (Bức đồ hình tròn trôn ốc), sau lại cho tên không xứng với giá trị của tác phẩm nên đổi là "Hồi Văn Cách" (Bài văn có tác dụng làm cho người đi biên thú được trở về), nhưng cũng vẫn chưa thấy thỏa đáng. Cuối cùng, họ lại đổi và thêm tên tác giả là "Tô Huệ Chức Cẩm Hồi Văn". Thông cảm mối tình sâu đậm của nàng Tô, cổ nhạc Việt Nam có người đã dựa theo bài "Chức Cẩm Hồi Văn" mà sáng tác một bài hát điệu Nam Ai, cũng nhan đề là "Tô Huệ Chức Cẩm Hồi Văn". Lời lẽ lưu loát, ý tình nồng nàn, nhưng không biết tác giả là ai. Bài như thế này: Khi vâng chiếu chỉ ra đề cờ, Từ chàng đi, thiếp bặt tin đợi chờ. Hồng nhạn kêu thu sông Hớn bơ vơ. Áo não nùng khiến dạ ngẩn ngơ. Trách bấy ông Tơ gieo chi mối sầu như tóc tơ. Nghĩ mấy lời từ hồi ban sơ. Nhớ những khi thiếp nguyện trăm năm tam tùng thờ. Chàng mần răng ý lẳng lơ. Chân đi thăm thẳm, mắt ngóng luống nhớ cách núi ải, biết chừ trao thơ Má phấn duyên phai lạt, hồng nhan trông đợi chờ Trướng lý để bụi trần nhơ. Kìa cờ ai, nghe tiếng trống vẫn bóng xa xa Hay là chiếu triệu chồng ta. Chốn giang biên, chàng ôi có hay chăng là Để lụy tương tư này như chút phận Hằng Nga. Đêm đông quạnh quẽ, tiếng quyên hòa Gìn lòng son nỡ để cho trăng già Luông tuồng bao nỡ vắng bặt nhạn tin qua. Hay là ong bướm đã say đắm mê hoa, Chim ô thước qua sông Ngân thường, Nỡ nào để cho loan phụng Sâm Thương. Chẳng biết no nao cá nước hội một trường, Kẻo nặng nề hai chữ uyên ương Ong bướm dẫu say mên hoa hường, Cũng đoái tưởng chút nghĩa tào khương. Chim bao nài bay qua cho tỏ tường. Để trông đợi tháng ngày thương. Trông tin chàng, đêm nằm mơ màng, Tỉnh giấc hòe trằn trọc thở than. Năm canh sầu riêng cho bạn vàng, Phận làm trai hiếu nghĩa trung cang. Bệ ngọc trên báu kiếm sắc phán. Chốn giang biên ra khử trừ đảng gian. Nước noan xa cách muôn dặm, da người bọc mình chàng. Tuyết sương lạnh nơi chốn Đồng quan Chàng trừ mô ra giai đấi khởi ngụy bang, Cho rồi, đặng trở về Trường An. Kẻo để tương tư này mày xanh sầu võ vàng. Soi đài gương luống thẹn hồng nhan. Châu rơi lã chã lệ tuông đôi hàng, Hiềm vì ai xui duyên nợ lỡ làng. Ngàn trùng xa cách như khách ở ngoại bang. Bao nỡ bỏ cái nghĩa Ngưu lang, Thuở ra đi lau lá vàng. Bây chừ đã trắng mai rỡ ràng. Cung quế xơ rơ bóng nguyệt đã tàn. Ơn kia chưa trả oán nọ liền mang. Nghe tiếng dế năm canh mơ màng, Ngỡ tạc ngựa chàng đã hồi bang. Bởi duyên cớ nào bạc đen lòng phụ phàng. Để gió thảm mưa sầu khan. Chẳng biết no nao yên gót trở về Trên ngai vàng bạc thẻ bêu kia. Răng rứa bạn niềm tây nhớ nghĩa, nhớ nghĩa Mây bay khói tỏa in cờ rìa, Trống trường thành giục điểm canh khuya. Bâng khuâng nhớ chàng như nhạn chít lìa. Thiếp lạy ông Trời: chớ có phân chia. Từ chàng ra chốn cung đao, Thiếp trông tin chàng tựa cá trông sao. Ôm gối phụng chờ trông áo não, áo não ... Sao quên lời núi hẹn sông giao. Ai đi lấp thảm cho khuây má đào Tương tư này rằng thấu cung cao. Ơn trên tha về đặng tỏ nỗi âm hao. Hiệp một nhà mới phỉ ước ao. (1) (1) Vì không tìm được bản chính, chỉ nghe người ca truyền mà sưu tập lại, hẳn có ít chỗ chưa được ổn đáng. Vậy xin cáo lỗi cùng tác giả và bạn đọc; và mong được bổ chính cho. Nhân đây xin cảm tạ lòng tốt của ông Ngô Văn Lương (ở Bạc Liêu), người đã giúp một phần cho tài liệu này. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 25/Nov/2010 lúc 8:21am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Vạn Lý Tìm Chồng Nhà Tần (306-209 trước D.L.), đời vua Tần Thủy Hoàng (221-209 trước D.L.) có người con gái họ Hứa tên Mạnh Khương. Chồng của nàng họ Phạm tên Thực, người ở miền Quan Trung nước Sở. Vốn con nhà danh giáo, từ nhỏ đã hấp thụ đạo đức, thư hương theo tinh thần gia phiệt. Mạnh Khương kết hôn được ít lâu thì nhằm lúc vua Tần mưu tính một công cuộc kiến trúc vĩ đại. Nguyên sau khi thôn tính xong sáu nước: Yên, Triệu, Hàn, Ngụy, Tề, Sở, Thủy Hoàng muốn bảo vệ ngai vàng và phòng ngừa cuộc xâm lăng của bọn Hung Nô ở miền Bắc, mới truyền xây Vạn Lý Trường Thành để làm biên giới từ Lũng Tây ở mạn tây đến Liêu Đông ở mạn đông. Thành cao từ 15 đến 30 thước, chân rộng 25 thước, dài 3600 cây số. Cứ từng quãng lại có cửa ải đồ sộ. Thủy Hoàng đặt công trình lớn lao ấy dưới quyền chỉ huy của đại tướng Mông Điềm và dưới sự kiểm soát của Thái Tử Phò Tô. Nhà vua truyền huy động đến 30 vạn nông dân để xây trường thành, lại dùng đến 50 vạn người bắt làm binh phòng giữ miền Lĩnh Nam. Ngoài ra hơn 70 vạn người bị cung hình (bị cắt sinh thực khí) chia đi làm cung A Phòng, hoặc xây lăng ở Ly Sơn. Vua truyền huy động đến hàng triệu thanh niên từ 18 đến 45 tuổi đi sưu dịch. Những người này không biết bao giờ mới trở về hay không chắc có ngày trở về nữa. Vì thế, trong nhân dân, vợ khóc chồng, mẹ khóc con vô cùng thảm não. Chồng nàng Mạnh Khương phải tuân lịnh nhà vua. Cha chồng đã mất để lại mẹ chồng, Mạnh Khương phải thay thế chồng phụng dưỡng mẹ và dưỡng dục con thơ. Nhà ngày suy sụp, nàng phải giã gạo, quay tơ để mưu sinh. Đối với mẹ chồng, nàng vẫn làm tròn nhiệm vụ của một người dâu thảo. Phần nỗi già, phần thương nhớ con, bà mẹ phát bịnh nặng rồi qua đời. Mạnh Khương phải lo cư tang báo hiếu. Đằng đẵng mấy năm trường trông đợi chồng nhưng bặt vô âm tín. Nghe được tin đồn ở miền bắc, vì tuyết sương lạnh lẽo, vì công việc quá khó nhọc nên có nhiều người ốm chết, Mạnh Khương thương chồng nên nhất định đến tận ải quan, mong tìm chồng để an ủi, giúp đỡ, san xẻ gánh nặng. Nàng gởi con cho người thân rồi ra đi. Nàng theo đường vạn lý. Từ miền hộ Động Đình nước Sở lên phía bắc đến kinh đô Hàm Dương. Nàng lại nghe đồn: bọn người sưu dịch đã lên vùng tây bắc, nên lại đi từ miền sông Hán Thủy đến dãy núi Tần Lĩnh về hướng tây, đoạn theo dòng sông Tất Xuyên mà đi thẳng lên phía bắc. Trải qua bao cảnh nắng mưa, sương gió, tuyết, nhưng nàng vẫn không nản lòng. Đến sông Hắc Thủy và bến Mã Lan, bị bùn lầy quá nhiều làm chậm bước tiến. Nàng lại men theo mé trường thành, thẳng về hướng đông. Hỏi han từng người, nhưng nàng vẫn thất vọng, vì chẳng ai biết được tin chồng của nàng. Cuối cùng, Mạnh Khương đến một bãi sa mạc ở miền đông. Giữa lúc ấy, bỗng mây đen vần vũ phủ nhuộm u ám cả bầu trời. Gió bắc thổi giật giọng từng cơn vô cùng lạnh lẽo. Ngựa từ đâu lại cất tiếng hí vang những giọng thảm thê bi đát. Trước mặt nàng lại bày ra một đống xương trắng ngổn ngang, ghê rợn. Trước cảnh tượng, nàng hỏi: "Có lẽ chồng ta đã thác mất rồi mà thác ở đây chăng?" Và, nàng lại, nghĩ thêm: "Có lẽ phần anh linh của chồng báo điềm lạ cho nàng". Nàng bèn khấn vái vong linh của chồng và cầu Hoàng Thiên phò hộ: nếu chồng nàng thác rồi thì xin cho một biểu hiệu để biết. Đoạn, nàng cắn móng tay, nhỏ máu vào những đống xương. Từ đống xương này cho đến đống xương khác, mãi đến khi nàng nhỏ một giọt máu vào chiếc đầu lâu nọ, thì chiếc đầu lâu lại thấm máu và đỏ rực lên. Nàng hiểu ngay đấy là dấu hiệu Trời cho biết đây là hài cốt của chồng. Nàng liền ôm chầm lấy ngay bộ xương, khóc lóc thê thảm suốt cả ba ngày đêm. Câu chuyện này thấu đến tai thái tử Phò Tô, con trưởng của Tần Thủy Hoàng và đại tướng Mông Điềm, lúc bấy giờ đương đóng đại bản doanh tại đất Lư Long, một ải quan trong tỉnh Hà Bắc ngày nay. Rồi cả hai cấp tốc sai người đánh xe đến Trác Lộc, chỗ của nàng Mạnh Khương đương khóc. Thái tử Phò Tô gọi nàng hỏi chuyện và tìm hiểu căn do nỗi oan ức của nàng. Nàng bây giờ đã kiệt sức, phều phào thưa: - Vì chồng tôi đã chết nơi biên thùy, tôi cũng xin chết theo để được cùng nhau họp mặt ở suối vàng! Nói xong, nàng nghẹn ngào, hấp hối, ngã quỵ rồi tắt thở. Đồng thời một dãy tường mới xây sụp đổ theo! Nghe chuyện bi thảm và xem cảnh hãi hùng, hai người nao nao cảm động. Cả đến tướng sĩ và dân phu đều thương xót mà rưng rưng nước mắt. Thái tử Phò Tô hạ lịnh hành lễ mai táng. Lễ truy tặng phẩm hàm Tả Tướng quân cho Phạm Thực và truy phong tước hiệu Trinh Phu Nhân cho Mạnh Khương. Phò Tô truyền chôn hai cỗ săng vào một cánh cửa Sơ Hải quan chừng 8 dặm, cách ven Bột Hải chừng một dặm (dặm: 576m). Thấy việc hiển linh lạ lùng, người ta lập gần nơi nầy một miếu đá gọi là "Khương Nữ Tử". Đời sau, tại Cổ Bắc khẩu, tỉnh Hà Bắc và ở Lộ An, tỉnh Sơn Tây, người ta cũng có dựng miếu đặt cùng một tên ấy. Vì sùng mộ nhân đức của nàng, những bá tính xa gần thường đến chiêm bái. Đời nhà Tây Hán (206-25), nhà Đông Hán (25 trước D.L.-220 sau D.L.), nhà Ngụy (220-265), mộ nàng Mạnh Khương được triều đình lập cho nhiều bia đá. Sang đời nhà Minh (1368-1644), miếu của nàng được trùng tu vẻ vang. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 26/Nov/2010 lúc 5:45am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Khúc phượng cầu hoàng Tư Mã Tương Như, tự Tràng Khanh, người ở Thành Đô đời nhà Hán. Người rất đa tài, văn hay, đàn giỏi. Khi lìa quê lên Tràng An để lập công danh, đến con sông đầu làng, Tương Như viết trên cầu một câu: "Bất thừa cao xa tứ mã, bất phục quá thử kiều" (Không ngồi xe cao bốn ngựa, không qua lại cầu này nữa). Nhưng vốn con người phóng lãng hào hoa rất mực nên mua được một chức quan nhỏ, làm trong ít lâu, chán, cáo bịnh, qua chơi nước Lương, rồi trở về nước Thục. Đến đâu, Tương Như cũng dùng bút mực và cây đàn để giao thiệp bằng hữu. Trong khi đến đất Lâm Cùng, Tương Như vốn sẵn quen với Vương Cát là quan lệnh ở huyện, nên đến chơi. Cát lại mời Tương Như cùng đi dự tiệc ở nhà Trạc Vương Tôn, vốn viên ngoại trong huyện. Nghe tiếng Tương Như đàn hay nên quan huyện cùng Trác Vương Tôn yêu cầu đánh cho một bài. Họ Trác vốn có một người con gái rất đẹp tên Văn Quân, còn nhỏ tuổi mà sớm góa chồng, lại thích nghe đàn. Tương Như được biết, định ghẹo nàng, nên vừa gảy đàn vừa hát khúc "Phượng cầu hoàng (Chim phượng trống tìm chim phượng mái). Chim phượng, chim phượng về cố hương, Ngao du bốn bể tìm chim hoàng Thời chưa gặp chừ, luống lỡ làng. Hôm nay bước đến chốn thênh thang. Có cô gái đẹp ở đài trang, Nhà gần người xa não tâm tràng. Ước gì giao kết đôi uyên ương, Bay liệng cùng nhau thỏa mọi đường. Nguyên văn: Phượng hề, phượng hề quy cố hương, Ngao du tứ hải cầu kỳ hoàng, Thời vị ngộ hề vô sở tương, Hà ngộ kim tịch đăng tư đường. Hữu diệm thục nữ tại khuê phường, Thất nhĩ nhân hà sầu ngã trường. Hà duyên giao cảnh vi uyên ương Tương hiệt cương hề cộng cao tường. Trác Văn Quân nghe được tiếng đàn, lấy làm say mê, đương đêm bỏ nhà đi theo chàng. Trác ông tức giận, quyết định từ con. Đôi trai gái đó mở một quán nấu rượu. Vợ chồng cùng cặm cụi làm. Sau Hán Vũ Đế đọc bài "Tử hư phú" của Tương Như, khen tài mới vời vào triều, ban chức tước. Lại sai chàng cầm cờ tiết, thay nhà vua về Ba Thục chiêu an bọn phụ lão tùng phục nhà Hán. Lần này thỏa chí bình sinh, Tương Như áo gấm vinh quy được người đón rước long trọng. Nhưng làm quan ít lâu, lại chán, cáo bịnh lui về quê. Trong "Bích Câu kỳ ngộ" có câu: Cầu hoàng tay lựa nên vần, Tương Như lòng ấy, Văn Quân lòng nào. Và, trong "Đoạn trường tân thanh" của Nguyễn Du cũng có câu: Khúc đâu Tư Mã phượng cầu, Nghe ra như oán, như sầu phải chăng! đều do điển tích trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 26/Nov/2010 lúc 5:51am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Củi đậu đun hột đậu Đời Tam Quốc (220-264), Tào Thực tự Tử Kiến là con thứ ba của Tào Tháo, vốn có tài làm thơ hay, được tiếng là đệ nhất thi nhân đời Tần-Hán nhưng có tính phóng túng. Tào Tháo thương lắm nhưng không thể truyền ngôi cho một chàng giàu tâm hồn nghệ sĩ ấy được. Tháo chết, truyền ngôi cho con cả là Tào Phi. Thực bản tính ngông nghênh bất phục, có ý chống lại ông vua anh. Phi giận lắm, truyền người bắt Thực đến định làm tội. Nhưng vì yêu tài Thực nên Phi bảo: - Ta với mày tuy tình anh em nhưng nghĩa vua tôi, sao dám cậy tài miệt lễ? Ngày tiên quân còn, mày thường đem văn chương khoe giỏi lòe đời. Ta rất nghi, có lẽ mày nhờ người khác làm giúp. Vậy giờ đây ta ra hạn: đi bảy bước phải làm xong một bài thơ. Nếu làm được thì tha tội chết; bằng không xong, ta quyết chẳng dung. Thực nói: - Xin ra đề cho. Trên điện sẵn có treo bức tranh thủy mặc, vẽ hai con trâu chém nhau bên bức tường đất. Một con rơi xuống giếng chết. Tào Phi trỏ vào bức tranh, bảo: - Hãy lấy bức họa kia làm đề. Nhưng trong thơ cấm phạm vào những chữ "Ngưu", "Đẩu", "Tường", "Trụy", "Tỉnh", "Tử" (Trâu, chọi, tường, rơi, giếng, chết). Thực đi khoan thai. Vừa hết bảy bước, liền cất tiếng ngâm: Hai tấm thân đi đường, Trên đầu bốn khúc xương. Gặp nhau tựa sườn núi. Bỗng đâu nổi chiến trường. Đôi bên đua sức mạnh, Một địch lăn xuống hang. Đâu phải thua kém sức, Chẳng qua sự lỡ làng. Nguyên văn: Lưỡng nhục tề đạo hành, Đầu thượng đới ao cốt. Tương ngô do sơn hạ, Huất khởi tương đường đột. Nhị địch bất câu cương, Nhất nhục ngọa thổ quật. Phi thị lực bất hư, Thịnh khí bất tiết tất. Tào Phi cùng tất cả quần thần đều giựt mình, nức nở khen. Phi lại hỏi: - Bảy bước thành thơ, ta còn cho là nhàm. Mày có thể ứng khẩu đọc ngay một bài được chăng? Thực đáp: - Xin ra đề cho. Phi nói: - Ta với mày là anh em. Cứ lấy câu đó làm đầu đề. Nhưng cấm dùng hai chữ "Huynh", "Đệ". Thực chẳng cần nghĩ ngợi một giây, ứng khẩu đọc ngay: Củi đậu đun hột đậu Đậu trong nồi khóc kêu: Cùng sinh trong một gốc, Bức nhau chi đến điều. Nguyên văn: Chữ đậu nhiên đậu cơ, Đậu tại phẩu trung khấp. Bản thị đồng căn sinh, Tương tiễn hà thái cấp. Phi nghe cảm động, sa nước mắt, liền tha cho, nhưng giáng Tào Thực làm An Hương Hầu. Ở Việt Nam trong thời Tây Sơn (1771-1802), hai anh em Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ xuýt đánh nhau để tranh quyền. Nguyễn Nhạc yếu thế, phải khóc nói với em: - Bì oa chữ nhục, đệ tâm hà nhẫn? Nghĩa là: nồi da nấu thịt, lòng em sao nỡ? Nên Nguyễn Huệ cảm động rồi cả hai hòa nhau. Ở tỉnh Bình Định, mỗi khi người ta đi săn được hươu nai gì thì lột da ra làm nồi mà nấu thịt. Do đó ca dao Bình Định có câu: Da nai mà nấu thịt nai, Việc đời như thế không ai động lòng. Thịt nai mà chín bên trong, Da nai cũng cháy còn mong nỗi gì! Cảm động lời nói của Nguyễn Nhạc, người Bình Định đem lời đó diễn bằng câu ca dao: Lỗi lầm anh vẫn là anh, Nồi da xáo thịt sao đành hỡi em? Đời nhà Nguyễn (1802-1945) vua Tự Đức giết anh là Hồng Bảo để củng cố địa vị ngai vàng của mình. Một hôm, trong một buổi chầu, nhà vua vô ý để răng cắn nhằm lưỡi mới khiến quần thần làm bài thơ chơi, nhưng trong thơ cấm dùng tiếng "Răng", "Lưỡi". Đây là bài thơ của cụ Nguyễn Hàm Ninh: Ngã sinh chi sơ nhữ vị sinh, Nhữ sinh chi hậu ngã vi huynh. Bất tư cộng hưởng trân cam vị; Hà nhẫn tương vong cốt nhục tình. Tạm dịch: Thuở tớ sinh ra, mày chửa sinh, Mày sinh sau tớ, tớ là anh. Ngọt bùi chẳng nghĩ cùng nhau hưởng, Xương thịt đành tâm nỡ dứt tình. Nhà vua khen hay, thưởng một chữ một nén vàng; nhưng vì cho bài có ý "móc", nên bắt phạt mỗi chữ đánh một roi. "Củi đậu đun hột đậu", "Nồi da xáo thịt", "Răng cắn lưỡi" thành ngữ điển tích này đều có một ý nghĩa như nhau. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 26/Nov/2010 lúc 5:53am
|
Điển hay tích lạ Bi Ca Tán Sở "Bi Ca Tán Sở" là một bài hát do Trương Lương đặt ra cho hòa theo tiếng tiêu thổi để làm tan rã quân đội Sở Bá Vương Hạng Võ. Trương Lương tự Tử Phòng, người nước Hán, đời Tần Hán (221 trước - 195 sau Dương lịch), phò Hán Bái Công Lưu Bang. Lúc bấy giờ, Hạng Võ bị tướng soái nhà Hán là Hàn Tín bao vây tại Cửu Lý San ở phía bắc thành Từ Châu. Tuy lâm vào tình thế nguy ngập: thiếu lương, nhưng bên cạnh vua còn 8 ngàn tử đệ theo từ lúc ban đầu, ở vào lúc cùng, họ quyết tử chiến mở con đường máu, thẳng về Giang Đông tu chỉnh binh mã để tiếp tục cuộc chiến đấu. Như vậy là một mối nguy cho Hán, dù có đại thắng bằng binh lực tất phải trả một giá rất đắt bằng xương máu. Vì thế, Trương Lương hiến kế là tìm cách phân tán 8 ngàn tử đệ để cô lập Hạng Võ. Có thế mới bắt Hạng Võ được. Trương Lương liền thừa lúc đêm khuya thanh vắng, trời cuối thu lạnh lẽo, Trương đi qua lại từ Kê Minh san đến Cửu Lý san, vừa thổi tiêu vừa hát: "Tiết trời cuối thu chừ, bốn phía đầy sương. Trời cao nước cạn chừ, tiếng nhạn bi thương Cực người biên thú chừ, ngày đêm bàng hoàng, Thoát gươm mắc tên chừ, sa mạc phơi xương. Mười năm xa quê chừ, cha mẹ đau buồn. Vợ con mong nhớ chừ, gối chiếc chăn đơn. Đồng ruộng bỏ hoang chừ, ai người trông nom. Xóm có rượu ngon chừ, cùng ai thưởng thức, Tóc bạc mong con chừ, tựa cửa sớm hôm, Trẻ khóc gọi cha chừ, nước mắt trào tuôn. Gió bấc kia thổi chừ, ngựa Hồ nhớ chuồng. Người xa quê hương chừ, nỡ quên xóm làng, Một sớm giao phong chừ, thân bỏ sa tràng, Xương thịt như bùn chừ, trên bãi trong mương. Hồn phách bơ vơ chừ, không nơi tựa nương, Tráng khí lừng danh chừ, phó trả hoang đường. Đêm trường canh vắng chừ, tự hỏi thiên lương, Mau bỏ Sở tan chừ, tránh chết tha phương, Ta vâng ý trời chừ, soạn ca thành chương, Ai biết mạng trời chừ, xin đừng mờ màng, Hán Vương nhân đức chừ, không giết quân hàng. Ai muốn về quê chừ, tha cho lên đường, Chớ giữ trại không chừ, Sở đã tuyệt lương Khi Võ bị bắt chừ, ngọc đá khôn lường. Mượn tiếng Sở chừ, khuyên quân Sở hàng, Phổ thành điệu nhạc chừ theo sáu cung. Tiếng tiêu Tử Tư chừ nơi Đan Dương Khúc hát Trâu Diễn chừ tại Yên Đường. Tiếng tiêu vang chừ, chín từng mây. Gió thu về chừ, cuối thu này, Sở kia mất chừ, chạy đâu đây! Thời không đợi chừ, nhanh tựa bay. Lời ca chừ, ba trăm chữ dài Câu câu chữ chữ rõ ràng thay. Khuyên người nghe cho kỹ càng, Chậm tính, uổng đời thân chiến binh. (Dựa theo lời dịch của Hải Âu Tử) Nguyên văn: Cửu ngoạt thâm thu hề tứ dã phi sương, Thiên cao thủy hạt hề hàn nhạn bi thương. Tối khổ thú biên hề nhựt dạ bàng hoàng, Phi kiên chấp nhuệ hề cốt lập sa cương. Ly gia thập niên hề phụ mẫu sinh biệt. Thê tử hà kham hề độc tú cô phường. Tuy hữu du điền hề thục dữ chi thủ, Lân gia tửu thục hề thùy dữ chi thường. Bạch phát ỷ môn hề vọng xuyên thu thủy, Trĩ tử ức niệm hề lụy đoạn can trường. Hồ mã tư phong hề thượng chi luyến thổ, Nhân sinh khách địa hề ninh vong cố hương Nhất đán giao binh hề đạo nhẫn chi tử, Cốt nhục vi nê hề suy thảo hào lương. Hồn phách du du hề võng tri sở ỷ, Tráng chí liêu liêu hề phó chi hoang đường. Đương thử vĩnh dạ hề truy tư thoái! Cấp tảo tán Sở hề thố tử thù phương. Ngã ca khởi đản hề thiên khiển cáo nhử, Nhữ kỳ tri mạng hề vật vị diêu mang. Hán Vương hữu đức hề hàng quân bất sát, Ai cáo qui tình hề phòng nhữ cao tường. Vật chủ không doanh hề lương đạo dĩ tuyệt, Chỉ nhật cầm Võ hề ngọc thạch câu thương. Sở chi thanh hề tán Sở tốt. Ngã năng xuy hề hiệp lục luật, Ngã phi Tư hề phẩm Đan Dương. Ngã phi Trâu hề ca Yên Thất Tiên âm triệt hề thông cửu thiên. Thu phong khởi hề Sở vong nhật. Sở kỳ vòng hề nhữ yên quy Thời bất đãi hề như lôi tật. Ca hề ca hề tam bách tự. Tự cú tự cú hữu thâm ý. Khuyến quân mạc tác đẳng nhàn khan Nhập nhĩ quan tâm đương thục kỳ. Trương Lương tập quân Hán học tiếng Sở hát theo. Canh khuya, đêm vắng, khí trời lạnh lẽo, lá vàng rụng bay lả tả, tiếng tiêu thâm trầm, giọng hát bi thảm đồng vọng vào dinh Sở. Ban đầu, Sở quân chỉ buồn bã than thở, nhưng sau cùng, nghe đến chừng nào thì càng cảm thấy như ruột gan tan nát, rồi nước mắt đầm đìa ... đoạn bàn nhau bỏ trốn. Chỉ trong một đêm, tám ngàn tử đệ cùng quân sĩ các dinh, mười phần bỏ trốn hết bảy tám. Binh Sở không đánh mà tự nhiên vỡ tan để Sở Vương phải ôm hận đầy lòng, buông lời than ai oán: Lực bạt san hề khí cái thế, Thời bất lợi hề chuy bất thệ... Tạm dịch: Sức nhổ núi chừ khí hơn đời, Thời bất lợi chừ ngựa chẳng đi... ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 26/Nov/2010 lúc 6:33am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Động Bích Đào Ở xã Trị Nội, huyện Nga Sơn, phía hữu núi Thần Phù có "Bích Đào động" cũng gọi là "Từ Thức động", trong trải rộng rãi mà lại thanh hư, cây cối xinh tốt. Trong động có bàn đá, có những viên đá nhỏ la liệt hình như con cờ. Những thạch nhũ rũ xuống hình như trống chuông, khẽ đánh có tiếng kêu. Lại có những thứ như màn trướng, lọng dù trông rất kỳ xảo, cảnh trí rất xinh đẹp. Muốn vào trong hang động, phải nối đuốc mà đi. Nhưng cũng chưa ai đi cùng đến đáy. Tương truyền trong niên hiệu Quang Thái (1388-1398) đời nhà Trần nước ta có ông Từ Thức là quan huyện Tiên Du (tỉnh Bắc Ninh). Bên cạnh huyện có một ngôi chùa có trồng một cây hoa mẫu đơn. Mỗi khi nở hoa thì người người các nơi đổ đến, xe ngựa dập dìu làm thắng hội thưởng hoa. Trong khi mọi người nhìn ngắm hoa đẹp thì bỗng có một thiếu nữ tuổi độ mười lăm, mười sáu, dung nhan diễm lệ bước đến đưa tay vuốt lấy hoa. Nhưng chẳng may khi vịn lấy một cành thì cành giòn bị gẫy. Người giữ hoa giữ lại, bắt đền. Nàng không đền mà mãi đến tối cũng không có người thân quen đến nhận. Từ Thức thấy vậy động lòng thương xót, bèn cởi áo bạch cẩm cừu đưa cho nàng chuộc tội để được tha về. Một thời gian sau, vì không muốn ràng buộc bởi lợi danh, Từ Thức bỏ ấn từ quan về ở huyện Tống Sơn. Rồi ngày ngày, Từ với một bầu rượu, túi thơ, chu du khắp chốn danh lam thắng cảnh. Một hôm nhìn thấy cửa biển Thần Phù có đám mây ngũ sắc kết lại hình như hoa sen, Từ vội chèo thuyền đến thấy một hòn núi rất đẹp, Từ sinh cảm khái, nhân đề một bài thơ: Thiên chương bích thụ quải triêu đôn, Hoa thảo nghinh nhân nhập động môn. Bạng giản dĩ vô tăng thái dược, Lâm lưu thặng hữu khách tầm nguyên. Lữ du tư vị cầm tam lộng, Điếu đỉnh sinh nhai nhất tửu tôn. Nghĩ hướng Vũ Lăng ngư phủ vấn, Tiền lai viễn cận thực đào thôn. Bản nôm: Đầu cành thấp thoáng bóng kim ô, Hoa động vui mừng đón khách vô. Cạnh suối nào là người hái thuốc? Quanh nguồn chỉ có gã bơi đò. Xênh xang ghế mát đàn ba khúc, Đủng đỉnh thuyền câu rượu một vò. Ướm hỏi Vũ Lăng chàng đánh cá, Làng Đào đâu đó cách chừng mô. Từ đề xong nhưng bỡ ngỡ chưa biết đường nào đi, thoạt thấy vách đá tách mở ra một chỗ tròn độ một thước. Từ chui vào chưa được vài bước thì vách đá khép kín lại. Đi được vài dặm, thấy sườn đá đứng cao như vách tường. Lần leo lên, mỗi bước lại thấy càng rộng. Đến chót núi thì có ánh mặt trời chiếu sáng, nhìn quanh bốn phía thấy một dãy lầu đài thiên nhiên cực kỳ xinh tốt như tranh vẽ. Từ đương lấy làm ngạc nhiên, bỗng thấy có thanh y đồng nữ đến bảo: - Phu nhân tôi xin mời tướng công vào. Từ vâng lời. Thẳng vào thì thấy một tiên nga đương ngồi trên giường chạm thất bảo, bên cạnh có đặt một chiếc tháp nhỏ bằng đàn hương. Tiên nga mời Từ ngồi, đoạn ung dung bảo: - Đây là hang động thứ sáu trong số 36 động ở Phù Lai. Thiếp đây là Ngụy phu nhân địa tiên Nam Nhạc, nghe nhà ngươi có cao nghĩa hay cứu trợ người khốn đốn, nên mới phiền bước đến đây. Đoạn, phu nhân gọi A Nương đến. Từ liếc nhìn, nhận ra là cô gái làm gãy hoa ngày trước. Phu nhân chỉ A Nương mà bảo Từ: - Đó là con ta, tên Giáng Hương, khi trước nhờ người cứu việc làm gãy hoa, ơn ấy không quên nên ta muốn kết làm giai ngẫu để trả. Lẽ cố nhiên, Từ rất vui lòng. Ngay trong đêm ấy, phu nhân truyền thắp đèn mỡ phụng, trải chiếu vũ rồng, làm lễ giao bôi. Thấm thoát đã được một năm. Nhưng cảnh tiên không khuây khỏa được lòng trần. Từ bỗng động lòng nhớ cố hương nên ngỏ ý với Giáng Hương. Biết không giữ được, nàng đành thưa với mẹ. Phu nhân biết Từ còn nặng lòng trần tục nên bằng lòng cho chàng một chiếc cẩm vân xa để đi về. Riêng Giáng Hương thì giao cho chàng một phong thư, dặn về đến nhà hãy mở ra xem. Đến nhà, cảnh cũ không còn như xưa, vật đổi sao dời, thành quách, nhân dân hoàn toàn khác trước; duy cảnh núi sông là còn như thuở độ nào. Từ đem tên họ mình mà hỏi thăm người già cả, thì có người nói: - Thuở tôi nghe nói ông cụ tam đại nhà tôi cũng cùng tên họ như ông, đi vào núi mất đến nay đã hơn 60 năm. Từ bấy giờ mới hậm hục bùi ngùi, muốn lên xe mây để về lối cũ, nhưng xe đã hóa ra con tường loan bay mất rồi. Từ mở thư của Giáng Hương xem thì thấy có câu: "Kiết loan lữ ư vân trung, tiền duyên dĩ đoạn; phỏng tiên sơn ư hải thượng, hậu hội vô nhân" (Kết bạn loan ở trong mây, duyên trước đã dứt; tìm núi tiên ở trên biển, hội sau khôn cầu). Ý nói: duyên trước kết đôi loan phụng cùng nhau nay đã đoạn tuyệt rồi; ngày sau muốn tìm lại núi tiên cũng không được. Về sau, Từ Thức mặc áo khinh cừu, đội nón lá, vào núi Hoàng Sơn ở huyện Nông Cống (Thanh Hóa) rồi đi mất. Lê Quí Đôn, đời Hậu Lê, có vịnh bài thơ: Câu chuyện thần tiên rất khó lường, Bích Đào động nọ đã hoang lương. Áo bông gió bụi: thân Từ Thức, Mày liễu xuân tàn: sắc Giáng Hương. Trống đá ngày qua nghe tiếng động, Nhủ diêm sương nhuộm mất mùi thường. Thiên thai mộng tưởng cho thêm khổ, Ai biết thiên thai cũng hí trường. Nguyên văn: Hải thượng quần tiên sự diếu mang, Bích Đào động khẩu thái hoang lương. Kiều khôn nhất cát cùng Từ Thức, Vân thủy song nga lão Giáng Hương. Thạch cổ hữu thanh xao hiểu nhật, Sa diêm vô vị niết thu xương. Thế nhân khổ tác Thiên thai mộng. Thùy thức Thiên thai diệc hí trường. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 26/Nov/2010 lúc 6:34am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Gấm Nàng Ban Nàng họ Ban, không biết tên, vốn là một cung phi của vua Thành Đế nhà Hán (32-8 trước D.L.). Nàng làm nữ quan, chức Tiệp Dư nên thường gọi nàng Ban Tiệp Dư. Nàng đẹp, duyên dáng, được nhà vua sủng ái. Nhưng sau, nhà vua say mê Triệu Phi Yến. Bị nàng này gièm pha, nàng Ban sợ nguy cho thân nên xin vua cho hầu bà Thái Hậu ở cung Trường Tín. Từ đó, sự sủng hạnh của vua đối với nàng ngày càng phai lần. Tủi cho thân phận lâm cảnh phũ phàng, nàng buồn bã, lấy một thứ lụa bát tơ trắng gọi là Tề Hoàn (lục nước Tề) do nàng tự dệt lấy và làm thành một cây quạt tròn. Trên quạt, nàng đề một bài thơ để tự ví thân phận mình: Mới chế lụa Tề trắng. Trong sạch như sương tuyết. Đem làm quạt Hợp Hoan, Tròn hin giống mặt nguyệt Ra vào trong tay vua, Lay động sinh gió mát. Thường sợ tiết thu đến, Gió mát cướp nồng nhiệt, Ném cất vào xó rương, Nửa đường ân ái tuyệt. Nguyên văn: Tân chế Tề Hoàn tố, Hạo khuyết như sương tuyết. Tài thành Hợp Hoan phiến, Đoàn đoàn tự minh nguyệt. Xuất nhập quân hoài tụ, Động đạo vi phong phát Thường khủng thu tiết chí Lương viêm đoạt viêm nhiệt. Khí nguyên giáp tư trung, Ân tình trung đạo tuyệt. Nàng cung nữ họ Ban ấy tự ví mình như cây quạt Hợp Hoan đã từng được nhà vua nâng niu yêu chuộng. Nhưng rồi lại ném cất vào xó rương, vì gió thu mát đã cướp mất gió mát của quạt rồi. Thế là mối tình nửa đường đoạn tuyệt. Nhà vua nỡ say đắm kẻ khác, nghe lời gièm pha để nàng chịu nỗi duyên phận bẽ bàng. Vương Xương Linh, một thi hào danh tiếng đời Đường (617-907) cảm xúc nỗi duyên phận ghẻ lạnh của nàng cung phi họ Ban, mà đây cũng là số kiếp chung của khách hồng nhan vô phúc sa vào cung cấm, nên có làm 3 bài, đề là "Trường Tín thu từ" để vịnh nàng: I Giếng ngọc cành khô rụng lá vàng, Buông rèm đêm đã lạnh hơi sương. Lò hương, gối ngọc vô duyên quá, Lắng giọt đồng rơi xiết đoạn trường. (Bản dịch của Lam Giang) Nguyên văn: Kim tỉnh ngô đồng lạc diệp hoàng, Chu liêm bất quyển dạ lai sương. Huân lung ngọc chẩm vô nhan sắc, Ngọa thích Nam cung xuân lậu trường. II Ban mai quét tước mở đền vàng, Nâng quạt nhìn thôi luống thở than. Mặt ngọc không bằng con quạ rét, Nó còn sưởi nắng điện Chiêu Dương. Nguyên văn: Phụng chửu bình minh kim điện khai Thả tương đoàn phiến tạm bồi hồi. Ngọc nhan bất cập hàn nha sắc, Do đái Chiêu Dương nhật ảnh lai. III Đã đành phận bạc, ôi đau đớn, Thấy vua trong mộng, tỉnh nhớ nhung. Tây cung rộn rực đêm yến tiệc, Mơ màng nhớ lúc được vua ban. Nguyên văn: Chân thành bạc mệnh cửa tầm tư, Mộng kiến quân vương giác hậu nghi. Họa chiếu Tây cung tri dạ ấm, Phân minh phức đạo phụng ân thì. Ba bài theo điệu nhạc phủ. Tác giả tả tâm trạng u hoài của Ban Tiệp Dư: nỗi buồn đêm thu, mối buồn sáng thu lại mối sầu đêm thu. Đêm trước u buồn, sáng dậy bâng khuâng, đêm đến sầu não, cả ba bài đều cực tả một nỗi buồn tha thiết. Mà nỗi buồn ấy mãi vương vấn, không bao giờ chịu buông tha người bạc mệnh ở lãnh cung. Trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều, đoạn thuật lời thán oán của nàng cung phi trong cung cấm, có câu: Nụ hoa chưa mỉm miệng cười, Gấm nàng Ban đã nhạt mùi thu dung. "Gấm nàng Ban" lấy ở điển tích trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:09am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Đông Sàng Với Thiếp Lan Đình Đời nhà Tấn (265-419) có quan Thái Úy tên Khước Giám muốn chọn một người rể hiền, mới cho người đến trường của Vương Đạo xem trong đám học sinh, có người nào xứng đáng không. Lúc người nhà trở về, Khước Giám hỏi thì người ấy đáp: - Học sinh giỏi thì đông, người nào nghe việc kén rể cũng sửa soạn áo quần bảnh bao, ganh đua nhau, ra dáng nề nếp; chỉ có một người không để ý đến, trật áo, tréo chân nằm ở giường phía đông. Khước Giám bảo: - Người ấy mới thật đáng rể ta. Đoạn chọn làm rể. Người đó là Vương Hy Chi, sau làm quan đến chức Hữu quân, có tài viết chữ đẹp hơn cả thiên hạ. "Đông sàng" là giường phía đông, chỉ người rể quý, "rể đông sàng". Trong "Nhị độ mai" có câu: "Có Tây Tử Đô, thiếu đông sàng nào" là do điển tích trên. Vương Hy Chi, tự Dật Thiếu. Vì làm quan đến chức Hữu quân nên thường gọi là Vương Hữu Quân. Tương truyền Vương tập viết chữ bên bờ ao, sau nước ao đen ngòm những mực. Lối chữ "Khải" của Vương được người đời cho là lối chữ đẹp nhất từ xưa đến nay. Người đời thường khen bút thế của Vương "lướt như mây bay, mạnh như rắn lộn". Trong các bản bút thiếp của Vương để lại có bản "Lan Đình tập tự" viết ngày 3 tháng 3 năm Vĩnh Hòa thứ 9 đời nhà Tấn (337) được hậu thế quý trọng, cho làm mẫu mực để tập theo. Những bản "Lan Đình tập tự" có lưu hành nhưng có lẽ đó là những bản phỏng theo. Bản chính đã thất lạc từ sau đời nhà Đường (618-907). Ngày nay, trong các lối chữ Hán có lối chữ "Lan Đình"; đó tức là lối chữ phỏng theo chữ viết của Vương Hy Chi trong "Lan đình tập tự". Trong "Đoạn trường tân thanh" của Nguyễn Du, đoạn nói về Kiều bị Hoạn Thư cho ra tu ở Quán Âm các để chép kinh, Hoạn Thư khen chữ viết của Kiều, có câu: Khen rằng: "Bút pháp đã tinh So vào với thiếp Lan Đình nào thua! Ý nói chữ viết tốt ngang với chữ của Vương Hy Chi. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:11am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Khúc Trường Tương Tư Đời Hậu Chu, thời Ngũ Quý (905-955), ở tỉnh Hồ Nam vùng sông Tiêu Tương có nàng Ý Nương, con gái của Lương công. Nàng có sắc đẹp lại hay chữ. Ở trọ nhà có chàng Lý Sinh, một hàn sĩ mỹ mạo tuấn tú. Nhân một đêm Trung Thu, Ý Nương thưởng trăng bỗng gặp Lý Sinh. Trai tài gái sắc gặp nhau, trao đổi tâm tình. Từ đó cả hai thường tìm cách lui tới. Lương công biết được, tức giận đuổi Lý Sinh đi. Ý Nương lấy làm đau đớn, từ đó sinh ra bịnh tương tư triền miên, mới làm bài khúc "Trường tương tư" mong gởi nguồn tâm sự cho người yêu biết. Trong bài có những câu rất lâm ly ai oán: Người ta bảo sông Tương rất sâu, Nhưng chưa bằng nguồn tương tư Sông sâu còn có đáy, Tương tư không bờ bến. Chàng ở đầu sông Tương, Thiếp ở cuối sông Tương. Tương tư không gặp mặt, Cùng uống nước sông Tương. Hồn mơ bay chẳng tới Chỉ thiếu một điều chết. Ta vào cửa tương tư, Mới biết tương tư đau khổ! Nguyên văn: Nhân đạo Tương Giang thâm, Vị để tương tư bán. Giang thâm chung hữu để; Tương tư vô biên ngạn. Quân tại Tương Giang đầu, Thiếp tại Tương Giang vĩ. Tương tư bất tương kiến, Đồng ẩm Tương Giang thủỵ Mộng hồn phi bất đáo, Sở khiếm duy nhất tử. Nhập ngã tương tư môn, Tri ngã tương tư khổ! Lý Sinh tiếp được, đọc xong, cảm xót vô cùng, đầm đìa nước mắt. Chàng chạy nhờ mai mối đến năn nỉ với Lương ông, kể lể mối tình đầu, xin hỏi nàng làm vợ. Ông trước còn dùng dằng, sau đọc được khúc "Trường tương tư" của con, lấy làm cảm động nên đành vui lòng cho Sinh thành mối lương duyên. Trong "Đoạn trường tân thanh" có câu: Sông Tương một giải nông sờ, Bên trông đầu nọ, bên chờ cuối kia. Và trong "Chinh phụ ngâm", bản dịch của bà Đoàn Thị Điểm cũng có câu: Chốn Hàm Dương, chàng còn ngoảnh lại, Bến Tiêu Tương, thiếp hãy trông sang... ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:20am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Giảo thố tam quật "Giảo thố tam quật" nghĩa là "con thỏ khôn có ba ngách hang". Ý nói: thỏ có ba ngách hang để tránh cho khỏi bị chết; cũng như con người phải có trí mưu tự tồn. Câu này là do Phùng Huyên bày kế cho Mạnh Thường Quân. Sách cổ văn có chép: Phùng Huyên người nước Tề, đời Chiến Quốc (470-221 trước D.L.) làm thực khách ở cửa Mạnh Thường Quân là Tướng quốc nước Tề. Một hôm, Mạnh Thường Quân đưa sổ bộ ra hỏi các thực khách xem có người nào biết về việc kế toán, nhờ qua đất Tiết, là phong ấp của Thường Quân, để thu các mối nợ, thì xin ký tên vào sổ. Phùng Huyên nhận sổ ký tên. Thường Quân lấy làm lạ hỏi tên họ người ký là ai? Kẻ tả hữu đáp: - Đó là người thường ca câu "trường hiệp quy lai". "Trường hiệp" là cán gươm dài, "quy lai" là đi về. Nguyên trước khi ấy, họ Phùng có ba lần ca. Lần thứ nhất là: "Ở đây không có cá, nên mang gươm dài đi về". Lần thứ hai ca: "Ở đây không có xe, nên mang gươm dài đi về". Lần thứ ba ca: "Ở đây không có nhà cho cha mẹ ở, nên mang gươm dài đi về". Họ Mạnh cười, ân hận lỗi mình đã bạc đãi họ Phùng, nên cho người mời Phùng đến tạ: - Văn này chìm đắm trong công việc quốc gia rất mỏi mệt, lòng lo rối loạn mà tính lại ngu đần, không rảnh gặp mặt, xin tạ tội cùng tiên sinh. Tiên sinh đã không lấy làm hổ thẹn, nay lại có ý muốn vì tôi đi thu nợ ở đất Tiết chăng? Phùng thưa: - Huyên nguyện đi. Khi ra đi, họ Phùng hỏi: thu nợ xong rồi có cần mua vật gì? Mạnh bảo: xem trong nhà còn thiếu vật gì thì cứ mua về. Phùng Huyên đến đất Tiết, cho người thuộc lại mời tất cả những người thiếu nợ đến đông đủ, rồi truyền rằng Mạnh Tướng quốc ra lịnh xóa bỏ tất cả số nợ. Và, để cho mọi người tin tưởng, Phùng đem đốt hết những văn khế nợ. Dân đất Tiết vui mừng, tung hô vạn tuế. Khi họ Phùng trở về, Thường Quân lấy làm lạ cho là đòi nợ cách gì mà mau chóng thế, mới hỏi: - Thu nợ xong phải không? - Thu xong cả. - Có mua gì về không? - Khi đi, Tướng công có bảo: nên mua những vật gì trong nhà còn thiếu. Tôi trộm nghĩ trong bụng Tướng công chất chứa những đồ trân bảo, ngoài chuồng nuôi đầy chó ngựa, nhà sau la liệt những mỹ nhân, vậy vật mà Tướng công còn thiếu, chưa có là điều Nghĩa, nên tôi trộm lịnh mua điều Nghĩa đem về. Thường Quân ngạc nhiên hỏi: - Mua điều nghĩa thế nào? Họ Phùng đáp: - Tướng công nguyên trước được phong cho thực ấp ở đất Tiết là đất nhỏ mọn, mà không lo vỗ về thương yêu dân, lại còn mưu toan làm lợi. Vì vậy, tôi trộm lịnh xóa cho tất cả các con nợ, nhân đó thiêu hủy cả văn khế, được dân chúng vui mừng tung hô vạn tuế. Ấy là tôi vì Tướng công mua được điều nghĩa vậy. Thường Quân nghe nói không bằng lòng, nhưng phải bỏ qua. Một năm sau, vua Tề không dùng Mạnh làm Tướng quốc nữa, phải về đất Tiết ở. Bấy giờ bá tính đất Tiết, trai gái già trẻ đua nhau đến đón rước giữa đường, hoan hô nhiệt liệt. Khi ấy, Mạnh quay lại Phùng Huyên mà bảo rằng: - Tiên sinh vì Văn này mua điều nghĩa, ngày nay Văn mới trông thấy. Phùng thưa: - "Con thỏ khôn có ba cái ngách hang mới khỏi chết", nay Tướng công mới có một ngách hang, chưa được dựa gối nằm yên, tôi xin vì Tướng công đào thêm hai ngách nữa. Mạnh nghe nói, liền ban 50 cỗ xe và 50 cân vàng để họ Phùng hoạt động. Họ Phùng liền tây du nước Lương, bảo vua Huệ Vương nước Lương rằng: - Được người hiền thì nước mạnh, bỏ người hiền thì nước yếu. Nước Tề nay bỏ Mạnh Thường Quân, nếu Lương dùng làm tướng thì Mạnh Thường Quân sẽ đem những việc khả dĩ làm lợi cho Tề được mà làm lợi cho Lương. Như vậy, Lương sẽ hùng mạnh mà Tề nguy mất. Lương Huệ Vương bằng lòng khiến sứ giả dem 1000 cân vàng và 100 cỗ xe qua mời Thường Quân. Giữa lúc ấy, Phùng lại sang Tề, vào yết kiến Tề Mân Vương bảo: - Được người hiền thì nước mạnh, bỏ người hiền thì nước yếu. Nay Tề bỏ Mạnh Thường Quân, nếu nước Lương hay một nước nào khác dùng làm tướng thì Mạnh Thường Quân sẽ đem những việc khả dĩ làm lợi được cho Tề mà làm lợi cho nước khác. Như vậy, nước khác sẽ hùng mạnh. Huống chi Mạnh trước kia ở Tề, những việc bí mật của Tề, Mạnh đều hiểu biết, như vậy dù muốn dù không Mạnh cũng dựa theo đó mà làm nguy Tề. Mân Vương ngoài miệng tuy khen phải nhưng lòng còn do dự. Bỗng có quân báo nước Lương đương cho xe ngựa đi rước Mạnh Thường Quân về làm Tướng quốc, nên lập tức sai quan Thái Phó đem 1000 cân vàng và văn xa tứ mã (xe có vẽ vời và gác 4 ngựa) cùng một bảo kiếm, một phong thư đến xin lỗi Thường Quân và xin mời về làm tướng như cũ. Sau khi vua Tề tái dụng Thường Quân, Phùng Huyên lại khuyên Mạnh nên thỉnh cầu cho đủ những đồ tế khí của tiên vương và xin lập nhà tôn miếu ở đất Tiết. Vì Mạnh vốn là dòng dõi của vua Uy Vương nước Tề, xong lập tôn miếu ở đất Tiết để thờ tiên vương làm căn bản vững vàng, sau này nước Tề chẳng những không dám đoạt đất Tiết, mà phải cứu trợ một khi đất Tiết bị nước khác xâm lăng. Vua Tề không hiểu được mẹo của Phùng Huyên nên bằng lòng cho Mạnh thiết lập tôn miếu ở đất Tiết. Khi ấy họ Phùng bảo Mạnh: - Ngày nay ba ngách hang đã đào xong, Tướng công có thể dựa gối cao mà nằm được yên vậy. Mạnh Thường Quân làm Tướng quốc hơn vài mươi năm, không xảy ra chút mảy tai họa gì là nhờ mưu kế "Giảo thố tam quật" của Phùng Huyên. "Ba ngách hang" của Phùng Huyên là: mua nghĩa, lập kế cho vua Tề tái dụng làm tướng, lập tôn miếu ở đất Tiết. Thành ngữ "Giảo thố tam quật" chỉ con người cần phải có trí mưu để tạo nhiều điều kiện, nhiều phương tiện mới tự tồn được. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:22am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Đổi Mỹ Nhân Lấy Ngựa Tô Đông Pha là một thi hào danh tiếng đời nhà Tống (950-1275). Ông có một cô hầu tuyệt đẹp tên Xuân Nương. Vì bất đồng ý kiến với Tể tướng Vương An Thạch nên bị nhà vua trích đi Hoàng Châu. Lúc sắp lên đường, có người bạn làm chức quan Vận sứ họ Tưởng đến nhà Tô chơi để tiễn biệt. Tô Đông Pha bảo Xuân Nương ra mời khách uống vài chén rượu, cảm khái biệt ly. Thấy Xuân Nương đẹp như tiên nga, họ Tưởng giựt mình hỏi: - Cô bé này có đi theo bác không? Tô bảo là Xuân Nương không muốn đi theo vì đường sá xa xôi khó nhọc nên xin trở về nhà nàng. Nhân đó, họ Tưởng nói: - Vậy thì bác cho phép tôi đem con ngựa bạch tuyệt hay để đổi lấy cô Xuân được không? Đông Pha ưng chịu. Họ Tưởng lấy làm khoan khoái vô cùng, liền ứng khẩu làm bài thơ tứ tuyệt: Tiếc gì con ngựa đẹp như mây, Ơn bác cho tôi đổi gái này, Giờ mất nhạt vàng rung bóng nguyệt, Nhưng thêm má phấn bạn làng say. Nguyên văn: Bất tích sương mao võ tuyết đề, Đẳng nhân phân phó tặng nga mi. Tuy vô kim nặc tê minh nguyệt, Khước hữu giai nhân bỗng ngọc bì. Tô Đông Pha cũng ứng khẩu đáp lại: Cô Xuân đi vậy cũng xa xăm, Dầu chẳng kêu ca chớ giận ngầm. Vì nỗi non sông nhiều hiểm trở, Đổi người lấy ngựa phải đành tâm. Nguyên văn: Xuân Nương thử khứ thái thông thông, Bất cảm đề thanh tại hận trung. Chỉ vị sơn hành đa hiểm trở, Cố tương hồng phấn hoán truy phong. Xuân Nương nghe hai người đối đáp nhau và có một hành động khinh thường nàng như thế nên bực tức, đĩnh đạc nói: - Tôi nghe ngày xưa vua Tề Cảnh Công muốn chém tên giữ chuồng ngựa mà Yến Tử cản ngăn. Chuồng ngựa nhà mình cháy, Khổng Phu Tử chỉ hỏi thăm có ai chết không, chớ không hỏi ngựa chết mất còn. Ấy là người ta quý người khinh vật. Nay học sĩ đem người đổi lấy ngựa, thì ra quý vật mà khinh người. Đoạn, Xuân Nương cũng ứng khẩu làm một bài thơ: Chém cha cái kiếp của đàn bà, Khổ sướng trăm bề há bởi ta. Giờ mới biết người thua giống vậy, Sống làm chi nữa trách ai mà. Nguyên văn: Vi nhân mạc tác vị nhân thân, Bá ban khổ lạc do tha nhân. Kim nhật thủy tri nhân tiện súc, Thử sinh cẩn hoạt oán thùy sân. Đọc xong, nàng vội lao mình ra sân đập đầu vào cây mà chết. Thấy thân xác nàng quằn quại trên vũng máu đào bên cội cây, cả hai vô cùng hối hận, nhìn nhau ngậm ngùi, nhỏ lệ. Nhưng đã muộn rồi ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:43am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Trường môn phú Tư Mã Tương Như tự Tràng Khanh, người đất Thục đời Tiền Hán (206 trước D.L.-8 sau D.L.), rất đa tài, văn hay, đàn giỏi. Ông nổi tiếng nhất về phú. Nguyên Trần hoàng hậu bị vua Hán Vũ đế ghét bỏ đày ra Trường Môn. Sống lẻ loi trong thâm cung, nàng lấy làm đau đớn cho thân phận. Không biết làm thế nào tỏ hết nỗi lòng để mong nhà vua hồi tâm xe lại mối tơ duyên. Nghe Tư Mã Tương Như có văn tài, nàng nhờ người đem 100 lượng vàng đến, yêu cầu Tương Như viết một bài phú để dâng vua. Tương Như bằng lòng. Bài phú nhan đề là "Trường Môn phú", rất hay, lời lẽ vô cùng ai oán. Bài ấy có đoạn: Sầu nhìn chung quanh mà rỏ lệ chừ, nước mắt ròng ròng chảy dọc ngang. Ráng thở dài mà thêm thẹn chừ, xỏ giày đứng dậy mà bàng hoàng. Vung tay áo để che mặt chừ, nhớ ngày xưa lầm lỗi mà sinh tai ương. Mặt mày coi tiều tụy chừ, buồn lòng mà lên giường. Vò bông để làm gối chừ, trải cỏ thơm mà ướp hương. Hốt ngủ quên mà nằm mộng chừ, phách như ở bên quân vương. Chợt tỉnh mà chẳng thấy chừ, hồn hốt hoảng như mất vật gì. Nghe gà gáy mà lòng rầu chừ, dậy coi trăng sáng long lanh. Xem sao bầy hàng chừ, Tất, Mão hiện ở phương đông. Nhìn ra sân lạnh lẽo chừ, như tháng chín trời gieo sương. Đêm dằng dặc như năm chừ, lòng uất ức mà chẳng nguôi. Lặng lẽ trăn trở đợi sáng chừ, trời hừng hừng đã rạng đông. Thiếp trộm buồn tủi chừ, cho đến già chẳng dám quên. Nguyên văn: Tả hữu bi nhi thùy lệ hề, thế lưu ly nhi tung hoành. Thư tức ấp nhi tăng hi hề, đồ lý khởi nhi bàng hoàng. Du trường duệ dĩ tự ế hề, sổ tích nhật chi thiên ương. Vô diện mục chi khả hiển hề, toại đồi tứ nhi tựu sàng, Đoàn phân nhược dĩ vi chẩm hề, tịch thuyên lan nhi chi hương. Hốt tẩm mị nhi mộng tưởng hề, phách nhược quân chi tại bàng. Dịch ngộ giác nhi vô kiến hề, hồn cuống cuồng nhược hữu vong. Chúng kê minh nhi sầu dư hề, khỏi thị nguyệt chi tinh quang. Quan chúng tinh chi hàng liệt hề, tất mão xuất ư đông phương. Vọng trung đình chi ái ái hề, nhược quí thu chi giáng sương, Dạ mạn mạn nhước tuế hề, hoài uất uất kỳ bất khả tài canh. Đạm yển kiển nhi đãi thự hề, khương đình đình nhi phục minh. Thiếp nhân thiết tự bi hề, cứu niên tuế nhi bất khả cảm vương. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Xem qua bài phú, nhà vua cảm động, nghĩ ngợi, xót thương nên đem nàng về phục ngôi hoàng hậu. Giá trị thay bài phú! Nhưng bài phú chỉ giá 100 lượng vàng. Một trăm lượng vàng mua lại được lòng yêu dấu của đấng quân vương. Trong "Nhị độ mai" của Vô Danh có câu: "Phú Tương Như dễ mấy vàng chuốc nên", là do điển tích trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 4:47am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Trúc mai Trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, đoạn diễn tả lúc nàng Kiều bán mình chuộc cha, đành lỗi ước với Kim Trọng, nàng than thở có câu: Tái sinh chưa dứt hương thề, Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai. Và, đoạn diễn tả cảnh của Kiều lúc sống đầm ấm với Thúc Sinh: Một nhà xum họp trúc mai, Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông. "Trúc mai" là cây trúc và cây bương. Trúc thuộc một loại tre nhỏ. Bương là một giống tre to ở rừng. Lá to có thể dùng gói bánh. Thân to dùng làm cột nhà. Cây bương già có hoa, gần giống bông lau nhưng dài hơn, người ta gọi là bông mai, thường bó làm chổi, gọi là chổi bông mai. Mai này không phải cây mơ, nở hoa trắng về mùa xuân. Măng bương to và mập, người ta gọi là măng mai. Trong ca dao "Lính thú ngày xưa" có câu: Miệng ăn măng trúc măng mai, Những giang cùng nứa lấy ai bạn cùng. "Trúc mai" ở đây chỉ người bạn tình chung thủy. Vì trúc và mai là giống cây có đốt thẳng lóng ngay (tiết thẳng); và suốt đời không thay đổi đốt, lóng ấỵ Người ta mượn "trúc mai" để chỉ người bạn suốt đời \giữ được trọn tiết (tiết nghĩa đen là đốt, như đốt trúc), không thay lòng đổi dạ, không nghĩ quanh co (tre bao giờ cũng thẳng) tức là người giữ trọn được lời thề. Hai người thề bồi với nhau, người này không giữ được lời thề, tức là mang nợ (lời thền) với người kia. Và, theo thuyết luân hồi của đạo Phật: người mắc nợ kiếp này thì kiếp sau phải làm trâu ngựa để trả cái nợ cho người chủ nợ, như thế là tức là người giữ trọn lời thề. Hình dung bằng cây trúc, cây mai là những người trọn đời giữ vững lòng ngay tiết thẳng. Nhưng "Trúc mai" còn có một nghĩa khác hơn. Đây không phải là cây tre và cây mơ (bamboo et abricotier), cũng không phải là cây tre và cây bương. Mà chính do tiếng "Mai trúc" đảo ngược. Nghĩa là Tre làm mai mối. "Mai trúc" do điển tích chép trong sách "Lưỡng ban thu vũ am tùy bút": Ở cửa sông Liêu Khê, huyện Long Môn, tỉnh Quảng Đông có một cái đầm (hồ), tên là "Đỗ Phụ đàm" (nghĩa là đầm đánh đố được vợ). Tương truyền ngày xưa có một cậu và một cô bé trạc tuổi nhau, thường ngồi chơi bên mé đầm. Hai trẻ rất thân. Một hôm cả hai bảo nhau: - Chúng ta bây giờ chơi thân nhau nhưng không biết có được thân với nhau mãi chăng? Đây rồi khi lớn lên, kẻ nơi người ngả. Hai trẻ đều buồn. Nhưng rồi lại nghĩ ra một cách đánh đố nhau, chẻ một lóng tre ra làm đôi, mỗi người cầm một mảnh liệng xuống giòng nước, nguyền với nhau rằng: hễ hai thanh tre ấy mà trôi khép lại làm một thì hai bên kết làm vợ chồng. Có thế mối tình thân mật, gần gũi nhau được mãi mãi. Cả hai thực hành, quả nhiên hai mảnh tre trôi xuôi và khép liền nhau như lóng tre chưa chẻ. Thế là cô cậu lấy nhau làm vợ chồng. Và, đầm ấy có tên là "Đỗ Phụ đàm". Giống tre mọc ở trên bờ đầm gọi là "Mai trúc" nghĩa là giống tre làm mai mối. Đời Thanh (1644-1909), thi hào Khuất Ông Sơn có thơ vịnh trúc mai: Một đôi thanh trúc khép như in Thanh trúc xe nên duyên bách niên. Mai trúc trên đầm nay vẫn tốt, Rườm rà cành nhánh cháu con hiền. (Bản dịch của Vân Hạc Lê Văn Hòe.) Nguyên văn: Lưỡng biên sinh trúc hợp vô ngần, Sinh trúc năng thành phu phụ ân. Đàm thượng chí kim mai trúc mỹ, Chi chi từ hiếu cánh đa tôn. "Một nhà xum họp trúc mai" là mai trúc ở chung nhau tức là vợ chồng xum họp, căn cứ vào điển cố trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 5:43am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Tiếng đàn tri âm Bá Nha, người đời nhà Tấn, làm quan Thượng Đại Phu. Một hôm đi sứ nước Sở trở về, đến sông Hán Dương, nhằm đêm Trung Thu trăng thanh gió mát, ông bảo quân dừng thuyền lại để uống rượu thưởng trăng. Thừa hứng, Bá Nha đem đàn ra gảy. Nhưng bản đàn chưa dứt, dây đàn bỗng đứt. Bá Nha lấy làm kinh ngạc, nghĩ thầm: - Chỗ này núi cao, non thẳm, sông dài, lẽ đâu có người biết nghe đàn làm cho dây đàn vội đứt. Hẳn đây là quân trộm cướp chăng? Đoạn truyền quân lên bờ tìm bắt. Bỗng có tiếng một chàng trẻ tuổi vọng xuống: - Xin đại nhân chớ nghi, tôi là đứa trẻ đốn củi mộc mạc, thấy khúc đàn hay nên dừng chân nghe thử. Bá Nha mỉm cười, bảo: - Có lẽ đâu một tên tiều phu mà lại biết nghe đàn! Chàng tiều phu đáp: - Xin lỗi đại nhân! Đại nhân nói như vậy chẳng là lầm lắm. Thánh nhân xưa có nói: Hễ trong nhà có quân tử thì ngoài cửa có quân tử đến. Nếu đại nhân khi chỗ núi non rừng bụi không có người biết nghe dàn thì ở nơi sông vắng đêm khuya này chẳng lẽ có khách biết đàn. Nghe có chiều hữu lý, nhưng Bá Nha lại hỏi: - Ngươi bảo nghe được đàn, vậy ta đàn bài gì đây? - Dạ, đại nhân đàn bài Đức Khổng Tử than tiếc thầy Nhan Hồi. Bài ấy như vầy: Khả tích Nhan Hồi mạng tảo vương, Giao nhân tư tưởng mấn như sương. Chỉ nhơn lậu hạng đơn biều lạc, Lưu đắc hiền danh vạn cổ dương. Bá Nha cho là hay, mời khách xuống thuyền đàm đạo. Nhưng nhìn thấy khách là một chàng trai trẻ tuổi, quần bô áo vải thì có vẻ xem thường. Bá Nha không nói gì, ôm đàn sửa dây gảy một bản hướng về ý cao siêu. Bản đàn vừa dứt, chàng tiều phu cười nói: - Hay! Hay! Ý đại nhân vọi vọi ở non cao (Nga nga hề chỉ tại sơn). Bá Nha lại gảy một bản đàn khác hướng về tình cảm mênh mang, khoáng đãng. Chàng tiều phu cười nói: - Hay! Hay! Ý đại nhân cuồn cuộn nơi nước chảy (Dương dương hề chí tại lưu thủy). Bá Nha lấy làm khâm phục, đứng dậy xốc áo xin lỗi và hỏi danh tánh. Chàng tiều phu xưng là họ Chung tên Tử Kỳ. Cả hai trò chuyện, lấy làm tương đắc. Bá Nha lại mời Tử Kỳ cùng theo mình về triều để hưởng cuộc sống giàu sang. Tử Kỳ thở dài, bảo: Vì còn cha mẹ già, phận làm con phải ở bên quạt nồng ấp lạnh, thần tỉnh mộ quang phụng dưỡng. Vì việc quan cần cấp, Bá Nha phải sớm về triều. Lại ước hẹn với Tử Kỳ là sang năm ngày này, tháng này, Bá Nha sẽ đem thuyền đến đón cả gia quyến của Tử Kỳ về triều, vậy chàng hãy chờ đợi tại đây. Đoạn hai người từ giã nhau. Rồi đến mùa thu năm sau, Bá Nha đem thuyền đến đón tại vàm sông Hán Dương cạnh núi Mã An. Bá Nha chờ đợi mãi nhưng không thấy Tử Kỳ đến. Buồn bã, Bá Nha lại ôm đàn gảy. Tiếng đàn hôm nay sao lại ai oán vô cùng. Lòng Bá Nha nghi hoặc một điềm bất thường xảy đến. Sáng lại, Bá Nha lên bờ, lần bước thăm hỏi nhà Tử Kỳ. Đến nơi mới hay Tử Kỳ vừa chết trong một cơn bạo bịnh. Chung ông lại cho biết rằng: Trước khi chết, Tử Kỳ lại trối phải chôn chàng bên mé sông Hán Dương, cạnh núi Mã An để chàng giữ lời hẹn với Bá Nha năm xưa là đến đó đón người. Bá Nha tìm đến mộ Tử Kỳ, bày đồ tế lễ, rồi lấy đàn gảy một bài ai điếu và khóc lóc thảm thiết. Đàn xong Bá Nha bèn đập đàn vào đá tan nát, thề trọn đời không đàn nữa vì đã hết bạn tri âm. Trong tác phẩm "Lục Vân Tiên" của cụ Đồ Chiểu có câu: Than rằng lưu thủy cao san, Ngày nào nghe đặng tiếng đàn tri âm. Trong "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, đoạn Kim Trọng yêu cầu Kiều đánh đàn cho nghe, có câu: Rằng: "Nghe nổi tiếng cầm đài, Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ". Cổ thi cũng có câu: "Bất tích ca giả khổ, Đãn thương tri âm hy" nghĩa là: "Không tiếc người hát khó nhọc, chỉ đau đớn người tri âm ít mà thôi". "Lưu thủy, cao san, tri âm, Chung Kỳ" đều căn cứ điển tích trên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 5:55am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Liễu Chương Đài Liễu Chương Đài trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, đoạn diễn ta nỗi lòng nhớ thương quê hương và tình nhân của nàng Kiều lúc ở lầu xanh, có câu: Nhớ lời nguyện ước ba sinh, Xa xôi ai có biết tình chăng ai? Khi về hỏi Liễu Chương Đài, Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay! "Chương Đài" là tên một con đường ở thành Trường An bên Tàu. "Hỏi Liễu Chương Đài" là hỏi thăm cây liễu ở đường Chương Đài. Đây có nghĩa là hỏi thăm người tình nhân cũ (tức là nàng Kiều). Sở dĩ có nghĩa ấy do điển tích ở tình sử: Đời nhà Đường, Hàn Hoành tuổi trẻ nổi tiếng là một người tài danh. Nhà nghèo kiết, lấy một nàng kỵ nữ họ Liễu ở Chương Đài. Mấy năm sau, quan Tiết độ sứ ở châu Thanh là Hầu Hy Dật mến tài, tâu vua xin Hàn Hoành làm người giúp việc. Bấy giờ, đương lúc nhiễu loạn, Hàn không dám đem Liễu đi theo, để nàng ở lại kinh đô, định chờ dịp tiện sẽ về đón. Nhưng trải qua ba năm trời, Hàn vẫn không về đón được. Nhân lấy vàng đựng vào một cái túi gởi về cho Liễu, kèm theo một bài thơ: Liễu ơi, hỡi Liễu Chương Đài, Ngày xưa xanh biếc, hỏi nay có còn? Ví tơ buông vẫn xanh rờn, Hay vào tay khác, khó còn nguyên xưa! Nguyên văn: Chương Đài Liễu! Chương Đài Liễu! Tích nhật thanh thanh kim tại phủ? Túng sử trường điều tự cựu thùy, Dã ưng phan chiết tha nhân thủ. Liễu được thơ cũng đáp lại: Xanh non cành liễu đương tươi, Năm năm luống để tặng người biệt ly. Thu sang quyện lá vàng đi, Chàng về biết có còn gì bẻ vin! (Bản dịch của Trúc Khê) Nguyên văn: Dương liễu chi, phương chi tiết, Khả hận niên niên tặng ly biệt. Nhất diệp tùy phong hốt báo thu, Túng sử quân lai khởi kham chiết! Lời thơ trao đổi thành một điềm gở báo trước. Một thời gian, Hàn được trở về triều, tìm Liễu không thấy đâu cả. Dò hỏi tin tức, thì ra Liễu đã bị viên tướng Phiên rất có công trạng với triều đình tên Sa Tra Lợi thấy nàng có sắc đẹp nên cướp mất. Nàng bấy giờ được luyến ái hơn hết cả mọi phòng. Hàn buồn bã vô cùng, nỗi nhớ thương không sao khuây được. May có một tráng sĩ trẻ tuổi tên Hứa Tuấn thương xót tình cảnh của Hàn, tìm mẹo cứu được Liễu. Bấy giờ vợ chồng được xum họp đầm ấm như xưa. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 6:02am
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ Tuyệt Diệu Hảo Từ Thái Diễm cũng gọi là Thái Văn Cơ, một nữ sĩ tài hoa đời Tam Quốc (220-264). Cha nàng là Thái Ung, có tài thẩm âm vào bực nhứt cổ kim. Tương truyền, thấy một người chụm củi, ông bảo: "Tôi nghe tiếng củi đó nổ, biết là củi tốt, sao đem chụm cho uổng". Ông xin khúc củi về, làm một cây đàn, tiếng rất trong. Nàng Thái Diễm lên 8 đã giỏi đàn. Có chồng là Vệ Đạo Giới nhưng lại góa chồng sớm, không con. Đương lúc Đổng Trác nổi loạn, nàng bị rợ phương bắc bắt về đất Phiên, phải sống tủi nhục ở với Hung Nô. Nàng nhớ quê hương, mới làm ra 18 khúc kèn rợ Hồ. Những bản nhạc này truyền vào Trung Nguyên. Tào Tháo là chúa nước Ngụy, trước vốn là bạn thân của cha nàng, nay lại thưởng thức bản nhạc, động lòng thương xót, mới sai người đem ngàn lượng vàng lên phương bắc chuộc nàng về. Vua đất Hồ là Tả Hiền vương vốn sợ uy thế của Tào Tháo phải cho người đưa nàng về Hán. Tháo lại đứng làm chủ gả nàng cho Đổng Kỷ. Khi về nước, nàng Thái Diễm có làm bài "Bi phẫn thi" dài 540 chữ, tả nỗi long đong của nàng, lời cực kỳ thống thiết, mỗi chữ như một giọt lệ. Dục tử bất năng đắc, Dục sinh vô nhứt khả. Bỉ sương giả ha cô? Nãi lao thử ách họa! Nghĩa: Muốn chết mà không được, Muốn sống thêm vất vả. Hỡi trời xanh tội gì? Bắt ta gặp tai họa! Hồ phong xuân hạ khởi, Phiên phiên suy ngã y, Túc túc nhập ngã nhĩ. Cảm thời niệm phụ mẫu, Ai thán vô cùng dĩ! Nghĩa: Xuân hạ, gió Hồ nổi, Phất phất tà áo ta. Ào ào bên tai thổi, Cảm xúc sinh nhớ nhà, Cùng khổ thay nông nỗi. (Bản dịch của Nguyễn Hiến Lê) Một hôm, Tào Tháo đem quân đánh Lưu Bị, tiện đường ghé thăm. Đổng Kỷ làm quan xa chỉ có nàng ở nhà. Nghe tin Tháo đến, nàng vội ra rước vào. Tháo ngồi trên sập, nàng thi lễ xong chắp tay đứng hầu bên. Tháo nhìn lên vách, chợt thấy một tấm bìa treo, có ghi bài văn bia, bèn đứng dậy bước đến xem và hỏi nguồn gốc. Thái Diễm thưa: - Đây là bài văn bia đề một nàng Tào Nga. Xưa đời Hòa Đế, ở vùng Thượng Ngu có một người đồng bóng tên Tào Vu, hay lên đồng nhảy múa. Một hôm vào ngày mồng 5 tháng 5, Vu say rượu, đứng múa may trên thuyền, sẩy chân té xuống sông chết. Cô con gái của Vu vừa lên 14 tuổi, quá thương cha, cứ đi dọc bờ sông kêu khóc suốt 7 ngày đêm, rồi nhảy xuống nước mất tích. Qua 5 ngày sau, bỗng thấy nàng đội xác cha nổi lên mặt sông. Người trong làng vớt xác cả hai chôn cất. Quan huyện Thượng Ngu là Đỗ Thượng tâu việc ấy về triều. Triều đình khen nàng Tào Nga là gái hiếu, truyền cho lập bia. Đỗ Thượng lại sai Hàn Đan Thuần làm bài văn khắc vào bia để ghi lại việc ấy. Hàn Đan Thuần bấy giờ mới 13 tuổi, cầm bút viếc ngay một hơi thành bài văn, chẳng phải sửa chữa một chữ. Đỗ Thượng chịu là hay, cho khắc vào bia dựng bên mộ nàng Tào Nga. Thời bấy giờ, ai đọc cũng lấy làm lạ. Tiếng văn hay đồn dậy xa gần... Phụ thân thiếp nghe tiếng cũng tìm đến xem, gặp lúc trời tối, không nhìn thấy chữ, phải sờ vào bia, lần từ nét mà đọc. Đọc xong, người lấy bút viết 8 chữ lớn vào sau lưng bia. Về sau, có người khắc cả 8 chữ vào đấy. Tào Tháo thấy 8 chữ ấy cũng ghi trên bức bia, bên cạnh bài văn như sau: "Hoàng quyến, ấu phụ, ngoại tôn, tê cửu". Tháo hỏi Diễm: - Nhà ngươi có hiểu ý nghĩa 8 chữ này không? Nàng thưa: - Tuy là di bút của cha, nhưng thú thật thiếp cũng hiểu ý nghĩa ra sao. Tháo quay lại hỏi các mưu sĩ, mọi người đều chịu không biết. Bấy giờ có quan Chủ bạ là Dương Tu lên tiếng: - Tôi hiểu ra rồi. Tu giải: - Tám chữ đó là ẩn ngữ của Thái Ung. "Hoàng quyến" là lụa màu vàng, tức là màu sắc của tơ (ti sắc), chữ "ti" với chữ "sắc" hợp lại thành chữ "tuyệt". "Ấu phụ" nghĩa là con gái còn nhỏ, tức là "thiếu nữ". Chữ "thiếu" đứng bên chữ "nữ" hợp thành chữ "diệu". "Ngoại tôn" là cháu ngoại. Cháu ngoại tức là đứa con của con gái mình (nữ nhi tử). Chữ "nữ" chắp với chữ "tử" thành chữ "hảo". "Tê cửu" là cái cối giã hành tỏi. Cái cối là vật chịu cay (thụ tân). Chữ "thụ" đặt bên chữ "tân" thành chữ "từ". Tóm lại, đó là ẩn chữ "Tuyệt diệu hảo từ", tức Thái Ung đã hết lời khen tặng văn chương của Hàn Đan Thuần vậy. Mọi người đều khen Dương Tu tài thức mẫn tiệp. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 27/Nov/2010 lúc 6:34am
|
Hát Quan Họ Đặc biệt ở tỉnh Bắc Ninh miền Trung du Bắc Việt có loại dân ca trữ tình gọi là "Hát quan họ". Đất Bắc Ninh xưa gọi là đạo Bắc Giang, rồi đổi ra trấn Kinh Bắc, một miền phong phú về mặt dân ca, cũng là một vùng nổi tiếng về phong quang cẩm tú, về điền địa phì nhiêu, về sắc đẹp duyên dáng và tình tứ của phụ nữ, về thông minh hay chữ và thành đạt của danh thần, văn sĩ. Cũng như hầu hết các loại dân ca trữ tình ở Việt Nam, hát Quan họ vay mượn nhiều ở phong dao. Hầu hết các bài Quan họ đều theo thể lục bát hay lục bát biến thể. Đó là những bài tình ca do nam nữ thanh niên Bắc Ninh hát lên để ca tụng tình yêu, nói lên những oán trách, hờn ghen và giận tủi về yêu đương hoặc biểu lộ những tâm tình sôi sục về yêu đương. Tính chất trữ tình của các điệu hát ấy có thể chia thành nhiều loại. Loại bài có tính chất nhẹ nhàng, chân thật vui tươi, cởi mở, hoạt bát, thoải mái. Có loại bài có tính chất bày tỏ, tin tưởng, lạc quan, yêu đời, trìu mến. Có loại bài tình tứ, duyên dáng, thắm thiết, say sưa. Có loại mang tính chất vui tươi nửa trào phúng, nửa tình tứ một cách ý nhị. Có loại đượm nỗi nhớ nhung, trách móc. Trong các bài Quan họ, nhiều nhứt là những bài để tỏ tình. Rất ít bài nói lên sự thất tình. Nhưng trong sự tỏ tình có nhiều hình thức: khi thổ lộ tâm tình, khi thăm dò lòng bạn, khi hy vọng, mong mỏi nhớ nhung người tình, khi trách hờn giận, ghen tuông người tình; nhưng rốt cuộc những câu thổ lộ tâm sự cùng là để thăm dò tình bạn là nhiều hơn cả. Ví dụ: Anh như cây gỗ xoan đào, Em như câu đối dán vào nên chăng? Em như cây cảnh trên chùa, Anh như con bướm đậu nhờ nên chăng? Văn thể của hát Quan họ tuy là lối lục bát, nhưng khi hát, vì những chỗ lên bổng xuống trầm, vì những nhu cầu của sự chuyển giọng, chuyển lời nên loại dân ca này có mang vài đặc tính là bài hát bao giờ cũng có thêm vào nhiều tiếng không có trong nguyên văn. Đó là những tiếng vô nghĩa, hoặc những chữ hát chệch hẳn đi, hoặc những tiếng dùng để đưa hơi như: y, a, ư, ô, ơ, a ha, ôi hôi, ư hư, ối a, ý a, này a, i ì ... hoặc những tiếng đệm (đệm lót và đệm nghĩa) như: thời, mà, tình chung, ô mấy, ai ơi, là rằng, tình rằng, tình tang, tình bằng... Nhờ những tiếng đệm, tiếng láy lập lại như thế mà và nhất nhịp điệu tiết tấu của câu thơ lục bát được thay đổi luôn, trở nên phong phú vô cùng. Ví dụ phong dào có bài "Trống cơm": Trống cơm khéo vỗ nên bông, Một bầy con nít lội sông đi tìm. Thương ai con mắt lim dim, Một bầy con nhện giăng tơ đi tìm, Thương ai duyên nợ tang bồng. Khi trở thành hát Quan họ Bắc Ninh là: 1/ (Tình bằng có cái) trống cơm (khen ai) khéo vỗ (ố mấy bông) nên bông. 2/ Một bầy (tang tình) con nít (ố mấy lội lội) lội sông (ố mấy) đi tìm. 3/ (Em nhớ) thương ai (đôi) con mắt (ố mấy) lim dim, 4/ Một bầy (tang tình) con nhện (ớ ớ ớ ố mấy) giăng tơ (giăng tơ ố mấy) đi tìm. 5/ (Em nhớ) thương ai duyên nợ (khách) tang bồng. Đó là chưa kể những chỗ hát lại hai lần như ở phần đầu câu 2 và ở phần cuối những câu 1, 2, 3, 5. Ngoài những tiếng đưa hơi, tiếng đệm, tiếng láy, có khi trong bài hát có cả những tiếng dùng để ghi hệ thống âm giai của cổ nhạc là hò, xự, xàng, xê, cống,... Ví dụ trong bài "Xe chỉ luồn kim": May quần (tình chung là vuông) nhiễu tím (í a, í a). Gởi ra (gởi ra chồng) cho chồng. Ứ xáng, ú xáng u cái liu xê phàn (thời cái nỗi gởi ra cho chồng) Ngày xưa, trai gái vùng Bắc Ninh có thể hát Quan họ quanh năm. Mỗi khi có dịp lễ là họ mời nhau đến hát. Cả đến khi không có việc gì, họ cũng rủ nhau đến một làng nào đó trong vùng để cùng nhau vui hát. Chỉ cốt là trước khi đến, họ bảo cho nhau biết trước để có thì giờ gọi người. Nhưng hát Quan họ đặc biệt thịnh hành vào mùa thu tháng 8 và nhất là vào tiết xuân trong ba tháng: giêng, hai, ba ... Dịp hát quan trọng nhứt là những dịp đám cưới, đám khao, đám giỗ, đám hội. Hát Quan họ là lối hát không dính dáng đến lao động, trái với nhiều loại dân ca khác như hò, hát ví, vì thế không hát ở ngoài đồng trong khi làm lụng. Có thể hát tại nhà trong các dịp cưới hỏi, giỗ khao; hay sau khi hát ở hội đình, hội chùa rồi mời nhau về nhà. Tại nhà có khi gái ngồi trong nhà hát ra, và trai ngồi trên bờ hát vọng xuống. Có k hi họ cùng ngồi trong thuyền thúng trên mặt hồ để vui hát trong một đêm hè hay một chiều thu. Tại hội đình, trai gái hát trước bàn thờ Thanh hoàng. Lắm khi các bài hát, lúc đầu chỉ có tính chất tôn giáo một ít, còn về sau đều có tính chất tình tứ. Tại hội chùa, họ hát ở trước cửa chùa, giữa sân chùa, có khi cả ở trong chùa. Nhưng thường hát ở các sườn đồi hay giữa các đám ruộng, hoặc trên những bờ đê bên cạnh chùa. Hát chia làm từng bọn. Mỗi bọn, trai hay gái, phải có ít nhứt bốn người để thay phiên nhau hát, vì hát rất hao hơi. Quan họ phải hát giọng đôi, nghĩa là hai người cùng hát một lúc, một người "dẫn" (chính) và một người "luồn" (phụ). Mỗi bọn quan họ có một người đứng đầu đại diện, được cả bọn tôn làm anh Hai hay chị Hai. Những người khác cứ theo thứ tự hát hay, hát kém mà lấy tên là anh Ba, anh Tư, anh Năm hay chị Ba, chị Tư, chị Năm. Chỉ cần bốn người hát được, còn bao nhiêu dự vào cho đông cũng không sao. Khi hai bên hát với nhau, bên hát trước hát giọng nào thì bên hát sau phải theo giọng ấy để trả lời và phải theo cho đúng; không được bỏ một tí ngân nga. Như thế mới là đối chọi. Không đối được là tỏ cái kém cỏi của mình. Trai gái hát Quan họ không phải sống về nghề hát, không thể gọi là những người hát chuyên nghiệp. Nhưng không phải bất cứ ai ai cũng có thể hát được Quan họ. Muốn hát Quan họ phải có nhiều điều kiện, phải có giọng tốt, phải chịu khó luyện tập, phải có trí nhớ và ít nhiều thông minh, nghĩa là có ít nhiều tài đối đáp, biết bình tĩnh để trả lời người đối diện, không những trong ý câu hát mà nhứt là trong giọng bài hát. Tình bạn hữu, tình anh chị em giữa những người cùng chung "gia đình" Quan họ thật thân thiết. Họ coi cha mẹ của nhau như cha mẹ của mình. Những dịp hiếu, hỷ, buồn vui, họ đều đến thăm hỏi, biếu tặng. Cha mẹ bạn có yếu đau, họ tìm đến săn sóc an ủi. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 7:56pm
Can Tương Mạc TàCan Tương Cùng với thầy dạy nghề của họ là Âu Dã Tử, Can Tương Mạc Tà được coi là những thợ rèn kiếm giỏi nhất thời Xuân Thu mà sản phẩm tiêu biểu là hai thanh kiếm Can Tương, Mạc Tà. Quá trình rèn gian khổ cùng độ sắc bén lạ thường của kiếm Can Tương và Mạc Tà đã được ghi lại trong sách vở và chúng trở thành tượng trưng cho những thanh kiếm sắc bén huyền thoại. Can Tương vốn là một thợ rèn kiếm người nước Ngô thời Xuân Thu có vợ là Mạc Tà. Biết tiếng rèn kiếm của Can Tương, Ngô vương là Hạp Lư ra lệnh cho ông rèn kiếm. Thấy nung mãi trong lò bễ mà quặng sắt chưa nóng chảy để rèn kiếm, Mạc Tà hỏi Can Tương: "Sắt không nung chảy giờ phải làm sao?", Can Tương trả lời: "Xưa đại sư Âu Dã Tử rèn kiếm, quặng sắt không chảy phải để một người phụ nữ nhảy vào lò thì việc rèn sau mới thành công". Nghe thấy vậy Mạc Tà bèn tự mình nhảy vào lò bễ, quả nhiên quặng sắt chảy ra và cho ra đời hai thanh kiếm, hùng kiếm (kiếm đực) là Can Tương, thư kiếm (kiếm cái) là Mạc Tà nổi tiếng sắc bén.
Một thuyết khác trong Ngô Việt Xuân Thu (吳越春秋) lại nói rằng Can Tương mất ba năm để rèn hai thanh kiếm báu nhưng ông chỉ dâng vua thanh thư kiếm Mạc Tà mà giữ lại thanh hùng kiếm Can Tương. Vua nước Sở biết được bèn giết Can Tương, trước khi bị giết Can Tương dặn lại vợ rằng nếu sau này có sinh con trai thì dặn lại với nó: "Ra khỏi cửa, nhìn về phía Nam sơn, kiếm báu giấu trong tảng đá ở phía Nam trên núi". Về sau Mạc Tà sinh ra một đứa con trai có tên là Xích, sau khi nghe mẹ kể chuyện về Can Tương, Xích quyết định đi tìm kiếm báu trả thù. Tìm được kiếm Can Tương, Xích bèn dâng cả kiếm và đầu của mình cho một người để ông ta dùng kế lừa giết vua Sở. Người đó cuối cùng giết được vua Sở và tự luôn đầu của mình, cả ba cái đầu của Xích, vua Sở và người khách được chôn trung trong một ngôi mộ có tên "Tam vương mộ" (三王墓).
Sách Tấn Thư phần "Trương Hoa truyện" có ghi lại rằng đầu thờiTây Tấn cả hai thanh Can Tương, Mạc Tà đã xuất hiện trở lại rồi chúng lại biến mất ở Diên Bình Tân tại đây người ta đã cho dựng một đài tưởng niệm về hai thanh kiếm hóa rồng ("Song kiếm hóa long", 双剑化龙). kí tái Theo sách Ngô Việt Xuân Thu, phần "Hạp Lư nội truyện" thì Can Tương và Mạc Tà đều là kiếm sắt, tuy nhiên năm 1965 người ta đã đào được thanh Kiếm Câu Tiển có cùng niên đại với Can Tương Mạc Tà, thanh kiếm này có cấu tạo chủ yếu lại là từ Đồng. Vì thế các nhà khảo cổ cho rằng có thể Ngô Việt xuân thu, vốn được viết thời Đông Hán rất có thể đã nhầm lẫn về thành phần cấu tạo chính của kiếm. Cho đến nay người ta vẫn không tìm lại được bất cứ dấu vết nào về hai thanh kiếm huyền thoại này. Trong văn hóaKiếm Can Tương và Mạc Tà đã đi vào sách vở như là biểu tượng của những thanh kiếm huyền thoại, sắc bén. Trong sáchMặc Tử và Tuân Tử đều có nhắc tới hai thanh kiếm này. Hồi 74 tiểu thuyết Đông Châu Liệt Quốc của Phùng Mộng Long cũng tả rất kỹ câu chuyện làm kiếm của hai vợ chồng Can Tương, Mạc Tà. Nhà thơLý Thương Ần thờiVãn Đường trong bài thơ Tặng tư huân Đỗ thập tam viên ngoại đã có câu thơ: Danh tổng hoàn tằng tự Tổng Trì.
Tâm thiết dĩ tòng Can Mạc lợi, Dịch: Tên Tổng mà mang tự Tổng Trì Lòng thép đã như gươm báu sắc. Nhà văn Kim Dung trong tác phẩmViệt Nữ Kiếm của mình cũng đã nhiều lần nhắc tới hai thanh Can Tương và Mạc Tà. Ngọn núi tương truyền là nơi đúc kiếm của Can Tương và Mạc Tà, nay thuộc DứcDĐức Thanh, Chiếc Giang về sau đã được đặt tên là Mạc Can Sơn (莫干山) để kỷ niệm câu chuyện về hai vợ chồng. Ngày nay Mạc Can sơn đã trở thành địa điểm nghỉ dưỡng thu hút đông khách du lịch ở tỉnh Chiết Giang.
http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Morganshan_side.JPG">  ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 8:10pm
|
Chuyện bên lề " Can Tương Mạc Tà "
Thái Bút Mạc Tà .  Ông là một nhà báo lớn, tên tuổi ông gắn với những sự kiện lớn và nhất là những vụ chống tham nhũng tiêu cực. Mấy chục năm tiên phong trong một mảng đề tài chông gai, đầy cạm bẫy nhưng ông đã vượt qua với nhiều thắng lợi mà không hề bị trầy xước. Ông quả là một nhà báo bậc thầy. Mãi cho đến bây giờ, khi đã nghỉ hưu, tinh thần “kiến nghĩa bất vi vô dũng dã” trong ông vẫn đầy ăm ắp. Nhân ngày Báo chí Việt Nam 21-6 năm nay, tôi muốn tặng ông một bức thư pháp với nội dung toát lên được tính cách và khí phách của ông, cũng như của đội ngũ những người làm báo chân chính. “Bút trực, tâm thanh”- bút thẳng lòng trong chăng?! Đúng nhưng đơn giản quá. “Thiết thạch can trường”- kiên trinh như sắt đá chăng?! Khô khan quá, cũng không hợp với tính cách rất nghệ sĩ của ông… Mang tất cả tâm sự ấy đến nhà cụ Nguyễn Văn Bách- nhà nho thâm hậu, đại thư pháp gia, tôi xin cụ cho mấy chữ. “Để bác nghĩ thêm nhé”- bàn mãi rồi cụ hẹn đến chiều. Buổi chiều, cụ viết mấy chữ tuyệt hay “Thái Bút Mạc Tà”. “Thái bút” là chữ của Đỗ Phủ (712-770) viết trong bài Thu Hứng, cụ Nguyễn Văn Bách giải thích: Thái bút tích tằng can khí tượng Bạch đầu ngâm vọng khổ đê thùy Xưa từng vẫy bút vua kinh động Đầu bạc ngâm thơ não khổ đa. Những câu trước Đỗ Phủ nhớ lại những gì bút ông đã từng viết lên, nào là Đất cũ Côn Ngô vua ngự qua Mỹ Bi Tử Các bóng non sa Phụng hoàng đậu mãi cành ngô biếc Anh vũ mổ hoài hạt nếp hoa Người đẹp mừng xuân gom cánh trả Quần tiên thuyền lướt ngắm chiều tà. Mà không chỉ Đỗ Phủ, trong văn chương chữ “Thái Bút” xuất hiện không ít: Phong phi phi Vũ phi phi Phong vũ tần thôi thái bút huy - Mưa trôi đi, Gió trôi đi , Mưa gió giục hoài cầm bút thơ… Hay trong một bài từ, Hạ Chú (1063- 1120) có câu ” Thái bút tân đề đoạn trường cú Thí vấn nhàn sầu đô kỷ hử? Thái bút đoạn trường mới đề câu, Thử hỏi nhàn sầu chừng mấy hả?! “Thái bút” còn có điển cố nói là “cây bút năm màu” thần diệu. Ngày xưa các cụ không làm báo, bút chủ yếu để sáng tác thơ văn, rồi ghi chép từ chương tấu sớ, và để lại nhiều giai thoại nhất là những người làm sử. Không ít người đã mang cả mạng sống của mình ra để cây bút được viết đúng sự thật, đúng nỗi lòng mình đang chất chứa, bất chấp cả uy quyền của vua chúa. Nhà báo hôm nay cũng đang có “Thái Bút” trong tay, không chỉ bút bi, bút sắt mà cả bút điện tử, với những cú di chuột trên bàn là cây bút của họ kết nối với cả thế giới. “Mạc Tà” nghĩa là không thay đổi, không bị uốn cong, nhưng nó còn là tên một bảo kiếm lừng danh. Truyền thuyết kể rằng, Can Tướng phụng mệnh Ngô Vương Hạp Lư đúc kiếm, nung đã lâu mà kim loại không dung hợp được với nhau, sau cùng người vợ ông là Mạc Tà phải nhảy vào lò (để tế thần lửa). Hai thanh kiếm đúc thành công, một dương một âm tên gọi là Can Tướng và Mạc Tà, trở thành cặp song kiếm nổi danh của nước Trung Hoa xưa. Nói đến kiếm, lại nhớ “Thái Bút Hoa My” là một thế võ tuyệt chiêu mà Tiểu Long Nữ và Dương Quá đấu với lão già Công Tôn trong “ Thần Điêu Đại Hiệp” của Kim Dung. “Thái Bút Mạc Tà”, dùng bút như dùng kiếm. Ngày xưa Nguyễn Đình Chiểu đã viết “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”, tức là cụ cũng coi bút như kiếm vậy. Đã dùng kiếm để thi đấu thì kiếm thuật phải tinh thông, khi công khi thủ phải khéo léo để không bị hở sườn, không bị thua cuộc. Đó là sự nhanh nhạy, sắc bén trong kỹ thuật, dũng cảm trong ý chí… Hơn nữa, nội lực phải cao mới bền sức và đường kiếm mới mạnh mẽ. Mạnh mẽ để bảo vệ được lẽ phải, bảo vệ được công lý và để đấu tranh có hiệu quả trước tham nhũng, tiêu cực, bất công. Nhờ những thanh kiếm mạnh mẽ và ngay thẳng như thế mà người ta biết đến “sức mạnh của báo chí”, sức mạnh có sức công phá và lan truyền ghê gớm, nhất là trong thời buổi của thông tin hiện nay. Nếu không có đủ những phẩm chất đó thì có kiếm đấy mà chả làm gì được ai, như ngày xưa Hàn Tín đeo kiếm mà phải chui qua háng con nhà bán thịt. Đeo kiếm đấy mà bị làm nhục như chơi. Chưa kể, không khéo “chơi dao dễ đứt tay”… *“ Sự giám sát của công chúng và báo chí là con đường tốt nhất để toàn xã hội hợp sức xây dựng bộ máy công quyền trong sạch, vững mạnh”- * “báo chí là tấm gương tinh thần trong đó nhân dân nhìn thấy bản thân mình”… * “là con mắt sáng suốt của tinh thần nhân dân, là hiện thân sự tin cậy của nhân dân đối với bản thân mình, là những dây liên hệ biết nói, gắn liền các cá nhân với nhà nước”. Để hoàn thành được nhiệm vụ này thì báo chí lại càng phải mạnh và phải sắt bén như kiếm. Hơn nữa, cũng phải có một hành lang pháp lý thật tốt để báo chí được phát huy sức mạnh của mình, để bảo vệ được các nhà báo. Đấu kiếm mà không có luật, hay có nhưng "lờ mờ" thì cao thủ cũng thua kẻ tiểu nhân… “Thái Bút Mạc Tà”- với mục tiêu cụ thể là những tác phẩm báo chí hay, có tác động thiết thực, có ý nghĩa với đời sống xã hội, ngòi bút không bị bẻ cong là một khát vọng của mỗi nhà báo và cũng là kỳ vọng của toàn dân… Ảnh: Bức thư pháp “Thái Bút Mạc Tà”- . Thủ bút của cụ Lỗ Công Nguyễn Văn Bách. Tài liệu sưu tầm trên internet ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 9:09pm
|
Nguyễn Tử Quang Điển hay tích lạ
Lão tiều phu hay con hạc đen Núi Na ở thôn Quần Ngọc, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Trên đỉnh núi có chùa xưa, tục danh là Tiên am. Phía tả có động thâm u. Đời nhà Trần, Hồ (1225-1407) có một tiều phu ẩn cư ở đấy. Người ta gọi là Hoàng My tiên sinh. Một hôm Hồ Hán Thương đi săn đến đấy, bỗng gặp một lão tiều phu vừa đi vừa hát: Na chi sơn hữu thạch toàn ngoan Thụ thương thương Yên tịch mịch Thủy sàn sàn Triêu hề ngô xuất Mộ hề ngô hoàn Hữu y hề chế kỹ, Hữu bội hề nhận lan Thát bài thanh hề bình hiểu chướng, Điền hộ lục hề chẩm tình than. Nhậm tha triều thị Nhậm tha sa mã Tri trần bất đáo thử giang san, U thảo Tống triều cung kiếm Cổ khâu Tấn đại y quan. Vương Tạ phong lưu Triệu Tào sự nghiệp, Toán vãng cổ lai kim khanh tướng Trạch triện đài man Tranh như ngã trạo đầu nhất giác Hồng nhật tam can. Tạm dịch: (Bản dịch của Trúc Khê) Núi Na đá mọc chênh vênh, Cây tùm um, nước long lanh khói mờ. Đi về hôm sớm thẩn thơ, Mình dư áo lá, cổ thừa chuỗi hoa. Non xanh bao bọc quanh nhà, Ruộng đem sắc biếc xa xa diễu ngoài. Ngựa xe võng lọng thây ai, Nước non riêng chiếm, bụi đời khôn vương. Áo đai đời Tấn gò hoang, Kiếm cung triều Tống dưới làn cỏ xanh Sự đời bao xiết mong manh, Phong lưu Vương, Tạ, công danh Triệu, Tào Từ xưa khanh tướng ngôi cao, Đá mờ rêu phủ đã bao nhiêu rồi. Sao bằng ta được thảnh thơi, Giấc mai bừng tỉnh, mặt trời lưng không. Hán Thương nghe hát cho đó là một vị ẩn giả, bèn truyền thị thần đi theo vào động. Thấy trên vách đá có đề hai khúc ca "Ái miên" (Thích ngủ) và khúc "Ái kỳ" (Thích đánh cờ), thị thần xin mời tiều phu về triều. Tiều phu không bằng lòng nói: - Nghiêm Tử Lăng không lấy chức Gián nghị ở Đông Đô mà đổi cái thú yên ba sông Đồng Lại. Khương Bá Duy không vì họa đồ của Thiên tử mà làm nhơ cái cảnh sơn thủy Bành Thành. Sứ thần về tâu lại, nhưng Hán Thương bảo đi mời một lần nữa, mang theo một cỗ an xa, quyết mời cho kỳ được. Nhưng đến nơi chỉ thấy cửa động rêu mọc phủ cả, gai góc lấp mất đường đi, trên vách đá có hai câu thơ đề bằng nhựa cây: Kỳ La hải khẩu ngâm hồn đoạn, Cao Vọng đầu khách tứ sầu Nghĩa: Cửa biển Kỳ La hồn sẽ dứt, Đầu non Cao Vọng khách đeo sầu. Sứ thần về kể lại; Hán Thương nổi giận, khiến người đến đốt núi ấy. Chỉ thấy một con hạc đen từ trong núi bay bổng lên, liệng múa giữa không trung, mà không thấy giấu tích tiều phu đâu cả. Về sau, hai cha con họ Hồ là Quý Ly và Hán Thương đều bị xảy ra tai họa đúng như hai câu thơ báo trước của lão tiều phu. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 9:11pm
|
Nguyễn Tử Quang Hà Đông sư tử Trần Tạo tự Quý Thường, người đời nhà Tống, quê ở Vĩnh Gia. Vợ của Trần họ Liễu vốn có tính ghen dữ ghê gớm. Quý Thường rất sợ vợ nhưng rất có lòng tôn sùng đạo Phật. Hằng ngày ngồi đọc kinh, vợ lấy làm bực, la hét om sòm, nhưng Trần vẫn điềm nhiên, không dám cự một tiếng. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 9:14pm
|
Nguyễn Tử Quang
Thâm nghiêm kín cổng cao tường, hay: và: ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 28/Nov/2010 lúc 9:18pm
|
Nguyễn Tử Quang Lam Kiều
"Lam Kiều" chỉ chỗ tiên ở hay người đẹp ở, hoặc chỉ gặp duyên tốt đẹp... như gặp duyên với tiên. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 7:55am
|
Nguyễn Tử Quang
------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 7:57am
|
Nguyễn Tử Quang Lá thắm đưa duyên Triều vua nào cũng vậy, nhiều giai nhân tuyệt sắc trong nước được tuyển vào cung để làm cung nữ. Họ là những giai nhân bạc mạng, đi chẳng có về, suốt đời chịu cảnh lạnh lùng, buồn tủi, sầu đau trong chốn thâm cung. Thâm nghiêm kín cổng cao tường, hay: và: ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 8:07am
|
Nguyễn Tử Quang
Quan Diệp Nhược thường đi buôn bán nơi xa. Mỗi chuyến đi có cả hàng tháng. Và, mỗi chuyến đi như thế, chàng đều có hẹn ngày về với nàng. Đúng ngày, nàng Tần Thúy Hải đến đón người yêu. Lần nào cũng đúng hẹn cả. Thời gian xa nhau không lâu nhưng họ đều cảm thấy dài đăng đẳng. Nỗi nhớ thương vẫn canh cánh bên lòng. Nhưng vì sự nghiệp, họ đành phải chịu đựng và cầu mong ngày tái ngộ. Đến ngày hẹn, nàng Tần trang điểm, hớn hở vui tươi để ra đón người yêu. Nàng mỏi mắt trông chờ suốt ngày đêm mà không thấy bóng chàng trở về. Rồi ngày này sang ngày khác, mấy lần thu qua đông đến nàng mỏi mòn chờ đợi, nhưng người yêu xưa lại chẳng thấy về, tin tức cũng vắng bặt. Hay là chàng đã bỏ mình nơi đất khách quê người? Nàng quằn quại sống trong cảnh sầu thương, mong nhớ. Theo tục lệ ở địa phương, những gái tiết trinh chết được hỏa táng thi hài. Lửa đã đốt cháy người trinh nữ, xương thịt nàng Tần đã trở thành tro bụi, nhưng khi người ta bới đám tro tàn lạnh lẽo ấy bắt gặp một quả tim đóng thành một khối long lanh như ngọc. Lửa không sao đốt cháy, búa đập cũng không tan. Ai cũng lấy làm lạ, cho đó là khối tình u uất của nàng vì tương tư thương nhớ người yêu, vì quá đau khổ nỗi duyên phận bẽ bàng... Tuy thân xác đã tiêu tan mà khối tình vẫn còn mãi mãi. Nhưng rồi, một hôm Quan Diệp Nhược lại trở về. Sở dĩ chàng sai lời hẹn ước vì chàng gặp phải tai nạn bất ngờ. Ngày về giữa đường chàng bị giặc cướp cả tiền bạc, thuyền bè, làm chàng phải lênh đênh phiêu bạt, lại lâm trọng bịnh, tưởng là bỏ xương nơi đất khách. Tiếng hát của Trương lại đồng vọng rót vào lầu tây của một quan Tể tướng, làm động lòng của nàng trinh nữ Mỵ Nương. Mỗi đêm, nàng đứng tựa bên lầu chờ nghe tiếng hát của chàng Trương. Một mối tình thầm kín, sâu xa giữa nàng tiểu thư, con quan Tể tướng với anh lái đò ngày càng thắm thiết, mặn nồng. Biết con gái say mê tiếng hát anh lái đò, quan Tể tướng cho đòi Trương Chi đến. Nhưng thảm thay, diện mạo của Trương Chi quá xấu xí, Mỵ Nương trông thấy chán nản, bịnh tương tư lại khỏi hẳn. Sử ta cũng có chép: ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 8:12am
|
Nguyễn Tử Quang Trường Hận Ca Hoàng đế Đường Huyền Tông, họ tên thật là Lý Long Cơ, sau này hay gọi là Đường Minh Hoàng, nhà vua thứ chín đời nhà Đường (618-907). Lúc thiếu thời là một người anh vũ, có tài thao lược. Dưới triều đại của ông, đất nước được thanh bình. Nhưng mấy năm sau cùng, nhà vua đã 50 tuổi, đâm ra si mê Dương Quí Phi tức Dương Ngọc Hoàn, lại tin dùng bọn Dương Quốc Trung (anh họ của Dương Quí Phi), Lý Lâm Phủ, ... nên quốc chính ngày càng suy tệ. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: Hoa Hạ
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 8:19am
|
Đọc sử Tàu, ai cũng biết qua vua Đường Minh Hoàng và Dương Quí Phi nhà vua tuy già nhưng vẫn đa tình và rất mực phong lưu. Còn Dương Quí Phi tức Dương Ngọc Hoàn là một giai nhân có một sắc đẹp nứt vàng tan đá. ------------- Trời mưa không lớn lắm Nhưng đủ ướt đôi đầu Cuộc tình không lớn lắm Nhưng chiếm hết đời nhau. Hoa Hạ |
Người gởi: mykieu
Ngày gởi: 29/Nov/2010 lúc 5:34pm
|
Dear Hoa Hạ,
Bấy lâu ghé "Vườn Hoa" của Hoa Hạ , đọc nhiều Điển Hay Tích Lạ . Cám ơn Hoa Hạ nhe.
Xin gửi vào đây "một đóa hoa" mk vừa nhận được . Mong làm sân vườn nhà Hoa Hạ thêm tươi thắm.
Trong PPS , nhiều Mỹ Nhân Trung Hoa đã gắn liền nhỮng điển tích : Lạc nhạn , Trầm ngư , Hoa nhượng , Bế nguyệt ,....
Bài viết của Miên Du DaLat còn đính chính & bổ sung tài liệu về Trác Văn Quân.
MỜI CẢ NHÀ CHIÊM NGƯỠNG NGƯỜI ĐẸP.
 mk
 http://xa.yimg.com/kq/groups/28488987/1209754324/name/Chinas%20Old%20Time%20Beauties.pps - - China's Old Time Beauties.pps ------------- mk |
Người gởi: lo cong
Ngày gởi: 08/Mar/2011 lúc 12:13am
------------- Lộ Công Mười Lăm |