Thương Nhớ Quá! Việt Nam Cộng Hòa

Sáng sớm hôm nay, buổi sáng cuối tháng mười hai năm 1974 bỗng nhiên trời có mưa và rất lớn. Tôi bị thức giấc vì tiếng mưa rơi quá mạnh trên mái tôn. Tôi nằm im nghe mưa rơi và mắt thì cứ đăm đăm nhìn ra ngoài cửa sổ. Tôi ngạc nhiên khi tháng này vẫn còn mưa. Tôi nhìn mưa và nhìn bầu trời đầy mây đen mà lòng thì không vui. Tôi đang nghĩ về mấy đứa bạn trong đơn vị nay đã ra người thiên cổ. Không biết giờ này đơn vị đang hành quân hay nằm hậu cứ. Nếu đang hành quân mà có mưa thì thường có gió mạnh, một điều quả là cực khổ cho người lính khi phải lội sình lội rừng tìm địch. Lính đi hành quân sợ mưa vì mọi thứ đều trở nên nặng nề. Nhứt là nước vô trong giày rất khó chịu khi di chuyển. Chân ngâm nước lâu ngày bị nước ăn chân vừa đau vừa có mùi rất hôi. Việt Cộng thì cứ như là lũ chuột cống vậy. Chúng chỉ được trang bị đôi dép râu nên chúng nhanh chân chui rúc trong các hang động làm cho người lính không biết đâu mà tìm.

Hơn một tiếng đồng hồ trôi qua rồi mà tôi vẫn nằm im. Tờ lịch trên tường làm cho tôi chợt nhớ hôm nay là đúng năm tháng ngày tôi bị thương. Và, tôi cũng được tròn hai mươi bốn tuổi. Hai mươi bốn năm trước tôi được sinh ra và lớn lên nơi miền cao nguyên gió núi mưa rừng. Khi tôi đang vui học cùng thầy cô và bạn bè thì chiến tranh ý thức hệ không những vẫn đang xảy ra ở những khu dân cư thưa thớt hoặc trong những khu rừng rậm, mà đã xâm nhập vô các thành phố đông dân cư và gây ra những thảm cảnh thật thê lương.

Khi tôi vừa đậu tú tài, tôi đã từ giã học đường và thầy cô cùng bè bạn để lên đường làm bổn phận của người thanh niên trong thời chiến. Sau chín tháng quân trường, tôi được đi học tiếp khóa Rừng Núi Sình Lầy tại Dục Mỹ. Bốn mươi hai ngày với khóa học nổi tiếng khắc nghiệt của binh chủng Biệt Động Quân rồi cũng qua. Và, tôi được chính thức cầm súng chiến đấu. Một ngày kia trong buổi chiều tàn, tôi đến căn hầm của đơn vị trưởng để họp. Ngoài ông đơn vị trưởng còn có thêm ba vị sĩ quan và tôi. Đang họp thì căn hầm bỗng rung lên, đất và đá bay ào ào rồi căn hầm bị sụp đổ hết ba phần tư. Mùi khói đạn nồng nặc làm cho tôi bị ngạt thở rồi bất tỉnh. Đến tờ mờ sáng hôm sau khi tiếng đạn pháo bớt dần, tôi được mấy người lính đem ra khỏi căn hầm thì mới biết mình còn sống nhưng đã bị thương nặng. Năm người có mặt trong căn hầm thì chỉ có hai người là, Thiếu úy Lương mới rời trường Võ Bị Quốc Gia được hơn ba tháng và tôi… được sống sót. Cũng từ hôm đó tôi đã trở thành thương phế binh. Thiếu úy Lương may mắn chỉ bị vài vết xước trên cánh tay nên anh đã thay ông Đại đội trưởng chỉ huy phản công. Lương nhìn tôi nói: “Ông và tôi may mắn, nhưng ông phải từ giã vũ khí. Ông nhớ luôn cầu nguyện cho chúng tôi nhé”. Tôi đau quá nên không nói được ra lời. Tôi nắm tay Thiếu uý Lương thật chặt như xác nhận là tôi sẽ làm theo như Lương yêu cầu. Và, hằng ngày tôi vẫn cầu nguyện cho quê hương, cho đơn vị; luôn giữ chặt tay súng để đem bình an và hạnh phúc đến cho đồng bào.

Tôi ngồi lên và lần bước đến bên cửa sổ nhìn ra ngoài trời. Bên ngoài, mưa vẫn lớn nên đường sá vắng tanh. Mấy người đàn bà bán hàng rong quen thuộc đang đứng trú mưa dưới mấy mái hiên nhà bên kia đường và đang nói chuyện, nhưng thỉnh thoảng mấy bà ngước mặt nhìn lên trời cao như muốn hỏi ông trời, sao lại mưa chi vào tháng này? Vì trời mưa nên sáng hôm nay tôi không nghe tiếng rao hàng của mấy bà; vốn thường vang vọng vô đến tận trong phòng ngủ tôi.

Hiện tại thì bầu trời đã bớt u ám. Tất cả báo hiệu một buổi sáng sẽ đẹp lại và ấm áp. Tôi ngồi ăn sáng trong phòng ăn. Bà chủ nhà mà tôi mướn phòng đã chuẩn bị bữa ăn sáng cho tôi rất chu đáo rồi đi chợ hoặc đi công việc. Cả căn nhà dường như cũng đang quạnh quẽ vì chưa có ánh sáng mặt trời. Để tiết kiệm điện cho bà chủ nhà, tôi chỉ mở một ngọn đèn điện 40 wat. Ăn xong, tôi gom những mảnh vụn bánh mì trên mặt bàn lại. Một tiếng động mạnh phía nhà trước làm cho tôi giật mình nhìn lên đó nhưng không thấy bà chủ nhà bước vô. Tôi cặp cái nạng vô nách và lần bước lên nhà trước. Tôi nhìn thấy một tờ nguyệt san Phụ Nữ Diễn Đàn nằm dưới sàn nhà mà có lẽ người bỏ báo tháng cho cô con gái nhỏ của bà chủ nhà vừa đem đến. Tôi ngồi ngã người ra ghế và suy nghĩ tiếp.

Saigon hôm nay không còn bình yên như thuở nào nữa. Không còn trẻ em vui chơi chạy nhảy trên từng con đường vì những cuộc biểu tình của đám sinh viên thân cộng và thành phần đối lập, cùng những trò khủng bố đê tiện của Việt Cộng xảy ra gần như hằng ngày; vậy mà người dân lao động vẫn cứ tươi cười như chẳng có gì xảy ra cả. Họ phải sống và phải lo cho gia đình thì họ phải làm việc như thường ngày chứ không thể ngừng lại được. Gia đình tôi khuyên tôi nên ở lại Saigon, vì vậy tôi phải mướn phòng ở đây cho tiện chờ đến ngày đi tái khám và rồi chờ ngày ra Hội Đồng Y Khoa.

Tôi đứng lên đi thay bộ quần áo tươm tất rồi kẹp đôi nạng vô nách và tập tễnh bước ra cửa trước. Tôi muốn đi quán uống cà phê vì trời đã quang đãng và phong cảnh xung quanh như vừa được rửa sạch. Tôi nhìn lên trời cao. Bây giờ những làn mây nhỏ làm nổi lên màu xanh trên không. Tia sáng ấm của mặt trời thấm qua da thịt làm cho cái chân tôi bớt đau nhức.Tôi khập khễnh bước nhưng trong đầu lại cứ nghĩ về những người bạn trong đơn vị.

Chân của tôi vẫn còn đau nhức mỗi khi trời lạnh. Bỗng, trong đầu tôi hiện ra hình ảnh cô y tá ở bệnh xá dã chiến của tiểu khu khi tôi được đưa từ chiến trường về đó sau ba ngày bị thương. Đơn vị tôi đụng trận ở vùng quá hiểm trở nên việc tải thương có bị chậm. Cô y tá tên Ngọc Hoa đã cùng vị bác sĩ có mặt khi chiếc trực thăng tải thương đáp xuống, và, cô đã săn sóc cho cái chân của tôi. Hôm đó bệnh xá có quá nhiều thương binh và cái chân của tôi thì có mùi hôi thật khó chịu. Tôi cảm thấy khó chịu vì cái mùi hôi đó, thế nhưng cô Ngọc Hoa thì làm như không thấy khó chịu gì cả. Khi tôi tỉnh dậy sau khi bị chụp thuốc mê, tôi mới biết mình đã bị cưa mất bàn chân. Người mà tôi gặp đầu tiên cũng chính là cô y tá Ngọc Hoa. Cô cười thật tươi và nói: “Em tưởng anh bị cưa lên tới đầu gối rồi đó chứ. Cũng may. Bây giờ thì chân của anh không còn bị hôi nữa”. Trong lúc tôi đau buồn vì không ngờ mình trở thành thương phế binh quá sớm, thì, cô Ngọc Hoa đem lại cho tôi ly cà phê sữa nóng. “Mời anh uống chút cà phê cho ấm” – Tôi vui sướng đón nhận ly cà phê.“Cám ơn cô nhiều lắm”. Uống cạn phân nửa ly cà phê tôi đã thấy tỉnh tảo lại rất nhiều. Tôi nhìn thấy bảng tên trên ngực cô, tôi khen thật lòng: “Cô Ngọc Hoa đẹp mà lại cũng rất dễ thương nữa. Bị đau mà gặp cô Ngọc Hoa thì dù có đau đến đâu cơn đau cũng phải tan biến ngay”.  Cô Ngọc Hoa cười thật tươi. “Dạ, cám ơn lời khen của anh. Thấy mấy anh bị thương đau đớn mà em thấy tội nghiệp quá”. – “Phụ nữ là rường cột của xã hội. Chính những lúc như thế này mới thấy người phụ nữ  quan trọng như thế nào”. Cô Ngọc Hoa mỉm cười và mặt đổi qua màu đỏ. Cô quay lưng đi ra cửa vì có cô y tá bạn đến tìm cô.

Từ lúc đó cho đến hai ngày sau khi tôi được chuyển đến Tổng Y Viện Cộng Hòa, cô Ngọc Hoa luôn mời tôi ăn và uống những thứ mà phải mua ở câu lạc bộ mới có. Niềm vui của tôi vừa có thì lại bị sút giảm vì phải chuyển đến nơi khác điều trị. Hôm tôi chuyển đến nơi mới, cô Ngọc Hoa không có mặt nên tôi có viết để lại vài chữ cám ơn cô và rất mong sẽ được gặp lại cô. Một tháng sau tôi được tin bệnh xá dã chiến có cô y tá tên Ngọc Hoa bị Việt Cộng pháo kích dữ dội nên người chết rất nhiều. Tôi cầu nguyện và hy vọng cô Ngọc Hoa không nằm trong những người xấu số.

Uống cạn ly cà phê, tôi định cầm bình trà lên thì khi nhìn ra cửa tôi thấy một cô gái trẻ đang bước vô quán. Nhìn cô gái, tôi giật mình như không tin vào đôi con mắt của mình. Rõ ràng cô gái là cô Ngọc Hoa y tá đây mà. Cô Ngọc Hoa không nhìn thấy tôi nên tôi nhìn theo cô cho đến khi cô đi đến ngồi ở cái bàn phía trong cùng và kêu nước uống. Tôi chống nạng đi đến bàn của cô. Cô Ngọc Hoa vừa nhìn thấy tôi đến gần liền kêu lên vẻ vui mừng, nhưng, trên khuôn mặt cô lại lộ vẻ như hốt hoảng: “Anh Tâm. Em… em… rất mừng gặp lại anh, anh khỏe không?”  Tôi vui quá nên không để ý đến sự hoảng hốt của cô: “Cám ơn cô Ngọc Hoa tôi rất khỏe. Cô Ngọc Hoa … mọi chuyện bình an chứ?”. Cô Ngọc Hoa chưa kịp trả lời thì tôi hỏi tiếp cô về vụ bệnh xá bị Việt Cộng pháo kích hôm nào. Cô Ngọc Hoa nói: “Tiểu khu… không xa những khu rừng nên thỉnh thoảng vẫn bị lãnh pháo của Việt Cộng, nhưng không bị nặng như lần vừa rồi. Thật may là hôm đó em đi công tác nên thoát nạn. À, cái chân của anh… ra sao rồi anh Tâm?”. – “Thỉnh thoảng vẫn bị đau một chút nếu trời lạnh, nhưng bây giờ thì không”. Cô Ngọc Hoa và tôi ngồi bên nhau thật lâu và nói đủ thứ chuyện cho đến khi cô Ngọc Hoa từ giã tôi nói là phải đi vì có công việc.

Mảnh đất bề rộng mười tám thước và bề dài hai mươi ba thước mà tôi phải nhận nếu không muốn đi đến miền Trung. Dù vùng này còn hoang sơ nhưng cũng còn là miền Nam. Một cái hố lớn và đầy nước nằm trong mảnh đất mà tôi nghĩ đó là hố bom do máy bay B52 tạo ra khi đang còn chiến tranh.  Vùng này ngày trước là căn cứ của Việt Cộng. Trên mảnh đất của tôi có dựng sẵn một căn nhà lợp lá bốn thước bề ngang và sáu thước bề dài. Bốn vách được che chắn bằng ván cây mỏng nhưng không liền nhau. Mảnh đất vỏn vẹn chỉ có vậy.

Sáng sớm hôm nay, buổi sáng giữa tháng mười hai năm 1977, và, tôi mệt quá nên ngồi bệt xuống nền đất đưa mắt nhìn mông lung về phía trước. Mặt trời chưa lên nên tôi cũng không thể làm gì được. Tôi đang suy tính cách nào để lấp lại hố nước trong khi sức khỏe của mình lại quá sa sút. Nhìn mảnh đất lòng tôi không khỏi bùi ngùi và đau đớn bởi vẻ hoang sơ của nó. Tôi một thân một mình lại bị thương tật nữa thì làm sao có sức để tạo được cuộc sống yên lành nơi vùng đất chỉ có rừng với rừng mà thôi. Chung quanh vắng ngắt vì những căn nhà trong khu này không một bóng người. Những người từng đến đây đều trốn về lại Saigon hay nơi nào đó nên quang cảnh u tịch và hơi lạnh lẽo làm tôi cảm thấy rờn rợn. Tự nhiên từ miệng tôi thốt ra những lời cầu xin: “Hỡi các linh hồn đang quanh quẩn nơi đây. Tôi là người cùng khổ trong cái xã hội đói khổ và thù hận này, vì vậy tôi xin các linh hồn cho tôi được yên lành. Tôi hứa khi nào tôi có chút đỉnh tiền tôi sẽ mua trái cây cúng các linh hồn”.

Tôi chợt nhớ đến thằng Hùng, Trung đội trưởng và thằng Hải, Trung đội phó người nhái;  là hai thằng bạn thân cùng cầm viết trong cùng lớp học khi còn nhỏ mà sau này lại cùng cầm súng… bây giờ hai đứa trôi dạt nơi nào. “Hai đứa mày và gia đình có bị đầy đọa ở chốn rừng thiêng nước độc nào không? Có khi nào ba đứa mình sẽ được gặp lại nhau nữa không?” Tôi buồn quá nên cũng không biết phải làm gì cho hết buổi sáng hôm nay. Tôi thèm ly cà phê quá nhưng phải nhịn vì… vô phương. Cũng may là tôi chưa bao giờ hút thuốc, chứ không thì lại thêm một cái khổ nữa.

Tôi giật mình nhìn ra con đường đất nhỏ. Tôi vừa bàng hoàng vừa lo lắng khi nhìn thấy một người phụ nữ trong bộ đồ “cách mạng” với cây súng ngắn đeo bên hông, đang đi vô nhà tôi. Lúng túng nên tôi lùi lại vài bước như muốn tránh mặt người phụ nữ. Không thể né tránh được nên tôi đành đứng im nhưng trái tim thì đập dồn dập như muốn nổ tung trong lồng ngực. Tôi cảm nhận ngay sự lo sợ quá vô lý của tôi, dù sao thì “cách mạng” cũng đã biết hết về tôi rồi vì tôi đã phải khai rõ lý lịch khi bị tập trung. Tôi bình tỉnh nhìn ngay mắt người nữ cán binh mà tôi từng quen biết.

Người nữ cán binh “cách mạng” chính là cô y tá Ngọc Hoa; đang đứng trước mặt tôi với gương mặt và dáng điệu có vẻ ngượng ngùng. Cô Ngọc Hoa mặc dù đang khoác trên người bộ đồ của uy lực, của khủng bố và của chết chóc, nhưng, gương mặt cô nhìn tôi không một chút đe dọa hay hận thù. Cô nhìn xung quanh và khi biết chắc không có người nào khác ngoài cô và tôi, cô lên tiếng: “Anh Tâm, anh hãy cầm ít tiền này và anh mau mau đi khỏi nơi này, hoặc, anh trở về lại Saigon ngay đi. Anh không thể sống nổi ở đây đâu. Còn chuyện của em thì dài dòng lắm nên không thể kể ra ngay bây giờ được”. Tôi không một chút e dè hay tự ái, tôi cầm ngay số tiền mà cô Ngọc Hoa đưa. Tôi chưa kịp nói lời cám ơn thì cô Ngọc Hoa đã quay lưng bước đi thật nhanh như bị có người đuổi theo phía sau. Tôi chợt nhớ hôm cô Ngọc Hoa và tôi gặp lại nhau trong quán cà phê gần nhà tôi trọ. Hôm đó cô Ngọc Hoa lộ vẻ hoảng hốt khi bất ngờ thấy tôi xuất hiện. Có lẽ cô sắp phải thi hành công tác khủng bố nên mới cỏ thái độ như vậy chăng. Giờ đây tôi đã hiểu được là, tại sao bệnh xá tiểu khu luôn bị pháo kích nhưng cô Ngọc Hoa thì luôn được bình an.

Tôi tập tễnh bước ra khỏi vùng tử địa. Tôi sẽ không bao giờ quay lại nơi chốn này nữa, dù có bị bắt lại tôi vẫn sẽ trốn tiếp.

Tôi không ngủ được nên dậy sớm. Chỉ vài tuần nữa là năm cũ sẽ qua đi và năm mới sẽ đến. Tết dương lịch – Tết của Tây –  làm tôi nhớ quê hương miền Nam Việt Nam mà tôi đã rời xa cũng gần mười hai năm. Cả đêm tôi không thể nào nhắm mắt được đến nửa tiếng vì câu chuyện của người bạn thân lâu ngày mới gặp lại, nên lòng tôi cứ thổn thức nhớ về quê hương và những kỷ niệm.

Tôi vẫn nằm co người trong cái mền để nhớ lại buổi gặp gỡ hy hữu và cũng là lần đầu vào buổi chiều hôm qua; với một người bạn thân tên Hải. Hải từng là Trung đội phó người nhái và là một trong hai người bạn rất thân từ lúc còn nhỏ. Hải sau khi bị đi tù cải tạo về rồi trở thành… người bạn đời với người phụ nữ mà “nàng”  và tôi từng gặp lại nhau trong nhiều hoàn cảnh vừa mừng vừa tủi lại vừa lo. Hải kể cho tôi nghe một câu chuyện mà tôi sẽ không bao giờ quên:

“Ngọc Hoa – Hứa Thị Ngọc Hoa – là Cửa hàng trưởng chuyên phân phối thực phẩm theo tem phiếu cho đồng bào. Ngọc Hoa không ngờ sự đóng góp của mình cho cái gọi là “cách mạng”,  đã đem đến cái kết cục vô cùng đau thương và man rợ cho Việt Nam Cộng Hòa. Gia đình phân ly, người người bị khủng bố và bị đầy đọa là chuyện thường xuyên xảy ra sau cái ngày gọi là “giải phóng”. Thế rồi, Ngọc Hoa đã hợp tác với nhóm tổ chức các chuyến ghe vượt biển mà tôi là thành viên trong nhóm. Cửa hàng trưởng Ngọc Hoa đã cung cấp dầu nhớt, thức ăn, nước uống, an ninh bãi bến, và, vũ khí… cho năm chuyến đi thành công. Nhưng, đến chuyến thứ sáu thì Ngọc Hoa nói phải đi vì, “em linh cảm có sự phản bội của một tên công an bất mãn vì cho là mình được chia phần quá ít”. Chuyến đi của Ngọc Hoa được tổ chức rất chu đáo. Nhưng, khi chiếc ghe ra gần đến cửa biển thì bị hai chiếc tàu của công an ập đến và, Ngọc Hoa đã khẩn nài tôi thoát thân một mình. Tôi chỉ kịp nắm lấy bàn tay của Ngọc Hoa và bóp nhẹ thay cho lời chào rồi rời khỏi chiếc ghe. Tôi lặn thật sâu và đã thoát khỏi đám công an đang rọi đèn sáng trưng quanh chiếc ghe.

Ngọc Hoa đứng im lặng ở chỗ có hai chữ bị cáo chờ nghe tòa tuyên án. Thỉnh thoảng Ngọc Hoa ngửa mặt nhìn lên trần nhà rồi quay đầu ra phía sau nhìn tôi với cặp mắt thật buồn. Ngọc Hoa đang nghĩ gì thì tôi không thể biết được, nhưng, tôi thì đang nghĩ, nếu như chuyến đi không bị phản bội thì giờ đây có lẽ Ngọc Hoa và tôi đang ở Hồng Kông chứ làm gì có buổi xử án nàng như thế này. Tôi lo sợ Ngọc Hoa sẽ bị xử tù nhiều năm thì làm sao nàng có thể chịu đựng được những sự đầy ải và trả thù man rợ của bọn quản giáo. Tôi lo sợ như vậy là vì tôi từng được chứng kiến những “ông tòa” xử những người sĩ quan của mình đã trốn trại nhưng không thành công; thật ra đó chỉ là những tên ma cô. Còn những “bà tòa” thì có khác gì những cô gái điếm đâu. Chúng xử theo luật giang hồ, luật rừng rú, nên bọn chúng không cần phải rành luật pháp. Mục đích chính là bọn chúng phải xử theo ý của đảng, mà ai cũng biết đó chỉ là đảng cướp”.

Hải ngưng nói. Hải nuốt nước miếng thật mạnh vô lồng ngực như anh đang nuốt nỗi uất nghẹn vì sự bất lực của mình. Hải kể tiếp với hai con mắt đỏ như đổ lửa và hai giòng lệ chảy ra từ khóe mắt: “Tên ma cô xử án Ngọc Hoa chỉ đọc qua loa bản luận tội không quá mười lăm phút, và, hắn tuyên bản án tử hình cho Ngọc Hoa. Và, như để cảnh cáo những người khác nên chỉ một tháng sau Ngọc Hoa bị đem ra pháp trường mà không cho nàng kháng cáo. Tôi có mặt trong đám người tham dự nhưng chỉ biết đứng nhìn người mình yêu bị những viên đạn ghim vô lồng ngực. Trái tim tôi quặn lên đau đớn như nát tan ra từng mảnh… anh Tâm à”.

Nỗi đau mất người bạn đời mà Hải cho là nàng quá thơ ngây nên bị dụ dỗ làm nội gián chỉ vì nàng tin “tổ chức là những người miền Nam muốn thay đổi một xã hội khác tốt đẹp hơn, chứ nàng không bao giờ nghĩ là do người miền Bắc lãnh đạo. Đây cũng là nỗi đau của nhiều triệu triệu đồng bào miền Nam vì ngây thơ nên tin vô những lời xảo trá nhưng đầy mật ngọt và đã làm mất đi những truyền thống tốt đẹp và cao cả của dân tộc”.

Cả đêm qua tôi cứ như thấy hiển hiện trước mặt cô y tá tên Ngọc Hoa – Hứa Thị Ngọc Hoa – hiền hậu và nhân ái ngày nào; đã đem ly cà phê sữa đến mời tôi… Và cười thật tươi./.

Topa  (Hòa Lan)

QUÁN BIÊN THÙY

Đêm Giao Thừa. Trên ngọn đồi 101, mà ai đã đặt cho cái tên là Quán Biên Thùy, cuộc vui vẫn đang tiếp tục. Đám người ngồi vây quanh bếp lửa. Ánh lửa đủ soi những gương mặt chập chờn và đỏ gay vì hơi rượu. Những người lính già thì yên lặng. Những người lính trẻ thì phấn kích hơn bao giờ. Lần này, họ đòi cho được Mỵ hát. Họ la: “Cô Mỵ phải hát cho chúng tôi nghe một bài. Cô Mỵ phải trổ tài.” Một người cầm cốc rượu đứng dậy, nói với người đại đội trưởng: “Đại úy phải nói làm sao để cô Mỵ hát cho chúng tôi nghe, nếu không, Đại úy phải bị phạt uống đền!” Sau đó, anh ta quay sang đám bạn, hỏi: “Phải không anh em? ” Cả bọn đồng đáp: “Phải!”. Rồi tiếng la gào cổ võ cực độ: “Cô Mỵ, hát đi, hát cho chúng tôi nghe đi cô Mỵ!” “Cho tràng pháo tay cổ động cô Mỵ đi anh em!” “Đại úy, 40 cốc đang chờ Đại úy!” Người đại đội trưởng chỉ biết nhìn cô em gái như cầu cứu “Em cứu anh với, Mỵ”.

Mỵ ngần ngại gật đầu. Người đại đội trưởng thở phào như trút cả một gánh nặng. Anh cảnh cáo:
– Chúng ta cùng vui Giao Thừa. Nhưng tôi xin anh em đừng uống nhiều. Anh em hẳn biết đơn vị chúng ta hiện ứng chiến cho sư đoàn. Sau đây tôi xin nhường lại cho cô em tôi…
Đám lính vỗ tay vang dội. Có người la lên:
– Cô Mỵ thương lính rồi, cô Mỵ hát bài lính chiến xa nhà đi cô Mỵ!

Riêng Mỵ, nàng đứng yên. Chưa lúc nào nàng cảm động như lúc này. Nàng đã có mặt tại một nơi mà nàng chỉ được nghe qua báo chí, hay những lời kể lại. Bởi vì Sài Gòn của nàng bình an quá! Bởi vì đời sống của nàng chỉ biết cuối tuần, chiếc áo dài tha thướt trên vỉa hè Lê Lợi, và ly nước mía ở đường Gia Long. Bởi vì mắt của nàng chỉ thấy bầu trời của Sài Gòn trên những phố lầu bình an, và rừng người yên ổn dạo chơi, không bao giờ bận tâm những gì ở xa, như ngọn đồi 101 này.

Rõ ràng, Sài Gòn của nàng chưa thật sự gần gũi cùng chiến tranh. Đêm nàng có thể trở về khuya và ngày vẫn yên tâm trên trang sách vở. Chiến tranh hình như chỉ xảy ra ở một cõi nào đó. Nàng chẳng bao giờ bận tâm thắc mắc. Nàng chẳng bao giờ lo âu về những tin tức từ chiến trường. Dù miền Quảng Trị nóng bỏng với đại lộ kinh hoàng, dù A Sao, A Lưới đã thấy bóng những chiến xa T54. Dù An Lộc, Bình Long, quân ta vẫn anh dũng trước lớp lớp hàng hàng kẻ thù. Dù bao binh đoàn Bắc quân đang tiếp tục theo đường mòn ************ để tiến về miền Nam. Nàng vẫn chưa biết được sự thật, và cũng vì vậy nàng mới đánh điện tín ra ông anh. Nàng muốn xem cái Quán Biên Thùy mà anh nàng vẫn hằng nhắc ra thể nào. Tờ điện tín đã làm cho anh nàng phải điên đầu: “Em sẽ đón Giao Thừa ở Quán Biên Thùy. Stop. Đón em ở phi trường. Stop. Chuyến bay… Stop.” Anh nàng đã hiểu rõ được cái bướng bỉnh của cô em gái. Lúc nào nó muốn là nó làm. Nó không đợi một câu trả lời… Nó đã thật sự đặt cho anh nó vào một chuyện đã rồi.

Và chuyện đã rồi là cô gái Sài gòn đã đứng ở cửa phi cơ nhìn về khu nhà khách. Nàng mang bộ đồ lính màu hoa rừng, đuôi tóc cột sợi dây thun, đôi kính đen che gần phần trên của gương mặt. Trông nàng vừa có vẻ bướng bỉnh, vừa có vẻ kiêu hãnh. Người đại đội trưởng bảo với người trung đội trưởng: “Con bé cứng đầu bướng bỉnh kia đã đến rồi đấy!” Rồi anh ta cười: “Mày chịu nó không, để tao giới thiệu giùm cho.” Trọng, tên người trung đội trưởng, có vẻ xấu hổ. Dù cõi lòng chàng chợt nổi lên một sự rung động vô cớ. Chàng liên tưởng đến một cánh chim, một hôm nào đậu lại bên khung cửa của đời chàng. Ít ra, có một cánh chim xinh đẹp như thế trong cõi cô liêu này của chàng cũng là một nguồn an ủi lắm rồi. Chàng biết chàng đã bắt gặp một cái gì thân mến nhất mà chàng không thể cắt nghĩa nổi.

Người con gái Sài Gòn đã làm rộn ràng cả nhà đợi. Nàng liến thoắng và nhí nhảnh khác hẳn với đa số cô gái đồng tuổi, thùy mị và đoan trang. Người anh của nàng giới thiệu người đi cùng: “Đây là anh Trọng, Thiếu úy Trọng độc thân.” Anh ta nheo mắt nhìn Trọng. Mỵ đưa tay bắt tay Trọng, rồi nói: “Anh Hai của em có nhắc anh nhiều lần. Hôm nay em mới được gặp.”
– Tôi cũng hân hạnh được đón tiếp một cô gái Sài Gòn.
Trọng trả lời. Đến đây, Mỵ giục anh nàng: “Mau cho em về xem Quán Biên Thùy của anh đi!”
– Không phải của tao đâu, của anh Trọng đấy.
Nàng quay sang Trọng:
– Cắt nghĩa cho em tại sao anh lại đặt là Quán Biên Thùy? Nếu là quán thì phải có cô hàng. Quán anh có cô hàng nào chưa? Cho em biết với.
– Chờ cô Mỵ đấy – Trọng nói.
– Nếu vậy thì quán của anh sẽ bị lỗ nặng. Không tin anh hỏi anh Hai của em đi, có phải em là một tay ăn hàng…
– Chẳng những mày ăn hàng mà mày còn ăn vụng. Tao bắt tại trận nhớ không Mỵ?
– Em ăn vụng ở chỗ nào? Tại em xót thương mấy thức ăn ngon lành không ai làm ơn cứu độ mà thôi. Hứ, anh khó thấy mồ!
– Tao khó ở chỗ nào?
– Thế thì tại sao giờ này anh không có một cô nào? Này nhá, phải có gì cho em rồi em giúp…
Cả bọn cười vui trước câu nói của Mỵ.

Ngày cuối năm, ngày của trở về. Trên gương mặt của mỗi người hôm nay, dù đợi giờ lên phi cơ hay dù bước xuống tàu, đều hiện lên ánh mắt hân hoan và cảm động. Có lẽ lát nữa họ sẽ có mặt tại ngôi nhà cũ, gặp lại những người thân yêu, và sống lại những giờ khắc bé nhỏ như ngày xưa. Họ sẽ sống lại cùng thế giới của lòng mẹ, lòng cha, của ông bà nội ngoại, mà họ đã xa cách vì cuộc sống và vì chiến tranh. Nhưng với một người con gái Sài Gòn này, sự có mặt của nàng còn mang một ý nghĩa khác: Người đại đội trưởng có thể tìm lại qua nàng hình ảnh gia đình cùng cõi thân yêu cũ. Và Trọng, chàng bắt gặp ở nàng một niềm hạnh phúc thầm kín. Ít ra, vẫn còn có con chim Họa Mi tìm đến Quán Gió, hót lên tiếng hót, cho những đời trai miệt mài trong dòng cuồng lưu hung bạo.

Dọc đường, Mỵ nói chuyện huyên thuyên. Nơi này quả thật xa lạ và mới mẻ đối với người con gái Sài Gòn. Nàng hỏi anh nàng về từng tên của dòng sông, chiếc cầu, ngôi làng. Nàng bắt anh nàng phải kể về ngôi nhà thờ đổ nát mà anh nàng đã viết trong thư: “Không biết ông lão kéo chuông còn ở đấy không hở anh? Không biết những con sáo đen có còn trở về mỗi buổi chiều không hở anh? Không biết những xuồng ghe còn đổ về trong ngày phiên chợ không hở anh? Này anh, những cô thôn nữ chắc đẹp lắm, phải không anh?…” Và bởi vì nàng thắc mắc nhiều quá nên Hải, anh nàng, phải dùng Trọng để trả lời thay. “Anh Trọng biết nhiều lắm. Mày nên hỏi anh Trọng thì hơn. Để tao còn thì giờ lái xe”.

Đến khu rừng thưa, chợt Hải rồ máy, Trọng lên đạn cây M16 và chĩa ra bên đường. Chiếc xe Jeep phóng ào trên con lộ vắng, hai bên đường nổi lên những lùm tre, lùm dừa bất trắc… Hành động của hai người đã làm Mỵ run sợ, mặt mày tái mét. Nàng bấu chặt lấy tay Trọng, và im thin thít. Bây giờ nàng mới có thể hiểu về một nơi mà người ta gọi là chiến tranh, một nơi mà nàng chỉ nghe mà không hề thấy. Nàng đã bắt đầu chạm vào cái khối không gian của hiểm nguy và từng thước đất của đe dọa thường trực. Nàng nghe cái ớn lạnh như chiếm lấy cả da thịt đến nỗi nàng phải run lên. Những lùm cây đó, những bờ mương, bờ rạch đó, chúng quá vô tri, vô giác, tại sao chúng lại tỏa ra nỗi đe dọa không rời. Thì ra, nàng nhớ anh Hải vẫn hay nhắc về những con ma rình rập mà ngày ngày anh phải đối diện, có phải là những con ma này không. Bên cạnh, Trọng vẫn hờm súng. Chiếc xe vẫn tiếp tục thả hết tốc độ về phía trước, trên con đường ngập những ổ gà và bụi mù. Và Mỵ đã nép sát vào người Trọng lúc nào nàng cũng không hay.

Khi qua khỏi khu rừng thưa, thấy lại xóm nhà, Trọng mới bỏ súng xuống. Mỵ nói không ra hơi: “Các anh làm em sợ muốn đứng cả tim.” Trọng cười: “Chúng tôi chỉ đề phòng. Cái chỗ rừng thưa này, bọn nó hay về bắn tỉa, hoặc đón xe đò.” Lúc này Mỵ mới nhận ra mình đang cầm tay Trọng và nép sát vào người chàng. Nàng bẽn lẽn đến đỏ mặt. Nàng cắn ngọn tóc đang bay xòa trước mặt, và ngồi im không nói.

2.

… Bây giờ Mỵ đứng dậy. Dưới ánh lửa, nàng có thể nhìn những người lính già, thu mình trong chiếc áo ấm rộng thùng thình. Nàng không thể ngờ họ lại có mặt tại nơi này. Đáng lẽ ở cái tuổi của họ, đêm nay họ phải có mặt bên lũ cháu nội ngoại. Đáng lẽ giờ này họ sẽ mặc lại chiếc áo cổ truyền để thắp những thẻ nhang trước bàn thờ gia tiên. Nàng lại nhìn những người lính trẻ. Có gương mặt của ruộng đồng còn in trên nét phong sương. Có người râu và tóc mọc đầy. Có người mang kính cận thị. Và nàng cũng bắt gặp đôi mắt của Trọng nữa. Từ đôi mắt ấy, có cả một khối buồn, khối thao thức, bâng khuâng, dằn vặt của một người trí thức. Nàng nghe anh nói Trọng có cử nhân văn chương và hơn nữa, cái tên Quán Biên Thùy do chính chàng đặt ra. Chàng đã làm một bài thơ nói về một ngọn đồi nắng lửa, bốn bề là rừng tiếp rừng. Bài thơ được đại đội chuyền nhau đọc, và người đại đội trưởng quá thích, đã cho lính dựng lên tấm bảng đề Quán Biên Thùy ngay ở cổng trại. Phải, anh Trọng ơi, em phải cảm tạ anh vì anh đã làm cho em hiểu được những giọt mồ hôi của các anh, của định mệnh đang đè nặng lên đất nước chúng ta. Em ao ước được mang về những ngọn gió dịu dàng, tình tự đến cùng các anh.

Ánh lửa trước cơn gió đêm làm hình bóng những người ngồi trên sân trở nên chập chờn, có lúc sáng lên, có lúc mất đi vì gió đánh bạt. Và Mỵ ấp úng nói: “Thưa các anh, cám ơn các anh đã dành cho Mỵ nhiều cảm tình. Trong đời Mỵ, Mỵ chưa bao giờ có một đêm hạnh phúc như đêm nay. Mỵ mới hiểu rõ về nỗi hy sinh vô bờ của các anh. Giờ này, Sài Gòn của Mỵ đang làm lễ giao thừa. Nhưng giờ này, các anh đang ngồi đây bỏ quên những giờ phút thiêng liêng nhất…” Nàng nói đến đây, không còn cầm được nước mắt. Có phải nàng hiểu giá trị của một nỗi an bình là kết quả của bao nhiêu nỗi hy sinh quá thầm lặng từ những người đã có mặt, sống và chết vô danh?

Mọi người im lặng. Họ hiểu người con gái Sài Gòn đang quá chừng xúc động. Tiếng củi cháy kêu lách tách. Có bóng người lính cầm súng ở chòi canh. Những tiếng nổ rời rạc đâu đó. Đó là tiếng súng thay tiếng pháo. Và nàng bắt đầu cất lời hát. Nàng đã từng được tiếng là người hát hay nhất của trường. Trong các buổi văn nghệ ở nhà trường, mỗi lần tên nàng được giới thiệu là cả một rừng pháo tay vang động, và không bao giờ đám học trò bạn học lại không bắt nàng hát thêm bài thứ hai, thứ ba. Tuy nhiên, những lần hát như thế, nàng ít khi bắt gặp cái hồn của âm nhạc, cái cảm thông của người hát và người nghe. Nhưng bây giờ, tiếng hát là tiếng lòng đích thực. Tiếng hát cất lên như niềm cảm tạ, như nỗi tri ân, như lời vỗ về an ủi, như cả dòng lệ đẩy đưa cái nôi hoạn nạn gian khổ từ những con người, như u ẩn nỗi lòng của người cô phụ chờ chồng trở lại. Ai lướt đi ngoài sương gió, không dừng chân đến em bẽ bàng… Em ngồi đan áo… Ừ nhỉ, giao thừa sao lại buồn tàn thu. Nàng cũng không biết tại sao nàng lại cất lên nỗi niềm của người cô phụ? Phải rồi, mùa xuân vẫn còn có biết bao người cô phụ vẫn còn ngồi đan áo. Phải rồi, nhắm mắt lại, người con gái Sài Gòn còn thấy được những người ngoài sương gió, bỏ quên cuộc đời, bỏ quên tuổi trẻ, bỏ quên hiện tại, tương lai.

Bài hát đã hết, nhưng âm hưởng vẫn còn lắng lại vào tâm hồn người lính xa nhà, đến nỗi sau đó, là nỗi lặng yên đọng trên từng khối đêm như mặc niệm cùng quá khứ, như hoài niệm lấy dĩ vãng của mỗi người. Rồi trong một thảng thốt, tiếng vỗ tay như pháo nổ đồng loạt vang dậy, và tiếng la, tiếng hét tiếp tục. “Họa mi hát nữa đi, hát cho chúng tôi nghe thêm nữa đi!” Người con gái quay lại nhìn anh nàng. Hải vừa vỗ tay vừa nói với em: “Em hát thật xuất thần. Chưa bao giờ anh nghe em hát hay như thế!” Bỗng một tiếng nói cất lên từ trong một góc tối: “Tôi có đề nghị, chúng ta không thể để cho cô Mỵ hát một mình mãi. Đêm còn dài, chúng ta phải chứng tỏ ở Quán Biên Thùy có nhiều tài năng. Tôi biết có một người hát thật hay, chơi đàn cũng thật giỏi. Thiếu úy Trọng…”

Tiếng vỗ tay lại nổi dậy: “Phải đó. Mời Thiếu úy Trọng. Đừng để Quán Biên Thùy phải mất mặt bầu cua…” Mỵ nhìn Trọng, đôi mắt ngời sáng. Trọng lúng túng nhìn Mỵ rồi lắc đầu. Nhưng chàng không thể ngồi yên như vậy được. Những người ngồi xung quanh đang đòi chàng phải đại diện. Họ giục. Họ khuyến khích. Họ đưa mắt nhìn người trung đội trưởng chờ đợi. “Thôi Thiếu úy đừng xấu hổ nữa. Có em đây. Em đứng đằng sau Thiếu úy đây.” Một người lính trẻ cầm tay Trọng kéo dậy: “Thôi mà ông thầy, bộ ông thầy muốn làm mất mặt Quán Biên Thùy này sao?”

Cuối cùng Trọng phải đứng dậy. Hát cho ai. Hát cho người nào. Con chim từ đâu đã bay lại, đậu trên đồi một đêm. Con chim từ đâu đến đây làm tôi nhớ lại ngôi trường Văn Khoa, con đường Nguyễn Du cây xanh bóng mát. Và gió Bạch Đằng. Và nhà thờ Đức Bà. Và ly chanh đường. Uống môi em ngọt. Đêm càng khuya, sương càng dày, đồi càng lộng gió. Tiếng súng bắt đầu rộn ràng và đồng loạt. Giây phút Giao Thừa. Đợi chờ một phút, cho hoài niệm. Những tia đạn lửa xẹt ngang dọc cắt bóng tối. Ở chòi canh, người lính đã bắn súng mừng giao thừa. Trọng bắt đầu hát. Giọng chàng thật ấm. Từ trong đám đông, Mỵ nhìn người thanh niên. Nàng bỗng nghe thân thể nóng ran khi nhớ lại lần nắm chặt tay Trọng, cùng nép sát vào người Trọng. Có phải đó là dấu hiệu khởi đầu cho một tình yêu hay không?

3.

Đêm còn lại, Mỵ trằn trọc không thể nào chợp mắt. Hay tại vì nàng đang ở tại một nơi xa lạ, cách biệt hẳn cái thế giới quen thuộc của nàng? Không còn căn phòng với ánh đèn mờ nhạt. Không còn chiếc giường nệm và tủ áo dài, cái bàn trang điểm. Hay tại vì nàng đã chạm vào cái thế giới vừa tội nghiệp vừa bi tráng của Quán Biên Thùy? Hay tại vì người thanh niên có đôi mắt quá buồn, nhưng dáng dấp thì kiêu ngạo? Nàng vói tay lấy chiếc áo dạ nhà binh mặc vào người, rồi bước ra cửa hầm. Nàng bước co ro trong bóng tối. Đêm đặc quạnh, chỉ nghe tiếng gió đập vào mái tôn kêu lách cách. Đôi mắt nàng khốn khổ để làm quen với cõi lạ. Dưới đồi, sân bay quân sự và bản doanh của sư đoàn còn thấy những ngọn đèn nhiều nến, mờ nhạt trong sương đêm. Nàng đứng yên lặng. Lạnh. Run rẩy. Bỗng nhiên nàng nghe tiếng nói của người thanh niên. Tiếng nói như thân thiết tự một kiếp nào: “Cô Mỵ, cô chưa ngủ sao? Chắc là nơi này không quen với cô…” Mỵ quay sang nhìn Trọng: “Anh Trọng, em chưa muốn ngủ. Em muốn được hưởng một đêm trọn vẹn tuyệt vời như đêm nay.” Trọng lại hỏi Mỵ:
– Tại sao cô Mỵ lại lặn lội đến Quán Biên Thùy này? Cô Mỵ không sợ nguy hiểm sao?
– Bộ các anh coi chuyện chiến tranh chỉ dành riêng cho các anh hay sao?
– Nhưng nơi đây không thể hợp cho một người con gái Sài Gòn. Cô làm cho anh cô phải lo đến điên khùng khi nhận tấm điện tín của cô.
– Nhưng đêm nay là đêm giao thừa. Chiến tranh cả năm ít ra còn chừa một đêm ngừng bắn. Em nghe nói hai bên hưu chiến.
– Phải. Ít ra đêm nay người ta bỏ qua thù hận, chém giết.
– Cầu mong 365 đêm là 365 Giao Thừa.
– Cô Mỵ có ý kiến thật ngộ nghĩnh. Nếu thế thì đất nước ta là thiên đàng.
– Và mọi người trên thế giới sẽ nạp đơn xin về Việt Nam.

Mỵ cười thật vui. Lòng Trọng đâm ấm áp lạ lùng. Chàng hỏi Mỵ:
– Đi ngoài đêm, cô Mỵ có lạnh không?
– Em không lạnh. Em có cả chiếc áo dạ nhà binh trên người.
– Cô Mỵ à.
– Dạ, thưa anh.
– Văn Khoa của mình còn thầy T. dạy không?
– Dạ còn.
– Ông là vị thầy tôi kính nể. Nhờ ông mà tôi yêu văn chương. Mỗi lần ông giảng bài hay mỗi lần ông đọc thơ, là mỗi lần tôi phải ngồi chết trân. Ông đã giúp tôi tìm về chữ nghĩa. Một câu mà tôi vẫn nhớ mãi: “Văn chương là hơi thở.” Ngày ấy tôi vẫn còn nghi ngờ, nhưng giờ đây tôi mới biết. Hơi thở hụt hẫng từ những đêm những ngày của chiến tranh. Hơi thở ấy đến cả từng dấu chấm, dấu phết. 

– Anh Hải nói như anh đang viết văn làm thơ.
– Phải, tôi dùng nó để mang hơi thở của tôi, của đồng đội tôi và tuổi trẻ của tôi.
– Và cả của em nữa, anh Trọng à!
– Thưa cô…
– Anh đọc cho em nghe một bài thơ của anh đi.
– Vâng, tôi làm nhiều thơ, nhưng không bao giờ thuộc hết. Để tôi rán nhớ xem… Vâng, tôi nhớ ra rồi. Bài Quán Biên Thùy.
Đồi đưa tôi lên tận mặt trời. Tôi lưng chảy dài những giọt mồ hôi. Mồ hôi tôi trộn vào nơi khói lửa. Tôi ở đây, một Quán Biên Thùy. Tôi là một tên tuổi trẻ lông bông. Thị tứ quá xa nên quán phải buồn. Không bàn ghế, không tách cà phê đắng. Tôi thổi khẩu cầm gọi bản gọi buôn…

Chợt một tiếng nổ lớn dội về. Tiếng nổ của trái hỏa châu. Rồi một vùng ánh sáng ngập lòa cả ngọn đồi. Tiếng nổ đã làm người con gái hoảng sợ, ôm chầm lấy người thanh niên. Người thanh niên dịu dàng nâng cằm người con gái lên. Chàng bắt gặp hai đốm sáng từ đôi mắt. Chàng nói trong hơi thở:
– Mỵ đừng sợ. Chỉ là tiếng nổ của trái hỏa châu. Họ mừng giao thừa trễ đấy!
Rồi chàng hôn lên mắt, lên trán của người con gái. Người con gái nhắm mắt lại. Nàng ngước đôi môi chờ đợi. Sau đó, họ hôn nhau cuồng bạo.

4.

Ngày hôm sau, giữa lúc Mỵ sửa soạn hành trang cho cuộc trở về thì đại đội được lệnh phải xuống đồi khẩn cấp. Địch đã chiếm một quận lỵ bên đèo vào sáng sớm mồng một và viên quận trưởng bị giết. Tiếng còi, tiếng kẻng tập họp khua liên hồi. Những người lính từ trong các dãy nhà tôn đổ ra, cùng với ba-lô, súng đạn nặng nề. Lúc này, Mỵ có thể thấy tận mắt thế nào là trận chiến, là binh lửa. Mọi người vẫn bình thản dưới ánh nắng đầu xuân. Mỵ nhìn Trọng. Người thanh niên đang đứng trước hàng quân. Người thượng sĩ già trung đội phó đang kiểm soát đạn dược súng ống. Con chó vàng vẫn tiếp tục vẫy đuôi cùng người này sang người khác. Những chiếc mũ rừng che những gương mặt rạm nắng. Những quả lựu đạn, hỏa tiễn M72 treo lủng lẳng trước ngực. Mỵ nhìn họ. Người ta đã từng kết án họ. Hãm hiếp. Mổ mật. Cắt xẻo lỗ tai. Nhưng Mỵ đã không bắt gặp một dáng dấp gì của đoàn quân đánh thuê, đánh mướn. Họ, những người rất bình thường, nông dân mộc mạc, hay những người lính già sạm đen, lưng trĩu nặng bởi cấp số đạn phụ trội, hay những người lính trẻ, đôi mắt sáng yêu đời nhưng chịu đựng và tuân phục trong hàng ngũ. Họ đang đứng nghiêm trước con mắt diều hâu của viên thượng sĩ thường vụ. Sau đó ông thượng sĩ thường vụ báo cáo với ông trung úy đại đội phó. Ông trung úy lại hô nghiêm, báo cáo với đại đội trưởng. Mỵ đã đặt thẳng câu hỏi cho Trọng, và Trọng nói:
– Trong một tập thể cả trăm người đôi khi cũng có một vài cá nhân làm xấu, dĩ nhiên. Mỵ hẳn biết, thú tính đôi khi phải cần để giải quyết chiến trường. Thú tính làm cho người lính không còn run sợ, khiến họ trở nên cọp beo sư tử. Có người nốc cả cốc rượu đế trước giờ lâm trận. Có người bị ám ảnh bởi khẩu súng phòng không của địch để được lên cấp. Có người bị ít tiền bạc trên xác chết…Có người vì hận thù địch đã tàn sát gia đình họ. Mới đây, có tên hành quân vào làng, lén dùng vũ lực hãm hiếp một cô thôn nữ. Chuyện đổ bể, cả làng biểu tình. Nó quì lạy khóc lóc. Nhưng cuối cùng, bọn anh cũng giải quyết. Anh Hải cử phái đoàn gồm có những người lính già như Trung sĩ nhất Kho, Thượng sĩ Tỏ, Trung sĩ nhất Mười và đám sĩ quan của đại đội đến làng mang cau mang trầu, trước hết là xin lỗi gia đình nạn nhân, sau xin làm đám cưới đàng hoàng. Bây giờ hai đứa đã trở thành vợ chồng.

… Bây giờ mấy chiếc xe GMC đã lên đỉnh đồi. Con chó vàng vừa cúp đuôi, vừa sủa inh ỏi. Trọng bước đến bên Mỵ: “Em trở về bình an. Cho anh gởi lời thăm Sài Gòn, thăm Văn Khoa, thăm chiều Chủ Nhật.” Mỵ nhìn đăm đăm người thanh niên, như muốn uống trọn vẹn hình ảnh của chàng trong buổi chia tay. Dáng Trọng gầy, chiếc mũ rừng chụp xuống, mái tóc dài, những ngón tay khẳng khiu. Chiếc quần trận màu xanh đã bạc, thấy có chỗ tươm rách. Mỵ thương chàng đến độ muốn ôm chầm chàng, để khóc òa như con nít. Mỵ muốn kể tất cả những gì mà con tim nàng đang trỗi dậy, đợi chờ một giây một phút cho cả cuộc đời con gái của nàng. Tuy nhiên nàng vẫn đứng chết trân, đôi mắt ướt nhòa, tóc mai phơ phất. Sau đó, không hiểu sao, nàng lại tháo chiếc trâm cài trên mái tóc của nàng rồi trao cho Trọng: “Anh Trọng, quà của em đây. Cầu xin cho anh được bình yên…” Rồi đoàn xe rồ máy xuống đồi. Bụi đã tung mù cả sân đại đội. Mỵ đứng yên nhìn theo.

Ngày mồng một đầu năm, trời thật xanh và trong. Những con chim én từ đâu bay lại, tiếp tục lượn vờn, nô giỡn trên giao thông hào. Người trung sĩ hậu cứ đã đến bên Mỵ: “Cô Mỵ, thôi mình xuống đồi thì vừa. Giờ này có chuyến xe đò chạy thẳng về tỉnh, không dừng lại dọc đường”. Nhưng Mỵ vẫn đứng yên. Nàng ao ước được làm cánh chim én trong bầu trời nắng vàng để bay theo đoàn xe, bay theo đoàn người, để mang tin lành, tin dữ về họ. Và nếu em có… Đến đây, tự nhiên nàng rùng mình. Cho nàng hay cho Trọng? Tại sao nàng lại nghĩ đến một điều ảm đạm trong buổi sáng mồng một này…”Và nếu em có mệnh hệ gì, em cũng xin được làm cánh chim…”. Nàng lắc đầu, cầm chiếc xắc tay, nhưng hai chân muốn chôn chặt. Có tiếng nói vô hình ở đâu đó như thúc hối nàng: Đừng đi. Đừng đi. Nhưng nàng vẫn bước lên xe Jeep. Ngồi trên băng mà mồ hôi thấm cả trán, cùng một con tim đang đập thình thịch. Hay nàng có một cái linh tính không may. Cho Trọng hay cho nàng? Có lẽ là cho Trọng, vì chàng là người trong cuộc. Chàng đang đối diện với tử sinh. Mỵ cứ nhắm mắt, van vái: “Anh Trọng ơi, cầu mong cho anh được bình an. Em lo sợ quá đi, anh Trọng ơi…”.

Chiếc xe đò vào ngày đầu năm như một cõi rộn ràng và thân mật. Hôm nay, mọi người dường như thân thiết gần gũi hơn mọi ngày. Những người con gái trong những chiếc áo mới, gương mặt tươi sáng, nụ cười cũng tươi. Những bà bán buôn có vẻ hiền từ, nhường nhịn, thay vì gắt gỏng do bận rộn trong những ngày thường. Và nhiều người thanh niên. Họ là lính về nhà ăn Tết muộn màng. Mỵ ngồi cùng với họ, nhưng dường như cách biệt hẳn họ, bởi vì Mỵ là một cô gái Sài Gòn xinh đẹp, áo quần thời trang: chiếc quần jean xanh và cái áo pull màu xanh đậm. Nàng lại mang chiếc kính đen che khuất cả phần trên của khuôn mặt. Nàng đã quên những gì đen tối trước đây nàng đã dự cảm. Bây giờ nàng đang chia xẻ cùng một niềm hạnh phúc chung của một ngày thiêng liêng nhất của dân tộc. Bỏ lại chiến tranh, chết chóc, thù hận đằng sau, để cùng tiếng cười tiếng nói và nỗi lòng rạo rực cho một cuộc sum họp.

Nắng vàng thắm cả đồng lúa bạt ngàn. Thỉnh thoảng, bên đường hiện lên những em nhỏ, các người đàn ông, đàn bà trong những bộ quần áo mới. Vài ông già mang áo dài khăn đóng lướt qua. Mỵ không thể tìm thấy cái không khí của chiến tranh, cái ve vuốt của bất trắc. Ngay cả những người thanh niên trong xe. Họ ngồi bên cửa, ló đầu ra ngoài, vô tư, bình thản.

Nhưng khi chiếc xe chạy đến khúc rừng thưa, nơi mà Trọng đã lên đạn, chĩa súng ra ngoài, và chiếc xe anh Hải rú ga ào phóng trên mặt lộ, thì một nhóm người trong bộ bà ba đen đã xuất hiện. Mỵ lại nhận ra họ còn mang cả súng. Bây giờ cả xe nhốn nháo. Gương mặt những người thanh niên tái mét. Nhưng họ đã bất lực. Họ đã bị sa vào cái bẫy vào ngày mà họ nghĩ là ngưng bắn, hưu chiến hay ít ra, thiêng liêng nhất của mọi người Việt Nam. Mỵ cũng vậy. Tim nàng như ngừng đập. Nàng nghẹt thở theo chiếc xe đò đang từ từ chậm lại, rồi ngừng hẳn. 

Cuối cùng, cả một đoàn người được dẫn vào sâu trong bìa rừng, dưới hàng dừa bạt ngàn. Và người ta điều tra xem ai là lính quốc gia, bằng cách nhìn từng bàn chân một. Lính quốc gia dĩ nhiên là mang giày saut, bàn chân trắng không khô nứt. Có bốn người thanh niên được bắt trói ra một bên. Một người trong đám Việt Cộng, có lẽ là kẻ chỉ huy, đã đến trước Mỵ, nhìn chăm chăm nàng, rồi quát lên, giọng Bắc:
– Con này trước Cách Mạng mà còn mang kính đen của tư bản đế quốc đĩ điếm phản động!
Mỵ giật mình co rúm lại. Thì ra, vì sợ quá, nàng đã quên tháo chiếc kính che nắng của nàng.

Đó là dấu hiệu khởi đầu cho một điều dự cảm. Mỵ ngồi một bên, và chỉ mỗi một mình Mỵ là con gái, cùng với bốn người thanh niên đang bị trói, ngồi dưới gốc dừa. Rồi bài học tuyên truyền, rồi răn đe được tiếp tục nói lên từ một người bên kia. Rồi bốn người bị buộc tội là lính đánh thuê, đánh mướn, tàn sát nhân dân, bị bắn trực xạ bằng những phát súng lục trên đầu. Và sau đó, đến phiên Mỵ. Họ dẫn Mỵ vào khu nhà gạch đổ nát. Tay chỉ huy nói với người thuộc cấp: “Đồng chí ở ngoài canh chừng. Tôi phải làm việc với con bé này. Nó chắc là tay sai gián điệp Sài Gòn không chừng.” Người lính gật đầu: “Tuân lệnh anh Ba!” Sau đó hắn bước ra ngoài, đứng gác dưới cây bông sứ.

5.

Trong khi đó, đoàn xe 6 chiếc chở đại đội thám kích đã lên đèo An Khê. Xe trung đội Trọng chạy đầu tiên. Trọng như một người còn say men hạnh phúc. Hạnh phúc hay là định mệnh? Cánh chim từ đâu bay lại, hót bên thềm đời chàng, để lại những dấu chân hồng êm ái. Trong muôn ngàn cánh chim của mùa xuân bay lượn trên đồi, chàng đã tìm thấy một con chim yêu dấu. Đôi mắt sáng lung linh. Bờ ngực phập phồng sau làn vải lụa. Và hai bờ môi cắn bầm bằng nỗi cuồng nhiệt của tuổi trẻ.

Mùa xuân đã về đúng hẹn, và em là mùa xuân, mùa hạnh phúc, mùa ngọt lịm ân điển của địa đàng. Em đã mang tin lành, bình an, đến giữa cõi hoạn nạn. Em ở trên bầu trời xanh sẫm, đúng lúc, đúng hẹn, vô tư, đùa nghịch, vút lên cao, sà xuống thấp. Em, cánh chim mang mùa xuân về trời đất, núi rừng, dù không gian vẫn đầy những đe dọa gầm gừ. Ô kìa, một đàn chim én đang bay rợp trên đèo xám và rừng xanh. Trọng xúc động. Con họa mi của anh giờ này chắc trên chiếc xe đò xuôi về thành phố. Nhưng kia kìa, chàng muốn đứng thở khi nhận ra cả một đám chim mùa xuân, khi không sà xuống đoàn xe. Cứ hết con này, tiếp đến con khác. Chúng phóng xuống đường dễ chừng chúng đang làm một cuộc tự sát tập thể. Rồi trong một khắc giây nào đó, chàng nghe một tiếng rú như xé dội cả trùng trùng điệp điệp núi đèo, đẩy bật cả mấy tầng trời, gốc cây đại thụ, bạt cả bờ vách đá, sau đó là lời van lơn dồn dập: “Anh Trọng. Anh Trọng. Ngừng xe lại. Hãy ngừng xe lại. Anh Trọng ơi!…Nghe em đi, anh Trọng ơi!…”.

Trọng bủn rủn châu thân, nắm tay người tài xế, hối hả nói: “Anh ngừng xe nhanh lên!” Xe thắng giữa đèo. Đại bàng gọi máy hỏi sự tình. Trọng kể trong hơi thở về cái dự cảm của chàng. Đại bàng nói cũng nghe tiếng la rú. Rồi Đại bàng ra lệnh đại đội nhảy xuống xe, bố trí hai bên đường. Sau đó, một đoàn xe chở đạn pháo binh của Đồng Minh qua mặt. Chỉ trong mười phút ngắn ngủi, là sấm động ầm ầm của những quả mìn và tiếng súng lớn, sau đó là cả một khối lửa vĩ đại bừng dậy. Còn Trọng, chàng lom khom bò về hướng Đại bàng, nói không ra hơi: “Đại úy ơi, tôi có linh cảm Mỵ… Đại úy nói giùm tôi một câu. Một câu thôi để tôi yên lòng. Đại úy có nghe tiếng rú không?” Viên đại úy, dù đang bấn loạn, cũng cố an ủi Trọng: “Trọng, tin tao. Mỵ nó không hề gì đâu. Về lại trung đội mày đi. Chuẩn bị bọc hậu. Chừng năm phút nữa có trực thăng bay đến yểm trợ. “

Trần Hoài Thư