Ngã tư  Đường Tổng Đốc Phương với Nguyễn Thái Học  đi cặp theo sông trở về xóm Cầu Huyện bên phía tay mặt lần lượt thứ tự gồm những căn nhà như sau :

13- Nhà Ông Chủ Chí

Nhà Ông Chủ Chí mặt tiền nhìn ra đường Phan Bội Châu bên hông là đường Nguyễn Thái Học và mặt hậu một cánh cửa nhỏ xíu ngó ra  đường Tổng Đốc Phương

Chung quanh ba mặt đường xây hàng rào cao ngất, người đi đường nhìn vào  trong vườn thấy trồng nhiều chuối, lá và quày chuối nắm vắt trên đầu tường,      Cửa chính nhà ông nhìn ra đám ruộng trước mặt là cái thum tập hoá, bán cho học trò trường Khai Trí.

Trong khuôn viên nhà có nhà máy xay lúa của Thầy Tư Ngô, có hôm tôi mom men đi vào nhà máy xay lúa, dây trân chạy xành xạch, khung sàn gổ lắc tới lắc lui, những ống gổ gạo chạy qua kêu rè rè, Vách sau nhà máy có của nhỏ nhìn ra phía sau thấy cây soài to cở dưới nhà Ông Cai Tổng Thới. Sâu bên trong căn nhà xưa, kiểng cổ nằm u uất bên vườn chuối xanh um

Nhà thơ Thy Lan Thảo viết như sau :

“ Ông Chủ Chí là con ông cả Thuận, tên Cả Thuận được đặt tên đường bên hướng đông nhà ông . Thuở sinh tiền Ông Chủ Chí được đề cử lên chức Cả, Ông Chí ngại đồng chức với cha nên từ chối không nhận….           

Ông Chủ Chí có một người con trai tên là Nguyễn Minh Hiếu, ngôi nhà của Ông Hiếu bị Tây trưng dụng làm đồn lính, thời Đệ nhất Cộng Hòa là Tỉnh Đoàn Bảo An, thời Đệ nhị Cộng Hòa là hậu cứ của Tiểu Đoàn 882 Địa phương Quân, ngay trên cửa chánh vào nhà, phía bên trong còn chạm nổi ba chữ Nguyễn Minh Hiếu .

Ông Hiếu có bằng cử nhân Luật ( học hàm thụ bên Pháp) Nhưng vì giọng nói của Ông như bị dị tật rất khó nghe nên ông chỉ là luật gia chứ không hành nghề luật sư, ông làm việc ở Sài Gòn . . . .

Người thứ ba là Nguyễn Minh Phương , tức Ách Phương, từng đóng đồn ở làng Bình Xuân, thời đệ nhất Cộng Hòa trong một lần đụng độ với Việt Cộng, anh bị bắt dẫn đi mất tích .

Người thứ bảy là chị Nguyễn Thị Mẫn dạy học tại làng Tân Niên Trung.

Giữa thập niên 1950, vào mỗi buổi sáng, khách bộ hành đi trên đoạn đường nầy đều nhìn thấy một bà cụ, đầu tóc bạc phơ, ngồi câu cá bên bờ kênh, mặt ngó về phía dinh ông Phó, đó là bà Chủ Chí”.

14- Nhà Ông Quản Phát

Ông Hương Quản Huỳnh Đình Phát là con trai ông Cai Tổng Thới nhà ở cuối xóm Cầu Huyện, người gốc chợ Giồng, họ tộc Huỳnh Đình nổi tiếng giàu có ở Gò Công

Ba tôi có quen thân với Ông Quản Phát, nhưng còn nhỏ tuổi quá thành thử tôi không được biết mối thân tình như thế nào ? Khi gia đình tôi tản cư về ở hẳn Cầu Huyện ba tôi hằng tuần vẫn theo Ông đi săn tận Quán Tre Long Thành, Biên Hoà. Khi tôi biết thì Quán Tre không xa Long Thành bao nhiêu. Trên đường đi Sài Gòn Vũng Tàu, ra thị trấn Long Thành ta gặp Thánh Thất Cao Đài qua cây cầu Sắt Nhỏ đây là Quán Tre khu vực trồng Tầm Vong bạt ngàn. Từ Gò Công đến Quán Tre hơn 100 km, thường thì chiều thứ bảy ra đi, chiều tối chúa nhật mới về đến nhà.

Tôi có vài lần theo ba ghé nhà thăm ông bà, nhà nhỏ nhưng toàn đồ xịn, tủ bàn ghế làm bằng gổ tốt được chạm khắc sa cừ tinh vi, màu sa cừ chiếu long lanh tuyệt đẹp.

Trước nhà có cây soài mùa nào cũng sai trái, ngoài hàng rào dưới bóng cây soài chiếc xe jeep chình ình nằm đó, nhiều khi đi học ngang qua thấy soài rụng chẳng dám lượm vì sợ chó Berger dữ hết hồn.

Ông Quản chỉ huy mấy chục chú lính làng, văn phòng đặt phía sau Xã Long Thuận đối diện với phòng Thông Tin

Các con ông Quản Phát tôi  biết Chị Phấn, Cô Phương, Phi, Bá, Diệp, thỉnh thoảng chúng tôi có gặp nhau bên nhà Bác Năm Phi lúc các bạn xuống thăm vườn nhà ông Cai Tổng Thới.                                     

Sau năm 75 tôi thường đi xem đội Cảng Sài Gòn vì đội tuyển rất nhiều cầu thủ người Gò Công, chẳng biết vì sao chỉ riêng Tần là đầu quân cho Hải Quan, Phi cao giò đá bên cánh trái khi tung nước rút thường bỏ đối thủ phía sau, lúc bị tấn công về thật nhanh và thủ rất hay. Khoảng thời gian ngăn sông cấm chợ khi ấy đá banh thắng thua toàn  do những vị lãnh đạo đội bóng chỉ đạo, còn đi đá Tỉnh cũng thế đá thua thì có gạo, thịt, cá, nước mắn chở về chia nhau, đá thắng thì cầu thủ làm bàn vừa bị trên chưởi, đồng đội ghét mà toàn đội về tay không, nên xem đá banh thật là chán. Một lần đá ở Vĩnh Long toàn đội cứ mơ gạo, thịt, cá, trái cây chở về. Tỷ số Cãng Sài Gòn thua 1- 2 mà toàn bộ vui ra mặt đá trái banh không đi xa xìu hết biết, bổng nhiên vào phút 86 Phi mang banh ngẫu hứng từ cánh trái bất ngờ dẫn vào vùng 16 mét 50 và hạ đo ván thằng gôn bạn, đồng đội từ phía sau nhào lên chúc mừng màn làm bàn lãng òm, cú u đầu thằng nhỏ mấy cục, Hoàng Bửu từ khu vực 16 mét 50 đội nhà ba chân bốn giò chạy lên giữa sân mặt quạo đeo chúc mừng

- Ai biểu mầy đá vô ?

Phi hoàn hồn trở về nhập vai Phi cầu thủ Cảng Sài Gòn

- Đâu có ai vặn đừng đá thắng đâu ?

- Tự mầy phải biết chớ !

Cái ông Phi này ưa đá vô gôn đội bạn vào những phút 89 quá làm bể mặt lãnh đạo, làm đồng đội ra về tay không, vợ con ở nhà ăn bo bo với muối hột, nên được cho thôi đá banh nghe nói sau này về Tây Ninh lập nghiệp.

Theo Nhà Thơ Thy Lan Thảo thì :

“ Ông có biệt tài mở đường và hành quân lùng địch. Đơn vị ông từ xe (Dodge) tới súng ống đều do ông ngọai giao xin hoặc bỏ tiền túi ra mua nên hỏa lực trang bị khá mạnh, có cả đại, trung liên, súng phóng lựu…Khả năng chỉ huy như một sĩ quan bộ binh, hầu hết các cấp lãnh đạo tỉnh Gò Công đều rất tín cẩn vào khả năng của Ông, nhất là thời Đại Úy Nguyên, quận trưởng Quận Gò Công, vị chỉ huy quân sự đầu tiên ngồi ghế quận trưởng thay quận Vỹ bị Việt Cộng phục kích giết chết tại cầu Đúc( dưới), thời Đệ nhất Cộng Hòa Quận Gò Công thuộc tỉnh Định Tường.

Ông rất thích tốc độ khi lái xe, đây là một khuyết điểm nhỏ của ông, ngoài ra ông không có làm điều gì mích lòng người dân cả           

Bởi lái xe quá nhanh nên có hai lần gây tai nạn chết người, một lần từ Tân Trung về, gặp một người quen ông cho quá giang, khi quẹo cua gắt , ông hành khách nầy lọt xuống đường chết ( thân phụ Đại Úy Hương), một lần mùng 3 tết ông đưa thằng con đóng ở căn cứ Đồng Tâm dù về chơi trở lên Mỹ Tho, ông rủ thêm thằng rể đi cho có bạn , xe ông đụng vô gốc cây bên đường , ông con rể chết ( thầy giáo Nguyễn Văn Ba), con trai bị thương, ông chẳng sao cả, người ta nói mạng ông rất lớn, bị VC bắn lén, giựt mìn hoài mà chẳng hề hấn gì, thuở nhỏ ông từng bị trâu chém. Vít lên trời, rồi cũng chẳng sao. Có lần chính tôi tình cờ chứng kiến , chiếc xe dodge của ông đụng cây cột đèn trước nhà ông cả Thuận , chiếc xe chẳng hề hấn gì , cây cột đèn thì ngã vắt qua rào vào sân nhà, tôi thấy mặt ông có vẽ đổi sắc, sau nầy lớn lên tôi mới biết, thuở nhỏ ở Chợ Giồng, ông là học trò của thầy giáo Đậu (con trai ông cả Thuận).  Ông Phát có tính trọng thầy , ông đổi sắc mặt vì sợ phiền lòng thầy học cũ, ngày tôi rời Gò Công ra đi, cây trụ đèn vẫn còn đó, có chân đế to hơn các trụ đèn khác ( nhưng nhỏ hơn trụ đèn trước nhà ông Huyện Đạt) là do ông Phát bỏ tiền ra sửa đền( $2000 thời N . Đ. Diệm, lúc lương tân binh $900/tháng).

Ông hành quân liên tục mà chưa hề bị thương, bọn VC rất oán ông mà không trừ ông được. Sau 75 ông bị bắt đi tù qua 3 trại tù : khám đường Gò Công, Trại Mỹ Phước Tây, trại Chùa Phật Đá( Quận Cai Lậy) gở đâu cũng hơn 5 cuốn lịch.

Thả về ông nuôi thỏ, chim hoàng yến, sống tạm qua ngày dưới sự kiểm soát của đám cú vọ Công An, ông mượn cớ cắt cỏ cho thỏ để nhân tiện ghé nhà thăm viếng huynh đệ đồng chí hướng , Ông bị tai biến mạch máu não hơn 6 năm trời, được sự phụng dưỡng tuy khó khăn nhưng vô cùng hiếu thảo của thầy giáo Oanh là con trai thứ của ông, đây là khoảng thời gian dài nằm một chỗ đau buồn của ông, trong cảnh túng quẩn của gia đình.

Ông chứng kiến cái chết bất ngờ của người con trai lớn, Trung Úy Huỳnh Đình Bá, chỉ cảm mạo sơ sài mà qua đời, mấy tháng sau người bạn đời của ông, một người đàn bà có dáng dấp sang trọng quý phái, tận tụy cả đời cho chồng cho con lại vĩnh biệt cõi đời.

Ngày 28-6-98 vào lúc 9 giờ 55 phút Ông Phát qua đời, tang lễ cử hành trang trọng, di quan về làng Hòa Nghị, an táng trên đất nhà, một điều rất đặc biệt là những người khiên quan tài của ông đều là những người lính cũ trong trung đội mà ông chỉ huy ngày trước, điều nầy đủ nói lên cách cư xử của ông đối với thuộc cấp ngày xưa.

Cao Thệ

20- Nhà Ông Ba Bắc

Kề nhà Ông Phán Danh là nhà Ông Ba Bắc, như vậy là con đường Cả Thuận tới đây là chấm dứt.

Thật lòng tôi không biết gì về gia đình này, nhà Thơ Thy Lan Thảo “ Thổ Địa” cũng biết rất ít.

21- Nhà Ông Phán Đờn

Hơn 7 năm ngày hai lượt đi học ngang qua nhà nhưng tôi không nhớ gì về gia đình này, chỉ nhớ con hẻm bên hông nhà cây chuối che mát rượi, trước nhà có mấy cây sứ cùi.

Mỗi lần đi ngang qua nhà tôi hầu như bị mê hoặc chiếc đồng hồ đờn treo trên vách.

Tôi biết các con của ông Mai Lang Tấn, cháu nội Ông Phán làm nghề mộc có tên thương hiệu  “ Trẻ “ rất thành công ở Mỹ Tho, sản phẩm đẹp mắt chất lượng cao, bàn tủ ghế nhà sử dụng tôi vẫn thường mua tại đây, của hàng  “Trẻ “ ở Ngã Tư Ông Thiệu nằm trên đường Rạch Gầm đối diện với trường …. Mầm Non

Thi sĩ Thy Lan Thảo viết về nhà Ông Phán Đờn như sau : “ Kế là nhà Ông Phán Đờn, tôi không rõ xuất thân của ông lắm, tôi chỉ biết ông lên Phán và Huyện đều sau ông Lạc, đi làm bằng chiếc xe đạp sườn ngang màu đen, đạp xe rất chậm, trông dáng dấp ông hiền lành, qua đời vì bệnh già tại nhà, ông có nhiều con,

- Người thứ hai là Anh Hai Ry, Anh Hai thuộc người trong gia đình giàu có ở Tăng Hòa, tôi không rõ lý do gì lại là con nuôi của Ông Phán, anh là chủ xe đò Thanh Long, lúc bến xe còn nằm phía đông mặt chợ, ngó mặt ra bờ kênh , xe anh bị hư thắng hay sao mà cấm đầu xuống kênh, hai bánh sau còn trên bờ, con nít Gò Công thường hát diễu( dĩ nhiên là có tôi) …Xe Thanh Long- chạy vòng vòng- lọt xuống sông. Anh Hai Ry có người con trai lớn là Th/tá Châu, anh là lính không quân, lái tàu bay phục vụ tại phi trường Biên Hòa, dân trong ngành gọi anh là Châu Cháy( Anh có hỗn danh nầy là vì một mình anh làm cháy hai tàu bay). Anh rất giỏi về kỳ thuật máy móc, một mình anh có thề tháo ráp một chiếc xe hơi dễ dàng, lúc tôi chuyển về trại tù Nam Hà, tôi gặp Anh Châu ở đây, Anh được cán bộ trại Nam Hà cho anh coi xếp máy phát điện trại.Anh được hưởng nhiều sự ưu tiên hơn tù bình thương khác, em trai của anh là Khanh, bạn học với tôi thời tiểu học,

- Người thứ ba là Anh Ba Jack( Mai Lang Huệ).Lúc tôi còn đi học anh mang chức Ách,

- Người thứ tư là Mai Lang Tấn, có thời làm trưởng phòng hành chánh tòa bố Gò Công, nhiều giấy tờ bản sao bằng cấp của tôi còn chữ ký thị thực của anh, người vợ thứ của anh có lúc làm trưởng ty thuế vụ Gò Công.

- Người thứ năm, trung tá Mai Lang Luông chiếm nhiều huy chương về bắn súng tại Á Vận Hội.

- kế là Anh Mai Lang Đức, bạn cùng thời với người anh thứ ba của tôi, Anh mang cấp thượng sĩ hải quân,

- Người con trai út, Anh Mai Lang Xuân, lúc tôi mới vào trung học thì anh là cầu thủ của đội tuyển Gò Công, tôi nhớ anh đứng vị trí tiếp ứng trái, sau nầy lớn lên, tôi không còn gặp lại anh nên không biết anh có vào quân ngũ hay không.

Bên gái có:

- Chị Mai thị Hạnh, cựu nữ sinh Gia Long, sau là nữ hộ sinh quốc gia.

- Chị Mai Kim Liên lập gia đình với thầy giáo Đống văn Chương.

- Chị Mai Kim Lan có chồng người Tân Phước, Ông Nghĩa nỗi tiếng đẹp trai của xã nầy

Chồng của chị Liên và Lan đều qua đời trong tuổi trung niên, sau 75 có mấy người cháu nội Ông Đờn họat động trong nhóm phục quốc Gò Công, sau bị bắt, bị tra tấn tàn nhẩn và bị tội tù cũng nhiều năm”

22- Nhà Ông Huyện Đạt

Trong khuôn viên rất rộng, nhà dạng villa trước nhà có sân trồng hoa kiểng có cả hòn non bộ. Hông nhà là đường Lộ Me.

Điểm đặc biệt là nhà thuộc dạng kín cổng cao tường, hàng rào trồng chen đủ loại cây dại có cây quý cũng có, cao ngất

Lũ chúng tôi gọi đây là nhà Thầy Huệ, thường thấy thầy vô ra nhà bên cổng đường Lộ Me nhiều hơn. Vào mùa táo đi học về tới nhà Thầy Huệ tấp vào lượm táo. Cây Táo ở nhà Thầy Huệ trái rất to ăn vào xốp xọp ngọt lịm tụi nó phong cho biệt danh là “ Thiên Hạ Đệ Nhất Táo ”, táo nhà Bác Hai Thi thua xa. Cây táo trồng ở góc vườn nằm ngay ngã ba Lộ Me, ban đầu lủ phá nhà chúng tôi vạch hoa Tygôn chui vào, sau này chúng tôi dẫm bừa lên giây hoa đi vào lượm táo, một lần mò đến hàng cây Kim Quýt tìm trái chín đỏ ăn có cảm giác vị the the phát hiện ra cây thuộc bài ( Trắc Bá Diệp ), không biết quý sư phụ lười học bài nào chế ra hái lá cây ép vào vở thì không cần học bài mà thuộc hết, báo hại cây thuộc bài nhà Thầy bị bẻ cành bẻ nhánh thảm thương và tay tôi bị Thầy giáo khẻ xưng vù do không thuộc bài.

Về sau thấy hàng rào bên Lộ Me được đóng sắt Ấp Chiến Lược và rào kẻm gai, gọi sắt Ấp Chiến Lược là Mỹ viện trợ cho Việt Nam Cộng Hòa sắt chử U sơn màu Nhà Binh để đóng xuống đất và mắc kẽm gai vào làm hàng rào chung quanh Ấp Chiến Lược.

Mỹ viện trợ sắt cho Chánh Quyền, Quân Đội để rào Ấp Chiến Lược , đồn bót nhưng đâu biết dân mình vốn sáng tạo số một thế giới, sắt nườm nượp đi vào sinh hoạt của dân chúng, làm cột nhà, đúc dale, lót nhà sàn, làm giường, làm khung mắc võng … hằm bà lằng xắn cấu.

Nhà thơ Thy Lan Thảo viết về nhà Ông Huyện Đạt như sau :

“ Ông Huyện Đạt, ông làm việc ở sở trường tiền Gò Công, nhà của ông ở trong một khuôn viên rất rộng, xung quanh rào kẽm gai, trồng chen cây kim quýt kiểng làm hàng rào, có hoa ti gôn leo quanh che kín.

Nhà ông xây theo một mô hình lạ và đẹp mắt do chính ông vẽ kiểu, nền nhà là một hồ nước cao khoảng thước tây, nhà thoáng mát rộng rãi,có hai cổng vào, một cổng ngó ra bờ kinh, một ngỏ ngó ra đường xóm lộ me đều xây bằng đá cao trên hai thước, có hai cánh cổng gổ trông rất chắc chắn.

Ông có người con trai tên Mỹ Điền từng làm việc trong văn phòng của HCM, sau ngày sập tiệm có về thăm Gò Công và nghỉ hưu ở Sài Gòn,

- Người thứ ba là cô giáo Hớn, dạy học tại trường nữ tiểu học Gò Công, chồng là thầy Nguyễn Văn Huệ ( Văn Công Huệ ) gốc người Trà Vinh, nỗi tiếng là hiền đức và là giáo viên dạy giỏi của trường nam tiểu học Gò Công, tôi là học trò của thầy năm học lớp nhì.

Sau 75 thầy được con trai bảo lảnh sang Pháp và mất bên đó.

- Cô thứ tư tôi không biết tên, cô có hai dòng con, có Tỷ trạc tuổi tôi, có Anh Kỳ lớn hơn tôi vài tuổi và nhiều chị trạc tuổi các chị tôi.

- Người thứ sáu tên Châu, trước 75 là thông tín viên của các báo ngọai quốc ở Sài Gòn, vẫn thường xuyên lên Sài Gòn bằng chiếc xe Vespa. Sau 75, Quang, con trai chú Sáu có một cây k54, Công An biết được, vây nhà bắt cả hai cha con, Chú Sáu bị tra tấn tàn nhẩn, nhà bị tịch biên, sau khi ra tù chú sống vất vưởng ở Gò Công và bệnh chết âm thầm ở đâu đó….

- Người thứ bảy tên Ngự, trước dạy học ở Gò Công, học trò cô có người thành đạt, nổi tiếng là giáo sư giỏi của trường Trung Học Gò Công là Cô Trần Thành Mỹ, Cô Bảy chỉ dạy ở Gò Công có mấy năm thì đổi về Sài Gòn.”

Bờ đê trước nhà Ông Huyện Đạt khá rộng, thỉnh thoảng tôi có nhìn thấy một cặp rắn to hơn cổ tay người lớn, dài hơn thước tây, rượt nhau đùa giỡn, đầu rắn ngẫng cao khỏi mặt đất cở hai tấc, những tháng ngày giáp tết, gió chướng thổi, bụi đường cuộn lên từng chặp, những vạt áo dài tha thướt của các cô nữ sinh như khêu vũ trên thảm cỏ xanh và cũng rất đặc biệt trên bờ đê nầy thường có một loài hoa dại vẫn thường trổ vào dịp cuối năm, hoa mang tên rất bình dân: Hoa Tép Mở, lá cây hơi nhám,to cở lá muồng, hoa kết từng chùm, mới nở hoa có màu xanh lá mạ, to hơn hoa điên điển mà bé hơn hoa so đũa, một thời gian sau ngã sang màu vàng của mở heo vừa thắng mới xong, cắt hoa chưng bình hoa tươi được mấy tháng, nhiều nhà bình dân vẫn dùng hoa nầy để chưng tết, sau nầy lớn lên tôi không còn thấy loài hoa nầy mọc trên đê nữa. Cũng trên khoảng bờ đê nầy, thuở nhỏ tôi thường hay ngồi trước trụ xi măn cổng nhà Ông Huyện Đạt để xem tập lính, có khoảng hai trung đội tân binh tập ắc ê ở đây, dân gọi là lính gạc ( lính gác các dinh thự) Tôi còn nhớ có hai huấn luyện viên, một mang Cai và một mang Đội, Thầy Đội gương mặt sáng sủa trông hiền lành, ít rầy phạt lính, Thầy Cai gương mặt khắc khổ, rất thường hằm hè quát tháo rầy la lính, thầy Cai tôi không nhớ tên, còn thầy Đội là Chú Sáu Hải , con Ông Bộ Giáp, nhà giáp ranh nhà ông Thôn Khoa,

Cao Thệ

23- Nhà Ông Thân Bính

Khuôn đất rộng hàng rào thật dầy gồm những cây dại và gai keo được cắt tỉa cần thận, nổi bậc trên hàng rào, cây me cổ thụ đầy huyền thoại ma quỷ lưu truyền trong dân gian. Ấn tượng nhất Gò Công là Cổng nhà không đụng hàng vừa xưa vừa nay, hợp với nhà danh gia vọng tộc “ cổng cao, tường dầy”

Thời ấy mỗi ngày đi học ngang qua đây đôi chân không thể nào đi tiếp được, phải tấp vào đánh đáo, bắn kè hay vào ngồi bẹp dưới gạch nói dóc chờ bạn đến rồi nhập chung lên trường hoặc về nhà.

Trong nghệ thuật xem tướng, nhìn Khí sắc để đoán may rủi độ chính xác rất cao, trong thuật Phong Thuỷ người ta cũng cảm nhận khí sắc hoà quyện trong nhà để đoán được thịnh suy của gia chủ.

Nhà to lớn, vật dụng sang trọng, người thì hiền hoà nhân hậu, nhưng không khí như u buồn, quạnh quẻ.

Trước nhà hồ nước, hòn non bộ đã chận bớt những hăng hái đương đầu với cuộc sống đời thường, tạo cho gia chủ an phận với những gì đang có

Nếu sinh sống tại nhà này, gia chủ may mắn lắm hưởng đến đời thứ hai là hết

Nhà bếp phía sau che kín bởi những cây chuối cho đúng với phong thuỷ trước trồng cao, sau trồng chuối chăng ? nhưng vì sân nền nhà sau ẩm thấp  hậu vận không hay chút nào, tiếc !

Những ngày giáp tết đi học về thấy ghe bầu chở lúa người vác kẻ gánh ì xèo, nhưng cái không gian u uất thiếu sinh khí ấy báo hiệu gia chủ trên đường đi xuống, chứ không thể nào thăng tiến được

Nhà thuộc cách Thuỷ Hoả Ký Tế đại cát xương, thuật phong thuỷ cho rằng: gia đình hạnh phúc, người đông của nhiều, vợ chồng xứng lứa vừa đôi.

Nhưng Thoán từ lại khuyến cáo : “ Ký Tế, hanh tiểu, lợi trinh, Sơ cát chung loạn, cho nên được êm ấm thời gian đầu khoảng 40 năm, sau đó những đợt sống ngầm tạo cho gia chủ vướng nhiều nghịch cảnh ….

Theo Nhà Thơ Thy Lan Thảo nhà kiểu chữ Công,  Chử công giống như đòn sóc đăm qua hai bó lúa, nhà lớn bị đăm từ phía sau, nhà sau bị đăm từ phía trước, gia chủ dù gặp nhiều phong ba vẫn vượt qua được là nhờ vào phúc đức của tự mình tạo ra.

Nhiều hôm hai cánh cổng khép hờ, lũ chúng tôi đẩy nhẹ lách mình vào trong lượm me. Thỉnh thoảng gặp Bà Thân Bính với bé gái đi ra, lũ phá làng phá xóm chúng tôi phải chạy thục mạng, mãi đến ngày hôm nay nhờ một duyên lành đặc biệt mới biết bé gái ấy là Cô Nhung

Nhà Thơ Thy Lan Thảo hương lân với Cô Nhung viết như thế này :

 “ … nhà của ông Hương Thân Nguyễn văn Bính, đây là ngôi nhà thờ của gia đình Ông Đốc Phủ Nguyễn văn Hải, Ông Thân Bính là con của Ông Đốc Phủ Nguyên, gọi Ông Phủ Hải bằng Chú, ngôi nhà nầy nền cao non thước, ba căn hai chái rất rộng, nhà trên nối nhà dưới bằng một nhà cầu nhà kiểu chữ Công. Cửa ngỏ nhà xây tường ba mươi, hai cánh cổng bằng gổ ghép dầy khoảng nửa tấc có mái lợp ngói, cửa ngỏ nầy cũng là nơi trú nắng mưa cho khách bộ hành, cũng là tụ điểm cho học trò trên đường đi học về, tụ lại đây đánh đáo, bắn kè, ban đêm là chỗ hẹn hò lý tưởng cho những cặp tình nhân, hay đệ tử của thần Lưu Linh khi quá sỉn. Bờ sông trước nhà có cẩn đá, có xây bậc tam cấp để ghe chài chỡ lúa thu của tá điền cặp bến dễ dàng, nhà nầy chỉ có hai vợ chồng cho tới gần tuổi bốn mươi mới sinh một gái,… cô Nguyễn Thị Nhung là con gái duy nhất của Ông bà Hương, cô học Đại Học Khoa Học, về dạy vạn vật trường trung học Gò Công.

Cao Thệ

Nghĩa Địa

Cuối ranh nhà Ông Ba Khoa là con rạch nối với dòng sông, hai đầu cống được xây đá xanh rất đẹp, lũ chúng tôi gọi tên là cống Ông Ba Khoa

Phần cống bên sông bị nước phá đất trôi đi nên mặt lộ sụp xuống, những ngày triều cường mùng 1, 17 âm lịch thường ngập nước, học trò đi ngang qua cà ngơ cà ngáo là bị bạn đi sau đá nước văng ướt cả áo quần.

Bờ rạch này là đỉnh, con hẻm ranh nhà máy nước đá chạy thẳng vào giáp cái ao trước nhà thầu Quê hương là đáy

Hai chiều dài bên cặp theo sông là đường, chiều bên kia là hàng rào cuối nhà bên đường Lộ Me trồng đầy cây keo gai cổ thụ, chúng tôi thường vô đây cạy mủ về ngâm nước nóng để làm keo dán giấy Thủ Công, dính rất tốt.

Như vậy khu vực Nghĩa Địa mang hình dáng bình hành

Khởi đầu là những nắm mồ lúp xúp dưới những bụi châm bầu, cây lứt, những trãng nước, qua đây thường thấy bầy heo nằm vũng.

Thông thường chôn theo hướng Đông Tây, tại nghĩa trang này việc chôn cất rất là lộn xộn, mồ mả không theo quy luật nào.Tuỳ hứng !

Đa phần mã lạng, gần trước hẻm vào nhà Bác Năm Quăn có ngôi mộ không mang hình chử nhật mà như chiếc nón lá úp, người lớn bảo rằng đây là ngôi mả bị trời đánh,  những người chết vì “trời đánh” phải chôn ngồi, bởi khi họ sống là đứa con bất hiếu, cải lời cha mẹ nên bị trời đánh.

Tôi vốn hay không vâng lời má, thường trốn nhà đi chơi nên mỗi khi trời mưa nếu ở nhà bới tô cơm ngồi dưới đít bàn thờ ăn từ hột, đến khi hết mưa mới dám ló đầu ra vì chị tôi bảo

“ Trời đánh tránh bửa ăn”

Chị tôi hay thiệt, nhờ vậy mà sống được tới ngày hôm nay

Sau này tôi thấy khu nghĩa địa trên Tân Hiệp, Mỹ Tho dọc theo Quốc Lộ đa phần mả có hình dáng nón lá úp, chẳng lẽ người ở đây bất hiếu hết hay sao ?

Dù sao thì tôi cũng cám ơn ngôi mả nón úp đã giúp tôi trở thành đứa bé tốt hơn.

Nói đến Nghĩa địa này chúng tôi có kỹ niệm, không biết thế nào thuở đó các anh các chị trong xóm khoái chơi Cầu Cơ, tối tối thường tụ nhà tôi nào là mua bánh ngọt, nhang đèn, lải nhải những câu thần chú trời ơi đất hởi

Rồi hai người đặt tay vào Cơ, hai vị này phải còn Zin mới được Cơ chuyển . Làm sao mà biết được zin với không zin, bày đặt bày điều, cứ đặt ngón tay lên đại, không chuyển thì thay người khác đổ thừa tại nặng bóng vía. Đến khi Cơ chuyển mấy đứa tôi ngồi xanh mặt mày, lành lạnh ở sống lưng, thiệt giả bầt phân !

Khi Cơ chạy việc đầu tiên là xưng danh tánh, cho biết thuộc thành phần nào Thần Tiên Ma Quỷ ? Trời người đều bị gạt !

Sau màn chào nhau đúng phép các anh chị đua nhau hỏi thôi đủ thứ chuyện, từ việc học, việc yêu, cho đến nhờ đặt thơ, hỏi bài thi … hầm bà lằng xắn cấu !

Cơ chạy lăng xăng trên mấy chục chử cái, mấy con số lâu lâu ghé vào ô tròn ghi chử “ uống nước ”, “ hút thuốc ”, khi cơ nhào vào ô có chử “ Thăng “ là tiếp tục cuộc đọc thần chú chờ vị kế tiếp giáng vào.

Người nhập cơ khi thì lính tử trận lúc thì chết oan, có người không biết chử chạy lòng vòng phá đám, vậy mà vui !

Không biết vị sư phụ nào dạy phải tìm xương người giủa làm cơ, hoặc miếng ván hòm ở trên đầu làm cơ mới linh, tụi tôi lùng xục mấy ngày liền được miếng ván, không biết phải ván hòm không vì nó nằm dưới vũng nước trong nghĩa địa, đem về đưa thằng Hai Nhỏ bào cưa đục đẻo, cả chục miếng cơ mài giấy nhám láng cón .

Sau này không cần Cơ, đồng tiền cắc cũng chạy te te, chả hiểu nổi !

Nghi người ngồi cơ, lên giả nhờ tụi ba giá chưa đi học đặt tay lên cơ vẫn chạy nhưng không chử nào ra chử nào!

Phong trào chơi Cơ của đám con nít chúng tôi, bị người lớn phản đối quá chừng, nghe mấy Chú Bác lúc thì nói ở Bình Ân khi thì nói trên Hoà Đồng người chơi cơ bị Ma nhập về đòi dẩn người hạp bóng vía đi cho có bạn. phong trào chơi cơ xẹp xuống thấy rõ.

Sau này Kiến Ốc Cục cho bốc mộ cất nhà Villa cứ 2 gia đình chung một căn có đất trống 3 bên trồng cây kiểng

Bên kia đường khu vực ông Tàu Báu phơi cải muối cất lên dảy phố liền căn với nhau

Cao Thệ

Đôi lời về mấy tấm bản đồ.

Gọi là bản đồ cho hách, chứ thật ra chỉ là sơ đồ vẽ theo trí nhớ.

Thời con nít tối ngày trầm nghịch dưới sông, đi từ bãi sình này đến bãi sình nọ bắt vọp, thụt cua, con nước 15-16 âm lịch len lỏi sâu vào đám lá bắt cá bóng kèo, những ngày nước kém thì đi xúc tôm mò cá. Đoạn sông từ nhà Ông Thân Bính đến ngã ba sông một ra biển một về Cầu Đúc không nơi nào tôi chẳng đi qua nhớ cả từng luồn nước chảy.

Những lúc vô công rổi việc thì rủ nhau đi phá xóm phá làng.

Vì vậy hang cùng ngỏ hẽm trong khu vực đều thuộc nằm lòng, thời gian trên 50 năm rồi trí nhớ già cỏi nên sai lệch đi, nhưng chắc không nhiều.

Trên sơ đồ tôi đánh số từng lô đất tương ứng với các số được đánh trong bài viết

Căn cứ vào số ghi trên bài, tìm ra lô đất trên sơ đồ để so vào thực tế

Thân ái.