Mẹ ơi thôi đừng khóc nữa

Cho lòng già nặng sầu thương

Con đi say tình viễn xứ

Đâu có quên tình cố hương

(Lá Thư Gửi Mẹ, thơ Thái Thủy, nhạc Nguyễn Hiền).

***

– Vương Trùng Dương

Tiễn Chân Con Đi Chiến Trường Iraq 

Đang lái xe, suy nghĩ mông lung trên đường từ nhà đến trường; tiếng reng của cell phone làm tôi giật mình, rung tay lái:

- Ba ơi Ba, con là PQ đây!

Nó cười thành tiếng làm tôi cũng cười theo. Nó thường trả lời chúng tôi như vậy mỗi khi được hỏi về tình trạng sức khoẻ. Nó có tính khôi hài giống tôi, theo lời mẹ nó nói. Cũng theo mẹ nó, như bất cứ bà mẹ nào trên cõi đời này, cái thói hư tật xấu gì của con cũng giống bố; ví dụ như cái tính ham bạn, mê chơi, hút thuốc, uống rượu của nó…

Tôi nghẹn ngào, thảng thốt! Như có ai vừa đâm sâu một mũi nhọn vào tim dù biết đây chỉ là hình thức giấy tờ tự nhiên. Vậy mà tôi vẫn xúc động, ngay cả lúc này ngồi viết ra những lời đối thoại với con. Dù tôi cũng đã từng sống trên bờ sinh tử trong cuộc chiến năm xưa; dù biết trước sau gì con tôi cũng tham dự chiến trường Iraq, vậy mà tôi cứ lo, cứ buồn. Bạn bè vẫn hỏi tôi có lo lắng gì khi con đi Iraq, tôi vẫn nói dối một cách tỉnh bơ “lo thì được cái gì, cho con đi lính thì phải chấp nhận”… nào là mình đã ở trong lòng cuộc chiến năm xưa, thô bạo hơn, khốc liệt hơn mà mình đâu có sợ!!! Nói chỉ để giữ vững tinh thần cho mẹ và các em nó, che lấp những nỗi lo sợ ám ảnh của một người cha trước mặt mọi người, chứ làm sao an tâm cho được! Chẳng thà chính mình tham dự còn đỡ lo hơn.

Tôi chạnh lòng nghĩ tới cha tôi cứ mỗi lần loay hoay trong trách nhiệm làm cha, tôi lại nghĩ đến người! Tôi chỉ có một đứa con đi quân đội, trong khi Ba Mẹ tôi có tới ba người và hai đứa ở tuổi động viên! Tôi nhớ thương Ba Mẹ tôi quá đỗi! Nhớ những năm còn đi học, hai anh tôi trong quân ngũ; tôi đã nhiều lần thấy sự âu lo của Ba Mẹ tôi mỗi khi nghe tin qua đài phát thanh cho biết có đụng trận ở những nơi các anh tôi trú đóng. Nhất là Ba tôi. Bao giờ Người cũng tỏ ra cứng rắn với tinh thần chịu đựng và chấp nhận. Thế nhưng, giữa những đêm thâu tôi tình cờ bắt gặp Người ngồi hút thuốc ngoài hiên, mắt nhìn mông lung về hướng trời xa với những tiếng thở dài đầy ấp âu lo, với bao nỗi băn khoăn, trăn trở

Trong đầu óc tôi chớp nhoáng những ý nghĩ đen tối… nếu nhỡ con mình… một ngày nào đó… ôi kinh khủng quá… làm sao đây? Làm sao đây? Mình phải tự lo cho con mình chứ, mình phải được nhìn thấy nó… lần cuối cùng chứ!

Tôi cúp máy mà lòng vẫn bâng khuâng! Tôi gọi nhà tôi ở sở làm, thuật lại cuộc điện đàm giữa hai cha con. Nhà tôi nói ngay rằng đâu có gì để phải suy nghĩ, nếu con có hy sinh trong công vụ thỉ hãy để quân đội họ lo chứ mình biết gì mà lo! Tôi muốn chia sẻ với nhà tôi những băn khoăn, những xúc cảm mà tôi đang có, nhưng lại thôi vì tôi phải cố gắng hành xử vai trò trụ cột gia đình. Bỗng nhiên tôi có sự so sánh “cách sống, cách suy nghĩ” giữa Ba Mẹ tôi và vợ chồng tôi… tính tình nhà tôi chẳng khác mấy với Mẹ tôi, có nghĩa là cả hai đều cứng rắn hơn chồng! Tôi lại thở ra chấp nhận, có lẽ ông trời sắp đặt để người này hổ tương người kia trong cuộc sống chung! Tôi gọi lại cho thằng lính với quyết định là để cho quân đội lo, và hỏi nó bao giờ nó lên đường.

Mùa thu Colorado tuyệt đẹp! Xa lộ xuyên bang 25 Bắc Nam ngoằn ngoèo, nối liền thành phố Denver với căn cứ Lục Quân Fort Carson ở Colorado Spring. Hơn 100 dặm đường với những núi đồi chập chùng. Có nhiều khu đồi hoặc sườn núi toàn lá vàng! Mùa thu hiển hiện trong buổi sáng ngập đầy hơi lạnh, bầu trời xanh ngắt với vài dải mây trắng lượn lờ trong ánh nắng vàng mong manh như lụa mỏng. Trên đầu những ngọn núi cao đã có tuyết trắng lốm đốm. Trong đầu tôi chợt nhuốm lên một sự so sánh giữa cái oi nồng nóng bức của xứ Houston và hơi lạnh mùa Thu nơi này; giữa cái phẳng lì, thẳng tắp của đất đai Texas và những đồi núi thơ mộng đang trải dài trong tầm mắt tham lam của tôi. Có lẽ với tâm hồn lãng mạn, với đầu óc mộng mơ tôi thích hợp hơn với cảnh trí nơi đây, ngoại trừ mùa băng tuyết.

Tôi đã từng sống một thời gian ngắn ở Tulsa, Oklahoma; ở Nashville, Tennesse… tuyết giá đã khiến tôi chạy thục mạng về miền nắng ấm California như chạy theo tiếng gọi vô hình nào đó để rồi tôi gặp nhà tôi. Rồi dòng đời đưa đẩy, rồi đời sống áo cơm đã khiến cho gia đình chúng tôi trở thành dân cao bồi Houston, Texas hơn một phần mười thế kỷ nay! Vâng, phải dùng chữ “thế kỷ” mới lột tả được hết những nỗi thăng trầm của một quãng đời người!

Mặc dù thằng con mới về thăm nhưng cả gia đình ai cũng rất nôn nao để gặp lại nó! Nhất là hai đứa nhỏ – anh em chúng nó rất gắn bó với nhau từ thuở ấu thơ cho đến bây giờ. Một đứa bị la rầy thì hai đứa kia tìm cách bênh vực. Giống như tất cả các anh chị em của mỗi gia đình riêng của chúng tôi, ai cũng sẵn lòng hy sinh cho người khác. Có lẽ nhờ cái gia phong đó nên con cái cũng sống trong nề nếp.

**********

Xe dừng ở trạm gác trước cổng vào căn cứ để nhân viên quân cảnh kiểm soát những xe cộ ra vào. Họ yêu cầu tất cả mọi người rời khỏi xe và mở tung tất cả cửa xe, từ đầu máy cho tới những nơi chất chứa đồ đạt, giấy tờ.

Sau 15 phút khám xét, họ để chúng tôi đi tự do sau lời chỉ dẫn đến nơi thằng con trú đóng. Sau khi quanh quẹo hơn 10 phút lái xe, chúng tôi dừng lại trước một trong những dãy chung cư 4 tầng. Thằng con và các bạn, cả nam lẫn nữ, đã chào đón chúng tôi tại bãi đậu xe.

Vừa mở cửa xe, hai đứa nhỏ đã phóng tới ôm chầm lấy anh chúng nó cứ như đã không gặp nhau đến cả năm dài! Tôi chạnh lòng nghĩ tới những ngày tháng sắp tới… một năm dài nó sẽ ở vùng hỏa tuyến với biết bao nhiêu hiểm nguy chờ đợi, bao nhiêu sương gió dạn dày! Tôi chợt bùi ngùi nhớ nghĩ đến chiến trường xưa, nhớ bạn bè kẻ còn người mất, nhớ thương những anh hùng vô danh và gia đình của họ trong cuộc chiến cốt nhục tương tàn, để cuối cùng sẩy đàn tan nghé, hàng triệu người phải đau lòng bỏ nước xa quê, sống đời lưu lạc! Tôi cũng xót thương cho mấy chục ngàn lính Mỹ đã nằm xuống trên một quê hương, mà với họ hoàn toàn xa lạ, không có hận thù. Tôi xúc động đến trào nước mắt nên vội quay đi như đang quan sát chung quanh doanh trại cho lòng lắng xuống.

Thấy có vài nữ quân nhân rất trẻ, dáng dấp Á đông, tôi hỏi và thằng con cho biết họ là công dân Mỹ gốc Đại Hàn và Trung Hoa, ở cùng building với nam quân nhân, chỉ khác tầng lầu. Họ cũng sẽ đi Iraq chuyến này. Tôi tự hỏi không biết nam nữ có thể “chung sống hòa bình” ra sao? Nhớ xưa kia trong căn cứ Tân Sơn Nhất cũng có nữ quân nhân nhưng họ được ở một khu riêng biệt, vậy mà cũng có lắm câu chuyện tình lâm ly bi đát! Tôi buột miệng hỏi thằng con:

Bạn bè thằng con đã tản mác sau lời mời buổi cơm tối với gia đình chúng tôi. Theo đề nghị của thằng con, chúng tôi phải chờ đợi tại chỗ vì không được vào trong cư xá dù chỉ để giúp nó xếp đồ đạc cá nhân, không cần dùng đến, gửi chúng tôi mang về giữ ở nhà. Sau hơn nửa tiếng đồng hồ, thằng con khệ nệ mang xuống hai vali đầy ắp, và chúng tôi trực chỉ nơi tạm trú. Nơi tạm trú của chúng tôi trong những ngày ở Colorado Spring là ngôi nhà của đứa cháu gái con của một người bạn thân thiết.

**********

Gọi là con bé nhưng thực ra Thanh Thảo đã có số tuổi của một đời tỵ nạn. Cuối tháng tư bảy lăm, con bé một tuổi với hai bím tóc dài, đôi má phính và đôi mắt tròn đen, kinh mang khóc sướt mướt, bám chặt mẹ nó chạy xấc bấc xang bang theo ba rời khỏi cư xá sĩ quan giữa tiếng bom nổ đạn bay từ phía giặc thù! Con bé bây giờ đã là một Tiến sĩ giỏi dang, là vợ của một Trung úy bộ binh, đang mong ngóng nhớ thương chồng từ chiến trường Iraq xa xăm, nơi mà bạn và thù rất khó phân biệt! Thấy hoàn cảnh Thảo tôi càng thương kính những người vợ lính ngày xưa vì ít ra Thảo còn có nhà cửa tươm tất, có công ăn việc làm đàng hoàng và đang sống trong một đất nước giàu mạnh, tự do, an ninh!

Chỉ có khác là Phát đã có gia đình còn tôi vẫn lông bông đi đây đi đó một quãng thời gian khá dài! Đã bao lần hợp tan tan hợp, cuối cùng bây giờ lại ở gần nhau! Tôi không biết nó thương tôi bao nhiêu nhưng tôi thương nó như anh em ruột thịt! Tôi thương con bé Thảo vô vàn tại vì nó là hiện thân của bao nỗi thăng trầm trong cuộc sống ly hương của chúng tôi. Mỗi lần nhìn Thảo là đầu óc tôi như cái máy chiếu phim cũ chạy rè rè chiếu lại nhiều khúc phim đầy rẫy những kỷ niệm cùng những nỗi vui buồn của một thời!

Trước ngày đi Colorado tôi đã gọi điện thoại cho Thanh Thảo và được biết Thảo sẽ về lại Houston dự đám cưới của một người bạn thân trong dịp chúng tôi có mặt ở Colorado Spring; tuy nhiên, Thảo vẫn một mực yêu cầu chúng tôi nên ở nhà của Thảo vì nhà rất rộng, đầy đủ tiện nghi, gần căn cứ rất thích hợp cho không khí sinh hoạt của gia đình, lại không phải tốn kém!

**********

Từ căn cứ chạy về nhà của Thanh Thảo có đến nửa tiếng đồng hồ vậy mà nó nói “gần”! Quãng đường dài hơn mười dặm, từ Xa lộ xuyên bang 25 về phía đông, có nhiều chỉ dấu phát triển mạnh với những building nhiều tầng, những khu shopping to lớn đang được xây cất, nhất là ở những ngả tư đường chính; nhiều khu nhà mới thành hình, rải rác khắp nơi chen lẫn giữa những cánh đồng thênh thang hai bên đường.

Cuối cùng, chúng tôi cũng đã tới nhà Thanh Thảo, một căn nhà rất khang trang còn thơm mùi sơn mới trong một khu subdivision tân lập. Vừa vào trong nhà đã thấy một cái “note” viết tay để trên quày nhà bếp:

“Kính hai bác, con rất tiếc là con không thể ở lại để đón tiếp hai bác và các em vì đám cưới của một người bạn thân không thể không đi được! Con mong hai bác và các em có được những ngày vui vẻ ở đây. Hai bác coi nhà này như nhà của hai bác. Con vừa mới mua mấy bộ khăn tắm và vật dụng cần thiết để hai bác và các em sử dụng; đồ ăn trong tủ lạnh, trong nhà bếp là con mua để hai bác và các em dùng. Beer trong tủ lạnh con cũng cố ý mua cho bác trai, không mua thuốc lá vì không muốn khuyến khích bác hút thuốc có hại cho sức khỏe”. Cỏ và hoa chung quanh nhà con đã nhờ ông hàng xóm tưới, nếu bác trai sợ bị thất nghiệp thì bác cần thảo luận với ông ấy (vẽ cái mặt cười với một con mắt nheo)! Con chỉ nhờ bác chăm sóc mấy chậu hoa trong nhà. Chúc hai bác và các em luôn vui vẻ.

Con Thảo”

Đọc xong cái note, chúng tôi rất lấy làm cảm động về sự chu đáo của cháu, thấy càng thương mến con bé vô vàn! Nhà cửa rất gọn gang, ngăn nắp. Cách trưng bày tuy đơn giản nhưng rất nghệ thuật. Tôi ngỏ ý khen thì PQ nói là nó có góp phần ý kiến.

Sau những thảo luận về buổi cơm chiều với các con, chúng tôi quyết định ở nhà để các cháu có những giờ phút thoải mái và tự nhiên với nhau hơn. Xong buổi cơm tối, chúng nó kéo hết về nhà rất đông có tới bốn nữ quân nhân trong bọn – và bày ra những trò chơi tập thể và uống bia xả láng. Cái hoạt cảnh này nhắc tôi nhớ tới bạn bè của một thời quân ngũ năm xưa! Mãi đến khuya cả bọn mới tan hàng và hẹn gặp nhau sớm sáng hôm sau. Một số đông ra về chỉ còn vài đứa ngủ lại, nằm rải rác quanh phòng khách.

Sau khi tôi vào nhà ăn sáng cùng gia đình một lúc khá lâu thì một số bạn bè của PQ cũng lục tục kéo tới, số khác thì hẹn ở đầu đường xa lộ 25. Lúc mọi người lên xe, tôi nhìn đồng hồ thấy gần 12g trưa!!! Chúng tôi dành mọi ưu tiên cho PQ để mong nó, bạn bè, và các em có cơ hội vui chơi với nhau trong khoảng thời gian ở đây, nên không có bất cứ một ý kiến nào dù nó vẫn muốn chúng tôi ngỏ ý. Cuối cùng thì chúng nó quyết định đi Denver chơi ở Six Flag Park.

Bốn chiếc xe chật ních người nối đuôi nhau chạy suốt quãng đường gần một trăm dặm! Đến nơi thì đã gần hai giờ chiều! Tôi đề nghị với nhà tôi là thả chúng nó xuống đi chơi với nhau còn mình đi thăm phố xá, khi nào xong chúng nó gọi cho mình quay lại đón. Tôi điện thoại cho Nguyễn Mai, Nguyễn Minh Hoàng, Đoàn Sáu… những thằng bạn một thời sinh tử với nhau lâu ngày chưa gặp lại, nhưng rất tiếc người thì đi làm xa, người thì chỉ có thể để lại lời nhắn.

Phố xá Denver cũng như bất cứ phố xá nào của các thành phố lớn nước Mỹ! Có nghĩa là rất tấp nập xe cộ, hàng quán trong những ngày cuối tuần. Nắng vàng như lụa mỏng, vài cơn gió nhẹ làm lá vàng rơi lả tả trong nắng từ hai hàng cây bên đường, đẹp như bức tranh vẽ. Thời tiết quá tuyệt vời cho nên người đi bộ chen chúc nhau trên khắp nẻo đường phố. Đặc biệt con đường 16 thẳng tắp, xe điện chạy hai bên, ở giữa như khu công viên, đầy bóng mát từ những hàng cây cao và các dinh thự chung quanh. Người ta đặt nhiều loại kiosks bày bán những hàng mỹ nghệ và trang sức như ở dưới phố Las Vegas. Cũng có ban nhạc lưu động đàn hát rất vui, lôi kéo một số khán giả mộ điệu như đường phố San Francisco hay Khu French Quarter ở New Orleans. Người đi bộ, thỉnh thoảng bỏ vào hộp đựng tiền những đồng bạc biết ơn! Chúng tôi đi dọc mấy block đường, chen lấn cho vui và xem tranh vẽ. Cuối cùng chúng tôi cũng vào ngồi một quán café rộng lớn bên đường, đông nghẹt khách để gọi café và ngồi thư giãn, ngắm ông đi qua bà đi lại! Trong lòng tôi rất thanh thản, rất bình yên! Giá cuộc sống mãi được thế này, con người ta sẽ dễ quên đi thời gian và những bon chen khắc nghiệt của đời sống thì tốt biết mấy!

Chúng tôi về lại nhà gần 9g tối. PQ xin cho các em đi chơi với bạn bè, còn chúng tôi lại ở nhà coi phim truyền hình. Thực ra chúng tôi rất muốn cùng chung vui với các con trong tất cả các sinh hoạt của chúng, nhất là chúng tôi sắp phải xa PQ cả năm dài đăng đẳng một ý nghĩ đen tối lâu lâu cứ xâm chiếm tâm hồn tôi làm cho tôi lắm khi bàng hoàng – nhưng nghĩ rằng lũ chúng nó chơi đùa với nhau vẫn thích hơn, thoải mái hơn khi không có sự hiện diện của ba mẹ!

Lũ trẻ đi mãi hơn 1g sáng mới về, thấy chúng tôi vẫn thức đợi, chúng xin lỗi và đi ngủ. Tôi trằn trọc không ngủ được mặc dù thường ngày tôi rất dễ ngủ. Cứ nghĩ tới ngày mai sẽ xa con trong một thời gian dài, nghĩ tới những rủi may trong trận chiến với súng đạn vô tình ở một đất nước hoàn toàn xa lạ mà thương xót cho con vô vàn.

Tôi chợp mắt được một lúc thì trời đã sáng. Thấy các con vẫn còn ngủ, tôi ra sân mở nước tưới cỏ. Lòng vẫn buồn vời vợi! Tôi lại nghĩ thương ba mẹ tôi đến xót xa khi phải lo lắng, mong ngóng ba đứa con trai ở ba chiến trường khắc nghiệt! Tôi nhớ lại Ba tôi như lịm đi không nói một lời cả ngày dài khi được tin anh cả tôi đã hy sinh đền nợ nước! Tôi bỗng rùng mình thảng thốt, nước mắt đoanh tròng! Không biết tôi thương nhớ Ba tôi hay tôi thương mông lung cho chính tôi!

**********

thovanyenson.com

Sư Tử Nhà Tôi (Đọc Truyện)   <<<<<<

Duyên Nợ

Cô biết mình đẹp, biết mình hơn hẳn nhiều phụ nữ khác về nhan sắc cũng như sự thông minh, khéo giao tiếp và cái duyên cuốn hút người đối diện vào những câu chuyện vui hài hước của mình. Cô còn tự hào cả cái khoản nữ công gia chánh cũng chẳng hề thua kém ai. Vì thế, những gã trai “thường thường” xúm xít bên cạnh, cô nhìn bằng... nửa con mắt!

Nhiều người ngạc nhiên, bảo thiệt là không hiểu nổi! Lắm bà vừa xấu, vừa vụng mà vẫn vớ được ông chồng đẹp trai, giỏi kiếm tiền lại biết chiều vợ. Xinh đẹp giỏi giang như cô ấy sao vẫn chưa có ai? Nhưng cũng có người nhếch mép cười nhạt: Cũng tại “già kén kẹn hom” thôi!

Cô biết người ta nói gì sau lưng mình, nhưng chỉ tủm tỉm cười, đầu ngẩng cao hơn xem như chả bận tâm ! Thực ra, chẳng phải cô đề ra chuẩn chiếc gì cao ngất như người ta vẫn bàn tán, nhưng cô nghĩ ít ra cũng phải tâm đầu ý hợp. Không hơn cô được “cả cái đầu” thì cũng... nửa cái, đằng này những kẻ bu quanh, cô cứ thấy bọn họ lãng nhách, trẻ trâu thế nào ấy! (mãi sau này ngẫm lại, cô mới hiểu vì bọn họ quá si mê mình lại chưa từng trải nên mới xàm xí thế). Vậy nên cô cứ đợi, đến giờ đã ngoài ba mươi mà rốt cuộc, cánh mày râu lởn vởn quanh cô chỉ toàn những kẻ lỡ bị “trói giò” cả rồi! Mà, kể cũng lạ lắm. Đám đàn ông “có chủ” này lại có một sức hút kỳ lạ với cô…

***

Hôm rồi Thoa điện cho cô, rủ làm vài ly cho quên bớt sự đời. Cô ngạc nhiên khi bạn thân mình ỉu xìu thông báo đã gửi đơn ly hôn, chỉ đợi quyết định của Tòa. “Hai người đẹp đôi, yêu nhau đến thế mà cũng ly hôn sao?”, cô thắc mắc, hỏi bạn sao không ráng mà giữ những gì của mình?

“Những gì của mình ư?”, Thoa cay đắng bảo, trên đời này, ngay cả những gì đang nắm trong tay, tưởng rất chắc cũng chỉ là tạm mà thôi! Một ngày nào đó, như một cơn ác mộng, những gì mình đang có bỗng nhiên không còn là của mình nữa. Thoa cũng đã cố đủ kiểu mà những gì của Thoa, rốt cuộc giờ trở thành của người khác mất rồi...

Cô dìu Thoa, suốt đường về cứ phải nghe cái giọng nửa tỉnh nửa say, đắng cay, chua chát lẫn bất cần của bạn lảm nhảm bên tai: “Đời là thế...Hết duyên... còn níu làm chi?... hết duyên mình... cho kẻ khác... có duyên”!

Cả đêm không ngủ. Câu nói nửa tỉnh, nửa say của Thoa vô tình làm cô như ngộ ra điều gì đó. Cái lý “hết duyên mình-đến duyên người” ấy như vừa mở một lối ra cho cô. Cô trăn trở, thao thức nghĩ đến người đàn ông lâu nay vẫn khiến lòng mình xao động, thổn thức mỗi khi đêm về. Cô như cảm nhận rõ từng hơi thở, từng nhịp đập hối hả trong vòm ngực nở nang ấy.

Anh ta là giám đốc một công ty đối tác, thi thoảng vẫn gặp cô vì công việc. Vóc dáng chuẩn men, trí tuệ uyên bác, dí dỏm và quan trọng hơn cả, anh si mê cô. Trong những lần trao đổi công việc, anh hay tranh thủ tâm sự với cô. Anh còn bảo, ông trời sao khéo trêu đùa, đến tận bây giờ mới cho anh gặp cô. Gặp rồi mới biết mình nhầm. Anh “nhầm” từ khi còn rất trẻ, tuổi trẻ bồng bột nên dễ ngộ nhận, anh lý giải về cuộc hôn nhân của mình như thế.

Qua lời anh kể, cô hình dung ra vợ anh hơn chồng đến vài ba tuổi, chỉ quanh quẩn trong nhà nội trợ, quán xuyến gia đình, lại không chú trọng hình thức nên thiếu cân xứng với anh về nhiều mặt. Cô nhìn lại mình, nhỏ hơn anh sít soát chục tuổi, là một trưởng phòng trẻ trung, xinh đẹp, năng động, hiện đại... Ui trời! quả là một sự so sánh khập khiễng đến bất nhẫn. Cô tự thốt lên trong lòng như thế. Chả thế mà mỗi lần bên cô, anh ta cứ chép miệng tiếc nuối, rồi ao ước đủ thứ nọ kia… Cô nghe xao xuyến trong lòng. Vừa lâng lâng vui sướng lại vừa tiếc sao người đàn ông ấy không phải là của mình?. Cô cố kìm nén để giấu đi nỗi khát khao được nép vào vòng tay người đàn ông ấy. Cô sợ mang tội cướp chồng người!. Dù gì cô cũng là “sếp” của một đám nhân viên. Vị trí của cô ở công ty đâu phải tầm thường, cũng đâu ế ẩm đến mức phải giành giật với người ta? . Bởi vậy, đã mấy lần anh tha thiết mời cô đi chơi riêng mà cô không dám nhận lời. Thật không gì khổ bằng cái sự “tình trong như đã mặt ngoài còn e”!

Nhưng đêm nay ngẫm chuyện của Thoa, cô chợt nhận ra một điều quan trọng. Hình như sự đời cứ xoay vần theo một qui luật nào đó, mà người ta khó lòng cưỡng lại. Đau khổ của người này là hạnh phúc của người kia; mất mát của người này là sự được của kẻ khác. Số phận đôi lúc trớ trêu, đặt nhầm chỗ nên hai nửa lạc loài vênh nhau, chẳng phải vì thế mà người ta vẫn đưa nhau ra tòa ly hôn để sửa chữa sự nhầm lẫn đó sao? Đau khổ nào rồi cũng nguôi ngoai, nhưng sống với nhau mà không còn tình yêu, chỉ có dằn vặt, khích bác, đấu khẩu mỗi ngày, nỗi đau khổ đó sẽ nhân đôi, nhân ba. Nếu cứ kéo dài tình trạng ấy, chẳng ai được hạnh phúc. Thôi thì, giúp người thoát khỏi cuộc sống địa ngục cũng là việc nên làm. Nếu không là mình thì cũng người khác mà thôi, có lẽ nên để mọi chuyện thuận theo tự nhiên vốn có. Cô tự nhủ lòng như thế và nhận ra ngay lúc này, con tim và lý trí đã cùng tiếng nói. Cô vui đến nỗi không ngủ tiếp được.

Sáng ra cô đã hẹn ngay với anh. Cùng nhâm nhi cà phê, cùng nghe bản nhạc êm dịu trong buổi bình minh hứa hẹn một ngày đẹp trời, cô bàn với anh chuyện của hai người. Cô bảo, nếu anh thực sự yêu cô, nếu cuộc hôn nhân của anh thực sự không hạnh phúc, chúng ta hãy tìm cách giảm thiểu sự đau khổ cho nhau. Tốt nhất, anh hãy ly hôn. Có thế anh và cô mới tự do đến được với nhau một cách danh chính ngôn thuận. Nghe thì có vẻ nghiêm trọng nhưng suy cho cùng, việc ly hôn của vợ chồng anh lại là giải pháp tối ưu nhất lúc này. Cô lý luận, đó là cách giảm đi hai phần đau khổ. Rồi anh và cô sẽ “xoa dịu” nỗi đau và sự thiệt thòi cho chị ấy bằng một hành động thiết thực nào đó, giúp chị sớm nguôi ngoai. Chẳng hạn, ly hôn rồi, anh cứ tay trắng mà ra đi, để lại căn nhà đang ở và một tài khoản kha khá cho vợ con. Thỉnh thoảng anh vẫn có thể về thăm con, thể hiện trách nhiệm người cha, rồi cho chúng ít tiền...

Cô bảo, tiền bạc không quan trọng bằng tình yêu của anh và cô. Cô cũng có nhà riêng, căn nhà to đẹp chẳng thua căn nhà vợ con anh đang ở. Thu nhập của cô đã cao, sau này về với nhau, có thêm thu nhập của một giám đốc, vợ chồng cô lo gì đói. Nghe cô tính toán như thế, anh gật gù. Anh đang yêu, đang muốn đươc bên cô mỗi ngày, “giải pháp” nào cô đưa ra mà chẳng hợp lý. Ôm cô trong vòng tay, anh nói vẻ dễ dãi: “Ừ, mình quyết định vậy đi”.

Cuộc chia tay giữa vợ chồng anh dễ hơn cô tưởng. Có lẽ vợ anh cũng hiểu, đã đến lúc không thể níu giữ những gì không còn là của mình. Mà biết đâu chị ấy cũng hiểu thấu đáo cái “triết lý” hết duyên thì giữ làm chi?. Nghĩ thế, cô thấy nhẹ lòng.

***

Chia tay vợ con, anh háo hức lặn ngụp trong mật ngọt tình yêu. Cô thì thầm, rằng sẽ sinh cho anh một thằng cu đẹp như thiên thần, chứ không như hai đứa con gái của anh với đời vợ trước. Anh cười, ánh mắt lấp lánh...

Tình yêu giữa anh và cô có thể ví như một món ăn ngon, lạ miệng và vô cùng hấp dẫn. Yêu cô, anh thấy mình như được trở về thời trai trẻ lãng mạn, sức sống mãnh liệt. Cô lại là một phụ nữ đẹp, có hiểu biết còn rất sành điệu. Cô kéo anh đến những chỗ đúng nghĩa vui chơi, hưởng thụ mỗi khi có dịp. Đi bên cô, anh thấy mình tự tin, hãnh diện hơn hẳn khi biết có bao cặp mắt đang nhìn theo. Phải nói, cô làm anh không nghĩ mình đã ở cái tuổi ngoài 40.

Nhưng ở đời, dù có cao lương mỹ vị mà ăn mỗi ngày, ăn hoài, thì cũng đến lúc trở nên bình thường, thậm chí còn nhàm chán. Nhất là khi cơn thèm khát đã được thỏa mãn đến tận cùng. Tình yêu của anh và cô cũng vậy, sau một thời gian hối hả, cuồng nhiệt, rồi cũng trở lại trạng thái bão hòa trong thực tế cuộc sống đời thường. Sự quan tâm, chăm sóc chu đáo của cô trước đây làm anh vui và hạnh phúc thì nay lại làm anh khó chịu vì cảm thấy ngột ngạt, bó buộc. Anh cảm thấy mất tự do trong cả những ý thích đơn giản nhất.

Càng gần tuổi bốn mươi, cơ hội để cô sinh cho anh một thằng cu con càng hiếm hoi dù vợ chồng cô đã tích cực tìm kiếm. Thi thoảng, cô bắt gặp anh trầm ngâm, thở dài não nuột. Cô lại cố tìm cách kéo anh đến những cuộc vui, nhưng tất cả chẳng còn gì lạ nữa. Mà ở tuổi này, sự “ham vui” trong anh cũng đã giảm. Cô lo sợ, mất tự tin khi giữa hai người không có thêm một mối dây ràng buộc nào ngoài tình yêu đã phần nào lợt lạt. Cô sợ những lần anh về thăm các con, sợ cả những cú điện thoại của chúng, dù chỉ để hỏi ý kiến ba về đôi điều rất đỗi bình thường. Cô khó chịu khi phải “chia sẻ” anh như thế. Bực mình, hoang mang, lo sợ đã biến cô thành người phụ nữ cau có, vô lý và cay nghiệt. Anh có cảm giác cô đang muốn cắt luôn sợi dây liên hệ giữa mấy cha con…

Cuộc đời luôn biến đổi không ngừng. Đến nỗi, đôi khi người ta chẳng kịp nhận ra mình sai ở đâu mà sửa. Cô cũng không kịp hình dung, có một ngày mình trở thành người đàn bà cáu kỉnh, chán ghét trong mắt chồng. Anh kiếm cớ ra ngoài nhiều hơn và trở về khi giọng đã nhừa nhựa, chân đã liêu xiêu khiến cô càng tức tối! Cô tìm cách xiết chặt chồng hơn. Nhưng càng bị trói buộc, người ta càng khao khát tự do...

Một ngày như mọi ngày, trên đường về nhà trong chuyếnh choáng hơi men, anh không làm chủ được tay lái, tông vào một người đi bộ. May mà cả hai thoát chết, nhưng thương tích thì không nhẹ. Đền cho người ta một mớ bộn, lại lo tiền bạc chữa trị cho anh, cô gần như trắng tay. Tiền bạc rồi lại làm ra, nhưng khổ nhất là những ngày chăm chồng ở bệnh viện. Từ miếng ăn, giấc ngủ đến chuyện vệ sinh hàng ngày, cả chuyện phải chiều chuộng, dỗ dành, chịu đựng những đòi hỏi vô lý vì cơn đau hành hạ của anh, đã làm cô muốn kiệt sức. Vợ cũ và các con anh ghé thăm, cũng chỉ qua loa vòng ngoài, làm sao dám trách người ta?

Phờ phạc cả người, trắng dờ con mắt vì mất ngủ dài ngày trong bệnh viện chăm chồng, cô thấy sợ hãi vì những ngày như thế chưa biết còn kéo dài đến bao lâu. Thoa đến thăm, nghe cô than thở chỉ trầm ngâm: “Thiệt là duyên nợ...!”. Cô nghe sực tỉnh! cái duyên cái nợ vẫn đi liền, chẳng tách rời nhau. Sao ngày đó mình không nghĩ ra?

Hoài Thu

 

Mấy đời bánh đúc có xương

Mấy đời mẹ ghẻ mà thương con chồng“ 

Câu tục ngữ này đã đi suốt hơn 50 năm trong lòng Ký, kể từ một cái đánh của bà mẹ kế mẫu. Cái danh từ kế mẫu đã xuất hiện ngay từ lúc ban đầu khi trí khôn của Ký chớm nở bởi vì không hài lòng với việc ba (pá: tiếng hoa) của Ký đã tiến thêm một bước với người đàn bà này. Chưa bao giờ Ký kêu người này bằng Má (cấy Má: tiếng hoa) mặc dầu ba đã bắt buộc và trước những cử chỉ thân thiện chăm sóc, hoạ hoằn lắm Ký mới thốt lên tiếng Dì theo âm việt.

Gia đình Ký từ Phúc Kiến, bên Tàu đã bỏ quê hương đến Sài Gòn trong những ngày đầu thế kỷ 20, sống chật vật khó khăn tận miệt Chợ Lớn. Cuộc đời thay đổi kể từ khi những đứa em cùng cha khác mẹ ra đời và tình yêu thương của ba cùng sự săn sóc của bà kế mẫu không còn được như ngày xưa.

Ở cái tuổi vừa mới lớn, Ký cảm thấy hụt hẫng vì không có ai quan tâm đến mình, cái mặc cảm mẹ ghẻ con chồng lúc nào cũng ám ảnh trong đầu và nghe theo lời xúi giục của bạn bè. Một buổi sáng Ký đem theo một bọc quần áo rồi bỏ nhà ra đi.

Từ Chợ Lớn xuyên ngang qua Đất Hộ và buổi tối hôm ấy ngủ trong những túp lều chợ Bà Chiều. Những ngày sau đó thân tự lập thân, Ký bắt đầu phụ việc trong chợ, có khi theo các ghe chở hàng hóa dọc con kênh Nhiêu Lộc vận chuyển thực phẩm cho chợ Bà Chiểu rồi đến chợ Gò Vấp. Và từ chợ Gò Vấp đem đồ hàng bông, hoa tươi rau quả mà các nhà vườn ở Hóc Môn, Mười Tám thôn vườn trầu chuyển trở lại chợ Bà Chiểu.

Từ chợ Bà Chiểu có một con đường đất dẫn đến bờ kênh, một bến ghe nhỏ mà hằng ngày Ký thường đi qua để vát lên vai những cần xé trái cây rau cải. Trong con hẻm này, anh Mười là người bạn thân nhất của Ký. Anh làm công cho một hãng xe hơi của Tây tận Sài Gòn và chờ đến lúc hãng xe cần người học nghề phụ việc, anh xin được cho Ký một cái nghề ổn định rất sáng giá mà biết bao đứa trẻ bụi đời như Ký từng mơ ước.

Kể từ đó Ký sống trọ chung gia đình anh Mười, hằng ngày anh chở Ký đi làm và đi học việc. Buổi tối quây quần bên mâm cơm cùng gia đình anh, Ký nhớ đến ba và các em của mình da diết. Nói nào ngay từ lúc con Ba vừa chào đời, Ký quấn quýt với đứa em này như hình và bóng. Có khi nỗi nhớ dâng trào hình ảnh con Ba chập chờn trong giấc ngủ đã làm cho Ký có một ý nghĩ là ngày mai sẽ trở về căn nhà cũ để nhìn lại thằng Tư rồi quỳ xuống xin lỗi ba. Nhưng cái ấn tượng một đôi mắt lạnh lùng cùng nụ cười nửa miệng của bà dì kế mẫu đã kiềm chế. Ký tự nhủ thầm chỉ trở về nhà một khi mình giàu có, một khi tất cả mọi người phải nhìn mình bằng một cặp mắt thán phục và ngưỡng mộ.

Dòng đời từ từ trôi. Năm 1939 chiến tranh được phát động trên thế giới, một vài người bạn đã hưởng ứng lời kêu gọi của chính quyền thực dân, phong trào tình nguyện sang Pháp bằng cách gia nhập vào đội quân Lính thợ Đông dương: Ouvier non specialise (O.N.S) tại Sài Gòn. Lúc này Ký đã trở thành một thợ máy chuyên nghiệp nên được ưu tiên khi vào ghi danh phỏng vấn. Nhưng có lẽ cái số của Ký không thể xuất ngoại hay là sao Thiên di lại nằm trong cung Triệt không biết chừng, Ký bị loại ngay vòng sơ tuyển bởi vì giấy tờ cá nhân không hợp lệ và nhất là không chứng minh được nguyên quán. Nhưng đó cũng là cái may mắn cho số phận của Ký, bởi vì trong tổng số 20.000 lính thợ Đông Dương, sau khi Pháp thua trận chỉ có khoảng một phần tư là được trở về lại Việt Nam. Số còn lại phải tự tìm đường sống hoặc tự tìm cách hồi hương. 

Kể từ khi Pháp trở lại Việt Nam sau thế chiến thứ hai, bắt đầu từ Nam Kỳ lục tỉnh, tình hình chính trị càng ngày càng phức tạp. Miền Tây quê của anh Mười cũng vậy, ban ngày lính Pháp cùng quân đội Quốc gia thân Pháp hay quân đội Hoà Hảo thân Nhật bố ráp tra hỏi, ban đêm thì Việt Minh đốt đuốc lùng bắt người tình nghi chặt đầu rồi bỏ xác thả trôi sông. 

Một người cháu gái bà con của anh Mười bắt đầu xuất hiện trong căn nhà và trái tim của Ký cũng bắt đầu rung động.

“Em đã đến giăng sầu trên mắt ngọc
Cửa tâm hồn vừa nhập tiếng yêu thương
Đôi môi chợt thẹn thùng sau suối tóc
Anh nghe lòng một tình cảm vấn vương

Xin đừng hỏi sao tình anh rào rạt
Đời anh nhiều nét chấm phá trong tim
Bao năm rồi lòng anh tan nát
Vì gia đình, tự ái tủi hờn
Giờ chỉ còn một tình yêu mộc mạc
Hãy vì anh vì hạnh phúc vô biên…“

Hai tâm hồn cô đơn, không cha mẹ nên nỗi lòng càng gắn bó cùng nhau. Tuy tuổi tác hơi chênh lệch bởi vì nàng chỉ mới hơn 16 và tiếng xưng hô đầu tiên là chú cùng con ngọt xớt.

Cô bé nhà quê khoanh tay với câu:

-Dạ con chào chú.

Tự nhiên Ký bỗng thấy mình chững chạc và lớn hẳn lên, nhưng kìa với nụ cười e thẹn, hàng lông mày cong vút và đôi má đỏ hây hây. Một nỗi xao xuyến bất chợt nẩy mầm.

Cho mãi đến một hôm chỉ một câu nói làm Ký sửng sốt, khi bàn luận về vấn đề giàu nghèo hay tài giỏi với cái ý định hồi xưa vì muốn thoát cảnh nghèo, Ký đã xin tình nguyện xuất ngoại sang Pháp bằng con đường Lính thợ Đông Dương để mưu cầu tương lai tươi sáng.

Cô bé nhà quê chợt lên tiếng:

-Xin đừng nói là mình nghèo mặc dù mình tài giỏi mà phải tự hỏi rằng tại sao mình giỏi mà lại nghèo!

Một câu nói thật triết lý từ cái vốn liếng ít học mà thông minh của cô bé đã làm cho Ký đắm say trong một tình yêu đầu đời. Anh Mười hoàn toàn ủng hộ nhưng cô bé chần chừ do dự vì tuổi đời còn quá trẻ.

Nửa năm quen nhau, sống cùng trong một căn nhà ba gian, chưa một lần nắm tay trò chuyện riêng tư, chưa một lần hò hẹn. Nhưng “tình trong như đã, mặt ngoài còn e.” Một hôm, sau buổi cơm trưa trong hãng, anh Mười đang chuẩn bị nằm giải lao thì Ký ngồi bên thỏ thẻ:

-Anh là ân nhân của cuộc đời em, em muốn gắn bó hơn một chút nữa. Xin anh cho phép em kể từ ngày hôm nay được phép gọi anh là Cậu Mười.

Anh Mười ngồi nhỏm dậy rồi cười nói:

-Uý mèn ơi! Tao chờ tiếng cậu của mày dài đến mấy tháng rồi đó nha Ký. Nó không có người thân nào ngoài một mình tao. Chuyện của tụi bây chị Mười của mày cứ lo canh cánh trong lòng, được rồi tối nay hai mặt một lời, để tao hỏi ý kiến nó rồi quyết định.

Cô bé chỉ tủm tỉm cười khi gặp mặt anh và thường lẩn tránh lúc đụng chạm trong bếp. Ký biết là câu chuyện buổi trưa trong hãng, anh Mười đã thuật lại cho chị và dĩ nhiên cô bé cũng đã biết, bởi vì cặp mắt bẽn lẽn nhìn anh bằng cái đuôi của con mắt.

Mâm cơm đã dọn ra nhưng chờ hoài mà vẫn không thấy cô bé ngồi cùng bàn như thường lệ. Tiếng anh Mười thúc giục:

-Thôi ăn đi, đừng chờ nữa. Con gái nào cũng vậy, hở nhắc đến chuyện chồng con là mắc cỡ. Hồi đó chị Mười mày cũng vậy thôi.

Tiếng chị Mười nói:

-Tâm sự của con bé chị biết rõ, nó mồ côi ba má, mà em Ký thì còn có gia đình, tại sao lại tự tay cắt thịt của mình. Nó rất thương em và nhất là mong muốn em dẫn nó về nhà giới thiệu với gia đình của em.

Ký ngồi ngây người mà suy nghĩ, anh chị Mười nhắc khéo đến lần thứ hai mới cầm bát cơm mà nhai một cách chậm chạp.

Dưới tàn cây mít, buổi tối gió thổi hiu hiu từ bờ sông vào, Ký đưa tay đón nhận điếu thuốc của anh Mười. Rít một hơi thật sâu vào buồng phổi rồi nhẹ nhàng thở ra, trong cái không gian mát rượi những làn gió đã xua tan khói thuốc, Ký chậm rãi nói:

-Thú thật với anh chị, cách đây vài năm khi em có ý định đăng vào lính thợ để được cơ hội sang Pháp. Em tìm về nhà cũ ở Chợ Lớn để từ giã nhưng than ôi. Lối xóm cho biết là sau khi em bỏ nhà thì một thời gian ngắn cả gia đình em cũng dọn nhà và không biết đi đâu, có người nói rằng có thể đã quay trở về Trung Hoa. Bây giờ em cũng là một người vô gia đình đúng nghĩa rồi anh chị ạ.

Chị Mười ồ lên một tiếng và nói:

-Vậy thì hai đứa cùng một hoàn cảnh, thôi thì để chị đi coi thầy xem ngày nào tốt làm một mâm cơm, cúng vái ông bà tổ tiên cho danh chính ngôn thuận rồi từ từ kiếm lại gia đình của em sau.

-Dạ, em cảm ơn anh chị.

Anh Mười khẽ đập vào vai nói:

-Cái gì mà anh chị, từ rày về sau phải gọi là cậu mợ nghe chưa.

-Dạ, Em xin cảm ơn cậu mợ Mười.

Chị Mười cười dòn ran.

-Cái thằng này.

Thế chiến thứ hai chấm dứt, nước Pháp suy nhược vì chiến tranh. Muốn khôi phục lại kinh tế nước nhà thì cách nhanh chóng và hay nhất là lấy tiền của người khác làm tiền của mình. Bán đảo Đông Dương là một tài nguyên phong phú nên Thực dân Pháp không can tâm bỏ mất. Nhưng lúc này người dân Việt Nam đã có tầm nhìn khác trong thời gian Pháp đang bị Đức xâm chiếm và cai trị. Sự chống đối trực diện hay ôn hoà xảy ra và khiến nhiều Pháp kiều; người có đầu óc thực tế từ từ bán những tài sản hiện hữu tại Việt Nam để chuyển sang bên Pháp.

Ông phó giám đốc hãng xe hơi tên Sạc (Charles) biết anh Mười ở gần hương lộ 15 (route provinciale nr. 15) nên có ý định nhờ anh tìm người mua miếng đất của ông nằm trên hương lộ này, toạ lạc giữa hai khu chợ Bà Chiểu và Gò Vấp.

Anh Mười giới thiệu hai vợ chồng Ký, đang tìm chỗ cất nhà , ông gọi vào văn phòng hứa hẹn:

-Moa giữ đất dùm cho toa, cất nhà ở bên hông còn bao nhiêu thì bán.

Ngay buổi chiều hôm ấy, Ký và anh Mười vội vã đi coi đất. Vị trí rất thuận lợi gần đường rày xe lửa xuyên nam bắc và nhất là cũng có một đường xe lửa nhỏ nội thành từ ga Gò Vấp Xóm Thơm chạy thẳng đến Sài Gòn đi qua những giao lộ Bình Hoà, Bà Chiểu, Đất Hộ Đa Kao.

Vị trí đắc địa nhưng không người nào dám bỏ tiền mua chỉ vì một lý do là phía trước khu đất, một cái giếng đã lấp kín mà dưới giếng là xác 12 chiến sĩ trận vong đã bị quân Pháp giết trong thời kỳ tầm vông vạt nhọn chống Pháp.

Trở về giai đoạn kể từ khi Ký bỏ nhà ra đi, bà dì vô cùng hối hận vì một cái tát tai. Những năm chung sống lúc nào bà cũng cố gắng chu toàn thương yêu chìu chuộng Ký, nhiều khi hành động của Ký không làm bà hài lòng nhưng câu ca dao tục ngữ mà bà từng biết qua văn chương Việt Nam:

“…Dì không mang nặng đẻ đau

Đứt dây mà xót thương bầu bí ơi!
Kệ cho bánh đúc mấy đời
Người ăn người lại nói lời nghiệt cay
Sang ngang một chuyến đò đầy
Sông sâu run cả vòng tay đôi bờ
Đêm nay cánh cửa khép hờ
Dì không ngủ được nằm chờ bước con.”

(khuyết danh)

Mấy ngày nay cả nhà rối tung lên vì sự bỏ đi của Ký, cái câu mẹ ghẻ con chồng cứ nghe xầm xì vào lổ tai. Bà quyết định giao con cho chồng và cố tìm Ký cho bằng được.

Ngang qua khu chợ đang xây dựng tại xóm Bình Tây. Một công viên nhỏ mà ở giữa là một vòi nước. Khi bà ghé đưa miệng vào uống từng ngụm nước, mắt ngẩng đầu lên nhìn. Một bức tượng bán thân mà phía dưới là hàng chữ Quách Đàm, người sáng lập chợ.

Mình cũng họ Quách, bà thầm nghĩ trong đầu. Ông Quách Đàm chính là một đồng hương người Hoa của dòng họ, ông đến Sài Gòn bằng một đôi ve chai thu mua vật liệu phế thải mà bây giờ lại bỏ tiền xây chợ với mục đích đầu cơ một trung tâm buôn bán thương mại. Cách làm ăn này bà biết rõ, lúa gạo miền nam thật là trù phú mình phải bắt chước ông ta.

Thế là bà vội vã quay trở về nhà, bàn luận với chồng. Trong thời gian đi dò hỏi tung tích Ký, bà lặn lội tìm đến tận gốc thu mua lúa gạo ở miền Tây nhờ tàu bè chuyên chở đến Chợ Lớn.

Ngày qua ngày khi có một số vốn trong tay, cả nhà dời ra khu vực bờ sông Sài Gòn lập những chành lúa gạo mà buôn bán và sinh sống.

Cuộc đời từ đó trở nên thịnh vượng, những đứa con của bà, đứa em của Ký được học trường Tây. Một tương lai sáng lạn trải thảm nhung sẵn sàng chờ đón. Những năm đầu, trong tuần lễ ngày sinh của Ký bà thường đăng báo tìm kiếm trên những tờ Phụ Nữ Tân văn, Nam Kỳ Thời báo…

Chuyện đời xảy ra không một ai lường trước được, khi thật sự nhà của bà ở phía bờ sông Sài Gòn mà bây giờ có tên gọi là Bến Chương Dương chỉ cách đại lộ Catinat, hãng xe của Ký làm việc không đầy 2 cây số và đôi lúc Ký đã từng đạp xe ngang qua trường Taberd mà không ngờ rằng em của mình đang có mặt trong trường này.

Thế mới biết:

“Chuyện đời thường, không lường trước được Dòng thời gian, như nước chảy qua Đi tìm hạnh phúc thì ra Gần trong gang tấc mà xa nghìn trùng“

(HND.)

Trong những tác phẩm của nhà văn Hồ Biểu Chánh, nếu không viết về đất Sài Gòn Gia Định thì thôi. Quyển sách nào mà nhắc đến đất Gia Định xưa, thì cái địa danh Xóm Gà là nơi dừng chân an nhàn dưỡng già cho những nhân vật ông Đốc, ông Phủ.

Xóm Gà là một địa danh quen thuộc đã có từ trước thực dân Pháp xâm chiếm miền Nam. Có một truyền thuyết cho rằng nơi đây là trại nuôi gà đá của Đức Tả Quân Lê văn Duyệt.

Những hương lộ mang số 15 (Lê Quang Định), 18 (Hoàng hoa Thám), 20 (Ngô tùng Châu)… bao quanh Xóm Gà bằng những rừng tre, hàng cây sao, cây bàng to lớn tạo nên những khu rậm rạp mà người dân phải gọi là rừng non.

Khi hai vợ chồng Ký về cất một ngôi nhà tranh vách ván nền đất, chung quanh đã có nhiều nhà cư ngụ nhưng đại đa số là chiếm đoạt đất công hay của những Pháp kiều mà họ không biết ai là chủ đất.

Hằng ngày đi làm, Ký không còn phải đạp xe bởi vì gần nhà là một trạm ga xe điện. Lúc này các chuyến xe lửa nội thành không còn chạy bằng toa kéo đầu xe lửa mà đã thay thế bằng xe điện.

Bắt đầu từ ga Xóm Thơm Gò Vấp, đường rày xe lửa chia nhiều nhánh nhỏ tạo thành nhiều hướng khác nhau. Hướng xe điện đi về phía những nhà ga: Đông Nhì, ngã chắn Xóm Gà, Bình Hoà và ngừng tại chợ Bà Chiểu dọc theo đường làng số 15.

Từ chợ Bà Chiểu, xe điện lấy thêm khách chạy thẳng qua một cây cầu sắt để vào Đất Hộ-Đa Kao. Song song với chiếc cầu sắt xe điện này là cây cầu Bông, mà đã có một câu hát quen thuộc hầu như ai ai cũng biết:

“Ai đang đi trên cầu Bông.

Té xuống sông ướt cái quần ni long…”

Xe điện rời ga Đất Hộ quẹo theo đường Rue de Bang kok (Mạc đĩnh Chi) để đến đường Norodom (Thống Nhất), rồi đi dọc đường Boulevard Luro (Cường Để) chạy thẳng tới Bến Bạch Đằng, đường Charne (Nguyễn Huệ); nơi Ký xuống để đi làm tại hãng xe ở đại lộ Catinat (Tự Do), xe điện chạy tiếp rồi quẹo vào đường De Somme (Hàm Nghi) và cuối cùng là chợ Bến Thành; ga Sài Gòn.

Sau khi ông Ngô đình Diệm lên làm Tổng Thống, xe điện đã dừng hoạt động và việc chuyên chở công cộng lại trở về bằng xe thổ mộ.

Những buổi chiều đi làm về, một hạnh phúc tràn ngập trong lòng mỗi khi bước xuống ga Đông Nhì, nhìn thấy vợ ẵm con ra chào đón. Tiếng bi bô của đứa trẻ, tiếng ríu rít mừng vui hỏi thăm của vợ khi trao con cho chồng bế theo con đường nhỏ trở về căn nhà hạnh phúc; có giàn mướp trước hiên, hàng chuối cao chạy dài bên hông và phía sau những cây vú sữa cây mận cây mãng cầu trồng xen kẽ những bụi ớt đang ra trái.

Rồi biết bao đêm trăng sáng, lòng trằn trọc không ngủ được, Ký châm điếu thuốc ra ngồi ngoài hiên nhà mà suy nghĩ mông lung. Không biết ba và các em cùng bà dì kế mẫu đang lưu lạc phương nào, có ung dung thảnh thơi hưởng cái hạnh phúc gia đình, tuy không giàu có nhưng cơm no áo ấm giữa chuyển biến chính trị của thế giới trong khuynh hướng hai đàng Quốc gia và Cộng sản.

Nhìn những vì sao trên trời lung linh ẩn hiện, không biết ngôi sao nào là vì sao bổn mệnh của mình? Ngôi sao nào là của người thân? Phải chi ngày đó mình đừng quá tự ái, kềm chế nóng giận. Hoặc mình khoanh tay xin lỗi hay phải chi mình đừng bỏ nhà đi hoang. Ký tự nhủ thầm: Một thằng con trai trưởng trong gia đình, rồi bất ngờ Ký chảy nước mắt khi từ trái tim vang dội những thổn thức Pá ơi! Dì ơi! Các em ơi! Mọi người đang ở đâu.

Ký ức ngày xưa từ từ trôi vào quên lãng, con cái lần lượt trưởng thành. Mỗi lần các con hỏi thăm về gia cảnh dòng họ bên nội. Ông Ký chỉ giải thích vắn tắt:

-Ba cùng ông nội từ bên Tàu đến Sài Gòn kiếm sống rồi bị thất lạc, không biết bây giờ ông nội còn sống hay đã mất rồi.

Bốn mươi năm trôi qua, tất cả đã chìm vào quên lãng. Ông Ký đã về hưu, mảnh đất của ông Tây tên Sạc đã bị chia năm xẻ bảy,  nhất là trong thời gian nền Đệ nhất Cộng hoà ra đời.  Người dân miền Trung đổ vào Xóm Thơm lập nghiệp mở hãng dệt, rồi hợp thức hoá giấy tờ, không còn ai nhớ nổi cội nguồn của miếng đất này nữa.

Năm 1970, có một 2 vợ chồng từ Tây Ninh chạy loạn sau biến cố Tết Mậu Thân vào trú ngụ ở xóm trong, buôn bán qua ngày. Một buổi sáng nào đó ông Ký từ trong nhà đẩy chiếc xe gắn máy mà không cẩn thận làm người vợ ngã xuống đất, ông hốt hoảng xin lỗi và đưa tay nâng chị đàn bà lên. Khi bàn tay của ông vừa chạm vào thì chị ta bỗng chụp lấy tay ông thốt lên:

-Chú hai ơi chú đang gặp vận may rồi đó, cháu thấy ánh sáng tỏa ra quanh người của chú giống như hào quang trên toà Thánh Tam Kỳ Phổ Độ ở quê cháu đó chú hai.

Ông Ký ngạc nhiên hỏi:

-Chị té có nặng không, có đau nhức chỗ nào không? Chị nói gì mà tui không hiểu gì hết.

Người đàn bà tiếp:

-Có một sự may mắn sẽ đến giúp đỡ, sẽ đem lại cho chú giàu sang tột cùng. Hay là chú phải đi mua vé số liền đi chú.

Người chồng đứng kế bên nói vào:

-Vợ con lâu lâu lại bị bà nhập đó chú hai, mà nhiều lúc nói cũng linh nghiệm đó chú. Chiều nay nếu chú rảnh, xin mời chú vào nhà tụi con để nó xem cho một quẻ.

Ông Ký cười thầm trong bụng, chắc là muốn quảng cáo coi bói đây mà, nhưng ông cũng giả lả:

-Thôi được để tui mua vé số hôm nay. Nếu mà trúng thì tui xin biếu chị một phần.

Vài tuần lễ sau, trên đường từ Sài Gòn về nhà, ông không như thói quen mà bỗng dưng chạy dọc theo con đường Phan đình Phùng, con đường có nhiều tàng cây me thoáng mát cho buổi chiều vừa nhạt nắng

Chiếc xe gắn máy đang chạy bỗng khịt khịt liên hồi rồi không chịu chạy tiếp nữa. Là một thợ máy hơn 40 năm vật lộn với dầu nhớt, ông biết chuyện gì sẽ xảy ra. Tấp vội vào bến xe lam bên vệ đường và cắm cúi quan sát nguyên nhân.

Một cánh cửa sắt bên hông căn biệt thự sang trọng mở hé ra, tiếng chó sủa vang rền. Hai con chó bẹt rê to lớn chạy về phía ông vội bị khựng lại vì sợi dây ghì từ phía sau bởi một người đàn bà trung niên. Một ông già cầm cây gậy ba ton lững thững từng bước chân chậm rãi bước theo. Ông Ký ngẩng đầu nhìn và đầu óc bỗng quay cuồng. Chẳng lẽ là Pá của ông! Ông khóc lúc nào mà ông cũng không biết.

Năm mươi năm đã trôi qua, nhưng những nét quen thuộc của ba ông không bao giờ phai nhoà trong tiềm thức.

Ông cụ nhìn chăm chăm vào khuôn mặt đầm đìa nước mắt của ông Ký rồi buông rơi cây gậy ba ton, ngồi bệt xuống đất thở dồn dập, một tay chặn lồng ngực một tay như vẫy gọi ông lại gần.

-Nị là thằng Ký? Thằng Ký có phải không?

Hai cha con ôm chầm lấy nhau ở giữa đường đi bộ, chỉ có tiếng khóc thút thít, bao nhiêu lời nói không thốt lên vì nỗi vui mừng rào rạt của hai trái tim già cằn cỗi, hai mái đầu bạc xen lẫn vào nhau.

Từ xa người đàn bà trung niên tay ghì hai con chó, dõi đôi mắt ngạc nhiên nhìn hai ông già đang ôm khóc mùi mẫn cho đến khi ông cụ cất tiếng gọi:

-Con sen đâu rồi, mầy chạy vô nhà kêu bà ra đây ngay, nhớ kêu luôn chú tài dẫn chiếc xe gắn máy này vào nhà.

Một lúc sau, có tiếng chân vội vã chạy ra

Hai mẹ con ôm chầm lấy nhau trong tiếng nức nở nghẹn ngào: Ký ơi! Con ơi! Dì ơi!

Tất cả thành viên trong nhà gồm đủ hai người đàn bà giúp việc và chú tài xế,  không ai ngăn được niềm xúc động tột cùng. Năm mươi năm, một nửa thế kỷ. Cuộc hội ngộ bất ngờ vô tiền khoáng hậu vì chiếc xe chết máy ngay trước căn nhà của người cha đã thất lạc đứa con trai đầu lòng.

Tiếng đầu tiên của dì thốt lên:

-Đúng là thằng Ký đây rồi, Trời ơi sao mà nó giống ông như in vậy kìa. Khuôn mặt chữ điền, râu quai nón, tóc quăn và nhất là cặp lông mày rậm hơi chênh chếch. Ký con ơi, con có biết là dì thương nhớ con biết dường nào không con.

-Dạ con biết, con xin lỗi dì. Ông nghẹn ngào nói qua nước mắt.

Bà dì bỗng lớn tiếng nói:

-Ông gọi điện kêu con Ba thằng Tư bỏ hết công chuyện về đây ngay. Mà cũng gọi hết mấy đứa khác nữa nha.

Đưa bàn tay vuốt lên mái đầu bạc hoa râm của ông Ký, bà nói tiếp:

-Con sống hiện giờ ở đâu, vợ con thế nào?

Ông Ký thuật sơ về gia cảnh của gia đình trong khi bà dì lúc nào cũng nắm giữ bàn tay của ông, nắm chặt như sợ rơi mất như năm nào vậy.

-Tội nghiệp con tôi, tội nghiệp cho con tôi. Bà dì chép miệng nhìn ông Ký bằng một đôi mắt trìu mến.

-Để từ từ rồi con về đây ở chung nhà như ngày xưa nha con, nhà rộng lắm. Nhà này là của con Ba đó con, chỉ có ba, dì và con Ba mà thôi. Mấy đứa khác đều ra riêng, ở nhà khác cũng gần gần trong thành phố.

Ông Ký giật mình:

-Cái biệt thự này là của em Ba? Chồng nó làm gì mà giàu quá vậy dì.

-Nó chưa có chồng, lo học rồi lo làm kinh doanh nên không chịu lấy chồng. Nhà này tự tay nó bỏ tiền mua lúc các em con thành tài. Bây giờ nó có một hãng bào chế thuốc tây nên cũng gọi là thành đạt.

Ông Ký tỏ vẻ ngạc nhiên:

-Hãng bào chế thuốc tây? Em Ba là dược sĩ?

Tiếng ba ông xen vào:

-Ừ, con Ba là dược sĩ, thằng Tư là bác sĩ, còn thằng Năm là Kỹ sư, con Út sáu là giáo sư đại học.

Tất cả đều do dì của con một tay đào tạo đó con.

Trong lòng Ký bất chợt trào lên những nỗi niềm; mừng vui khi biết các em mình đều vinh hiển sang giàu nhưng niềm tủi hổ bỗng nghẹn ngào cay đắng cho thân phận của mình. Cái dư âm lời nói “Tất cả đều do dì của con một tay đào tạo,” nghe như một mũi dao đâm thẳng vào lồng ngực.

Cái câu ca dao Việt Nam mà từ nhỏ ông đã thuộc lòng, bây giờ tự đáy lòng của ông vẫn còn văng vẳng:

Mấy đời bánh đúc có xương

Mẹ tôi, dì ghẻ cũng thương con chồng.

MẸ ƠI! CẤY MÁ ƠI!

Hồ Ngọc Danh