Mùa xuân trong dĩ vãng

       Mãi nhìn tấm thiệp chúc xuân không thấy chán , Châu thầm ước :
 " Phải chi đơn vị cho mỗi người thêm một tấm thiệp nữa thì hay biết mấy , tiếc thật mình gửi thiệp này đi rồi sẽ không còn thấy hình ảnh thật đẹp của người lính với mùa xuân nữa rồi " .

     - Chèn ơi , Châu mày đang gác mà hồn để đâu đâu vậy , nhớ bà xã rồi phải không? , tao đến nãy giờ mà mày không hay , thiệt tao sợ mày luôn .

    Nghe tiếng Tôi trách móc thằng Châu giật mình , nó dấu vội tấm thiệp xuân vào cuốn nhật ký Châu liền phân trần :

      - Mầy làm thầy bói hồi nào hay quá vậy ? Tao nhớ lúc mình chưa vào lính tụi mình còn vô lăng Ông Bà Chiểu đưa tay cho ông thầy bói mù sũ quẻ ,  bộ mầy học lóm nghề tử vi của ổng hay sao mà đoán trúng phóc vậy ?

  Tôi đắc chí , lên mặt với thằng Châu :
   - Mầy hổng biết thiệt hả , lúc trước tao xin ông ta có 2 trang cuối  của cuốn sách tử vi thôi đó , nếu được thâu nạp là đệ tử giờ này đời tao chắc chắn lên hương rồi , dễ gì mầy thấy tao ở đây với mầy như bây giờ .

    Thấy tôi nói chuyện như người "cõi trên" , thằng Châu nó kéo tôi xuống mặt đất liền:

   - Thôi dóc tổ đi ông ơi , tao có nhớ vợ con một phần , nhưng nhớ ba má tao có phần nhiều hơn mày ơi , không khí tết cận kề mà không biết ba má tao sống ra sao , thôi đành thôi trời sanh voi sanh cỏ chứ biết làm gì bây giờ .

  Nghe thằng Châu nhắc người thân trong gia đình nó , trong lòng tôi áy náy vô cùng vì tự dưng gợi lại cho nó cái nỗi buồn trong ngày giáp tết .

  Ông bà Năm cắt cỏ chỉ có hai thằng con trai để nối dõi tông đường , Châu được sinh ra trong ngôi nhà lá nghèo nàn , quanh năm ông bà Năm sống tạm bợ với đồng tiền cắt cỏ mướn cho ông Tám xe ngựa , ngày nào cũng vậy mới tờ mờ sáng sau khi uống xong ly cà phê đen từ quán cà phê của Bà Tư ở đầu ngỏ , hai ông bà lụm cụm kéo chiếc xe có hình dáng giốmg như xe ngựa , thay vì dùng ngựa để kéo xe , vì nhà quá nghèo nên ông Năm đã phải làm thay phần việc của con ngựa , ông đưa vai vào kéo xe thay cho ngựa , giao kèo giữa ông Tám chủ đàn ngựa đua ở trường đua Phú Thọ và ông bà Năm một ngày phải cắt bốn bao cỏ đủ loại mang về  giao cho ông Tám , nếu ngày nào hơn bao nào thì ông tám trả thêm tiền bao đó , lương cắt cỏ ông bà Năm sẽ được phát vào ngày hai mươi lăm hàng tháng . Thật tội nghiệp cho ông năm,theo những người hàng xóm thuật lại  từ ngày  bà  Năm  mang  bầu thằng Báu em trai của thằng Châu  , ông Năm mừng rơn hôn vào bụng bầu của bà năm , rồi  tuyên  bố chắc nịch :

  - Từ nay bà cứ ở nhà nghỉ ngơi , để tui đi làm một mình được rồi , nhớ cẩn thận kẻo động thai tội nghiệp con .

  Vì muốn có thêm tiền tẩm bổ cho vợ con , ông Năm kéo xe đi thật xa , đến chiều về khi mặt trời ngấp nghé ẩn mình vào đường chân trời , thì  trên xe ông Năm đã chất cao nghiệu những bao cỏ xanh um. Khi về gần đến nhà kéo xe lên con dốc dài, một mình ông gò lưng thở dốc ông bám chặt đôi chân xuống mặt đường nhưng không thể nào đưa cái xe vượt qua cái dốc dài nọ , ông loay hoay mãi may nhờ có những người khách bộ hành thấy ông vất vả họ xúm lại phụ ông đẩy cái xe về đến nơi. Có một hôm về đến cái dốc này trong khi trời mưa thật lớn , bầu trời đen ngịt, gió giật từng cơn , chỉ còn một mình ông Năm với chiếc xe đầy cỏ ướt sũng nước mưa , ông xoay sở như thế nào không biết khiến xe cỏ lật ngang  , đồng thời cái càng xe hất ông văng xa gần ba thước . Ông nằm bất tỉnh trong cơn mưa , may nhờ hôm ấy tan sở ba tôi vừa về đến ngang đây thấy ông Năm thoi thóp nằm trong vũng nước cạn , không kể mưa gió ba tôi quăng vội chiếc xe đạp sườn nhôm vào bụi tre gai bên vệ đường , chạy đến sốc nách dìu ông Năm vào hàng hiên căn nhà gần dó , chủ nhà cũng hào hiệp không kém ba tôi , ông cùng vợ đem khăn lau khô cho ông Năm , rồi thay đồ xức dầu nóng , còn trao cho ông Năm và ba tôi hai ly trà tàu nóng hổi bốc khói thơm lừng . Khi trời dứt cơn mưa cả 3 ông già cùng nhau dọn dẹp đưa chiếc xe cỏ về đến nhà, sau khi biết đầu đuôi câu chuyện , bà Năm hai tay xoa xoa cái bụng bầu miệng thì ríu rít :

    - Chời ơi , thiệt là  " dợ " chồng tui mang ơn hai ông anh có tấm lòng nghĩa hiệp quá sá cở , gặp người khác mưa gió như vậy họ chưa chắc dang tay cứu ông Năm nhà Tui , xin hai anh nhận một xá này gọi là tạ ơn đã cứu mạng chồng tui .

  Người hàng xóm tốt bụng đáp lời :

- Gì mà tạ ơn bà Năm ơi , bà làm tụi tui ngại quá , chòm xóm với nhau không hà , à sẵn bà vợ tui nấu nồi cháo cá ở bển , tôi về đem qua cho ông Năm ăn giải cảm .

    Nói xong ông ù chạy nhanh trở về nhà , còn lại nơi đây ba tôi hỏi han tình cảnh gia đìmh ông bà Năm , khi biết rõ ông bà sống rất chật vật trong nghèo khó , với đồng lương công chức cũng không khá giả gì ba tôi cũng giúp ông bà Năm hàng tháng một số tiền để ông bà bớt cơ cực phần nào , khi nghe cái ý định của ba tôi như thế , vẻ mặt ông bà Năm ngời lên niềm hân hoan rồi bà Năm đáp lời :

  - Mèn ơi , chú Chín tính như vậy thiệt tình hổng biết lấy chi đền đáp , dợ chồng tui cảm ơn chú chín dữ lắm à nghe .

  - Bà vợ tui nói " dậy " chí phải đó chú chín , kiếp này tụi tui mang ơn chú lắm , nếu có kiếp sau tui nguyện trả lễ chú chín đúng mức luôn đó " 

- Thôi mà ông bà Năm ơi , anh Hai lúc nãy ảnh nói đúng đó , lối xóm mà , tối lửa tắt đèn có nhau , có gì đâu mà ông bà Năm ngại ngùng  rồi ơn với nghĩa  , thôi tui xin kiếu nha , bửa khác tui sẽ đến thăm ... 

    Đêm về trên cao độ vùng Tây nguyên , sương khuya lạnh ướt mọi vật , tiếng côn trùng rả rích trong đêm nghe buồn não ruột , đồng đội của tôi đang chìm vào giấc ngủ bình yên . Trên vọng gác thép súng lạnh cóng trong tay , chiếc áo jack ket không ngăn nổi cái lạnh bên ngoài khiến tôi run lẩy bẩy sau những đợt gió thổi qua. Chăm chú nhìn qua màn sương mỏng trên bầu trời những ánh sao đêm đang lập loè chiếu sáng , cố xua đi cái lạnh tôi quan sát toàn bộ vị trí nơi mình gác , không phát hiện được những bất thường , an tâm tôi luồn tay vào túi rút gói thuốc lá châm một điếu hút cho ấm lòng. Việc này là điều cấm kỵ trong khi gác , nhưng với cái khí hậu khắc nghiệt này khiến tôi phá lệ làm càn , tôi chụm hai tay thật kín khi hút thuốc để tránh thành mục tiêu bất đắc dĩ của họng súng vô hình nào đó .

  - Ầm ..ầm... Tiếng mìn claymore ngoài vòng kẽm gai phòng thủ nổ vang lên , rồi tiếng súng nổ liên thanh từ các vọng gác kế cận nhắm vào ánh sáng loé lên nơi quả mìn phát nổ , tôi giật mình và theo phản xạ tôi cũng xổ một tràng đạn về hướng trên , tiếng ai đó vang lên :

  - Ngừng bắn , ngừng bắn ..

  Hàng loạt trái sinal cầm tay được phóng lên thắp sáng cả một góc trời , những cánh dù trắng nhỏ đong đưa trong gió soi sáng cho toán tiền sát viên ra khám phá mục tiêu.

  - Ô ông ba mươi to lắm anh em ơi . Nào  phụ mình khênh  vào , hay lắm tết này mình có món " Thịt cọp kho nước dừa rồi ", úi giời nó nặng bỏ bu luôn .

  Sáng hôm sau , các đơn vị bạn gần đó đổ xô đến căn cứ chúng tôi để tận mắt chiêm ngưỡng ông ba mươi , có người tỏ ra am tường về loài ác thú này họ nói :

  - Mấy anh cắt râu cọp và đốt bỏ đi,  mấy anh em người thượng họ nói nếu râu cọp này gói trong áo của mấy cái mụt măng trong rừng thì vài tuần nó sẽ tiết ra chất sền sệt cực độc không thua nọc rắn hổ mang , nên tốt nhất đốt bỏ liền để tránh bị người khác lạm dụng hại người . 

  Chúa sơn lâm nằm bất động trong sân đơn vị chúng tôi , chú cọp này nặng gần trăm ký . Anh em lóc da , lóc thịt rồi chia đều cho mỗi phòng ban mỗi nơi nhận thịt về tùy nghi sử dụng , riêng bộ da và xương tôi nghe nói được tháp tùng  Trực thăng UH1A  chở về bán cho mấy người Hoa ở Qui Nhơn họ làm thú nhồi bông và nấu cao hổ cốt . Tiền thu được các xếp chúng tôi  cho mua sắm  những món hàng thực phẩm  dùng cho ngày tết , trưa hôm ấy trên chiếc trực thăng tiếp tế , đơn vị chúng tôi có đầy đủ món ăn thức uống cho ba ngày tết .

    Trên cao độ này chúng tôi ngại nhất là chuyện tắm giặt , vì đường đi để " Hạ sơn " rất nguy hiểm , chúng tôi phải đi theo lối mòn với những cái dốc cao rợn người , chỉ cần sơ xẩy là té lăn bò càng như chơi. Mưa thì trơn trợt , trời nắng thì những hòn đá cuội cản lực ma sát trên đường đi , lắm lúc cả đám té chổng gọng ,nhưng đi riết thì cũng quen. Tôi còn nhớ một lần nọ thèm ly cà phê nóng phía dưới phố , sau ca gác tôi rủ rê thằng Châu xuống núi hưởng một chút thú vui nơi hạ giới , trên đường đi thằng Châu trượt chân té xuống thốn cả đôi chân , đau nhức vô cùng mặt mày nó nhăn nhó như khỉ ăn ớt. Đường đi xuống còn một đoạn dài tôi đành phải cõng nó trên lưng , lần mò một đoạn mồ hôi ra như tắm , lựa nơi tương đối bằng phẳng tôi đặt thằng Châu xuống , nó vừa rời khỏi lưng tôi , tôi có cảm giác như Tôn Hành Giả vừa thoát khỏi ngọn núi do Phật tổ như lai đè năm nào .

  Trong lòng bối rối , không biết làm sao thoát ra tình trạng tiến thoái lưỡng nan này , thời may có một nhóm thanh niên thiếu nữ người Ba na đi tới , thấy cử chỉ bất thường của chúng tôi một người trong bọn họ vội hỏi :

  - Jơ , mấy anh trai có làm sao không ?

  Như bắt được vàng tôi kể đầu đuôi câu chuyện cho họ nghe , các cô gái nghe xong cười rú lên rồi họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Ba na làm tôi sượng sùng không hiểu họ nghĩ gì , mà tại sao lại cười , nhìn khuôn mặt chúng tôi lúc nấy giờ trông thảm hại , anh thanh niên lúc nảy giải thích :

  - Mấy cô cười anh đó , anh cõng bạn không xong  , nếu lấy vợ Ba na làm sao cõng vợ qua suối , qua nương để làm rẫy  được .

  Tôi ngượng chín người ,trong bụng thầm nghỉ :

  " Thấy mạnh hiếp yếu hé , lấy thịt đè người hé ".

  Tôi chưa kịp phản ứng sau câu nói của chàng thanh niên nọ , anh ta nói tiếp :

  - Mấy anh em tụi mình lên núi phát rẫy làm nương trồng cây bắp  , thôi để chúng mình thay phiên cõng giúp , anh đi trước dẫn đường .

  Vậy là ước ao uống ly cà phê với tiếng nhạc xập xình không thành , đoàn người chúng tôi vật vã sau gần hai giờ mới trở về đến nơi. Tôi cảm ơn các chàng trai cô gái Ba na dễ mến kia , để đền ơn  họ tôi tặng cho các bạn ấy một số gạo sấy và dăm ba hộp thịt. Các bạn từ chối nhưng tôi cố ép như thể hiện lòng biết ơn , họ cảm động nhận lấy , họ xiết tay tôi thật chặt rồi lần lượt từ giả ra về , riêng các cô sơn nữ duyên dáng gật nhẹ đầu chào kèm theo những nụ cười thật tươi khiến lòng tôi xao động ngất ngây khôn tả. Tôi cố nhìn theo hướng của họ di chuyển và thầm mong có ngày đẹp trời nào đó khi thằng Châu bình phục chúng tôi sẽ đi theo hướng đó để đến nói lời cảm ơn lần nữa , nhân tiện có dịp thắt chặt thêm tình cảm với các cô sơn nữ kia .

    Sáng hai mươi lăm tết , trong giờ chào cờ và sinh hoạt đơn vị , ông thượng sĩ già trịnh trọng thông báo :

  - Ngày mai có biệt đoàn văn nghệ từ Sài Gòn ra giúp vui , anh em ăn mặc chỉnh tề , lịch sự, đây là chương trình cây mùa xuân chiến sĩ , họ mang theo cái tình cái nghĩa của đồng bào nơi hậu phương ra cho chúng ta , nhất cử nhất động anh em cố gắng đừng làm những gì khiến họ không vui để giữ thể diện cho đơn vị . Anh em rõ chưa nào ?

  - rõ.......... 

  Nghe tin này ai trong chúng tôi cũng nôn nao khôn xiết , vì lâu lắm rồi chúng tôi chưa được nhìn các bóng hồng của Sài Gòn hoa lệ , không nghe được giọng miền nam quen thuộc , đêm ấy cả đơn vị ai nấy cũng thao thức mong sao trời mau sáng để được diện kiến với người Sài gòn .

    Sáng hôm sau , khi ánh bình minh vừa hé ở phía đàng đông , từ xa tiếng cánh quạt trực thăng như xé gió vọng đến  , khi thấy rõ mồn một cả hợp đoàn 5 chiếc tiến đến gần bãi đáp dã chiến , lòng chúng tôi rộn ràng hồi hộp cố nhìn cho rõ những con chim sắt khổng lồ chỉ sợ những hình ảnh này sẽ vụt mất đi như trong giấc mơ , gió cuốn bụi bay mịt mù khi những con chim sắt đáp xuống yên vị . Lần lượt các cô gái văn nghệ sĩ rời trực thăng tiến thẳng về hội trường của căn cứ , tiếng vỗ tay chào đón vang lên cả góc trời , cái vẫy tay chào , cái huýt gió đầy phấn khởi của những chàng Tân binh trẻ tuổi , khiến  không khí núi rừng bỗng rộn rịp tưng bừng ...

  Sau một ngày tập dợt lại cho nhuần nhuyễn các tiết mục , chiều đến mọi người ăn uống sớm hơn mọi bữa , tắm rửa kỹ lưỡng , có những anh lính diện bộ đồ quân phục mới cáu chưa mặc lần nào , nếp ủi hồ thẳng tấp  khiến pli quần  áo bén ngót như dao cạo  , rồi có chàng địu đàng chút xíu , họ  lôi những chai dầu thơm dấu kín dưới đáy chiếc ba lô ra xịt lên khắp người mùi thơm nồng lan tỏa trong không khí khiến tôi có cái cảm giác như nghe mùi nước hoa các cô gái sử dụng trong snack bar ở Sài gòn dạo nào .

    Khi ánh đèn phụt tắt , một chút lắng động trong không gian , âm thanh duy nhất trong lúc này là tiếng chạy của chiếc máy phát điện nỗ ầm ầm nơi cuối căn cứ .

Khi đèn rực sáng ,  trên sân khấu xuất hiện dàn đồng ca , họ hát  những bài ca ngợi quê hương đất nước & con người  , từng tràng pháo tay tán thưởng sau mỗi bài hát chấm dứt.

      Từng lời ca tiếng nhạc vang lên , ánh đèn màu nhấp nháy  , tuy âm thanh ánh sáng không đầy đủ như ở rạp hát nhưng với chúng tôi như thế thật là hạnh phúc lắm rồi , càng về đêm không khí càng tưng bừng , các anh lính trẻ ban chiều còn nhút nhát nhưng khi những điệu nhạc lời ca đã thấm vào lòng thì mấy anh chàng xung phong lên sân khấu nhảy nhót theo các cô ca sĩ thật hào hứng  không khí vui tươi được kết thúc đúng 0 giờ ,ai cũng tiếc nuối  ngẩn ngơ có người còn than thở :

  - Đúng là thời gian qua mau như tên bắn, mới đó mà kết thúc rồi . Tiếc thật !

  Đêm ấy hầu như cả đơn vị thức trắng đêm ,  chủ và khách cùng nhau chia nhóm ra trò chuyện , ăn uống , xin địa chỉ của nhau để sau này còn thư từ cho nhau. Vậy đó mới gặp nhau chưa được bao lâu thì mọi người đành phải chia tay từ biệt , lúc này tâm trạng của Ngưu Lang ,  chức nữ ngày xưa gặp nhau một lần trong năm rồi chia tay như thế nào thì không rõ , chứ cái buổi chia tay với biệt đoàn văn nghệ với đơn vị chúng tôi cũng tràn đầy nước mắt. Với chúng tôi những giọt nước mắt cảm động rơi rớt trên gương mặt non choẹt của những chàng trai khi thấy cái tình nghĩa  hậu phương dành cho mình quá lớn , năm hết tết đến ở Hậu phương ai cũng tất bật lo cho gia đình nhà của , vậy mà các anh chị em nghệ sĩ dành thật nhiều tình cảm cho những người lính quanh năm đối mặt với gian lao , với chết chóc , họ đã đem lời ca tiếng nhạc sưởi ấm cho anh em chúng tôi nơi tiền đồn heo hút gía lạnh này thì làm sao các chàng trai trẻ kia cầm được nước mắt. Còn các anh chị em văn nghệ sĩ họ thật sự đến với chúng tôi bằng cả tâm huyết của những con người , họ yêu thương đồng loại , khi thấy điều kiện sống của anh em nơi tiền đồn , thấu hiểu sự cô đơn thiéu thốn tình cảm của những người chọn binh nghiệp làm con đường đi cho mình.Riêng  các anh chị em trong biệt đoàn  cũng đã khóc , khóc trong hạnh phúc vì đã thấy  chúng tôi ăn  món ăn tinh thần quý hiếm này do họ mang đến từ hậu phương  một cách cuồng nhiệt nhưng không kém phần trân quý .

  Khi những chiếc Chinook ( Xi Núc)  rướn mình quạt tung bụi mù rồi trườn đi trên không trung , ai nấy trong đơn vị chúng tôi đều buồn rầu ủ rủ , dường như chúng tôi vừa đánh mất vật gì vô giá mà chưa biết bao giờ mình sẽ tìm lại được . 

    Còn lại ít phút giây sau cùng của năm cũ sắp trôi đi , đứng dưới sân cờ trong căn cứ  ngước nhìn bầu trời tối đen như mực  , chúng tôi đếm ngược thời gian khi chiếc đồng hồ dạ quang đeo trên tay của xếp chúng tôi chỉ đúng không giờ , không ai bảo ai đồng thanh hô to :

  - Chúc mừng năm mới , Happy new year .( PH&HA hô to)

    Ông Thượng sĩ già xử lý thường vụ của đơn vị thắp ba cây nhang thơm to tướng ông đứng trước bàn thờ cúng giao thừa tôi thấy ông miệng lâm râm khấn vái cắm nhang xong ông chắp tay sá bốn phương tám hướng , ông cầu xin hương linh tiền nhân , anh linh các chiến sĩ đồn bào đã bỏ mình vị quốc vong thân , ông tha thiết cầu xin các đấng thiêng liêng gia hộ cho non nước yên bình , anh em trong đơn vị được an lành may mắn trong năm mới . Tiếng pháo được đốt lên , tiếng nỗ chát chúa loé sáng trong màn đêm , mùi thuốc pháo thơm nồng khién chúng tôi nhớ lại những mùa xuân trong quá khứ .

  - Ô anh em nhìn kìa , bên tiểu đoàn y bắn pháo bông kìa , mấy chả ở bên đó chơi xộp quá , năm nay xếp mình tiết kiệm chỉ cho xài pháo thường thôi .

  Nhìn theo hướng tiểu đoàn y rồi quay sang hướng đơn vị z , các nơi thi nhau dốt pháo cúng giao thừa . Bất chợt tiếng máy c***ett từ Hầm truyền tin vọng ra bài hát Happy new year do ban nhạc abba bất hủ trình bày , thật sự chúng tôi cảm thấy thích thú trong lòng khi được thưởng thức bài hát thật hợp tình hợp cảnh lúc này .

  Tụ tập tại hộ trường căn cứ , xếp lớn vui mừng chúc tết đơn vị và tất cả mọi người, ai cũng được xếp lì xì cái bao đỏ chét mà dày cộm . Rồi rượu chát , champa được khui nổ lốp bốp , bánh tét bánh chưng dưa hành củ kiệu đầy đủ , cây mai to lớn nằm giữa hội trường , bấy nhiêu đó thôi khiến chúng tôi thật sự ấm lòng khi sống xa gia đình trong mùa xuân năm ấy ...

 Xuân thoáng qua , cái tết vừa tàn thì thằng Châu nó phát điên lên khi nhận được bức điện tín do người bà con đánh đi từ Sài gòn gửi lên . Họ cho nó hay tin trong một lần chở cỏ về gần đến nhà , chuẩn bị rẽ vào ngõ hẻm để kết thúc một ngày vất vả cắt cỏ mưu sinh , ông bà Năm và thằng Báu không còn nữa , họ đã đi thật xa ...

  Cầm tờ giấy nghỉ phép thường niên mười ngày trên tay , mắt ngấn lệ thằng Châu quảy cái ba lô nó chào tạm biệt tôi :

  - Tao về lo tang lễ cho gia đình , chắc là không kịp nhưng cũng phải về , mầy ở lại mạnh giỏi , nhớ cẩn thận giữ mình nghe mậy , mấy ngày nay hai bên đấu pháo với nhau tao thấy ớn quá .

  Tôi làm ra vẻ anh hùng :

  - Ối pháo phiết nhằm nhò gì mầy  ơi , trời kêu ai nấy dạ?, ai cũng có số hết , nhưng mầy đừng lo , ông thầy bói mù Lăng ông Bà chiểu phán rồi mầy hổng nhớ hả . 

  Đang rầu chuyện gia đình , vậy mà khi nghe tôi nói chuyện theo cái giọng tưng tửng bất cần đời thằng Châu cũng suýt bật cười khi tôi nói tiếp :

  - Năm đó xem quẻ xong ổng còn xem tướng tao nữa đó , ổng nói dáy tai tao dài như tai Phật sống thọ lắm , nghe nói đâu khoảng trăm ngoài thì mới có thể chầu ông bà , còn mạng tao là Trường lưu Thủy , ổng giải nghĩa là con sông chảy dài    không bao giờ hết nước , sau này hậu vận khấm khá lắm .

  Nghe đến đây thằng Châu ráng gân cổ cãi lại tôi :

  - Nữa sợ mầy luôn , lúc nào cũng bói toán , khá đâu chưa thấy ỉ y coi chừng đó mầy ơi , thôi tao đi đây thằng quỷ , nhớ cẩn thận nghe mậy ...

  Tiễn chân thằng Châu hạ san quay về cỏi " trần tục " , nào tới giờ hai đứa tôi sống , ăn , ở cùng chung trong căn hầm trú ẩn này , hôm ấy thiếu hình bóng nó tôi cảm thấy mình cô đơn thật sự dẫu rằng quanh đấy còn nhiều đông đội , đêm đó nhìn lên nóc hầm qua ánh đèn vàng vọt tôi thấy hai con thằn lằn đùa giởn với nhau , chúng thật sự hạnh phúc khi có đôi có bạn , tôi chợt thèm cái hạnh phúc thật đơn sơ như hai chú thằn lằn kia , vì lúc nào chúng cũng có đôi có bạn .

  Sau này khi quay trở về đơn vị , thằng Châu nó kể lại cho tôi :

  - Tao về đến nhà thì mọi việc đã an bày , nhìn trên bàn thờ ba tấm ảnh của người nhà , nét mặt trong tấm hình có vẻ như vui mừng thấy tao trở về .

 Dì bảy người bà con bạn dì với bà năm cắt cỏ đứng ra lo hậu sự , trong lúc thuật lại diễn biến tai nạn dì Bảy  nói :

  - Đó Châu coi , mấy người tài xế lái xe mà nhậu nhẹt rồi cầm lái là gây họa cho mình và cho người nữa . Tội nghiệp anh chị Năm với thằng Báu , nạn nhân bất đắc dĩ của thằng cha này , cảnh sát làm ăn kết và tống giam nó rồi , thiệt xui xẻo  thôi con đừng buồn.

  Đưa vợ con về sống  trong căn nhà của ông Bà Năm để sớm hôm nhang khói thờ phượng , ngày Châu trở lại đơn vị nó cứ dùng dằng trong lòng nửa đi nửa muốn ở lại , biết được nỗi buồn của chồng mình , không để chồng phải mang tiếng xấu trong thời chinh chiến , vợ thằng Châu nhỏ to tâm sự , phân tích phải trái Khiến Châu xiêu lòng và nhận ra phiá trước còn đồng đội , còn quê hương .

  Ngồi trên chiếc xe đò của hảng Phi long Tiến lực , Châu vẫy tay chào người vợ thân yêu và đứa con bé bỏng , nó thầm cám ơn Bà Sáu má vợ của nó đã sinh một đứa con biết rõ câu tục ngữ :

  - Nợ nước , trước tình nhà .

    Trước thềm xuân , đêm giao thừa này chắc câu chuyện tôi vừa kể cho các bạn nghe có lẽ nó in hằn mẵi trong tôi cho đến ngày rời xa cỏi tạm này .

 
Hai Hùng SG

Bến Cũ

Bài Thơ Tình Dang Dở

      Dãy núi, hàng dừa xanh, và bãi cát trắng phía tây ven biển như chạy ngược về sau, con tàu lầm lũi vươn mình lướt nhanh về phía trước, tạo thành những đợt sóng giạt ra hai bên sườn tàu, bọt trắng xoáy cuộn. Thấp thoáng cuối đường chân trời, những dọi núi, hải đảo đứng im lìm giữa trời mây nước. Đứng trên boong tàu, nhìn lá quốc kỳ tung bay phất phới trong nắng vàng gió lộng, tiếng rì rầm của máy tàu, tiếng sóng vỗ ì ầm, Vũ để hồn xuôi về dĩ vãng. Kể từ khi thôi học, gia nhập quân chủng hải quân, chàng đã được chứng kiến bao cảnh đời khác biệt, bao đổi thay thời cuộc. Bước chân Vũ đã trải qua những thành phố tráng lệ của nền văn minh hiện đại, hay những nơi hoang dã, cuối bãi đầu ghềnh.
      Năm ngoái, có dịp đi công tác vùng hai duyên hải, chàng đã được ngắm phong cảnh hoàn toàn khác biệt với miền Nam, quê hương sinh trưởng của chàng với những hàng dừa, ruộng lúa bạt ngàn như tấm thảm xanh, trải dài đến tận chân trời. Non nước miền Trung, phong cảnh hữu tình với những ngọn đèo cheo leo giữa trời- mây- nước, bên bãi biển cát trắng của Nha Trang, Cam Ranh, Đại Lãnh, Vũng Rô. Bao kỳ quan thiên nhiên làm ngẩn ngơ lòng mặc khách tao nhân.
      Trong chuyến công tác đó, chàng đã gặp được Yến Phi, người tình đã làm thay đổi ít nhiều cuộc sống tình cảm của chàng.
      Chiều hôm ấy... Sau chuyến tuần tiễu hai tuần quanh vùng Hòn Dung, Hòn Yến, Hòn Chà Là, chiến hạm chàng về nghĩ bến tại Cầu Đá. Trong lúc Vũ bận rộn duyệt xét lại công điện, bỗng có tiếng trung sĩ Minh:
- Hạm Phó, có giấy mời Hạm Trưởng đi party. Nhưng Hạm Trưởng đã về nghĩ phép ở Sài Gòn. Ông có muốn đi thế không?
- Ý kiến hay! Gì chứ party thì không thể bỏ qua. Vũ vui vẻ tán đồng.
Nói xong, chàng bước vội vào phòng truyền tin, dùng máy vô tuyến gọi Cự và Tú cùng đi.

 o0o  

      Câu Lạc Bộ Hải Quân hôm hay nhộn nhịp. Nhìn quanh, Vũ thấy quan khách tham dự đa số là Sĩ Quan Hải Quân, ngoài ra còn có nhiều sĩ quan khác thuộc các binh chủng Bộ binh, Không quân. Cư giới thiệu Vũ với chú ruột của chàng, ông Hùng cựu Đại tá Quân y và ba người con gái của ông đang đứng bên cạnh là Xuân Mai, Yến Phi, và Thúy Quỳnh. Cả ba cô, cô nào nhan sắc cũng sắc sảo mặn mà. Xuân Mai tóc ngắn, gương mặt trái xoan, môi mọng đỏ, đôi chân dài, có vẻ đẹp gợi tình của cô gái tân thời. Thúy Quỳnh cô em út có khuôn mặt tròn, bầu bĩnh, hiền thục, đẹp ngây thơ và hồn nhiên. Yến Phi dáng người thon nhỏ, suối tóc huyền đen nhánh xõa bờ vai, đôi mắt buồn thăm thẳm, cánh mũi hơi cao, phảng phất nét tây phương. Khác hẳn với hai người chị và em mặc Jupe màu hồng và bleu marine, Yến Phi mặc chiếc áo dài trắng có hình nổi dệt lá trúc cùng màu trắng. Chiếc áo làm nàng thêm thùy mị, đoan trang. Cả ba cô đều đi giày cao gót màu đen, trông rất xinh đẹp và quyến rũ.
      Mọi người bước ra sàn nhảy. Cự khiêu vũ với Xuân Mai trong lúc Tú đưa tay mời Thúy Quỳnh. Đến trước mặt Yến Phi, Vũ lên tiếng:
- Hân hạnh được biết Yến Phi,
- Chào anh Vũ, em vẫn thường nghe anh Cự nói về anh.
- Tôi có thể mời Yến Phi nhảy bản nầy được không?
Yến Phi đứng lên và hai người cùng bước ra sàn nhảy. Nhạc slow lãng mạn, lả lơi,

Ngày ta gặp gỡ phút giây ban đầu
Tình sao êm ái, ngỡ như giấc mơ
Nhớ thương là thế dâng kín một trời
Đã thương người hỡi, nhưng sao ngại nói. (1)

Vũ dìu Yến Phi thật dịu dàng, điệu nghệ.
      Nhạc vừa dứt, Yến Phi định về chỗ ngồi, nhưng Vũ mời nàng thêm bản nữa. Vũ ôm Phi hơi sát trong tay chàng, lời nhạc tha thiết, chan chứa đam mê,

Đêm nay ai đưa em về
Đường khuya sao trời lấp lánh
...Người yêu ơi trong tình muộn
Người yêu ơi trong tình buồn
Trọn tình yêu ta đã cho nhau. (2).

-Yến Phi khiêu vũ rất đẹp, Vũ khen.
-Anh Cự, Anh Tú dạy em đấy. Cũng may nhờ anh khéo dìu nên em đã không đạp chân anh! Khiêu vũ không phải là sở trường của Phi. Em thích đi bộ hơn.
- Với anh, khiêu vũ là một môn thể thao đầy nghệ thuật. Vũ nói.
      Sau bản nhạc, Vũ và Phi trở lại bàn. Dưới ánh đèn mầu, Vũ thấy Phi đẹp tuyệt vời. Mải mê ngắm nàng chàng như quên hết mọi việc xung quanh dù lời ca và tiếng nhạc rất ồn ào. Phi ngỡ chàng mệt nên hỏi:
- Anh đang nghĩ gì đó? Mệt phải không?
- Vũ chợt tỉnh: Ồ không! Nhạc ồn ào quá, anh đau đầu chút thôi. Khói thuốc làm anh hơi ngộp.
- Anh có muốn ra ngoài cho thoáng tí không?
- Muốn lắm chứ. Anh cũng định hỏi Phi đi dạo với anh.
      Vũ và Yến Phi cùng đứng lên và bước ra ngoài. Hai người sánh bước, đi dạo một vòng quanh Câu Lạc Bộ. Vũ đưa Yến Phi đến bên chiếc ghế đá hơi xa con đường vào Câu Lạc Bộ. Gió biển vi vu trên mấy hàng cây thùy dương cổ thụ. Trăng cuối mùa lơ lửng, ướt lạnh hàng phi lao. Ngoài khơi, sóng biển lóng lánh như tráng bạc.
Vũ ái ngại,
-Em có thể ở lại ngoài nầy với anh thêm chút nữa được không?  
-Được chứ, Yến Phi vừa nói vừa mỉm cười.
      Yến Phi và Vũ cùng ngồi xuống và Phi tâm sự. Phi cho biết nàng hiện là sinh viên văn khoa Sài Gòn, đang nghỉ hè, đã hơn 20 tuổi, nhưng chưa có người yêu. Nàng cũng cho biết Tú bạn chàng cũng nhiều lần tỏ tình cùng nàng, nhưng nàng chỉ xem Tú như một người anh.
      Sương đêm xuống nhiều khiến hai người cùng cảm thấy lạnh, Phi ngồi xích lại gần chàng. Vũ thì thầm gọi tên Phi. Chàng cuối xuống hôn nhẹ lên mái tóc Yến Phi. Vòng tay chàng nồng ấm. Vọng lại từ Câu Lạc Bộ lời ca lả lơi mời gọi:

Đừng xa em đêm nay đêm rất dài...
...Hãy ôm em trong tay cho biết anh cần em
Và hãy nói anh vẫn yêu em
Hãy yêu em đêm nay cho quên hết đi ngày mai...
...Hãy ôm em trong tay cho em biết anh cần em. (3).
o0o

      Những ngày công tác ở Nha Trang thật là hạnh phúc đối với Vũ, những lần nghĩ bến, chàng đưa Phi đi thăm viếng thắng cảnh địa phương, những bãi biển cát trắng, núi xanh, điểm tô phong cảnh nên thơ, hữu tình. Viếng nhà thờ Nha Trang, Cảng Cầu Đá, Hải Học Viện,...Du ngoạn Cam Ranh, Đại Lãnh, Vũng Rô. Hai người cùng xem ciné ở rạp Tân Tân, Minh Châu, thưởng thức món mì vịt tiềm của người Tàu ở gần rạp ciné Tân Tiến.
      Chàng cũng đưa Yến Phi đi thăm các địa danh Lạc An, Ngọc Hội, Thành, được ăn xoài tượng, xoài thanh ca, thanh long, mít; đến Tư Bông, thưởng thức món lươn xào. Vào Ninh Hòa nếm món nem ngon nổi tiếng. Thăm trường Võ Tánh, Kim Yến. Trong lần du ngoạn tắm biển ở đảo Bích Đầm, Yến Phi bắt sò biển, nàng bị sò kẹp làm trầy tay chảy máu; Vũ đau xót cầm tay Yến Phi đưa lên miệng hút dòng máu đỏ như chàng vẫn thường làm với mấy đứa bạn ở quê khi chúng bị sướt tay. Yến Phi ngượng đỏ mặt để yên cho Vũ trị bệnh, cả hai cùng cảm thấy lòng rạt rào xao xuyến. Tình yêu giữa Vũ và Phi mỗi ngày thêm đậm đà chồng chất, trong khi tình bạn giữa chàng và Tú ngày càng xuống dốc. Cuối cùng, Tú làm đơn xin thuyên chuyển về Phú Quốc, xa lánh Nha Trang. Trong tiệc chia tay. Tú hát bài Cho Người Tình Lỡ, lời ca như cay đắng, dỗi hờn:

... Yêu rồi tình yêu sao chua cay
Men nào bằng men thương đau đây
Hỡi người bỏ ta trong mưa bay...
...Phương trời mình đi xa thêm xa
Nghe vạn mùa thu sau lưng ta (4).

Hơn bao giờ hết, Tú thắm thía câu:

“Tình bạn chỉ là một đức hạnh, tình yêu mới là một đam mê “(5).
o0o

      Ba tháng công tác Vùng Hai Duyên Hải rồi cũng trôi qua, Vũ đưa tàu về Sài Gòn và tiếp tục những ngày tháng lênh đênh trên biển cả.  Chàng đã nhận được thư của Yến Phi. Lời thư tha thiết thương yêu. Bận bịu với công vụ, Vũ hứa với Phi Yến sẽ lo việc hôn phối khi hoàn cảnh cho phép. Thời gian thấm thoát hơn hai năm lặng lẽ trôi qua.
      Trong lá thư cuối cùng, Yến Phi cho Vũ biết là nàng phải sang ngang không thể chờ đợi thêm. Nàng phải vâng lời cha kết hôn cùng vị bác sĩ ở Nha Thành, vì ông nầy đã dày công giúp đỡ gia đình nàng trong cơn khủng hoảng về tài chánh cũng như đã tận tình chăm sóc cho cha nàng trong khi ông mang trọng bịnh.   
      Một thời gian sau, Vũ kết hôn với người con gái cùng quê mà hai gia đình đã hứa sẽ kết tình thông gia khi hai trẻ lớn khôn. Vũ và Mai cũng thương nhau, nhưng tình cảm không sâu đậm như Vũ thường mơ mộng. Mai là y tá, hai người quí mến nhau, thường trao đổi những ý kiến về cuộc sống. Tình cảm vội vã trong những lần về phép đã mang lại kết quả là Mai thụ thai và sinh cho chàng bé Thy.
      Sau ngày Miền Nam bị mất vào tay cộng sản Bắc Việt, cũng như nhiều sĩ quan trong Quân Đội Cộng Hòa, Vũ bị đưa ra Bắc học tập cải tạo. Riêng Mai, nàng được gia đình bảo lãnh định cư tại thành phố Houston. Nàng trở lại Đại Học và tốt nghiệp University of Houston.
      Sau bảy năm lưu đày qua nhiều trại cải tạo, cuối cùng rồi Vũ cũng được tha và sang Hoa Kỳ đoàn tụ cùng gia đình năm 1997.
      Hơn một năm rưởi sau ngày đến Hoa Kỳ, Vũ chẳng bận rộn gì mấy, ngoài thời giờ lau chùi, quét dọn giúp Mai tại văn phòng của nàng. Thỉnh thoảng chàng cũng viết một vài bài thơ đăng báo, đưa cho vợ xem, nhưng Mai bảo chàng nhảm nhí, tốn thời giờ vô ích. Vũ cố gắng học tiếng Anh, nhưng đầu óc như rỗng tuếch, nói năng lạng quạng, chẳng người Mỹ nào hiểu được chàng khi đàm thoại cùng họ. Mấy người bạn giới thiệu Vũ đi học trường huấn nghệ, lấy được vài chứng chỉ sữa computer, sử dụng máy tiện. Nhưng khi Vũ đi tìm việc, chẳng ai muốn mướn khi nhìn thấy mái tóc bạc hoa râm của chàng, dù văn phòng thuê người có đăng hàng chữ Equal Opportunity trên đơn xin việc.
      Sống ở một nơi mà giá trị mỗi người được đánh giá bằng tiền bạc, thế lực, và chức vụ, Vũ như là một gánh nặng, làm xấu hổ Mai và bé Thy trong xã hội mà họ đang ở.  Sự xa cách giữa Vũ và vợ con, càng ngày càng thêm lớn rộng. Cuối cùng hai người quyết định chia tay. Mai cũng rộng lượng, tặng chàng số tiền khá lớn để tự túc mưu sinh. Như thanh thỏa món nợ ân tình.
      Ly dị vợ xong, Vũ dọn về sống cùng Tâm, người bạn tù, cả hai cùng hành nghề cắt cỏ. Tiền bạc cũng đủ sống qua ngày. Mấy đứa con của Tâm thấy chàng đơn độc tội nghiệp, chúng mua tặng chàng chiếc computer củ để chàng có thể vào Internet, đọc truyện, xem hình, đăng thơ hay “chatting” giải trí.
      Thành phố Houston thật sống động và đông người Việt. Vũ cảm thấy thán phục trước sự thành công của người đồng hương. Những con đường trong phố cũng mang tên Việt như Công Lý, Nguyễn Huệ, Tự Do...  Những ngôi chợ Việt Nam buôn bán sầm uất... Chùa Việt Nam, Linh Sơn,... Nhà thờ La Vang, Lộ Đức, sinh hoạt cuối tuần thật nhộn nhịp. Nhiều người Việt Houston tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc và thành công trên nhiều lãnh vực đặc biệt là thương trường và học vấn.... Vũ dễ dàng hòa nhập vào cuộc sống, chàng cảm nhận Houston như là thành phố của riêng mình.

      Cả gia đình Tâm đã đi xuống vùng Southwest, tham dự hội chợ do nhà thờ Ngôi Lời Nhập Thể tổ chức, gây quỷ xây trường học cho trẻ em Việt Nam tại địa phương. Hôm qua, trong phần sinh hoạt cộng đồng do đài phát thanh loan đi: Cuối tuần nầy, ngoài nhà thờ Ngôi Lời Nhập Thể, nhà thờ Lộ Đức cũng tổ chức hội chợ Tri Ân.  Ngày thứ bảy cuối tuần ở nhà một mình thật vắng lặng. Vũ thay đồ, lái xe đi về hướng nhà thờ Lộ Đức. Phong cảnh thật là nhộn nhịp, người ra kẻ vào, tấp nập từng đoàn xe nối đuôi nhau.  Cờ xí bay rập rờn trong nắng mai. Hai chiếc lều khổng lồ chứa đầy người tham dự. Những gian hàng hội chợ, trò chơi cùng gian hàng mua bán, và gian hàng thực phẩm với nhiều món ăn thuần túy dân tộc như chả giò, chả cuốn, bánh xèo, bún riêu... xôi, chè...Tiếng nhạc, tiếng người mua, kẻ bán chào hàng, tạo thành một hoạt cảnh sống động.  
      Trên sân khấu, ca sĩ Vũ Khanh đang đang trình diễn nhạc phẩm Phượng Hồng của Vũ Hoàng: Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.(6) Giọng ca ngọt ngào và đầm ấm. Phía sau, hậu trường sân khấu, chàng còn thấy có sự hiện diện của ca sĩ Hoàng Oanh, Khánh Ly, Lâm Nhật Tiến, Ninh Cát Loan Châu, Dạ Nhật Yến, Mạnh Quỳnh và Phi Nhung.
      Bước sang chiếc lều bên cạnh, chàng dừng lại trước gian hàng thả thơ. Gian hàng trang trí đơn sơ, nhưng tao nhã và nghệ thuật. Trên bục gỗ cao là khung gỗ, trên đó có tập giấy như tấm lịch treo nhà rất to, cao độ một thước, chiều ngang khoảng nửa thước. Sát hai bên khung gỗ là hai chậu hoa mai và tre kiểng. Hai cô gái xinh đẹp mặc áo dài trắng lật từng trang giấy cho hoạt náo viên có thể đọc được bài thơ trên tập giấy.

Em ngồi đó, đỏ môi sầu
Bao giờ em đến với bầu trời thơ
Em ngồi đó thuở bâng quơ
Nói rằng em vẩn thẫn thờ *........... anh. (7)

      Hoạt náo viên nhìn về hướng khán giả, vừa cất cao giọng nói trên máy vi âm:
-Nói rằng em vẫn thẫn thờ.*...... Chữ gì sau đó ? đợi anh? mong anh ? trông anh? hay chờ anh? Ai nói đúng sẽ được thưởng $20 và tập Bài Thơ Tình Dang Dở của nữ sĩ Yến Phi với chữ ký của tác giả. Nêu đoán sai, bạn chỉ mất $1.
Bên cạnh Vũ, cô gái có mái tóc nhuộm nâu đưa tay nói: “ mong anh.”
Hoạt náo viên nói:
- Rất tiếc là cô đã đáp sai. Xin mời vị kế tiếp.
Vũ đưa tay, chàng nói: “Chờ anh”.  
Hoạt náo viên:
-Anh đáp đúng, xin mời tác giả bước ra ký tên và trao tặng tập thơ.
      Có bóng người thiếu phụ từ sau hậu trường bước ra. Vũ ngạc nhiên đến ngây người: Yến Phi của chàng đây rồi! Vẫn suối tóc huyền, khuôn mặt kiêu sa, vầng trán thông minh, và chiếc mũi xinh xinh phảng phất nét tây phương; vẫn cái dáng thon thon bước đi tha thướt đầy quyến rũ đó.
-Em đó ư, Yến Phi. Anh Vũ đây, bao năm bây giờ mới được gặp lại em.
Sau phút ngạc nhiên, người thiếu phụ lên tiếng :
-Anh Vũ, chúng ta về thôi, về nhà chúng ta sẽ nói chuyện nhiều hơn.
Nàng xin lỗi khán giả và kiếu từ bước đi. Vũ lặng lẽ theo nàng.
      Yến Phi dừng xe lại trước ngôi nhà hai tầng cao và rộng trong khu Woodwind Lake. Nàng cho biết, sau ngày ''giải phóng'', nàng theo chồng sang định cư ở Houston. Chồng nàng, Huy được việc bác sĩ tại bệnh viện Memorial Hospital. Ba năm trước, Huy bị bệnh ung thư và từ trần. Yến Phi dùng hết thì giờ vào việc viết lách và làm việc thiện nguyện giúp đỡ đồng bào. Tập Thơ Tình Dang Dở nàng viết để kỷ niệm mối tình giữa nàng và Vũ.
Vũ đưa tay mở sách, chăm chú đọc mấy vần thơ cuối bài:

Bao giờ đục hóa ra trong,
Nước trôi một hướng ta về cùng em
Dệt bao giấc mộng êm đềm
Cùng trôi vào biển, cùng tìm tương lai. (8)

      Buổi chiều cuối thu nhạt nắng. Cây phong trước nhà đổi màu vàng ối, báo hiệu cuối mùa. Gió thu hiu hắt làm lã chã rơi mấy chiếc lá úa trên sân cỏ. Từ chiếc radio cuối phòng khách, vọng lại lời ca trầm ấm bài Mười Năm Tình Cũ  như thông cảm niềm tâm sự của hai người.

“Mười năm không gặp tưởng tình đã cũ
Mây bay bao năm tưởng mình đã quên
...Nhưng em yêu ơi, một vùng ký ức
 Vẫn còn trong ta cả một trời yêu.” (9)

Lê Ngọc Trùng Dương
________________________________________
1/ Nhạc. Quốc Vượng. 3/ Nhạc. Đức Huy. 4/ Nhạc. Thanh Bình. 9/ Nhạc. Trần Quảng Nam.
2/ Nhạc Nhật Ngân phổ thơ Nguyễn Ánh.
5/ Không nhớ tên tác giả.
6/ Nhạc Vũ Hoàng phổ thơ Đỗ Trung Quân.
7&8/ Thơ. Khúc Ngân Tiêu.

Con tàu chỉ có một người

Anh cũng như bao nhiêu người sĩ quan khác ở Miền Nam. Sau 75, đều bị tập trung tù “cải tạo”. Những tháng đầu anh được vợ gửi cho một hai lần đồ ăn, sau đó thì biệt tăm. Anh được phép viết thư về cho gia đình nhiều lần. Nhưng không thấy vợ trả lời. Như thế kể như anh bị vợ bỏ. Sống trong trại cải tạo mà không có người thăm nuôi, không được tiếp tế đồ ăn, người đó kể như chết. Anh biết mình nằm trong số người bất hạnh đó. Nên anh phải tự lực cánh sinh. Nói chơi cho vui vậy chứ tự lực gì nổi.. Có được thăm nuôi hay không, người tù nào cũng co cụm lại. Thức ăn dành dụm từng chút. Ra ngoài lao động, con mắt của họ dáo dác tìm bất cứ thứ gì có thể bỏ vào bụng cho đỡ đói. Cho nên người có quà thăm nuôi cũng như dân mồ côi, khi ra ngoài lao động cũng xục xạo tìm kiếm đào bới như nhau. Ai tìm được nấy ăn.

Chuyển ra ngoài Bắc anh lại càng tơi tả hơn. Không quen với cái lạnh thấu xương, bụng thì đói meo. Trông anh như một ông cụ già hom hem. Công việc nặng nhọc làm cho anh còm lưng. Ngày trở về thì không thấy hy vọng. Anh cứ nghĩ mình kéo dài tình trạng đói khát, nặng nhọc nầy mãi, thì thế nào cũng bỏ xương tại cái xứ đèo heo hút gió nầy. Trốn trại thì không can đảm. Mà cũng chẳng biết trốn đi đâu, giữa núi rừng trùng trùng điệp điệp. Đành phải bó tay chịu trận.

Bỗng nhiên một hôm anh nhận được gói đồ ăn gửi bằng đường bưu điện. Anh nghĩ chắc vợ anh gửi cho. Nhưng khi cầm gói quà trên tay nhìn tên người gửi lạ hoắc, anh phân vân, đắn đo. Chắc chắn đây là một sự nhầm lẫn. Tuy nhiên vì đói quá anh không có can đảm hoàn trả lại cho cán bộ, khi mà sự thèm khát đã lên tới tột đỉnh. Mà chắc gì gói quà được trả về cho khổ chủ của nó! Cán bộ trại đời sống cũng chẳng hơn tù bao nhiêu, thế nào họ cũng chia nhau. Trong lúc mình đang cần, anh an ủi mình như vậy. Anh về trại. Bạn bè tới chúc mừng anh. Như vậy, kể từ nay anh thuộc thành phần có thăm nuôi. Không còn mồ côi như trước. Gói quà đã được mở ra kiểm soát, cột lại sơ sài trước khi giao cho anh nhận lãnh.

Ai nhận quà về đến chỗ nằm của mình, đều bóc ngay ra.. Còn anh thì không dám đụng đến. Lúc đầu cái đói, cái thèm khát lâu ngày làm cho anh bấn loạn. Anh nghĩ nhận quà về bóc ra ngay ăn một bữa cho đã. Nhưng khi cầm gói quà trên tay, không phải tên vợ mình gửi, anh đâm ra đắn đo. Anh nằm gác tay lên trán nghĩ ngợi về tên người gửi. Anh đào bới hết trí nhớ, vẫn không tìm ra tên người đàn bà nầy, được viết trên góc của gói quà. Bạn bè tù cùng phòng với anh thì nghĩ khác. Họ cho rằng lâu quá không được nhận quà, không nghe tin tức vợ, nên anh muốn kéo dài cảm giác sung sướng. Không bóc vội gói quà. Thế nhưng rồi cũng đến lúc gói quà được mở. Sau khi ăn cơm chiều xong, anh leo lên chỗ nằm, ngồi quay mặt vào vách. Anh trịnh trọng mở gói quà. Quan trọng với anh bây giờ không phải là trong gói quà có những gì để ăn. Giữa lúc nầy, sự thèm khát bỗng nhiên trốn mất. Mà là lá thư trong gói quà nói gì.

"Anh yêu quý,

Anh đã mất tích từ lâu, tưởng rằng anh đã chết. Em và các con lập bàn thờ mấy năm nay. Không ngờ, cách đây mấy hôm, vô tình đến thăm một người bạn, có người anh được thả ra từ trại cải tạo Miền Bắc. Em hỏi thăm là có bao giờ anh nghe tên người nào là Nguyễn Hữu trong trại của anh không? Anh đó trả lời là có một người cùng đội sản xuất với anh mang tên ấy, trước là đại úy thuộc Sư Đoàn 2, người Bắc Kỳ. Từ bao nhiêu năm nay không được ai thăm nuôi. Em nghe xong muốn quỵ xuống, đúng là anh rồi. Thế là từ nay em phải hạ bàn thờ xuống. Các con có bố chứ không còn mồ côi cha nữa. Em mừng quá, mang tên anh, tên đội, tên trại đến Ủy Ban Quân Quản Thành Phố để xin giấy phép gửi quà thăm nuôi. Lý do vì loạn lạc, di chuyển nhiều lần, địa chỉ không còn chỗ cũ, nên không nhận được giấy gửi quà thăm nuôi.

Anh đừng để vi phạm nội quy, ráng học tập tốt, sẽ được nhà nước khoan hồng để sớm về đoàn tụ với gia đình. Có dịp được trại cho phép viết thư, anh viết thư về cho em biết sức khỏe của anh. Anh cần những gì lần sau có giấp phép em sẽ gửi ra cho anh. Em và các con bao giờ cũng mong chờ anh về.

Thư nầy không viết dài được, em ngưng đây. Chúc anh luôn luôn khỏe mạnh.

Vợ anh

Lê Thị Hồng"

Anh không dám đọc lại lần thứ hai. Một sự trùng hợp lạ ky, anh và ông Hữu kia cùng thuộc Sư Đoàn 2, cùng là người Bắc. Chỉ khác nhau là ông ta mất tích trong chiến tranh, còn anh thì trình diện đi cải tạo. Người đàn bà nầy vì quá thương chồng không điều tra cặn kẽ, chứ trong một sư đoàn, chuyện trùng tên, trùng họ là chuyện bình thường. Mà cán bộ kiểm duyệt thư từ cũng lơ đễnh, không thấy chữ mất tích từ đầu lá thư. Anh nhìn gói đồ ăn mà lòng trĩu nặng. Một bên vợ người ta, chồng mất tích bao năm mà vẫn chờ đợi. Còn mình sống sờ sờ vợ chẳng thèm ngó ngàng tới.

Đọc thư xong, anh bỏ thư lại trong gói đồ rồi cột lại như cũ. Anh nằm gác tay lên trán suy nghĩ miên man. Các bạn chung phòng đến hỏi thăm tin tức gia đình anh ra sao, anh trả lời nhát gừng cho qua chuyện. Họ nghĩ, có lẽ gia đình anh đang gặp rắc rối gì đó, nên anh buồn ít nói.

Sáng hôm sau ra lao động, anh không mang thêm cái gì để ra ăn buổi trưa. Anh không biết phải làm sao với gói quà mà anh đã nhận. Anh cảm thấy mình giống như một thằng ăn trộm, oa trữ đồ gian. Không biết phải giải quyết thế nào cho ổn thỏa đây. Mấy năm trời đói khát, thèm ăn. Chụp được một con dế, con cóc thì xem như được một bữa tiệc lớn. Thế mà khi nhận quà có thịt chà bông, cá khô, muối sả ớt v.v.... anh lại sờ sợ. Lương tâm ư? Làm gì có thứ nầy ở đây. Anh không biết phải diễn tả thế nào tâm trạng của anh lúc ấy. Vì đụng vào đó, anh thấy mình như bị phạm tội. Buổi trưa, anh ra nhận cơm với vài cọng rau muống, nước muối. Anh lại thèm các thứ mà mình đang giữ. Sự thèm khát lại bắt đầu dằn vặt, hành hạ anh. Anh không thể nào chống lại nổi sự đòi hỏi hợp lý nầy. Thôi thì tới đâu hay tới đó.

Ngày hôm sau anh mang tí ti đồ ăn theo, chia cho một số bạn cùng cảnh ngộ với anh, nghĩa là thuộc dạng mồ côi, không có ai thăm viếng hay gửi quà. Họ ăn một cách ngon lành. Anh ăn cũng ngon miệng nhưng khi ăn xong, anh thấy nghèn nghẹn. Mấy ngày đầu anh mang tâm trạng nầy, nhưng dần dần về sau nguôi ngoai. Hình như sự phạm tội thường xuyên, ít bị lương tâm cắn rứt hơn là phạm tội một đôi lần.

Vài ba tháng sau đó, anh được trại cho phép viết thư về gia đình. Đây là một điều khó khăn cho anh. Gửi thư cho vợ hay gửi cho chị Lê Thị Hồng? Gửi cho vợ thì bao nhiêu cái vẫn biệt vô âm tín, còn gửi cho chị Lê Thị Hồng, thì biết nói sao cho chị hiểu là anh không phải là chồng chị ta. Nếu thư không bị kiểm duyệt thì chuyện nầy dễ nói. Còn thư tù như anh thì qua biết bao nhiêu cửa ải. Biết đâu khi cán bộ kiểm duyệt phát giác chuyện nầy sẽ tống cổ anh vô cùm. Cái tội mạo nhận ẩu để lãnh đồ thăm nuôi. Một lần cũng là mang tội, mà cái tội nầy bạn bè biết được thì khinh khi lắm. Nhưng mọi chuyện đã lỡ rồi, đành phải theo lao vậy. Anh đánh liều viết theo cái kiểu người chồng viết cho vợ.

"Hồng em,

Cám ơn em rất nhiều về gói quà vừa rồi em gửi cho. Em đừng lo gì cho anh nữa, ở đây anh được nhà nước cách mạng lo cho đầy đủ, ăn uống không thiếu. Em yên tâm để dành lo cho các con. Em ở nhà cố gắng dạy dỗ các con nên người, cố gắng chấp hành chính sách và pháp luật của nhà nước cách mạng.

Nhờ ơn cách mạng, nhờ ánh sáng soi đường, nhờ chính sách khoan hồng của nhà nước ta. Anh học tập đã hiểu thế nào con đường lầm lẫn của mình trước đây. Anh đã ăn năn hối cải và mong sao sau khi được khoan hồng trở về với gia đình, anh sẽ làm lại cuộc đời tốt hơn. Đừng lầm lẫn đi theo con đường cũ nữa, phải sống hòa đồng với nhân dân và tuân thủ pháp luật nhà nước..

Nhắc lại cho em rõ, đừng gửi quà cho anh nữa. Ở đây anh ăn uống rất đầy đủ, hãy dành dụm cho con, lo cho tương lai các con.

Cầu chúc em và các con khỏe mạnh.

Chồng em

Nguyễn Hữu"

Anh nhắc lại hai lần chữ "lầm lẫn", để chị Hồng biết đoán ra mọi sự, không dám viết đi viết lại nhiều lần, sợ cán bộ trại nghi ngờ. Hai ngày sau, văn phòng trại gọi anh lên làm việc. Anh điếng hồn, không biết chuyện gì xẩy ra. Có lẽ vì mấy chữ lầm lẫn đó sao? Người kiểm duyệt sao thông minh quá vậy. Anh vừa đi, vừa tìm cách chạy tội. Nhưng không nghĩ ra cách nào giải thích, anh đổ liều, cứ chối đại ra sao thì ra. Mỗi lần gọi người nào một cách bất thần như vậy, là người đó có vi phạm điều gì. Các bạn tù cùng phòng lo lắng cho anh.

Anh bước vào phòng cán bộ quản giáo, đầy lo âu và không biết chuyện lành dữ ra sao. Người công an chấp cung ngồi trước lá thư của anh viết cho chị Hồng. Anh ta tươi cười mời anh ngồi đối diện, rút trong túi gói thuốc lá mời anh. Một thái độ thân thiện lạ lùng. Anh rút một điếu và chậm rãi hút. Người cán bộ nhìn anh nói: "Trong trại nầy, ai viết thư về cho gia đình cũng xin cái nầy cái nọ. Riêng anh thì không, lại bảo chị đừng gửi gì cả. Cũng lạ thật. Anh thật sự không thấy cần thiết sao?"

Anh lắc đầu: "Nhiều năm không được thăm nuôi, quen rồi. Hơn nữa gia đình tôi cũng nghèo. Vợ tôi lo cho các cháu đủ mệt. Lo thêm cho tôi, kiệt sức mất. "

"Anh nghĩ vậy cũng đúng. Các anh ngày trước sung sướng quen rồi, không quen chịu cực khổ. Mới có vài năm đã thấy thèm khát đủ thứ. Chúng tôi mấy chục năm đánh giặc. Ăn uống kham khổ. Không hề hé răng."

Người cán bộ nói tiếp: " Chúng tôi có bỏ đói các anh đâu. Nuôi ăn đầy đủ đấy chứ. Chúng tôi cũng muốn cho các anh về với gia đình. Nghẹt vì các anh chưa thông suốt chính sách cách mạng, nên chúng tôi phải tạm giữ thêm một thời gian nữa."

Anh ấp úng: "Vâng, thưa cán bộ."

Người cán bộ nhìn thẳng vào mặt anh, trịnh trọng nói: " Thay mặt Quản Giáo trại, tôi biểu dương tinh thần ý thức của anh. Thư anh gửi có giá trị thuyết phục. Anh là trại viên gương mẫu, sẽ được Ban Quản Giáo Trại đề bạt để anh được về sớm với gia đình."

Mấy thằng làm ăng-ten, cũng nghe cái lời hứa cho về sớm. Nên chúng nó ra sức kiếm điểm, mà có thấy thằng nào được về trước đâu. Anh cười thầm trong bụng với cái chiêu dụ nầy.

Người cán bộ tiễn anh ra cửa và bắt tay thân thiện. Anh hú hồn, thoát được sự căng thẳng. Anh về chỗ nằm. Mấy người bạn tới hỏi thăm tin tức về chuyện nầy. Anh trả lời với họ là bị cán bộ cảnh cáo, vì lá thư viết không đúng tiêu chuẩn. Anh nghĩ thế nào rồi câu chuyện nầy cũng đổ bể. Rồi cũng sẽ đi cùm vài tháng, với cái tội mạo nhận ẩu để lấy quà gửi. Chị Hồng thế nào cũng nhận ra nét chữ, và chữ ký của anh, không phải của chồng. Không cần mấy chữ "lầm lẫn" kia, chị Hồng cũng hiểu hết mọi sự là chồng chị đã chết.

Ngày nầy qua tháng khác, anh vẫn lao động đều đặn. Anh vẫn yên tâm là mình trở lại với vị trí mồ côi muôn thuở. Anh không còn hy vọng có ai đó ngó ngàng tới để gửi cho chút quà thăm nuôi. Người ta có gia đình gửi quà. Người ta có quyền tưởng tượng các món ăn để vỗ an cho cái dạ dày.. Vì thế nào có ngày cũng được thăm nuôi, món ăn mình ao ước sẽ được người nhà mang đến. Còn anh chỉ ăn hàm thụ các món đó thôi. Cũng không sao nghĩ ra, cái đói khát triền miên, đã làm cho anh chai lì mọi ao ước. Thần kinh tê liệt và suy sụp đến tận cùng.

Nhận quà thăm nuôi bằng bưu điện lại có tên anh. Lại thêm một lần ngạc nhiên. Lần trước anh không dám mở gói quà, vì biết đó không phải là quà của mình. Không dám đọc thư vì biết thư đó không viết cho mình. Lần nầy thì ngược lại. Về đến chỗ nằm thì anh xáo tung để tìm lá thư ra đọc. Thư viết cũng thắm thiết như lần trước, không hề đá động gì sự lầm lẫn mà anh đã nhấn mạnh. Nét chữ cứng cỏi thể hiện người viết có học thức, thế mà tại sao không biết mọi sự lầm lẫn đó. Trong thư nầy chị Hồng lại hiểu sai vấn đề, nghĩ rằng vì mấy năm không nhận quà thăm nuôi, nên anh giận dỗi. Biết làm sao đây, khi mà anh không có khả năng bày tỏ tự sự. Mặc kệ, cứ thản nhiên mọi chuyện, cứ ăn cho sướng. Phó mặc mọi chuyện cho trời đất. Anh đổ ra cáu kỉnh và lì lợm. Hình như anh muốn tạo ra tình huống nầy, để dễ dàng nuốt trôi mấy miếng thực phẩm thăm nuôi, mà không thẹn với lương tâm.

Mỗi lần sực nhớ lại chuyện quà cáp, anh vội vàng xua đuổi ngay. Nhủ với lòng mình như vậy, nhưng dễ gì quên được điều đó. Mỗi đêm, khi cơn đói hành hạ, các món ăn trong trí tưởng tượng tuôn ra, là hình ảnh chị Hồng lại hiện lên. Đẹp hay xấu lúc nầy đối với anh chẳng cần thiết, nhưng tấm lòng thương chồng của chị đã làm cho anh cảm phục. Thực sự, anh thương hại cho hoàn cảnh côi cút của chị và mấy đứa con. Sống giữa sự khó khăn chung của xã hội, nuôi mấy miệng ăn cũng thấy khó lắm rồi, đừng nghĩ gì xa xôi hơn như chuyện thăm nuôi chồng. Tệ hại hơn nữa, đây không phải là chồng của mình.

Mọi chuyện vẫn bình thường, ngày nầy qua ngày khác trong trại cải tạo. Anh vẫn sinh hoạt chung với các anh em. Bỗng nhiên một ngày, sau khi đi lao động về, anh được loa phóng thanh gọi tên ra khu thăm nuôi, có vợ là Lê Thị Hồng đến thăm. Lần nầy thì anh bối rối thật sự. Anh biết sự gặp nhau nầy rất bẽ bàng và ngượng ngập. Mọi sự thật sẽ làm cho chị Hồng đau khổ biết mấy. Với anh thì không sao, anh đã biết trước mọi chuyện, anh đã chuẩn bị tinh thần. Dù gì thì anh cũng phải trả lại sự thật nầy. Anh không muốn nó cứ mãi kéo dài, cứ mãi gây cho anh cảm giác phạm tội. Anh cố gắng diễn tả cho chị ấy biết, anh không phải thứ lừa đảo để kiếm miếng ăn. Dù có chết anh cũng chấp nhận, chứ không thể thuộc loài vô loại nầy. Anh nói nhiều, nhiều hơn nữa, để cảm ơn, để chị tha thứ. Anh sợ một vài tháng bị cùm, sợ mất mấy miếng ăn, mà phải để lại sự hiểu lầm trầm trọng. Để chị phải lặn lội khó nhọc, leo đèo vượt suối, từ Sài Gòn ra tận nơi đây thăm một người mà không phải là chồng mình.

Người cán bộ phụ trách dẫn anh ra khu trại thăm nuôi. Từ xa anh nhìn thấy người đàn bà đang ngồi nơi bàn chờ đợi. Tự nhiên anh hồi hộp. Tự nhiên chân anh bước cảm thấy nặng nề. Rồi anh cũng bước tới chỗ chị ngồi. Tim anh muốn vọt ra khỏi lồng ngực. Anh e thẹn như con gái. Thấy xấu hổ và hối hận. Chị Hồng nhìn anh rồi bật khóc. Chị khóc nức nở. Mặt cúi xuống bàn. Tiếng khóc ấm ức như đang gặp sự bất trắc. Anh ngồi vào vị trí đối diện. Nước mắt anh cũng chảy dài. Anh không nói được với chị câu gì. Những gì anh đã chuẩn bị bay đi đâu cả. Người cán bộ ngồi ở đầu bàn kiểm soát thấy hai người cứ khóc mãi.. Có lẽ anh ta nghĩ rằng vì vợ chồng lâu ngày xa nhau, thương nhớ chồng chất lâu ngày, để họ khóc cho đã nư. Anh ta cũng chẳng cần để ý tới họ. Anh ta vừa đứng dậy đi ra cửa sổ khạc nhổ, anh chụp ngay cơ hội nói với chị: "Xin lỗi...xin lỗi chị".

Chị ngẩng mặt lên đưa ngón tay giữa miệng, ngụ ý cho anh biết đừng nói gì thêm. Anh thở dài. Tiếng thở của anh nghe rất não nuột. Nhưng trong tiếng thở ấy, như hàm chứa tất cả những gì anh đã chuẩn bị nói ra với chị. Chị lau nước mắt nhìn anh, rồi ấp úng hỏi anh những câu về sức khỏe, những lời khuyên cố gắng học tập tốt để về với gia đình, cho vừa lòng cán bộ kiểm soát. Chị cũng bịa ra những chuyện là con cái vẫn đi học bình thường, cha mẹ khỏe mạnh, tất cả gia đình, dòng họ, trông anh mau về sớm. Anh chỉ gật đầu mà không thốt được lời nào. Chị khóc chiếm hầu hết thời gian thăm nuôi. Hơn ai hết, anh hiểu tiếng khóc của chị. Mọi hy vọng gặp lại chồng xem như hoàn toàn không còn nữa. Chị khóc cho số phận hẩm hiu của mình, thương cho phần số ngắn ngủi của chồng.

Cán bộ báo cho biết giờ thăm nuôi chấm dứt. Chị đưa tay nắm lấy tay anh. Anh đưa hai bàn tay ra ôm lấy tay chị. Tự nhiên, không biết tại sao anh bật khóc lớn. Có lẽ anh thấy tủi thân. Anh thấy lòng thương hại của chị dành cho anh, đây là lần cuối. Làm sao anh đòi hỏi gì hơn, với người đàn bà không phải là vợ mình. Khóc cho mình, mà cũng thương cho chị lặn lội đường xa tìm chồng. Chị lủi thủi trở về với niềm tuyệt vọng. Rồi anh chị chia tay. Anh gánh phần quà của chị mang tới cho anh, vào trại. Chị đứng dựa vào cột tre nhìn theo. Thỉnh thoảng anh quay đầu ngó lại, lần nào chị cũng đưa tay lên vẫy chào. Mọi người trong trại từ xa nhìn thấy cảnh nầy. Ai cũng thông cảm cho cảnh vợ chồng khắng khít, bây giờ phải lìa xa.

Anh gánh vào tới phạm vi giam giữ, thì các bạn anh chạy ra phụ mang đồ về phòng. Anh đứng lại nhìn ra khu thăm nuôi, đưa tay vẫy chào chị cho đến khi chị ra khỏi cổng trại khuất dạng. Anh lầm lũi về chỗ nằm. Đồ đạc còn để lăn lóc dưới đất. Anh chẳng màng sắp xếp. Anh vẫn chưa kịp định thần lại. Những giây phút thật bất ngờ đến với anh nhanh quá. Suốt trong nửa giờ gặp nhau, anh chỉ nói ra được hai tiếng xin lỗi. Màn kịch do chị diễn ra thật xuất sắc, xuất sắc đến nỗi anh là người trong cuộc, vẫn cảm thấy rất tự nhiên không ngượng nghịu. Không sao hiểu nổi được lòng chị.

Ngồi nhớ lại cảnh gặp gỡ, khi chị ngước mắt lên nhìn anh. Khuôn mặt chị thật đẹp, đôi mắt thật hiền từ. Anh nghĩ chị cũng đã biết trong mấy lá thư gửi về, không phải là thư của chồng. Thế nhưng chị vẫn hy vọng, mong manh hy vọng. Trong mong manh đó chị đổi một giá cho sự phũ phàng, cay đắng. Có lẽ khi nhận thư hồi âm, sau khi đọc, chị thấy thương hại cho anh, thông cảm nỗi thống khổ của anh. Chị quyết định tiếp tục liên lạc với anh, giúp đỡ anh. Khi ra thăm nuôi, chị vẫn biết anh không phải là chồng, nhưng chị vẫn đi. Để xác định rõ ràng, khi gặp anh tức là chồng chị đã chết. Nghiệt ngã thật. Chị bật khóc, vì thương cho chồng thì ít, mà lại thương anh nhiều hơn. Sống một đời tù đày, lao khổ, bị gia đình bỏ rơi. Dù sao chồng nằm xuống cũng đã lâu, nước mắt của chị đã bao năm khóc cho chồng, bây giờ đã khô cạn. Gặp anh trong một hoàn cảnh thật bi thương, sống giữa một trại tù vô cùng cực khổ, không tin tức gia đình vợ con. Anh đang chơi vơi giữa tận cùng khổ đau, dày xéo trên thân thể những vết hằn tủi nhục. Nước mắt của chị trào ra, khi ngước mắt trông thấy một con người thân thể vừa tiều tụy, vừa đờ đẫn, đang đứng đối diện..

Đêm nay anh nằm đây, nghĩ lại cái cảnh chị lầm lũi bước lên tàu trở về Sài Gòn. Con tàu chạy vùn vụt trong đêm tối. Chỉ còn một mình chị thức, nhìn ra bên ngoài với sự trống vắng. Chị ôm một nỗi buồn sâu lắng. Đất nước đang trải qua một cơn sốt kinh khủng, đày đọa biết bao người lâm vào cảnh khốn cùng. Chị nghĩ sao về anh? Chị có còn giữ liên lạc với anh không?... Dù sau nầy thế nào, dù có giữ liên lạc hay cắt đứt, ơn nầy với anh suốt đời không quên được. Anh hứa với lòng mình, sau khi được trở về, anh sẽ tìm thăm chị. Sẽ nói với chị thật nhiều, cám ơn chị thật nhiều. Thay cho lần gặp gỡ trong trại không nói được.

Anh thấy trên con tàu trở về kia, chỉ có mỗi một mình chị. Còn tất cả đều nhạt nhòa. Một mình chị thôi, chứa trên đó nỗi đoạn trường, bất hạnh của một đời người. Nhưng thật vô cùng quý báu của một tấm lòng. Tội nghiệp chị, con tàu đang chở chị lao vào màn đêm, xé tan bóng tối và lạnh lẽo.