Người Lạc Mất Đường Về

Không ai yêu bà, tưởng nhớ tới bà như người cháu trong mẩu chuyện sau đây. Và cũng không người bà nào nghĩ tới cháu, tận tụy và yêu thương cháu như bà Rosie. Tôi dịch chuyện này để tặng các chị bạn của tôi cũng ở trong thành phố Dallas này, những người cũng đã yêu cháu hết mức. NS

Tôi chưa tới 7 tuổi vào cái đêm một mình leo ra khỏi giường, nhón chân đi xuống lầu để tìm bà mình. Bà thường có sở thích ngồi xem chương trình Bác Sĩ Marcus Welby, và tôi trong bộ đồ ngủ len lén đứng thật yên sau lưng ghế của bà cùng bà xem chung. Vậy mà riêng chỉ có đêm nay bà không ngồi xem TV như mọi khi. Và bà cũng không có trong phòng khi tôi lên lầu tìm bà.

“Bà ơi,” Tôi lên tiếng gọi mà trái tim bé bỏng của mình đập liên hồi hoảng hốt. Tôi chưa bao giờ mong đợi bà đến thế cả khi bà không có mặt ở đó đáp lời gọi của tôi. Rồi tôi chợt nhớ ra là bà đi chơi và ở lại với các bà bạn của bà. Ý nghĩ đó làm tôi yên tâm tuy nhiên nước mắt vẫn còn tuôn chảy trên má tôi.

Tôi vụt chạy về phòng và vùi mặt trong tấm chăn afghan bà đã đan cho tôi và cảm thấy ấm áp như chính bà đang ôm mình. “Mai bà sẽ về,” Tôi tự an ủi mình. “Bà chưa bao giờ đi đâu mà không trở về cả”.

Ngay cả trước khi tôi sinh ra, bà Rosie đã ở với gia đình chúng tôi cùng bố mẹ và anh Greg của tôi. Chúng tôi sống ở thành phố Holland thuộc tiểu bang Michigan, và tới khi tôi lên 5 tuổi thì gia đình mua một ngôi nhà mới thật lớn. Mẹ phải đi làm để phụ trả tiền mượn mua nhà.

Nhiều bạn bè của tôi sau giờ học phải về nhà dọn dẹp nhà cửa vì cả bố và mẹ chúng đều phải đi làm. Tôi được may mắn hơn. Bà ngoại của tôi luôn luôn đứng sau cánh cửa chờ tôi với một ly sữa và miếng bánh chuối dày thơm mùi bơ vừa mới lấy ra từ lò nướng còn nóng hổi.

Ngồi ở bàn ăn trong bếp, tôi kể cho bà nghe đủ mọi thứ chuyện trong ngày. Sau đó tôi cùng bà chơi vài ván bài Tây. Bà luôn nhường để tôi thắng. Cũng giống như phần đông các trẻ khác, thỉnh thoảng tôi có những ngày xấu ở trường hoặc ẩu đả với bạn bè. Cũng có thể đó là khi bố mẹ tôi từ chối bảo không đủ tiền để mua chiếc xe đạp mà tôi ưa thích. Cho dù vì lý do gì đi nữa, khi tôi buồn giận là có ngay bà bên cạnh vòng tay ôm lấy tôi. Bà là người to lớn nên cái ôm của bà thật tuyệt vời. Bằng vòng tay ôm, bà như nói với tôi mọi thứ rồi ổn cả thôi.

Thế rồi một hôm năm tôi 17 tuổi mọi thứ bắt đầu không ổn. Bà bị một cơn suy tim và bác sĩ bảo bà sẽ khó mà bình phục để trở về.

Ðã bao đêm tôi ngủ chập chờn nghe tiếng cầu kinh thầm thì của bà ở phòng bên trong đó có nhắc đến tên tôi. Ðêm bà lâm bệnh chính tôi đã nói với Chúa là tôi yêu bà biết bao nhiêu và xin Người đừng đem bà đi cho tới khi nào tôi cảm thấy không cần tới bà nữa. Lời cầu xin của tôi nghe thật trẻ con vì biết tới bao giờ tôi mới hết cần tới bà.

Một vài tuần sau thì bà qua đời. Ðêm ấy tôi đã khóc cho tới khi chìm vào giấc ngủ và suốt những đêm sau đó nữa. Một buổi sáng tôi xếp tấm chăn afghan mà bà đã đan cho tôi và đem đưa cho mẹ tôi. “Con không thể nào chịu nổi khi cảm thấy ở bên bà mà không được nói chuyện với bà và được bà ôm.” Tôi bật khóc nức nở. Mẹ gói tấm chăn lại và đem cất. Cho tới ngày hôm nay tấm chăn ấy vẫn còn là vật sở hữu yêu dấu của tôi.

Tôi cảm thấy nhớ bà kinh khủng. Nhớ giọng cười lớn và những lời khuyên bảo thầm thì của bà. Bà không còn nữa để mừng ngày tôi tốt nghiệp hay ngày cách đây 8 năm trước khi tôi thành hôn với Carla. Thế rồi một việc xảy ra khiến tôi tin rằng bà chưa bao giờ thật sự rời xa tôi, bà vẫn còn ở đó nhìn dõi theo tôi.

Một vài tuần sau khi Carla và tôi dọn về thành phố Paris, tiểu bang Arkansas, chúng tôi hay tin Carla mang thai. Chẳng may cái thai gặp nhiều khó khăn. Tôi phải thường xuyên ở lại bệnh viện và do đó mất việc chỉ một vài tuần trước khi Carla tới ngày sinh nở.

Gần ngày sinh, Carla bị chứng hoại huyết và tôi không được phép vào phòng sinh để xem con tôi ra đời. Bác sĩ sợ là cả hai mẹ con đều không qua khỏi. Tôi đi lui đi tới trong phòng đợi không ngừng cầu nguyện, trong khi đó dấu hiệu sự sống ở con tôi rất mong manh và áp huyết của Carla cao vọt mãi lên. Cha mẹ tôi thì đang trên đường tới bệnh viện, tôi chưa bao giờ cảm thấy tuyệt vọng và đơn độc như lúc đó.

Rồi bỗng nhiên tôi cảm thấy vòng tay của bà ôm choàng lấy tôi. “Con ơi, mọi sự rồi ổn hết thôi.” Tôi tưởng chừng như nghe lời bà nói. Trong giây lát bà biến mất cũng nhanh như khi bà đến. Ngay lúc đó bác sĩ hoàn tất việc mổ lấy bào thai. Con tôi ra đời và rồi nhịp tim đập mạnh và điều hòa. Ít phút sau, huyết áp của Carla cũng hạ xuống.

“Con cảm ơn bà,” Tôi thì thầm trong lúc nhìn qua cửa sổ phòng sinh thấy đứa con xinh đẹp của mình. Tôi đặt tên cháu là Christian. “Ước chi bà có mặt ở đây giờ phút này!”

Một buổi chiều hai tuần sau khi tôi và Carla ở nhà và đang chơi với bé Christian thì có người gõ cửa mang đến một gói quà, nó là quà tặng cho Christian. Ngoài hộp đề “thương yêu tặng cháu bé của bà”. Bên trong là một cái chăn đan afghan và đôi bít tất đan.

Mắt tôi đầy lệ khi tôi đọc tấm thiệp. “Bà biết bà sẽ không có mặt lúc chắt của bà ra đời. Bà đã nhờ người ta đan tấm chăn len này cho bé. Riêng đôi bít tất thì do chính tay bà đan trước khi bà rời khỏi thế giới này. Ký tên: Bà Cố”.

Như Sao

TUỔI XẾ CHIỀU    <<<<<

Gió Heo May Đã Về 

1. Tony có 3 tháng học về nông nghiệp ở Hà Lan, trong nhóm bạn học, Tony thân nhất với anh Maik và thường ghé nhà anh ăn cơm. Bố mẹ anh Maik lúc đó khoảng 70 tuổi, đang sống ở “nursing home”, “home for the aged” (viện dưỡng lão), cuối tuần mới về chơi. Tony ban đầu có ý khinh thường anh Maik, vì khái niệm “hiếu thảo” phương Đông, thấy con cái cho cha mẹ vô viện dưỡng lão như vầy là không thể chấp nhận. 

Một sáng chủ nhật nọ, bố mẹ anh Maik gọi Tony qua chơi, vì khen gói trà Ạc-ti-sô Tony tặng ngon quá. Trò chuyện với nhau, Tony mới biết việc đi viện dưỡng lão là quyết định của ông bà, không phải do Maik hay vợ Maik yêu cầu. Bố Maik nói, ở viện dưỡng lão sẽ an toàn hơn cho người già. Khi tao hay vợ tao bị cao huyết áp hay té ngã, bấm chuông 1 cái là 5 phút sau, có y tá bác sĩ vào xử lý, cho uống hoặc tiêm thuốc, nặng thì viện có xe cứu thương đưa ngay đến bệnh viện mổ xẻ. Còn ở nhà, bị như vậy, gọi điện thoại, con cái từ cơ quan nó quýnh quáng chạy về, rồi nó chở đi, rồi kẹt xe….thì có khi đã chết trên đường. Chưa kể việc mình vô đó, con cái nó yên tâm mà công tác làm việc hết mình, đi du lịch khắp nơi cho thỏa cuộc đời, hem có thấp thỏm lo sợ 2 thân già ở nhà cô quạnh. Vô viện dưỡng lão là lựa chọn tối ưu của tuổi già - bố Maik nói. 

Mẹ Maik kể bạn của bà đều vô đó hết. Sáng sáng, bạn học cũ cùng nhau bơi lội, cầu lông, quánh bài quánh cờ, nói chuyện trường chuyện lớp nhí nhảnh như ngày xưa. Rồi rủ nhau đi du lịch. Chứ ngồi ở nhà nhìn 4 bức tường và cái tivi làm gì, có còn mấy năm sống nữa đâu. Nói chuyện với con cháu ư? Không có nhiều đề tài chung để nói say mê. Người già hay dậy sớm, ngồi tới khuya chờ đợi, tụi nó phần lớn đã mệt và xin đi ngủ sớm, internet này nọ chứ hem thích ngồi “nghe bà kể chuyện”. Giao tiếp hai bên ít dần. Dần dần tâm lý bức xúc. Một bên sinh con ra, mục đích là duy trì nòi giống và có người nuôi dưỡng lúc già, sinh càng nhiều càng tốt (mục đích sinh con là vì mình chứ không phải vì nó, “hào con hào của”, con cái là tài sản), thấy nó lạnh lùng là tự ái, giận. Nhớ công sinh thành, thấy nó đối xử tệ là lẩm bẩm “biết vậy tao ngày xưa bóp mũi cho chết”. Đẻ con mà không hào sảng, không quên công ơn. Một bên thì căng thẳng vì ràng buộc chữ “hiếu”, không vui cũng ráng chịu đựng vì truyền thống, đạo lý. Vì quan niệm xem “con cái là tài sản” nên can thiệp vô đời tư của nó rất khủng khiếp, thậm chí ghét bỏ con dâu vì nó dám xài “tài sản” của mẹ hàng đêm. Mâu thuẫn gia đình ở châu Á xuất hiện chủ yếu do “ăn không ngồi rồi” và “sống chung”. 

Trong tiếng Anh tiếng Pháp, chữ HIẾU không có. Họ chỉ có “trách nhiệm, lòng biết ơn, sự quan tâm, tình yêu thương” đối với ông bà cha mẹ. “Hiếu” là một đặc sản của phong kiến châu Á, chủ yếu là từ tham vọng mở rộng lãnh thổ của hoàng đế Trung Hoa, nên đặt hàng các triết gia Khổng Tử Mạnh Tử Lão Tử gì đó vẽ ra nghe thật hay, thành chuẩn mực trong ứng xử. “Quân xử thần tử, thần bất tử bất trung. Phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu”. Tao kêu mày qua nước Sở nước Yên để đánh, mở rộng giang sơn cho “mặt rồng”, hem đi là bất hiếu bất trung. Rồi cần nhân lực, cần đàn ông con trai để phục vụ chiến tranh nên vẽ ra cái “giữ họ, nối dõi tông đường, phải có con trai, "nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô" (1 con trai là có, 10 con gái là không). Rồi sợ đàn ông con trai đi chiến trận lo sợ người phụ nữ ở nhà của mình lấy người khác, nên tròng vô người đàn bà chiếc áo tam tòng tứ đức, trinh tiết, hy sinh, chịu đựng…Văn minh phương Tây rất khác. Đối với họ, đời người là những chuỗi ngày mưu cầu hạnh phúc, an nhiên, vui vẻ, mắc mớ gì ràng buộc nhau cho khổ vậy? 

Bố Maik nói đến cuối tuần, nếu tụi nó đi du lịch thì thôi, còn nếu nó ở nhà thì sẽ đón tụi tao qua chơi, hoặc hẹn nhau ra quán cà phê. Khi tụi tao già lắm, bác sĩ dự đoán có thể sẽ đi trong vài ba tháng, thì chọn hoặc về ở tụi nó, hàng ngày thuê điều dưỡng tới. Còn không thì ở luôn ở viện, sắp mất thì gọi con cháu qua nhìn mặt lần cuối. Hai vợ chồng tao vừa ký hợp đồng, chọn gói “ở viện đến ngày mất”, vì về đây, chết trong căn phòng này, mấy đứa con của thằng Maik nó sợ ma tội tụi nó…Nói xong ông bà cười ha hả, không thấy có gì muộn phiền gì. 

Sau bữa đó, Tony để ý quanh các khu dân cư, viện dưỡng lão vô cùng nhiều. Có loại dành cho người thu nhập thấp do nhà nước đầu tư, và có loại dành cho người giàu, đẹp như resort. Đây là mô hình các bạn làm bất động sản có thể lưu ý.

2. Tony định kinh doanh bất động sản nghĩa trang, vì thấy thị trường lớn, nên có hỏi ý họ xem sao. Bố mẹ Maik nói, hiện nay trên thế giới, không nước nào khuyến khích phát triển bất động sản nghĩa trang. Đất đai cần PHẢI ưu tiên dành cho người sống, cho thế hệ sau. Người chết, cái xác người chỉ là phân tử hóa hữu cơ N, C, H, Ca,…giống nhau cả. Khác nhau là ở giá trị tinh thần, là nhân cách của 1 con người để lại cho đời, cái đó mới vĩnh viễn trường tồn. Người chết cần hỏa táng cho văn minh. Chôn kiểu cũ sẽ ô nhiễm nguồn đất, nguồn nước. Mồ mả chỉ nên 2-3 mét vuông, có cái lọ tro ở dưới, trồng hoa xung quanh cho yên bình, như nhau hết. Chết đã là chấm dứt mọi thứ. Việc phát triển nghĩa trang to đùng, xây mộ cao ngất là một sự lãng phí. Không có nghĩa trang nào tồn tại vài trăm năm, xây cho to lắm, thì thế hệ sau nó cũng quy hoạch, hốt cốt đi chỗ khác. 

Tony nghe xong thì chợt hiểu ra. Nghĩa trang M***iges ở Sài Gòn, xưa là chỗ chôn cho nhà giàu Pháp, chưa tới trăm năm biến thành công viên Lê Văn Tám. Hay khu đất xây sân vận động Đà Lạt bây giờ, xưa thì là nghĩa trang rất xa thành phố, giờ lọt thỏm giữa trung tâm. Không ai biết mộ ông tổ 5 đời trước của mình ở đâu. Hoàng đế Trung Hoa xưa, ông nào cũng coi phong thủy hàm rồng để táng vào, lựa thế núi thế sông, thanh long bạch hổ, xây lăng tẩm cao ngất, chôn theo cả ngàn người….nhưng giờ có hem có đứa con cháu nào phát được. Hem có tỷ phú hay nhà bác học đoạt giải Nobel nào là con cháu vua Hán vua Tần cả. Cho nên, tư duy về người chết, cái chết…phải khác.

3. Ở các nước châu Á phát triển, vì truyền thống ông bà muốn ở gần con cháu, các công ty bất động sản ở đây tạo ra mô hình ‘chung cư hiếu thảo”, “cư xá đại đồng đường”, “chung cư gió heo may”… như Singapore, Hàn Quốc, Hồng Công, Đài Loan, Nhật, các tp lớn Trung Quốc, Malaysia, Ấn Độ, Ả Rập... Những khu nhà phố cũ nát đều được các công ty thương lượng mua lại từng căn một, đập hết xây thành 2 khối nhà, mật độ xây dựng chỉ 20%, 80% còn lại là cái sân trồng cây để tập thể dục, phía dưới là 2-3 tầng hầm để để xe ô tô cho cư dân, có trạm xe buýt để người già bắt đi vô trung tâm hay đi chùa, nhà thờ... 

Họ được công ty bất động sản cấp lại 2 căn hộ, 1 căn cho con cháu ở tòa A, 1 căn cho ông bà ở tòa B, số còn lại công ty bán. Ai cũng hào hứng dọn đi, nên thành phố càng ngày càng sạch đẹp, xinh tươi. Tòa B của người già ở có camera giám sát mọi ngóc ngách (trừ phòng ngủ và nhà tắm, nếu không, lúc mấy ông bà thay đồ, bảo vệ nó thấy da nhăn nheo nó hết muốn lấy vợ). Bảo vệ hàng ngày coi ngó cả chục cái màn hình, thấy ông bà nào té ngã, thì xử lý liền. Bác sĩ y tá xe cấp cứu túc trực ở đó. Cứ sáng sáng, ông bà xuống sân tập thể dục, con cháu tới vòng tay thưa ông bà rồi ra đứng ở trạm xe buýt chờ xe buýt của trường đến đón đi học. Nhà nước quy định 100% trường phổ thông phải có xe buýt đưa đón học sinh (school-bus), không có chuyện trường 1000 học sinh thì tan học, trước cổng trường có 1000 chiếc xe máy chờ đón con. Chiều chiều, ông bà xuống trạm buýt đón con cháu lên, cho ăn uống xong bố mẹ nó đi làm về thì ghé đón về. Có thể ăn cơm chung rồi ai về nhà nấy. Cười nói rộn vang. 

Ai đó nói tuổi xế chiều là tuổi “gió heo may”. Gió lành tươi mát hay gió phiền não sầu thương, âu cũng là do con người nhận thức và tổ chức cuộc sống của họ mà ra vậy.

Tony Buổi Sáng

Con ơi ! ... Bây Giờ Con Ở Đâu ?

Sáng Chủ Nhật nào mà không nói dối vợ để chạy ra café F. găp mặt bạn bè thì cảm thấy như thiếu thốn điều gì đó khiến cả ngày nhăn nhăn nhó nhó, mà hình như bả cũng biết tỏng rồi nên thường chận họng trước:

"Tưới cho mấy chậu quỳnh, rửa cho chậu chén bát, chà mấy cái nồi nhôm rồi biến đâu thì biến, nhưng rửa cho sạch à nha, tuần trước rửa xong còn dính đầy mỡ".

 "O.K salem, mẹc-xi ma-đàm". Miệng nói tay làm nhưng cũng vội vàng nhúng nước qua-loa-rơ-măng rồi biến. Trễ rồi, sáng nay có hẹn với anh Phán về từ Houston. 

Café F. trên đường Brookh ..tương tự như Bo-đa hay Mai-Hương ở SG ngày trước, nơi tụ hội các anh em gốc lính từ bốn vùng chiến thuật về Little Sài Gòn nghỉ phép, đến đó để ôn chuyện "đơn vị cũ, chiến trường xưa" hay bàn chuyện thời sự, nếu muốn thì tự do nổ lai rai cho vui tai, các anh ở xa có về thủ đô (tỵ nạn) thì chớ bỏ qua. 

Chuyện bàn tròn hôm nay đang xoay quanh về bầu cử, các chàng trai gốc Việt ngày nay không còn chiến trường để dấn thân như thời kỳ cha chú thì dấn thân vào chính trường. Chuyện đang sôi nổi thì có người rủ tháp tùng đi thăm các cụ ở nhà dưỡng lão cho biết sự tình. Đa số hội viên bàn tròn là thành phần đã và đang về hưu nên nghe hai tiếng "dưỡng lão" là bỏ cả cà fé thuốc lá đi theo để chuẩn bị kế hoạch hướng tới tương lai cho chính mình! Tương lai của tuổi 65 là SSI, là chống ba-toong, là nursing-home rồi đi dần vào quên lãng! 

Nhận xét chung của chúng tôi sau khi đi thăm là thấy những cụ già bản xứ sinh động hơn và có vẻ lạc quan hơn các cụ gốc Việt. Lý do là vì khi con họ tới tuổi trưởng thành, thường thì người bản xứ tách riêng, con cái tự lo lấy bản thân, họ thoải mái sống một mình dù ở nhà hay dưỡng lão. Người Việt thì khác, cha mẹ thường "cộng" hạnh phúc của mình với hạnh phúc của con, muốn chúng nằm mãi trong vòng tay săn sóc của cha mẹ dù chúng đã trưởng thành, khi bị tách riêng thì nước mắt chảy vòng quanh! 

Mẹ dậy sớm pha sữa, vắt nước cam để khi nào con ngủ dậy là đã có nước sinh tố A, B, C sẵn sàng. Đã nhiều lần chúng gắt lên là không cần uống loại sinh tố này nhưng mẹ lại cứ  đòi săn sóc khiến các quý tử bực mình lớn tiếng:

 "Tôi không cần sinh tố ABC, chỉ cần Vitamin T.. thôi!". 

Những con tuy đã lập gia đình vẫn muốn chúng phụ thuộc vào mình, muốn con ở chung để bế cháu, việc này làm phiền đến các nàng dâu hiền hậu, ở lâu thì nhiều bất tiện nên đến lúc chúng bắt buộc phải tách riêng thì cha mẹ lại buồn rầu đau khổ.

Các lão nhân gốc Việt ở trung tâm dưỡng lão được săn sóc quá đầy đủ so với các cụ già còn đang còng lưng trong nước, chi phí cho một cụ phải "mang tã" có thể lên tới 3 hay 4 ngàn USD một tháng, (dĩ nhiên là tiền của con các cụ đi làm đóng thuế cho chính phủ"), dù đầy đủ đấy nhưng vẫn như thiếu một ..cái gì. 

Nhìn những cụ già có con cháu đến thăm thì cười nói vui tươi hạnh phúc, những cụ cô độc thì được tập trung nghe các thiện nguyện viên ca hát giúp vui, nhưng hình như các cụ nghễnh ngãng, mắt hướng ra ngoài trông chờ bóng dáng người thân!

Một cụ ông trên xe lăn với y-cụ bao quanh trông như một phi hành gia, ngồi một mình nơi góc phòng nhìn lơ đãng ra ngoài vườn, ngước lên trời nhìn mây bay, không quan tâm tới tiếng cười nói xung quanh, thấy mủi lòng, tôi bước tới hỏi thăm. 

Cụ mang bảng tên "Thoi Lee", tôi nghĩ cụ là người gốc Đại-Hàn hay Đài-Loan, toan quay đi thì nghe giọng thều thào:

“Ông ơi, ông làm ơn kéo hộ tôi cái gối dưới mông một tí” 

Tôi vội vàng quay lại, à thì ra cái gối lót cho cụ ngồi nó tụt ra và sắp rơi xuống đất. Sau khi nâng cụ lên và đưa cái gối vào đúng nhiệm sở của nó, tôi ngắm cụ thì ngờ ngợ như quen, nhìn cái bảng tên "Thoi-Lee", tôi hỏi:

“Nói chí không phải, xin lỗi có phải cụ là Lê văn Thôi ở cổng xe lửa số 6 đường Trương Minh Giảng quận Ba Sài Gòn không"”

Hình như người cụ bị điện giật, cố lái xe lăn quay sang nhìn thẳng vào mặt tôi:

“Nói chí không phải, thế ông ở đâu mà biết tôi"” 

Bốn tiếng "Nói chí không phải" do miệng cụ phát ra thì không trật vào đâu được nữa rồi. Chính là ông "Chí Không Phải" Lê văn Thôi, một trong 3 người bạn hàng xóm và cũng là bạn đánh chắn của thân phụ tôi. Khi xưa, mỗi lần cần gây sòng là bố tôi sai đi kiếm lão "Chí Không Phải", hai vị kia là Nguyễn như Tuyết, Tô văn Tiệp. 

Khi chia bài cho các bố, tôi lén lựa nhiều đôi hay 4 ông cụ, 4 chi-chi vào một tụ, thế là cụ nào vớ được tụ đó thì mau ù (tới), họ mau tới là tôi được nhiều tiền chia bài. Người hay vớ được tụ "sạch rác" là ông Nguyễn như Tuyết có cô con gái rất đẹp, còn ông "Chí không phải" Lê văn Thôi lại thua hoài.

Nghe cụ hỏi, tôi chưa vội trả lời mà hỏi ngược lại cho chắc ăn:

“Cụ có nhớ ông Nguyễn Như Tuyết, Tô văn Tiệp không"”

"Ay chính là bạn đánh chắn và tổ tôm của tôi mà, không biết bây giờ các ông ấy ở đâu, còn hay mất, từ ngày bỏ Sài Gòn tôi chưa hề gặp lại họ". 

Nghe cụ Thôi nhắc tới hai bạn ngày xưa là Tuyết và Tiệp và mong gặp lại, tôi định nói cho cụ biết là hai ông hiện sống rất hạnh phúc với đông con nhiều cháu, ông Tiệp thì ở ngay Little Sài Gòn, hằng năm các con có bổn phận lo cho ông bà về thăm quê hương. Ông Tuyết hiện sống với 7 người con ở bên Pháp, còn 5 người con ở bên Mỹ thì vào mỗi mùa Giáng Sinh, lo cho ông tìm về nắng ấm Cali tránh cái lạnh Paris. Bạn bè xưa còn đây, trong đầu tôi thoáng có ý nghĩ sẽ dẫn hai ông Tuyết và Tiệp đến thăm cụ Thôi vào dịp gần nhất, còn bây giờ, đứng trước hoàn cảnh "phi hành gia" cô đơn Mr Thoi-Lee, tôi không đành lòng nói thật, đánh trống lảng, hỏi câu khác:

“Thế cụ còn nhớ thằng Cốc không"” 

"Cái anh thường ngồi chia bài cho chúng tôi chứ gì" Tay đó láu cá lắm, khi chia hăn ta cứ lựa một tụ thật tốt, cho ù "kính tứ cố", tôi biết chứ nhưng lờ đi, hy vọng mình chọn được tụ đó, nhưng không biết cậu ta xoay cách nào mà bài tốt thường lọt về tay ông Tuyết! À mà ông là ai"" (Cụ hay bắt đầu bằng câu À mà) 

Tôi nắm tay cụ Thôi thật lâu như mong truyền tí hơi ấm sang đôi bàn tay lạnh ngắt chỉ có xương với da rồi thật chậm rãi tôi nói to bên tai cụ:

"Tay láu cá tên Cốc ngày xưa ấy nay hắn đang nắm tay cụ đây, ngồi trước mặt cụ đây, con là Cốc đây bác Thôi ơi". 

Thật bất ngờ, tự nhiên tôi đổi cách xưng hô gọi là bác và xưng con khiến tay cụ run hẳn lên, cố nhướng đôi mắt nhìn sát mặt tôi, cụ bỗng im lặng mà tay thì lại nắn nắn bóp bóp 2 bàn tay tôi rồi sờ đầu tôi, rõ ràng là biểu hiện một cử chỉ nhớ nhung đối với người thân yêu mà xa cách lâu ngày nay mới được xum họp.

Hai bác cháu tôi bất ngờ gặp lại nhau nên hỏi và đáp liên miên chuyện thiên hạ và chuyện xung quanh cỗ bài tổ tôm, chắn, cạ. Không thấy cụ nói gì tới chuyện con cái mặc dù cụ đã cho mấy anh chị lớn đi du học bên Pháp từ trước 1975, linh cảm có chuyện không vui nên tôi không hỏi cho tới khi sắp hết giờ thăm viếng, tôi đánh bạo:

“Con nhớ vào những ngày cuối cùng tháng 4/1975, hai gia đình bác và ông Tuyết được tòa đại sứ Pháp cho di tản, nay ông Tuyết còn ở bển, sao bác lại qua Mỹ"” 

"Mấy đứa lớn đã có gia đình riêng, còn thằng út Thế học bên này (Mỹ), bà nhà tôi thương nó nên tìm mọi cách sang đây ở gần con để săn sóc cho nó ăn học".

“Các anh chị đi du học bên Pháp có sang thăm bác thường không"” 

Thật lâu tôi không nghe tiếng trả lời, rồi cụ đưa bàn tay nhùng nhằng những ống nylon lên chùi mắt, hình như cụ nấc nghẹn trong cổ họng, tôi phải cúi xuống mới nghe được giọng thì thào, khác hẳn mấy phút trước còn linh hoạt nói chuyện với tôi:

"Bác mất liên lạc với chúng từ lâu rồi, còn thằng út Thế, sau khi bác gái mất, nó tốt nghiệp đen-tít và lấy vợ, nó gửi bác vào đây rồi dọn đi New-york, đã lâu lắm ..". 

Cụ lại im lặng cúi đầu xuống, tôi xoa vai cụ, đôi vai chỉ da và xương. Đã hết giờ thăm viếng, tôi hỏi cụ có cần gì không, tôi hứa tuần sau sẽ trở lại thăm cụ, cụ nắm chặt tay tôi giật giật và có vẻ gượng cười:

"Ở đây họ lo đầy đủ cả con ơi, không thiếu gì đâu, bác chỉ nhớ mấy người bạn khi xưa ngồi chơi tổ tôm rồi "đánh chén" với món cá chép rán, nấu riêu cà chua thìa là ăn với rau sà-lát Đà Lạt".

"Bác ráng giữ sức khỏe, tuần sau con sẽ dẫn ông Tiệp đến thăm bác và đánh chén món cá chép rán, ông Tuyết sẽ sang đây vào Noel này cũng sẽ vào thăm bác".

Tôi ôm vai cụ, hôn lên tóc cụ rồi cố tình vội vàng đi ra, khi qua lớp cửa kính tôi lén quay lại nhìn thì thấy cụ vẫn ngồi yên một mình nhìn về phía tôi trong khi các cụ khác thì vui vẻ trở lại "nhiệm sở". 

Trên đường về tôi cứ băn khoăn về trường hợp của bác Thôi, sao nó giông giống trường hợp của một cụ gửi thư vấn kế thính giả trong chương trình của bà B.H. trên làn sóng phát thanh 1480 AM vào tối chủ nhật nọ. Tôi nhớ rõ trường hợp của cụ ông này vì tôi cố gọi vào để góp ý nhưng không được. 

Cụ già kể rằng sau khi con trai cụ tốt nghiệp đại học, theo lời khuyên của con, cụ sang tên căn nhà cho nó để khỏi rắc rối về chi phí bệnh viện khi đau yếu, nó cưới vợ, bảo cụ đi xe phòng rồi bán nhà nói là để lấy tiền mở phòng mạch, rồi rủ nhau đi đâu cụ cũng không biết nữa! Nay thì cụ buồn và yếu quá rồi, chủ nhà lại không muốn cho xe phòng nữa, cụ muốn xin vào trại dưỡng lão thì phải làm sao" 

Không lẽ đó chính là bác Thôi"

Y hẹn, tuần sau tôi rủ ông Tiệp trở lại thăm cụ với ga-men riêu cá chép nấu cà chua thìa là và khúc cá rán, không quên chén bún, vài cộng rau mùi, vài lá sà-lát Đà-Lạt. Tôi tự cảm thấy vui vui trong lòng như đi thăm chính cha mình, hy vọng gặp lại bạn cũ, món cá chép xưa sẽ làm cho cụ Thôi vui vẻ hơn, tuổi già luôn hạnh phúc với kỷ niệm.

Giờ sinh hoạt và tiếp thân nhân của các cụ đã diễn ra quá nửa tiếng rồi mà sao không thấy bác Thôi, tôi bèn vội vàng đi hỏi thì .. may quá, gặp một cô gốc Việt, cô rất nhanh nhẹn và hoạt bát  .. ban phát một câu ngắn gọn: "Chờ". 

Lại chờ hơn 30 phút nữa vẫn chẳng thấy bóng ông đâu, tôi vào hẳn văn phòng hỏi tin tức, bà Mỹ lớn tuổi tên Kathy, lật hồ sơ và báo cho tôi:

"Mr Thoi-Lee đi tuần trước rồi"!

Theo ngày giờ ghi trong hồ sơ thì vào tuần trước, sau khi tôi thăm cụ ra về thì ngay trong đêm đó cụ đã ra đi vì bất ngờ bị nhồi máu cơ tim. 

Chúc mừng cho cụ đã thanh thản rũ sạch nợ trần, ra đi nhanh chóng không còn ngày ngày ngồi ngóng trông con, con không thấy mà cháu cũng không, vây quanh chỉ dây với nhợ, nước biển với oxy! An ốc (xy) mãi cũng chán.

Nhưng tôi không khỏi bâng khuâng, một chút hối hận nếu tôi không tới thăm và nhắc đến các con cụ, không gây cho cụ bị xúc động mạnh thì chắc gì cụ đã ra đi! Một thời quyền cao chức trọng, nay đi mà không biết đàn con ở đâu để đến báo mộng cho chúng về nhận xác cha! Mà thôi, sống không thăm, thác nhân mà chi! 

Bác Thôi ơi! Bác lưu luyến nhìn cháu lúc cháu ra về mà trong lòng thầm mong đó là thằng Thế để tuần sau nó trở lại thăm bố, nhưng nó chưa kịp trở lại thì bố đã ra đi, như thế cũng xong, giờ này bác thảnh thơi nơi chín suối, không còn buồn phiền gì nữa còn hơn là sống vất vưởng bên con mà chúng không muốn biết mình còn hay mất!

Ở trển ấy Bác có nghe được Little Saigon radio không" Chương trình của bà B.H tối chủ nhật ấy mà. Bà cụ Nguyễn gửi thư  nhờ bà B.H và thính giả giúp ý kiến cho bà phải làm sao khi bà sang tên nhà cho con xong thì con muốn mẹ dọn đi chỗ khác. Có hai thính giả gọi vào thông cảm với bà cụ Nguyễn vì họ cũng ở trong hoàn cảnh tương tự, một cụ cho ý kiến là ra ngoài mà ở, đã hy sinh cho con thì hy sinh cho trót, nhưng cụ kia thì bảo cứ ở lại chứ ra ngoài là ngoài đường à" 

Bác có đọc báo Người Việt không" Số báo7622 ngày 20/10/06 ấy mà, cụ góa Ngọc Diệp nuôi con từ lúc 4 tuổi, nay nó lập gia đình, cụ bán nhà cũ mua nhà mới cho vợ chồng nó đứng tên, nay vợ chồng nó muốn mẹ già đi chỗ khác chơi, cụ ND rên:

"Chỉ những buồn và nhục mà chết"! 

Đó bác Thôi thấy không, còn nhiều cụ già gặp những hoàn cảnh buồn hơn bác nhiều, muốn đi cho rồi mà đâu có dễ dàng. Chúc bác thượng lộ bình an, còn một số kỷ vật của bác mà nursing hòm còn giữ để trao lại cho thân nhân thì cũng chẳng đáng là bao, tuy nhiên con cũng nhắn hộ bác vài dòng:

“Con (Thế) ơi! Giờ này con ở đâu"Về mà nhận ..” 

Có một sự trùng hợp vô tình (") nói ra thì hơi bất tiện nhưng đành nhờ các bạn trẻ chiêm nghiệm xem có đúng không nhá. Bác Thôi gái đối đãi với bố bác Thôi trai rất là lôi thôi, trong khi hai bác gái Tuyết và Tiệp hết lòng hiếu thảo với bố mẹ chồng. 

Tuổi già Việt Nam sống trên đất Mỹ được hưởng tương đối "dư giả" về vật chất, đầy đủ về y-dược hơn gấp bội các cụ đồng niên tại quê nhà nhưng hình như lúc nào cũng thấy thiếu thốn tình cảm của con cháu, nhất là những cụ phải "ra-riêng". Cuối tuần, ngày nghỉ lễ, hễ nghe chuông điện thoại reo là mừng, tưởng ngay ra tiếng con gọi, vội vàng chạy đến, chưa nhắc phôn lên đã hỏi:

“Con đó hả" Đứa nào thế" Mẹ nghe không rõ, nói cái gì"” 

Chẳng phải con mà cũng không phải cháu, xì-xồ tiếng Mỹ! Buồn thở dài:

“Lại quảng cáo, rõ khỉ! Sao không thấy đứa (con) nào gọi nhỉ"” 

Con cái còn phải bận lo làm ăn để trả biu nhà, biu xe, khi nào rảnh họ sẽ về thăm các cụ sau, đừng vừa nghe tiếng điện thoại reo đã lật đật chạy tới, rủi vấp ngã gẫy xương là dễ "đi" lắm đấy, nếu không đi mà lại nằm lì ngày này qua tháng khác thì lại càng bi đát hơn. Xin các cụ cứ thản nhiên có .. reo cũng như không. 

Trong buổi tiệc gây quỹ, ứng cử viên tuyên bố sẽ lo cho đời sống tinh thần của các cụ cao niên nhiều hơn nhưng không nói rõ bằng cách nào" Chẳng phải vô cớ mà ngay trang đầu tôi đã động đến chuyện bầu cử, nay tới trang cuối tôi lại chạm đến vị nào đác cử thì đừng quên lời hứa. Con quên mà dân cử cũng quên thì các cụ buồn là phải rồi!

Cũng cần nói thêm bài này dựa vào những sự kiện có thật, còn quý danh thì thay đổi, nếu vô tình trùng hợp xin thứ lỗi./. 

PHILATO