Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công: SƯU TẦM NHỮNG CA DAO TỤC NGỮ CỦA VÙNG

   (Công viết cực khổ gởi bài đi, không biết lỗi gì mà bài viết không hiển thị, chắc do mạng bên P chập chờn, giờ ngồi viết lại tự đầu vì viết bộc phát , không có bản nháp) 

     Chắc hẳn ai là người dân Gò Công cũng quen thuộc với bài dân ca lý con sáo Gò Công. Tự hào hơn khi bài lý con sáo Gò Công được đưa vào sách giáo khoa lớp 6 cả nước giảng dạy cho học sinh.
     Trước đây khi nghe mẹ hát bài lý này dự thi ở huyện Gò Công Đông,P thật sự không hiểu ý nghĩa của bài lý. Sau này, đi học ở trường sư phạm, P chợt nhớ và hỏi thầy Bình, lúc đó thầy giảng dạy cho trường Cao Đẳng Sư Phạm tp HCM, thầy đã vui vẻ và dịch hộ P bài lý , nếu anh chị cô bác nào có ý kiến, xin chỉ bảo P

  LÝ CON SÁO GÒ CÔNG( bài hát nguyên thủy của tổ tiên)
Ai đem con sáo mà sang sông
Lâm cái ly ta hồi hỏi rằng ôi nàng ôi
Xuân tú xuân ờ ta tú hồi
Đôi hường nhan phập phồng lá gan

P xin dịch lại theo ý thơ non nớt của P từ lời giải nghĩa của thầy Bình

Ai đem con sáo mà sang sông
Nâng ly rượu cay nhớ lắm hỏi rằng nàng có hay,
Hết xuân này cho đến xuân kia ta vẫn nhớ mãi
Đôi má phập phòng đau thắt ruột gan

( hồi= nhớ lại ; xuân tú xuân= hết xuân này đến xuan kia; đôi hường nhan= có thể hiểu là đôi gò má ửng đỏ do rượu )

    P cũng còn nhớ rõ ông cố đã từng hát cho P nghe những lời hát ru đặc trưng của Gò Công, ông kể rằng ngày xưa ông bà Gò Công ta có một phong tục văn hóa rất độc đáo, đó là hò đối đáp khi ra đồng cấy lúa. Gồm người đố và người đáp mang tính nghệ thuật theo cảm xúc và ý tưởng của từng nghệ nhân. Đến thập niên 60, 70 của thế kỷ 20 đến nay, do ứng dụng của khoa học kỷ thuật vào nông nghiệp và nhu cầu cuộc sống làm thâm canh tăng vụ của người dân đã thay đổi phương thức sản xuất. Những tập tục hát hò đối đáp lãng mạng tình tứ đã không còn tồn tại. P xin phép sưu tầm lại ca dao tục ngữ Gò Công để chúng ta cùng nhau thưởng thức há !

--Sống như vầy tôi sống làm chi
Thà rằng tôi nhảy xuống cầu Sơn Qui tôi trầm mình
--Hai tay anh xách hai cái chình
Sông Sơn Qui anh múc cạn lấy gì mình trầm thân

Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc 
Gió nào độc bằng gió Gò Công
Nổi một trận giông lạc vợ mất chồng
Đêm nằm nghĩ lại phập phồng lá gan. 

- Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc 
Gió nào độc bằng gió Gò Công
Thổi ngọn đông phong lạc vợ xa chồng, 
Đêm nằm nghĩ lại nước mắt hồng tuôn rơi. 

- Gò Công anh dũng tuyệt vời 
Ông Trương “đám lá tối trời” đánh Tây.
- Phất cờ chống nạn xâm lăng
Trương Công nghĩa khí lẫy lừng trời nam.
( Ca ngợi Trương Công Định, quê Gò Công )

- Hát đối Gò Công
Ơ cây mà đa làm sao, ớ kìa
Làm vầy, bạn vàng ơi ?
Cây đa Bình Đông, cây đa Bình Tây, cây đa xóm Củi, cây đa chợ Đuổi
Năm bảy cây đa tàn !
Trát quan trên gửi giấy xuống làng 
Cấm điếm, cấm đàng, cấm tùng tam tu ngũ
Cấm đủ phu thê, cấm không cho trai dự gái kề
Để cho người cũ, ờ để cho người cũ trở về với duyên xưa, đó bớ mà em.

( Những cây đa tàn trong bài hátmà người trai nàyđã gợi lên để hỏi người yêu, phải chăng là những cây đa tượng trưng cho những con người anh hùng có công giết giặc, cứu nước, cứu dân như Trương Định ... đã hi sinh trong những cuộc chiến đấu anh dũng chống quân thù trên đất Gò Công ).

Tay Bậu vừa trắng vừa tròn 

Qua về nằm ngủ, mỏi mòn đợi trong 

Bậu về ở xứ Gò Công 

Qua về Thành Nội nhớ mong tháng ngày. 

Đèn nào cao cho bằng đèn Châu Đốc* 

Gió nào độc cho bằng gió Gò Công 

Vợ chồng son  một lòng ước mong 

Thuận vợ chồng ta cùng tát Biển Đông 

Từ năm bão lụt Giáp Thìn, 

Đến nay trôi nổi mới nhìn thấy em. 

(Tân Thành – Gò Công Đông – Tiền Giang) 

- Em thương anh cuốn gói cho tròn, 

Chờ ba má ngủ, chun lòn cửa sau, 

- Anh ơi, ơn cha chưa trả, nghĩa mẹ em chưa đền, 

Sao anh dám biểu, em cuốn mền theo anh?
 (TX Gò Công – Tiền Giang) 

Em thương anh, phụ mẫu đánh mấy em cũng không lo, 

Đòn roi em chịu, anh để em nằm co, em khóc thầm. 

(Thạnh Nhựt – Gò Công Tây – Tiền Giang) 

Em cầm đôi đũa nhỏ, em gắp hai lửa than đỏ, bỏ vô lư vàng, 

Than lửa tàn, lư vàng lạnh ngắt, 

Trách ai làm anh bắc, em nam. 

(Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang)  

Gá duyên chồng vợ không thành, 

Trèo lên cây mít, xích ra nhành buông tay, 

Đôi tay như điểu đậu nhành mai. 

Đậu chưa yên chỗ, trách ai rung cành. 

(Kiếng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang)

Đôi tay như điểu đậu nhành mai, 

Đậu chưa yên chỗ, trách ai rung cành. 

(Kiểng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) 

Giấy Tây bán mấy, 

Mua lấy một tờ, 

Đề thư quốc ngữ, 

Dán lên trái bưởi, 

Thả xuống giang hà. 

Cá kiếng kêu người nghĩa trên nhà 

Xuống sông vớt bưởi lên mà xem thơ. 

(Bình Sơn – Gò Công Tây – Tiền Giang)       

Gió chiều nào, bay theo chiều ấy, 

Trước kia em nói rằng, em lấy chồng quan 

Sao bây giờ em chẳng hưởng giàu sang 

Mà đi phơi nắng, bán than đen sì. 

(Kiểng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) 

Hữu duyên thiên lí năng tương ngộ, 

Vô duyên đối diện bất tương phùng, 

Có duyên ngàn dặm cũng gần, 

Vô duyên gặp mặt vạn lần cũng xa. 

(Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang) 

- Khăn lông rút mối, đẹp tợ như rồng, 

Muốn mua cho em đội, sợ chồng em ghen. 

- Vịt bầu đòi tắm ao sen, 

Chồng tôi chưa có, anh ghen nỗi gì. 

( Gò Công Đông – Tiền Giang) 

Khổ qua xanh, khổ qua đắng, 

Khổ qua mắc nắng, khổ qua đèo, 

Dẫu sanh, dẫu tử, dẫu nghèo em cũng ưng. 

(Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang)

Lại đây tui bảo chút xúi, bớ nàng! 

Tui biểu lời hơn sự thiệt, 

Chớ không phải biểu nàng từ biệt ngỡi nhan. 

Ngỡi nhân là ngỡi nhân đồng, 

Tui không biểu bậu bỏ chồng bậu đâu. 

(Long Bình – Gò Công Tây –Tiền Giang)

XIN ĐỒNG HƯƠNG BỔ SUNG NHỮNG LÀN ĐIỆU CADAO TỤC NGỮ HAY 

Chỉnh sửa lại bởi Hoàng Phương - 21/Dec/2009 lúc 10:29am

Người gởi	Nội dung
Hoàng Phương Newbie Tham gia ngày: 18/Dec/2009 Đến từ: Vietnam Thành viên: OffLine Số bài: 19	Chủ đề: SƯU TẦM NHỮNG CA DAO TỤC NGỮ CỦA VÙNG Gởi ngày: 20/Dec/2009 lúc 12:29am
	(Công viết cực khổ gởi bài đi, không biết lỗi gì mà bài viết không hiển thị, chắc do mạng bên P chập chờn, giờ ngồi viết lại tự đầu vì viết bộc phát , không có bản nháp) Chắc hẳn ai là người dân Gò Công cũng quen thuộc với bài dân ca lý con sáo Gò Công. Tự hào hơn khi bài lý con sáo Gò Công được đưa vào sách giáo khoa lớp 6 cả nước giảng dạy cho học sinh. Trước đây khi nghe mẹ hát bài lý này dự thi ở huyện Gò Công Đông,P thật sự không hiểu ý nghĩa của bài lý. Sau này, đi học ở trường sư phạm, P chợt nhớ và hỏi thầy Bình, lúc đó thầy giảng dạy cho trường Cao Đẳng Sư Phạm tp HCM, thầy đã vui vẻ và dịch hộ P bài lý , nếu anh chị cô bác nào có ý kiến, xin chỉ bảo P LÝ CON SÁO GÒ CÔNG( bài hát nguyên thủy của tổ tiên) *Ai đem con sáo mà sang sông* *Lâm cái ly ta hồi hỏi rằng ôi nàng ôi* *Xuân tú xuân ờ ta tú hồi* *Đôi hường nhan phập phồng lá gan* P xin dịch lại theo ý thơ non nớt của P từ lời giải nghĩa của thầy Bình *Ai đem con sáo mà sang sông* *Nâng ly rượu cay nhớ lắm hỏi rằng nàng có hay,* *Hết xuân này cho đến xuân kia ta vẫn nhớ mãi* *Đôi má phập phòng đau thắt ruột gan* ( hồi= nhớ lại ; xuân tú xuân= hết xuân này đến xuan kia; đôi hường nhan= có thể hiểu là đôi gò má ửng đỏ do rượu ) P cũng còn nhớ rõ ông cố đã từng hát cho P nghe những lời hát ru đặc trưng của Gò Công, ông kể rằng ngày xưa ông bà Gò Công ta có một phong tục văn hóa rất độc đáo, đó là hò đối đáp khi ra đồng cấy lúa. Gồm người đố và người đáp mang tính nghệ thuật theo cảm xúc và ý tưởng của từng nghệ nhân. Đến thập niên 60, 70 của thế kỷ 20 đến nay, do ứng dụng của khoa học kỷ thuật vào nông nghiệp và nhu cầu cuộc sống làm thâm canh tăng vụ của người dân đã thay đổi phương thức sản xuất. Những tập tục hát hò đối đáp lãng mạng tình tứ đã không còn tồn tại. P xin phép sưu tầm lại ca dao tục ngữ Gò Công để chúng ta cùng nhau thưởng thức há ! *--Sống như vầy tôi sống làm chi* *Thà rằng tôi nhảy xuống cầu Sơn Qui tôi trầm mình* *--Hai tay anh xách hai cái chình* *Sông Sơn Qui anh múc cạn lấy gì mình trầm thân* Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc Gió nào độc bằng gió Gò Công Nổi một trận giông lạc vợ mất chồng Đêm nằm nghĩ lại phập phồng lá gan. - Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc Gió nào độc bằng gió Gò Công Thổi ngọn đông phong lạc vợ xa chồng, Đêm nằm nghĩ lại nước mắt hồng tuôn rơi. - Gò Công anh dũng tuyệt vời Ông Trương “đám lá tối trời” đánh Tây. - Phất cờ chống nạn xâm lăng Trương Công nghĩa khí lẫy lừng trời nam. ( Ca ngợi Trương Công Định, quê Gò Công ) - Hát đối Gò Công Ơ cây mà đa làm sao, ớ kìa Làm vầy, bạn vàng ơi ? Cây đa Bình Đông, cây đa Bình Tây, cây đa xóm Củi, cây đa chợ Đuổi Năm bảy cây đa tàn ! Trát quan trên gửi giấy xuống làng Cấm điếm, cấm đàng, cấm tùng tam tu ngũ Cấm đủ phu thê, cấm không cho trai dự gái kề Để cho người cũ, ờ để cho người cũ trở về với duyên xưa, đó bớ mà em. ( Những cây đa tàn trong bài hátmà người trai nàyđã gợi lên để hỏi người yêu, phải chăng là những cây đa tượng trưng cho những con người anh hùng có công giết giặc, cứu nước, cứu dân như Trương Định ... đã hi sinh trong những cuộc chiến đấu anh dũng chống quân thù trên đất Gò Công ). Tay Bậu vừa trắng vừa tròn Qua về nằm ngủ, mỏi mòn đợi trong Bậu về ở xứ Gò Công Qua về Thành Nội nhớ mong tháng ngày. Đèn nào cao cho bằng đèn Châu Đốc* Gió nào độc cho bằng gió Gò Công Vợ chồng son một lòng ước mong Thuận vợ chồng ta cùng tát Biển Đông Từ năm bão lụt Giáp Thìn, Đến nay trôi nổi mới nhìn thấy em. (Tân Thành – Gò Công Đông – Tiền Giang) - Em thương anh cuốn gói cho tròn, Chờ ba má ngủ, chun lòn cửa sau, - Anh ơi, ơn cha chưa trả, nghĩa mẹ em chưa đền, Sao anh dám biểu, em cuốn mền theo anh? (TX Gò Công – Tiền Giang) *Em thương anh, phụ mẫu đánh mấy em cũng không lo,* *Đòn roi em chịu, anh để em nằm co, em khóc thầm. (Thạnh Nhựt – Gò Công Tây – Tiền Giang) Em cầm đôi đũa nhỏ, em gắp hai lửa than đỏ, bỏ vô lư vàng,* Than lửa tàn, lư vàng lạnh ngắt, Trách ai làm anh bắc, em nam. (Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang) Gá duyên chồng vợ không thành, Trèo lên cây mít, xích ra nhành buông tay, Đôi tay như điểu đậu nhành mai. Đậu chưa yên chỗ, trách ai rung cành. (Kiếng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) Đôi tay như điểu đậu nhành mai, Đậu chưa yên chỗ, trách ai rung cành. (Kiểng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) Giấy Tây bán mấy, Mua lấy một tờ, Đề thư quốc ngữ, Dán lên trái bưởi, Thả xuống giang hà. Cá kiếng kêu người nghĩa trên nhà Xuống sông vớt bưởi lên mà xem thơ. (Bình Sơn – Gò Công Tây – Tiền Giang) Gió chiều nào, bay theo chiều ấy, Trước kia em nói rằng, em lấy chồng quan Sao bây giờ em chẳng hưởng giàu sang Mà đi phơi nắng, bán than đen sì. (Kiểng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) Hữu duyên thiên lí năng tương ngộ, Vô duyên đối diện bất tương phùng, Có duyên ngàn dặm cũng gần, Vô duyên gặp mặt vạn lần cũng xa. (Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang) *- Khăn lông rút mối, đẹp tợ như rồng,* *Muốn mua cho em đội, sợ chồng em ghen.* *- Vịt bầu đòi tắm ao sen,* *Chồng tôi chưa có, anh ghen nỗi gì.* ( Gò Công Đông – Tiền Giang) *Khổ qua xanh, khổ qua đắng,* *Khổ qua mắc nắng, khổ qua đèo,* *Dẫu sanh, dẫu tử, dẫu nghèo em cũng ưng.* (Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang) *Lại đây tui bảo chút xúi, bớ nàng!* *Tui biểu lời hơn sự thiệt,* *Chớ không phải biểu nàng từ biệt ngỡi nhan.* *Ngỡi nhân là ngỡi nhân đồng,* *Tui không biểu bậu bỏ chồng bậu đâu.* (Long Bình – Gò Công Tây –Tiền Giang) XIN ĐỒNG HƯƠNG BỔ SUNG NHỮNG LÀN ĐIỆU CADAO TỤC NGỮ HAY Chỉnh sửa lại bởi Hoàng Phương - 21/Dec/2009 lúc 10:29am
	phuong

	IP Logged

ranvuive Senior Member Tham gia ngày: 02/May/2009 Đến từ: Vietnam Thành viên: OffLine Số bài: 1151	Gởi ngày: 20/Dec/2009 lúc 12:46am
	Xin mạn phép góp vui mấy câu ca dao Phải chi lên được Ngọc Hoàng, Anh coi sổ bộ duyên nàng với ao ! (Long Bình – Gò Công Tây – Tiền Giang) Nước mắm ngon nằm sâu đáy hũ, Thả miếng đu đủ xuống tận đáy bình, Mù u nhuộm thắm bông huỳnh, Bao nhiêu gái đẹp không nhìn, Dạ anh chỉ để thương mình em thôi. (Vàm Láng – Gò Công Đông – Tiền Giang) Nước chảy re re con cá he nó xòe đuôi phụng, Em có chồng rồi trong bụng anh vẫn thương. (Phú Thạnh – Gò Công Tây – Tiền Giang) Ơi em nho nhỏ, cắt cỏ giữ trâu, Bước qua năm nữa, anh bưng trầu cưới em. (Tăng Hòa – Gò Công Đông – Tiền Giang) Quạ kêu nam đáo nữ phòng, Người dưng khác họ đem lòng nhớ thương, Chỉ điều ai khéo vấn vương, Mỗi người mỗi xứ mà thương nhau đời. (Kiếng Phước – Gò Công Đông – Tiền Giang) Sao Rua chín cái, sao Bánh Lái nằm ngang, Thương em từ thuở má mang trong lòng, Sao Rua chín cái nằm chồng, Thương em từ thuở má bồng trên tay. (Tân Điền – Gò Công Đông – Tiền Giang) Thương em từ thuở trăng tròn, Bây giờ trăng khuyết dạ còn thương em. (Bình Sơn – Gò Công Tay – Tiền Giang) Thương nhau chưa nói chưa chào, Dẫu chưa gặp mặt lần nào, cũng thương. (Thạnh Trị - Gò Công Tây – Tiền Giang) Gò Công giáp biển, nổi tiếng mắm tôm chà Mắm tôm chua ai ai cũng chắt lưỡi hít hà Saigon, chợ Mỹ ai mà không hay Chỉnh sửa lại bởi ranvuive - 20/Dec/2009 lúc 12:54am

	IP Logged

trankimbau Moderator Group Tham gia ngày: 02/Jun/2007 Đến từ: United States Thành viên: OffLine Số bài: 424	Gởi ngày: 20/Dec/2009 lúc 11:10pm
	Bình Sơn là nơi nào của Gò Công vậy. Tên mới ư? Hoàng Phương và Ranvuive vui lòng nói rõ hơn một chút xíu cho kẽ xa quê được biết. Cảm ơn biết mấy. Mong.
	kb
	IP Logged

Hoàng Phương Newbie Tham gia ngày: 18/Dec/2009 Đến từ: Vietnam Thành viên: OffLine Số bài: 19	Gởi ngày: 21/Dec/2009 lúc 1:51am
	P nghĩ địa danh Bình Sơn là do sơ suất của những người đi sưu tầm ca dao tục ngữ, nghe ba P kể lúc P chưa sinh ra cũng có nhóm sinh viên Đại Học Sư Phạm ở Sài Gòn đi về Gò Công sưu tầm , và khi tuyên truyền rộng rãi , có lẽ những người đi sưu tầm đã đánh nhầm địa danh, P không dám sửa lại vì P không dám chắc trước kia Gò Công Tây có địa danh Bình Sơn hay không?!! P chỉ biết được Gò Công Tây bây giờ gồm 12 xã, không có xã nào là Bình Sơn Huyện ly: thị trấn Vĩnh Bình các xã: xã Vĩnh Hựu xã Long Vĩnh xã Long Bình xã Bình Tân xã Yên Luông xã Thạnh Trị xã Bình Nhì xã Thạnh Nhựt xã Đồng Sơn xã Bình Phú xã Đồng Thạnh xã Thành Công Xin ý kiến của Ranvuive Chỉnh sửa lại bởi Hoàng Phương - 21/Dec/2009 lúc 1:53am
	phuong
	IP Logged

ranvuive Senior Member Tham gia ngày: 02/May/2009 Đến từ: Vietnam Thành viên: OffLine Số bài: 1151	Gởi ngày: 21/Dec/2009 lúc 10:46am
	Theo tìm hiểu của ranvuive thì địa danh "BÌNH SƠN" là quê quán của người anh hùng dân tộc TRƯƠNG ĐỊNH. ranvuive xin post lên đây thông tin mà ranvuive tìm hiểu được, nhưng không biết là có chính xác hay không? "Lãnh Binh Trương Định, tên thường gọi là Trương Công Định. Cha ông là lãnh binh Trương Cầm làm quan ở Gia Định, chức Hữu Thủy vệ úy dưới thời Thiệu Trị. Ông sinh năm 1820 tại làng Tư Cung (còn gọi là Tư Cang), huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, nay là xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi (tư liệu của Bộ Ngoại giao và Bộ Hải quân Pháp ghi ông quê ở Quảng Nam)." Vì vậy, ranvuive cũng nghĩ giống như Hoàng Phương, có lẻ do sự nhầm lẫn của người sưu tầm ca dao tục ngữ. Dẫn đến ghi nhầm địa danh "BÌNH SƠN" là ở "GÒ CÔNG TÂY". Ở "GÒ CÔNG TÂY" chỉ có xã "ĐỒNG SƠN" mà thôi, như sự tìm hiểu của Hoàng Phương ở trên. ranvuive cũng chỉ sưu tầm, nên cũng không rõ ý của người sưu tầm nên cũng không dám sửa lại. ranvuive sưu tầm tại địa chỉ http://www.e-cadao.com Dạ, ranvuive và Hoàng Phương xin ý kiến của Bác Trần Kim Báu.

	IP Logged

gò công Newbie Tham gia ngày: 13/Oct/2009 Đến từ: Vietnam Thành viên: OffLine Số bài: 16	Gởi ngày: 05/Jan/2010 lúc 1:33pm
	Bình Sơn: có thể là địa danh ghép Bình Thành (thuộc xã Thành Công) và xã Đồng Sơn đều thuộc Huyện Gò Công Tây - Tiền Giang. Xin góp ý cùng suy nghĩ Chỉnh sửa lại bởi gò công - 05/Jan/2010 lúc 1:35pm
	xa quê
	IP Logged

trankimbau Moderator Group Tham gia ngày: 02/Jun/2007 Đến từ: United States Thành viên: OffLine Số bài: 424	Gởi ngày: 06/Jan/2010 lúc 8:53am
	Gò Công, Cảm ơn góp ý, nhưng ''có thể'' thì mình nên nghiên cứu thêm. BÌNH XUÂN chăng?
	kb
	IP Logged

	Bài mới Thành viên Lịch Tìm kiếm Hỏi/Đáp
	Ghi danh Đăng nhập

Quê Hương Gò Công
Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công :Văn Học - Nghệ thuật :Quê Hương Gò Công

Chủ đề: SƯU TẦM NHỮNG CA DAO TỤC NGỮ CỦA VÙNG