Ngăn ngừa muỗi đốt và các bệnh gây tử vong do muỗi lan truyền

Trên toàn cầu, bệnh sốt rét là một mối đe dọa lớn hơn, với gần một nửa dân số thế giới có nguy cơ bị bệnh. Mặc dù CDC khuyên mọi người nên tự bảo vệ mình khỏi muỗi bằng cách sử dụng thuốc chống muỗi, thuốc trừ sâu và thuốc diệt côn trùng có khả năng độc hại, nhưng vẫn có nhiều cách tự nhiên hiệu quả để ngăn chặn muỗi đốt và bệnh tật do các mầm bệnh mà chúng mang theo.

Bệnh do muỗi lây lan

Các bệnh phổ biến nhất do muỗi truyền sang người bao gồm virus West Nile, sốt rét, sốt vàng da, virus Zika, sốt xuất huyết và virus chikungunya. Tuy nhiên, việc nhiễm bệnh do muỗi đốt là rất hiếm.

Virus West Nile

Virus West Nile là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh do muỗi truyền ở Hoa Kỳ, với 17 trường hợp được CDC báo cáo tính đến ngày 27/06. Cứ 10 người bị nhiễm virus West Nile thì có 8 người không biểu hiện các triệu chứng. Các triệu chứng có thể bao gồm sốt, nhức đầu, mất phương hướng, cứng cổ, run, co giật, yếu cơ, tê và liệt.

Bệnh sốt rét

Sốt rét là một căn bệnh trầm trọng và đôi khi gây tử vong, lây lan qua vết đốt của muỗi cái Anopheles. Khi đốt người, muỗi sẽ chích một trong năm loài ký sinh trùng sốt rét đơn bào vào máu của người đó. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 7 đến 30 ngày nhưng cũng có thể mất đến một năm.

Mặc dù có thể điều trị dễ dàng, nhưng bệnh sốt rét có thể gây sốt cao, run rẩy, ớn lạnh và các triệu chứng giống như cúm. Một số loài ký sinh trùng gây ra bệnh nặng hơn. Nếu không điều trị, tình trạng này có thể gây nhiễm trùng mãn tính với các đợt tái phát.

Sốt rét rất hiếm ở Hoa Kỳ, chỉ ảnh hưởng đến 2,000 người hàng năm, vào dịp đi du lịch. Chỉ có 150 trường hợp sốt rét mắc phải tại địa phương trong 50 năm qua. Hầu hết các trường hợp bị sốt rét và tử vong liên quan xảy ra ở trẻ em ở Phi Châu cận Sahara, nơi có điều kiện thuận lợi hơn cho căn bệnh này.

Zika

Zika là bệnh lây truyền chủ yếu qua loài muỗi Aëdes đốt vào ban ngày. Các triệu chứng bao gồm sốt nhẹ, phát ban, nhức đầu, đau và viêm kết mạc trong 2 đến 7 ngày. Hiện tại, không có thuốc điều trị hoặc ngăn ngừa Zika.

Không có trường hợp bị Zika tại địa phương nào được báo cáo kể từ năm 2016 và 2017 khi CDC và các công ty dược phẩm cố gắng đưa ra thị trường một loại vaccine Zika không thành công cho đợt bệnh đột nhiên xuất hiện phổ biến ở Hoa Kỳ.

Sốt vàng

Virus sốt vàng lây lan qua vết cắn của muỗi Aëdes hoặc Haemagogus bị nhiễm bệnh và hiếm khi xảy ra ở Hoa Kỳ. Không có điều trị y tế cho căn bệnh này. Tuy nhiên, hầu hết mọi người sẽ hồi phục hoàn toàn sau ba hoặc bốn ngày. Mặc dù vaccine sốt vàng đã tồn tại 80 năm, nhưng đây là vaccine sống giảm độc lực có các tác dụng phụ trầm trọng.

Sốt xuất huyết

Virus sốt xuất huyết lây lan sang người thông qua loài muỗi Aëdes. CDC đã xác nhận 1,188 trường hợp sốt xuất huyết ở Hoa Kỳ vào năm ngoái. Tuy nhiên, chỉ 1 trong 4 bệnh nhân sốt xuất huyết sẽ có các triệu chứng và hầu hết sẽ hồi phục trong vòng một tuần.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) vào năm 2019 đã chấp thuận vaccine gây tranh cãi đầu tiên cho bệnh sốt xuất huyết dành cho trẻ em từ 9 đến 16 tuổi đã bị bệnh trước đó và sống ở vùng lưu hành bệnh. Tuy nhiên, không có phương pháp điều trị y tế nào cho căn bệnh này.

Virus chikungunya

Virus chikungunya lây lan qua vết cắn của muỗi bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng có thể bao gồm đau đầu, đau cơ, phát ban và sưng khớp. Rất hiếm gặp các trường hợp bị bệnh ở Hoa Kỳ, hầu hết đều nhiễm khi đi du lịch. Không có thuốc để điều trị hoặc ngăn ngừa bệnh.

Ngăn ngừa các bệnh do muỗi truyền

Cách tốt nhất để ngăn ngừa các bệnh do muỗi truyền là không để muỗi đốt. Thuốc hóa chất tổng hợp có thể đuổi muỗi, nhưng điều này có thể gây hại con người và môi trường.

DEET và thuốc trừ sâu

Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng các chất đuổi muỗi thương mại được sản xuất với các thành phần hóa học như N,N-diethyl-meta-toluamide (DEET), allethrin, N,N-diethyl mandelic acid amide và dimethyl phthalate.

Thuốc chống muỗi hóa học có tác động bất lợi đến vải và nhựa tổng hợp và gây ra các phản ứng bất lợi như dị ứng, viêm da, ảnh hưởng đến tim mạch và thần kinh. Việc sử dụng chất đuổi muỗi tổng hợp đã làm xáo trộn hệ sinh thái, gây kháng thuốc diệt côn trùng, hồi sinh của quần thể muỗi và ảnh hưởng xấu đến các sinh vật khác. Thuốc chống côn trùng phổ biến nhất là DEET – một loại thuốc trừ sâu.

Quân đội Hoa Kỳ phát triển và cấp bằng sáng chế DEET vào năm 1946 cho quân nhân sử dụng làm thuốc chống côn trùng. DEET đã được chấp thuận vào năm 1957 để công chúng sử dụng mà không có bất kỳ hạn chế nào về số lượng hoặc số lần sử dụng được áp dụng.

Ở liều lượng đủ lớn, DEET có thể gây ra các triệu chứng nhiễm độc thần kinh. Các triệu chứng thần kinh có thể xuất hiện ở liều thấp hơn nếu sử dụng thường xuyên trong thời gian ngắn. Ở liều gây tử vong, DEET gây ra co giật, động kinh, bất tỉnh, suy nhược trầm trọng và tổn thương bệnh lý thần kinh trong não.

Có một số tác dụng toàn thân khác ở động vật thí nghiệm khi sử dụng thường xuyên, bao gồm các tổn thương vi mô ở gan, thận, tinh hoàn, dạ dày, tủy xương, tuyến ức và da.

Khi sử dụng đúng cách, một số nhà nghiên cứu tin rằng DEET an toàn và hiệu quả.

Tuy nhiên, DEET có mặt trong hàng trăm sản phẩm. Khi DEET kết hợp hiệp đồng với permethrin hoặc pyridostigmine bromide, DEET có thể gây hại cho con người và đi qua hàng rào máu não.

Permethrin là một loại thuốc trừ sâu mà EPA và CDC khuyên dùng cho quần áo và vải để đuổi muỗi. Theo EPA, permethrin “có độc tính cao” đối với ong mật, các sinh vật thủy sinh nước ngọt và cửa sông, cũng như các loài côn trùng có ích khác.

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy permethrin có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh của con người và bộ não đang phát triển của trẻ em. Tuy nhiên, EPA cho biết loại thuốc trừ sâu này ít gây rủi ro cho sức khỏe con người.

Nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc đồng thời với nhiều tác nhân hóa học, bao gồm DEET và permethrin, có thể gây ra các triệu chứng liên quan đến hội chứng Chiến tranh vùng Vịnh (Gulf War syndrome), chẳng hạn như đau đầu, mệt mỏi, rối loạn hô hấp, tình trạng da, nhiễm độc và tổn thương thần kinh. EPA đã không tiến hành các nghiên cứu để xác định liệu tác dụng hiệp đồng của việc kết hợp các hóa chất này có an toàn cho con người hay không.

Ngoài DEET và permethrin, CDC khuyến nghị sử dụng picaridin – thuốc trừ sâu tổng hợp của Bayer với ít dữ liệu an toàn – dầu IR3535 và dầu Bạch đàn chanh – có nguồn gốc tổng hợp từ para-menthane-3,8-diol. Cơ quan này không khuyến nghị sử dụng bất kỳ loại tinh dầu nào.

Thuốc chống sốt rét

Các loại thuốc được chấp thuận về mặt y tế để phòng ngừa và điều trị sốt rét do muỗi truyền bao gồm: hydroxychloroquine, Malarone, chloroquine, doxycycline, mefloquine, primaquine và tafenoquine. Hầu hết cần dùng các loại thuốc này trước khi đi du lịch đến các quốc gia khác nơi bệnh sốt rét phổ biến.

Hydroxychloroquine, một loại thuốc điều hòa miễn dịch nổi tiếng được FDA chấp thuận, đã được sử dụng trong 60 năm để điều trị bệnh sốt rét. Do thời gian bán hủy dài từ 30 đến 45 ngày, dùng liều hàng tuần có thể ngăn ngừa bệnh sốt rét và dùng một đợt điều trị ngắn 48 giờ để điều trị bệnh sau khi mắc phải.

Hydroxychloroquine được dung nạp tốt và có ít tác dụng phụ nhưng có thể gây ra vấn đề về mắt hiếm gặp nếu sử dụng ở liều cao hơn trong nhiều năm.

Tạo ra môi trường bất lợi cho muỗi

Tạo môi trường bất lợi cho muỗi là một trong những cách dễ dàng nhất để ngăn ngừa bệnh do muỗi truyền. Một số loài muỗi thích sống gần người, trong khi những loài khác thích rừng và cỏ cao. Tất cả muỗi đều thích thời tiết ấm áp, ẩm ướt và nước.

Để tạo môi trường không thân thiện cho muỗi, hãy cân nhắc những điều sau:

·       Loại bỏ nước đọng từ các khu vực xung quanh nhà.

·       Sửa chữa các cửa sổ và màn cửa bị hư hỏng.

·       Sử dụng bẫy đèn UV để dụ và bắt muỗi.

·       Sử dụng máy điều hòa không khí, máy hút ẩm và quạt để giảm nhiệt độ ấm và độ ẩm.

·       Tránh hoạt động ngoài trời từ hoàng hôn đến rạng sáng.

·       Mặc áo dài tay và quần dài khi làm việc bên ngoài.

·       Nhanh chóng lau sạch mồ hôi để đuổi muỗi.

·       Thiết kế một lò sưởi ngoài trời vì khói giúp đuổi muỗi.

·       Sử dụng nến sả.

Những cách tự nhiên, không độc hại để ngăn ngừa muỗi đốt

Mặc dù CDC khuyến nghị sử dụng thuốc đuổi muỗi được EPA đánh giá, nhiều nghiên cứu cho thấy có những lựa chọn thay thế tự nhiên an toàn hơn và hiệu quả không kém.

Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã quan tâm đến thuốc chống côn trùng có nguồn gốc từ thực vật. Loại thuốc này chứa chất phytochemical (hóa chất thực vật) có hoạt tính sinh học phong phú, đặc tính diệt côn trùng an toàn và có thể phân hủy sinh học thành các sản phẩm phụ không độc hại.

Nghiên cứu cho thấy chiết xuất Ligusticum sinense (Cảo bản), dầu sả, thông, Dalbergia sissoo (gỗ Hồng mộc Ấn Độ), bạc hà và Rhizophora mucronata (Đước xanh), có tác dụng đuổi muỗi Anopheles cao nhất, với khả năng bảo vệ từ 9.1 đến 11.5 giờ.

Tinh dầu từ các loại thực vật như oải hương, long não, bạc hà mèo, phong lữ, hoa nhài, bạch đàn lá rộng, sả, bạch đàn thơm chanh, cỏ Vân hương, bạch đàn, carotin, gỗ tuyết tùng, hoa cúc, dầu quế, cây bách xù, tràm, đậu nành, hương thảo, tràm hoa lục, ô liu, Cúc vạn thọ, tử linh lan, gỗ đàn hương, Màng tang, bạch tùng hương và Nghệ ta cũng giúp xua đuổi các loài muỗi khác nhau trong khoảng tám giờ.

Các loại thực vật khác được chứng minh là có tác dụng đuổi muỗi hiệu quả và an toàn bao gồm húng quế, dầu tỏi, nước cây phỉ, giấm táo bôi ngoài da và cỏ bạc hà mèo. Cỏ bạc hà mèo là một loại thảo mộc phổ biến trong vườn có tác dụng hưng phấn và gây ảo giác đối với mèo, được khoa học chứng minh là có hiệu quả như DEET.

Megan Redshaw  _  Tú Liên

Bạn cảm thấy uể oải sau bữa trưa?

Thỉnh thoảng, nhiều  người đều có cảm giác như thực sự có thể lăn ra ngủ ngay sau bữa trưa. Thuật ngữ “Afternoon Slump”, hay còn gọi là uể oải buổi chiều, mô tả tình trạng uể oải, buồn ngủ sau bữa trưa. Hiện tượng này phổ biến đến mức cộng đồng y tế đã đưa ra một tên gọi chính thức là postprandial somnolence buồn ngủ sau bữa ăn.

Cảm giác mệt mỏi và buồn ngủ sau bữa ăn có thể khiến bạn khó tập trung vào công việc buổi chiều và thường ảnh hưởng đáng kể đến năng suất làm việc sau bữa trưa.

Nguyên nhân rất đa dạng, nhưng vài mẹo đơn giản sau đây có thể giúp bạn xua tan mệt mỏi và duy trì mức năng lượng ổn định suốt cả ngày.

Nhịp sinh học

Vào buổi chiều, cảm giác mức năng lượng và sự tỉnh táo giảm xuống là điều bình thường do nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể giúp điều chỉnh thức – ngủ, liên quan đến một loạt các hormone và quá trình sinh học khác nhau.

Nhịp sinh học chịu trách nhiệm phần lớn trong việc tạo ra cảm giác tỉnh táo ở một số thời điểm và cảm giác buồn ngủ vào những thời điểm khác.

Theo Quỹ tài trợ Giấc ngủ, cơ thể cảm nhận các tín hiệu mạnh nhất liên quan đến giấc ngủ là sau nửa đêm, và một lần nữa vào buổi chiều giữa 1 giờ và 4 giờ nhưng ở mức độ thấp hơn. Điều này phù hợp với thói quen ngủ trưa ở nhiều nước trên thế giới.

Ảnh hưởng của carbohydrate và chất béo

Tuy nhiên, còn có nhiều yếu tố khác bên cạnh các tín hiệu sinh học vốn là điều mà chúng ta không điều khiển được.

Những gì bạn ăn trong bữa trưa cũng đóng vai trò quan trọng gây ra hiện tượng này.

Nghiên cứu cho thấy sự kết hợp của lượng lớn chất béo bão hòa và carbohydrate trong một bữa ăn (như trong món hamburger và khoai tây chiên) có thể làm tăng tác dụng gây buồn ngủ vào ban ngày.

Chuyên gia dinh dưỡng chức năng Adair M. Anderson giải thích tiến trình sinh lý này như sau:

“Bữa ăn nhiều carbohydrate mà không có đủ protein và chất xơ để làm cho hệ tiêu hóa hoạt động chậm lại sẽ khiến lượng đường trong máu tăng bất ngờ. Lúc này, cơ thể sẽ khắc phục bằng cách tiết ra insulin để đưa đường từ máu vào tế bào. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, cơ thể tiết ra quá nhiều insulin vì không muốn lượng đường máu cao, dẫn đến hạ đường huyết gây ra sự mệt mỏi cho cơ thể.

Ảnh hưởng của lượng thức ăn

Không chỉ loại thức ăn mà lượng thức ăn cũng có thể tác động đến cảm giác của cơ thể một tiếng sau khi ăn. Việc ăn một bữa thịnh soạn dường như sẽ dẫn đến thèm ngủ ngay sau đó hơn là ăn nhiều bữa nhỏ.

Nghiên cứu cho thấy những người ăn bữa trưa có rất nhiều calorie (922 calorie) lái xe khó khăn hơn những người ăn nhẹ nhàng hơn (305 calorie). Họ đi chệch khỏi làn đường thường xuyên hơn và cũng cảm thấy mệt mỏi hơn.

Những yếu tố khác

Ngoài ra, một số dưỡng chất trên thực tế lại có tác dụng gây buồn ngủ. Tryptophan loại amino acid thường được cho là nguyên nhân gây ra cảm giác uể oải mà nhiều người cảm thấy sau bữa ăn Lễ Tạ Ơn chắc chắn có liên quan đến tác dụng gây buồn ngủ. Bữa tối Lễ Tạ Ơn vào lúc 6 giờ tối có lẽ thích hợp hơn vào buổi trưa. Nhưng tryptophan không phải là thực phẩm duy nhất gây buồn ngủ. Các thực phẩm chứa hàm lượng melatonin cao như cherry chua, nấm, cà chua, hạt dẻ cười có thể trợ giúp điều hoà nhịp sinh học và gây buồn ngủ.

Các yếu tố khác, không phải cách thức ăn uống, cũng có thể ảnh hưởng đến cảm giác của cơ thể lúc 2 giờ chiều. Cơ thể không có giấc ngủ sâu hoặc liên tục vào ban đêm có thể dẫn đến buồn ngủ quá mức vào ban ngày, và một số tình trạng bệnh lý như tiểu đường, thiếu máu, và thậm chí là không dung nạp thức ăn cũng có thể làm cho vấn đề buồn ngủ trầm trọng hơn.

Các bước để duy trì sự tỉnh táo

Mặc dù sự uể oải vào buổi chiều có thể do nhiều nguyên nhân, một số bước đơn giản sau đây có thể giúp ổn định mức năng lượng vào buổi chiều, và cả ngày dài.

Đầu tiên, bước đi đúng hướng chủ yếu là bạn hãy thay thế carbohydrate đơn, tinh chế như bánh mì trắng, donut, và nước ngọt có gas bằng carbohydrate phức như bánh mì ngũ cốc nguyên hạt hoặc gạo lứt, đậu và rau. Carbohydrate phức thường chứa chất xơ, vitamin, khoáng chất và các dưỡng chất khác, tiêu hoá chậm hơn carbohydrate đơn, và ít làm đường huyết tăng bất ngờ vốn là điều dẫn đến hạ đường huyết khiến bạn mệt mỏi.

Ăn phần ăn nhỏ hơn vào bữa trưa sau đó ăn nhẹ vào buổi chiều, thay vì ăn duy nhất một bữa lớn, cũng có thể giảm bớt năng lượng hấp thụ của hệ tiêu hoá.

Bà Anderson chỉ ra nghiên cứu cho thấy thứ tự ăn các món trong một bữa cũng tạo ra sự khác biệt.

Bà Anderson nói: “Bắt đầu với món khai vị rau. Ví dụ, một nắm đậu Hà Lan, cà chua bi, cần tây, và cà rốt thái sợi. Chất xơ trong các loại rau ít calorie này hoạt động giống như một tấm lưới thủ môn, ngăn chặn các enzyme tiêu hóa nhanh chóng tấn công, và phân hủy carbohydrate thành các loại đường đơn. Khi tiêu hóa càng chậm, carbohydrate sẽ đi vào máu càng chậm và lượng đường trong máu tăng càng nhẹ. Lý tưởng nhất là đường tăng từ từ, và KHÔNG tăng bất ngờ. Sau đó, ăn protein trước carbohydrate, ví dụ: ăn thịt gà và bông cải xanh trước, ăn bánh mì sau.”

Uống đủ nước trong suốt cả ngày cũng có thể giúp tránh mệt mỏi. Nước rất cần thiết để các chất dinh dưỡng vận chuyển hiệu quả đến các tế bào khắp cơ thể. Tình trạng mất nước có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.

Ngay cả tình trạng mất nước nhẹ cũng thực sự khiến tế bào co lại, có thể dẫn đến suy giảm nhận thức, bao gồm mất trí nhớ ngắn hạn, giảm khả năng tập trung và tỉnh táo.

Uống nhiều chất lỏng và lý tưởng là nước suốt cả ngày có thể giúp cả tâm trí và cơ thể hoạt động tốt nhất.

Ra ngoài đi dạo sau bữa trưa cũng là một cách tuyệt vời để giữ mức năng lượng ổn định trong suốt buổi chiều. Tập thể dục thúc đẩy sự chuyên chở dưỡng chất và oxygen đến khắp cơ thể, bao gồm cả não và có thể giúp bạn tỉnh táo.

Kết hợp với việc chú ý loại thức ăn, lượng ăn trong bữa trưa và cung cấp đủ nước cho cơ thể, bạn có thể tập trung và hoàn toàn tỉnh táo, ngay cả vào lúc 4 giờ chiều.

Trái khế bảo vệ sức khỏe trí óc _ trái tim và đường ruột

Trái khế đã được dùng trong y học Ayurvedic và y học cổ truyền Trung cộng để điều trị sốt, ho, tiêu chảy, đau đầu mạn tính, các vấn đề về tiêu hóa và nhiễm trùng da.

Khế có màu vàng tươi hoặc xanh lục, có loại chua và ngọt. Vỏ có thể ăn được, còn thịt thì giòn, chắc và mọng nước. Hương vị của khế được mô tả là sự kết hợp của táo, lê, nho và cam quýt.

Cây khế có nguồn gốc ở Sri Lanka vào khoảng năm 300 trước Công nguyên và được trồng trong nhiều thế kỷ ở vùng Đông Nam Á.

Cây khế được các nhà thám hiểm Bồ Đào Nha phát hiện ở Ấn Độ vào thế kỷ 16, sau đó họ đã mang nó đến những nơi khác trên thế giới.

Khế chứa nhiều flavonoid có tác dụng kháng lại gốc tự do, chống oxy hóa và có tác dụng hạ đường huyết, hạ huyết áp, chống cholesterol, chống viêm, chống ung thư và tăng sức đề kháng.

Sức khỏe trái tim

Khế chứa pot***ium, phosphorus, và vitamin C giúp điều chỉnh các chất điện giải cần thiết trong việc duy trì huyết áp, nhịp tim đều đặn và lưu lượng máu khỏe mạnh.

Các hợp chất này cùng với flavonoid giúp loại bỏ cholesterol dư thừa ra khỏi cơ thể, do đó làm giảm nguy cơ bị bệnh tim.

Sức khỏe trí óc

Trong số tất cả các flavonoid, apigenin là một trong những loại được tìm thấy nhiều nhất trong thực vật. Khế có rất nhiều apigenin, còn được gọi là carambola flavone, có nhiều trong lá. Apigenin có thể vượt qua hàng rào máu não để tác động lên hệ thần kinh trung ương. Chất này hoạt động như một chất chống trầm cảm và chống lo âu và đã được nghiên cứu như một phương pháp điều trị bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson.

Bệnh ung thư

Các nghiên cứu cũng cho thấy apigenin là một chất chống oxy hóa và trị liệu mạnh mẽ để khắc phục các bệnh như viêm, bệnh tự miễn, bệnh thoái hóa thần kinh và một số loại ung thư.

Cùng với quercetin, apigenin thể hiện vai trò bảo vệ chống lại ung thư phổi và làm chậm đáng kể sự phát triển của khối u trong các tế bào khối u ác tính và ngăn ngừa ung thư gan ở chuột.

Giấc ngủ

Magnesium trong khế giúp kích hoạt acid Gamma-aminobutyric giúp gây ngủ.

Tiêu hóa

Do chứa nhiều chất xơ hòa tan, khế đã được sử dụng để điều trị các vấn đề về tiêu hóa như khó tiêu, hội chứng ruột kích thích và táo bón.

Làn da

Khế có thể giúp giảm nếp nhăn và đổi màu da, vì thế mà khế trở thành thực phẩm chống lão hóa rất hiệu quả. Hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa cao trong khế bảo vệ da chống lại tác hại của gốc tự do.

Các nghiên cứu cho thấy vitamin C cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp collagen, giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da.

Xương

Sự đa dạng của vitamin và khoáng chất, bao gồm magnesium, sắt, kẽm, calcium, và phosphorus trong khế, giúp xương chắc khỏe hơn và có thể làm giảm nguy cơ loãng xương.

Bệnh tiểu đường

Hàm lượng đường và calorie trong khế thấp, trong khi chất xơ và vitamin C cao nên khế khá an toàn cho bệnh nhân tiểu đường.

Các nghiên cứu đã xác nhận rằng hợp chất apigenin trong khế điều chỉnh tình trạng tăng đường huyết, rối loạn chức năng tuyến giáp và peroxid hóa lipid ở mô hình động vật bị bệnh tiểu đường.

Một nghiên cứu khác cho thấy hợp chất apigenin trong lá khế làm giảm lượng đường trong máu và kích thích tiết insulin do glucose gây ra ở chuột mắc bệnh tiểu đường.

Thành phần dinh dưỡng

Một trái khế có khoảng 28 calorie, 6g carbs, 4g đường, 30mg vitamin C và 2.5g chất xơ.

Lưu ý khi ăn khế

Khế chứa caramboxin và acid oxalic, đều có hại cho những người bị suy thận, sỏi thận hoặc những người đang lọc thận. Ăn nhiều khế có thể gây ra những ảnh hưởng xấu nghiêm trọng đến sức khỏe.

Vài bí quyết ăn khế

·       Hãy ăn khế đã chín vàng và chỉ còn một chút màu xanh lục.

·       Cắt bỏ phần đầu và cắt lát để có được hình ngôi sao độc đáo.

·       Ăn nguyên, thêm vào món salad và trang trí món ăn.

·       Thêm vào món hầm và cà ri châu Á hoặc Ấn Độ.

·       Nấu khế với các món hải sản hoặc động vật có vỏ.

·       Làm thành bánh nướng, mứt, thạch hoặc tương ớt.

·       Ép lấy nước để uống.

Sandra Cesca  _  Lan Hoa

Ớt cayenne giúp tim khỏe mạnh hơn _ giảm đau và tăng miễn dịch

Một loạt lợi ích sức khỏe ấn tượng của ớt cayenne sẽ khiến bạn muốn bổ sung loại thực phẩm này vào bữa ăn và tủ thuốc của mình.

Ớt cayenne có nhiều đặc tính [hữu ích] hơn là chỉ hương vị cay. Trên thực tế, những trái ớt nhỏ, màu đỏ tươi với nhiều lợi ích sức khỏe này đã được sử dụng làm thuốc trong nhiều thiên niên kỷ.

Ớt cayenne có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ, dấu tích lâu đời nhất được phát hiện ở Mexico từ những hạt trên sàn hang động và trong hóa thạch phân cổ xưa. Dựa trên những mẫu vật này, các nhà khoa học đã kết luận rằng con người đã ăn ớt cayenne từ 7000 năm trước Công nguyên và ớt được trồng lần đầu tiên vào khoảng năm 5200 đến 3400 trước Công nguyên. Điều này khiến ớt cayenne trở thành một trong những loại cây trồng lâu đời nhất trên trái đất.

Ớt cayenne, hay Capsicum annuum, thuộc họ Solanaceae, hay còn gọi là thực vật ưa bóng râm. Họ Solanaceae gồm các loại gia vị ẩm thực khác như ớt đỏ nghiền, bột ớt, ớt bột Hungary, và các loại thực phẩm như cà tím, khoai tây và cà chua.

Ớt cayenne có chứa một hợp chất hoạt tính sinh học gọi là capsaicin mang lại hương vị cay. Mức độ cay của bất kỳ loại ớt nào thường được đo bằng Đơn vị nhiệt Scoville (SHU) với thang đo Scoville, do một dược sĩ Hoa Kỳ tên là Wilbur Scoville đề ra vào đầu những năm 1900. Thang đo đo lường một cách chủ quan mức độ nhạy cảm của mọi người với capsaicin và các hợp chất liên quan trong các loại ớt khác nhau, cho điểm từ 0 (không cay) đến hơn 1 triệu Đơn vị Nhiệt Scoville với ớt ma – một trong những loại ớt cay nhất. Ớt cayenne có số điểm dao động từ 30,000 Đơn vị nhiệt Scoville đến 50,000 Đơn vị nhiệt Scoville.

Capsaicin trong ớt cayenne và các loại ớt khác cũng là nguồn gốc của các đặc tính chữa bệnh rất phong phú của chúng. Dưới đây chỉ là một số lợi ích sức khỏe của ớt cayenne.

Lợi ích cho trái tim

Ớt cayenne là một chất kích thích mạnh, giãn mạch và làm loãng máu, được biết đến vì có ích cho tim và hệ tuần hoàn. Ớt cayenne giúp điều chỉnh lưu lượng máu đồng thời tăng sức mạnh tim, mạch và thần kinh, thường được sử dụng như một loại thuốc bổ cho tim và tiêu hóa. Ớt cayenne cũng chứa salicylates, thường có trong các loại thuốc điều trị đau, sốt và viêm. Salicylate, chẳng hạn như aspirin, làm loãng máu bằng cách ức chế kết tập tiểu cầu và giảm đông máu, có tác dụng chống lại bệnh tim. Salicylate tự nhiên cũng có tác dụng chống viêm, bảo vệ thần kinh, chống ung thư và chống tiểu đường.

Nghiên cứu cho thấy capsaicin trong ớt cayenne và các loại ớt khác giúp loại bỏ các chất béo tích tụ có thể lắng đọng và gây hẹp động mạch, hạn chế lưu lượng máu đến tim. Khả năng làm giãn mạch và loại bỏ độc tố của capsaicin làm tăng thêm tác dụng bảo vệ tim.

Một nghiên cứu được công bố trên Tập san của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, bao gồm 22,811 đàn ông và phụ nữ trưởng thành ở Ý, phát hiện ra rằng ăn ớt thường xuyên có liên quan đến giảm nguy cơ tử vong vì bệnh tim.

Một phân tích gộp với 570,062 người cho thấy tiêu thụ ớt có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, tim mạch và ung thư.

Ông John Christopher, nhà trị liệu tự nhiên, nhà thảo dược học và người sáng lập Trường chữa bệnh tự nhiên, nổi tiếng vì đã ngăn chặn các cơn đau tim bằng cách dùng ớt cayenne hòa vào một ít nước nóng. Ông nói rằng trong 35 năm hành nghề, ông chưa bao giờ để mất một bệnh nhân nào vì cơn đau tim. Bởi vì nếu họ vẫn còn thở, ông sẽ rót cho họ một ly nước nóng và ớt cayenne, và trong vòng vài phút, họ sẽ tỉnh lại.

Giảm đau

Một trong những công dụng phổ biến nhất của ớt cayenne và các loại ớt khác là giảm đau. Capsaicin được dùng để điều trị cơn đau do viêm khớp, đau dây thần kinh, đau cơ và đau đầu, cũng như để giảm ngứa và điều trị bệnh vẩy nến với các mảng da khô, ngứa.

Một số nghiên cứu đã cho thấy capsaicin có lợi trong việc điều trị chứng đau nửa đầu và đau đầu cơn. Một nghiên cứu mù đôi điều trị bệnh nhân đau nửa đầu cho thấy những người trong nhóm được điều trị bằng capsaicin cho thấy sự cải thiện từ 50% đến 80% so với những người dùng giả dược.

Một thử nghiệm mù đôi, đối chứng giả dược cho thấy rằng dùng capsaicin dạng xịt mũi trong khoảng thời gian 7 ngày giúp làm giảm đáng kể chứng đau đầu từng cơn (những cơn đau đầu dữ dội thường tái phát trong vài tuần hoặc vài tháng) so với giả dược.

Một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi về loại kem bôi capsaicin 0.025% dùng để giảm đau liên quan đến viêm xương khớp đã kết luận rằng capsaicin vượt trội hơn giả dược trong việc giảm đau.

Một nghiên cứu khác, được công bố trên British Journal of Anesthesia (Tập san Gây mê của Anh quốc), đã điều tra khả năng giảm đau của miếng dán capsaicin 8% đối với bệnh lý thần kinh ngoại biên. Kết quả là “chỉ một lần dùng trong 60 phút đã giúp giảm đau thần kinh hiệu quả trong tối đa 12 tuần.” Ưu điểm của miếng dán capsaicin nồng độ cao bao gồm thời gian tác dụng dài hơn, sự tuân thủ của bệnh nhân và nguy cơ tác dụng toàn thân hoặc tương tác thuốc thấp.

Giảm cân

Capsaicin cũng đã được chứng minh là giúp giảm cân.

Một thử nghiệm mù đôi, ngẫu nhiên, đối chứng giả dược cho thấy uống 6mg capsinoid mỗi ngày trong 12 tuần giúp giảm mỡ bụng và trọng lượng cơ thể. Đáng chú ý là liệu pháp này không có tác dụng phụ nào.

Tăng miễn dịch

Ớt cayenne có nhiều vitamin và khoáng chất có ích cho hệ miễn dịch. Ớt cayenne chứa nhiều vitamin C, vitamin B6 và E, nổi tiếng với tác dụng làm tăng miễn dịch. Ớt cayenne cũng chứa các chất chống oxy hóa bao gồm vitamin C và E, và choline, cũng như các carotenoid như beta carotene, lutein, zeaxanthin và cryptoxanthin – một sắc tố tạo nên màu đỏ cho ớt và là nguồn cung cấp vitamin A.

Vitamin A trong ớt cayenne giúp bảo vệ, chống lại mầm bệnh bằng cách giúp hình thành màng nhầy khỏe mạnh trong đường mũi, miệng và phổi, từ đó giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Capsaicin trong ớt cayenne và các loại ớt khác có đặc tính chống viêm và điều chỉnh miễn dịch. Capsaicin chứa rất nhiều vitamin C và A, và các chất phytochemical có hoạt tính sinh học chống lại mầm bệnh, giúp tế bào miễn dịch khỏe mạnh và tăng đáng kể chức năng hệ miễn dịch.

Ớt cayenne cũng là một phương thuốc tuyệt vời để giảm nghẹt mũi, ho, cũng như chống cảm lạnh và cúm.

Dùng thuốc xịt mũi capsaicin giúp giảm đau “đáng kể và nhanh chóng” đối với tất cả các triệu chứng ở mũi trong bệnh viêm mũi không dị ứng gây hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi và giảm khứu giác.

Phòng ngừa và chữa lành vết loét dạ dày

Mặc dù có vẻ trái ngược khi cho rằng thứ gì đó quá cay có thể hữu ích cho dạ dày nhưng nghiên cứu đã cho thấy rằng capsaicin có thể giúp ngăn ngừa và chữa lành vết loét dạ dày. Capsaicin ức chế bài tiết acid dạ dày, kích thích tiết chất kiềm và chất nhầy, đặc biệt kích thích lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày, giúp ngăn ngừa và chữa lành vết loét dạ dày.

Trong một nghiên cứu khác có tiêu đề “Capsaicin and Gastric Ulcers” (Capsaicin và Loét dạ dày,) các tác giả cho biết capsaicin kích thích các tế bào thần kinh hướng tâm trong dạ dày, phát tín hiệu bảo vệ chống lại các tác nhân gây tổn thương. Các cuộc khảo sát dịch tễ học ở Singapore cho thấy rằng bệnh loét dạ dày phổ biến ở người ‘Trung cộng’ gấp ba lần so với người Malaysia và người Ấn Độ, những người tiêu thụ nhiều ớt hơn.

Rủi ro khi ăn ớt cayenne

Giống như tất cả các loại thực phẩm và thảo dược được sử dụng làm thuốc, cần phải thận trọng. Mặc dù đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, một số người đã báo cáo các phản ứng bất lợi khi bôi ớt cayenne tại chỗ và ăn/uống – chủ yếu là kích ứng, viêm, và cảm giác nóng rát. Bởi vì tất cả chúng ta đều có đặc điểm riêng về sinh lý, vấn đề sức khỏe, mức độ hoạt động, v.v., nên các loại thảo mộc và gia vị có thể gây ra phản ứng khác nhau ở mỗi người. Như mọi khi, điều độ là điều quan trọng và nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy dùng ớt cayenne với sự hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế. Đối với những người không dùng thuốc, hãy làm quen dần dần và xem cơ thể cảm thấy thế nào.

Nếu bạn dùng ớt tươi, hãy lưu ý không để ớt chạm vào mắt. Cách dễ nhất để dùng ớt cayenne là thêm một ít gia vị khô vào thức ăn hoặc đồ uống để xem mức độ dung nạp của cơ thể. Ngoài ra, nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu, hãy nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế trước khi dùng ớt cayenne, vì thực phẩm này là chất làm loãng máu mạnh và có thể tương tác hoặc kết hợp với tác dụng của thuốc của bạn.

Kết luận

Ớt cayenne là một loại gia vị tuyệt vời, dễ tìm, rẻ tiền và vô cùng linh hoạt – không chỉ để điều trị nhiều bệnh mà còn giúp tăng sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.

Ông Christopher, nhà thảo dược nổi tiếng đã ngăn chặn các cơn đau tim bằng ớt cayenne trong nước nóng, đã gặp phải một số vấn đề về sức khỏe ngay từ đầu đời. Vì tình trạng xơ cứng động mạch trầm trọng ở độ tuổi 20 và 30 đến mức không có công ty bảo hiểm nào vào thời điểm đó cung cấp hợp đồng bảo hiểm, ngay cả với giá 1,000 USD, ông Christopher đã bắt đầu dùng ớt cayenne. Ông đã cố gắng uống một thìa cà phê [ớt] ba lần một ngày. 10 năm sau, ở tuổi 45, ông được hai bác sĩ khám, người đầu tiên nói với ông rằng dù đã 45 tuổi nhưng tĩnh mạch của ông giống như một cậu thiếu niên. Bác sĩ thứ hai ngạc nhiên nói với ông rằng huyết áp tâm thu và tâm trương của ông vẫn hoàn hảo dù ông đã lớn tuổi. Ông Christopher ghi nhận mạch máu khỏe mạnh và huyết áp hoàn hảo của ông là nhờ ớt cayenne.

Emma Suttie  _  Thanh Long

Tiến Sĩ Mỹ... Tiết Lộ "Công Thức Vàng" Để Tính Tuổi Thọ

Tiến sĩ Mỹ... tiết lộ "công thức vàng"để tính tuổi thọ: Hãy tính xem bạn có thể sống bao lâu?

Làm thế nào để biết chúng ta có thể sống được bao lâu? Theo nghiên cứu của tiến sĩ Mỹ, có 6 yếu tố quyết định phần lớn tuổi thọ của bạn. Hãy thử xem công thức để biết tuổi của bạn.

 

Theo chuyên gia Tâm lý, tiến sĩ Diana S Woodruff - Pak, khoa Thần kinh, Đại học Temple ở Philadelphia (Mỹ), sau hàng chục năm nghiên cứu về người già và tuổi thọ đã tổng hợp ra công thức tính tuổi thọ của mỗi người dựa trên những thói quen và đặc điểm của họ.

Bài trắc nghiệm này giống như một chiếc máy tính có công thức, bạn muốn thử tính tuổi thọ của mình thì nên dùng giấy bút ghi chép cẩn thận theo hướng dẫn chi tiết sau đây.

Xin lưu ý rằng khi mỗi câu hỏi được trả lời, số điểm sẽ được cộng hoặc trừ đi cho phù hợp và kết quả cuối cùng chính là câu trả lời. Đừng quên sử dụng số tuổi ban đầu của bạn để tính, nếu mục nào không liên quan, thì bỏ qua.

Hãy bắt đầu với bước thứ nhất:

Hãy bỏ ra 5 giây để tìm ra "tuổi thọ cơ bản" của bạn (tuổi thọ này là cơ bản, chưa bao gồm các yếu tố thói quen sinh hoạt cũng như chất lượng chăm sóc sức khỏe cao hay thấp của bạn).

Bước thứ hai:

Sau khi bạn xem bảng tính tuổi thọ trung bình cơ bản ở trên, lấy ra con số tuổi thọ của mình làm chuẩn. Ví dụ bạn là nam giới, bạn đang trong độ tuổi 30-39, thì số tuổi chuẩn của bạn là 74.

Tiếp theo, bạn bắt đầu tính tuổi của mình dựa trên thói quen và đặc điểm riêng của cá nhân theo các câu hỏi ở 6 hạng mục dưới đây, bao gồm: Thói quen sinh hoạt, trạng thái tâm lý tinh thần, tình trạng hôn nhân, tình hình công việc, điều kiện môi trường sống và yếu tố di truyền.

Hãy tính thật chuẩn dựa trên việc trả lời câu hỏi một cách nghiêm túc.

1. Thói quen sinh hoạt

Tập thể dục 3 lần một tuần: Cộng 3 tuổi

Thích ăn trái cây và rau của quả thường xuyên: Cộng 2 tuổi

Nuôi thú cưng, con vật trong nhà: Cộng 1 tuổi

Hút thuốc nhiều hơn 2 gói/ngày: Trừ 12 tuổi

Hút thuốc 1 ~ 2 gói/ngày: Trừ 7 tuổi

Hút thuốc 20 điếu hoặc ít hơn mỗi ngày: Trừ 2 tuổi

Ngủ quá 10 tiếng hoặc ít hơn 5 tiếng/ngày: Trừ 2 tuổi

Béo phì: Trừ 2 tuổi

Tư thế đứng/ngồi sai cách: Trừ 2 tuổi

Đã có bệnh mãn tính hoặc thường xuyên mắc các bệnh nhẹ: Trừ 5 tuổi.

Tập thể dục 3 lần một tuần: Cộng 3 tuổi

2. Trạng thái tinh thần, tâm lý

Hầu hết thời gian đều cảm thấy hạnh phúc và hài lòng: Cộng 2 tuổi

Lạc quan: Cộng 1 đến 3 tuổi

Có những người bạn để chia sẻ khó khăn, vui buồn: Cộng 1 tuổi

Theo đuổi tín ngưỡng một cách kiên định: Cộng 7 tuổi

Tự ti: Trừ 4 tuổi

Cố chấp: Trừ 2 tuổi

Ưa mạo hiểm (chẳng hạn như đi xe phân khối lớn): Trừ 2 tuổi

Trầm cảm: Trừ 1-3 tuổi 

Hầu hết thời gian đều cảm thấy hạnh phúc và hài lòng: Cộng 2 tuổi

3. Tình trạng hôn nhân

Đã kết hôn: Cộng 1 tuổi

Nam giới đã ly hôn và sống một mình: Trừ 9 tuổi

Phụ nữ đã ly hôn và sống một mình: Trừ 5 tuổi

Phụ nữ không sinh con hoặc không có con sau tuổi 40: Trừ 0,5 tuổi.

4. Tình trạng nghề nghiệp

Nhà nghiên cứu chuyên nghiệp: Cộng 1,5 tuổi

60 tuổi vẫn đang làm việc: Cộng 2 tuổi

65 tuổi vẫn đang làm việc: Cộng 3 tuổi

Làm việc ở thành phố lớn (hoặc dành phần lớn thời gian sống của cuộc đời sống ở thành phố lớn): Trừ 1 tuổi 

Làm việc ở các thị trấn ngoại thành, nông thôn (hoặc dành phần lớn thời gian sống ở đây): Cộng 1 tuổi

5. Môi trường, điều kiện sống

Sống ở khu vực thoáng đãng, có tầm nhìn rộng mở, không khí trong lành: Cộng 2 tuổi

Sống ở nơi ồn ào trong thời gian dài: Trừ 1 tuổi

6. Yếu tố di truyền

Mẹ đẻ sống thọ 80 tuổi trở lên: Cộng 4 tuổi

Cha đẻ sống thọ 80 tuổi trở lên: Cộng 2 tuổi

Ông bà nội ngoại sống thọ 80 tuổi trở lên: Cộng 1 tuổi

Có thành viên trong gia đình chết vì bệnh tim trước 50 tuổi: Trừ 3 tuổi

Có thành viên trong gia đình chết vì bệnh ung thư dạ dày: Trừ 2 tuổi

Có thành viên trong gia đình chết vì bệnh ung thư vú: Trừ 2 tuổi

Có thành viên trong gia đình chết trước 60 tuổi vì tự tử hoặc có bệnh bất kỳ: Trừ 1 tuổi

Đã xong, bạn đã tính được sơ bộ tuổi thọ của mình hay chưa?

Mặc dù công thức này không thể sử dụng làm cơ sở duy nhất để tính chính xác tuổi thọ của từng cá nhân, nhưng nó vẫn rất có giá trị. Hãy tham khảo những thông tin trong câu hỏi, câu nào được cộng điểm, bạn nên áp dụng, câu nào bị trừ điểm, bạn nên loại bỏ hoặc hạn chế hay phòng tránh.

Đó là những gợi ý tuyệt vời để bạn biết cách chăm sóc sức khỏe của mình một cách cụ thể hơn. Hãy bắt đầu quan tâm đến sức khỏe của bạn ngay bây giờ.

From Kim Hoa Bà Bà