Sinh Tố K2

       Sinh Tố K2 Cực Kỳ Quan Trọng Để Phòng Ngừa Và Chữa Trị Nhiều Chứng Bệnh Của Người Già .

       Từ hậu bán thế kỷ thứ 20 đến nay, Tuổi Thọ của con người đã tăng vọt, trung bình bây giờ là trên 80 tuổi. Với tuổi thọ gia tăng, các thứ bệnh như 3 Cao: Cao Mỡ, Cao Máu, Cao Đường loại 2, bệnh Suy Thận Mãn Tính, bệnh Tim Mạch, bệnh Xốp Xương và các bệnh Ung Thư cũng tăng theo.

       Y học tiến bộ mang đến các thuốc công hiệu giúp Bệnh nhân sống lâu hơn như Statin cho Cao Mỡ, thuốc chống angiotensin cho Cao Máu, thuốc Metformin cho Cao Đường loại 2, v.v...

       Tuy nhiên, các chứng 3 Cao về lâu về dài vẫn gây Suy Thận mãn tính khiến một số không ít Bệnh nhân phải cần đến Giải phẫu Ghép Thận hay Lọc Máu - Dialysis để sống còn.

       Bất kể điều trị tinh vi và cẩn thận bởi các Bác sĩ chuyên về Thận đến đâu, nhiều Bệnh nhân vẫn bị Bệnh mạch vành tim sau khi đã lọc máu hay ghép thận vài năm mà nguyên nhân vẫn chưa được biết rõ.

       Trong khi đó, các Bà sau tuổi tắt kinh bắt đầu mất dần Calcium trong người đưa đến chứng xốp xương. Dùng hoóc môn Estrogen có thể làm chậm sự Lão hóa ấy nhưng có thể tăng nguy cơ bị Ung thư vú. Quý bà được Bác sĩ khuyên uống thêm Calcium và sinh tố D để làm chậm sự tiến triển của xốp xương. Nhưng uống nhiều Calcium là một con dao 2 lưỡi: ngoài việc gây sạn thận, quá nhiều calcium khiến thành mạch máu bị đóng vôi gây bệnh tim mạch và tăng tử vong .

       Trước đây tưởng chỉ gặp ở  Đàn ông uống calcium, nhưng gần đây cho thấy Phụ nữ cũng bị như vậy.

       May thay, trong những năm gần đây khảo cứu cho thấy một loại sinh tố K gọi là K2, có thể giúp phòng ngừa và chữa việc Calcium đi nhầm chỗ, đóng trên thành mạch máu gây tắc nghẽn, thay vì đóng lên xương giúp xương bớt xốp loãng.

Sinh Tố K2 Là gì ? Nguồn ở Đâu?

       Từ lâu, chúng ta đã biết sinh tố K đóng vai trò quan trọng trong việc cầm máu và đông máu.

Thật Ra Có 2 Loại Sinh Tố K:

- Sinh tố K1 - Phylloquinone chiếm 90% thành phần là loại cần thiết cho máu đông, có nhiều trong các loại rau xanh như rau dền; 10% .

- Sinh tố K2 - Menaquinone đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển Calcium từ máu đến đúng mục tiêu ở xương và răng thay vì phân phối bừa bãi khắp nơi gây nên các chứng Bệnh đề cập trong phần dẫn đầu của bài này.

* Sinh tố K2 tổng hợp một số ít từ vi trùng trong ruột nhưng đa số đến từ thịt, sữa, lòng đỏ trứng gà, bơ và phó mát.

        Vì sinh tố K hòa tan trong mỡ, sữa và phó mát bị lấy mất mỡ sẽ không còn sinh tố K2.

* Hai Thực phẩm có nhiều sinh tố K2 nhất là gan bò và món đậu nành lên men của người Nhật gọi là Natto.

        Sinh tố K2 có side chain isoprenoid từ MK-4 , chuỗi ngắn đến MK-14 , chuỗi dài. Chuỗi trung bình MK-7 là loại thông dụng nhất vì dễ được hấp thụ qua đường ruột.

       Trong các Xứ kỹ nghệ, lượng sinh tố K2 từ Thực phẩm chế biến ngày càng giảm thiểu bắt đầu từ thập niên 1950 và cho đến nay hầu như 100% người Mỹ không ăn đủ sinh tố K2  cần tối thiểu khoảng 32mcg mỗi ngày.

       Những người Nhật có ăn đều món natto là nhóm Dân duy nhất không thiếu K2 và họ sống lâu hơn, mạnh khỏe hơn với ít chứng Bệnh Lão Suy hơn người Âu Mỹ.

Tác Dụng Của SINH TỐ K2

       Trên Xương, sinh tố K2 tác động chất Osteocalcin từ Tế bào Tạo xương Osteoblast giúp điều động Calcium kết với khoáng Hydroxyapatite khiến Xương thêm chắc và cứng ngừa được Xốp Xương ở Tuổi Già.

       Trong Mạch Máu, sinh tố K2 có tác dụng vào chất đạm trên thành mạch máu Matrix GLA Protein - MGP chống lại sự kết tụ của chất vôi trong mạch máu gây bệnh xơ cứng làm nghẽn tuần hoàn máu, đồng thời chống lại kết tụ Calcium trong các mô mềm.

       Chúng ta có thể ví sinh tố K2 như cảnh sát lưu thông giúp vận chuyển Calcium trong máu đến đúng chỗ ở xương và răng thay vì đi lạc vào thành mạch máu và các mô mềm. Nhờ vậy mà răng và nướu răng cũng tốt hơn với sinh tố K2.

       Bệnh nhân Suy Thận mãn tính uống sinh tố K2 phụ gia mỗi ngày được giảm cả Suy Thận lẫn bệnh Tim Mạch có lẽ do tuần hoàn máu đến Thận tốt hơn. Tác động của MGP khiến máu lưu thông đến Da tốt giúp giảm các biến chứng ngoài Da của Người bệnh Thận.

       Bệnh nhân tim mạch dùng K2 phụ gia sau 2 năm thì lượng Calcium đóng trong thành mạch máu cũng thuyên giảm đáng kể.

       Ngoài ra, sinh tố K2 còn có thể chống Viêm, chống kháng insulin. Mặc dù chưa có kết quả Lâm sàng, trên lý thuyết có thể giúp Ngừa và Chữa Tiểu Đường loại 2.

       Gần đây nhất, sinh tố K2 cho thấy khả năng chống Ung thư, nhất là Ung thư Gan, một chứng Bệnh không hiếm trên Người già gốc Việt.

       Sinh tố K2 trên lý thuyết có tiềm năng kết hợp với hệ vi sinh vật ở ruột giúp ngừa các bệnh Thoái hóa Não bộ như Parkinson và Alzheimer nữa.

*Cách giản tiện nhất ở Mỹ để bảo đảm có đủ sinh tố K2 mỗi ngày là uống 1 viên từ 50mcg - micrograms đến 100mcg Vitamin K2 MK-7 mỗi ngày được bán trên Thị trường mà không cần toa Bác sĩ.

       Sinh tố K2 cùng với sinh tố D3 là 2 Phụ gia không thể thiếu để bảo đảm sức khỏe cho Tuổi Già.

       Nên bắt đầu dùng từ tuổi 50 trở lên , tuổi trung bình của Phụ nữ tắt kinh. Các Bệnh nhân bị Xốp Xương, bị bệnh Tim Mạch hay Suy Thận mãn tính nên uống sinh tố K2 ít nhất 100 mcg mỗi ngày để trị Bệnh thay vì chỉ ngừa bệnh. Sinh tố K2 không làm giảm ảnh hưởng của thuốc chống đông máu trên các Cụ có bệnh Tim hay Nghẽn mạch máu Não.

       Trong những năm tới, Chúng ta sẽ biết nhiều hơn về các lợi ích khác của sinh tố K2 trong Tuổi Già.

Bác sĩ Phạm Hiếu Liêm

Liem H. Pham, MD Former Jackson T. Stephens Professor and Vice-Chairman of the Donald W. Reynolds Department of Geriatrics, UAMS

Ăn trứng có làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch không?

Gần đây, tại một số quốc gia trên thế giới đã xảy ra một cuộc khủng hoảng thiếu trứng quy mô nhỏ. Giá trứng đã tăng vọt ở Hoa Kỳ và ở Đài Loan, mọi người phải xếp hàng chờ mua trứng. Tất cả những ồn ào về trứng này có thể khiến bạn tự hỏi liệu trứng có thực sự là một loại thực phẩm không thể thiếu hay không.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ăn càng nhiều trứng thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao. Tuy nhiên, bác sĩ Zhang Shiheng, giám đốc Phòng khám Y học Tích hợp Chi Le Đài Loan, cho biết trong chương trình “Health 1+1” rằng nếu bạn ăn trứng đúng cách, thậm chí ăn bốn hoặc năm quả một ngày cũng không thành vấn đề. Như vậy, ăn trứng như thế nào là tốt và nhận được nhiều lợi ích sức khỏe nhất?

Khi bận rộn ở khoa cấp cứu nơi ông làm việc, bác sĩ Zhang thích ăn trứng trà (trứng nấu với trà và nước tương) để nhanh chóng bổ sung chất dinh dưỡng đã mất. Ông cho biết, thành phần dinh dưỡng của trứng khá toàn diện và phong phú, với sự kết hợp khá đầy đủ của các acid amin nên là nguồn cung cấp protein dồi dào. Lòng đỏ trứng gà chứa nhiều dưỡng chất rất tốt cho tim mạch, mắt cũng như sự phát triển trí não. Lecithin trong trứng là thành phần quan trọng đối với màng tế bào và giúp duy trì chức năng não bình thường, trong khi zeaxanthin là thành phần quan trọng đối với võng mạc và chức năng bảo vệ thị lực.

Trước đây, trứng được cho là thủ phạm làm tăng cholesterol. Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ và Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã khuyến nghị trong Hướng dẫn cách ăn uống năm 2010 cho người Mỹ về lượng cholesterol ăn vào hàng ngày là dưới 300mg.

Tuy nhiên, đề xuất này đã bị xóa trong phiên bản 2015–2020. Phiên bản mới cũng chỉ ra rằng mặc dù trứng có hàm lượng cholesterol cao nhưng lại ít chất béo bão hòa và có thể là một nguồn protein tốt.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hầu hết mọi người không trải qua sự gia tăng đáng kể nồng độ cholesterol trong máu sau khi ăn thực phẩm giàu cholesterol.

Cộng đồng y tế vẫn chưa quyết định liệu ăn quá nhiều trứng có làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hay không. Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã công bố một nghiên cứu vào năm 2019 đề cập đến kết quả theo dõi thói quen ăn uống của gần 30,000 người Mỹ trong khoảng 17.5 năm. Nghiên cứu phát hiện ra rằng càng nhiều cholesterol trong thức ăn, nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao và ăn hơn nửa quả trứng mỗi ngày làm tăng 6% nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, một phân tích gộp được công bố trên Tạp chí Y học Hoa Kỳ vào năm 2021 cho thấy ăn nhiều trứng không liên quan đến tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Ngược lại, những người ăn nhiều trứng có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành thấp hơn.

Bác sĩ Zhang chỉ ra rằng nghiên cứu của JAMA không phân biệt rõ những thứ khác mà mọi người ăn cùng với trứng và do đó không thể xác định mối quan hệ nhân quả giữa việc ăn trứng và bệnh tim mạch. Thông thường, mọi người không ăn riêng trứng khi ăn sáng kiểu Mỹ; họ có thể ăn thịt xông khói với trứng bác trộn bơ, bánh mì hoặc bánh mì băm, tất cả đều chứa nhiều chất béo và đường. Ông tin rằng cách chế biến trứng có tác động lớn hơn đến bệnh tim mạch so với chính quả trứng.

Bác sĩ Zhang tin rằng những người có chỉ số cholesterol bình thường sẽ không gặp vấn đề gì khi ăn 4-5 quả trứng mỗi ngày. Tuy nhiên, khi ăn trứng ta không nên cho quá nhiều bơ hoặc ăn kèm với đồ ăn nhiều đường, nhiều dầu mỡ. Chính là chất béo không lành mạnh từ những thực phẩm như vậy sẽ làm tăng cholesterol.

Cách ăn trứng lành mạnh

Bác sĩ Zhang chỉ ra rằng cách tốt nhất để nấu trứng là luộc chín.

Ông cũng khuyên mọi người không nên ăn trứng sống. Thứ nhất, trứng sống không dễ hấp thụ, thứ hai, trứng sống có thể chứa vi khuẩn Salmonella. Bệnh nhân đang điều trị hóa trị ung thư và/hoặc người có hệ miễn dịch yếu nên tránh ăn trứng sống.

Nếu bạn thực sự thích hương vị của trứng chưa nấu chín, bạn có thể ăn trứng luộc mềm mà lòng đỏ chưa đông lại hoàn toàn.

Bác sĩ Zhang khuyến nghị người cao niên nên tiêu thụ 1.2 đến 1.5g protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể và gấp đôi so với những người trẻ tuổi có cùng cân nặng. Chế biến kiểu gì cũng được miễn là ăn được.

Nếu người già khó nuốt lòng đỏ trứng thì nên cho thêm dầu hoặc nước khi nấu trứng. Một vài gợi ý về công thức nấu ăn là súp trứng, trứng hấp kiểu Nhật có thêm thịt gà, cá ngừ bào hoặc sò điệp.

Cách bảo quản và chọn trứng

Đề cập đến tình trạng thiếu trứng toàn cầu, bác sĩ Zhang khuyên chúng ta không tích trữ trứng vì trứng tươi thì tốt cho sức khỏe.

Bên ngoài Hoa Kỳ, trứng được bảo quản tốt nhất ở nhiệt độ phòng, nhưng ở Hoa Kỳ, các quy định về chế biến thực phẩm khiến hầu hết trứng cần được bảo quản trong tủ lạnh. Trứng cũng nên ăn càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng một tuần.

Chọn trứng có bề mặt vỏ nhẵn, sáng bóng dưới ánh đèn và không bị dập. Không có mối quan hệ trực tiếp giữa màu sắc của vỏ trứng và giá trị dinh dưỡng của trứng.

Amber Yang & JoJo Novaes  _  Lan Hoa

Ai Cũng Nghĩ Tiểu Đường Là Do Ăn Ngọt

Bệnh Mất Trí Nhớ

Câu Chuyện Buồn Không Của Riêng Ai

Cụ Shigezo, một tư chức về hưu đã 20 năm, góa vợ và ở chung với gia đình con trai tên Nobutoshi, con dâu Akiko và cháu nội trai Satoshi. Con dâu Akiko vừa đi làm, vừa lo việc nội trợ, vừa lo cho đứa con trai còn học trung học và nhất là chăm sóc bố chồng. Cụ Shigezo, 85 tuổi, với căn bị bệnh mất trí nhớ Alzheimer’s ngày càng nặng, là một trách nhiệm nặng nề mà Akiko phải gánh vác. Cuộc sống của cô căng thẳng mà cô phải chịu đựng, không có được sự cảm thông nào của chồng, dù chồng cô là con trai trưởng của cụ Shigezo. Tình trạng tâm trí ông cụ như quay về tuổi ấu thơ. Akiko phải chăm sóc ông bằng cố gắng phi thường.

Cụ ông Shigezo bị bệnh lãng trí ngay từ khi cụ bà còn sống. Rất nhiều lần cụ ông đi ra ngoài và không nhớ đường về nhà. Có lần cảnh sát phải đưa về. Lúc bà vợ bị ngã nằm chết trong nhà, ông cũng không hề biết, lại bỏ đi ra ngoài. Akiko đi làm về thấy bố chồng đứng ngoài trời lạnh không áo khoác, cô đưa ông vào nhà mới phát giác bà mẹ chồng đã nằm chết từ lúc nào…

Sau khi vợ mất, bệnh của cụ Shigezo càng trở nặng, đến nỗi buổi tối Akiko phải ngủ bên cạnh để canh chừng ông. Chính vì Akiko gần gũi chăm sóc, nên trong gia đình, cụ chỉ quen mặt và nhớ tên một mình Akiko. Điều này khiến vài lần chồng và cô em chồng tỏ ra ganh tị với Akiko. Cụ ngày càng ăn uống mất kiểm soát, ăn chẳng biết ngừng nếu không ai cản ngăn. Trong đám tang của vợ, ông vào bếp ăn hết cả nồi súp nấu cho khoảng chục người ở tang lễ. Sau đó, trong một đêm, Akiko rất đỗi kinh hoàng khi thấy bình tro cốt của mẹ chồng trên bàn thờ được bỏ nằm dưới đất, và trên hai tay cụ Shigezo cầm một vật như là mảnh xương lấy từ trong bình… Rồi có lần sau khi đi vệ sinh, cụ Shigezo cởi tã, bốc phân trét đầy tường, đầy thảm… Không chịu đựng nổi nữa, Akiko đề nghị chồng gửi cụ vào nhà dưỡng lão. Vấn đề chưa được giải quyết thì sau một lần rời nhà đi lạc, cụ Shigezo bị cảm nặng nằm liệt mấy ngày rồi trút hơi thở cuối cùng sau đó không lâu.

Trong ngày tang lễ bố chồng, Akiko – tay ôm chặt chiếc lồng có con chim mà lúc sinh thời cụ Shigezo rất ưa thích – chợt thấy một nỗi trống vắng vô cùng. Lúc này cô mới cảm thấy bố chồng đã là một hình ảnh rất thân thuộc. Khi cô cảm nhận được điều này thì hình ảnh ấy đã xa rời cô mãi mãi…

Đó là nội dung tác phẩm The Twilight Years của nữ văn sĩ Nhật Sawako Ariyoshi, một trong những tiểu thuyết từng bán chạy nhất của Nhật. Ngay lần phát hành đầu tiên (1972), tác phẩm đã bán trên một triệu bản. Một vấn đề xã hội ở Nhật, cũng như ở nhiều nước khác đó là cuộc sống của người già, vị trí xã hội và quyền lợi mà họ xứng đáng được hưởng sau nhiều năm cống hiến cho cộng đồng xã hội. Và đi cùng với điều đó là căn bệnh khá phổ biến: Alzheimer’s.

* * *
Các trường hợp mất trí nhớ trên toàn thế giới sẽ gia tăng gấp ba vào năm 2050 với 135 triệu người bệnh, theo phúc trình mới nhất của Alzheimer’s Disease International, được công bố trong cuộc họp G8 về bệnh Alzheimer tại London. Riêng tại Mỹ, hơn năm triệu người Mỹ đang mắc bệnh này. Các thống kê chính thức về bệnh lãng trí Alzheimer cho thấy bệnh này là nguyên nhân làm chết người nhiều thứ sáu tại Mỹ, với khoảng 83,000 người chết mỗi năm. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất cho thấy con số thật có thể nhiều gấp sáu lần, theo CNN. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Neurology ước tính rằng bệnh lãng trí Alzheimer’s làm chết 503,000 người mỗi năm, và con số này là nguyên nhân làm chết người nhiều thứ ba tại Mỹ, chỉ sau bệnh tim (600,000), và bệnh ung thư (575,000). Nhóm nghiên cứu tại Alzheimer’s Disease Center ở Chicago nói rằng giấy chứng tử báo cáo thiếu sót về bệnh lãng trí Alzheimer’s thường ghi nguyên nhân chết vì bệnh trực tiếp hơn, như là bệnh hoại huyết (pneumonia).

Bệnh Alzheimer’s là căn bệnh của tuổi già, phá hủy tế bào não và chức năng của não bộ và làm người bệnh thiệt mạng. Bệnh có những dấu hiệu sau:

– Trí nhớ sụt giảm, ảnh hưởng đến công việc hàng ngày.
– Mất định hướng về thời gian và không gian.
– Có vấn đề với cách dùng ngôn ngữ như xáo trộn từ ngữ thông thường.
– Để lạc đồ đạc và mất khả năng nhớ lại.
– Thay đổi tính tình hay tâm trạng.

Rồi dần dần bệnh nhân không còn biết tự kiểm soát, dẫn đến bỏ ăn, nằm liệt và chết dần. Từ trước nay, y khoa vẫn chưa tìm ra phương pháp chữa trị dứt, ngoài những khuyến cáo nên làm đối với người mới nhuốm bệnh, như tập thể dục, chữa mất ngủ, chữa bớt quên sót. Giới y khoa chỉ biết là bệnh liên quan đến việc thoái hóa những mảng xám của thần kinh não (neocortex), nơi điều hành suy nghĩ và lý luận của con người. Từ sự thoái hóa này, bệnh Alzheimer’s sẽ đem đến một cái chết khổ sở, kéo dài, và đau đớn về cả thể xác lẫn tinh thần cho cả người bệnh và thân nhân.

Alzheimer’s từ lâu không xa lạ với cộng đồng Việt hải ngoại. Tại Nam California, trước đây có hai vợ chồng giáo sư bác sĩ Lương Vinh Quốc Khanh và Nguyễn Hoàng Lan chuyên nghiên cứu việc dùng sinh tố D (loại bác sĩ kê toa chứ không phải loại bán tự do) để chữa trị Alzheimer’s. Tạp chí y khoa của giới y sĩ Hoa Kỳ American Journal of Alzheimer’ s Disease & Other Dimentias, Volume 26 (7): 510, đã đăng bài khảo cứu này. Bác sĩ Khanh là cựu giáo sư bác sĩ tại University of Southern California (USC), Keck Medical School, Los Angeles, California. Ông còn là chủ tịch sáng lập VAMA (Vietnamese American Medical Research Foundation). Nhưng không may, vị bác sĩ tâm huyết này đã đột ngột từ trần năm 2013, trong khi công trình nghiên cứu về cách chữa trị Alzheimer’s của ông đang tiến

Theo mẹ kể lại, ông cố tôi (bố của ông ngoại) lúc già cũng hay quên đường về nhà. Người nhà cứ phải đi tìm ông. Có lúc lối xóm thấy đưa ông về giùm. Sau ngày 30-4-1975, ông cố lên Sài Gòn ở nhà ông bà ngoại tôi. Sau đó, ông chú út, em ruột ông ngoại tôi (ra Bắc từ năm 1954, nay trở về là “cán bộ cách mạng”), khẳng định bố mình bị mất trí như người điên, nên đưa ông cố vào bệnh viện tâm thần Biên Hòa. Ông cụ bị nhốt chung phòng với những người điên thật sự. Chỉ thời gian ngắn ngủi sau, ông bị khủng hoảng trầm trọng. Ông cụ bỏ cả ăn uống, kiệt sức dần. Ông ngoại tôi hay tin, đến đón cụ về nhà. Cụ nằm mê man. Một ngày sau thì qua đời.

Sau này ở Mỹ, lúc tôi còn học tiểu học, bà nội tôi cũng mất vì bệnh này năm 2004. Lúc ấy bà nội về ở chung nhà với bố mẹ và tôi. Tôi chỉ nhớ bố hay bảo tôi nói chuyện, rồi ôm bà cho bà thấy vui. Mà nào tôi có thấy bà cười. Ánh mắt bà dửng dưng, như ngó tận đâu đâu xa vắng. Sau đó, bà bệnh nhiều nên phải vào bệnh viện để chữa. Rồi một hôm, đi học về, tôi thấy nhà tôi đầy người. Mẹ khóc, nói với tôi bà mất rồi, con sẽ không bao giờ thấy bà nữa.

Mẹ tôi không phải là người làm nghề y nhưng từ cuộc đời những người thân, bà bắt đầu để ý tìm hiểu những tài liệu nói về bệnh Alzheimer’s. Bà trở thành một thành viên của nhóm hỗ trợ người bệnh và người nuôi bệnh (Alzheimer’s Vietnamese Caregiver Support Group). Bà sinh hoạt hàng tháng với nhóm vào mỗi ngày thứ năm trong tuần lễ thứ nhì. Mẹ tôi có gần bốn năm tham gia săn sóc cho một bà cụ bị bệnh. Lúc đầu mới tiếp xúc với bà, mẹ gặp rất nhiều khó khăn. Do lần đầu tiên gặp người lạ, bà cụ la lối, xua đuổi, có khi còn nặng lời với mẹ. Thời gian đầu mẹ tôi rất stress, có lúc tưởng phải bỏ ngang, nhưng rồi mẹ hiểu là bà cụ bị Alzheimer’s không hề ý thức được hành động của mình, cũng như ông cố hồi đó hay như bà nội tôi lúc bệnh, và cũng y như ông cụ Shigezo trong truyện Nhật kể trên…

Tôi cũng theo gương mẹ góp phần vào việc vận động mọi người mở lòng nhân ái, đóng góp chút công sức và vật chất vào những buổi đi bộ gây quỹ của Hội Alzheimer’s. Khi nắm tay nhau trong những cuộc đi bộ gây quỹ, chúng tôi quyết tâm thực hiện như lời kêu gọi của ông Jim McAleer, chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành Hội Alzheimer’s: “Cùng nhau, chúng ta hy vọng ở một thế giới không còn bệnh Alzheimer’s”. Mỗi lần đi bộ, tôi lại được phát chiếc T-shirt màu tím in tên của Hội. Tôi từng hỏi mẹ, “Sao Hội lại chọn màu tím buồn vậy?”. Mẹ nói màu tím giống như buổi hoàng hôn của tuổi già, buồn bã và quạnh hiu như căn bệnh Alzheimer’s thời kỳ cuối. Trong quyển truyện về cụ Shigezo lẫn trí, có chi tiết đứa cháu nội Nobutoshi, trong một lúc bực dọc khi cuộc sống gia đình bị xáo trộn do căn bệnh của ông nội, đã thốt ra với bố mẹ: “Bố mẹ đừng bao giờ sống già như thế!”.
Tôi cầu mong các nhà nghiên cứu về y khoa trên thế giới sớm tìm ra thuốc điều trị được căn bệnh quái ác này để con cháu trong nhà không phải thốt ra những câu đau lòng như thế, để rồi phải ân hận, như Nobutoshi cuối cùng hối tiếc nói với mẹ: “Giá mà ông nội sống thêm vài năm nữa!”…

* * *

Đọc thêm:

Đã Có Thuốc Chữa Bệnh Mất Trí Nhớ Alzheimer’s

New York: Trong hôm thứ hai ngày 7 tháng 6, cơ quan đặc trách về thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chuẩn y cho việc dùng thuốc Aducanumab của công ty Biogen trong việc điều trị bệnh Alzheimer’s. Và đây là lần đầu tiên trong vòng 30 năm qua, đã có thuốc chữa bệnh lãng trí.

Với những tin tức được loan báo, giá cổ phiếu của công ty Biogen gia tăng $107.76 và ở mức $393.90 một cổ phiếu trên thị trường chứng khoán New York. Loại thuốc Aducanumab có nhiệm vụ tách rời một loại protein có tên là amyloid beta trên não của bệnh nhân, những người bắt đầu có triệu chứng của bệnh lãng trí. Loại protein amyloid beta bám trên màng não sẽ gây cho bệnh nhân bị mất trí nhớ, không có khả năng tự chăm sóc lấy mình.
Theo những ước tính thì trong năm 2020 có khoảng trên 6 triệu người Mỹ bị bệnh Alzheimer’s và có khoảng 1 triệu người Anh cũng bị bệnh này.

Khác biệt giữa dementia và Alzheimer’s: dementia là các triệu chứng quên trong khi Alzheimer’s là bệnh quên, bệnh mất trí nhớ. 60 phần trăm cho đến 70 phần trăm những người có các triệu chứng quên sẽ dần dần biến thành bệnh. Đa số những người bị bệnh mất trí nhớ là những người trên 65 tuổi. Trước đây không có thuốc chữa cho nên một người có những triệu chứng quên, dần dần biến thành bệnh và cuối cùng cũng chết.

Các triệu chứng của bệnh mất trí nhớ

Khó nhớ những thông tin mới học
Không nhớ phương hướng
Tính tình thay đổi bất ngờ
Luôn luôn nghi ngờ về gia đình, bạn bè và những người chăm sóc, không tin những người này
Dần dần sự mất trí nhớ trở nên nghiêm trọng
Khó nói, khó nuốt đồ ăn và khó khăn trong việc đi lại.

Những cách phòng ngừa bệnh mất trí nhớ

Người ta thường nói phòng bệnh hơn trị bệnh: nếu chúng ta có thể phòng ngừa được bệnh mất trí nhớ xảy ra thì đó là cách tốt nhất. Sau đây là những cách phòng ngừa bệnh mất trí nhớ theo tài liệu của bệnh viện Mayo ở thành phố New York:

- Không hút thuốc
- Kiểm soát không để gia tăng áp huyết, lượng cholesterol và bệnh tiểu đường.
- Ăn uống theo kiểu Địa Trung Hải: ăn nhiều rau trái, chất đạm nạc (lean protein) và có chất omega
- Tránh không ăn nhiều chất bột, chất đường, nước soda, nước tăng lực, không ăn nhiều thịt đỏ, cơm trắng, các loại bánh ngọt, khoai tây chiên, các thứ đồ ăn fast foods.
- Giảm nhũng thực phẩm đã chế biến (processed foods) như lạp xưởng, hotdog, các đồ hộp.
- Nên ăn cơm gạo đỏ hay nâu, ăn các loại hạt (nuts), dầu olive, cá (nhưng tránh ăn những loại cá có nhiều thủy ngân như cá tuna)
- Tập thể dục đều đặn nhất là aerobics (thể dục nhịp điệu)
- Tránh bị suy thoái tâm thần
- Tìm cách học hỏi những thứ cần suy nghĩ, cần trí nhớ như học sinh ngữ, học chơi đàn
- Ngủ đủ giấc mỗi đêm
- Tham dự những sinh hoạt xã hội cộng đồng như học khiêu vũ, học hát, học đàn… tình nguyện làm việc giúp người nghèo trong cộng đồng.

Chile thông báo đang phát triển một bộ xét nghiệm nhanh có thể phát hiện bệnh Alzheimer chỉ qua một xét nghiệm máu đơn giản và hy vọng có thể đưa vào sản xuất trong năm tới.

Một xét nghiệm máu đơn giản có thể sớm phát hiện mắc bệnh Alzheimer

Ông Ricardo Maccioni, trưởng nhóm nghiên cứu chung của Đại học Chile và Trung tâm Y sinh quốc tế (ICC), cho biết công trình này dựa trên kết quả nghiên cứu gần 10 năm qua về protein TAU. Các nhà nghiên cứu khẳng định mô hình mới này là 'duy nhất trên thế giới', cho phép có được thông tin chính xác không chỉ giúp ích trong chẩn đoán mà còn cả trong ngăn ngừa sớm, thậm chí tới 10 năm, trước khi phát bệnh.
Theo ông Maccioni, bệnh Alzheimer cũng như nhiều bệnh lý suy giảm thần kinh khác bắt nguồn từ những rối loạn sinh hóa trong não bộ khi protein TAU bắt đầu sản sinh ra những polymer không mang tính sinh lý, do vậy việc ngăn ngừa và điều trị những bệnh lý này cần hướng tới khả năng kiểm soát tiến trình nói trên.

Cụ thể, xét nghiệm kiểu mới được thực hiện theo công nghệ mang tên Alz Tau, bao gồm một thiết bị để chuẩn bị protein tiểu cầu và một thiết bị để phân tích giá trị và mức độ của protein TAU. Xét nghiệm này dựa trên việc tính toán, thông qua một chỉ số sinh học, các dạng protein TAU khối lượng cao và các dạng khối lượng thấp, với cơ sở nghiên cứu là 90% các bệnh nhân Alzheimer có liên quan tới protein TAU khối lượng cao.

Các nhà khoa học cũng chứng minh rằng chỉ số sinh học này trong máu của bệnh nhân cũng tương tự như trong não, và quá trình biến thiên protein TAU khối lượng cao này trong nhiều trường hợp không có triệu chứng và đây được coi là giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh Alzheimer.

Việc phát hiện bệnh Alzheimer sớm có thể giúp đẩy lùi thời điểm phát bệnh và thậm chí chặn được nguy cơ phát bệnh từ góc độ nhất định. Theo thống kê mới nhất, số người được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer chiếm tới 1,06% dân số Chile, và tỉ lệ này có thể lên tới 3,1% vào năm 2025. Nhóm nghiên cứu đang làm việc với các quan chức y tế của quốc gia Nam Mỹ này để có thể triển khai rộng rãi biện pháp xét nghiệm mới trên toàn quốc.

Thái Anh/ QNA

Tập Thở Và Vận Động Để Trị Bệnh Đau Nhức 

Một tờ báo Mỹ có kể một câu chuyện về một người đi ăn trộm, đang mò mẫm trong bóng tối bỗng đụng chạm làm rơi một món đồ gì đó, khiến ông chủ nhà thức giấc. Anh ăn trộm hoảng quá, đứng chết trân tại chỗ, chờ chủ nhà kêu 911. Nhưng bất ngờ, ông chủ nhà chỉ rên rẩm và nói:

 - Ăn trộm hả? Muốn lấy gì thì lấy đi. Nhưng, trước khi đi, đưa giùm tôi lọ thuốc phong thấp ở trên bàn đó và một ly nước nữa. Tôi đang đau quá, không dậy nổi.

Anh trộm chưng hửng một lúc, nhưng rồi cũng đưa lọ thuốc và nước cho chủ nhà xong, rồi chậm rãi nói:

- Ông bị đau nhức đầu gối phải không? Tôi cũng bị.. Nhưng uống thuốc này không hết đâu. Tôi dùng thuốc khác.

Chủ nhà vừa rên vừa hỏi:

- Thuốc gì vậy? Viết tên thuốc được không?

Anh trộm viết tên thuốc rồi vừa đưa cho ông chủ vừa nói:

- Tôi dùng thuốc này mới hết. Nhưng vì trước đây, đau quá, mất ngủ ban đêm quen rồi, nên bây giờ, hết bệnh, không biết làm gì cho hết đêm, đành đi ăn trộm ....Ông tha cho tôi. Tôi đi về nhé!

Nói xong, anh trộm ra mở cửa, đi về. Ông chủ nhà gọi với theo:

- Cám ơn nghe. Đêm nào mất ngủ, cứ tới đây, nói chuyện chơi.

Bài báo nói lên được một thực trạng về bệnh tật mà bao người Mỹ đang mắc phải: bệnh Đau nhức các khớp xương, hay còn gọi là Phong thấp, mà tiếng Mỹ gọi là Arthritis. Có hai loại Đau nhức: Osteoarthristis, tạm gọi là loại Một (cho các vị cao niên dễ nhớ) và Rheumatoid Arthritis mà ta tạm gọi là loại Hai.

- Loại Một gây ra những đau nhức ở cổ, vai, bàn tay, ngón tay, đầu gối, xương chậu... Nguyên nhân thường là do tuổi tác (phụ nữ trên 45 tuổi có thể mắc bệnh này), thoái hóa xương, di truyền, bệnh mập phì, hay do những động tác không ngay ngắn được lập đi lập lại lâu ngày như ngồi ghế cong lưng, ngồi lái xe mà thắt lưng bị bẻ cong, nghiêng đầu sang một bên, tay đánh máy suốt ngày không thư dãn, đứng một vị thế cong trong nhiều giờ, nhiều ngày.... Trên nước Mỹ có tới 21 triệu người bị đau loại Một.

- Loại Hai cũng đau ở các đốt xương, có thể sưng lên, làm biến dạng xương, khó đi đứng, cử động. Loại này có trên 2 triệu nguời mắc bệnh. Nguyên nhân có thể do hệ thống miễn nhiễm không làm việc tốt, bị di truyền, hay vì thời tiết thay đổi đột ngột.

Nói chung cả hai loại đều gây đau nhức, nhiều người cảm thấy “khốn khổ, khốn nạn” khi bị các cơn đau hành hạ. Hoặc đi một lúc thì cảm thấy nhức chân, rồi đi lệch lạc. Hoặc ngủ không nổi vì khớp xương đầu gối buốt quá. Hoặc ngồi lâu thì tê hai bả vai...

Thường thì có Ba (3) cách điều trị các bệnh đau nhức : Thuốc uống (Medication), giải phẫu (Surgery) và Không dùng thuốc (Non-medication). Hai phương pháp đầu tiên, dĩ nhiên, là phải qua Bác sĩ.

Phương pháp thứ Ba: Không dùng thuốc lại gồm ba cách: châm cứu, vật lý trị liệu, và Tập Luyện (Exercise). Trong ba cách này, Tập Luyện (Exercise) dễ hơn cả và tác dụng lâu bền hơn cả. Châm cứu có tác dụng tức khắc, nhưng cũng hết tác dụng nhanh lắm. Vật Lý trị liệu cũng thế. Khi được Mát xa, thì thấy rất “đã”, nhưng chỉ một ngày sau là lại đau như cũ. Vậy chỉ còn các TẬP LUYỆN lấy một mình, không tốn tiền, không phải giải phẫu, cũng không phiền ai, nhưng chỉ cần Ý CHÍ tự thắng mà thôi.

Người viết bài này, chỉ còn một ít chỗ khớp xương nào còn nguyên vẹn mà chưa lần ...gẫy. Tuổi trẻ, đi tập đủ loại võ nghệ: Nhu Đạo, Thái cực Đạo, Hapkido, Aikido, Thiếu Lâm.. không môn nào mà không mang cho thân thể một lần trật xương, gẫy vỡ. Đấu vật thì cắm đầu xuống đất, lọi cổ tưởng chết. Rồi chống tay xuống đất, vỡ xương cổ tay, lọi cùi chỏ.. Nhẩy qua chướng ngại vật: gẫy vai (2 lần). Đá người thì bị lọi ngón chân. Vật người thì bị gẫy thắt lưng... Bó bột liên miên, hết tay lại chân. Vào nhà thương chích thuốc rồi qua Thầy Cự Thất bó gà, qua Thầy Tầu điểm huyệt, có lần nhờ thầy Cao Miên thổi bùa cho lành vai... Tất cả những lần gẫy vỡ ấy, tuổi thanh niên sung sức chẳng coi nhằm nhò gì, giờ này, mới thấy thấm thía: đau nhức khắp người. Muốn hết đau nhức mà không muốn uống thuốc, không chích Cortisone, không đi Bác sĩ chỉnh xương, thì phải tập luyện hoài hoài, ngưng tập là .. đau! Cho nên, viết bài này để chia xẻ những ai đau đớn vì bệnh phong thấp, nhức xương, mong mọi nguời cùng khỏe.

Nguyên lý: Hệ thống thần kinh của con người chạy cùng khắp thân thể, chỗ nào cũng có, từ đầu cho tới ngón tay, ngón chân. Tuy nhiên, theo hình vẽ về hệ thần kinh được treo tại các phòng mạch Tây, Đông Y, ta thấy chùm dây thần kinh đi từ sau ót tỏa ra cánh tay, xuống lưng, qua xương sống, tới hông, đùi, rồi chân (trông như một bó dây điện) là chùm quan trọng nhất.

Nếu bị “kẹt” đâu đó, thì đau. “Kẹt” trên cổ có thể gây đau ra cánh tay, bàn tay. “Kẹt” thấp xuống dưới thì đau bắp thịt lưng, đau thắt lưng, “kẹt” ở chỗ thắt lưng lại gây đau ở đùi, chân... Cho nên, khi bị đau quá vì xương thoái hóa hay vì đụng xe, mà phải giải phẫu, bác sĩ sẽ cân nhắc rất kỹ. Mổ ở thắt lưng, nếu “xui”chạm giây thần kinh, có thể bị liệt chân mà thôi, nếu mổ ở cổ mà bị “xui”, có thể liệt cả người! Vì thế, chỉ những trường hợp đau cổ chịu hết nổi, bắt buộc phải giải phẫu thì phải ký giấy chấp nhận 50/50, một là khỏi, hai là đời xe lăn. Hên thì cũng có thể phải ghép một cây sắt vào trong cổ. Đôi khi phải mổ lại.. Chỉ còn cách Tập Luyện, cho thư giãn thần kinh chỗ gây đau, cho mạnh bắp thịt chỗ đau, cho khớp xương được chuyển động dịu dàng trở lại, kích thích chất nhờn đầu khớp xương phục hoạt, điều chỉnh lại những chỗ lệch lạc xương cốt, thì sẽ .. bớt đau (không phải HẾT đau, vì hễ ngưng tập một thời gian, có thể đau lại). 

 A- CHỮA ĐAU CỔ, ĐAU VAI, ĐAU TAY:

1- Xoay cổ trái phải: nhìn thẳng trước mặt, xoay cổ từ trái sang phải chầm chậm, mắt vẫn nhìn ra đằng trước, từ từ hít vào. Từ từ trả cổ trở lại phía trước, rồi xoay sang bên phải, mắt vẫn nhìn ra đằng trước, thở ra. Nhớ xoay cho hết cỡ, tới khi không xoay được nữa thì thôi. Làm 10 lần.

2- Gập cổ: ngửa cổ lên chầm chậm cho tới hết cỡ, từ từ hít vào. Chầm chậm gập cổ xuống ngực, hết cỡ, thở ra. Làm 10 lần.

3- Bẻ cổ: Mắt nhìn thẳng đằng trước, bẻ cổ nghiêng xuống đầu vai trái, hít vào. Từ từ thở ra, bẻ cổ qua đầu vai bên kia. (Khác với xoay cổ trái phải: ở đây, khi bẻ đầu xuống vai thì đầu vai có hơi nhô lên cho chạm với đầu, còn xoay cổ trái phải thì chỉ quay đầu vào khoảng trống sau vai mà thôi). Làm 10 lần.

4- Xoay cổ vòng tròn: Dùng điểm tựa là cổ, xoay vòng đầu chung quanh cổ, từ phải sang trái 10 lần rồi từ trái qua mặt 10 lần.

 B- CHỮA ĐAU CÁNH TAY, BÀN TAY:

1- Xoay vai: hai tay buông thỏng, dùng đầu vai làm điểm tựa, xoay vai theo một vòng tròn chạy chung quanh đầu vai ( không phải nhô lên, hụp xuống) từ sau ra trước, rồi từ trước ra sau. 10 lần. Trong khi xoay vai, vẫn hít thở đều đặn.

2- Lắc bàn tay: giơ cánh tay ra trước mặt, cùi chỏ ép hai bên thân mình, giữ nguyên cổ tay và cánh tay, hai bàn tay để trước mặt, lòng bàn tay hướng vào phía ngực. Lắc từ trên xuống dưới (như giũ giũ bàn tay) thật mạnh 10 lần. Đổi hướng, cho mu bàn tay lên trên, lòng bàn tay hướng về mặt đất, giũ mạnh bàn tay từ trên xuống dưới. 10 lần. Đổi hướng, hai lòng bàn tay quay vào nhau, giũ mạnh bàn tay từ trái qua phải, từ phải qua trái. Những người thư ký đánh máy, làm “neo”, thợ may.... phải tập bàn tay thường xuyên, nếu không, có thể bị mổ cổ tay vì khớp xương cổ tay bị cứng khô lại.

3- Vẽ vòng trên đất: đứng rộng chân ra, một tay vịn vào mặt bàn, nguời nghiêng xuống cho song song với mặt đất, cánh tay buông thỏng, tưởng tượng như đang cầm một cái que, vẽ một vòng tròn tưởng tượng thật to trên mặt đất . Vẽ nhanh 10 lần rồi đổi tay. Hít thở đều hòa.

C- CHỮA ĐAU THẮT LƯNG, ĐÙI, CHÂN:

 1- Xoay thắt lưng theo vòng tròn: hai tay chống hông, ngón tay để ra sau lưng, ngón cái phía trước, các ngón tay ấn mạnh vào thắt lưng, dùng thắt lưng làm điểm tựa, xoay vòng bụng ra trước rồi vòng qua bên phải (bên trái) ra sau, rồi vòng tới trước. Làm liên tục không ngừng, khi ra tới trước, thì bụng phải ưỡn ra hết cỡ. Khi ra sau thì thắt lưng cong lại cũng hết cỡ. Hít thở chầm chậm theo vòng.

2- Gập lưng: cũng như gập cổ, ngửa lưng ra, hít vào, gập thắt lưng xuống, thở ra. Khi ngửa lên, ngửa hết cỡ, khi gập xuống, cũng gập hết cỡ.

3- Xoay hông: hai tay buông thõng bên sườn, vặn người qua bên trái thì hai cánh tay cũng “văng” theo bên trái, nghĩa là không dùng sức tay, chỉ để cho hai cánh tay “văng” theo mà thôi. Xong, vặn người qua bên phải. Hai cánh tay lại “văng” theo bên phải. Nhớ khi xoay sang bên nào thì xoay gót chân bên đó, và bàn chân bên đó nhấc lên, nghĩa là xoay trên gót chân mà thôi. Mục đích làm cho vòng xoay rộng thêm, nếu giữ nguyên bàn chân trên mặt đất, vòng xoay sẽ ngắn lại. Hít thở chầm chậm.

 D- CHỮA ĐAU ĐẦU GỐI:

1-Xoay gối trái phải: đứng vừa phải, hai bàn tay đặt trên đầu gối, thấp người xuống, xoay đầu gối theo một vòng tròn về phía phải (theo vòng kim đồng hồ) 10 lần rồi đổi hướng quay theo bên trái.

2-Xoay gối trong ngoài: đứng rộng chân ra, hai tay đặt trên đầu gối, thấp người xuống, xoay đầu gối từ ngoài vào trong rồi từ trong ra ngoài.

Các thế đầu gối này, mới đầu thì chỉ thấp người xuống một chút, sau đó, mỗi ngày càng thấp người xuống hơn, công lực sẽ mạnh hơn. Chỉ cần làm 10 phút, là đã thở mạnh, toát mồ hôi rồi. Người nhức đầu gối ban đêm phải tập trước khi lên giường ngủ. 

 Lưu ý:

-Những thế tập này chỉ được áp dụng với người chưa giải phẫu xương lần nào. Nếu đã giải phẫu cổ thì không được tập cổ. Nếu giải phẫu lưng rồi mà muốn tập lưng, phải hỏi bác sĩ, xem phim X-ray có trở ngại gì không..

-Phối hợp vừa châm cứu, vừa mát xa, vừa tập luyện thì rất tốt.

-Trường hợp đau kinh niên vì xương rồi, có thể uống thêm Glucosamine có bán tại các tiệm thuốc Tây để kích thích chất nhờn đầu xương và xương.

- Mua một cái máy mát-xa nhỏ cầm tay để chà xát chung quanh chỗ bắp thịt đau sẽ hiệu nghiệm nhanh hơn.

Vài hàng trao đổi những kinh nghiệm trong suốt mấy chục năm qua, nếu có chi sai sót, mong cao nhân chỉ điểm thêm. Chúc qúy vị sống lâu, sống khỏe mạnh, và hạnh phúc.

Chu Tất Tiến