Chiếc khăn Mu-soa

Hôm đó, tôi nhận được một CD gởi từ Bruxelles (nước Bỉ) trên CD thấy đề: “À Monsieur Tiêu Tu”. Chữ viết bằng bút feutre rõ nét, nói lên người viết có trình độ. Tuy viết “Tiểu Tử” không có dấu, người gởi viết tên của mình lại có dấu đầy đủ: “Exp: Nguyễn Thị Sương”! Vừa ngạc nhiên vừa thích thú, tôi vội vã đặt dĩa vào máy, nghe. Đó là giọng một người con gái miền Nam, trong trẻo, phát âm rõ ràng. Những gì cô ta nói đã làm tôi xúc động, có lúc tôi ứa nước mắt! Tôi đã nghe nhiều lần và cố gắng ghi chép lại đây. Dĩ nhiên là tôi đã viết để đọc cho suông sẻ chớ cô gái nói còn nhiều chỗ nghe sượng hay dùng từ chưa chính xác …

…Thưa ông,

Con tên Nguyễn Thị Sương, con của Nguyễn Văn Cương, một trong những nhân vật trong truyện ngắn “Con Rạch Nhỏ Quê Mình” của ông.

Thưa ông. Con sanh ra và lớn lên ở Pháp, biết nói tiếng Việt nhưng không biết đọc và viết tiếng Việt. Vì vậy, con phải dùng cách nầy để liên lạc với ông. Xin ông thông cảm!

Hôm chúa nhựt rồi, chị Loan bà con bạn dì của con ghé nhà nói: “Sương ơi! Người ta nói về ba của Sương ở trong truyện ngắn đăng trên internet cả tuần nay nè! Chị in ra đem qua đây đọc cho em nghe.” Rồi chỉ đọc. Đó là truyện “Con Rạch Nhỏ Quê Mình”.

Thưa ông. Con chưa biết Việt Nam, nhưng những gì ông tả trong truyện làm như con đã thấy qua rồi! Bởi vì hồi con mới lớn ba con thường hay kể chuyện về cái làng Nhơn Hòa và con rạch Cồn Cỏ của ba con, về những người bạn của ba con hồi thời tuổi nhỏ, kể tỉ mỉ đến nỗi con có cảm tưởng như ba con đang cầm tay con dẫn đi coi chỗ nầy chỗ nọ (Nói đến đây, giọng cô gái như nghẹn lại vì xúc động. Ngừng mấy giây rồi mới nói tiếp…) Mà ba cứ kể đi kể lại hoài làm như là những hình ảnh đó nó ám ảnh ba dữ lắm. Sau nầy thì con mới hiểu khi ba con nói: “Hồi đó, ba đi Pháp quá sớm, ở cái tuổi chưa biết gì nhiều. Rồi qua đây, chóa mắt ngất ngây với những văn minh tiến bộ của xứ người làm ba quên đi cái làng nhà quê của ba. Điều ân hận lớn nhứt của ba là đã không viết gởi về một chữ để hỏi thăm bạn bè hồi đó. Ba phải về thăm lại Nhơn Hòa Cồn Cỏ, con à! “. Nói đến đó, ba ứa nước mắt nắm bàn tay con dặc dặc: “Mà con cũng phải về với ba nữa! Về để cho ba lên tinh thần! Về để thấy ba biết xin lỗi mọi người! Về để thấy ba biết nhìn lại cái quê hương của ba cho dầu nó có quê mùa xấu xí bao nhiêu đi nữa! Về để thấy ba chưa đến nỗi là thằng mất gốc!”. (Đến đây, không còn nghe gì nữa!) Xin lỗi ông! Con đã ngừng thâu để con khóc (Rồi giọng cô lạc đi) Con thương ba con! (Ngừng một lúc)

Thưa ông. Ba má con đều là giáo sư toán, dạy ở lycée. Má con mất hồi con mười tuổi. Bây giờ con làm chủ một tiệm sách ở Bruxelles, ba con dạy ở cách nhà không xa lắm. Một hôm, ba nói: “Ba được một thằng bạn học hồi ở đại học, người Phi Châu, mời qua xứ nó giúp tổ chức lại hệ trung học. Ba đã OK.”. Rồi ba đưa cho con một phong bì loại A4, nói: “Con ráng tìm cách về Nhơn Hòa Cồn Cỏ, trao cái nầy cho cô Hai Huê nói ba không quên ai hết!”. Con nhìn thấy trên phong bì ba viết “Mến trả lại Huê, kỷ vật của thời tuổi nhỏ. Cương”. Vậy rồi ba qua Phi Châu làm việc rồi mất ở bển trong mấy trận nội chiến (Chắc ngừng thâu ở đây nên không nghe gì nữa).

Thưa ông. Nhờ nghe đọc “Con Rạch Nhỏ Quê Mình” mà con biết được mối tình một chiều của cô Hai Huê, biết được cái khăn mu-soa mà cô Hai đã thêu tặng ba con thuở thiếu thời. Cái khăn đó, bây giờ thì con biết nó đang nằm trong phong bì A4 mà con đang giữ để trả lại cô Hai. Và bây giờ thì con thấy thương cô Hai vô cùng và cũng thấy tội nghiệp ba con vô cùng (Chỗ nầy giọng cô gái lệch đi, ngừng một chút mới nói tiếp) Con nhờ ông giới thiệu con cho bác Sáu Lân, người đã kể chuyện để ông viết về Nhơn Hòa Cồn Cỏ. Con sẽ xin bác Sáu đưa con về đó để con làm theo lời dặn của ba con …

Địa chỉ và số phôn của con như sau:

Mlle Nguyên …

…

…

Con cám ơn ông.

Con: Sương

* * *

Nhớ lại, cách đây khá lâu, một thằng bạn ở Marseille (miền Nam nước Pháp) gọi điện thoại lên Paris cho tôi, nói:

“Dưới nầy trời tốt, mầy xuống chơi, đi câu với tao. Sẵn dịp, tao giới thiệu mầy cho một ông bạn mới từ Việt Nam qua định cư ở đây. Tao có khoe với ổng là mầy viết lách khá lắm. Ổng nói ổng muốn nhờ mầy viết một chuyện nhỏ ở dưới quê của ổng để ổng tìm một người bạn. Tao thấy coi bộ ngộ à! Xuống, đi!”.

Vậy rồi tôi đi Marseille. Sau đó, tôi viết “Con rạch nhỏ quê mình” với câu gởi gắm của ổng:

“Tôi nhờ ông viết lại giùm. Biết đâu chừng thằng Cương sẽ đọc. Để nhắc nó đừng quên con rạch Cồn Cỏ, đừng quên thằng Đực Nhỏ, thằng Lân, con Huê …”

Sau khi nghe CD và ghi chép lại, tôi gọi điện thoại xuống Marseille thì thằng bạn tôi cho hay là ông Lân đã dọn về ở ngoại ô Paris, cách đây mấy năm. Nó cho tôi địa chỉ và số điện thoại của ổng. Vậy rồi ổng và tôi gặp nhau. Tôi kể sơ câu chuyện và đưa cho ổng mượn cái CD. Tôi thấy ổng rơm rớm nước mắt khi nghe tôi nói làm tôi cũng xúc động: người đàn ông hiên ngang, xông xáo trong trận mạc, gan lỳ đánh Việt cộng đến nỗi mang hỗn danh “thằng Lân ăn pháo”… vậy mà bây giờ cũng biết ứa nước mắt khi nhận được tin thằng bạn không bao giờ gặp lại!

Khi chia tay, ổng nói:

“Cám ơn ông! Nhờ có bài viết của ông mà hôm nay tôi mới có tin của thằng Cương! Tôi sẽ thay nó, đưa con gái nó về thăm Cồn Cỏ! Và thắp cho nó ba cây nhang ở đầu vàm để vong hồn nó nương theo đó mà tìm lại con đường về…”

* * *

Hơn một tháng sau, ông Lân gọi điện thoại cho tôi nói ổng vừa ở Việt Nam về, muốn gặp tôi để trả cái CD và để ổng kể chuyến đi nầy của ổng. Vậy là chúng tôi đã gặp nhau và tôi đã ghi những lời ổng kể…

… Nhờ cái CD ông cho tôi mượn mà tôi liên lạc được con Sương. Tội nghiệp! Biết được là tôi gọi, nó khóc ồ ồ ở đầu dây bên kia! Sau đó, nó kêu tôi bằng “Bác Sáu”, ngọt như tôi là bác ruột của nó vậy! Thấy thương quá!

Những Nghịch Lý Của Thời Đại Chúng Ta

Phố Đêm

Hơn 10 giờ đêm nhưng khu phố Tây ba-lô vẫn tấp nập. Những quán ăn, khách sạn vẫn nơm nớp người ra vào. Ngoài đường, những xe đẩy bán chả cá, khô mực đứng chầu chực như tạo thêm nét chấm phá cho khu phố về đêm.

Một chiếc taxi rề rề chầm chậm trên đường, những chiếc xe Honda chở các cô gái trẻ, ăn mặc mát mẻ đang bám sát theo. Khi chiếc taxi vừa dừng lại và một người đàn ông nước ngoài, da hơi ngăm đen bước ra thì cả đám Honda bu quanh như một bầy ong hút mật. Rồi thì người đàn ông cùng một cô gái bước vô xe, chiếc taxi lao đi, bỏ lại phía sau các cô gái trẻ với những từ ngữ khó lòng tìm thấy trong sách vở . 

Quán bar Aller Boo ngay góc đường Phạm Ngũ Lão, Đề Thám cũng đông nghẹt khách. Đây là một quán bar mở, giống như một quán nước bình thường, với những cái bàn kê thêm bên ngoài quán, chỉ khác là khách ở đây hầu hết là khách nước ngoài. Trong quán, những anh Tây trắng, quần short cùng các cô Đầm tóc vàng, quần lửng ngang ống quyển đang nhún nhảy theo tiếng nhạc xập xình.

Thằng nhỏ lấy miếng vải nhỏ màu đen, hai tay cầm hai đầu rồi kéo qua kéo lại trên đôi giày. Đôi giày đã trở nên láng bóng, thằng nhỏ nhìn rồi gục gục đầu như hài lòng với chính mình. Nó ngước đầu lên ông Mỹ già “Du, du, ô-kê, ô-kê”. Ông Mỹ già đang ngửa cổ tu những ngụm bia Calsberg cuối cùng. Ông để chai bia không lên bàn, rồi nhìn sang thằng nhỏ và chỉ liếc sơ xuống đôi giày “oh, good, good boy, you number one”, ông ta dơ ngón tay cái lên cùng với nụ cười hiền hòa, rồi móc túi lấy ra tờ giấy bạc 50.000 nhìn kỹ rồi đưa cho thằng nhỏ. Thằng nhỏ chụp lấy, đút vô túi quần, miệng thắng-kiu lia lịa, lân la ở đây, nó học được vài tiếng bồi, đủ để làm cái nghề mà chỉ xuất hiện vài năm gần đây, khi những người mắt xanh, mũi lõ gõ những bước chân trên dải đất chữ S, lần nầy với một tư cách khác nhưng cũng gây hưng phấn và nhộn nhịp không thua gì lần trước.

Thằng nhỏ hôm nay vui, toàn là gặp khách sộp. Nó mơ tới tô hủ tíu có miếng thịt mỡ béo ngậy cùng hành phi thơm phức, nó nuốt nước bọt cái ực. Chả bù với ngày hôm qua, nộp “xâu “rồi chỉ dám gặm khúc bánh mì với xì dầu xảm xì rồi tu một hơi nước lạnh hứng từ chỗ rửa tay trong nhà vệ sinh của quán bar. Rồi cũng xong !

Tiếng nhạc vẫn xập xình, ai cũng vui tươi, hưng phấn, mấy cô cậu bồi bàn vừa bưng nước vừa giựt giựt, nhún nhẩy theo điệu nhạc.

“Sang !”, nó giật mình nhìn qua bên kia đường, thấy con Xíu tay cầm bó bông hồng, đang kèo nài với ông Tây trẻ ngồi trong tiệm bán thức ăn Tây. Nó bước sang, tới chỗ con Xíu, con Xíu nhìn nó nháy nháy mắt. Nó hiểu ý, chỉ vào đôi giày dính đất sình của ông Tây rồi vừa ra dấu vừa nói “Du, du ô-kê ?”. Anh Tây trẻ xổ một câu gì nó chẳng hiểu, chỉ biết nhe răng cười hề hề. Cô gái Việt ngồi cùng ông Tây nói “Ổng hỏi mầy mấy tuổi đó”, “Em 10 hay 11 tuổi gì đó”. Cô gái lại quay sang nói với ông Tây, hai người nói chuyện, cô gái nói cả bằng miệng lẫn hai tay, chắc cô ta cũng đang bí. Rồi cô ta cũng quay qua thằng nhỏ :

- Ổng nói bộ mầy không biết tuổi của mầy hay sao ?

- Mẹ em khi thì nói em mười tuổi, khi thì nói em mười một tuổi.

Cô gái lại quơ chân, múa tay với ông Tây, anh ta lắc đầu rồi cười xòa, chỉ xuống đôi giày và giơ một ngón tay trỏ. Thằng nhỏ hiểu là anh ta chỉ trả 10.000 thôi. Thôi ! Cũng được, có còn hơn không, giày thể thao làm cũng nhanh thôi.

Con Xiú đứng kế bên lại chìa nhánh bông hồng ra rồi chỉ sang cô gái, anh ta lắc đầu, nó lại chìa phong kẹo sing-gum, anh ta lại lắc đầu, con bé mặt bí xị.

- Tao nay bán không được, chắc ở đói quá Sang ơi !

- Đừng lo ! Lát tao bao mầy hủ tíu.

- Thiệt hả, bữa nay mầy “dô “hả Sang ?

- Ừ, nay tao ngon, hihi…

Nó cười hãnh diện, con Xíu cũng hết buồn, nó lại tiếp :

- Bên công viên bữa nay có xiếc đó, giờ này mình vô rẻ lắm Sang !

- Ừ, tao với mầy đi coi cho biết.

Trước giờ nó cũng mơ được coi xiếc thực sự một lần chứ không phải xem ở TV. Nó mê anh hề mũi đỏ vừa lộn vòng vừa phóng dao vô mấy trái táo, rồi anh ta còn le cái lưỡi dài ngoằng, đỏ lòm nữa chứ, bất giác nó cười hằng hặc …

*****

Đêm đã khuya, mưa lất phất, những giọt mưa mờ mờ qua ánh đèn đường vàng vọt …

" Thằng bé âm thầm đi vào ngõ nhỏ,
Một chén cơm chiều nên lòng chưa no..."

Hai đứa nhỏ lầm lũi bước trên cầu chữ Y về nhà. Nhà chúng ở gần nhau, trong một con hẻm sâu từ đường Phạm Thế Hiển vô tới Rạch Đỉa.

- Lạnh quá, gió lạnh quá !

- Ừ, rán chút nữa, gần tới nhà rồi.

Con hẻm khuya hun hút, chỉ còn tiếng mưa rơi lộp độp trên những mái tôn lụp xụp.

Nhà con Xíu còn ánh đèn, con Xíu kêu cửa. Thằng Sang bước vội, nhà nó ở cuối hẻm, trong nhà con Xíu mấy chục thước. Nó đã tới nhà, kêu cửa, mẹ nó ra mở cửa cùng với câu hỏi “Mầy đi đâu giờ nầy mới về hả, tiền đâu ? “

Thằng Sang bước vô nhà, không nói tiếng nào, móc tiền trong túi ra đưa cho mẹ nó. Nó nhìn vào bên trong, gian nhà sau, dưới ánh đèn néon, cũng mấy khuôn mặt quen thuộc đang ngồi xòe bài Tứ sắc, mặc cho mùi hôi thúi xông lên từ con kênh nước đen ngòm bên dưới.

- Có bây nhiêu đây hả, tao nghe thằng Còm nó nói mầy bữa nay “dzô” mà, còn nữa đâu ?   - Mẹ nó cau có.

- Có nhiêu đó à, hơn mấy bữa rồi.

Mẹ nó chụp cái cây chốt cửa, quất thẳng vào mình nó, thằng Sang đưa tay đỡ.

- Mày giấu hả, giấu hả, tao đánh cho mầy chết.

Thằng Sang chỉ lấy tay đỡ, không một tiếng rên la, nó đã lì đòn từ sau ngày ba nó chết vì tai nạn trong khi làm phụ hồ. Mọi hôm, Mẹ nó đánh chửi nó mấy cái rồi thôi, bỏ vô ngồi sòng. Nhưng hôm nay, Mẹ nó thật sự giận dữ,

- Này, lì lì, dám dấu tiền hả, tao cho mầy ra đường ngủ luôn.

Mẹ nó mở cửa rồi đẩy nó ra đường.

Thằng Sang lúc này mới thật sự tủi thân, phải chi nó còn Ba. Nó vẫn nhớ, mỗi buổi chiều Ba nó đi phụ hồ về đều có quà cho nó, khi thì cái bánh cam, lúc thì cái chong chóng giấy màu xanh đỏ, tự nhiên nước mắt nó ứa ra cùng tiếng thì thầm “Ba ơi “.

Nó đi ngang nhà con Xíu, tiếng la chát chúa của bà dì ghẻ con Xíu, “Mầy làm gì cả ngày hôm nay mà không có tiền hả con kia ?”. Tiếng con Xíu lí nhí gì đó nó nghe không rõ, rồi giọng bà “phù thủy “lại cất lên càng dữ dội hơn trước “Sao cha mầy đi làm hổng dẫn mầy đi luôn đi, ở đây ai hầu cơm mầy hả con ranh, tao đánh chết con gái mẹ mầy luôn”. Chắc là bà ta đ̣ang nghĩ tới bà mẹ xinh xắn của con Xíu, “Làm biếng nè, làm biếng nè “, tiếng con Xíu la khóc, rồi bóng con Xíu tông cửa chạy ra ngoài. “Mầy giỏi đi luôn đi, mai không có tiền đừng về, tao giết à ! “.

Con Xíu khóc rưng rức, đứng bên ngoài không dám vô nhà nữa. Thằng Sang đang đứng nép gần đó, nó kêu nhỏ “Xíu’. Con Xíu hoảng hồn, ”A “lên một tiếng. ”Tao nè Xíu”

- Sang hả, sao mầy lại ở đây ?

- Mẹ tao thua bài, bả nói tao đưa tiền it́ nên đuổi tao ra đường.

- Giờ mình đi đâu hả Sang ?

Thằng Sang bỗng nhiên làm ra vẻ người lớn, dù nó cũng chỉ hơn con Xíu một, hai tuổi :

- Đừng lo, mình lại sạp bà Tư nằm ngủ.

“À há”, con Xíu theo thằng Sang tới cái sạp trống hốc của bà Tư bán trái cây. Hai đứa leo lên nằm, muỗi vo ve từng đàn trên đầu chúng.

“Lạnh quá Sang ơi “, hai đứa co rúm vào nhau, giấc ngủ bé thơ rồi cũng đến trong hai tâm hồn ngây thơ “già cỗi”.

Tiếng hát Randy vọng ra từ cửa sổ một căn nhà thức khuya :

“Một manh chiếu rách co ro …
Một thân côi cút không nhà.
Thân em lá cỏ, bạn quen ai có đâu xa,
Thằng Tư, con Tám lê la,
Trên phố xa hoa....

Nhiều lúc nó khóc trong mơ
Mẹ ơi con yêu mong chờ,
bao giờ cho đến bao giờ … “

Mưa đêm rả rích …

Nguyễn Đức Diêu

Nợ tình

Hưng đi chợ mua trái cây về bầy bàn thờ theo lời yêu cầu của Ngọc. Hôm nay là giỗ mẹ Ngọc. Chàng chỉ mới biết chuyện giỗ chạp cách đây chừng nửa giờ. Giỗ mẹ Ngọc cũng có thể coi như giỗ mẹ vợ chàng, dù hai người chưa làm đám cưới chính thức, cũng chỉ mới hẹn tuần sau tới tòa án ký giấy hôn thú vì Ngọc đã có thai được hơn một tháng. Hai người đã chung sống ngót một năm trời. Thoạt tiên họ tính chỉ ở chung cho đến khi nào không thích nhau nữa thì chia tay, không hề có ý định trở thành vợ chồng, sinh con đẻ cái, tạo dựng một gia đình. Rồi bất ngờ Ngọc có thai, dù nàng không bao giờ quên uống thuốc. Họ coi đó là một “tai nạn”. Khi đã là tai nạn, không ai có thể trách ai, đành chấp nhận. Để tỏ ra mình không cố ý có thai với “âm mưu” buộc Hưng phải cưới nàng làm vợ, Ngọc báo cho chàng biết nàng đã xin hẹn với bác sĩ để lấy cái thai ra. Hưng có vẻ hơi ngạc nhiên về quyết đinh của người yêu. Sau mấy phút suy nghĩ, chàng hói :
“Tại sao em định phá ?”
Ngọc thản nhiên đáp :
“Vì mình không cần...hay chưa cần.”
Hưng giữ im lặng, có vẻ đăm chiêu. Sau đó, cả hai cùng phải đi làm, mỗi người một sở nên không có dịp nói chuyện thêm về cái thai. Ba ngày liền, Hưng không đả động gì đến chuyện phá hay giữ. Vào giữa trưa ngày thứ tư, Hưng gọi điện thoại cho Ngọc để hỏi về buổi hẹn với bác sĩ vào ngày hôm sau. Rồi chàng nói bằng một giọng nửa như ra lệnh nửa như khuyên can :
“Em gọi cho bác sĩ, xin bỏ cái hẹn đó đi.”
Tuy ngạc nhiên và mừng, Ngọc vẫn khôn khéo hỏi lại :
“Bộ anh không thích bác sĩ này, đổi bác sĩ khác ?”
Giữ im lặng một lát, chàng nói như cầu khẩn :
“Xin em đừng phá cái thai....Đó là một điều thất đức.”
Ngọc cố nén một tiếng thở phào nhẹ nhõm, giữ im lặng. Đó cũng là ý muốn của nàng từ mấy ngày nay. Dù sao, cái thai cũng là hòn máu của Hưng, cũng là một mầm sống đang nảy nở trong bụng nàng. Có đêm, nàng thao thức, day dứt về chuyện hủy diệt mầm sống đó. Trong nàng, một cuộc dằng co giữa tình yêu và tình mẫu tử. Nàng đã yêu Hưng, yêu bằng tất cả mối chân tình. Nàng thầm công nhận chàng là một người đàn ông có nhiều đức tính. Chàng có tinh thần trách nhiệm, đã lo cho nàng rất đầy đủ, cả về vật chất lẫn tinh thần. Vì cảm phục, nàng đã yêu chàng tha thiết, dù tuổi tác quá chênh lệch, chàng hơn nàng tới hai mươi lăm tuổi. Theo nhận xét chủ quan của nàng, chàng là người đàn ông hiếm có mà bất cứ người đàn bà nào trên cõi đời này cũng mơ ước. Chàng có nhiều tính tốt hơn tật xấu, không rượu chè, không cờ bạc. Bây giờ, vì cái thai mà bỏ Hưng, làm sao nàng không khắc khoải buồn khổ cho được. Nàng đã trằn trọc nhiều đêm mà không biết quyết định ra sao. Nay Hưng vừa cho biết ý chàng về cái thai, nàng mừng muốn phát khóc.
Thấy Ngọc không nói gì, Hưng rụt rè hỏi :
“Bộ em nhất định...phá sao ?”
Nàng vội đáp :
“Đâu có, em nghe lời anh mà. Ngay bây giờ em sẽ gọi văn phòng bác sĩ để xin bỏ cái hẹn ngày mai.”
Hưng vui vẻ :
“Vậy thì em gọi đi. Chiều nay về nhà mình sẽ nói chuyện thêm.”
Sau khi xin hủy cái hẹn với bác sĩ, Ngọc rất vui vì biết mình đã chọn đúng người. Trong giờ làm việc ở sở thỉnh thoảng nàng lại để tay lên bụng nghe ngóng. rồi nói khe khẽ :”Con của mẹ, thế là an tâm rồi. Không còn ai bắt mẹ phải xa con nữa.”
Buổi tối hôm đó, Hưng đưa Ngọc đi ăn tiệm. Hai người bàn tính chuyện tương lai, chuyện xây dựng hạnh phúc gia đình. Cả hai cùng quyết định không thử nghiệm xem đứa bé là trai hay gái. “Con nào cũng là con, Hưng nói, để bất ngờ mới thú.” Họ còn chọn ngày cùng xin nghỉ để tới tòa án làm hôn thú. Sau đó họ sẽ tổ chức một bữa tiệc nhỏ, chỉ mời một số bạn thật thân và một vài người trong họ ở cùng tiểu bang, để loan báo cuộc hôn nhân của hai người. Họ cũng có cả một chương trình tiết kiệm, để dành tiền lo cho đứa bé sắp ra đời. Họ biết rằng nuôi một đứa con ở Mỹ hết sức tốn kém và vất vả. Có nhiều bà mẹ đã phải tạm nghỉ việc sở để ở nhà chăm lo con cái khi sinh đến đứa thứ hai.
Sáng nay, thứ bảy, Hưng vừa ăn sáng xong, Ngọc báo tin :
“Hôm nay giỗ má em.”
Hưng nhìn quanh rồi hỏi :
“Ủa, giỗ má em hôm nay hả ? Sao em chưa làm gì hết ?”
“Đúng giỗ là thứ ba tuần tới. Em định ngày ấy lấy một ngày nghỉ bệnh để ở nhà làm giỗ. Sáng nay, em bỗng đổi ý vì muốn anh cũng giỗ má với em. Chỉ cúng sơ sài thôi, anh ạ. Em nhờ anh chạy ra chợ Mỹ mua ít trái cây bầy bàn thờ. Em sẽ nấu mấy món má em thích. Chiều nay mình cúng.”
Hưng đồng ý ngay. Chàng bỗng thấy vui vui. Đã từ lâu chàng bỏ ý định lấy vợ, thế mà bây giờ chàng không những đã có vợ, sắp có con, lại có cả một bà mẹ vợ để giỗ nữa. Kể cuộc đời cũng lắm bất ngờ, chẳng ai có thể đoán trước được việc gì.
Hồi trẻ, chàng đã quyết định cưới người yêu ngay sau khi có việc làm vì chỉ còn hai tháng nữa chàng tốt nghiệp đại học. Nhưng cuộc đổi đời vào cuối tháng 4 năm 1975 đã làm đảo lộn mọi dự tính của chàng. Mộng Thúy, người yêu của chàng, một cô hàng xóm xinh đẹp, phải theo mẹ và các em về quê ở Long Xuyên, sau khi cha nàng, một sĩ quan cấp tá bị cộng sản lừa gạt đưa vào nhà tù cải tạo. Cha chàng bị đánh tư sản, mất gần hết cơ nghiệp, buồn bã sinh bệnh mà qua đời. Từ ngày Mộng Thúy về quê, chàng không có một tin tức nào về nàng. Thật ra, chàng cũng không có thì giờ để nhớ thương người tình. Cuộc sống quay cuồng trước mặt, nỗi căm hận vì những hành động cướp bóc, xảo trá của cộng sản đã khiến chàng tạm quên đi mối tình của tuổi học trò. Khi đang lo săn sóc cha trong bệnh viện, chàng tình cờ gặp một cô bạn học cũ của Mộng Thúy và được tin nàng đã lấy chồng. Chàng nghe nhói trong tim vì bị bất ngờ, chàng tưởng như cả vũ trụ bỗng sụp đổ. Chàng tự hỏi tại sao nàng lại quên chàng nhanh như vậy.Nhưng chàng phải dẹp đau buồn để lo cho cha vì ông đang ở trong tình trạng hấp hối. Rồi nỗi đau mất cha đã tạm thời làm phai mờ hình ảnh Mộng Thúy trong tâm hồn chàng. Trước khi qua đời, cha chàng đã nhắc đi nhắc lại rằng chàng phải cố gắng trốn ra nước ngoài để tìm cách xây dựng lại cuộc sống cho gia đình.
Sau nhiều lần bị lừa mất khá nhiều tiền, chàng thành công trong một chuyến vượt biên bằng đường bể. Ghe của chàng đến được một hòn đảo nhỏ thuộc Nam Dương. Rồi, chàng được định cư ở Mỹ. Vì muốn nhanh chóng có việc làm để bảo lãnh gia đình, chàng đã học làm chuyên viên về ngành điện ở một trường đại học cộng đồng. Khi có việc làm vững chắc, chàng bảo lãnh mẹ và các em sang đoàn tụ. Các em chàng thích ứng nhanh chóng với cuộc sống mới, nên chỉ trong vòng hai năm chúng không cần đến sự giúp đõ của chàng nữa.Tự coi là mình đã làm tròn bổn phận với gia đình, đã giữ lời hứa với cha, bây giờ chàng có quyền nghĩ đến bản thân mình, đến cuộc sống riêng tư của mình. Chàng cũng biết mình đã già đi nhiều. Vào dịp đó chàng tìm được một việc làm tốt hơn và lương cao hơn ở một tiểu bang khác. Trước khi di chuyển, chàng mời mẹ đi cùng nhưng bà từ chối, chỉ muốn ở chung với đứa con gái út vừa tốt nghiệp đại học. Đến địa phương mới, chàng nghĩ tới việc xây dựng một gia đình. Nhưng chàng đã trải qua vài cuộc tình mà không đi đến một kết quả mong muốn nào. Một phần vì chàng đã lớn tuổi nên cũng hơi khó tính. Phần khác, hình ảnh người tình đầu tiên lại hiện rõ hơn trong tâm tưởng chàng. Việc Mộng Thúy đột ngột lấy chồng làm chàng thắc mắc và nghi ngờ lòng chung thủy của đàn bà. Cũng có khi chàng lại nghĩ rằng phải có một uẩn khúc nào đó trong việc hôn nhân của nàng vì hôm chia tay nàng đã hứa sẽ tìm cách trở lại Saigon với chàng. Chàng tính sẽ có một ngày về Việt Nam, xuống Long Xuyên tìm nàng để hỏi cho rõ thực hư. Nếu không có cuộc đổi đời ngót ba chục năm trước, chàng và Mộng Thúy đã trở thành vợ chồng và con cái của hai người chắc cũng trưởng thành cả rồi. Bây giờ thì quá trễ để nghĩ đến chuyện vợ con, vì theo thời gian chàng đã thành một người luống tuổi, trên dưới năm mươi. Chàng không còn tha thiết với việc lập gia đình nữa. Chàng rất sợ cái cảnh “cha già con cọc”, lúc nhắm mắt xuôi tay không an tâm vì bầy con nhỏ. Sau khi đã có nhiều kinh nghiệm với cuộc đời bất trắc, nay chàng chỉ muốn sống tạm bợ với bất cứ người đàn bà nào chấp nhận quan điểm của chàng. Không ràng buộc, không trách nhiệm. Hôm nay có thể rất quyến luyến nhau, nhưng ngày mai lại sẵn sàng chia tay, mỗi người đi một ngả, không hứa hẹn gì ở tương lai. Chàng vẫn biết đó là một cuộc sống vô trách nhiệm, nhưng thà như vậy còn hơn là quàng vào cổ những bổn phận mà mình không hề muốn.
Khoảng hơn một năm trước đây Hưng gặp Ngọc trong một buổi dạ vũ ở nhà một người bạn. Lúc đó, Ngọc đang kiếm việc sau khi học xong mấy khóa Anh văn thực hành. Tự nhiên chàng có cảm tình với cô gái mới quen này. Cô không phải là người đẹp, nhan sắc chỉ ở mức trung bình Chàng hứa sẽ cố gắng giúp cô. Vì tuổi tác chênh lệch, họ xưng hô “chú cháu” với nhau.
Nhờ quen biết rộng, Hưng đã giới thiệu cho Ngọc một việc làm tốt và lương cao. Từ đó, hai người thân nhau hơn, rồi từ chú cháu họ đổi thành anh em. Vào một ngày đẹp trời và với sự đồng ý của Hưng, Ngọc dọn tới ở chung với chàng. Dù không có giao ước bằng giấy tờ hay bằng lời nói, nhưng hai người đều thầm hiểu rằng cuộc sống chung này chỉ tạm bợ. Chính vì thế, họ không cần tìm hiểu nhau sâu xa. Nhưng sự chung đụng hàng ngày đã khiến Ngọc dần dần có cảm tình, rồi yêu Hưng tha thiết. Trong khi đó Hưng cũng bắt đầu có nhiều quyến luyến với cô gái còn quá trẻ so với tuổi chàng. Hưng mến Ngọc vì nàng ngoan ngoãn và hiền lành. Đó là những đức tính khó kiếm thấy ở một phụ nữ Việt Nam đã sống lâu năm trên đất Mỹ.
Mua xong trái cây, Hưng giúp người yêu thiết lập tạm một bàn thờ trong phòng
khách. Chàng úp hai cái ly nhỏ bằng thủy tinh để cắm nến, một ly khác lớn hơn, đổ gạo lưng chừng để cắm nhang. Phía sau hai cây nến là hai đĩa trái cây chàng vừa mua.
Ngọc ngắm bàn thờ lung linh ánh nến và khói nhang tỏa nghi ngút tỏ vẻ hài lòng, hôn nhẹ lên má người yêu, khen :
“Chồng em...đảm đang quá !”
Rồi nàng chỉ vào khoảng trống sau “bát” nhang, nói :
“Chỗ này em để hình má. Bây giờ em đi lấy hình đây.”
Chàng nói đùa :
“Nếu em không tìm thấy hình má, anh cho em mượn hình của anh.”.
Nàng liền nghiêm mặt, tát nhẹ vào má chàng, trách :
“Em không thích anh giỡn như vậy đâu. Anh còn phải sống lâu, vì em, vì con nữa”
Thấy công việc của mình đã xong xuôi, Hưng ngả lưng trên một cái ghế nệm dài để nghỉ ngơi. Ngọc vào phòng ngủ lấy một bức hình đã có khung sẵn, rồi khoe :
“Anh nè, anh có thấy má em đẹp không ?”
Hưng ngồi nhỏm lên để xem hình. Nhưng bỗng như có một luồng điện chạy qua người chàng. Chàng chết điếng, cảm thấy choáng váng, tim đập mạnh một cách bất thường, không sao thốt nên lời ! Bức hình trước mặt chàng rõ ràng là hìnhï của Mộng Thúy. Chính nàng đã tặng chàng bức hình này sau khi mới chụp, gần ba chục năm trước, nhưng chỉ là cỡ nhỏ bằng bàn tay. Bây giờ chàng mới chợt nhớ tên của Ngọc cũng có chữ Mộng ở trước, Mộng Ngọc !
Thấy Hưng không nói gì, Ngọc vô tình không nhận ra vẻ bối rối, hốt hoảng của chàng, hỏi :
“Bộ anh không thấy má em đẹp sao ?”
Chàng cố lấy lại bình tĩnh, gượng đáp :
“Ờ ờ...Má đẹp...Má đẹp thiệt... ”
Ngọc cười :
“Em thua má xa, ai cũng nói vậy.”
Ngọc đặt hình mẹ lên bàn thờ, rồi vào bếp tiếp tục nấu nướng. Hưng lại nằm xuống, nhưng không còn bình tĩnh như trước nữa, lòng rối hơn tơ vò. Chàng đã gặp nhiều chuyện bất ngờ trong đời, nhưng chưa bao giờ lại bị bất ngờ như lần này, vì nó không những đã làm chàng xao xuyến mà còn khiến lòng chàng tê tái đến đau đớn. Quả thật chàng không hề thấy Ngọc có nét nào giống mẹ, khó mà tưởng tượng nàng là con đẻ của Mộng Thúy. Phải chăng nàng giống cha nhiều hơn ?
Thấy Ngọc vẫn lúi húi ở trong bếp, Hưng lại ngồi dậy, đến trước bàn thờ ngắm lại hình Mộng Thúy. Sau màn khói của nhang và ánh nến chập chờn, Mộng Thúy trông đẹp môt cách huyền ảo. Chưa bao giờ chàng nghĩ Mộng Thúy đã ra người thiên cổ. Mà cũng không bao giờ chàng có thể ngờ chàng là con rể của chính người yêu cũ.
Bây giờ mình phải tính sao đây ? Hưng thầm tự hỏi. Nói cho Ngọc biết sự thật, rồi hai người chia tay ? Nếu làm vậy, chàng cũng chẳng giải quyết được điều gì. Chàng cảm thấy càng bế tắc, rắc rối hơn. Dù chưa kịp làm hôn thú, dù chưa chính thức giới thiệu với bạn bè, họ hàng, hai người đã là vợ chồng từ lâu. Còn đứa nhỏ sắp ra đời thì sao ? Chàng không thể để cho con mình thành đứa trẻ mồ côi khi cả bố lẫn mẹ đều còn sống. Chỉ có một con đường duy nhất là phải tiến tới và dấu kín chuyện tình ngày xưa, dù chàng vẫn biết dưới ánh sáng mặt trời không có bí mật nào không bị phanh phui. Chẳng sớm thì muộn Ngọc cũng sẽ biết sự thật phũ phàng này. Dù sao chàng và Ngọc cũng không thể xa nhau được nữa. Số mệnh đã kết hợp hai người, không còn gì có thể tách rời họ được. Kiểm điểm lại những ngày yêu Mộng Thúy, chàng không có gì để phải áy náy, hối hận. Đó là mối tình đầu trong trắng và thơ mộng của tuổi học trò. Chàng và Thúy chưa đi quá trớn, cùng lắm chàng chỉ nắm tay hoặc vuốt má nàng thôi.
Trên bàn thờ, Mộng Thúy vẫn nở nụ cười quyến rũ như ngày nào hai người còn yêu nhau. Nàng vẫn đẹp một cách thùy mị, đoan trang. Nhìn hình nàng, chàng nghe lòng bồi hồi thương cảm. Chàng biết chàng vẫn còn yêu nàng tha thiết. Chàng đưa tay vuốt nhẹ lên mặt kính của hình, tưởng nhớ ngày xưa đã từng vuốt má Mộng Thúy. Chợt có tiếng Ngọc gọi từ trong bếp :
“Anh à, anh có vô ăn trưa với em không ?”
Giọng nũng nịu của Ngọc kéo chàng về thực tế. Chàng chậm chạp bước vào bếp, ngồi đối diện với người yêu nhỏ bé bên một cái bàn ăn vuông. Ngọc đã làm cho Hưng một ổ bánh mì kẹp thịt với đồ chua và một ly cà phê đá. Đó là những món chàng vẫn thích ăn vào buổi trưa. Chính những săn sóc nhỏ nhặt này của Ngọc đã chinh phục được lòng yêu thương của chàng.
Hưng ăn chậm chạp và có vẻ đăm chiêu. Thấy chàng im lặng như đang có điều suy nghĩ, Ngọc không dám nói chuyện nhiều, lặng lẽ ăn ổ bánh của mình.
Khi đã uống cạn ly cà phê đá, Hưng mới ngước nhìn Ngọc, hỏi :
“Má em mất lâu chưa ? Lúc ấy em bao nhiêu tuổi ? “
Ngọc buồn buồn đáp :
“Em có được gặp má bao giờ đâu. Khi em đã lớn, ngoại bịnh nặng, sắp chết mới kể lại cho em nghe. Sau khi sanh em được một tháng, má tự tử. Ngoại nuôi em...”
“Còn ba em đâu ?”
Ngọc thở dài :
“Em cũng không biết. Mấy lần em hỏi, ngoại không trả lời...Mãi đến sau khi ngoại mất, dì em mới cho biết ba là một cán bộ tập kết đã có vợ con ở ngoài Bắc...Sau khi má tự tử, ổng bỏ ra Hà Nội mất tiêu luôn.”
“Vậy bà ngoại cũng mất rồi ? Còn ông ngoại em ?”
“Các dì nói ông ngoại chết đói trong một trại giam ở ngoài Bắc lâu lắm rồi. Em chỉ biết mặt ông và má qua hình ảnh thôi,”
Nghe chuyện Ngọc, Hưng buồn bã cúi mặt suy nghĩ. Chàng đoán ra cái chết oan ức của Mộng Thúy. Nàng bị ép phải lấy một tên cán bộ cộng sản tập kết mới trở về. Sau khi sinh Ngọc, nàng tự tử. Một niềm hối hận xâm chiếm lòng chàng. Từ lâu chàng đã nghi oan lòng chung thủy của người yêu. Trong khi Mộng Thúy chịu bao đau khổ, cay đắng, chàng không hề biết để giúp đỡ. Không những thế, chàng còn hờn giận, trách móc nàng. Lẽ ra, hồi đó, sau tang lễ của cha, chàng phải xuống ngay Long Xuyên để tìm hiểu sự tình. Chỉ mới nghe đồn nàng lấy chồng, chàng đã vội vã tin ngay. Biết đâu khi gặp nàng, chàng lại chả có thể an ủi, tìm cách cứu nàng ra khỏi cuộc sống đầy đọa và để cùng xây dựng lại tương lai, hạnh phúc ?
Hưng không mê tín đi đoan, cũng không tin những chuyện huyền bí hoang đường, nhưng chàng không sao giải thích được sự tình cờ kỳ lạ này. Phải chăng có sự xếp đặt nào đó và ở đâu đó ? Chàng thầm tự hứa với lòng mình, với vong hồn người đã chết một cách tức tủi, là từ nay chàng có bổn phận và trách nhiệm phải lo cho Ngọc, cho mẹ con nàng.
Hưng ngước nhìn lên, gặp đôi mắt buồn rười rượi của Ngọc. Chàng bỗng nghe lòng tràn ngập yêu thương. Chàng bước đến bên Ngọc, cúi xuống hôn lên trán nàng. Ngọc liền ghì lấy chàng, nũng nịu hỏi :
“Anh có thương em không ?”
Chàng không đáp. Đôi mắt chàng bỗng nhòa đi. Thoáng trong một giây, chàng không hiểu chàng đang ôm ai trong vòng tay...

Tạ Quang Khôi