Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công: Luận về "Tình già"

**dụng điể**n

Khảo cứu về trường thi Tỳ Bà Hành 

-Phạm Văn Bân- 

(tiếp theo)

Thứ ba, để dạy cho quần chúng thì cần đơn giản, dễ hiểu như Bạch Cư Dị chủ trương nhưng không nhất thiết phải luôn luôn như thế. Trong văn học nghệ thuật, có rất nhiều người dùng điển tích để bày tỏ điều gì đó mà không muốn kể rõ. Trái lại, họ chỉ cần dùng ít chữ để ám chỉ một sự tích khiến cho khán giả, đọc giả, thính giả, v.v. phải nhớ đến điển (nghĩa là việc cũ) đó để hiểu và cảm thấy lý thú. 

Thi nhân Hoàng Cầm và khá nhiều văn nghệ sĩ Việt Nam dụng điển trong các tác phẩm nghệ thuật vì lý do không muốn nói thẳng hay muốn tránh bị phiền nhiễu pháp luật không cần thiết, đặc biệt vào thời xưa, có thể mất đầu, thậm chí bị tru di tam tộc! 
Xét bài thơ "Nếu anh còn trẻ" của Hoàng Cầm, do Phạm Duy phổ nhạc với tựa đề "Tình Cầm" làm thí dụ như dưới đây: 

Nếu anh còn trẻ

Nếu anh còn trẻ như năm ấy
Quyết đón em về sống với anh
Những khoảng chiều buồn phơ phất lại
Anh đàn em hát níu xuân xanh

Nhưng thuyền em buộc sai duyên phận
Anh lụy đời quên bến khói sương
Năm tháng… năm cung mờ cách biệt
Bao giờ em hết nợ Tầm dương?

Nếu có ngày mai anh trở gót
Quay về lãng đãng bến sông xa
Thì em còn đấy hay đâu mất?
Cuối xóm buồn teo một tiếng gà… 
(Hoàng Cầm)

Câu  Bao giờ em hết nợ Tầm Dương? rõ ràng là ẩn ý, trích từ câu thơ mở đầu độc đáo của Phan Huy Thực: 

Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách 

Quạnh hơi Thu, lau lách đìu hiu. 
Và nếu muốn hiểu tường tận ý tứ của thi nhân Hoàng Cầm, thiển nghĩ người ta cần hiểu trọn ý 88 câu của bài Tỳ Bà hành. 

Khảo cứu ngắn gọn này nhằm thân tặng bạn NTXP và các bạn thích thi văn. 

California, May 2007 
Phạm Văn Bân 
(ThuNhan.K7)

Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 22/Aug/2010 lúc 8:22pm

Người gởi	Nội dung
mykieu Senior Member Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471	Gởi ngày: 22/Aug/2010 lúc 8:09pm
	*Khảo cứu về trường thi Tỳ* *Bà Hành* -Phạm Văn Bân- (tiếp theo) Thứ ba, để dạy cho quần chúng thì cần đơn giản, dễ hiểu như Bạch Cư Dị chủ trương nhưng không nhất thiết phải luôn luôn như thế. Trong văn học nghệ thuật, có rất nhiều người dùng điển tích để bày tỏ điều gì đó mà không muốn kể rõ. Trái lại, họ chỉ cần dùng ít chữ để ám chỉ một sự tích khiến cho khán giả, đọc giả, thính giả, v.v. phải nhớ đến điển (nghĩa là việc cũ) đó để hiểu và cảm thấy lý thú. Thi nhân Hoàng Cầm và khá nhiều văn nghệ sĩ Việt Nam dụng điển trong các tác phẩm nghệ thuật vì lý do không muốn nói thẳng hay muốn tránh bị phiền nhiễu pháp luật không cần thiết, đặc biệt vào thời xưa, có thể mất đầu, thậm chí bị tru di tam tộc! Xét bài thơ "Nếu anh còn trẻ" của Hoàng Cầm, do Phạm Duy phổ nhạc với tựa đề "Tình Cầm" làm thí dụ như dưới đây: Nếu anh còn trẻ Nếu anh còn trẻ như năm ấy Quyết đón em về sống với anh Những khoảng chiều buồn phơ phất lại Anh đàn em hát níu xuân xanh Nhưng thuyền em buộc sai duyên phận Anh lụy đời quên bến khói sương Năm tháng… năm cung mờ cách biệt Bao giờ em hết nợ Tầm dương? Nếu có ngày mai anh trở gót Quay về lãng đãng bến sông xa Thì em còn đấy hay đâu mất? Cuối xóm buồn teo một tiếng gà… (Hoàng Cầm) Câu Bao giờ em hết nợ Tầm Dương? rõ ràng là ẩn ý, trích từ câu thơ mở đầu độc đáo của Phan Huy Thực: Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách Quạnh hơi Thu, lau lách đìu hiu. Và nếu muốn hiểu tường tận ý tứ của thi nhân Hoàng Cầm, thiển nghĩ người ta cần hiểu trọn ý 88 câu của bài Tỳ Bà hành. Khảo cứu ngắn gọn này nhằm thân tặng bạn NTXP và các bạn thích thi văn. California, May 2007 Phạm Văn Bân (ThuNhan.K7) Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 22/Aug/2010 lúc 8:22pm
	mk
	IP Logged

	Bài mới Thành viên Lịch Tìm kiếm Hỏi/Đáp
	Ghi danh Đăng nhập

Thơ Văn
Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công :Văn Học - Nghệ thuật :Thơ Văn

Chủ đề: Luận về "Tình già"
	<< phần trước Trang of 2