Gần cuối mùa Thu rồi!

Chỉ còn vài tuần ngắn sau cùng, thời tiết sẽ sang mùa đông. Dù tháng ngày còn là mùa Thu, và mùa Đông hãy còn lang thang đâu đó, chưa về tới; có hôm gió rét lạnh, như sáng nay, dễ làm mình ngỡ là trời đã sang đông.

Quán mới mở cửa, còn vắng lắm; dễ tìm một bàn ngồi gần cửa kính, để nhìn ngắm cảnh sắc bên ngoài. Sáng sớm, chưa thấy ánh mặt trời. Bên ngoài khung cửa kính, trời sương mù, thành phố trắng mờ mờ, có vẻ thơ mộng, trông đẹp và có vẻ mùa đông lắm. Giọt cà phê đậm màu khoan thai rơi, kéo dài chờ đợi, cho thời gian và không gian thêm nồng nàn, quyến rũ.

Cà phê sáng!

Ở đây, cà phê thì có thể uống bất cứ lúc nào tùy thích, nhâm nhi ở bất cứ nơi đâu thuận tiện, chẳng nhất thiết phải là cà phê sáng. Cà phê sáng lại càng quá bình thường. Ngày làm việc, ít thời gian, người đi làm thường ghé qua quán cà phê mua cho mình một ly, rồi cầm đi theo mình; để lai rai từ trên xe đến nơi làm việc. Lúc trời lạnh, không có bàn tay người tình, có ly cà phê nóng ấm cũng có phần ấm tay và ấm lòng lắm.

Cơn dịch cúm còn lan tràn, tổng số nhiễm bệnh và tử vong trong mấy tuần nay lại tăng vùn vụt trở lên. Vì con vi trùng cúm “lạ” này, quán cà phê ở đây giới hạn số người, hay không cho khách vào bên trong; hầu hết chỉ bán cho người mua thức ăn hay thức uống mang đi mà thôi.

Từ thời miền Nam mình còn Sài Gòn, cà phê cũng đã có trong các hàng quán ở khắp nơi nơi, tỉnh thành, phố phường; từ hạng cà phê pha bằng túi vải trong các quán cóc bình dân với ghế ngồi thấp lè tè trên lề đường, đến quán có cà phê “phin” với ghế nệm bọc da cao ráo sang trọng hơn. Nơi đây, trên các xứ Bắc Mỹ, cà phê cũng rất phổ thông. Tại nhiều công xưởng, cơ quan, cà phê lúc nào cũng có sẵn trong bình, từ trên văn phòng và dưới phòng ăn; ai cần thêm thì cứ tự nhiên cho cà phê vô lượt, rồi đong nước vào máy pha cà phê. Chốc sau quay lại, bình có đầy cà phê mới vừa pha xong, hương vị đậm đà và thơm ngon. Lúc gấp rút và không màng đến hương vị cho lắm, chỉ cần có chút chất đắng để dễ suy tư hay ngẫm nghĩ chuyện riêng, thì dùng bột cà phê khô, chế nước nóng vô, khuấy khuấy vài cái là có ly cà phê ngay. Loại cà phê bột bào chế sẵn này uống cũng được lắm, cũng giống cà phê vậy.

Nơi đây, hương vị cà phê của địa phương không giống mùi thơm và chất đắng của cà phê Việt Nam cho lắm, nhưng là thức uống hấp dẫn và gần gũi với nhiều người. Người ta thường có sẵn cà phê trong tay, hay đặt đâu đó gần bên mình, để chỉ cần cái vói tay ngắn là có ngay. Cũng vì thế, nhiều khi, cả ngày chỉ nhớ uống cà phê mà quên uống nước. Chuyện uống cà phê thì bình thường lắm, chẳng có gì đáng chuyện. Thế nhưng, cà phê sáng, lúc sáng sớm và lại là sáng sớm cuối tuần, thì nó có cái gì đó khác hơn là bình thường; cái gì đó khác lạ, lắng đọng, đậm tình … mà không phải lúc nào cũng tìm được, ở thời điểm khác.

Mỗi thời điểm trong ngày đều có cái đặc điểm riêng của nó. Ngồi trong quán, bên ly cà phê sáng và là sáng cuối tuần, có lẽ là lúc thú vị nhất; để mình chậm rãi nhìn ngắm thành phố lững thững thức dậy sau một đêm dài. Những bận rộn, hối hả của một ngày dài và của cả tuần dài, dường như chỉ được lắng đọng, êm đềm vào khoảnh khắc nhàn rỗi đầu ngày của buổi sáng cuối tuần. Lúc ấy, mình được ngồi trong quán nhàn hạ, ung dung nhấm nháp cà phê, thanh thản mân mê cái vị đắng đậm đà.

Năm trước, cũng vào thời gian mùa Noël sắp trở về; ngồi đây, tôi đã được nghe bài hát Bài Thánh Ca Buồn. Tiếng hát như lời tâm tình:

“… Bài thánh ca đó, còn nhớ không em?
Noël năm nào, chúng mình có nhau.
Long lanh sao trời đẹp thêm môi mắt.
Áo trắng em bay như cánh thiên thần.
Ngọt môi hôn, dưới tháp chuông ngân.

Cùng nhau quỳ dưới tượng Chúa cao sang.
Xin cho đôi mình suốt đời có nhau.
Vang trong đêm lạnh bài ca Thiên Chúa.
Khẽ hát theo câu: “Đêm Thánh Vô Cùng.”
Ôi! Giọng hát em mênh mang buồn …”

Tiếng nhạc thoang thoáng, nhẹ nhàng, với lời nguyện ước êm đềm, chân thành. Không gian quanh mình chợt thơ mộng thanh thoát. Lời hát mang về nhớ nhung, luyến tiếc tháng ngày còn trên quê nhà. Dòng nhạc đưa lòng người lờ lững trên dòng sông kỷ niệm, chan hòa những tình khúc và tình người. Như còn đây, giọng hát mênh mang buồn.

Ngày xưa, tuổi mới lớn, biết yêu thương hay chưa từng ngỏ ý, là người ngoại đạo hay tín đồ ngoan đạo, tâm hồn đồng lãng mạn, ngẩn ngơ, cùng nỗi niềm với chuyện tình thật hồn nhiên và thánh thiện của tác giả, trong Bài Thánh Ca Buồn.

Thuở ấy, Nguyễn Vũ chỉ mới 14 tuổi. Ngày ngày cậu bé Nguyễn Vũ rất chịu khó đi lễ ở nhà thờ; nhà thờ chính tòa Ðà Lạt, còn có tên gọi khác là nhà thờ Con Gà, vì trên đỉnh tháp chuông có hình con gà lớn. Đây là nhà thờ lớn nhất Đà Lạt, một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu và cổ xưa nhất của thành phố này do người Pháp để lại. Tác giả kể rằng:

“Không hẳn vì tôi ngoan đạo, vì tôi phát hiện ra một cô gái rất xinh và ngoan đạo, mỗi ngày vẫn ngang qua ngõ nhà mình để đến nhà thờ…

Trái tim vụng dại của đứa con trai mới lớn đập loạn nhịp trước bóng hình thiếu nữ tóc xõa vai mềm bềnh bồng trong gió cao nguyên. Ngày lại qua ngày, suốt hơn ba tháng trời, tôi âm thầm, lầm lũi làm “cái đuôi” cô ấy, kẻ trước người sau đi về mỗi bận trên 3 km đường đèo, nhưng một lời bẻ đôi tôi không dám thốt. “Lòng thành” của tôi chỉ được hưởng một “ân huệ” cỏn con: đó là tôi được biết tên nàng, nàng lớn hơn tôi hai tuổi…

Thế rồi, một buổi chiều gần lễ Giáng Sinh. Tan lễ ra thì trời đổ mưa, “đối tượng” của tôi nép vội vào mái hiên trú mưa, tôi cũng… trú tạm bên cạnh, hai người chỉ cách nhau độ một gang tay. Hòa lẫn trong tiếng mưa là giai điệu quen thuộc của bản Thánh ca Đêm Thánh Vô Cùng, vẳng ra từ ngôi nhà gần đấy:

“Đêm Thánh vô cùng,
giây phút tưng bừng,
đất với trời, se chữ đồng,
đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ ... “

Nàng đưa tay hứng lấy những giọt nước mưa và khẽ hát theo. Tôi lặng người. Giọng hát nàng sao mà buồn da diết. Tự dưng tôi cảm thấy hết… sợ quê, khẽ đưa tay vuốt nhẹ lên… những hạt mưa bụi li ti bám bên ngoài chiếc áo ấm của nàng, bất chợt nàng quay sang tôi nhoẻn miệng cười:

“Cảm ơn nghen!”.

Mưa tạnh, “người trong mộng” đã khuất dạng tự bao giờ mà thằng con trai 14 tuổi vẫn còn đứng ngẩn ngơ như … “một nửa hồn tôi mất”.

Ba ngày sau, gia đình tôi di chuyển vào Sài Gòn sinh sống, thế là hết. Tâm trạng tôi lúc đó, y như người vừa đánh mất một vật quý giá. Từ đó, mỗi khi chợt nghe bài Thánh ca Đêm Thánh Vô Cùng, lòng tôi lại tái tê với ánh mắt, nụ cười hồn nhiên, thánh thiện tựa thiên thần của “người ấy”. Ôm hình bóng ấy cho đến mãi 14 năm sau, tình cờ nghe lại bài hát Đêm Thánh Vô Cùng từ chiếc máy đĩa, bỗng dưng cảm xúc từ một mối tình thánh thiện, hồn nhiên như trẻ thơ – tưởng như đã vùi sâu dưới lớp bụi thời gian – chợt ùa về trong ký ức, thôi thúc tôi và … “Bài Thánh Ca Buồn” ra đời.…..”.

“Rồi những đêm thế trần đón Noël.
Lang thang qua miền giáo đường dấu yêu.
Tiếng Thánh ca ngày xưa vang đêm tối.
Nhớ quá đi thôi giọng hát ai buồn!
Đêm Thánh Vô Cùng, lạnh giá hồn tôi …”

Chuyện tình mênh mang buồn, thật đẹp, thật tình và thánh thiện quá!

Tuổi thơ của miền Nam ngày xưa được may mắn lớn lên trong thương yêu, giáo dục đầy tình người. Lời hát của “Bài Thánh Ca Buồn” có nhắc đến bài Thánh ca Đêm Thánh Vô Cùng (Silent Night). Nhắc nhớ dòng nhạc đón mừng ngôi Hai, trầm lắng, thánh thiện:

" Ðêm Thánh vô cùng, giây phút tưng bừng. Ðất với trời se chữ Ðồng…"

Bài Thánh Ca cổ kính, được một linh mục người Áo biên soạn từ thế kỷ 18, vẫn được các thế hệ lưu truyền qua nhiều ngôn ngữ khác nhau. Từng lời nhạc êm đềm thấm vào lòng người, người có đạo và ngưới ngoại đạo, đã làm những kẻ cưởng chiếm miền Nam phải sợ hãi, cố dùng mọi quyền lực để ngăn cấm phổ biến các bài Thánh ca hay nhạc Giáng Sinh, nhất là trong tháng ngày mùa Noël. Thế nhưng, bạo quyền không bao giờ hủy diệt được đức tin và chính nghĩa. Thánh ca và những bài hát đón mừng Giáng Sinh vẫn bất diệt!

Rồi mùa giá buốt cũng trở về!

Cái giá buốt trên vùng đất ẩm ướt của Bắc Mỹ, làm mùa đông nơi đây có ngày ngắn lại và đêm dài thêm, thêm day dứt nỗi nhớ quê nhà. Quê nhà và tình người ngày xưa. Tất cả, giờ thì … có lẽ, chỉ còn tìm lại được trong ký ức mà thôi. Sài Gòn, miền Nam mình, khi còn tự do như ngày xưa, cả tháng Mười Hai với muôn vàn ca khúc làm xao xuyến tâm hồn người có đạo cùng người ngoại đạo, và vẫn còn mãi đến ngày nay. Vẫn còn đó: Đêm Đông, Mùa Sao Sáng, Tà Áo Đêm Noël, Chiều Bên Giáo Đường, Cao Cung Lên, Niềm Tin, … Ngày ấy, năm nào cũng nghe, rồi lại được nghe, nhưng những dòng nhạc quen thuộc như vòng tay người tình trở về ôm ấp, vẫn nồng nàn. Bài hát Dư Âm Mùa Giáng Sinh như môi hôn ấm mềm tâm tình:

“Bài hát đêm đông chạnh lòng tôi nhớ nhiều.
Tà áo Noël thiết tha trong chiều nào.
Dập dìu trên đường đi lễ.
Lấp lánh sao đêm tuyệt vời.
Đẹp thay ôi mùa sao sáng …”

Bài Thánh Ca ngày nào, như môi hôn còn ngọt dưới tháp chuông ngân, còn xao xuyến lòng người rời xa quê nhà.

Hàng năm trong làn gió giá lạnh, Lễ mừng Giáng Sinh vẫn trở về!

Và rồi người tha hương vẫn thấy nhớ … nhớ cả tháng Mười Hai của Sài Gòn, của miền Nam mình trước đây, với những lời hát êm đềm trong mùa Noël năm nào:

“Lạy Mẹ sầu bi ban ơn,
người Việt cùng thương nhau hơn,
đất nước này đây,
sáng đức tin Chúa trên trời cao …”

Đất nước này đây!

Giờ đây, người ta nhân danh “nhân dân” để phán quyết, để ra lệnh giam cầm và giết hại người yêu nước. Các cái gọi là tòa án, “phiên tòa phúc thẩm” … của “Nhà Nước”; thản nhiên tuyên án đến cả chục năm tù cho bất cứ những ai dám lên tiếng vì tự do, nhân quyền, vì muốn bảo vệ ngư dân cùng biển nước Việt Nam…

Cà phê còn trong ly, còn đậm màu cà phê, nhưng hương vị bây giờ nhạt nhẽo; cái vị đắng thú vị của cà phê, bây giờ … đắng chát!
Mùa Lễ Giáng Sinh ở Sài Gòn bây giờ chắc hẳn khác lạ hơn khi xưa nhiều lắm. Trong ánh đèn màu lấp lánh từ các nơi tụ tập, trang hoàng … để phô trương của nhà cầm quyền, có giọt nước mắt của người tù chính trị.

Sài Gòn đã mất tên!

Sài Gòn bây giờ như … người tình áo trắng đã thay màu!

Nhớ nhung!

Xót xa đau!

“Rồi những đêm thế trần đón Noël.
Lang thang qua miền giáo đường dấu yêu.
Tiếng thánh ca ngày xưa vang đêm tối.
Nhớ quá đi thôi giọng hát ai buồn!
Đêm thánh vô cùng lạnh giá hồn tôi …”

Noël năm nào …

Giáo đường dấu yêu trên quê nhà …

Tiếng Thánh ca ngày xưa vang đêm tối …

Nhớ quá đi thôi!

… Vẫn có đó!

… Đêm Thánh Vô Cùng!

Bùi Đức Tính
 

Văn HẠT CÁT BÊN ĐỜI -   <<<<<

Nhạc Tóc Gió Thôi Bay & Mắt Lệ Cho Người 07- 2020

Gả con cho giặc

Cô Lạc báo tin cho cha mẹ là sẽ về thăm Việt Nam cả tháng nay thì cả tháng nay anh chị Siêu mừng vui đến mất ăn mất ngủ.

Phen này thì cả làng An Bình sẽ lên cơn sốt như cách đây 3 năm họ đã lên cơn khi biết cô Lạc nhà quê nhà mùa, trình độ văn hóa lớp 6 kết hôn với một ông kỹ sư người Mỹ.

Nhà anh Siêu nghèo, mấy sào ruộng nhà nước chia theo tiêu chuẩn đầu người không đủ cho hai vợ chồng cầy cấy nuôi 3 đứa con, anh đi bộ đội về cảnh nhà eo hẹp nên lấy vợ trễ, con còn nhỏ.
Cô Lạc lớn nhất nhà đã được bố mẹ gởi gấm theo vài người anh em họ vào thành phố Sài Gòn làm ăn.
Trong làng, nhà nào cũng có người vào Nam kiếm sống nên đồng hương cũng giúp đỡ nhau nói chi là họ hàng.

Lạc xin vào làm cho một hãng nhựa tư nhân ở Chợ Lớn, ngày làm 12 tiếng, một tuần làm 6 ngày quần quật cực nhọc không thua gì làm ruộng nương nơi quê nhà.
Ăn dè để dành mỗi năm Lạc cũng tom góp được chút tiền gởi về quê phụ giúp cha mẹ nuôi hai em, còn Lạc không dám mơ đến chuyện về thăm quê, bởi tiền tàu xe từ Nam ra Bắc sẽ ngốn hết những đồng tiền để dành ít ỏi ấy.

Đột nhiên người anh họ tên Chu của anh Siêu từ Mỹ về thăm quê hương, người anh họ mà anh Siêu chưa bao giờ biết mặt vì cách ngăn bởi vĩ tuyến 17 giữa hai miền Nam Bắc.

Năm 1975 từ Sài Gòn anh Chu cùng gia đình di tản qua Mỹ, sau bao nhiêu năm yên ổn cuộc sống nơi xứ người anh Chu mới thể theo lời trăn trối của người cha gìa trước khi nhắm mắt là hãy về thăm lại quê quán, tìm gặp người thân nơi miền Bắc.
Thấy cảnh nhà anh Siêu nhà xiêu mái dột, con cái nheo nhóc tương lai là cày thuê cuốc mướn đói nghèo, anh Chu thương cảm cho thêm quà, thêm tiền.
Chợt nhìn thấy tấm hình cô con gái lớn anh Siêu đóng khung để trên bàn, tấm hình mà Lạc đã chụp ở Sài Gòn làm kỷ niệm gởi về để cả nhà ngắm cho đỡ nhớ, trông cô hiền lành xinh xẻo nên anh Chu chợt nảy ra một ý định là kiếm chồng ở Mỹ cho cô, đó là cách giúp đỡ dài lâu và thiết thực nhất.

Anh Chu mang tấm hình cô Lạc về Mỹ. Làm cùng hãng với anh là một ông kỹ sư Mỹ tuổi trung niên độc thân và cô độc.
Hai người ngồi cạnh nhau nên thân nhau, anh Chu đã đưa hình Lạc ra và ngỏ ý muốn giới thiệu cho ông.

Chuyện cầu may mà thành sự thật, Richard mừng lắm, vì cuộc đời ông đã mấy lần ly dị, lần này lấy một cô gái quê chất phác, dòng máu Á Đông dịu dàng chắc sẽ chung thủy với ông suốt đời.
Hơn nữa, lại là một cô gái trẻ tuổi trinh nguyên và xinh đẹp, thì làm sao mà ông Richard không vui vẻ chấp nhận.

Thế là sau một thời gian trao đổi thêm thư từ hình ảnh giữa ông Richard và Lạc, có anh Chu làm thông dịch cho đôi bên, thì cả hai cùng đồng ý đi đến hôn nhân dù ông Richard lớn hơn Lạc hơn 20 tuổi, nhưng bù lại ông sẽ mang Lạc đi Mỹ, sự trao đổi cũng tương xứng, công bằng cho cả hai.

Anh chị Siêu mừng lắm, đứa con gái nhà anh lấy chồng được đi Mỹ có nằm mơ cũng chả dám, dù là người chồng lớn tuổi, nhưng còn hơn ở lại Việt Nam lấy được thằng chồng trẻ ngang vai phải lứa, cùng nông dân cày cuốc thì cái nghèo đói lại di truyền từ đời vợ chồng Lạc tới con cháu nó không biết đến bao giờ mới ngóc đầu lên nổi.

Để mong thoát cảnh đói nghèo bao nhiêu con gái quê Việt Nam phải lấy chồng ngoại Đài Loan, Đại Hàn hay Trung Quốc, mà phần nhiều là chồng già hay có vấn đề về sức khỏe, sung sướng thì ít, đau thương thì nhiều, chứ dễ gì lấy được chồng Mỹ và đi Mỹ, cái đất nước nổi tiếng to đẹp, hùng mạnh nhất thế giới.

Ông Richard và anh Chu cùng về làng An Bình. Đám cưới Richard và Lạc sẽ diễn ra ở đây.
Đột nhiên họ hàng, làng xóm thấy anh chị Siêu phát lễ hỏi như dân phố Hà Nội là trầu cau, trà sen, bánh xu xê, bánh cốm trong hộp có giấy bóng kính màu đỏ và thiệp cưới in đẹp đẽ đến từng nhà, ai cũng kinh ngạc vì qùa đám hỏi to qúa.
Tin Lạc sắp lấy chồng Mỹ như một qủa bom vừa pháo kích vào ngôi làng bé nhỏ êm ả này.
Đám cưới diễn ra ai được mời cũng không từ chối, vì ai cũng tận mắt muốn xem mặt thằng chú rể người Mỹ của làng An Bình.

Sau đám cưới ông Richard về lại Mỹ làm giấy tờ bảo lãnh Lạc. Cả làng xôn xao bàn tán, khi thì ở trên bờ đê lúc tạm ngừng làm ruộng, khi thì trong hàng chè xanh nơi đầu làng:
– Con Lạc sắp đi Mỹ rồi. Sao số nó sung sướng thế nhỉ?
– Ôi giời, lấy thằng giặc Mỹ mà hãnh diện à? Bố con Lạc từng là anh hùng diệt Mỹ thời chiến tranh chống Mỹ Ngụy đấy nhé
– Nghe nói chồng nó là kỹ sư cơ đấy?
– Phô trương thế thôi, ai biết đâu mà kiểm chứng? Có khi là thằng Mỹ đầu đường xó chợ cũng nên?
– Chưa biết chừng nó mang sang Mỹ bán cho động mãi dâm như bọn buôn người qua Trung Quốc đấy. Phúc đâu chưa thấy, họa lại mang vào người.
Một ông có vẻ hiểu biết, phản đối:
– Đời nào có, tôi chưa nghe chuyện gái Việt Nam lấy Mỹ bị bán vào động mãi dâm bao giờ.
– Bọn Mỹ là ác lắm, việc gì chúng chẳng làm….
Ông kia tiếp tục khoe sự hiểu biết:
– Các bác không đọc báo, nghe đài à? Ta và Mỹ bây giờ là bạn rồi, có cái tàu Mỹ đến thăm Việt Nam và Hải Quân ta ra tận tàu Mỹ nghênh tiếp nữa mà.
Rồi lại có cái tàu gì to lắm, có chỗ cho máy bay đỗ và đáp cơ đấy, cũng sang thăm Việt Nam và phe ta lên tàu tham quan thích lắm.
Giọng đàn bà nhà quê đanh đá:
– Gớm, to lớn mấy cũng bị bộ đội ta diệt thời chống Mỹ rồi. Mỹ vẫn là thằng giặc thua trận.

Ông “hiểu biết” giảng giải chuyện đời miễn phí:
– Biết đâu là bàn cờ thế cuộc, chứ họ văn minh thế kia mà. Nay thời thế đã đổi khác, bạn hóa thù, thù thành bạn.
Xưa Trung Quốc là bạn hàng xóm gần gũi thân yêu của ta, như “môi và răng” môi hở thì răng lạnh, từng giúp đỡ ta trong chiến tranh. Nay bạn hại ta đấy thôi, từ chuyện kinh tế, hàng hóa đồ dùng Trung Quốc ồ ạt sang Việt Nam để giết chết ngành công kỹ nghệ sản xuất của ta, cả trái cây Trung Quốc như nhãn, vải, táo, cam cũng lấn chiếm thị trường nông sản Việt Nam làm thiệt hại các nhà trồng vườn, đến chuyện lấn chiếm vùng đất, vùng biển Hoàng sa, Trường Sa. Họ đã hiếp đáp, bắt giữ tàu và ngư dân đòi tiền chuộc hoặc làm chết ngư dân mình.

Một bà rụt rè lẩm bẩm:
– Ừ nhỉ, lúc này đi đâu cũng thấy hàng hóa Trung Quốc, mà nghe nói toàn là hàng độc hại. Trông mẫu mã đẹp mắt mà chết người.
Những lời dị nghị, đồn đãi không hay đã đến tai vợ chồng anh Siêu, anh chị vừa tức giận vừa xấu hổ chẳng biết đường nào mà phân bua, mà cãi..
Trong làng có bà tên Cào, tên thật của bà người ta không thèm gọi mà chỉ gọi bằng cái tên nghề nghiệp vì bà chuyên nghề đi thuyền cào tôm, cá ngoài sông.
Bà gặp chị Siêu đã mát mẻ mỉa mai:
– Sướng nhé, có con gái gả cho Mỹ rồi tha hồ mà hưởng qùa đế quốc Mỹ. Nhưng con gái tôi thì không thèm đâu, thà ở làng quê này đi cào cá cào tôm như cha mẹ nó, tuy nghèo mà có tình quê hương, chẳng phải lệ thuộc thằng nước ngoài nào cả.
Chị Siêu nén giận cười gượng:
– Vâng, mỗi người một hoàn cảnh. Chúng tôi có dám mơ ước cho con gái lấy Mỹ bao giờ đâu, chẳng qua bác nó ở Mỹ muốn giúp đỡ.

Lạc được Tòa Lãnh Sự Mỹ gọi phỏng vấn và bị từ chối. Thời điểm này chính phủ Mỹ khám phá ra mấy vụ người Việt Nam và người Mỹ bản xứ kết hôn với người bên Việt Nam là “dịch vụ” lấy tiền để đưa người từ Việt Nam nhập cư vào Mỹ nên họ nghi ngờ và cho “rớt” khá nhiều.
Anh chị Siêu và Lạc lo lắm, Lạc không đi Mỹ được thì dân làng lại có đề tài mà mỉa mai châm chọc thêm cho đáng đời kẻ ham muốn gả con cho giặc Mỹ, chứ chắc gì họ buông tha?

Ông Richard đã làm đơn khiếu nại, gởi bổ sung thêm những chứng cớ cần thiết và Mỹ phỏng vấn Lạc lần thứ hai đã chấp nhận hồ sơ cho Lạc được đi Mỹ đoàn tụ với chồng.
Anh chị Siêu mừng rối rít, gọi điện hỏi thăm anh Chu là ông Richard đã “chạy” đường dây nào mà hay thế? tốn phí hết bao nhiêu tiền?

Tội nghiệp anh chị Siêu, từ cha sinh mẹ đẻ quen bị hà hiếp, bóc lột, quen phải hối lộ cho chính quyền từ phường xã tới quận huyện, từ việc lớn đến việc nhỏ, và vì trình độ văn hóa thấp, chỉ quanh quẩn ở làng quê không biết gì ngoài ruộng lúa và lũy tre làng, nên ngây thơ hồn nhiên tưởng ở bất cứ nơi đâu trên thế gian này cũng ăn hối lộ tận tình như quê hương Việt Nam mình.

Anh Chu kể rằng ông Richrd chẳng chạy chọt đường dây nào cả, khi có đầy đủ chứng cớ thì Mỹ phải chấp nhận cho đi.
Ngoài ra anh Chu còn kể thêm có những hồ sơ bảo lãnh đã được phỏng vấn và chấp thuận mà người bên Việt Nam vì lý do gì đó chưa muốn đi Mỹ nên chần chờ chẳng tiến hành thêm gì cả, hàng năm Sở Di Trú vẫn gởi giấy nhắc nhở họ có muốn đi Mỹ thì làm tiếp một hai bước thủ tục sau cùng.
Vẫn không có trả lời dứt khoát, cuối cùng Sở Di Trú phải gởi cho người bên Việt Nam một “tối hậu thư” hỏi có muốn đi Mỹ hay không? Nếu không thì lần này Mỹ sẽ đóng hồ sơ.

Anh chị Siêu kinh ngạc quá, ai đời quyền lợi của họ, họ không hưởng thì thôi, việc gì Mỹ phải nhắc nhở họ và hỏi đi hỏi lại mãi thế?
Ở Việt Nam, có mà cầu cạnh, đút lót cả đống tiền chưa chắc mua được sự việc như ý, dù mình có cả tỷ lý do vô cùng chính đáng.

Lạc đi Mỹ được hai năm thì tiền bắt đầu gởi về cho cha mẹ xây sửa nhà cửa, vì Lạc đã đi làm nail nên có tiền riêng tha hồ gởi giúp gia đình, người chồng Mỹ của Lạc, với đồng lương sung túc của mình, chỉ cần Lạc đẻ cho ông một hai đứa con và chung thủy suốt đời là hạnh phúc rồi.

Hàng xóm họ hàng càng bàn tán, càng vu khống nhiều hơn, dù chị Siêu đã mang ra khoe với họ những tấm hình vợ chồng Lạc và 1 đứa con của họ.
– Tiền gởi về cho bố mẹ nhiều thế này đích thực là tiền làm gái mà ra chứ của đâu sẵn thế?
– Ừ nhỉ, làm gì mà ra tiền nhanh thế nhỉ?
– Nhưng bà Siêu có khoe hình con Lạc chụp với thằng chồng Mỹ, cái thằng đã về làng cưới nó hẳn hòi mà.
Một bà gạt phăng:
– Ối giời ôi, thằng Mỹ nào trông cũng giống nhau, có khi là thằng chồng thứ bao nhiêu rồi đấy?

Những lời dèm pha này lại cố tình đến tai vợ chồng anh Siêu. Nghe những lời ganh tị mấy năm nay anh chị đã quen tai, nhưng anh chị cũng đã thấy vài kẻ trong làng thèm thuồng được như anh chị lắm, khi họ ghé vào thăm ngôi nhà 3 tầng khang trang mới xây trên cái nền đất của căn nhà xộc xệch cũ, khi họ nhìn những tấm hình Lạc đẹp đẽ từ Mỹ gởi về, và thấy cuộc sống vật chất nhà anh Siêu thong thả hẳn ra.
Một người họ hàng bên vợ anh Siêu, ở tận Hà Nội, nhà giàu có, con cái đứa thì bằng cấp đại học, đứa đang chuẩn bị thi vào đại học, mà còn mong ước gả cô con gái lớn cho người Mỹ, các em thì không thèm du học ở Anh, Úc, Gia Nã Đại, mà chỉ thích Mỹ.

Xưa nay anh chị Siêu mấy lần có dịp lên Hà Nội nào dám bén mảng tới nhà họ chơi, vì khoảng cách giàu nghèo và trình độ, nhưng từ dạo Lạc đi Mỹ, từ dạo nhà anh Siêu xây to nhất làng, thì chính người họ hàng đó đã vồn vã mời chào, nhờ thế anh Siêu mới biết được những tâm tư khát khao của gia đình họ và của nhiều người dân thành thị.
Người ta không còn căm thù người Mỹ nữa, giới trẻ đua nhau học tiếng Mỹ, các nhà khá gỉa còn cho trẻ con học tiếng Mỹ từ thuở vỡ lòng song song với tiếng Việt, các cửa hàng, dịch vụ trên phố xá từ Hà Nội đến Sài Gòn, đến các thành phố lớn nhỏ khác đều kèm theo tiếng Mỹ, con gái Việt Nam nhiều người lấy chồng Mỹ rồi, và nhờ thế anh chị Siêu mới vơi bớt mặc cảm tội lỗi gả con cho giặc Mỹ mà một số dân làng An Bình đã ganh tị và ác cảm đổ cho anh chị.

Qua con gái anh chị Siêu đã biết được một nước Mỹ tự do dân chủ, cuộc sống thoải mái..
Lạc kể mua cái ti vi về coi mấy tuần thấy không vừa ý đã đem trả lại tiệm, hay đơn giản có lần Lạc mua một cây Lê trong chợ Mỹ về nhà trồng, cây bị chết sau đó, Lạc đã gọi phone than phiền với chủ tiệm, vây mà người ta xin lỗi và mời cô đến chọn lại cây lê khác, dĩ nhiên là không phải trả tiền lần nữa và họ cũng không cần Lạc mang bằng chứng cây lê đã bị khô chết kia.
Thật là trung thực, tin cậy lẫn nhau, một xã hội có cuộc sống, có nếp suy nghĩ như thế không biết đến đời kiếp nào Việt Nam mới bắt chước được?

Chuyện Tình Nữ Tiếp Viên - Pierre Bellemare - 

Trên chuyến bay Tokyo – Osaka. Mải mê chăm chú đọc tờ Yomiuri Shimbun, chuyên mục Tài chính – Chứng khoán, Yukato Shimuza không chú ý đến nữ tiếp viên hàng không đến kế bên. Thậm chí khi cô ta hỏi anh ta dùng chi thì Yukato vẫn không nghe. Ðôi môi nở nụ cười tươi, nữ tiếp viên lặp lại câu hỏi: “Ông dùng thức uống nào ạ?”

Ngước nhìn nữ tiếp viên, chàng trai ngẩn ngơ trước vẻ đẹp hoa nhường nguyệt thẹn của nàng. Trong trang phục tiếp viên hàng không, trông nàng đẹp rực rỡ, duyên dáng như một tiên nữ tốt bụng mà mẹ chàng thường kể thuở bé.

– Em cho tôi biết quý danh có được không?

Câu hỏi bất ngờ được thốt lên từ miệng của chàng trai một cách thiếu tự chủ. Có vẻ như chàng “bị choáng” trước sắc đẹp của nữ tiếp viên… Nàng đáp nhẹ nhàng:

– Fumiko! Xin lỗi ông, em phải đi phục vụ khách tiếp…

Phi cơ đáp xuống phi trường Osaka. Trước lúc rời phi cơ, Yukato ân cần hỏi thăm Fumiko như chính nàng là phi công lái chiếc Boeing. Tiếng khúc khích cười chòng ghẹo của các nữ tiếp viên đồng nghiệp làm cho Fumiko ửng hồng đôi má vì e thẹn.

Sự việc diễn ra suôn sẻ. Yukato, chàng trai vốn dĩ rụt rè và chăm chỉ, dường như vừa được chắp thêm đôi cánh. Về phần mình, Fumiko không giấu giếm cảm giác lâng lâng vui mừng được quen biết Yukato. Phải chăng đây là tiếng sét ái tình?

– Ðây là danh thiếp của anh. Hy vọng sẽ được gặp lại em ở Osaka hoặc Tokyo!

– Tại Osaka, em và một nữ đồng nghiệp cùng thuê chung căn nhà. Em thường xuyên phục vụ đường bay Tokyo – Osaka. Em cũng sẽ rất vui nếu được gặp lại anh.

– Nếu em cho phép, anh sẽ điện thoại mời em dùng cơm tối vào dịp thuận tiện.

Yukato và Fumiko thuộc thế hệ trẻ trưởng thành sau chiến tranh. Cuộc sống, suy nghĩ của họ khá tự  do, thông thoáng.

Vài tháng sau cuộc hội ngộ, họ nhiều lần cùng nhau dùng cơm tối, xem phim, đi thăm viện bảo tàng… Một hôm, Yukato đề cập đến vấn đề mà Fumiko hằng mong đợi:

– Fumiko, em có chấp nhận lời cầu hôn của anh không?

– Ðó là niềm vinh hạnh đối với em. Nhưng liệu bố anh, ông Shimuza, có chấp nhận cuộc hôn nhân của chúng mình không? Em chỉ là một cô gái bình thường, còn anh, ở cương vị của anh hiện tại, có lẽ bố anh sẽ chọn một gia đình môn đăng hộ đối để kết thông gia.

Yukato trầm ngâm suy nghĩ: “Gần một năm nay mình vô cùng hạnh phúc bên cạnh người yêu mà quên mất rằng bố mình vẫn chưa hay biết gì về người bạn gái”.

– Ngay tối nay, anh sẽ thưa chuyện của chúng mình với bố. Bây giờ thì anh đưa em đến viếng mộ, cầu nguyện tổ tiên ban cho anh niềm tin, sức mạnh để vượt qua mọi trở ngại.

Tối hôm đó, Yukato về nhà bố. Anh kiên nhẫn chờ đợi bố anh, ông Tadao Shimuza, chủ nhân tập đoàn Shimuza danh tiếng, đi làm về. Mãi tận khuya, chiếc limousine mới đưa ông Tadao về đến nhà. Bà Tadao và con trai Yukato cúi rạp người chào ông chủ gia đình. Hai mẹ con sẽ tường trình với ông Tadao diễn biến trong ngày và các vấn đề cần trao đổi…

Mẹ của Yukato mỉm cười im lặng.

– Thưa bố, con có một việc hệ trọng muốn trình với bố.

Ông Tadao ngồi lắng nghe nhưng tuyệt nhiên không biểu lộ một cảm xúc nào.

– Con quen biết một người bạn gái. Chúng con yêu nhau và xin bố cho phép con được cưới nàng.

Có lẽ không có cách trình bày nào giản đơn và ngắn gọn hơn thế.

Vẫn với thái độ nghiêm nghị, ông Tadao hỏi:

– Cô ta có thuộc dòng dõi trâm anh thế phiệt không?

– Bố của nàng đã hy sinh vì Nhật Hoàng.

– Chỉ vậy thôi sao? Gia đình cô ta có ngang tầm với gia đình mình không? Hẳn con biết rằng bố sẽ không đồng ý cho con cưới một cô gái tầm thường!

Hơn hai mươi năm qua, ông Tadao luôn quan tâm đến việc giáo dục con trai sao cho xứng đáng với phẩm cách người thừa kế tài sản hàng triệu Yen của tập đoàn Shimuza lừng danh trong ngành đánh bắt và kinh doanh cá voi.

– Con có thể cưới về một cô gái thuộc gia đình giàu có nhất nhì Tokyo. Nếu bạn gái của con thuộc giai cấp bần cùng thì chỉ là ảo vọng mà thôi cho dù cô ta có sắc đẹp khuynh thành…

Cuộc trò chuyện kết thúc.

Yukato thuật lại cho người yêu thái độ dứt khoát của bố về chuyện hôn nhân của họ. Ðôi mắt buồn ngấn lệ, Fumiko kết luận:

– Vậy thì chúng ta sẽ chẳng bao giờ nên duyên vợ chồng vì em chẳng có tài sản gì đáng giá. Ðồng lương tiếp viên hàng không ít ỏi của em cũng chỉ đủ nuôi nấng mẹ già!

Vài hôm sau, bố con nhà Shimuza có dịp bàn lại vấn đề hôn nhân, nhưng lần này trong bầu không khí cởi mở hơn. Bố Shimuza:

– Con trai yêu dấu. Tốt nhất là con nên từ bỏ ý định cưới cô gái nghèo ấy. Cô ta có thể là người tình hờ của con. Ngay cả khi con cưới người con gái khác làm vợ, đâu có ai ngăn trở con quan hệ với người tình cũ. Nếu cô ta thật sự yêu con, ba nghĩ đó là giải pháp tốt nhất. Mà tên của cô ta là gì nhỉ?

– Fumiko Shigefusa.

– Shigefusa? Có phải đó là nhà điêu khắc lừng danh một thời?

– Ðúng thế.

– Ðúng là một gia tộc danh tiếng. Nhưng tiếc thay giờ thì họ đã phá sản! Với giải pháp bố đề ra, người tình của con sẽ không được sinh con và nhờ thế mà sắc đẹp của cô ta sẽ  bền vững hơn.

Câu chuyện giữa hai bố con kéo dài khoảng một giờ. Nhưng Yukato vẫn chưa “tâm phục khẩu phục” với đề xuất mà bố đưa ra. Yukato thuộc thế hệ trẻ, đọc nhiều tiểu thuyết phương Tây. Yukato tin tưởng rằng tình yêu mà anh dành cho Fumiko là thứ tình yêu đích thực và chàng chỉ muốn cưới một mình nàng. Chỉ có một Fumiko mà thôi dù nàng giàu hay nghèo! Tư tưởng dứt khoát, Yukato đáp lời bố:

– Con nói phải từ bỏ gì…?

Gương mặt ông bố Shimuza bỗng thay đổi từ trạng thái vô cảm sang tức giận. Dường như những tia lửa tóe ra từ đôi mắt ông bố. Thế nhưng Yukato không quan tâm. Lòng anh đã quyết… Câu chuyện giữa hai bố con kết thúc trong đổ vỡ.

– Fumiko yêu dấu. Anh rất thất vọng… vì bố anh một mực từ chối cuộc hôn nhân của đôi ta. Bố anh thậm chí từ chối gặp mặt em!

Có lẽ đoán trước được kết quả, Fumiko chỉ thoáng buồn khi nghe người yêu thuật lại sự  việc. Nhưng ngay sau đó, Fumiko vui vẻ báo tin:

– Công ty vừa cho biết từ nay trở đi, em sẽ bay tuyến Tokyo – San Francisco !

– Thế chuyện của chúng mình em tính sao đây?

–  Anh chưa nghĩ ra sao? Thế này nhé. Bố anh dứt khoát phản đối chúng mình cưới nhau. Anh giả vờ vâng lời bố và để cho bố vững tin, anh xin bố đi nước ngoài, cụ thể là đi San Francisco để mở rộng và phát triển thị trường xuất khẩu sang Hoa Kỳ…

Hai ngày sau, Yukato lại đưa ra yêu cầu xin bố cho cưới Fumiko. Tất nhiên là bố Shimuza  run lên vì giận:

– Bố cấm con gặp lại cô gái đó…

– Bằng cách nào…?

– Ðơn giản thôi. Từ ngày mai, bố đưa con đi nước ngoài !

– Con không đi!

– Tháng sau, con đi Hàn Quốc…

– Rồi con sẽ sớm quay về thôi.

– Không! Không đi Hàn Quốc mà đi San Francisco xa xôi, con sẽ khó về lại Nhật hơn.

Thế là đầu năm sau, Yukato và Fumiko nắm tay nhau tung tăng dạo phố ở tận San Francisco mỗi khi nàng kết thúc chuyến bay Tokyo – San Francisco! Fumiko thỏ thẻ vào tai người yêu:

– Mọi chuyện rồi sẽ nguôi dịu đi thôi.

– Bố anh mới có hơn bốn mươi tuổi. Bố sẽ sống đến chín mươi tuổi hoặc hơn nữa. Em nghĩ chúng mình sẽ cưới nhau năm bảy mươi tuổi sao? Anh muốn em sinh con cho anh càng sớm càng tốt.

– Em có thể làm chuyện đó mà không cần đợi đến đám cưới !

– Không bao giờ anh chấp nhận điều đó vì nó sẽ hạ thấp danh dự của em ! Anh muốn em sẽ đường hoàng là phu nhân của Yukato Shimuza công khai trước mặt mọi người !

Nhưng than ôi, cuộc tình vụng trộm của đôi nam nữ không thể qua mặt được ông bố dạn dày kinh nghiệm. Bố Tadao Shimuza đặt nghi vấn với mẹ của Yukato:

– Lạ thật, từ khi đi San Francisco đến nay, Yukato hầu như quên hẳn Fumiko. Ngay cả trong lúc nói chuyện qua điện thọai nó cũng chẳng màng đề cập đến chuyện cưới hỏi Fumiko. Hẳn là có chuyện mờ ám gì đây.

Thế là bố Tadao tiến hành cuộc điều tra… Chỉ cần vài hôm sau, Tadao nổi giận khi biết “Nữ tiếp viên hàng không Fumiko Shigefusa đã chuyển sang bay tuyến Tokyo – San Francisco”.

Buồn vô hạn vì bị cách ly với người yêu, Yukato quyết tâm thuyết phục bố Tadao… nhưng chỉ vô ích. Với anh, thế là hết. Hạnh phúc vĩnh viễn đã vuột khỏi tầm tay.

Một buổi sáng, Yukato rời ngôi biệt thự của bố mẹ. Vài giờ sau, nông dân đang làm đồng nhìn thấy một chàng trai trẻ đi lên dốc núi lửa Mihara.

Miệng núi lửa đang hoạt động này đã “đón chào” không biết bao kẻ tuyệt vọng vì tình. Núi lửa phun dung nham theo chu kỳ ba giờ một lần. Với tâm trạng bình thản, Yukato tiến đến miệng núi lửa, nơi thần âm phủ Shoko-O-Kamakura, chực sẵn để đón nhận linh hồn anh.

Sau khi hô to ”Fumiko, Fumiko… Anh yêu em, Vĩnh biệt em yêu dấu !”, Yukato nhảy  vào miệng núi lửa đang tạm ngưng phun nham thạch theo chu kỳ!

Nhìn thấy Yukato tự tử, một người vội la to:

– Takashi, Soichiro! Nhìn kìa, một kẻ thất tình vừa nhảy vào miệng núi lửa.

Mọi người hiểu rõ rằng lý do khiến kẻ tuyệt vọng nhảy vào núi lửa chỉ có thể là vì tình duyên trắc trở.

– Nhanh lên, mặc bộ đồ chống cháy đi cứu anh ta làm phúc! Nếu chậm trễ, anh ta sẽ chết mất.

Người vừa hô to chính là Kamazaki, giáo sư trường đại học Tokyo. Quả là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Giáo sư Kamazaki đang ở dốc núi lửa gần đó. Yukato chỉ nghĩ đến cái chết nên không nhìn thấy Kamakazi hiện diện gần bên.

Nhóm người của giáo sư Kamakazi đang thí nghiệm chất liệu phòng bắt lửa mới dùng chế tạo đồ chống cháy cho ngành phòng cháy chữa cháy. Kamakazi cùng một đồng nghiệp mặc vội bộ đồ chống cháy, đội nón, mang mặt nạ vào. Họ đến bên miệng núi lửa và nhìn thấy Yukato nằm bất động trên gờ đất bốc khói bên dưới, cách miệng núi lửa độ ba mét.

Một cái móc được thả xuống. Sau nhiều lần trật vuột, cái móc ghim chặt vào y phục và cơ thể bất động của Yukato. Cái móc được từ từ kéo lên… Vài tiếng gầm gừ phát ra báo hiệu đợt phun trào nham thạch mới sắp diễn ra. Nhưng rất may, Yukato được mang ra khỏi miệng núi lửa kịp lúc.

Nhóm “cứu hộ” của giáo sư Kamakazi tức tốc lái xe Jeep đưa Yukato thẳng đến bệnh viện gần nhất. Tuy bị bỏng và vấy máu vì thương tích, Yukato vẫn còn thở…

Ông bà Tadao Shimuza, bố mẹ Yukato, gặp mặt Fumiko lần đầu tiên tại bệnh viện. Fumiko đáp chuyến bay sớm nhất từ San Francisco về Tokyo săn sóc người yêu vừa may mắn thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Nét mặt thoáng buồn càng làm tăng vẻ đẹp và duyên dáng của Fukimo.

Yukato trìu mến nhìn người yêu… Tấm chân tình của đôi trai tài gái sắc khiến bố Tadao mềm lòng và thuận tình cho họ kết duyên.

Đào Duy Hòa Phỏng Dịch

Giọt Nước Nghiêng Mình... - 

1.

Virginia, xe chạy đường trường hơn một giờ, lòng vòng trong xóm quê thêm độ nửa giờ nữa thì rẽ vô một khu hơi nghèo vắng rồi ngừng lại trong sân một căn nhà có vẻ khang trang trên khu đất rộng. Tấm bảng sơn xanh chữ đỏ có tên ngôi chùa nằm khiêm nhường bên một cội cây cành lá xum xuê. Tên chùa cũng bình thường nhưng chữ chùa khiến già Thanh có cảm tình hơn tiếng tự thường gặp. ‘Chùa Pháp Vân.’ nghe gần gũi hơn ‘Pháp Vân Tự’ nhiều, già lẩm nhẩm trong trí. Cũng không thấy những câu đối liễn màu đỏ chói chang, mệt mắt với kiểu chữ Việt viết tròn tròn giả Hán tự thường có. Già Thanh nói thầm trong bụng: ‘Chắc chắn sư trụ trì nhiều Việt tính... những chi tiết nho nhỏ như thế nầy rất đáng ngưỡng phục và nên khuếch tán. Hẳn sẽ có nhiều điều đáng nghe, đáng học ở vị sư nầy.’

Cảnh quang khoáng đãng, vắng bóng những tượng đá trắng rườm rà phô trương tạc những nhân vật huyền thoại, Phật thoại chẳng ai biết nghệ nhân lấy chi tiết từ đâu. Chỉ có một mình ngôi tượng mẹ Quan Âm đưa thiên nhãn hiền từ nhìn khách, như theo dõi để che chở những bước chân của tín chúng thập phương. Cả ba người bước tới chưn tượng xá ba xá làm lễ ra mắt rồi đến cửa, bấm chuông. Hai chiếc xe quẹo vô bãi đậu, ba cặp khách Mỹ tới dưới chân tượng, chấp tay ngang bụng, nghiêm chỉnh đứng mặc niệm. Người phụ nữ mỉm cười hãnh diện trao ánh mắt với chồng như thầm nói đạo Phật của mình cũng có chút nào ảnh hưởng lên người bản địa.

‘Hình tượng Phật Bà dễ được kính tin vì tương tợ với hình tượng Đức Mẹ của họ.’ Già Thanh nói với con gái, mắt không rời những vị khách tóc vàng với lòng cảm phục. ‘Chùa Việt Nam nơi xứ người dựng tượng Phật Bà ngoài sân trống trải mục đích là tạo sự dễ dàng cho việc chiêm bái ngoài nghi thức. Người bản xứ chỉ cần đến cầu nguyện rồi về, không phải vào chánh điện, không phải nói chuyện với vị trụ trì, vốn trở ngại về ngôn ngữ tôn giáo.’

Người phụ nữ áy náy nói với cha rằng mình rất ngại khi đến đây mà không thông báo trước cho ni sư. Anh chồng cô nói mình có lý do vì làm theo ý cha từ xa đến muốn thăm linh của cháu, nhân tiện viếng cảnh một ngôi chùa địa phương.

Vậy mà chúng không cho mình biết đây là chùa sư nữ! Già Thanh hơi ngạc nhiên rồi mạnh dạn bước lên thềm bấm chuông. Hình như lâu lắm, chừng hơn mười phút, sư cô trụ trì mới ra mở cửa. Nụ cười hiền hòa và thân thiện chiếm ngay cảm tình của khách. ‘Xin lỗi vì để quí khách đợi hơi lâu. Ngày thường chùa vắng, phải đóng cửa, tín hữu đến viếng thì bấm chuông, ni ở đây chỉ cô độc một mình, phải cẩn thận phòng ngừa những bất trắc có thể xảy ra.’

Trụ trì thân mật dẫn khách đi viếng phòng ốc. Chánh điện trang nghiêm. Gian phòng thờ các linh sạch sẽ, ấm cúng trong cách trình bày đơn giản. Hình đứa cháu gái chớm tuổi hai mươi đang nở nụ cười vui như cười chào cha mẹ và ông ngoại đến thăm. Con bé toát ra nét trẻ trung yêu đời biết bao bên cạnh hàng mấy mươi hình đồng cảnh khác. Già Thanh nhìn từng hình, từng hình. Hầu hết là những bức hình tươi trẻ. Có thể người nhà đã chọn tấm ảnh đẹp nhứt cho người nằm xuống. Già Thanh không thấy mình khác với họ bao nhiêu khi nghĩ rằng bất kỳ ai trong các hình kia trước đây cũng như mình và sau nầy mình cũng như họ thôi. Người mẹ ngước nhìn hình con gái mình, thân thiết, mắt đỏ hoe, mọng ước, đưa tay len lén dụi. Người cha day mặt ra sau, cúi đầu. Không khí lắng đọng.

Già Thanh muốn đưa tay lên sờ tấm hình cháu ngoại nhưng ngại tạo thêm nỗi buồn cho cha mẹ nó nên đành thôi. Nói nhỏ: ‘Cháu ở chùa nghe kinh, mau siêu thoát.’

Tiếng ni sư phá tan sự buồn thảm đó:

‘Cũng gần giáp năm cháu rồi. Mau quá. Hai tháng nữa chứ mấy.’

Người mẹ:

‘Dạ, sư cô nhớ hay quá. Đến lúc đó cũng xin nhờ sư cô lo liệu mọi sự cho cháu. Chúng con không hiểu biết lắm những gì cần phải làm.’

Tiếng con của người tín hữu xem chừng bằng tuổi với ni sư trụ trì khiến già Thanh thấy vui vui. Con gái mình đã phần nào đè xuống cái ngã mạn khi thốt ra trôi chảy tiếng con. Bản ngã nói cho cùng cũng là không, chỉ vì con người gán cho nó tánh cách nhập làm một với hình hài huyễn hóa hiện tại vốn bị lầm tưởng là thường trụ, nên ngại ngùng khi sử dụng với người tu hành ngang tuổi đời...

Sư nữ để tay lên vai người đàn bà như chấp nhận, như hứa hẹn...

Sang phòng kinh sách. Từng kệ, từng kệ kinh sách và đĩa kinh giảng. Ni sư mỉm cười. ‘Khi ni về đây thì phòng nầy rất là lộn xộn, kinh sách chất đống ngổn ngang dưới thềm. Phải cho đóng kệ và sắp xếp lại để ai cần tìm hiểu thêm về đạo dễ dàng tham khảo. Sắp xếp lại, mất thời giờ vậy mà vui. Vô tình thấy được những quyển kinh hoặc vài ba bài báo mình cần đọc hay trả lời được những điều mình đương thắc mắc.’

Đưa mắt của người ham sách quan sát, già Thanh thấy có mấy quyển sách về linh hồn, về luân hồi, tái sinh của Feffrey Long và Paul Newton (Evidence After Life), của Michael Newton (Journey of Souls và Destiny of Souls) mấy quyển sách nói về linh hồn rất được ưa thích gần đây. Già đưa tay với lấy quyển sách nhỏ mỏng của tác giả trẻ Chung Mậu Sum 鍾 茂 森 của Đài Bắc, ‘Nhân Quả Luân Hồi Đích Khoa Học Chứng Minh’, hỏi:

‘Thưa, ni sư có thích đọc những quyển sách quí nầy?’

“Cũng muốn đọc lắm nhưng chưa đủ cơ duyên. Ni sang đây chưa lâu, trình độ Anh ngữ còn phải trau luyện nhiều.’

Già Thanh thích câu trả lời thiệt tình như vậy. Ở bên kia ni sư chịu ảnh hưởng một nền giáo dục khác nên cần có thời gian cho những cuốn sách loại nầy thẩm thấu, không có gì phải giấu diếm...

2.

‘Ni ở trong chùa nầy một mình, tuần sáu ngày cô độc, chỉ Chúa Nhựt mới có độ chục tín hữu đến sinh hoạt. Quí khách thử tưởng tượng đêm vắng, không một tiếng động, chùa rộng hơn nhà thường, lại có phòng thờ các linh, nếu không đủ tinh tấn thì dễ buồn chán biết bao.’

Người ni sư trụ trì nói xong nhìn bao quát mấy bàn thờ các linh, chớp chớp mắt, miệng mỉm cười như bằng lòng với hoàn cảnh của chùa. ‘Trước đây nhiều sư đến, chỉ sau vài ba tháng trụ là từ giã. Có nhiều lý do, ngoài cảnh vắng vẻ còn có sự cực nhọc phải tự lo ẩm thực, giặt gỵa, tài chánh... Chùa vắng, Phật tử cúng dường không đủ chi trả cho tiền cơ sở nói gì tới tiền tiêu vặt và bảo hiểm y tế...’

Già Thanh dà dạ vuốt đuôi. ‘Nhờ ni sư nói chúng tôi mới biết được những điều đó. Cứ tưởng là đi tu không còn những chuyện phải lo lắng tầm thường như người ngoài đời.’

Vị trụ trì cười tươi:

‘Rồi mọi chuyện cũng đâu vô đó. Có đức Phật lo hết. Ông coi, khi ni về đây thì cửa chánh điện chưa mở ra phía trước như hiện giờ. Chưa có đường riêng cho người khuyết tật. Phòng khách nầy nguyên là căn phòng chỉ có một cửa sổ thôi. Nay thì khá hơn nhiều. Nhờ đức Phật lo hết.’ Ni sư lập lại lần nữa câu nói ưng ý.

... ‘Sư coi vậy tu cũng còn dễ dàng, ni chúng tôi khó hơn chút đỉnh. Nhiều trường hợp bị thúc bách của gia đình hay cha mẹ, không thể từ chối được phải đội tóc giả đi làm nail.’

Ba người khách đồng loạt ồ ngạc nhiên và đổi thế ngồi.

Ni sư chầm chậm bưng chén nước đưa lên miệng:

‘Nữ phái dầu đã xuất gia, tình cảm với mẹ cha cũng còn nặng nề. Chữ hiếu khó lòng bị xóa bỏ hoàn toàn khi nhớ đến cha mẹ già yếu bịnh hoạn đương sống nghèo khổ nơi quê nhà.’

Những cái gật đầu biểu đồng tình nhiều hơn của người nghe.

‘...Dầu sao tu bên nầy cũng êm ấm, đường tu hành cũng ít trắc trở. Bên kia, chùa thường bị đập phá, can thiệp, o ép. Nhiều sư trẻ không biết xuất thân từ đâu được gởi tới chùa nầy chùa kia, thét rồi sư chân chánh với sư bia, sư karaoke, sư có nợ phong lưu, sư sát thủ... chẳng thể nào phân biệt được. Tà chánh khó phân.’ Ni sư trở giọng sau tiếng thở dài:

‘Xin lỗi khách. Kẻ xuất gia không nên để tâm mình trĩu nặng như vậy. Đáng lẽ không nên nói nhiều.’

Đưa tay lật lật một quyển tập nãy giờ để trước mặt, ni sư nói thêm:

‘Ngoài tụng niệm kinh kệ và chăm chút ngôi chùa, thời giờ rảnh rang, ni thích đọc chép những vần thơ liên quan tới việc tu hành của người xưa. Chẳng hạn bà Quỳnh Hoa Công Chúa nói khi tu hành thấy thời gian qua mau, bà mỗi lúc một lớn tuổi, không còn sự tinh anh như trước: Mắt phụng long lanh phai vẻ nước, Mày nga lấp lánh nhạt màu xuân. Và bà Huyền Tùng Quận Chúa nói chăm chỉ việc tu hành khiến mình hiểu đạo hơn: Trông về cổ tích ngàn thu trước, Mở lá niệm kinh thấy rõ ràng.’

Gió lạnh tạt vô phòng khách, kéo theo những giọt mưa hung hăng... Già Thanh đứng dậy bước ra đóng cửa lại. Mọi người yên lặng ngó mong lung ra ngoài trời. Cơn mưa coi chừng hơi nặng hột. Người đàn bà kéo hai vạt áo lại che bớt hơi lạnh, cặp mắt vẫn đỏ.

Ni sư đưa tay lượm vài cánh bông rơi rụng trên bàn bỏ vô dĩa đựng tách trà, ngó thẳng vô mặt người khách nữ, nói như khuyên giải:

‘Tiểu bang nầy lắm mưa, nhiều khi một mình ngồi ngó mưa rơi, ni nghĩ rằng từng giọt mưa là từng linh hồn con người nghiêng mình rớt xuống để nhập làm một với Đại Ngã là sông, biển. Chết là giai đoạn hủy xác, hồn về lại nơi phát sinh. Chết sống chỉ là những giai đoạn du hành rong chơi của tiểu linh hồn.’

Người mẹ đưa mắt về phòng thờ linh bên kia, như cố tìm hình ảnh đứa con gái của mình...

3.

Trên đường về, người con gái phá tan sự yên lặng, rụt rè hỏi cha mình:

‘Con thấy ni sư thông tuệ. Nhưng sự so sánh sông biển với cái Đại Ngã ba thấy có đúng không?

 ‘Mọi so sánh tỷ dụ đều khiến cho vấn đề trở nên dễ hiểu hơn.’ Già Thanh trả lời không suy nghĩ, ngừng một lúc hèn lâu, nuốt nước miếng, ông nói thêm: ‘Nhưng so sánh nào cũng vậy, chỉ có giá trị tương đối. Vũng nước, ao hồ, biển cả có thể ví như cái Đại Ngã của nhân loại như ni sư đã nói theo sách, mà cũng có thể ví như hồn dân tộc, như nền văn hóa của một sắc dân, như nguồn sống của một quốc gia. Điều quan trọng là mọi giọt nước đều nghiêng mình để bơi về hợp với vùng nước lớn, cách nầy hay cách khác, trực tiếp hay gián tiếp.’

Người con rể, vốn ít mở miệng bây giờ mới lên tiếng, thiệt chí lí:

‘Kẻ nào, nhà cầm quyền nào bao che cho bất kỳ ai làm ô nhiễm vùng nước lớn thì đều có tội tày trời, hoặc là đã làm hư hoại cái Đại Ngã của nhơn loại, hoặc là làm tàn hại nguồn sống của một dân tộc, khiến cho dân tộc tội nghiệp đó có nguy cơ bị teo cụm lần lần rồi biến mất trên quả địa cầu.’

Già Thanh gật gật đầu biểu đồng tình. Cơn mưa chuyển sang ồ ạt, dũng mãnh kinh hồn. Những giọt nước hai bên cửa kiếng hông xe cuống quít nghiêng mình chạy mau hơn để nhập bọn với nhau. Trong trí già Thanh, những giọt nước mắt của anh ngư phủ ‘mất cá’ ngồi khóc trên bờ biển chết cũng tương tợ như vậy. Chúng cuống quít nghiêng mình xuống cát, len lỏi ra biển lớn.

Nhưng than ôi, biển lớn bây giờ đã chết vì chất độc. Giọt nước nào, dòng sông nào nghiêng mình ra biển cũng đều thất vọng.

Trong âm thanh ồn ào của tiếng mưa rơi ngoài kia, giọng ngâm nga lạc điệu của già Thanh cất lên: ‘Giọt nước nghiêng mình khóc biển Đông.’

Người con gái và chàng rể của già Thanh tròn xoe mắt ngác ngơ. Trên đường về từ đó cả ba người đều đắm mình trong những suy nghĩ mông lung, man mác buồn. Bên ngoài mưa vẫn nặng hột.

Nguyễn Văn Sâm

Charlotteville, VA, Oct. 1- 3, 2015

(Cảm hứng sau khi ông ngoại đi thăm linh cháu ở chùa.)

Bốn câu thơ trong bài được trích từ quyển sách Nôm tựa là Tẩy Tâm Chơn Kinh, khắc in năm Bảo Đại Thứ Tư (1929).

Mở lá: Lật sách kinh, xưa kinh viết trên lá.