Mexico City - thủ đô của Mexico, hóa ra không đông đúc như tôi lo sợ. Vẫn nghe nói metro ở Mexico chen chúc kinh lắm, sánh ngang Tokyo và London, nhưng thực ra vẫn có khoảng cách với người bên cạnh, vẫn có chỗ cho mình cựa quậy, vung vẩy tay chân, xoay ngang xoay dọc, ngó nọ ngó kia. Thành phố cũng không nhiều khách du lịch như mấy nơi ở châu Âu.

Nơi thần linh ra đời

Khu di tích Templo Mayor (Great Temple) được người Aztec xây dựng thế kỷ 14, sau đó bị phá hủy gần như toàn bộ trong thời gian người Tây Ban Nha xâm chiếm, mất dấu tích và mãi đến 1978 mới được phát hiện giữa lòng thành phố Mexico. Bị phá hủy gần như hoàn toàn nên tôi mua vé vào đây chủ yếu để vào xem bảo tàng Templo Mayor.

Hôm sau tôi quyết đi metro ra bến xe bus, mua vé đi thăm thành phố cổ Teotihuacan, cách Mexico City khoảng 1 tiếng đi đường. Tên Teotihuacan có nghĩa là “Nơi thần linh ra đời” hay “thành phố của các thần”, được xây dựng khoảng năm 300 trước Công nguyên trên cơ sở niềm tin của người Aztec rằng chính tại nơi đây các thần linh đã sáng tạo ra vũ trụ, Mặt Trăng, Mặt Trời.

Và vào thời hoàng kim, Teotihuacan phát triển với diện tích và dân số còn lớn hơn cả thành Rome thời bấy giờ, giao thương mạnh mẽ với các khu vực xung quanh. Nhưng vì một lý do cho đến nay vẫn chưa rõ, khoảng 200 năm sau đó người dân bỗng rời đi, bỏ hoang thành phố đã từng có ý nghĩa vô cùng quan trọng về mặt tín ngưỡng và phát triển về mặt kinh tế. Có giả thuyết cho rằng vào thời kỳ phát triển nhất, thành phố bị quá tải về mật độ dân số và cạn kiệt nguồn tài nguyên.

Người Aztec thờ rất nhiều thần, và có lẽ quan trọng nhất là Thần Mặt Trời (The Sun God), Thần Mặt Trăng (The Moon Goddess) và Thần Mưa (The Rain God). Ngoài ra, trên bức tường còn sót lại ở Templo Mayor cũng như ở đây, rất nhiều hình đầu lâu trang trí kín đặc.

Người Aztec xưa tin một ngày nào đó cuộc sống trên thế giới này sẽ kết thúc khi các thần nổi giận. Người Aztec tin nếu họ đều đều dâng lên các thần những linh hồn sống, đặc biệt là của kẻ thù, thì có thể trì hoãn ngày Trái Đất bị hủy diệt.

Tôi đến đây lúc 10h, leo 248 bậc lên đỉnh Pyramid Mặt Trời, vòng quanh một vòng, đi dọc Đại lộ người chết, leo lên đỉnh Pyramid Mặt Trăng, leo xuống thế mà cũng hơn 5 giờ. Gặp một anh bán đồ lưu niệm nói được kha khá tiếng Anh. Trời lúc mưa lúc nắng, oi oi, rất khó chịu.

Nhớ mãi câu trả lời của anh này khi tôi hỏi thời điểm nào thời tiết đẹp nhất: “Bây giờ đang đẹp mà. Bắt đầu có mưa, bắt đầu thuận lợi cho người nông dân”. Ý tôi hỏi anh ấy mùa nào thời tiết thuận lợi, nhiều khách du lịch để anh bán được nhiều hàng, nhưng câu trả lời của anh lại theo ý khác hẳn.

Trải nghiệm với món Tostadas

Sau 4, 5 ngày đã thông thuộc đường đi lối lại, tôi bắt đầu thấy ngại khi phải tiếp tục di chuyển sang địa điểm mới, bắt đầu công cuộc tìm kiếm mới. Nói thế thôi, cũng phải đi chứ, vì tôi đã nghe nhiều người nhắc đến cái tên Oaxaca.

Oaxaca city là thủ phủ của bang Oaxaca, bang được cho là phong phú nhất về các chủng tộc người sinh sống, và do đó cũng phong phú về nghệ thuật ẩm thực và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ.

Đi một mình, lại bắt đầu lười biếng, tôi hài lòng với việc ở lì gặm nhấm niềm vui ở “phố cổ” Oaxaca và không nhọc công khám phá những là rừng, là thác, là bãi biển đẹp như trên thiên đường ở bang này. Nhà thờ Iglesia S. Domingo to và quan trọng nhất ở Oaxaca. Mảnh sân trước cửa nhà thờ trồng rất nhiều cây mà từ đóá làm ra loại rượu Tequila nổi tiếng. Tequila cũng là một trong nhiều đặc sản của Oaxaca.

Công viên khảo cổ học Palenque

Sáng hôm sau, gửi lại vali ở nhà trọ, bắt “xe đò” tiến vào khu Palenque Archaeological Park. Cái xe 12 chỗ cũ kỹ, tòng tọc, không cửa sổ và tất nhiên không điều hòa, dứt khoát chờ đủ cơ số người mới lăn bánh. Được cái rẻ: chỉ một đôla. Đi khoảng 3, 4 km thì bắt đầu vào rừng.

Xe lao vùn vụt giữa 2 hàng cây xanh mướt mát. Con đường vắng vẻ hun hút giữa 2 hàng cây xanh ngắt. Có rất nhiều cái gợi nhớ đến Angkor. Vì Palenque Park cũng nằm nguyên trong rừng, tách xa khu dân cư, không bị ảnh hưởng bởi nhà dân, hàng quán.

Cũng như Angkor, nằm sâu trong rừng rậm nên khu đền bị bỏ quên vài thế kỷ, thoát được sự xâm hại của quân đội Tây Ban Nha. Hồi đó quân đội Tây Ban Nha đã từng tiến sát khu đền, cách khoảng 8km thì bỏ đi. Nhưng cái tên Palenque cũng là tên do người Tây Ban Nha đặt sau này, người Maya đã gọi thành phố bằng cái tên nào thì đến nay vẫn chưa ai biết.

Được bao bọc bởi rừng rậm, và khá đặc biệt là khí hậu ở khu đền Palenque hầu như mát mẻ quanh năm. Mưa cũng nhiều hơn các vùng khác, nên đặc biệt tránh đi mùa mưa. Pyramid temple of the Maya-king Pakal, một trong những ngôi đền quan trọng nhất tại quần thể này.

Quần thể đền đài Maya ở Palenque như hiện nay mở cửa cho khách vào thăm mới chỉ là 34 trong số hơn 500 đền mà người Maya đã xây dựng, số lớn còn lại vẫn đâu đó trong rừng, dưới đất, chưa được phát hiện.

Thử tưởng tượng là toàn bộ quần thể kiến trúc này đã được người cổ Maya xây dựng hoàn toàn không có bất cứ một sự trợ giúp nào của công cụ kim loại cũng như không sử dụng sức kéo của ngựa, bò. Toàn bộ là sức người.