Cà phê chồn VN 60 triệu/kg

Gần 60 triệu đồng một kg cà phê chồn Việt Nam

Cà phê chồn Việt Nam còn đắt hơn nhiều so với sản phẩm Kopi Luwak của Indonesia, vốn được báo chí nước ngoài cho là đắt nhất thế giới.

Lâu nay, tín đồ cà phê trong nước, ngay cả cư dân thủ phủ cà phê là Buôn Mê Thuột, Dak Lak, khi nói đến cái tên “cà phê chồn” đều chỉ cho đó là truyền thuyết, ít ai dám mạnh miệng tuyên bố họ đã được mục sở thị hoặc thưởng thức cà phê chồn thứ thiệt.

Tuy nhiên, những người trong nghề khẳng định cà phê chồn Việt Nam là một huyền thoại có thật, và đắt đỏ vào hạng nhất thế giới. Ông Đặng Lê Nguyên Vũ, Giám đốc của hệ thống cà phê Trung Nguyên cho biết Trung Nguyên đã sản xuất thương hiệu cà phê chồn của riêng mình với tên gọi Weasel. Mỗi kg cà phê Weasel có giá 3.000 USD, cao hơn nhiều so với Kopi Luwak của Indonesia, được rao dưới 600 USD một kg.

Chồn ăn hạt cà phê ngoài tự nhiên sẽ cho ra những hạt cà phê thơm ngon hơn cà phê từ chồn nuôi nhốt. Ảnh: amusingplanet.com

Sau khi trải qua các công đoạn cầu kỳ như trên, cà phê Weasel có giá lên đến 3.000 USD một kg. Gói nhỏ 250g được bán ở 750 USD.

Tuy nhiên, kể cả những người có tiền cũng khó mà mua cà phê chồn Weasel vì mỗi năm Trung Nguyên chỉ sản xuất được từ 40 đến 50 kg. Do đó, sản phẩm này hiện chưa dành xuất khẩu mà chỉ bán ở số lượng nhất định theo đơn đặt hàng của các khách hàng VIP.

Đại diện của Trung Nguyên tặng cà phê chồn Weasel cho Giáo sư Tom Cannon khi ông đến Việt Nam hồi 2009. Ảnh: PV

Ngoài cà phê Weasel làm từ chồn tự nhiên, nhiều doanh nghiệp khác tại Việt Nam cũng đã thử nghiệm nuôi chồn để thu cà phê. Mô hình này nổi lên tại các tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên như Buôn Mê Thuột thời gian gần đây.

Cà phê làm từ chồn nuôi nhốt giá không cao bằng chồn tự nhiên. Đại diện một công ty cà phê cho biết sau khi thu mua phân chồn lẫn cà phê từ người nuôi, họ chế biến và bán với giá hơn 600 USD một kg. “Tuy nhiên chỉ khi nào có đợt đặt hàng chúng tôi với sản xuất”, anh cho biết.

Dù Việt Nam có sản xuất cà phê chồn, thậm chí có loại hảo hạng, nhưng cho đến nay cà phê Kopi Luwak của Indonesia vẫn nổi tiếng là đắt nhất thế giới và được nhiều người biết đến hơn, đại diện của Trung Nguyên chia sẻ.

Ở trong nước, với mức giá “trên trời”, cà phê chồn vẫn là khái niệm xa lạ với đa số người dân, có chăng họ mới chỉ có cơ hội nếm cà phê chồn “hương liệu”. Một tín đồ ghiền cà phê là anh Trung Hiếu (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết đã uống phải cà phê chồn nhái khi vào các quán trưng biển “Cà phê chồn” hoặc được bạn bè biếu và không thấy có gì đặc biệt, thậm chí mùi vị còn khá tệ. “Nhiều quán in tên ‘Cà phê chồn’ trong menu, giá cao lắm cũng chỉ vài chục nghìn đồng một ly nên tôi biết ngay là đồ dỏm”, anh nói.

Với đại đa số người sành cà phê, việc tìm cà phê chồn để thưởng thức dù ở Sài Gòn hay Hà Nội là điều không thể. Anh Hùng, nhân viên một quán cà phê lớn ở Hà Nội nói thẳng: “Ở mấy quán từ Nam chí Bắc làm gì có cà phê chồn, chỉ có loại hương chồn và đó cũng chỉ là cái tên ăn theo mà thôi”.

Cà Phê Trung Nguyên :

Một Ngõ Cụt Dối Trá.

Cách đây ít lâu, tôi tình cờ đọc được một nghiên cứu thị trường, trong đó thể hiện rằng người Việt Nam rất tự hào là có một ly cà phê "đậm, đắng, đặc quẹo mà người nước ngoài không uống được".
Thế nhưng, họ không biết rằng niềm tự hào của họ được xây từ những điều dối trá.
Để mở đầu, tôi có thể nói sơ lược như sau: về nguyên thuỷ thì ly cà phê thường được uống nóng. Rồi dân ta, đặc biệt dân Nam, với thói quen thưởng thức dễ dãi của mình, chuyển qua uống đá . Từ đây, loại cà phê nguyên chất không còn được ưa chuộng nữa: trong nước đá, nó loãng ra và không đủ đắng, còn mùi hương thì bị ức chế bởi nhiệt độ thấp.

Và thế là các nhà sản xuất tìm đủ mọi cách để tăng đắng và tăng mùi hương.
Nhưng cuối cùng, Trung Nguyên đã trở thành nhà phát minh vĩ đại nhất trong lịch sử chế biến cà phê Việt Nam, với việc cho thuốc ký ninh vào cà phê với liều lượng cao. Một biện pháp hết sức rẻ tiền và hiệu quả.
Song song đó, TN đã tiên phong trên con đường trộn hương nhân tạo nồng đ cao vào cà phê để tăng hương. Xét về mặt sức khoẻ, điều này cũng không hại lắm, nếu như không có mặt của một chất cầm hương, đó là gelatin. Vốn dĩ gelatin được sản xuất từ da và xương trâu - bò, và đủ tiêu chuẩn làm thực phẩm thì rất đắt, nên TN đã sử dụng gelatin Trung Quốc làm nền cầm hương.
Và thứ này thì hiển nhiên là không dùng được cho thực phẩm, vì nó chứa rất nhiều preservatives.
Thế nhưng, những điều đó của riêng Trung Nguyên thì không có gì đáng nói. Điều đáng nói là khi ly cà phê TN được coi là tiêu chuẩn, thì tất cả các cơ sở sản xuất cà phê khác đều noi theo tấm gương sáng này, nếu không thì không bán được.

Và như thế, không ngoa khi nói rằng, TN đã đẩy ly cà phê Việt vào một ngõ cụt dối trá.
P/S: Nếu bạn không tin, cứ dùng phin pha một ly cà phê TN bằng nước lạnh, rồi nếm thử cà phê nước ấy xem có vị gì.
Ký ninh từ lâu đã được sử dụng làm tác nhân gây đắng trong thực phẩm, và với hàm lượng nhỏ thì nói chung là an toàn. Tuy nhiên, lượng ký ninh được sử dụng trong cà phê TN nói riêng và TẤT CẢ CƠ SỞ cà phê ở Việt Nam nói chung là ở mức khoảng 0,06~0,08 g/kg thành phẩm, tức khoảng 0,0015g~ 0,002g cho mỗi phin.
Ở mức này, thì việc uống cà phê lâu dài sẽ dẫn tới triệu chứng cinchonism, tức ngộ độ ký ninh, bao gồm dị ứng trên da, ù tai, chóng mặt, giảm chức năng nghe và nhiều triệu chứng mang tính cơ hội khác.
Còn chuyện bạn hỏi về "tại sao không có ai lên tiếng" - well, Chi cục Y tế dự phòng Đaklak biết rõ mọi chuyện n ày - nhưng ở Việt Nam nói chung trong mọi vấn đề đều rất khó lên tiếng, và luôn luôn có một kênh nào đó để "bịt". Cho nên, điều nhỏ nhất mà tôi nghĩ có thể làm được là tự mình không uống cà phê, và khuyến khích những người mình biết không uống cà phê.

Tôi chỉ nói những gì tôi chắc chắn hiểu rõ. Tôi không có ý vơ đũa cả nắm. Và cũng hy vọng các bạn không nghĩ thế .
Nhưng về sự giả dối trong ly cà phê Việt Nam, có lẽ các bạn cần hiểu rõ hơn một chút.
So với cách uống cà phê ở phương Tây, thì ly cà phê Việt được uống theo kiểu dễ dãi: cứ mỗi phin cà phê pha ra khoảng 40 ml, được đổ vào một ly nước đá khoảng 180 ml.

Và chính nước đá mới là nguồn gốc của mọi tai hoạ.
Một ly cà phê nguyên chất không đủ đắng để có thể cảm nhận được vị đắng trong chừng ấy nước đá. Nhiệt độ thấp sẽ ức chế sự bay hơi của hương cà phê tự nhiên. Và cảm quan nó không đủ độ sánh để không bị tan loãng ra trong chừng ấy nước đá.
Cho nên, trước Trung Nguyên từ lâu, thì cách hoàn thiện một ly cà phê đá đã bao gồm 3 việc: tăng đắng cho cà phê, tăng mùi hương cho cà phê, và tăng độ sánh cho cà phê.

Cách chế biến truyền thống như sau: Để tăng đắng, người ta thường dùng hạt cau rang. Để tăng mùi, người ta thường dùng nước mắm nhĩ. Còn để tăng độ sánh, người ta dùng đường nấu thành caramel.
Trung Nguyên chỉ là nhà sản xuất đưa ra những giải pháp hiệu quả nhất, và biến nó thành chuẩn mực "cà phê ngon" mà thôi.
Điều đáng nói nhất là khi nó đã thành chuẩn mực, thì sự giả dối nghiễm nhiên lộng giả thành chân.
Về phía các cơ sở sản xuất, thì họ nghĩ - khi những chỉ tiêu chất lượng quan trọng bậc nhất của cà phê - độ đắng, mùi hương, độ sánh - đều là hàng giả, thì việc gì họ phải dùng cà phê thật làm gì?
Về phía người uống, khi đã quen với thuốc ký ninh và đường caramel, họ mất khả năng thưởng thức cà phê ngon thực sự. Và tôi tin chắc rằng, nếu được uống một ly cà phê Blue Mountains hay Hawaii Kona, họ sẽ chửi thề.

Và thế là người Việt, đa phần, đều gật gù trước một ly nước màu đen, pha từ đậu nành hay bắp rang, trộn với caramel, hương liệu, thuốc ký ninh và nghĩ rằng họ đang uống thứ ca` phê " có văn hoá đặc biệt nhất ".

Đến đây chính là một ngõ cụt - Ngõ cụt dối trá.
Câu hỏi cuối cùng - chính xác ai phải chịu trách nhiệm cho tình trạng đó? Sự dễ dãi của người uống? Sự xu thời của Trung Nguyên? Hay là trình độ quản lý chất lượng thực phẩm của Nhà nước ?


------ P/S: Một điểm cuối cùng, bạn uống ly cà phê Việt, cảm thấy nôn nao, tim đập mạnh, thì đấy có khả năng là ngộ độc ký ninh chứ không phải là do tác dụng kích thích trí não của cà phê như bạn vẫn nghĩ.

Nhâm nhi cà phê Sài Gòn

(Nguyễn Thành)

Thời nào cũng đều có thú uống cà phê

Không biết cà phê chính thức du nhập vào Việt Nam từ khi nào, nhưng từ lâu rồi, cà phê đã trở thành thức uống quen dùng của người thành thị, với một số người khác, cà phê còn là thức uống không thể thiếu để mở đầu cho một ngày lao động. Riêng tôi đã làm quen với cà phê từ khi được cha mẹ “cho một tí vào ly sữa nóng buổi sáng cho thơm”… Tôi thích lắm và chỉ biết là “thơm thơm” thế thôi. Thời đó tôi khoảng 6 hay 7 tuổi, tính đến nay cũng được khoảng 5 thập kỷ.

Ngày tôi còn học tiểu học, khoảng thập niên 60, chưa có nhiều quán cà phê như bây giờ. Chỉ có những tiệm nước (tên gọi các quán hủ tíu mì của người Hoa có bán cả cà phê), hiếm thấy người Việt kinh doanh mặt hàng này. Thường các gia đình công chức mua cà phê về, tự pha phin (phin đọc theo âm tiếng Pháp của từ filtre có nghĩa là cái lọc) uống và dùng điểm tâm tại nhà trước khi đi làm việc.

Thời đó, tiệm tạp hóa nào cũng có bán cà phê và nơi nào cũng trang bị máy xay chạy bằng điện. Khách hàng thường mua 1 hay 2 lạng, người bán xúc cà phê hạt cho vào túi giấy, cân đủ rồi mới cho cà phê vào máy xay, mùi cà phê tỏa ra thơm bát ngát. Tôi còn nhớ có nhiều nhãn hàng như Meilleur Gout, Moka… nhưng nhà tôi hay mua cà phê J.Martin.

Thích thú nhất phải kể đến những kỳ nghỉ được về chơi nhà ông bà ngoại. Ông bà ngoại tôi sống trong con hẻm trên đường Trần Hưng Đạo, quận 1. Từ con hẻm này nhiều ngõ ăn thông qua các đường Cô Giang – Cô Bắc, Cầu Ông Lãnh.

Buổi sáng ông dắt tôi ra để tôi ngồi trong tiệm nước đối diện nơi bà tôi bán đồ hàng bông (thời đó gọi chung rau củ quả như thế), lấy cái bánh tiêu nhét một viên xíu mại vào cho tôi ăn. Ăn xong, ông tôi gọi gì đó và tôi nghe anh chàng phổ ky (chạy bàn) người Hoa hô lớn “phé nại” và liền sau đó mang ra cốc cà phê sữa nóng, đặt trên một cái đĩa nhỏ, cả cốc và đĩa đều bằng sành đã nhuốm màu thời gian, đĩa thì mẻ miệng, cốc thì trầy sướt…

Người Pháp uống cà phê theo cách pha phin, người Hoa có cách pha chế bằng vợt, pha xong cà phê vẫn được để trong cái siêu đất, luôn đặt trên bếp than, nên còn được gọi là cà phê “kho”. Cà phê pha vợt không đậm đặc như cà phê phin nhưng ưu điểm là luôn nóng bốc khói. Uống vào lúc sáng sớm hay khi trời se lạnh là tuyệt vời.

Khách gọi cà phê, họ lấy cái cốc sành tráng sơ qua nước nóng để giữ nhiệt, cho một muỗng đường nhỏ hoặc sữa đặc có đường, tùy theo ý khách gọi, họ có cách rót cà phê rất đặc biệt, dơ cao cái siêu lên và rót cà phê mạnh vào cốc, và với cách rót như thế, lực đủ mạnh để đường hoặc sữa tan một phần, và có thể vì dòng cà phê rơi mạnh từ trên cao xuống nên bao giờ cà phê cũng tràn miệng cốc, ra ngoài đĩa luôn. Người Hoa còn có một điểm đặc biệt nữa là luôn chọn địa điểm nơi các góc đường có ngã 3, ngã 4 để mở tiệm nước. Và cách họ kinh doanh cũng đáng nghiên cứu: không cần lãi nhiều và bán giá phải chăng nên tiệm nào cũng luôn đông khách, thu hút cả khách sang lẫn người lao động chân tay. Bây giờ chỉ còn gặp những điểm bán cà phê pha vợt tại các khu chợ đầu mối, những khu lao động dân cư hoạt động về khuya. Tuy không đậm đặc như cà phê phin nhưng khi đến tay khách ly cà phê pha vợt vẫn còn bốc khói nghi ngút. Và, hãy tưởng tượng cảm giác, tớp một ngụm cà phê nóng vào giấc khuya hay những lúc trời se lạnh, thật không gì tuyệt vời hơn!

Đến thập niên 70, ở ngưỡng cửa đại học, chúng tôi đã biết thưởng thức thế nào là cà phê ngon. Vào những hôm có tiền, thay cho cà phê căng tin trường “hơi bị nhạt”, tôi và các bạn đến các quán cà phê có nhạc. Từ cổng Trường Văn khoa Sài Gòn, ngày đó đi xuôi chiều đường Đinh Tiên Hoàng có nhiều quán cà phê như: Hân, Tre, Hồng, Duyên Anh… Cùng kinh doanh một mặt hàng, nhưng hương vị cà phê của mỗi quán đều có nét rất riêng: cà phê của quán Hồng có hương vị ca cao; cà phê của quán Hân thật đậm đặc, từng giọt đặc quánh chầm chậm nhỏ xuống đáy tách, có khi phải gần 10 phút mới xuống hết phin…

Hiện đại nhưng vẫn không thể mất truyền thống

Thập niên 80, nổi bật với cà phê vỉa hè, không phải vì ngon mà vì rẻ tiền. Thời kỳ này đất nước còn khó khăn, các quán cà phê mọc lên khắp nơi. Trong nhà, và cả trên các vỉa hè, đường chính đường phụ gì có tất. Chỉ với một cây dù lớn che tạm nắng mưa, vài cái bàn nhỏ với vài ba cái ghế gỗ là thành quán cà phê. Giá bán ở đây: cà phê đen: 1 đồng; cà phê sữa nóng 1,5 đồng; cà phê đá: 1,5 đồng; cà phê sữa đá: 2 đồng. Nổi tiếng phải kể đến khu cà phê nơi góc Lý Tự Trọng – Nguyễn Trung Trực – quận 1.

Khách hàng là công nhân; công nhân viên chức các xí nghiệp; dân mua bán các khu chợ lân cận như: Intershop; Bến Thành, khu Tạ Thu Thâu (chuyên mua bán quần áo, mỹ phẩm từ nước ngoài gửi về), khu kim khí điện máy Huỳnh Thúc Kháng; khu thuốc Tây Lê Thánh Tôn – Trương Định… Trong khi người sành điệu thời đó lại chuộng các quán cà phê như: Lữ Quán; Trang Đài; Lan Phương trên đường Lê Lợi hơn.

Theo họ, các quán vỉa hè bán cà phê pha tạp nhiều quá, độ đậm đặc thì có, nhưng khi đưa ly cà phê đá ngược ánh sáng chỉ thấy toàn một màu đen tuyền, trái lại nếu là cà phê nguyên chất, loại ngon, ly cà phê sẽ có màu nâu cánh gián rất đẹp. Đến với các quán cà phê dọc đường Lê Lợi, ngoài cà phê ngon còn được thưởng thức những bản nhạc hòa tấu bất hủ qua đĩa nhựa của các nhạc trưởng Paul Mauriat; Frank Pourcel… và đương nhiên giá cà phê cũng đắt gấp đôi gấp ba. Vâng, tiền nào của nấy!

Từ giữa những năm 90 đến nay, khi xã hội Việt Nam phát triển theo hướng tích cực và những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm được nhắc đến nhiều, không còn thấy những quán cà phê nhếch nhác trên vỉa hè. Dù đã có sự xuất hiện của nhiều loại thức uống giải khát tiện dụng có nguồn gốc từ thiên nhiên, hay các sản phẩm công nghiệp như cà phê hòa tan, cà phê 3 trong 1, cà phê đóng lon…, nhưng pha cà phê theo cách truyền thống vẫn có một chỗ đứng quan trọng trong văn hóa giải khát của người thành phố. Duy nhất có chút thay đổi, là yêu cầu của người dân, nhất là giới trẻ của thế kỷ 21, ngày càng cao và họ luôn khao khát những kiểu thưởng thức cà phê mới. Cà phê ngon, chỗ ngồi thoải mái, không gian lịch sự, trang trí sang trọng, cung cách phục vụ chuyên nghiệp, có wi-fi… từ nhiều năm nay đã trở thành những tiêu chí cần và đủ của người thành phố mỗi khi đi uống cà phê.

Như để đáp ứng xu hướng mới này, hiện nay tại các vị trí đẹp của các khu trung tâm, các tòa cao ốc văn phòng đều đã biết tận dụng lợi thế của mặt bằng tầng trệt để mở những cửa hàng cà phê cao cấp như: Highlands; Terrace; Central; Gloria Jeans; Coffee & Bean; Illy; NYDC; Mori Deli; Napoli; Soho; Garden View; SH Garden; Windows… bên cạnh cà phê phin, họ còn phục vụ cà phê theo phong cách châu Âu, châu Mỹ, có nơi khách vẫn được phục vụ tại bàn, nơi khác khách tự phục vụ theo đúng phong cách Tây phương. Ngoài thức uống truyền thống các nơi này còn giới thiệu thêm cà phê pha chế theo kiểu Ý, kiểu Mỹ như: Capuchino; Espressio; Latte… phục vụ dân văn phòng năng động.

Còn với các bạn có quan niệm “cốc cà phê không chỉ đơn thuần là thức uống giải khát mà còn là sự lãng mạn, là sự lắng đọng” thì đã có các quán cà phê sân vườn với phong cách trang trí tuyệt vời như Thềm Xưa; Cõi Riêng; Miền Đồng Thảo, Lối Về… nơi mà khoảng trống sân vườn được chủ nhân đặc biệt chăm chút với hoa cỏ, cây cảnh, hồ sen, thác nước cách điệu… tạo cảm giác êm đềm, tĩnh lặng để bạn có thể, trong một khoảng thời gian nào đó, tìm đến tạm lánh xa sự ồn ào náo nhiệt của phố phường.

(Nguyễn Thành)