Phần 1  Nắng đầu ngày	< =http://www.ducavn.com/duca_s/VanNghe_s/Van/Audio/GiotNang1.mp3 width=300 height=25 =audio/x-pn-realaudio-plugin controls="ControlPanel" console="" loop="false" autostart="false">	Download mp3
Phần 2   Nắng trưa	< =http://www.ducavn.com/duca_s/VanNghe_s/Van/Audio/GiotNang2.mp3 width=300 height=25 =audio/x-pn-realaudio-plugin controls="ControlPanel" console="" loop="false" autostart="false">	Download mp3
Phần 3   Chiếc võng đong đưa	< =http://www.ducavn.com/duca_s/VanNghe_s/Van/Audio/GiotNang3.mp3 width=300 height=25 =audio/x-pn-realaudio-plugin controls="ControlPanel" console="" loop="false" autostart="false">	Download mp3
Phần 4   Giọt nắng	< =http://www.ducavn.com/duca_s/VanNghe_s/Van/Audio/GiotNang4.mp3 width=300 height=25 =audio/x-pn-realaudio-plugin controls="ControlPanel" console="" loop="false" autostart="false">	Download mp3

Giọt Nắng Cuối Chiều

Vũ Thị Thiên Thư
Tác Giả diễn đọc

 

1  Nắng đầu ngày

 

   Bà Hương vói tay cầm lấy cái khay trầu, kéo chiếc ghế đẩu, đặt lên, tay trái chọn một lá, vuốt cho thẳng, tay phải ngắt bỏ chót đuôi, xé làm đôi, nhập chung lại, quết một tí vôi trắng, nhặt  một mảnh cau khô đã ngâm nước trong cái chén nhỏ, bà chậm rãi quấn lại cho tròn rồi cho vào ống ngoái, chiếc chìa bằng đồng bóng lóang nhịp nhàng nhấc lên, xắn xuống, cắt,  trộn, tất cả lại thành những miếng nhỏ vừa nhai, ngoái xong rồi Bà đưa sang cho bà cụ đang ngồi trên chiếc võng bố đong đưa.

-           Má ăn đở cối nầy, hết mùa cau tươi rồi, đã rảo mấy buổi chợ , không tìm được buồng cau nào, thứ cau khô nầy cũng vừa lứa, bưả từ cau hòn ruột trắng tinh, không chát, ngâm nước mềm mại , trầu của dì Hai, màu vàng tươi, bọn trẻ mới vừa hái sáng nay .

-          Mấy hôm nay trời mua dầm, hơi đất xông nhiều quá, sao Má không nằm trên nệm cho ấm, nằm võng gần cửa sổ quá, lỡ trúng sương trúng gió.

     Bà cụ lặng lẽ nhai trầu, cái miệng móm mém không còn răng bày hai hàng nướu đỏ hồng, đôi mắt sâu hun hút,  chứa đựng  một vùng trời xa hiu hắt, cái khăn rằn nâu đã bạc màu, từng canh chỉ tơi, mỏng như tờ giấy quyến, vắt hờ hững ngang vai. Ngày bắt đầu khi nắng xuyên qua khung cửa sổ, tiếng cười đùa của bọn trẻ lao xao trong bếp, tiếng chén dĩa va chạm, tiếng ấm nước sôi  reo vui, nhìn xuống đôi bàn  tay xương xẫu,  đã từ lâu, Bà không còn dùng đến đôi tay nầy, chẻ củi, nhóm bếp, những công việc hàng ngày cũng khoâng còn ai cho phép mó vào. Chúng nó xem bà như pho tượng, hàng ngày tắm rữa lau chùi cho bóng lộn, mang ra đặt ngôi trên bộ ván gõ, chờ mấy người khách đến chào hỏi  bâng quơ. Nhưng ít nhất cũng còn bầy trẻ con cắp cặp đến vòng tay thưa Bà rồi tung tăng ra cửa. Bọn trẻ con luôn quanh quẩn những ngày không đến trường, mân mê đôi bàn tay chỉ còn lớp da nhăn nheo, bọc những lóng xương hình thù đã biến dạng.

-           Bà ơi, sao da bà bóng quá vậy, thịt biến đâu mất hết rồi?

-           Người già bắp thịt rữa tan, bà chỉ còn như bộ xương thôi.

    Con bé hàng ngày vẫn đến dắt bà  sang võng, kéo dây đưa rồi chụp nhanh  lại sợ bà chóng mặt rơi xuống, Bà nằm võng cả đời, gần một thế kỷ rồi con ơi! Những đốt xương sống thu ngắn không còn chống nổi tấm thân còm cõi, con bé cố nhón gót đứng lên cho cao bằng bà, miệng cười toe, mấy cái răng cửa sún bày ra khoảng nướu hồng thật nõn nà.

      Bà bắt đầu ngày bằng ánh mắt mệt mõi, ngước nhìn vào bóng cây ô môi ngã xuống bên ngoài cửa sổ, đếm thời gian trôi  theo vệt nắng, chiếc bóng cây khẳng khiu báo cho Bà giờ khắc trong ngày, khi cành kia chấm vào chấn song, giờ cơm trưa, đứa cháu dâu sẽ mang cho Bà mâm cơm, trong cái chén kiểu Bát Tiên nhẹ tênh,  chứa mấy  hạt cơm gạo lúa thơm trắng bong nhạt nhẽo, Bà lại tha thiết nhớ  đến tấm gạo Trung hưng, gạo nàng Tây, nấu trong cái nồi bằng đồng thau, màu cơm đỏ hồng ngọt ngào , cái dĩa nhỏ chứa miếng cá he vàng, chiên dòn tan, dầm tí nước mắm cá đồng ửng màu gạch cua, món ăn thường ngày Bà ưa thích, nhưng dù có cố gắng nuốt vào vẫn lạt nhách như dâm bào, như nuớc ốc luộc, thật là vô vị.

   Mấy hôm nay, lại không thấy ánh mặt trời, giọt nắng hắt hiu khi mờ khi sáng. Những dốt xương sống chuyển động thật khó khăn , đôi bàn chân cơ hồ như không còn nghe theo mệnh lệnh, vẫn khoảng cách chỉ mấy bước chân hàng ngày, từ bộ ván gõ đến cái  võng, bước qua  khúc sân trống cạnh bồn nước, lê đôi chân nặng như mang gông cùm, từng bước, Bà không thể hình dung dược  có ngày nầy, tấm thân thể từng dạn dày mưa nắng lại không bước nổi , chỉ cần vài bước thôi, nhìn  mấy đứa trẻ vào ra rón rén, Bà ngại ngần , không muốn nhờ chúng nó nâng đở , bao nhiêu lần, chỉ cần một chân nhấc lên, một chân theo sau, Bà cố gắng bước ra ngoài, khoảng sân trống lộ thiên , nơi tắm giặt, Bà chỉ muốn ngồi phơi chút nắng ấm quen thuộc, trên đôi má nhăn nheo,  những giọt nắng chói chang theo Bà từ thuở thanh xuân má hồng môi thắm, ngày mang nón lá, nọc cây ra đồng cấy lúa, nhổ mạ, hay giọt nắng đuổi theo nhau khi  ruộng đồng vàng luá chín trong  vụ sớm, vụ mùa. Bà lặng lẽ múc một gáo nước trong, mấy sợi tóc bạc phất phơ, trong  đôi tròng mắt sâu hoắm nét tinh anh ngày nào lạc lõng, cái mặt xương xẩu nhăn nhíu phản chiếu trong gáo nước gẩy vụn , tan biến đi khi Bà nâng gáo lên môi, cái miệng móm mém không giử được, nước sóng sánh chảy dài xuống đất , hớp nước  lạnh buốt, thấm vào hai hàng nươú, nhổ xuống nền xi măng, Bà đổ nước ra tay, rữa mặt, vuốt đôi hố mắt, úp cái gáo lên thành bồn nước, tia nắng yết ớt cố xuyên qua mái hiên , Bà thở dài…

 

   Ngày bắt đầu với chén cơm nuốt vội, tất tả quấn lại mảnh khăn rằn xếp xéo, soắn hai ống quần cho chặt, cái thúng con chứa dôi nọc nhọn hình chử thập, cán quả trám, cái lưỡi hái cong như trăng non bén ngót, lận vắt cơm nguội bọc trong mo cau non, vớt miếng dưa gang dầm trong khạp mắm, rửa sơ cho bớt mặn. Đội cái nón lá trên đầu, theo chân bạn cấy cùng nhau ra ruộng sớm, những tia nắng ngũ sắc rực rở cuối chân trời, vầng dương hãy còn ngủ nán, ánh sáng mờ mờ vừa đủ nhìn thấy bờ ven ngoằn nghèo theo con rạch nước trong . Đám mạ non xanh mượt , từng bó xếp dọc theo bờ ruộng, Bà cúi xuống đặt cái thúng con lên bờ ven, ngã nón, ngước mặt hít vào đầy hai buồng phổi, thật thiết tha mùi đất bùn trộn lẫn với mùi sương sớm, nhớ từng tiếng cười nói bông đùa dòn tan trong gió mai, nhớ lại lời đồn đãi, Bà cấy nhanh như máy, hai công một ngày lan qua khắp các làng lân cận . Oâi! Cái thời tuổi mười bảy bẻ gẫy sừng trâu, lúc tai còn tỏ, mắt còn trong, bước chân như chim sáo rộn ràng…

   Cuộc sống thật bình an như ruộng mạ xanh, như lúa sớm trổ đòng đòng, như  ruộng ánh vàng ngày  mới chín, thật xa lắt xa  lơ cái ngày tháng bông bắn dậy buổi sớm mai, Bây giơ,ø Bà nhìn ngày tháng trôi dật dờ, nhìn nắng qua chấn song, nhìn mưa bong bóng, mỗi hạt bóng tượng hình, tan đi, tiếp theo một hạt khác tái sinh. Đời sống bây giờ  buồn tênh, đời sống bây giờ lặng lẽ, chiếc võng đong đưa một góc hè. Bà ngồi làm bạn với bóng cây, chờ mâm cơm ,chờ chén nước, chờ ngày xuôi tay .

 

 

2   Nắng trưa

   Chiếc võng bố đong đưa theo nắng trưa, tiếng dây thừng cứa vào cột gỗ  nhịp nhàng, tiếng giấy qua trang xào xạt , thanh âm như cắt vào không gian  êm đềm, hài hoà  cùng với tiếng đọc giảng đều đều

   Tu đầu tóc không cần phải cạo

   Miễn cho tròn cái đạo làm người

   …

   Gẫm nhìn Kỷ Mão vừa qua

   Gẫm trong thiên hạ nhiều nhà thiếu cơm

…

   Ngày nay tốt phước sang giàu

   Xin thương kẻ khó giúp hào một khi

 

  [  Sấm giảng thi tập,  Đức Huỳnh giáo chủ , trang 27 ]

   Bà Hương xếp  lại cuốn Sấm giảng , mấy con muỗi đói bay lượn vo ve, con chó vàng nằm gác mõm bên cạnh khung cửa đôi mắt lim dim. Ngồi dậy, búi  tóc vướng vào mắc võng xổ tung, bà dùng ngón tay của bàn phải vuốt tóc cho suông sẽ, quấn lại  một vòng trên tay trái rồi lận ra thành múi tóc, tém đuôi tóc mượt mà, thả ngọn tóc như cái mồng nhỏ cong cong hình  nửa vành trăng lưỡi liềm. Xỏ chân cào đôi guốc gỗ, bước sang hàng hiên, múc một gáo nước rửa mặt, hớp một chút, xúc miệng, tạt phần  còn lại vào mấy trái dừa mộng xếp thành một hàng dài dọc theo đường mương. Nắng trưa thật gay gắt, nhìn ra vườn cây sau nhà, mấy cây mận trắng, nhánh nặng trĩu, bông trái non rụng đầy dưới mương, bà nghĩ thầm, phải gọi bầy trẻ bảo nó vớt lên, bằng không thì mấy trái mận hư rụng xuống  sẽ làm thúi hết nước trong mương. Mấy cái  mương bên nhà bà Tám nổi rong nổi rêu, nước đổi màu, xanh lè, hôi hám, bầy cá trắng không chịu  được nước dơ bẩn chết dần mòn phơi cả bụng trắng phau, vài ngày sau thúi rữa, tanh hôi quá chừng. Chỉ còn lại đám cá dồ , cá tra sức chiụ đựng dai dẵng hơn , còn lất lây sống sót. Người chi  mà biếng lười, chỉ cần chịu khó một chút, khai ống bộng, thả nước sông vào hàng tuần làm sạch nước mương mà cũng chẳng chịu làm.

   Nhìn bóng nắng xuyên qua ngọn cây xoài, bà chực  nhớ đến giờ nấu tấm cho heo ăn, lứa nầy lớn như thổi, mấy con heo giống ngày bà sai bọn trẻ xuống chợ Ô môn mua về còn đỏ hỏn, mới ba tháng nay mà đã nặng ôm rồi. Tháng sau bà sẽ bảo bầy trẻ đi mua một lứa khác về nuôi kế tiếp, lứa nầy sẽ cân vào dịp Tết, lứa sau thì giỗ bà nội sắp nhỏ vaò tháng năm.

   Nhìn thấy  bóng người đàn bà thấp thoáng sau cửa bếp, bà Hương bước ra, nhịp guốc gỗ lộp cộp đều đều trên nền gạch tàu đỏ thắm,

-           Vợ thằng Bé, bây đi dâu giờ nầy ?

-           Bác Ba cho con mượn mấy lít gạo nấu cơm, nhà hết trơn rồi

-           Thằng Bé laị nhậu nhẹt ở xó nào rồi ?

-           Dạ , ảnh trặc tay mấy hôm nay, không đi câu dược

-           Tại sao nó lại bị trặc  tay , có  thuốc men gì  chưa ? Cầm chai  thuốc rượu về biểu nó xoa bóp hàng ngày cho mau hết, dặn bầy trẻ đi học sáng ghé ngang ăn rồi hẳng đi, đưa cái thúng  cho con Năng, biểu nó đong cho chục lít gạo.

-           Dà, thưa bác  con dìa trỏng .

-           Ưà , dìa lo cơm nước cho bầy trẻ đi.

   Bà thở dài mở cuốn Sấm Giảng , tới chương nào rồi kìa, Kệ dân của người khùng, bà tiếp tục ngâm nga …

   Ông Hương mở nắp vỏ bình trà, làm bằng trái dừa điếc cưa ngang miệng, đánh bóng như gương soi, rót chén nước trong màu vàng lóng lánh, mùi trà ướp hoa sen nhẹ nhàng … Nắng chang chang , đi bộ từ ngoài vườn vào đủ đổ mồ hôi mẹ mồ hôi con , nhìn theo cái bóng vừa lách qua hàng rào, laị con vợ thằng Bé ra đây xin xỏ gì nữa.Ông quay sang bà

-           Vợ thằng Bé ra đây làm gì ?

-           Có gì đâu,  nó ra  mượn mấy lít gạo thôi, thằng Bé bị trặc tay , không đi câu được, nhà hết gạo lấy gì nấu cơm.

-           Cái thằng làm biếng đó, chỉ giỏi nhậu nhẹt thôi, trặc tay chân gì nó. Tối ngày lo ăn nhậu say sưa té bờ té bụi , chưa gẩy ống quyển là phước mười đời, bà cứ dung dưỡng cái quân báo đời đó, kệ mồ tuị nó.

-           Ông nóng làm gì, thằng cha nó tội, chứ tụi con nít tội gì, tui chỉ cho má nó lít  gạo nấu cơm, hổng lẻ ghét thằng cha nó mà mình bỏ con nó đói ?

   Bà lặng lẽ mở quyển Sấm giảng trên tay, tìm lại chương đang đọc dỡ, tiếng võng đưa nhịp  nhàng, giọng đọc ngân nga những khuôn vàng thước ngọc…

   Nói rằng lòng chẳng ham sang

   Sao còn ham của thế gian làm gì …

   …

   Giàu sang như nước trên nguồn

   Gặp cơn mưa lớn nó tuôn một giờ *

   …

   Bà sống gần hết đời người, những chuyện thị phi không còn bận tâm, ngay cả những khi ông nóng như Trương Phi, bà lặng lẽ đọc cho xong trang Sấm Giảng, xếp  quyển sách lại,ngoài sân những giọt nắng vẫn đong dưa.

 

     *  Bà về với cõi Phật trứơc khi nhìn sự linh nghiệm , 1975

  

 

3   Chiếc võng đong đưa

   Cơn nước ròng chảy xiết, từ đồng ruộng bao la, đổ dồn về, vội vã chen chúc nhau trong lòng con sông nhỏ nhoi đục ngầu phù sa, nước từ muà nước nổi cuả năm qua. Chiếc xuồng như  con trâu già mệt nhọc, cố gắng  bơi gần bờ, tránh sức nước, Phấn nhìn tia sáng mặt trời lấp lánh, nhảy  múa trên tàng cây kẻ lá, những gốc bần to chểm chuệ lấn ra tận đầu doi, hàng gừa bên dòng sông rễ buông chằng chịt như tóc rối, thả dài từ nhánh cây cao là đà tận lòng sông, như luyến lưu bám víu, như mời  mọc đón chào.

   Nắng đã lên cao, Phấn nghĩ thầm. Con cá lóc nằm lờ đờ trong khoang xuồng, cái  miệng hả to ngáp ngáp, hai mang tai mệt nhọc. Phấn vốc nước cho thêm vào khoang, nhìn con cá, nghĩ đến sự sống mong manh, từ lâu, đã  không còn nấu nướng thịt cá, mùi nhớt cá tanh tưởi, cộng với mùi đất bùn, Phấn có cảm tưởng như sắp buồn nôn.  Nhưng Ba  bệnh đã hơn tuần nay, thường ngày  vẫn thả bộ từ vàm vô ngọn , vậy mà giờ không nhấc nổi cánh tay. Phấn thở daì, nhìn laị con cá lóc, miệng lẩm bẩm  đọc  Chú Giảng Sanh  thôi đầu thai kiếp khác …

   Chiếc xuồng vừa cập bến, căn nhà gỗ sơ sài, ngoài lan can treo lủng lẳng mấy chậu hoa Phong Lan, mấy chiếc xuồng cột san sát bên nhau,  cạnh cây cầu dừa , con mèo nhỏ lông đã bắt đầu mượt mà, đang lim dim nằm phơi nắng trong góc. Phấn cột xuồng, thu dọn các thức cho vào thúng con, xách con cá còn đang hoi hóp  thở, mở nón lá, quạt nhanh giọt mồ hơi trên chân tóc, bước vào, bóng tối ụp xuống, nheo ắt cho quen với ánh sáng trong nhà, nhìn ông cụ gầy gò nằm trên ghế bố, Phấn nhẹ nhàng

-           Thưa Ba con mới về

   Ánh mắt xuôi theo tay con dâu, cụ hỏi

-           Con đi chợ về rồi à,  mua cá chi vậy ?

-           Mấy hôm nay Ba ăn cháo , con tính nấu tô canh cá Ba ăn cơm cho mau laị sức

-           Ba ăn cháo cũng được, không thấy thèm khát gì, con mua làm gì cho tốn tiền, con rót cho Ba tách trà

-           Ba có muốn ra ngoài trước hiên ngồi một chút không? Mấy đứa nhỏ cũng sắp về rồi, con đi nấu cơm .

 

   Người đàn bà ẳm đứa bé trùm dăm ba lớp  khăn kín mít trên tay, con bé hai má hồng , môi đỏ như toa son , người hâm hấp nóng, Phấn hỏi người đàn bà:

-           Mợ Ngự, con nhỏ nóng laị sao mà ẳm nó ra đây ?

-           Dạ , từ tối hôm qua đến giờ, tui  cho nó uống thuốc nhưng không hạ nhiệt , tốc xuồng  bơi ra hồi sáng tới giờ

-           Anh đã coi nó chưa ?

-           Dạ rồi, mới uống thêm một lần thuốc nữa đó chị

-           Thôi mợ ẳm nó ra bộ ván sau nhà tránh gió đi, chị đi làm con cá nấu tô canh cho Bác Ba

-           Cá gì vậy chị ?

-           Cá lóc thôi, thịt hiền , bác bệnh cả tuần nay, có ăn uống gì đâu, chị tính khúc đầu nấu canh khúc giữa thì kho mặn cho dễ nuốt .

-           Chị ăn chay mà,  làm sao đập đầu cá ?

-           Ưø, thì cũng phải làm chớ ai làm bây giờ, mượn người bán đập đầu  nó cho chết đi,  bơi nước ngược về tới nhà thì cá ngon thành cá ươn,  thịt bở rạc, nấu canh đâu có ngon lành gì ..

-           Thôi chị ẳm con nhỏ, để tui  đi làm cá dùm chị, tui làm hàng ngày mà

   Vợ Ngự đưa con nhỏ cho Phấn , xách con cá lóc ra sau nhà.Con bé cựa mình rồi thiêm thiếp lại, sờ lên trán hâm hấp, sắp đổ mồ hôi, vậy là sẽ bớt nóng. Phấn nhúng khăn tay, vắt cho khô rồi lau khuôn mặt nhỏ, mở lóp khăn quấn, đôi mi nhướng lên rồi khép lại…

   Cầm con găng võng, xỏ ngang, nuột dây thắt lại, treo một đầu dây võng lên cây cột trong góc nhà, đầu kia vào cây đà ngang, nhún thử cho chắc , một tay vạch thành võng, tay kia bế con bé, dặt nó vào nhẹ nhàng, kéo lại mối khăn lót, con bé ngủ mê man, vì sức thuốc hay vẫn còn chống trả với sức nóng thiêu đốt trong thân thể nhỏ nhoi .Phấn lại nhớ con hiu hắt, thư từ qua lại đôi ba tháng một bức, không đủ chứa hết bao nhiêu nhớ thương.. Thằng cháu Ngoại chưa kịp bế bồng cho quen hơi, đã vượt rùng dương sóng gió. Những lần nghe  tin con  mang thai, trở dạ, đường vượt biển mồ côi, nhớ bầy cháu xa chưa được thấy một lần. Không biết lần nầy con nhỏ có bị hành không, hồi mang thai  nó cứ thèm hết chùm ruột lại cóc ổi, ngược lại với thằng em, nay chè mai xôi …

   Phấn thở dài , mong sao đời sống các con an toàn, không  quá cực khổ hàng ngày. Hai đứa còn lại, chỉ tội thằng Minh, đi học mà không chịu thọc tay xuống bùn, ở cái thời khẩu hiệu “Lao động là vinh quang”,  thằng nhỏ vốn ưa sạch sẽ, quần áo gọn gàng, tay chân không lấm cát bụi thì làm sao có điểm lao động tốt như học trò khác được? Còn đi học trong trường tiểu học thì còn có các Dì bao che, mai mốt ra trường trung học huyện thì không thể tránh được điểm xấu . Sinh ra muộn màn, khi các anh chị đã lớn lên, laị thêm ốm yếu bệnh hoạn, biết đi chập chững thì vướng bệnh căn, mỗi lần đau bụng khóc mòn mõi, mâm cơm dọn trên bàn nguội lạnh, Ôâng vào ra  không nhấc đũa. Bồng bế các nơi, từ bác sĩ cho đến  thầy ta, nghe bà con chuyền miệng vị nầy danh tiếng, bà kia nổi danh mát tay, lại bế bồng đến xin khám bệnh, nhưng chỉ hoài công, không ai tìm ra căn nguyên, chú Sáu nó nhai gừng đắp bụng nóng phỏng cả miệng lưỡi, Bà ôm trên tay  ru suốt đêm ngặt nghẹo . Cô Tư nó lén mang tên tuổi ký bán vào chùa nầy đình nọ, xin cho cháu bình an.

   Chưa kịp lớn thì nước biến  gia vong, ngã ngũ, tan  hàng, đang thầm lặng sống qua ngày thì bị tịch biên gia sản , đang tắm sông buổi trưa thì bị cấm cửa, không cho vào nhà xin chiếc áo che thân , phải chạy sang nhà hàng xóm xin cho manh áo cũ. Phấn nhớ lại cảnh con đang trần thân trong nắng trưa, nài nỉ chú công an xin được vào nhà lấy áo mặc và đôi mắt lạnh lùng  nhìn thằng bé như kẻ thù truyền kiếp.

  Những ngày tháng trốn chui trốn nhũi ở nhà người quen, ít lâu phải dời đi nơi khác vì không muốn người thân bị liên lụy tội chứa chấp tàn dư, che chở cho người dính dáng vào Nguỵ quân, Nguỵ quyền, tư sản, từ bên nhà Dì Thanh chạy ra Sài Gòn, rồi về lại Long Xuyên . Cho đến lúc cạn kiệt thì quay về dựng mái lá sống âm thầm bên cạnh  con rạch nhỏ, nương tựa vào những người bà con chân lấm tay bùn …

 

 

4   Giọt nắng

   Giọt nắng xuyên qua khe gỗ, in xuống những hình kỷ hà loang lỗ trên nền gạch, vuốt giọt mồ hôi trên trán, nhưng không thể ngăn được những giọt lăn dài theo đốt xương sống trên lưng. Nhẩm đếm mấy cây hoa trong phần khay còn lại, đã trồng được hơn  một nửa rồi. Nắng trưa bắt đầu gay gắt, Trân nhìn màu cỏ xanh mượt sau cơn mưa, mùa hè Bắc Mỹ  đi ngược lại tuổi đời, tuổi càng  lên cao mùa càng ngắn lại, đám hoa Thuỷ Tiên vàng sau mùa xuân đã tàn, hàng Uất Kim Hương chỉ còn một ít khoe màu muộn màn, những chồi Iris cũng chực chờ trong nắng sớm . Bên góc nha,ø hàng Peony đã xanh mượt, nhánh nặng trĩu nụ hoa…

   Trân tiếp tục xới đất, lượng khoảng cách, đặt từng thân cây nhỏ nhoi xuống, lấp đất cho đầy và tiếp tục, hàng hoa kèn Petunia, sau đó là hàng lá bạc, tránh xa hàng Tulip, Trân nói thầm với chính mình “cuối mùa nầy phải đào lấy củ lên, sang thu sẽ trồng lại”. Cái hàng rào dây  cuối vườn trông xấu xí  thế kia  mà được việc, ít nhất thì cũng che chở  cho những nụ hoa Tulip  vừa mới ló dạng,  họ hàng nhà Ngọc Thố cứ lăm le nuốt chững vào dạ dày lép xẹp sau mùa đông dài lê thê.

   Mùa đông, khu rừng sau nhà chỉ là những cành cây khẳng khiu. Nổi chờ đợi thắt thẻo, cuối cùng dọn vào căn nhà mới xây khi tuyết còn phủ trắng chân đồi, trăng Thượng Nguyên long lanh thướt tha ngoài cửa sổ, dịu dàng trên nền tuyết lấp lánh như gương soi. Đêm đầu tiên nằm yên trên sàn nhà, căn nhà trống rỗng, cửa chưa màn che, phòng chưa giường chiếu, nhìn ánh trăng bay bay, những vệt sáng di chuyển, nhảy múa dịu dàng, nếm từng giọt tĩnh mịch trên đầu lưỡi, mùi hương thơm bình an. Cái cãm giác nhẹ nhàng, bay bổng, như những ngày tuổi nhỏ nằm trong lòng Ngoại trên chiếc võng đong đưa .

   Tháng giêng, cơn bão tuyết đầu mùa, những tinh thể trắng ngần, từng hạt li ti bám vào nhau như trăm nghìn đoá hoa, bay phơ phất trong trời. Trân nhìn  đóa hoa trắng nuốt, nhớ lại những hoa gòn tơ mỏng bay trong nắng, ngày tuổi nhỏ, trong khu vườn sau, hai chị em chạy tung tăng đuổi theo, nắm lấy tơ hoa vào bàn tay, rồi lại đưa lên môi thổi bay đi, trả lại cho không gian phiêu phất. Nhìn các con như bầy chim vỡ tổ, tung tăng mang máng tuột, giầy tuyết, khăn quàng cột phất phơ, rủ nhau từ trên đồi cao thả máng chạy dài xuống, niềm vui đơn giản, như Mẹ và Dì thuở nhỏ mang mảnh ván chờ nước ròng ra bãi bùn  chạy chùi xuống lòng sông, tiếng cười đùa vang vọng, buổi sáng trời  trong xanh buốt. Những ngày tuyết rơi, liên tiếp, các con vẫn vô ưu, không còn nhìn thấy mặt đất, chỉ một màu mênh mang, được nghỉ học là niềm hân hoan, tiếp tục các cuộc vui,  bày thêm trò chơi mới, ra sân vò tuyết đắp  thành hình tượng, những người tuyết lớn bé đứng trong sân nhà, nhìn  như thằng bù nhìn đang phe phẩy trên ruộng dưa .

   Mùa đông dai dẵng, bất tận, rồi cũng qua đi, những hạt tuyết long lanh giã từ, vậy  đó, đếm từng mùa đã đầy hai bàn tay. Như đôi vợ chồng chim Robin đã rời bỏ tổ ấm êm, mang bầy  con vào khung trời bát ngát. Nụ xanh phơn phớt, lấm tấm trên cành cây khô,  từng ngày, những cơn mưa xuân rào rạt, từng chồi xanh non nhởn nhơ, nụ hoa Forsythia rực rỡ trêân cành, nhìn màu vàng trong nắng, lại nhớ rừng Mai khoe sắc ngày đầu năm. Khu vườn nhỏ, từng viên gạch lót, từng khúc cây cưa cắt, mùa tiếp mùa, bao nhiêu giọt mồ hôi đổ. Hàng Cúc vàng mỗi cuối ha,ï đầu thu, hãy còn đang xanh mượt lá.

    Trân nhìn sang góc cuối vườn, cây đào trồng mùa xuân  đầu tiên khi về nhà, hoa nở cuối tháng tư, màu hồng phấn mong manh, nhánh đã trĩu nặng trái xanh Trong bóng hoa lả lướt nghiêng mình, thấp thoáng chút ánh sáng  mùa xuân, có hình ảnh người đàn bà với mảnh  khăn rằn vắt lên che  mái tóc,  trên tay cầm chiếc nọc cấy… Có hình ảnh bà hiu hắt lúc bóng chiều loang,  bà với nụ cười móm mém của hàm không còn răng, bà của đôi bàn tay khẳng khiu. Hình ảnh như những vết thương lâu rồi không còn đau, những vết thẹo theo tháng năm cũng mờ nhạt.  Người đàn bà bắt đầu cho bốn thế hệ, từ con rạch nhỏ mùa khô, bãi bùn, chỉ còn lại con đường nước chảy nhỏ, không đủ chiếc xuồng bơi ngang. Con rạch hai mùa mưa nắng, tháng nước đổ đục ngầu màu phù sa, đổi sang  mùa nước giựt tháng mười, màu nước phèn một lần nữa thay  sang xanh vàng rờn rợn.

     Thế hệ thứ hai, từ ngôi chợ nhỏ với cửa hàng khiêm nhượng, bà Nội hàng ngày làm các thứ bánh trái, may vá thêu thùa, buôn bán các loại hàng vải và các thứ kim chỉ linh tinh, lúc các con cháu đã trưởng thành, không còn ngồi cửa hàng, lại trở về nếp sinh hoạt quen thuộc,  trồng trọt, nuôi heo, tính toán bỏ ống cho chi dụng trong nhà. Dù không còn ruộng lúa, không còn nuôi những người tá điền, công cấy, nhưng bao giờ vẫn chén gạo, chiếc khăn, manh áo chia cho kẻ khó nghèo.

    Thế hệ thứ ba, cùng lúc với ngôi chợ nhỏ đã trở nên trù phú, người con dâu trong nhà, thay Mẹ chồng quán xuyến, khuôn mặt cửa hàng  cũng thay đổi theo thời gian , những ngọn đèn điện sáng thay cho ngọn đèn dầu lửa mù mờ mọng khói, cuộc sống như diều căng gió, phồn vinh từ chiếc xuồng nhỏ ngược dòng nước , lên chiếc xe ngoại quốc, bước vào mát rượi máy điều hoà không khí. 1975, bỗng chốc đảo lộn, theo cả nước đi thụt lùi, trở về thuở chống xuồng xuyên cánh đồng về khu chợ nhỏ, rọc từng manh lá chuối, xếp từng trái cam, chắc chiu mua cho Cha già con cá đã từ lâu không hề để mắt. Cuộc sống đảo điên, nhơm nhớp hàng ngày, cổng trại học tập bên trong hàng kẽm gai tàn dư, lúc nào cũng như đe doạ. Cho đến lúc cuối chiều, con cái tản mác, lại khăn gói trở về  thành phố, sống trong căn nhà mấy  tầng lầu chỉ có chiều cao, suốt ngày quanh quẩn trong  phòng,  bốn thước vuông vào ra như bóng .

   Trân thở dài, lại nghĩ đến Mẹ, cái dáng dấp thong dong mảnh khảnh ngày nào, bà thường bảo  “ chỉ cần nhìn vào đám đông, nhìn mái tóc và vầng trán cao là có thể thấy con dâu  ngay. ” Mẹ của lần cuối cùng về thăm, nằm trầm kha  hiu hắt, nhẹ như bóng, mong manh như sương, khi đở trên tay em than “ Mẹ già thật rồi ” Nhìn hơn thất thập mùa xuân, nhìn mái tóc xanh ngày nào, những sợi mong manh vương vất… chỉ còn lại  những chân trắng lấm tấm  …

  Thế hệ thứ tư, bầy con gái như những hạt châu mưa …Hạt rơi xuống đất, hạt vào ...

   Trân nhìn chiếc bóng in dài,   chiếc bóng hắt hiu ngã theo chân  người đàn bà đang tắm những giọt nắng long lanh cuối cùng của ngày hè Bắc mỹ …

Vũ Thị Thiên Thư