Dạo phố Bonard chiều Chủ Nhật

“Hàng năm cứ vào cuối Thu, lá ngoài đuờng rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm...” về những buổi chiều đi dạo trên phố Bonard, con đuờng Lê Lợi xôn xao xiêm áo, noi hội tụ của những trai thanh gái lịch đất Sài thành, Hòn Ngọc của Viễn Ðông, một thời vui nhộn, một thời huyên náo.Trong lòng những nguời đa từng đi dạo qua đây một thời trẻ trung vẫn đầy ắp những kỷ niệm ấm áp ngọt ngào.

Ngày xua ấy có lẽ Sài gòn không có noi nào vui choi hấp dẫn hon phố Bonard hay sao mà bọn choai choai từ khắp noi cứ đổ về con đuờng trung tâm này chỉ để ngắm nhau và khoe quần khoe áo, nhất là vào những chiều Thứ Bảy và Chủ Nhật. Khúc đuờng cung chỉ ngắn thôi, bắt đầu từ chợ Bến Thành, huớng về trụ sở Quốc Hội cu nay là Nhà Hát Thành Phố, cứ chọn đi bên lề bên trái là đông vui nhất vì bọn trẻ toàn đi trên quãng đuờng này còn bên kia chỉ những nguời có việc mới vội đi qua vì nắng chiều bên đó gay gắt và không vui mắt bằng bên này.

Trên đoạn đuờng này việc buôn bán có vẻ sầm uất,đủ các mặt hàng nhu quần áo, giầy dép, ví da, túi xách, dây nịt, các loại lịch, tranh ảnh nhung đáng chú ý là nhà sách Khai Trí, hàng kem Bạch Ðằng ở góc Pasteur, hàng nuớc mía Viễn Ðông ở bên kia đuờng và hàng thịt phá lấu cung ở cạnh nuớc mía Viễn Ðông là các cô cậu chiếu cố nhiều nhất.

Bọn trẻ lúc đó làm gì có tiền vào ngồi những noi sang trọng nhu Brodard, La Pagode bên Catinat, trong túi chỉ có mấy đồng bạc nên sau khi đi tới đi lui khát bỏng cả cổ chỉ có thể rủ nhau uống ly nuớc mía $2 hoặc mua vài đồng thịt phá lấu xâu trong cái que tăm vừa đi vừa ăn. Sang hon thì vào kem Bạch Ðằng ngồi ngắm giai nhân tài tử đi qua đi lại cung chỉ mất khoảng $10. Thú vị là dân đi dạo đều ăn mặc đẹp đẽ lịch sự.

Các cô hầu hết đều mặc áo dài muôn màu muôn sắc và muôn kiểu dáng. Sau này tôi còn đọc đuợc là nhiều nữ sinh đa tự vẽ áo dài cho mình đi dạo phố khiến thiên hạ trầm trồ vì vừa lạ vừa đẹp. Hon nữa là họ không đi một mình mà đi hàng đan, mặt mày tuoi vui, ríu rít nhu đan buớm rực rỡ. Từ khi kiểu cổ áo dài Ngô đinh Nhu ra đời thì áo dài cung đột phá sang một giai đoạn mới với rất nhiều kiểu dáng lạ, lúc đầu vạt áo dài gần tới chân, sau đó ngắn dần có lúc chỉ dài hon cái áo bà ba vài chục phân, cỡ ngang đầu gối. Tay áo lúc thon nhỏ, lúc loe ra, lúc ngắn lại, lúc dài che nửa bàn tay. Thân áo thì ngoài nhiều màu sắc ra còn in hình hoa lá hoặc sọc đủ loại.

Cuối cùng là các kiểu áo vẽ có thể do các họa si đuợc đặt hàng hoặc do chính chủ nhân của cái áo tự thiết kế. Cái quần dài của các cô cung có những bứt phá không tiền khoáng hậu. Lúc đầu quần bó ống, quần ống loe rồi nó cứ dần dần rộng thêm ra từ mông xuống ống quần đến nỗi thoạt nhìn không biết cô đó mặc quần hay mặc váy. Ăn mặc nhu vậy thuờng bị các vị phụ mẫu cấm đoán. Thời đó báo chí có kể việc một ông bố bắt gặp cô con gái mặc quần maxi ngoài phố đa lấy kéo xẻ một đuờng dài từ ống quần lên tới gần mông ! Còn lai quần lúc đầu đuợc may lại cẩn thận sau đó nguời ta chỉ ho lửa cho hết tua vải! Cái lai quần ho lửa nhìn mềm mại và có nét duyên dáng riêng.

Bọn con trai cung từng đan ra phố “rửa mắt” nói nói cuời cuời, ngó ngang ngó ngửa. Thời đó chua ai biết đến cái khẩu trang là gì nên nguời thực việc thực là hiển nhiên, không cần phải khám phá nhu bây giờ. Quần tây nam tuy ít kiểu cách nhung lúc lung cao, lúc lung thấp,lúc ống nhỏ, lúc ống loe, lúc ống suông với áo so mi là chính. Có một số nguời mặc áo bỏ ngoài quần vẽ hình chim cò rất vui mắt và trẻ trung, họ thuờng là các si quan trẻ đi tu nghiệp nuớc ngoài về .Thấy hay, một số nguời cung bắt chuớc.

Về sau còn có áo thung Montagut là hàng cao cấp cung đuợc nhiều nguời ái mộ. Dạo phố Bonard thực ra chỉ là đi lên đi xuống trên một đoạn đuờng, không phải để mua sắm gì mà chỉ cốt để ngắm thiên hạ đi lên đi xuống; nhung hết tuần này đến tuần khác, hết tháng này đến tháng khác và thậm chí hết năm này đến năm khác các bạn trẻ cung không chán, mỗi lần đi họ cung vẫn tìm đuợc niềm vui mới và những điều mới lạ, thích thú.

Trong những nhóm đi dạo thuờng có tiếng sầm xì: con nhỏ đó là dân Văn khoa, anh kia là dân Duợc v.v... Phải chăng họ đa ghiền cái không khí, ở đó họ đuợc gặp những khuôn mặt vui tuoi,cái sinh hoạt náo nhiệt và mong tìm gặp đuợc bóng dáng hạnh phúc của đời mình trong số những nguời cùng đi dạo nhu thế.Vì vậy chiều Thứ Bảy và Chủ Nhật phố Bonard lúc nào cung tung bừng náo nhiệt, hầu hết là đám thanh niên nam nữ, giới sinh viên, các quân nhân về phép. Noi đó chính là một vuờn hoa xuân và con nguời là những đóa hoa tuoi thắm. Hôm nay sau mấy chục năm tôi lại có dịp đi dạo trên hè phố Lê Lợi chiều Chủ Nhật, con đuờng xua còn cất giữ nhiều kỷ niệm ngọt ngào không chỉ của riêng tôi mà còn của nhiều nguời nữa. Cung đoạn đuờng cu nay đa thay đổi khá nhiều, nhà cửa nhiều chỗ khang trang hon. Nhà sách Khai Trí nay là FAHASA (co quan phát hành sách của nhà nuớc), không còn đông đảo nguời vào xem nhu xua.

Kem Bạch Ðằng xây lại, lúc tôi đi qua khá thua thớt: có mấy nguời trẻ nuớc ngoài xen với vài cô cậu nguời Việt. Nuớc mía Viễn Ðông và hàng Phá Lấu không còn lại dấu vết gì. Tôi không tìm thấy tà áo dài nào tha thuớt trên đuờng, trừ mấy cô bán hàng bị bắt buộc mặc đồng phục, luợng nguời đi dạo rất lua thua và phần lớn là nguời nuớc ngoài. Những nam thanh nữ tú giống ngày xua giờ chẳng thấy bóng dáng một ai:

Ngày xua đi giữa đám đông là hòa mình vào đám đông, ngày nay tôi lạc lõng giữa những du khách nuớc ngoài nhu đến một vùng xa lạ. Chợt có một bà nguời nuớc ngoài hỏi thăm noi đến một siêu thị, tôi cung ngỡ ngàng chẳng biết nó ở đâu mà chỉ. Các cửa hàng chỉ thấy những nguời ngoại quốc ra vào và có lẽ các chủ nhân cung chỉ mong nhu thế. Khách hàng thuộc nhiều quốc tịch và màu da mà không còn có từng đan cậu trai, cô gái trẻ trung vui tuoi dắt nhau trên phố, nhu ngày xua, từ các truờng đại học Việt Nam trong thành phố mà con số hiện nay rất đông đảo. Không biết giờ này họ đang làm gì hoặc vui choi ở những chỗ nào?

Những nguời muôn năm cu,

Hồn ở đâu bây giờ?

Ði mãi, tôi cung rẽ sang khu thuong xá TAX, bây giờ xây lại rất Tây, sang trọng, nhung khách hàng lua thua ít nguời ngoại quốc và lẻ tẻ vài cặp nguời Việt. Ở đây tôi có cảm giác mình đang shopping ở một noi nào không phải Việt Nam. Có nguời bảo không ai có thể tắm hai lần trên một dòng sông. Dòng thời gian trôi đi đa xấp xỉ trên duới bốn muoi năm, biết bao biến cố đa xảy ra, tinh thần và cả thể xác con nguời đa thay đổi quá nhiều, trai thanh gái lịch ngày xua giờ chỉ còn là những cụ già nhăn nheo, lọm khọm phiêu bạt khắp noi trên trái đất. Những ai muốn tìm lại cảm giác của quá khứ trên con đuờng này chỉ họa may còn thấy trong giấc mo.