Có những ngày, bạn thức dậy trong một căn phòng bừa bộn. Chiếc bàn ngổn ngang giấy tờ, quần áo vắt vểnh trên ghế, bụi phủ một lớp mỏng trên kệ sách. Bạn cảm thấy mệt mỏi, bức bối mà không rõ vì sao. Không phải vì một điều gì to tát, chỉ là có vẻ, mọi thứ trong và ngoài bạn đều đang chất chồng lên nhau. Lúc đó, hãy thử bắt đầu bằng một hành động đơn giản: dọn dẹp.

Dọn dẹp không chỉ thay đổi căn nhà, nó thay đổi cả cấu trúc tâm trí bạn

Nhiều người nghĩ rằng, dọn dẹp chỉ là công việc vật lý: lau, quét, gấp, bỏ. Nhưng theo neuroscience – khoa học thần kinh, mỗi lần bạn dọn dẹp, bộ não của bạn cũng đang tổ chức lại thông tin và trạng thái cảm xúc.

Một nghiên cứu của Princeton University Neuroscience Institute (2011) cho thấy: khi môi trường xung quanh lộn xộn, não bộ sẽ bị quá tải bởi những kích thích thị giác không cần thiết, khiến ta khó tập trung và dễ cảm thấy căng thẳng. Ngược lại, trong một không gian gọn gàng, vùng não xử lý chú ý và cảm xúc sẽ được “giải phóng”, giúp ta bình tĩnh hơn, minh mẫn hơn.

Nói cách khác: khi bạn dọn dẹp căn phòng, cũng là lúc bạn đang dọn dẹp chính những dòng suy nghĩ đang xáo trộn trong đầu mình.

Marie Kondo – tác giả nổi tiếng của The Life-Changing Magic of Tidying Up đã viết: “Hãy giữ lại những thứ khiến bạn rung động.” Vì dọn dẹp không phải là vứt bừa đi, mà là một hành trình phân loại cảm xúc. Bạn đang học cách nhận diện, chọn lọc, và buông bỏ, những điều không còn phù hợp, cả bên ngoài lẫn bên trong. 

Tâm trạng bạn như thế nào, nhà bạn sẽ như thế đó 

Một người đang trong giai đoạn trầm cảm thường sống trong không gian lộn xộn. Nhưng không gian lộn xộn cũng góp phần kéo dài tình trạng trầm cảm đó. Đây là một vòng luẩn quẩn tâm lý đã được ghi nhận bởi nhiều nghiên cứu tâm thần học.

Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), phụ nữ sống trong không gian nhà cửa bừa bộn có mức cortisol (hormone căng thẳng) cao hơn và có xu hướng mệt mỏi về cuối ngày nhiều hơn so với người sống trong môi trường gọn gàng.

Điều đáng nói là: ta có thể bắt đầu phá vỡ vòng luẩn quẩn đó từ bên ngoài. Dọn dẹp không cần nhiều lý do. Đơn giản, chỉ là một bước đi nhỏ để thoát khỏi sự trì trệ. Khi bạn gấp chăn màn, lau bàn ghế, gom đồ giặt bạn đang tạo lại dòng chảy cho năng lượng trong đời sống của chính mình.

Nhiều người từng trải qua mất mát, ly hôn, thất nghiệp… thường thấy mình gục xuống trong một căn phòng ngập đồ. Nhưng cũng chính từ căn phòng đó, họ có thể bắt đầu đứng dậy.

Dọn dẹp, khi ấy, là cách ta nói với chính mình: “Tôi vẫn ở đây. Tôi vẫn quan tâm.” Dù nhỏ bé, dù đơn giản, hành vi ấy là một thông điệp của sự sống, một khẳng định rằng ta vẫn xứng đáng có một không gian tử tế để sống tiếp.

Vì thế, dọn dẹp không phải là việc chỉnh chu bề ngoài. Đó là sự chăm sóc sâu sắc dành cho nội tâm.

Đó là khi bạn lau một ô cửa sổ và bỗng thấy ánh nắng rọi vào đẹp hơn. 

Là khi bạn xếp lại ngăn kéo và chợt nhận ra mình không còn cần giữ những thứ đã cũ.

Là khi bạn dọn lại góc làm việc và thấy lòng mình bớt lộn xộn.

Dọn dẹp, rốt cuộc, là một cách yên lặng để bắt đầu lại. Không cần tuyên bố điều gì to tát. Chỉ cần cầm lên một chiếc khăn, nhặt một tờ giấy rơi, sắp lại một giá sách. Và cuộc sống, từ từ, cũng sẽ sắp xếp lại.

Nếu bạn đang thấy mỏi mệt, đừng cố nghĩ thông suốt tất cả. Chỉ cần đứng dậy và dọn một góc nhỏ. Một góc nhà, rồi một góc lòng sẽ dần được chữa lành.

Nguyên Tác An Hậu

Dọn dẹp nhà cửa có thể giúp chữa lành tâm hồn bạn