GIÀ KHÚ ĐẾ

Ghi chú: Có bạn trách sao thấy cứ viết đề tài trẻ con hoài! Vậy nên, có bài “Già Khú… Đế” này riêng tặng bạn bè tôi, những người đang hoặc sẽ… “khú đế”.. Trên 70 tuổi mới nên đọc…

1. “Già khú” là giai đoạn một, thêm một bước nữa thì gọi là “già khú… đế”.

Chiều hôm đó, như thường lệ, trong khi vợ tôi lo nấu nướng, tôi lo rửa sạch rau xanh. Cái lẩu được bày lên bàn. Mùi mắm xông lên thơm phức, quanh đó mấy dĩa rau cải xanh dờn, bắt mắt. Chúng tôi ngồi vào bàn.

Vừa ăn, vừa trò chuyện vui vẻ, chợt tôi cảm thấy như thiếu thiếu món rau gì ở quê nhà! À, phải rồi, bông điên điển, bông súng. Tôi buộc miệng ao ước bâng quơ:

– Phải chi có thêm bông điên điển với bông súng ăn với lẩu mắm nầy thì vợ chồng mình bay bổng lên mây.

Nàng nhìn tôi chậc lưỡi:

– Chậc! Hồi nãy, em hết sức tìm coi có rau gì khác hơn ba thứ nầy không mà chẳng có gì hết. Anh nói trúng phóc ý em!

Nói xong, vợ tôi gắp các thứ rau, mỗi thứ một ít, nàng gói lại vén khéo rồi kẹp vào đũa, chấm vào chén mắm, tay kia cầm chén cơm hướng nước mắm từ cuộn rau chảy xuống. Nàng đưa tận miệng tôi, nói:

– Chà bông điên điển nầy ngon quá chừng, ăn miếng đi anh!

Tôi há toác hoác miệng mình như chiếc tàu há mồm năm mươi tư, đưa đồng bào “ri cư” từ Bắc vào “Lam”. (Nhờ kỳ “ri cư” đó mà dân miền Nam chúng tôi mới biết ăn rau heo. Rau muống trước năm 1954, trong Nam gọi bằng “rau heo”. Nghĩa là, rau dùng để nấu cho heo ăn, người không ăn). Vợ tôi đưa gắp rau vào, tôi nhai ngấu nghiến, rối xuýt xoa:

– Chà ngon thiệt! Lâu ăn bông điên điển chấm mắm kho, giờ ăn sao mà ngon quá chừng!

Vợ tôi cuộn mớ rau khác, lại kẹp vào đũa, lại đưa vào miệng tôi. Nàng cười:

– May mà hồi nãy em mua được bó bông súng nầy. Anh nhai thấy giòn tan hông? Súng tươi lắm!

Tôi đồng tình:

– Ùm! Súng ngon thiệt! Ơ Mỹ, chỉ có mình vợ anh tài tình mới mua được thứ rau quý hiếm nầy.

Vợ tôi cười toét miệng.

Như hai cầu thủ, vợ chồng tôi cứ luân phiên kẻ đưa qua, người đưa lại, hết anh đến em, hết bông súng đến bông điên điển. Không dè, hai đứa “chơi” tới bến, làm sạch sành sanh lẩu mắm với khoảng ký rau xanh.

Hạnh phúc đúng là “sức bật vạn năng” của tình yêu và cả hai cái bụng Tạ Hầu Đôn.

Sáng Chủ Nhật, tôi xuống bếp, thấy vợ tôi đang lui cui bầm thịt. Trên bàn bày nhiều thứ rau xanh mướt. Tôi ngồi xuống lặt rau cải, vừa làm vừa hỏi:

– Bữa nay nàng tiên định đãi anh món gì đây mà rau cải xôm trò quá vậy?

Nàng nhìn tôi:

– Thì anh đoán đi!

Tôi nói:

– Nếu đoán được thì anh hỏi làm chi nè? Nhưng chắc chắn không phải là lẩu mắm rồi. Tuần trước ăn “bông súng” với “bông điên điển” chấm lẩu mắm đến nay anh còn “hãi hùng kinh”.

Vợ tôi cười:

– Hôm nay mình ăn “bỏ giò xuống đi” của ông Tàu ở Chợ Xóm Chiếu bên Khánh Hội.

Tôi cười, nhớ lại, “Bỏ giò xuống đi” là tiếng rao hàng “Chả giò nóng đây!” của người Tàu năm xưa.

Tôi đem rau rửa sạch sẽ rồi ngồi nhìn vợ tôi bày nước, thịt đã trộn gia vị, bánh tráng,… chuẩn bị cuốn chả giò.

Tôi nói:

– Em để anh cuốn cho!

Vợ tôi cười, nói:

– Cuốn dược hôn đó… Đừng cuốn rối người ta tường là…

Tôi cướp lời nàng:

– Mười hai đứa con anh còn làm hoàn chỉnh, sá gì ba cái thứ lẻ tẻ nầy.

Vợ tôi cười:

– Đó chuyện mấy chục năm trước kìa ông ơi! Bây giờ muốn có một mụn cũng không được.

Tôi đùa:

– Tại em thôi!

– Sao mà tại em?

– Thì em còn gì nữa đâu mà con với cái! Thử cưới cho anh một nàng còn phơn phớt coi anh làm được không thì biết…

Vợ tôi mím môi, giả vờ làm mặt dữ:

– Anh dám không?

– Sao không?

– Chắc không?

– Chắc chớ! Em kiếm cho anh mà! Còn anh thì chỉ biết nghe lời vợ.

– Xí! Đừng hòng. Chuyện đó “còn khuya nha Tám!”

Tôi đổi tông:

– Kể em nghe, ở Trung Quốc có ông 82 tuổi, mới cưới cô gái 28 xuân xanh.

– Trời! Cưới như vậy để làm gì? Chuyện có thật hay là anh bịa để “mở ngõ?”

– Thật chứ em! Ông ta là Nhà khoa học, tên Dương Chấn Ninh, từng đoạt giải Nobel khoa học năm 1957.

– Như vậy em hiểu rồi! Có lẽ cô nào đó mê cái danh vọng hoặc cái gia tài của ông ấy.

– Không đâu em, nàng 28 xuân xanh ấy tên Ông Phàn, nghiên cứu sinh Thạc sĩ, người huyện Sơn Đầu, tỉnh Quảng Đông.

Vợ tôi khẽ thở dài:

– Chậc! Sao đời có nhiều chuyện kỳ quá phải không anh?

– Gì đâu mà kỳ em? Người hơn nhau một tuổi với người hơn nhau 54 tuổi có khác gì nhau? Tình yêu mà!

Vợ tôi lườm tôi một cái, rồi nói:

– Anh lại méo mó nữa rồi! Anh muốn mở ngõ nữa phải không?

– Không dám! không dám! Nhưng lớn nhỏ gì tựu trung thì cũng quy vào kết cục như nhau thôi. Em nghĩ anh nói đúng không?

Vợ tôi lắc đầu:

– Đúng sao được mà mà đúng hả ông cụ! Lấy nhau như vậy, đi ra đường chẳng khác gì hai ông cháu!

– Gì mà ông cháu? Tình yêu đâu có kể tuổi tác em!

Vợ tôi lại lắc đầu:

– Người ta nói tình yêu không phân biệt tuổi tác, là nói về sự rung động của con tim, mà anh lại chuyển “tông” qua tuổi tác của hai thân xác. Thật hết ý luôn!

Tôi cười:

– Nhưng có sao đâu?

– Nhìn vào nó chướng mắt lắm, anh biết hông?

– Để hôm nào anh đi thử với một cô chân dài, trẻ đẹp coi nó chướng thế nào?

– Anh chỉ có tài “đấu võ mồm”, chứ làm thì chẳng dám.

– Vậy anh làm thử một lần cho biết nó ra làm sao!

– Chẳng có sao đâu. Anh làm đi thì sẽ biết.

– Chợt nàng đổi giọng ngạo ngào:

– À! Anh nhớ vụ động đất ở Tứ Xuyên khiến hầm mỏ bị sụp không anh?

Tôi sập bẫy:

– Nhớ! Có gì không em?

– Nhớ! nhưng anh biết trận động đất giết chết bao nhiêu người không?

– Không!

– “Chỉ có” hai trăm năm chục ngàn người chết vì trận thiên tai đó.

Tôi nói gần như hét:

– Hả? Chết tới hai trăm năm chục ngàn người mà em nói “chỉ có?”

– Đúng! Em nói “chỉ có” là để cho anh biết, nếu anh mà anh bày đặt chân dài chân ngắn với con nhỏ nào, thì em sẽ cho anh biết sự tàn phá, chết chóc do trận động đất ở Tứ Xuyên chẳng có nghĩa lý gì với bom nguyên tử do em châm ngòi. Anh sợ chưa?

– Trời! Thiện tai! Thiện tai!

Vợ tôi cười thành tiếng, tiếp:

– Bây giờ anh phụ em cuốn chả giò nghen!

– Đúng dzồi, hôm nay anh phải tận lực làm việc với vợ anh.

Giọng kẻ cả, nàng nói:

– Không phải chỉ có hôm nay mới tận lực mà anh phải tận tực suốt cả cuộc đời nhau.

Tôi đầu hàng, và không ngờ người phụ nữ sanh trước tôi 365 ngày mà có lý luận “dữ dằn” như vậy! Tôi nói:

– Biết rồi bà cụ ơi!

– Anh cuốn nha! Em đi pha nước mắm chấm.

Tôi tằn mằn cuốn đâu chừng chục cuốn, phơi bày trên mâm với đầy đủ hình thù, kiểu dáng, lớn nhỏ khác nhau…

Vợ tôi đang đập tỏi, chợt nhìn sang, nàng bước tới la trời:

– Chèn ơi! Anh cuốn gì kỳ cục vậy? Cái thì lớn quá, cái thì nhỏ xíu, cái thì dài ngoằn còn cái thì cụt ngủn, sao mà coi được?

Tôi chống chế:

– Mình làm để ăn chứ có bán buôn gì đâu mà coi được với không em!

– Nhưng phải làm cho đẹp, cho đều, đặng nhìn nó đẹp, mới ngon miệng chứ anh!

– Em coi, ông Trời mà còn làm cái lớn cái nhỏ nữa huống là anh.

Vợ tôi nói:

– Thôi đừng có nói tầm xàm tầm đế nữa ông ơi! Thôi, anh lên lầu làm việc đi! Để đó cho em.

– Gì mà tầm xàm tầm đế, em thấy hổng phải sao! Ông Trời tài ba như vậy mà cho đời đứa trẻ 4 ký, còn có đứa chỉ hơn một ký, Còn…

Vợ tôi đưa tay ra ngăn lời tôi rồi nói:

– Stop! Biết rồi, nói một hồi là nói bậy bạ không.

Nói xong, nàng kéo tôi đứng dậy, nói:

– Anh làm ơn lên làm việc giùm em đi. Lát nữa xong rồi thần thiếp sẽ thình hoàng thượng xuống ngự thiện.

Tôi vui vẻ đáp lại:

– À! Hay là ái khanh để trẫm giả tỏi ớt sẵn cho khanh pha nước chấm.

Vợ tôi cười, nói:

– À! Ý kiến hay! Mình làm vậy đi anh.

Thế là tôi đổi lane. Trong khi tôi bầm, giã tỏi ớt thì vợ tôi chăm chú mở ra chỉnh lại mười mấy cuốn chả giò do tôi cuốn. Chốc sau, tôi thấy trên mâm, mấy hàng chả giò nàng vừa cuốn xong đều đặn nằm ngay hàng thẳng lối như tân binh đang tập cơ bản thao diễn.

Nhìn vợ mình cặm cụi làm, tôi thấy thương nàng quá chừng! Bèn nghĩ, hay là mình “chơi trội”, pha luôn nước chấm để vợ mình khỏi vất vả. Nghĩ là làm ngay.

Tôi lẩm bẩm nguyên tắc cách pha chế nước chấm trong báo chí, “muốn cho nước mắm pha xong thấy bắt mắt, đúng điệu, nhìn là phát thèm … thì cho ớt, tỏi vào tô rồi vắt chanh (hoặc chế dấm) vào cho ớt tỏi thấm chất chua trước, sau đó, mới cho nước mắm vào thì tỏi ớt mới nổi lên lều bều trên mặt nhìn hấp dẫn còn hơn thấy con gái một con.”

Còn phần nêm nếm và thêm gia vị khác vào, tôi đâu có “dại” mà làm. Ăn ngon thì người ta hà tiện tiếng khen, còn dở thì bị chê “mút mùa Lệ Thủy”. Tôi dành phần đó cho đầu bếp chánh. Nếu “Bà Trời” có lỡ tay thì “Ông Trời” cũng phải ngậm miệng mà thôi! Tôi có “kinh nghiệm sống” đầy mình, nên cũng khôn hết cỡ thợ mộc.

***

Một hôm, từ văn phòng Bác sĩ gọi cho tôi biết, sau kết quả thử nghiệm tổng quát, trong máu tôi có mỡ xấu, nên ăn kiêng và phải tập thể dục. Tôi kể lại cho vợ tôi nghe, Nàng nói:

– Từ nay, vợ chồng mình bớt ăn các món chiên xào. Bây giờ mình đi chợ, em mua cá về kho tộ ăn với rau luộc nha anh!

Tất nhiên tôi tán đồng:

– Cá kho tộ là tuyệt chiêu của em mà…

Nàng cười:

– Anh nói, cũng nhờ Bà Nội sắp nhỏ dạy em mới kho được như vậy, chớ hồi mới về làm dâu, em có biết ất, giáp gì đâu…

Tôi chọc:

– Em có chắc là em hổng biết gì phải hôn?

– Thôi đi ông ơi, đừng có nói quàng, nói xiêng nữa! Già rồi mà cũng chứng nào tật nấy. Chỉ giỏi cái miệng thôi!

Tôi cười:

– Chẳng còn gì thì đánh giặc miệng cho đỡ tủi và đỡ xấu hổ vậy mà em!

– Nhưng anh khiêu khích hoài lỡ đối phương nghênh chiến thì sao nè?

Tôi cười gượng gạo:

– Thì huề chứ sao!

Vợ tôi cười ngất:

– Nói vậy mà cũng nói… Anh thi ê ệt tình…

Chúng tôi ra xe. Chiều hôm ấy, trên bàn ăn, trong tộ đất nung, những con các kèo màu vàng lươn, no tròn, béo ngậy nóng hừng hực, đang bốc khói, bên cạnh đó là những dĩa ngọn đậu luộc xanh rờn, nóng hôi hổi, kế bên là dĩa dưa leo xắt lát tròn mong mỏng.

Tôi nói:

– Nhìn tộ cá kèo em kho, làm anh nhớ Má vô cùng. Hồi đó, mỗi lần Má kho cá kho tộ là Tía* hay nói đùa, “Tôi mê bà vì chiêu cá kho tộ nầy. Bà đừng để thất truyền món ăn “gia truyền” nầy nha! Hãy nhớ dạy lại cho các con dâu rể, để sau nầy đứa nào “đi lạc đường, lạc hướng” nó cũng không thể bỏ vợ con nó”. Anh hổng dè em học dược tuyệt chiêu nầy!

Vợ tôi cười tươi tắn:

– Thì bởi vì em sợ anh “lạc đường” nên em phải chịu khó học bí kiếp của Má để giữ anh tho.o..oi! (thoi, không dấu mũ, cách nói đùa của tiếng thôi).

Tôi khen:

– Cá kho ngon là một việc, nhưng em còn biết chọn món rau thích hợp là chuyện khác. Vợ anh thật tài tình!

Chúng tôi vừa ngồi vào bàn, bỗng có tiếng chuông reo, tôi ra mở cửa. Thằng con Út của tôi cùng “bầu đàn thê tử” của nó ào vào. Vừa mới vào nhà, vợ nó chào tôi xong liền giả vờ hít hít lỗ mũi, cười nói với chồng nó, cố ý cho vợ tôi nghe:

– Anh thấy linh tính của em có sai chút nào không? Em biết thế nào bữa nay Má cũng xuất chiêu cá kèo kho tộ mà. Anh mà chần chờ chút nữa là mình “lỡ độ” rồi!

Nói xong, nó nắm hai bàn tay lại đưa lên trước ngực rồi gật mạnh xuống, biểu hiện sự khoái chí tột cùng, đoạn tiếp:

– Em nói là ngay chóc mà…

Vợ tôi bước ra tươi cười, nàng đón con, dâu cùng đám cháu với nét mặt rạng rỡ. Dang tay ôm hai đứa cháu nội vào lòng, rồi biểu con dâu:

– Trúng chóc, trúng phóc gì cũng được. Để không “lỡ độ” con vô dọn thêm chén đũa. Để nguội mất ngon.

Atlanta, Dec. 11, 2008

Thái Quốc Mưu

_____________

Ghi chú:

* Bổn cũ soạn lại: Trước 30/4/75 Nhà xuất bản Phạm Văn Thìn chuyên in tái bản các truyện thơ cổ tích như: Tấm Cám, Nàng Út, Thạch Sanh & Lý Thông,… Dưới mỗi tựa đề đều có in hàng chữ “Bổn cũ soạn lại”.

* Bạc Hà Thủy: Một loại đông dược, trị bệnh đau bụng rất hay!

* Tía: Cha, Bố, Ba. Hiện ít dùng.

* Ma-rốc: Vương quốc Maroc (cũng được gọi là Ma Rốc); tiếng Ả Rập là Al Mamlakah al Maghribiyah, là quốc gia tại miền Bắc Châu Phi. Quốc gia nầy nằm ở Tây – Bắc Châu Phi. Maroc có biên giới quốc tế với Algérie vế phía Đông, đối diện với Tây Ban Nha qua eo biển Gibraltar khoảng cách 13 Km. Và, biên giới đất liền với hai thành phồ tự trị của Tây Ban Nha là Ceuta và Melilla. Maroc giáp Địa Trung Hải và Đại Tây Dương về phía Bắc, còn phía Nam giáp Mauritania.

Trong 44 năm, từ 1912 đến 1956 Maroc là xứ do Pháp và Tây Ban Nha bảo hộ (coi như thuộc địa). Vì vậy, trong các đội quân viễn chinh của Pháp có nhiều binh sĩ gốc Maroc. Thời Việt Nam thuộc Pháp, mỗi khi đi ruồng bố những người lính Maroc trong đội viễn chinh Pháp thường hãm hiếp phụ nữ. Khi nói đến Maroc là người ta nghĩ đến hành vi dã man nầy. Ngoài ra còn ám chỉ khả năng tình dục của nam giới.

Mất duyên.

Buổi trưa, chị gọi để lại message trong phone cho hay, “Ảnh lại đi lạc trong khi chị đang ở trong nhà tắm”.  Chiều hôm đó, sau khi tan sở, tôi chạy vội đến nhà thì cảnh sát đã tìm được anh trong một khu nhà “di động” gần chỗ chị ở.

“Ảnh” là anh H. của tôi và là người con thứ chín trong gia đình.  Tôi có người chị gái, sau anh, qua đời lúc quá trẻ, cho nên trong nhà coi tôi như là người kế anh.

Đây không phải là lần đầu anh đi lạc.  Năm trước, anh còn ở nhà một mình, khi chị đi làm, anh vẫn thường đi ra ngoài, lòng vòng trong khu vực từ nhà anh ở cho đến nhà tôi.  Nhiều lần anh đã thẩn thờ đi vượt ra khỏi cái khu vực đó và đi lạc. Có những lần phải nhờ đến cảnh sát tiếp tay để tìm anh, như lần nầy. Từ những lần đi lạc đó, bác sĩ cho biết là chắc chắn đã mắc căn bịnh Alzheimer!  Chị quyết định thôi đi làm để chăm sóc anh.

Anh chị đến Hoa kỳ theo diện HO.  Hơn bảy năm trời ở tù cải tạo, với cấp bậc đại úy trong phài đoàn liên hiệp quân sự 4 bên (được thành lập sau hiệp định Paris 1973).  Anh được về đoàn tụ với gia đình trong một thời gian thật ngắn ngủi.  Vì “hoàn cảnh”, anh chia tay với vợ 3 con về sống với anh chị tôi ở Rạch giá. Rồi cũng vì “hoàn cảnh”, anh có thêm người vợ thứ ba, nhỏ hơn anh hơn mười tuổi, có cưới hỏi (nhờ anh thứ Bảy tôi làm đám cưới), sinh sống ở Sài gòn cho đến khi sang Hoa kỳ.   Nhờ có vốn liếng anh ngữ, anh đã xin được một chân phụ giáo (teacher aid) cho một trường middle school và anh đã về hưu được một vài năm, sau hơn 10 năm làm việc ở Hoa kỳ. 

Bà con và bạn bè thân quen với anh ai cũng ngạc nhiên khi biết anh mang căn bịnh Alzheimer quái ác đó. Tất cả những ai quen biết, có lần gặp lại anh, đều cảm thấy có cái gì rất tương phản với một hình ảnh về con người anh mà họ biết.  Anh đẹp trai, lịch lãm, hào hoa, rất đào hoa và hoạt bát. Trái với hình ảnh bây giờ.  Anh già lụ khụ, chậm chạp, bước đi lê lết, ánh mắt nhìn ngu ngơ và nói năng không còn mạch lạc nữa. Thuỡ nhỏ, tôi và mấy đứa bạn tôi đều nhìn anh với cái nhìn dành cho một thần tượng. 

Nhưng chính sự hào hoa và đào hoa của anh đã làm “liên lụy” đến một số người thân trong gia đình, trong đó có tôi…

Gia đình tôi dọn từ Rạch sỏi ra Rạch giá vào năm 1962, sau khi người chị thứ Tư giới thiệu cho Ba mua được căn nhà, cạnh nhà chị, trong một khu dành cho các nhân viên cảnh sát.  Ban đầu khu vực nầy chỉ dành đặc biệt cho nhân viên cảnh sát, nhưng sau nầy họ cho cả thân nhân của các gia đình cảnh sát cũng được cư ngụ ở đây.  Ông anh rể, chồng chị Tư tôi là một cảnh sát viên, nên đã giúp cho việc mua bán cũng dễ dàng.  Thuỡ đó con đường chạy dọc bờ biển, từ cầu đút cho đến tận Bến Trống (An Hòa), còn hoang sơ, cho nên khi mở rộng khu vực nầy người ta phải đào mương hai bên lấy đất để làm nên con đường LQK.  Khi gia đình tôi dọn về đây con đường vẫn còn trải đá, những hòn đá to lỏm chỏm đầy khắp mặt đường.  Gần như bất cứ nhà nào trong khu tôi ở, muốn vào nhà cũng phải đi qua cây cầu ván, bắt qua cái mương.  Dần dà người ta tìm cách lấp đi cái mương đó và những cái mương chung quanh nhà, để có thêm chút đất đai, và nhất là để cho được vệ sinh hơn.

Trừ một số gia đình khá giả họ mua những xe đất để lấp mương, đa số còn lại đã chọn cái cách rẻ tiền hơn là lấp bằng rác, xong phủ đất lên trên.  Mà có rác để lấp đầy những cái mương đó họ phải trả tiền cho các xe rác công cộng.  Mỗi các ngày xe rác cứ tuần tự lấp đầy cái mương, từ nhà nầy sang nhà khác, cho đến khi gần như cả khu vực chỗ tôi ở biến thành một bãi rác.  Mùi xú uế nồng nặt cả một khu vực mãi cho đến mấy tháng sau.  Những căn nhà nằm sát bờ biển, như nhà tôi, nhờ có gió biển thổi vào cho nên “dễ thở” hơn khu nhà năm bên kia đường. Rồi phải đến gần nửa năm sau, khi những lớp đất cuối cùng được phủ bên trên bãi rác, mọi người mới hít thở được cái không khí trong lành hơn.

 Những năm 1955-1960, vì gia đình còn nghèo, nên sau khi học xong tiểu học, anh H không thi vào được trường công, anh phải nghỉ học và ba má cho anh đi học nghề thợ may.  Tôi nhớ thời gian có phong trào thanh niên, thanh nữ và thiếu niên cộng hòa có cuộc diển hành, anh đã may cho tôi bộ đồng phục của thiếu niên cộng hòa.  Đó là tác phẩm đầu tiên của anh.  Nhờ tác phẩm đầu tiên đó mà anh được nhiều người trong “đoàn thanh thiếu niên cộng hòa” đặt may và nhờ khéo léo cho nên anh cũng tương đối thành công trong nghề thợ may.  Sau nầy, khi anh thứ Bảy tôi rời nhà đi lập nghiệp và lưu lạc mãi đến tận Đà lạt, liên lạc lại được gia đình, đã giúp đở và khuyên anh trở lại trường và anh bắt đầu lại những năm trung học.  Thời gian gia đình tôi chưa dọn ra tỉnh, anh H phải ở trọ nhà chị Tư để đi học.  Thuỡ đó anh học ở trường trung học Song Kiên, sau đó thì học ở trường Võ Văn và sau khi đậu xong Trung học đệ nhất cấp, anh Bảy xin ba má đón anh H lên ở với anh và tiếp tục đi học. Thuỡ mà Rạch giá còn hiếm hoi có người lên Sài gòn để đi học, thì ông anh tôi đã được lên tận xứ thơ mộng Đà lạt để đi “du học” (vừa du lịch và vừa đi học).  Đơn giản vì là ông anh thứ bảy của tôi sống ở Đà lạt có thể lo cho anh.

Trở lại trường, con đường học vấn của anh cũng suông sẻ nhờ sự thông minh và chuyên cần.  Anh hoàn tất chương trình đệ nhị cấp, rồi đậu Tú Tài I, Tú Tài II, rồi vào trường Chính Trị Kinh Doanh, viện đại học Đà lạt.  Những năm đó Chính Trị Kinh Doanh là một ngành học mới để đào tạo những người lảnh đạo trong lảnh vực doanh nghiệp, ngân hàng cũng như báo chí và nhân viên ngành ngoại giao, cho nên nghe hấp dẩn lắm.  Có lẽ vì vậy mà sau nầy tôi đã đi theo ngành học nầy?

Những năm anh H học ở Đà lạt, vào những dịp Hè hoặc Tết đến, tôi thường mong anh về thăm nhà.  Những lần như vậy anh thường để lại cho tôi những món “thời trang” cũ của anh. Chẳng hạn như những cái áo chemise ngắn tay, màu nhu, với nếp gấp và cái nút ở tay áo; như cái kính mát có gắn hoa “hippy” bên góc… Tôi mê lắm!  Đúng là “cũ người mới ta”.  Nhưng không phải riêng tôi, đám bạn tôi cũng trầm trồ khi tôi diện lên những thứ đó.  Thời đó ở cái tỉnh nhỏ, tôi cũng “alamode” ra phết.  Anh H có dáng người cao ráo, ăn diện rất đẹp, cho nên tôi cũng có cảm tưởng mình đẹp lây nhờ những thứ thời trang cũ của anh.  Chính cài vẻ đẹp trai, cao ráo, biết ăn mặc và nói năng khéo léo của anh, đã biến anh trở nên một “anh gà trống” sặc sỡ, có sức hấp dẩn mãnh liệt các “chị gà mái” trong khu xóm nhà của tôi.

Cái khu xóm vài chục căn nhà, nằm đối diện nhau, trên con đường LQK, từ khoảng ngã ba đường Chi Lăng đi vào gần tới ngã ba Am Ông Địa.  Những người sống trong cái xóm đó dần dà trở thành thân quen trong tình hàng xóm.  Tôi nhớ bác Năm T ở căn nhà bên phải, cạnh nhà tôi.  Bác có đến mấy người con, trừ hai cô út còn nhỏ, sống với hai bác, còn mấy anh chị lớn làm ăn ở đâu xa.  Nghe kể chị thứ Năm cũng có thời là “bồ bịch” với anh H, trước khi chị lấy chồng.  Cạnh nhà tôi bên trái là gia đình người chị thứ Tư. Rồi xa hơn có gia đình “ông Vệ N” (hình như ông “Vệ”/ ông “Đội” là cách gọi bình dân cho một chức vụ hạ sĩ quan trong ngành cảnh sát lúc bấy giờ) cũng có mấy người con, và cô lớn cũng đã từng “hẹn hò” với anh H. khi còn những năm trung học. Bên kia đường, có gia đình anh chị Năm D, gia đình anh chị Ba P.  Những gia đình nầy đều có con còn nhỏ, cho nên không bị “dính dáng” gì đến anh chuyện của H.

Nhưng nhân vật có gắn liền với câu chuyện nầy là chị L, con của gia đình “ông đội H”. cách nhà tôi khoảng năm căn.  Gia đình gồm 4 người, ba má và hai chị em gái. Chị L nhỏ hơn tôi một tuổi.  Do đó cái thuỡ anh H. còn ở xóm, chị L còn là cô bé con. Nhưng khi anh H rời tỉnh thì chị L cũng đã trở thành một thiếu nữ duyên dáng.  Chuyện tình chị L và anh H có lẽ xảy ra từ những năm anh H học ở Đà lạt và mỗi lần về thăm nhà vào những dịp Hè và Tết.

Anh H theo học đại học Chính Trị Kinh Doanh được hai năm thì bị động viên vào quân đội và anh theo học khóa sĩ quan Thủ Đức.  Một hôm tôi nhận thấy có một cái gì là lạ khi bà chị Tư của tôi kế bên nhà sang thì thầm với má tôi, có vẻ thật nghiêm trọng.  Sau đó má tôi cũng lại thì thầm với ba tôi.  Rồi câu chuyện thì thầm đó cũng đến tai tôi.  Má nói theo lời chị Tư kể, chị L đã nhiều lần sang khóc với chị Tư tôi và cho biết chị đã mang bầu với anh H! 

Đúng là một tin chấn động làm mọi người bang hoàng.  Ba bão,

“Ở với con người ta có bầu là phải cưới!”. 

Má nói,

“Khoan đả ông, để hỏi lại thằng con mình coi.” 

Ba quả quyết,

“Mấy lần, thằng H về, tui thấy tụi nó thập thò sau vườn rồi, thôi khỏi cần phải hỏi gì nữa.  Với lại ba má con L cũng là bạn của vợ chồng con N (chị Tư tôi) và là tình hàng xóm với mình, để mất mặt người ta, coi làm sao được!” 

Sau đó, tôi có trách nhiệm viết một lá thư dài, thay mặt ba má, thông báo cho anh H và “ra lịnh” anh phải thu xếp xin phép về để lo đám cưới.  Môt đoạn “giảng” về đạo đức và trách nhiệm được ba đọc từng chữ cho tôi ghi và bắt tôi đọc lại đến mấy lần, để ông sữa đổi đến khi vừa ý.  

Đám cưới sẽ được thu xếp một cách đơn giản, chỉ gia dình hai bên và gia đình chị Tư.  Gia đình chị L không đòi hỏi gì cả, nhưng Ba bảo cũng phải lễ lộc đâu đó cho đàng hoàng và ba cũng coi lịch xem ngày tốt để làm đám cưới. Nhưng cũng còn phải chờ anh H trả lời mới thông báo cho nhà gái.  Khoảng nửa tháng sau nhận được thư trả lởi cùa anh H.  Anh xin lỗi ba má anh đã làm phiền lụy đến ba má và cho biết anh sẽ xin phép tháng sau, đúng ngày ba chọn, anh sẽ về làm đám cưới.  Ba má thở phào nhẹ nhỏm, chị Tư và gia đình chị Lành cũng thở phào nhẹ nhỏm.

Gần một tháng dài dằng dặc, mà mọi người đợi chờ, cũng đi qua!  Mấy hôm trước ba dặn dò chị Năm lo mua lễ vật cho đám cưới.  Cũng có mướn đồ cưới, cũng đủ ngủ quả và cả khai trầu rượu.  ba dặn với tôi,

“Vì thằng H. không có mời bạn bè gì, cho nên con làm rể phụ cho nó nghe.  Hổng có gì khó đâu, chỉ bưng khai trầu rượu, sang bên đó ba nhắc cho phải làm gì.”

Tưởng đâu mọi việc sẽ êm xuôi và như cái thở phào nhẹ nhóm lúc đầu.  Nhưng đúng đời không như là mơ.  Suốt cả ngày hôm qua, đúng là cái ngày anh H.  hứa sẽ về, để ngày mai làm đám cưới, cả nhà trông đợi đến mõi mòn.  Anh H. vẫn bặt tăm.  Ba má tôi bồn chồn vừa lo, vừa giận.  Má nói,

“Hay ráng thêm một ngày đợi thằng H. về.”

 Nhưng ba cương quyết là vẫn phải làm đám cưới cho đúng ngày lành.  Má nói thêm,

“Nhưng không có thằng rể, thằng P mang khai trầu rượu rước dâu về, như vậy mất duyên con trai người ta.”

Nhưng có lẽ mọi người đều cảm thấy quá mệt mỏi để chờ đợi thêm nữa. Bên nhà gái cũng đồng ý ngày mai làm lể cưới mặc dù không có chàng rể…

Đêm qua một cơn mưa lớn trút xuống, kéo theo sấm sét làm Ba lo và cầu cho ngày mai nắng ráo.  Buổi sáng của những  ngày cuối tháng bảy, trời sắp sang Thu, hơi lành lạnh.  Trời đã ngưng mưa, có lẽ nhớ ba cầu.  Cả nhà đã thức dậy từ sớm, mặc dù đến 9 giờ mới xuất phát đi rước dâu.  Ba đi một vòng nhắc nhở mọi người.  Bên ngoài nắng lên nhè nhẹ, mặt đường vẫn còn ướt, sau cơn mưa đêm qua.  Những đám mây xám còn bao phủ cả bầu trời, như báo hiệu sẽ còn những cơn mưa tiếp theo.

Cả gia đình tôi hơn mười người, xếp thành hàng, theo lịnh của Ba và đoàn rước dâu xuất phát.  Đi đầu là ba má, tôi bưng khai trầu rượu theo sau.  Tiếp theo là anh chị Tư, chị Năm, chị Chín và người em út của tôi bưng những cái mâm quả, có phủ khăn đỏ và một vài đứa cháu cũng xin đi theo…

…

Rồi thủ tục một lễ rước dâu thật đơn giản được diển ra.  Cũng có lạy bàn thờ (một mình chị L), má tôi cũng có đeo nữ trang cho chị.  Tôi cũng có rót rượu cho chị mời ba má hai bên. Nhưng gần như tất cả mọi người đã cố gắng đóng trọn vai tuồng của mình, để tránh đừng có thêm một sai sót nào xảy ra, trong một lễ cưới đã có quá nhiều sai sót.  Tất cả, không ai bảo ai, đều dành cho cô dâu niềm thương cảm thật đặc biệt.  Chị L khóc khi bưng ly rượu mời ba má chị.  Nhưng chắc chắn không phải là những giọt nước mắt của những người con gái bình thường trong buổi vu qui.

Khi lễ rước dâu xong xuôi, tiển gia đình chị L về thì trời lại đổ mưa.  Ba nói, “may quá đám cưới đã xong xuôi.”  Giọng ba có vẻ như vui, nhưng thật tình, tôi biết không phải ba đang có nỗi vui mừng của người cha vừa lo xong cho con mình một việc trọng đại trong cuộc đời, mà ba buồn lắm, vì tội nghiệp chị L.

Chiều hôm đó, ngay khi cơn mưa vẫn còn, anh H. xuất hiện, quần áo ướt sũng.  Cả nhà vui hẳn lên.  Tôi không biết là anh đã giải thích như thế nào với ba má và ba má tôi có lời trách phiền gì anh không, hay nhìn cái cảnh anh ướt như chuột lột mà mọi người mũi lòng thương.  Nhưng có lẽ nguyên nhân sâu xa nhất cho sự vui mừng đó là ai cũng muốn bù đấp cho chị L một chút gì và sự xuất hiện của anh H. lúc nầy là một bù đấp xứng đáng nhất.  Má tôi mừng ra mặt, chạy vội ra nhà sau, báo tin cho chị L. hay.  Tôi thấy chị nở nụ cười, nhưng buồn.

Rồi những ngày hạnh phúc của chị L là mấy ngày phép còn lại của anh H.  Sau đó, mỗi ngày hai buổi sáng chiều, chị sang phụ chị Chín lo cho ba má tôi.  Được khoảng một tuần, ba má nói với chị,

“Thôi, con khỏi qua mỗi ngày nữa.  Ba má có chị Chín lo.  Một vài bửa con qua thăm ba má là được rồi.  Lo dưởng cái thai.”

…

Sau đó tôi cũng đi “du học” ở Đà lạt.  Tôi thường viết thư về thăm nhà và luôn hỏi thăm về chị L cho đến khi tôi biết chị sanh được một cháu gái.  Trong một thư trả lời cho lá thư cuối của tôi hỏi thăm về chị L, thì được tin chị và cháu gái tôi đã dọn sang một tỉnh khác và không có liên lạc gì với gia đình tôi.

…

Bây giờ, mỗi khi nhớ lại lời má tôi nói, (“Nhưng không có thằng rể, thằng P mang khai trầu rượu rước dâu về, như vậy mất duyên con trai người ta.”), tôi nghĩ hay là má tôi nói đúng.  Chính cái chuyện của anh H.  đã làm mất cái duyên “con trai” của tôi?!  Nếu không phải vậy thì tại sao tôi vẫn luôn lận đận trong tình yêu trong những năm trung học và cả những năm đại học.  Để mãi đến khi vào quân đội tôi mới kiếm được vợ?!

Nhã Quân

(cho hương hồn anh tôi)

Chia Hết Gia Tài Cho Con Mình Khi Còn Sống?