Đã lâu lắm rồi thành phố Montréal mới có một đêm văn nghệ thật ý nghĩa, một buổi họp mặt hơn 500 người trong một nhà hàng hơi xa thành phố nhưng dưới một bầu trời bắt đầu vào xuân, thời tiết thật dễ chịu. Quý khách có mặt trong đêm văn nghệ mừng 50 năm sáng tác của nhạc sĩ Lê Dinh là những người thiết tha đến âm nhạc, tham dự để bày tỏ sự biết ơn một người ròng rã đã cống hiến cho đời một số ca khúc bất hủ cho đến 50 năm sau người đời vẫn còn ghi nhớ.





Chúng tôi đến nơi trễ mất 15 phút, và 30 phút sau là chương trình được bắt đầu; như vậy cũng đã trễ, nhưng không trễ quá lâu để có thể trách móc ban tổ chức. Đúng 19:15, MC Phương Liên thay mặt ban tổ chức giới thiệu chương trình đêm nhạc kỷ niệm và lược sơ về cuộc đời sáng tác của nhạc sĩ Lê Dinh. Theo lời cô Phương Liên, nhạc sĩ Lê Dinh sinh trưởng tại Gò Công, viết nhạc từ năm 1956, năm ông 22 tuổi, và bài đầu tiên là bài "Làng anh làng em". Trong nửa thế kỷ qua, ông viết khoảng 200 ca khúc, viết riêng một mình ông, viết chung với nhạc sĩ Minh Kỳ (đã qua đời), viết chung với nhạc sĩ Anh Bằng và viết chung với nhóm Lê Minh Bằng (tức Lê Dinh, Minh Kỳ và Anh Bằng). Trong mỗi giai đoạn sáng tác, người hướng dẫn chương trình có đưa ra những ca khúc tiêu biểu của từng thời điểm viết nhạc của ông, giai đoạn đầu tiên từ năm 1956 đến năm 1966 là giai đoạn ông viết một mình như: Tấm ảnh ngày xưa, Cánh thiệp hồng, Ngang trái, Ga chiều, Thương đời hoa, Tình yêu trả lại trăng sao v.v... Thời gian ông sáng tác chung với với Minh Kỳ từ 1957-1965, ông và Minh Kỳ đã góp vào vườn tân nhạc những bài Đường chiều sơn cước, Tiếng hát Mường Luông, Đường về khuya, Hạnh phúc đầu Xuân, Cánh thiệp đầu Xuân, Một chuyến xe hoa, Mưa trên phố Huế v.v... Sau đó, nhóm Lê Minh Bằng được thành lập và nhóm này cho chúng ta nhiều ca khúc giá trị trong đó có sáng tác đầu tiên của nhóm mà ai ai cũng biết, đó là bài Đêm nguyện cầu. Nhạc sĩ Lê Dinh vượt biên cùng với gia đình năm 1978 và sau khi ra hải ngoại, ông viết thêm những ca khúc Thương về Gò Công, Dòng kỷ niệm, Chữ tình, Huế buồn v.v...





Sau lời chào mừng quan khách và nêu lên lý do tại sao có buổi kỷ niệm 50 năm viết nhạc hôm nay, Lê Dinh cho biết là ông muốn có cơ hội để cảm tạ thính giả và bằng hữu, những người đã yêu chuộng những tác phẩm của Lê Dinh trong vòng 50 năm qua, «thuộc từng lời ca, nhớ từng câu nhạc» của ông. Ông nói: «Chọn thời điểm 50 năm của cuộïc đời sáng tác để tổ chức buổi kỷ niệm này, chúng tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn của chúng tôi đối với quý vị, những người đã theo dõi bước đường sáng tác của chúng tôi. Nếu không có cơ hội hôm nay, để rồi nay mai đây, muốn tổ chức một đêm nhạc tạ ơn như thế này, chúng tôi e rằng sẽ không có dịp vì sẽ không còn kịp nữa». Ông cũng không quên gửi lời cám ơn tất cả những ca nhạc sĩ có mặt trong đêm văn nghệ hiếm hoi này, những người đã góp tiếng hát, tiếng đàn và giọng nói để thực hiện chương trình 50 năm cuộc đời sáng tác của nhạc sĩ Lê Dinh.





Điểm đặc biệt trong đêm văn nghệ này là sự có mặt của nữ ca sĩ Như Quỳnh, cùng với nữ ca sĩ Lily Doiron. một cô đầm hát tiếng Việt như người Việt và những đứa con của ông như Lê Duy, Xuân Thảo, Mai Lan, Đan Thi. (Trong chương trình chúng tôi thấy có sự hợp tác của Huyền Châu, nhưng không thấy cô xuất hiện và về sau chúng tôi mới được biết là Huyền Châu không có mặt vì bận đi xa, theo lời cáo lỗi của MC Phương Liên). Sau ca khúc mở đầu chương trình, "Bài thương ca 50 năm", một sáng tác mà Lê Dinh viết riêng cho đêm văn nghệ này, do Lê Duy, Xuân Thảo, Mai Lan và Đan Thi trình bày, Như Quỳnh, cô ca sĩ mà mọi người hiện diện đều mong đợi, xuất hiện trong tà áo trắng nữ sinh, nói vài lời chúc mừng nhạc sĩ Lê Dinh qua chặng đường dài 50 năm sáng tác của ông và tiếp theo đó, cô trình bày ca khúc thành công nhất của cô thời gian sau này, bài "Huế buồn". Theo lời Như Quỳnh gửi gấm cùng quý quan khách, bài "Huế buồn" là bài hát mà những người ái mộ yêu cầu cô hát nhiều nhất mỗi khi cô đi lưu diễn ở các tiểu bang khác của Mỹ hay ngoài nước Mỹ như Úc, Canada hoặc Âu châu. Như Quỳnh diễn tả cực kỳ trau chuốt và điêu luyện bài "Huế buồn" khiến quan khách cũng cảm động theo từng lời hát của cô. Sau đó cô trình bày "Nỗi buồn Châu Pha", với những động tác dễ thương của một sơn nữ, người yêu của lính chiến và cô rời sân khấu đi xuống phía dưới, để được gần khán giả hơn, để cho lời hát sát với khán giả hơn, uyển chuyển theo tiếng nhạc bập bùng của núi rừng và những tràng pháo tay dường như không dứt biểu lộ sự chiêm ngưỡng của khán giả quan khách đối với một nữ ca sĩ mà họ cảm mộ. Sau đó, Như Quỳnh gửi đến quan khách bài "Cánh thiệp đầu Xuân" của Minh Kỳ và Lê Dinh, một bài hát mà cô cho biết là cô đã biết hát từ lúc còn nhỏ tuổi.







Chúng tôi rất đổi ngạc nhiên khi cô đầm Lily Doiron xuất hiện với giọng phát âm tiếng Việt rất vững vàng, trôi chảy và văn hoa trong lời chúc mừng nhạc sĩ Lê Dinh (cô còn làm 2 câu thơ lục bát tặng nhạc sĩ nữa), khác xa với thời gian trước khi cô chỉ nói được vài cââu tiếng Việt như: «Cám ơn anh» hoặc «Anh có mạnh khỏe không». Không nhìn Lily mà nhắm mắt lại để chỉ nghe Lily nói, chúng ta không thể nào phân biệt được sự khác biệt trong cách phát âm và tin chắc rằng giọng nói đó không phải là của một cô đầm chính hiệu. Lily giới thiệu ca khúc "Thương về Gò Công" mà lại hát bài "Người tình Cửu Long" tỉnh bơ, khiến ban nhạc The Memories của Duy Ngọc - với Duy Ngọc, Hữu Thọ, Trung Khiết và Đình Dũng - nếu không nhanh trí và nhanh tay sẽ làm cho sân khấu khựng lại ngay nhưng ban nhạc vẫn tiếp tục nhẹ nhàng chuyển qua bài "Người tình Cửu Long" một cách vén khéo (nếu không chú ý sẽ không biết) và Lily say sưa hát bài này, một cách vẹn toàn từ đầu đến cuối.





Sau đó, cô tiếp tục gửi đến quan khách bài "Biển dâu", một sáng tác tình cảm mà cô trình bày với tất cả tâm hồn, mặc dù bài này - theo chỗ dò hỏi của chúng tôi - vì lý do đặc biệt, ban tổ chức mới vừa trao cô trước đó vài ngày. Sau Lily là đôi song ca Lê Duy - Xuân Thảo với ca khúc "Phận tơ tằm" của Lê Minh Bằng được quan khách tán thưởng bằng nhiều tràng pháo tay kéo dài.

Trở lại sân khấu lần thứ hai, Như Quỳnh đẹp lộng lẫy trong chiếc áo dài màu đen và đỏ, cô diễn tả những ca khúc Tình yêu trả lại trăng sao, Tấm ảnh ngày xưa và Ga chiều cũng bằng tất cả tâm hồn của cô, nói lên nỗi niềm khắc khoải của những cuộc tình không trọn vẹn, khiến khán giả quan khách cũng ray rứt theo từng lời ca của cô. Có dịp được nghe Như Quỳnh hát cách nay vài năm nhưng, lần này chúng tôi nhận thấy Như Quỳnh chững chạc rất nhiều trong lời ăn tiếng nói trước khi diễn tả bài hát. Cô nói chuyện với khán giả - trước khi bắt đầu bài hát - như một MC chính chắn, hoạt bát, duyên dáng và lôi cuốn không ai ngờ. Cô kể về dự định tương lai, về người yêu hiện tại, về một cuộc tình đã vuột khỏi tầm tay, khi MC Phương Liên muốn nhân cơ hội phỏng vấn cô và được cô hé mở đôi chút về đời tư của cô. Như Quỳnh trả lời một cách chân thành, khéo léo và dễ thương khiến mọi người, vốn đã sẵn có cảm tình đối với người nữ ca sĩ khả ái này, lại còn dành thêm cho cô thật nhiều mến mộ nữa, bởi sự bày tỏ tâm tình một cách bộc trực khi cô thố lộ chút khía cạnh tình cảm về đời tư của cô. (NQ xác nhận cô đã có người yêu và mong rằng lần này, cô sẽ không thất vọng như lần trước).





Lê Duy trở lại sân khấu với bài "Linh hồn tượng đá" của Mai Bích Dung, một biệt danh của nhóm Lê Minh Bằng, bài hát đã được Lê Duy diễn tả thật tình cảm thấm thía, sâu đậm và lột hết tinh thần bài hát.

Sau Lê Duy, Lily Doiron cũng trở lại sân khấu lần thứ hai với bài "Thương về Gò Công" (đúng) sau khi đã xin lỗi về sự hát lầm bài (Người tình Cửu Long) ở lần xuất hiện trước và sau đó cô cùng phu quân của cô (mà cô gọi là ông xả) trình bày song ca một sáng tác mới của Lê Dinh (không biết tên gì vì cô quên, không giới thiệu tên bài hát) được viết với thể điệu Chachacha. Qua hai ca khúc trình bày ở lần sau này, chúng tôi thấy Lily thật là một ca sĩ đầy năng khiếu. Bài "Thương về Gò Công", với âm hưởng cổ nhạc miền Nam, Lily trình bày rất chải chuốt, âm điệu và quảng cách của sáng tác này khác hẳn với ca khúc mới, nhưng cả hai bài, Lily đều trình bày một cách trọn vẹn, bay bướm và thần tình. Hoan hô Lily!







Chấm dứt phần 1 của chương trình là phần tặng hoa, tất cả ca nhạc sĩ cùng với Như Quỳnh đều lên sân khấu nhận hoa, nhạc sĩ Lê Dinh trao hoa cho Như Quỳnh và các ca nhạc sĩ được ban tổ chức trao hoa và đồng thời tất cả hát lên bài hát "Cám ơn" để bày tỏ lòng tri ân đối với quan khách, những người đã ủng hộ, khuyến khích anh chị em ca nhạc sĩ trên bước đường phục vụ đồng hương. Nhắc lại, trong khi chờ đợi nhà hàng tiếp tục dọn lên những món ăn ở đợt 2, hai MC Phương Liên và Lê Duy nhân cơ hội này có mời quan khách đến bàn bày bán tập nhạc và CD, DVD để mua những tác phẩm văn nghệ của Lê Dinh và Như Quỳnh về thưởng thức và giữ làm kỷ niệm vì tất cả đều có chữ ký lưu niệm. Lúc này là lúc quan khách vây kín quanh Như Quỳnh, tại bàn bán băng nhạc, để vừa mua CD, DVD vừa chụp hình chung với Như Quỳnh. Thế mới biết, cảm tình mà giới ngưỡng mộ dành cho Như Quỳnh lên đến cao độ như thế nào.

Sau phần trình bày những sáng tác của Lê Dinh để kỷ niệm 50 năm viết nhạc của ông là phần dạ vũ. Nhìn đồng hồ, chúng tôi thấy đúng 11 giờ. Những bước chân của quan khách tha hồ nhảy nhót, tung hoành trên một sàn nhảy rộng lớn, theo nhịp điệu của những bài hát được trình bày bởi những ca sĩ quen thuộc của thành phố: Phạm Ân, Hồng Hà, Liêu Say Hồng, Lưu An Huê, Thanh Hương, Mỹ Hương, Viết Huy, Quỳnh Liên, Tường Loan, Hoàng Mai, Thanh Nhàn, Tiểu Thu, Xuân Thảo, Lê Duy... qua lời giới thiệu của Lê Duy, Mai Lan và Thu Linh. Cũng rất là đặc biệt, khi Như Quỳnh, mặc dù chỉ còn vài tiếng đồng hồ nữa là phải lên phi trường trở về Mỹ, nhưng còn ở nán lại 10 phút để trình bày cống hiến khách một điệu Montréal liên tục hai liên khúc vui nhộn, nóng bỏng trong phần dạ vũ. Lúc này là lúc sàn nhảy thật sôi động. Những người ái mộ Như Quỳnh tràn lên sân khấu, chụp ảnh chung với cô ngay trong lúc cô đang hát, làm mất trật tự đôi chút, khiến nhân viên an ninh phải nhắc chừng những vị khách quá hăng hái này... Tất cả đã say sưa đưa tiếng hát của mình quyến luyến theo nhịp chân của quan khách, quây quần thoải mái trên sàn nhảy, quên hết mọi ưu phiền của cuộc sống.



Đã 1 giờ sáng ngày Chủ nhật (16-04-06), MC tuyên bố chấm dứt cuộc vui nhưng trên sàn nhảy còn đông đầy quan khách chưa nỡ rời chân, như còn quyến luyến dư âm của một đêm nhạc hiếm có, như còn nghe đâu đây giọng nói ngọt ngào của Như Quỳnh, như còn thấy đâu đây hình dáng khả ái của Như Quỳnh, như còn in sâu trong tâm tưởng một Lily Doiron tài ba, dễ mến... Tôi ra về dưới một bầu trời đêm trăng sáng tỏ của giữa tháng Ba Âm lịch, lòng miên man nghĩ tới những anh chị em nghệ sĩ, những người có thực tài, nhưng không mảy may tự cao tự đại, lòng vô vàn cảm phục. Họ là những người đem trí óc và tài năng ra tô điểm cho cuộc đời, họ là những người đem giọng hát ru hồn người nghe, họ là những người mang cung nhạc gieo rắc yêu thương đó đây, tiếng hát quyện với tiếng đàn sưởi ấm nhân thế, làm tươi mát cuộc sống vốn dĩ đã quá nhiều khổ lụy này. (3 giờ 30 phút sáng ngày 16-04-2006)


Chú thích hình:

Hình 1: Nhạc sĩ Lê Dinh ngỏ lời cùng quan khách. (Photo Thành Quang Lân).

Hình 2: MC Phương Liên. (Photo Thành Quang Lân)

Hình 3: Từ trái sang phải: Đan Thi, Mai Lan, Xuân Thảo và Lê Duy, hợp ca nhạc phẩm "Bài Thương Ca 50 Năm". (Photo Thành Quang Lân)

Hình 7: Xuân Thảo và Lê Duy trong nhạc phẩm "Phận tơ tằm". (Photo Thành Quang Lân)