Theo dõi đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu thế giới người Việt, diễn ra tại Vinpearl (Nha Trang), khi người dẫn chương trình xướng tên hoa hậu Ngô Phương Lan, những đồng hương xứ Nghệ ở khắp mọi miền trào dâng niềm tự hào. Vậy là hoa hậu đầu tiên của cuộc thi sắc đẹp Việt trên toàn thế giới, đã thuộc về một cô gái có quê xứ Nghệ.

Ngô Phương Lan là ái nữ của Đại sứ Ngô Quang Xuân (Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội, Trưởng phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế tại Geneva-Thụy Sĩ).

Lần giở gia phả họ Ngô ở huyện Diễn Châu, mới hay Hoa hậu là dòng dõi của danh thần đời Lê Ngô Trí Hoà (1565 - 1626). Năm 28 tuổi, Ngô Trí Hoà đỗ Nhị giáp tiến sỹ (Hoàng Giáp). Ông học thuật uyên bác, có tài trị nước an dân. Ông nổi tiếng với bài "Khải" nêu 6 vấn đề cần thiết để sửa sang chính trị gửi cho Chúa Trịnh Tùng. Khi ông mất được tặng tước Xuân Quận Công. Đền thờ ông ở xã Diễn Kỷ, được xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia.

Từ thủa ấu thơ, Ngô Phương Lan đã luôn phải sống xa quê hương để theo ba "đi sứ nước người". Mùa hè năm 1993, ngay sau khi học lớp một ở Trường phổ thông cơ sở Cuba (Hà Nội), bỡ ngỡ đặt chân đến New York ồn ào, đồ sộ, Lan đã theo học lần lượt các lớp tiểu học với thành tích xuất sắc, được Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Bill Clinton đích thân ký tặng bằng khen. Đại sứ Ngô Quang Xuân kể: "Mùa hè năm 1993, tôi cùng gia đình đến New York, bây giờ nghĩ lại cũng không hiểu nổi vì sao có thể ở lại cái xứ bên kia bán cầu đến gần bảy năm trời như vậy. Có lẽ nguyên nhân chính là do công việc bộn bề cuốn hút, việc học hành của hai cô công chúa làm ấm lòng chúng tôi, chứ thực ra ở vào thời điểm đó, sự an toàn trong cuộc sống hàng ngày của các gia đình ngoại giao ta trên đất Mỹ cũng còn nhiều nhạy cảm. Thi thoảng các đại sứ vẫn nhận được những cú điện thoại dọa đặt bom vào xe, dọa bắt cóc con.... Chúng tôi luôn phải cảnh giác, đề ra nhiều phương án an ninh, rồi vận động đấu tranh".

Tâm sự với chúng tôi, Ngô Phương Lan nói: "Từ nhỏ đã thường xuyên phải thay đổi môi trường sống, Lan công nhận đó là một điều rất khó khăn, nhưng đó cũng là những cơ hội để trau dồi kiến thức xã hội và vượt qua những khó khăn để tự khẳng định mình. Lan rất hào hứng tham gia Cuộc thi hoa hậu thế giới người Việt vì nó có ý nghĩa rất sâu sắc, tạo cho Lan cơ hội giao lưu với các bạn gốc Việt trên toàn thế giới, nhất là khi nước ta đang trải qua giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, gia nhập WTO. Ngoài ra, với Lan đó còn là một cơ hội tốt để trau dồi kiến thức văn hóa, xã hội và con người Việt Nam. Hiện tại, Lan đang là sinh viên năm thứ ba ngành Quan hệ quốc tế Trường ĐH Geneva (Thụy Sĩ), mong muốn trước hết của Lan là phải hoàn thành thật tốt chương trình học tập để sau này tốt nghiệp trở về quê hương đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Trước mắt, Lan sẽ tham gia hoạt động từ thiện, tới vùng lũ lụt thăm hỏi giúp đỡ bà con, những nạn nhân chất độc màu da cam, trẻ em mồ côi, trẻ em đường phố...".

Tình cờ, "người ấy" của hoa hậu Ngô Phương Lan cũng có quê ở xứ Nghệ. Lan bật mí với báo chí: "Chúng tôi học chung Trường Quốc tế tại Hà Nội, quê anh ở Nghệ An, hơn tôi 1 tuổi và hiện đang học tại Thụy Sỹ. Người ấy và tôi có một tình cảm thật đẹp và chân thành. Anh ấy thường xuyên động viên tôi trong việc học hành, luôn ủng hộ và tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành tốt công việc của mình, nhất là những hoạt động từ thiện ở trong và ngoài nước. Tuy nhiên, tôi vẫn ưu tiên cho nghiệp đèn sách của mình, đặt việc học tập lên trên hết. Chúng tôi chưa nghĩ đến những chuyện xa xôi vì trước mắt còn nhiều việc phải làm, nhiều điều phải học".

"Không chỉ truyền cho Lan tình yêu tiếng Việt, yêu quê hương, mà tôi vẫn thường bảo Lan phải cố gắng học hành. Quê tôi từ xưa đến nay vẫn là một vùng đất học nổi tiếng của xứ Nghệ. Người Việt mình đi ra nước ngoài nên biết thu nạp kiến thức của thiên hạ để về xây dựng quê hương"-Đại sứ Ngô Quang Xuân nói. Sau khi đăng quang hoa hậu, trong chuyến về thăm quê, Ngô Phương Lan cho biết mỗi lần về quê hoa hậu thích nhất hai thứ: cá mát miền Tây Nghệ An - Hà Tĩnh và tương Nam Đàn. Lan nói: "Rau khoai lang chấm với tương Nam Đàn, ăn kèm với nhút Thanh Chương thì miễn chê".

Những ngày này, trong lúc mọi người ở Việt Nam đang đón năm mới Mậu Tý, hoa hậu Ngô Phương Lan và gia đình lại có thêm một cái Tết xa quê. Theo Đại sứ Ngô Quang Xuân, những Tết gần đây ở Thụy Sĩ, bà con Việt Kiều đến với Phái đoàn Việt Nam tại Thuỵ Sĩ ngày càng đông. "Chỉ ngồi với bà con uống chén nước và kể chuyện quê hương, chúng tôi cũng có cảm nhận thật sâu sắc những tấm lòng hướng về cội nguồn của bà con"-Đại sứ Ngô Quang Xuân nói.

Ngô Phương Lan sinh năm 1987, cao 1m70, cân nặng 52kg. Chỉ số các vòng: 85 - 61 - 92. Ngô Phương Lan đã tỏa sáng một cách thuyết phục trong đêm chung kết diễn ra tại Vinpearl Land (Nha Trang) vào tối 2/9/2007 với sự tranh tài, đua sắc của 37 người đẹp. Đặc biệt qua phần trả lời ứng xử với 5 thí sinh, câu trả lời của Phương Lan đã thuyết phục đông đảo công chúng, chứng minh được về một Hoa hậu có tri thức. Theo dõi phút đăng quang của Ngô Phương Lan cảm nhận được ở cô nét đẹp và phong thái thanh tao Á Đông. Hơn thế, phần ứng xử Phương Lan thể hiện trong đêm chung kết khiến khán giả dễ đặt niềm tin ở một trái tim nhân hậu. Hoa hậu đã nói trước hàng triệu người: "Cái thiện, đó chính là cái đẹp. Chân, Thiện, Mỹ là phẩm chất cao cả nhất của người con gái, cũng là đỉnh cao khát vọng mà con người vươn tới. Khi cái đẹp có thể gắn liền với sự hảo tâm, trái tim nhân hậu, sự chân thành thì cái đẹp đó được tôn vinh rất nhiều. Nên những việc làm từ thiện sẽ càng tôn vinh vẻ đẹp của một người Hoa hậu".