KHI ĐI MÁY BAY

Kỳ này, mời quí độc giả đọc bài viết của Bác sĩ Vũ Quí Đài, về một số vấn đề chúng ta nên biết khi đi máy bay.

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Đi chơi xa bằng máy bay thì lợi thì giờ, lại thoải mái và tương đối an toàn. Nhưng cũng có một số vấn đề liên quan đến áp suất trong máy bay, chóng mặt khi máy bay không êm, thay đổi giờ giấc đột ngột khi bay đường xa, cũng có khi sợ hãi vì tâm lý.

Chóng mặt

Cũng như người đi tàu bè bị say sóng, khi máy bay không được êm ả, có người bị chóng mặt, buồn nôn, cho nên trên máy bay lúc nào cũng có sẵn túi nôn ở trước ghế, tuy rằng ngày nay rất ít người cần đến vì máy bay êm hơn thời xưa nhiều.

Nếu biết mình hay bị say, thì nên dùng thuốc độ một giờ trước khi bay. Thuốc thông dụng nhất là Dramamine. Cũng vị thuốc đó, nhưng dưới nhãn hiệu khác, thì có Calm X, Marmine. Nếu không muốn uống, thì có cao dán như Transderm Scop. Những thuốc này bày bán tự do, nhưng cũng nên xin toa nơi bác sĩ, vì có thể có hiệu quả phụ có hại, nhất là người già. Con nít thì không được dùng. Thường thì thuốc làm cho người lừ đừ, một đôi khi bị nhức đầu, hoa mắt. Uống thuốc thì không được lái xe. Người có bệnh cao áp suất mắt (glaucoma), bệnh tiền liệt tuyến (prostate), hay là táo bón kinh niên thì phải có bác sĩ định liệu xem có dùng được hay không.

Không khí trong máy bay loãng hơn ở nhà mình

Ai cũng biết là trái đất có một lớp không khí bao phủ, khoảng độ 100 cây số. Không khí từ mặt đất, càng lên cao thì càng loãng dần đi cho tới hết.

Đi chơi vùng núi cao như Lake Tahoe, Yosemite (khoảng bảy, tám ngàn feet) thì người yếu tim, yếu phổi, hay là đi bộ nhiều đã cảm thấy khó thở vì thiếu không khí. Máy bay phản lực bay đường vừa phải cũng là ở cao độ trên 30 ngàn feet. Tới độ đó thì không đủ không khí cho ta thở. Cho nên trong máy bay phải bơm thêm không khí vào. Tuy vậy, không khí trong máy bay dù đã được bơm thêm vào (gọi là cabin pressure) vẫn loãng hơn là không khí mình vẫn sinh hoạt ở nhà. Tính ra thì không khí trong máy bay tương đương với nơi có độ cao từ 5 ngàn tới 8 ngàn feet.

Bệnh nào sợ bị đau thêm?

Cơ thể người ta, có những chỗ không khí mắc kẹt bên trong. Thí dụ như trong ruột, trong phổi, phần trong của tai, mấy cái hốc xương nhỏ ở hai bên mũi, ở trán, v.v.. Khi mà không khí bên ngoài loãng đi, nghĩa là áp suất giảm, thì những cái “túi” không khí đó nở to thêm ra độ một phần tư nữa. Thành ra người bị viêm xoang kinh niên, bị đau bụng đầy hơi chẳng hạn, sẽ bị đau thêm. Vì thiếu dưỡng khí, cho nên người có bệnh phổi, bệnh tim, người thiếu máu nặng, phải có ý kiến của bác sĩ xem có cần mang theo bình oxygen không. Nếu cần thì phải báo cho hãng máy bay sớm, có khi họ cung cấp bình oxygen luôn. Người vừa mổ tim, ngoài một tháng thì thường đi máy bay được.

Có câu nói trong sách vở là: Nếu bạn đủ sức leo một từng lầu, hay là đi được một trăm thước, thì đi máy bay không sao.

Người thường thì sao?

Thấy hơi nằng nặng trong tai thì là thường. Nhưng tai đau buốt là màng tai bị chấn động, vì áp suất không khí bên ngoài và bên trong tai chênh lệch quá nhiều. Rách màng tai cũng có nhưng rất hiếm (chẳng hạn khi máy bay giảm độ cao đột ngột).

Có một cái ống nhỏ thông từ bên trong tai ra chỗ phía sau lỗ mũi, gọi là ống Eustache. Nếu cái ống này thông suốt, thì khi áp suất không khí bên ngoài thay đổi, nó sẽ điều hòa với áp suất không khí bên trong tai. Nhưng có khi cái ống ấy nghẹt, vì bị dị ứng, hoặc là bị cảm, nhiễm trùng làm cho nó sưng lên, lúc đó thì áp suất chênh lệch hai bên màng tai làm cho màng tai bị phồng mạnh, sinh đau. Người bị cảm, bị dị ứng, thì nên xin thuốc nghẹt mũi như Sudafed cho đỡ nghẹt. Lúc máy bay bắt đầu hạ thấp để sửa soạn đáp, thì nên há miệng ngáp ngáp mấy cái, hay là nuốt nước miếng để cho cái ống Eustache nói trên được thông. Trẻ con thì cho nhai chewing gum, hay là mút kẹo. Con nít nhỏ nữa, thì cho bú mẹ, bú bình, hoặc là ngậm cái núm, vì cử động nún nún nơi miệng em bé làm cho ống Eustache được thông.

Vấn đề thay đổi giờ giấc

Các phần trong cơ thể con người ta, không nhất thiết hoạt động đều đều một nhịp độ suốt đêm ngày như một cái máy. Có những chất như cholesterol, được chế ra nhiều hơn về ban đêm. Trái lại, cũng có chất, như cortisone, lại tiết ra nhiều lúc ban ngày. Làm như trong người mình có một cái đồng hồ, nhận biết giờ giấc. Cũng như tự nhiên nhớ giấc thấy buồn ngủ.

Từ ngày có máy bay phản lực (jet), người ta có thể bay qua nhiều múi giờ trong một thời gian ngắn, cơ thể thích nghi không kịp, sinh ra vấn đề vì thay đổi giờ giấc, gọi là “jet lag”. Dễ thấy nhất, là như bay về Việt Nam, ban đêm thì thức chong chong, mà ban ngày người ta hoạt động thì mình buồn ngủ. Phải mấy ngày, cơ thể mới quen dần. Không những chuyện ngủ nghê, mà vụ thay đổi giờ giấc còn làm cho cơ thể mệt mỏi và tâm thần cũng ảnh hưởng.

Thực tế, là có một số thuốc uống ngày một, hai ba lần. Khi đó phải tính sao cho hợp lý lúc chuyển giờ. Những thuốc thật quan trọng về giờ giấc, như thuốc chích tiểu đường, phải gặp bác sĩ trước khi đi và ghi cho rõ ràng chỉ dẫn các thay đổi lúc đi cũng như lúc về.

Cẩn thận các chuyến bay đường dài

Ngồi lâu nhiều tiếng đồng hồ, dù là ngồi trong nhà, đi xe hay đi máy bay làm cho tuần hoàn ở chân bị trì trệ. Người già yếu, người có thai thì dễ bị hơn. Cục máu đông lại ở tĩnh mạch chân có thể theo đường máu trở về tim, rồi từ đó chạy tới phổi mà làm nghẹt một động mạch ở phổi. Một phần phổi bị chết vì không có máu nuôi dưỡng sinh ra chứng nghẹt mạch phổi (pulmonary embolism): tự nhiên đau nhói ở ngực và khó thở làm tâm thần hốt hoảng. Có khi bớt dần rồi hết, cũng có thể nguy hiểm. Khi đi máy bay đường dài phải ngồi lâu, thì thỉnh thoảng nên co duỗi chân nhiều lần cho máu huyết lưu thông. Một vài giờ một lần, đi ra khỏi chỗ ngồi, đi đi lại lại trong máy bay một chút.

Một điều nữa ít ai để ý, là không khí trong máy bay rất khô. Nghe dự báo thời tiết, ta vẫn thấy nói đến độ ẩm (humidity). Độ ẩm thoải mái nhất là khoảng 50 phần trăm. Mùa mưa ở Sài gòn, độ ẩm lên tới gần 100 phần trăm. Độ ẩm trên máy bay chỉ có chừng 5 phần trăm. Vì vậy nếu không uống nước cho đủ thì sẽ bị mệt, nhất là người già và con nít. Nếu mang contact lens, thì nên chăm nhúng vào dung dịch cho khỏi khô.

Có thai đi máy bay được không?

Đàn bà có thai mà đi khám thai thường xuyên thấy bình thường, thì đi máy bay không có vấn đề gì, trừ ra là vào tháng chót. Theo lệ, thì có thai tới tháng thứ chín mà cần đi máy bay, thì phải có y chứng không quá 3 ngày trước khi đi, có ghi rõ dự đoán ngày sanh là ngày nào. Ngồi máy bay, thì dây an toàn phải thắt thấp, ngang đùi, không để đè vào bụng.

Trẻ sơ sinh dưới 1 tuần lễ không được đi máy bay.

st.

4 thói quen cần thiết để có một cuộc sống thật sự khỏe mạnh

Ngày nay rất khó để sống một cách khỏe mạnh khi xung quanh đầy những thực phẩm, không khí, nước bị nhiễm độc và những suy nghĩ tiêu cực. Ảnh: Jari Hindström/iStock
Thêm vào đó, nguồn cung thực phẩm kém dinh dưỡng và hệ thống y tế nhất quyết áp dụng bandaids (băng cứu thương khẩn cấp) mà không đoái hoài gì đến việc cung cấp kiến thức và các giải pháp có tác dụng thực tế tới sức khỏe lâu dài một cách tích cực. Vậy chúng ta cần làm gì để giữ gìn sức khỏe của mình? Bạn đơn giản là hãy tháo những phần đã bị hỏng ra khỏi bộ máy, và thực hiện các thói quen cần thiết để có một cuộc sống thật sự khỏe mạnh. 
Làm vườn
Giây phút mà nhân loại quyết định để một tỷ lệ rất nhỏ người chịu trách nhiệm sản xuất phần lớn nguồn cung thực phẩm thì mọi thứ đã đi sai đường. Quyết định này không chỉ đặt áp lực quá mức lên một số rất ít người được chọn đó mà còn kích thích tạo ra một hệ thống sản xuất chỉ chú trọng đến số lượng hơn là chất lượng. Các thí nghiệm khoa học (về các loại thực phẩm biến đổi gien hay GMO's) diễn ra sau đó đang bị bàn cãi và tương lai sức khỏe của chúng ta phụ thuộc vào một giải pháp thích hợp, đồng bộ với thiên nhiên, chứ không phải chống lại nó.
Kết quả là xuất hiện các phong trào phản kháng đối với sự công nghiệp hóa nông nghiệp và "frankenfoods" (các thực phẩm không được tạo theo nuôi trồng tự nhiên), những người quan tâm đến nguồn cung thực phẩm của mình đã đứng về phía những nông dân sản xuất quy mô nhỏ tại địa phương. Điều này cho phép họ xác định được nguồn gốc thực phẩm, mua chúng khi còn tươi ngon, và hỗ trợ sự thực hiện bền vững, thúc đẩy sự giữ gìn sức khỏe của hành tinh.
Tuy nhiên, ngay cả khi phong trào này đang đi đúng hướng, cách tốt nhất để đảm bảo một cuộc sống thật sự khỏe mạnh là tự tạo một khu vườn của riêng bạn. Việc này không đòi hỏi nhiều công sức; thậm chí bạn có thể bắt đầu chỉ với vài hạt giống. Mục đích chính là bạn hiểu và có cái nhìn đúng về khả năng làm nông nghiệp của riêng mình, và để trở thành một mắt xích trong các quá trình hỗ trợ sự sống trên hành tinh này. 

Hỗ trợ cho sự thực hành phát triển bền vững mà có tác dụng thúc đẩy giữ gìn sức khỏe trên thế giới. (Ảnh: jean-marie guyon/iStock)
Nếu bạn thật sự thích làm vườn và muốn dành nhiều thời gian cho việc này, bạn sẽ khám phá sự bình yên và nuôi dưỡng tâm hồn mình như thế nào, và đồng thời bạn sẽ tự tạo ra được một phần nhỏ thực phẩm tươi và hữu cơ mà bạn thật sự mong muốn. Bây giờ, giả sử nếu có nhiều hơn 50% người dân bắt đầu tự sản xuất ra 1 tháng nguồn cung lương thực của riêng mình … sự đóng góp tuy nhỏ nhưng sẽ mang lại hiệu quả lớn lao, góp phần mang lại sức khỏe và cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người! 
Sử dụng thực phẩm thay thế thuốc
Vấn đề này nghe có vẻ đơn giản, tuy nhiên, mọi người dường như thường sử dụng các loại thuốc thông thường (dược phẩm, vắc-xin) hơn là các thực phẩm có cùng công dụng để "giải quyết" các vấn đề sức khỏe và tăng cường khả năng miễn dịch. Chúng ta có thể thấy rõ kết quả của những sự lựa chọn đó … điều đó đã thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của hệ thống chăm sóc y tế và những chiếc xe và tàu thuyền sang trọng của các ông chủ, những người hưởng lợi từ việc này.

                           






   Ảnh :KatarzynaBialasiewicz/iStock
Việc nghĩ rằng y học hiện đại là tối tân và các vấn đề về sức khỏe đều có thể được giải quyết thông qua thuốc thang và các phác đồ điều trị là một sự xúc phạm trực tiếp đến nhà cung cấp dược phẩm thực sự trên hành tinh này – Mẹ Thiên nhiên. Nếu bà ấy mà thực sự đã nổi giận với những người đã chọn y học hiện đại hơn là thực phẩm cho nguồn thuốc cơ bản, bà sẽ lấy "món quà" của mình khỏi hành tinh này và để con người tự bảo vệ mình. May mắn thay, bà ấy luôn bỏ qua cho sự thiếu hiểu biết của nhân loại.
Lắng nghe. Thực phẩm lành. Thời gian. Thực phẩm không phải vật trang trí trên hành tinh này. Chúng có một chức năng cụ thể, giống như tất cả các cây cối trên hành tinh này, và mối quan hệ cộng sinh của chúng ta và chúng sẽ quyết định mức độ sức khỏe của chúng ta. Các bạn càng rời xa thực phẩm và thực vật, các bạn càng rời xa sức khỏe của mình. Đó là lúc mọi chuyện kết thúc.
Nếu bạn muốn sống một cuộc sống thật sự khỏe mạnh,hãy sử dụng thực phẩm thay thế thuốc là việc làm cấp thiết.
Tận dụng ánh sáng mặt trời, đất và nước
Con người thường không giỏi sử dụng các nguồn chữa bệnh cơ bản được cung cấp cho mình. Việc chúng ta chặn hoặc dùng sai các lợi ích chữa bệnh của ánh nắng mặt trời, giống như chúng ta ngắt kết nối với nguồn năng lượng chữa trị của trái đất, và uống nước theo một cách thức vốn không có lợi theo đúng nghĩa.
Trước hết, ánh nắng mặt trời tạo nên cuộc sống trên hành tinh này nên tác dụng của nó là đáng tin cậy. ánh nắng cũng giúp cơ thể chúng ta sản sinh vitamin D, tạo ra các kích thích tố lành mạnh, và điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ – những nhân tố quan trọng của một cuộc sống thực sự khỏe mạnh.

Ảnh: michaeljung/iStock
Ngoài việc cho con người một nơi để ở, hành tinh Trái đất còn cung cấp một năng lượng chữa bệnh to lớn mà hiện nay trở thành vấn đề ngày càng quan trọng hơn. Điện tích âm từ Trái đất là vô cùng cần thiết khi cơ thể chúng ta đang quá tải với các điện tích dương từ điện thoại di động, các thiết bị điện tử, và các trường điện từ. Hãy nghĩ về trái đất như một thứ giúp bạn "giải phóng" ra các tích điện này, và học cách sử dụng nó một cách hiệu quả hơn.
Nước cũng là một nhân tố cơ bản của một cuộc sống thực sự khỏe mạnh. Với hơn 75% cơ thể là nước, chúng ta cần phải đảm bảo mình cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể. Thật không may, nguồn nước của chúng ta đã bị ô nhiễm và cạn kiệt; và chúng ta phải có những điều chỉnh để có được nguồn cung tốt nhất.
Có suy nghĩ và sự hỗ trợ đúng đắn
Không phải đến gần đây, các cách tư duy mới được thảo luận một cách công khai và mạnh mẽ. Số người bị căng thẳng, lo âu, trầm cảm ngày càng tăng đã làm chủ đề này trở nên đáng chú ý và cần sự quan tâm hơn trước khi nó trở thành một bệnh dịch nghiêm trọng.
Suy nghĩ là một yếu tố quan trọng để sống một cuộc sống thật sự khỏe mạnh và hạnh phúc. Không ai có thể tranh luận về những căng thẳng tinh thần chỉ nói riêng về sự ảnh hưởng tới thể chất như thế nào, và với các loại thực phẩm và các loại thuốc làm gián đoạn sự vận hành của não bộ, mọi thứ càng trở nên phức tạp hơn.
Nhiều căng thẳng về tinh thần bắt đầu với một hình ảnh tiêu cực và đáng xấu hổ của chính bản thân khi còn trẻ. Sau khi lớn lên, chúng ta bắt đầu để ý hơn tới các nhận xét từ các đồng nghiệp. Trong quá trình này, chúng ta bắt đầu tích lũy những hành trang vật chất và tinh thần mà đem đến không mục đích nào hơn là làm bản thân cảm thấy mình có giá trị chỉ trong tạm thời.

Hãy kết bạn với những người có tinh thần hỗ trợ xung quanh bạn (shironosov/iStock)
Nếu chúng ta thực sự muốn trở nên khỏe mạnh, chúng ta cần phải thay đổi suy nghĩ của mình từ những mong đợi thành biết trân trọng. Hãy thử tỏ lòng biết ơn và thách thức sự cô đơn. Hãy kết thân với những người ủng hộ và có mục tiêu giống như bạn, và thực hiện chúng. Hãy đơn giản hóa cuộc sống của mình nếu hành trang mang thêm gây ra căng thẳng quá mức cho thể chất và tinh thần, và nhìn xem sự đơn giản thực sự là gì và bạn sẽ hiểu tại sao nhiều người lại chọn cách sống này!
Cuối cùng, có rất nhiều điều chúng ta có thể làm để cải thiện sức khỏe của mình, nhưng bốn yếu tố trên rất quan trọng để duy trì không chỉ sức khỏe cá nhân, mà còn sự sống của hành tinh này. Sau tất cả, sự đồng tồn tại một cách khỏe mạnh là cần thiết cho sự sống còn của cả hai.

Ai không nên xông lá trị cảm cúm?