"Con đường giác ngộ" thắng lớn tại Liên hoan phim Vesak 2014

Insight Meditation Society

  Năm lại mới

  (Trò chuyện với Bác sĩ
  Đỗ Hồng Ngọc)

  HỒNG VÂN

  Tôi hẹn gặp bác sĩ Đỗ
  Hồng Ngọc vào một buổi sáng giao mùa giữa hai năm cũ mới. Không khí thật đặc
  biệt, chút se lạnh dễ khiến người ta vừa nao lòng nuối tiếc ngày cũ, việc cũ
  vừa hân hoan đón chào năm mới. Anh xuất hiện, vẫn nụ cười an nhiên.
  “Năm lại mới!”. Anh
  chào bằng một câu nghe rất lạ tai nhưng tạo sự thích thú.

    Đã “mới”
  sao còn “lại mới”?
  – Bởi vì mới mà không
  mới! Nên nói là “lại” mới. Nó vẫn thế. Vẫn sáng trưa chiều tối. Vẫn 24 giờ một
  ngày và một năm 365 ngày. Trái đất vẫn quay với tốc độ 30.000km một giây!
  Tính ra, mỗi ngày ta bay vèo vèo trong vũ trụ quanh mặt trời khoảng 2,5 tỷ
  cây số! “Lại mới” cũng có nghĩa do ta bày đặt ra, đánh trống múa lân, bắn
  pháo hoa… làm ầm ĩ lên cho vui chứ thật ra nó vẫn vậy. Vẫn trăng tròn rồi
  khuyết, vẫn xuân hạ thu đông…

  Nhưng người ta thường
  nhắc đến và đề cao sự vô thường hơn, đúng không anh?
  – Đó là một cách nói.
  Vô thường cũng là thường đó thôi. Nhưng nhắc vô thường thì tốt hơn. Có người
  coi vô thường là con quỷ dữ (Quỷ vô thường) có người coi vô thường là hoa
  (Đóa hoa vô thường – Trịnh Công Sơn). Người biết lẽ vô thường thì sẽ bớt tham
  sân si đi, nhờ đó mà họ biết sống hạnh phúc “ở đây và bây giờ” hơn. Dĩ nhiên
  không phải sống “ở đây và bây giờ” kiểu hiện sinh thô thiển mà là với tuệ
  giác.

  Anh là một bác sĩ, thi
  sĩ, tác giả nhiều cuốn sách, rồi diễn giả nữa. Nay đã hưu rồi thì anh giữ vai
  “nhà” gì nhiều nhất?
  – Hưu lâu rồi chứ. Hơn
  cả chục năm rồi chứ! “Nhà” gì nhiều nhất ư? Có lẽ là nhà thương và nhà chùa!
  Tôi vẫn còn tham gia giảng dạy ở Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch trong
  bộ môn Y đức và Khoa học hành vi. Ngoài ra, mỗi tuần bây giờ tôi đến chùa vài
  buổi vì có mấy lớp học ở đó. Chúng tôi gặp nhau để thảo luận, phản biện… các
  vấn đề Phật pháp và khoa học hiện đại, về đường lối tu tập của các pháp môn…
  Tôi nghĩ nhà chùa giúp ta trí tuệ còn nhà thương giúp ta từ bi.

  Anh từng có một trận bệnh
  nặng gần 20 năm trước, trận ấy thậm chí “được” lên báo. Tôi nhắc đến biến cố đó
  vì có nhiều độc giả lớn tuổi lấy những bài viết có liên quan của anh để làm
  chỗ dựa tinh thần khi họ gặp cảnh bệnh tật. Trận tai biến ấy đã tác động đến
  anh ra sao?
  – Nhà văn Nodar
  Dumbadze trong cuốn Quy luật của muôn đời nói mỗi người trong đời nên bệnh nặng
  một lần cho biết! Nhờ trận bệnh nặng đó, ta phát hiện ra nhiều điều thú vị lắm!
  Ta thấy nắng vàng đẹp hơn, lá xanh đẹp hơn, người người đẹp hơn và cả ta nữa,
  ta cũng… đẹp hơn, sáng ra, rộng ra…! Chính vì thế mà ông Duy Ma Cật đã giả bệnh
  để có một buổi thuyết pháp vi diệu cho các vương tôn công tử xứ Tỳ-da-ly cách
  đây hơn 2.500 năm! Chỉ có trải nghiệm một cơn bệnh nặng gần với cái chết như
  vậy người ta mới giật mình tỉnh giấc… Nam Kha, còn không thì người ta vẫn cứ
  tham sân si bất tận! Cho nên ngay khi qua cơn bệnh nặng đó, tôi đã có một bài
  thơ viết ngay trong bệnh viện: Xin cám ơn, cám ơn.

  Tuổi già thường bệnh
  đau, cô đơn, tủi thân. Trong khi đó anh thường có những quyển sách vừa như
  chào đón vừa như thách thức tuổi già (Gió heo may đã về, Già ơi chào bạn…).
  Tuổi già trong những cuốn sách của anh quả là “già nhiều kiểu”. Sắp tới, nghe
  nói anh lại ra sách mới về tuổi già?
  – Chào đón thì đúng hơn
  chớ không dám thách thức đâu! Việc gì phải thách thức? Ta đâu có “chống” tuổi
  già được. Nó đến vì nó phải đến. Sanh bệnh lão tử. Đã có sanh thì đương nhiên
  có bệnh, có lão, và có tử. “Vượt thoát sanh tử” chỉ là một cách nói, rằng đã
  hiểu được quy luật của muôn đời đó nên ta sẽ ung dung tự tại hơn là quằn quại
  khổ đau. Vấn đề là sự chọn lựa. Ta vẫn thường nghe trẻ con hát bài đồng dao
  Thiên đàng địa ngục hai bên…
  Đúng, tôi đang có dự định
  viết tiếp vài cuốn sách về tuổi già nữa. Bởi vì có trải nghiệm, có thể nghiệm,
  có chiêm nghiệm… thì mới chia sẻ được. Tôi không viết bằng kiến thức y học,
  tôi viết bằng kinh nghiệm cá nhân, dĩ nhiên vẫn có những kiến thức y học,
  khoa học về bảo vệ và nâng cao sức khỏe tuổi già trong đó… Chẳng hạn sẽ xoáy
  vào định nghĩa sức khỏe của người già: nó khác với sức khỏe nói chung. Ở người
  già, do các chức năng của cơ thể đều đã phần nào… rệu rã, quá “date”, nên vấn
  đề chủ yếu là sức khỏe tâm thần, người già biết tránh “cô đơn, tủi thân” chẳng
  hạn thì sẽ có nếp sống hạnh phúc hơn. Rồi từ tháp nhu cầu của Maslow ứng dụng
  cho người già, ta biết sẽ phải làm gì giúp họ. Dự kiến của tôi năm nay là sẽ
  in cuốn: Một tuổi già hạnh phúc và một tùy bút…Về thu xếp
  lại…!

  Về thu xếp lại ư? Sao nghe giống giống Trịnh Công Sơn?
  – Chớ còn gì nữa! Về
  thu xếp lại/ Ngày trong nếp ngày/ Vội vàng thêm những lúc yêu người…(Trịnh
  Công Sơn). Tới tuổi nào đó, tự nhiên ta thấy cần phải thu xếp lại là vừa. Nhà
  thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị viết: Biết đủ dầu không chi cũng đủ/ Nên
  lui đã có dịp thì lui!, và Thuở ra sân khấu không làm rộn/ Lúc
  vãng vai tuồng bớt hổ ngươi!. Bớt hổ ngươi thôi, bớt là đã vui rồi,
  vì lỡ ra sân khấu thì người ta ai cũng hay làm rộn ít nhiều! Còn vội vàng
  thêm những lúc yêu người thì dĩ nhiên rồi phải không, “quỹ thời gian” còn có
  bao nhiêu đâu nên phải vội vàng thôi !

  Rồi còn “cuồng
  phong cánh mỏi…” nữa chứ?
  – Ừ phải. Cái cảm nhận
  cuồng phong cánh mỏi là rõ ràng nhất, lực bất tòng tâm là rõ ràng nhất, mặc
  dù ngày nay có nhiều quảng cáo vô tội vạ về thuốc nọ kia nhưng phần lớn là

  nguy hại…

  Sách viết cho người,
  còn với riêng mình, anh sắp xếp “kế hoạch già” như thế nào để vẫn “trẻ lạ
  lùng”?
  – Còn lâu mới “trẻ lạ
  lùng”! “Già lạ lùng” thì có. Biết mình già và vui với cái già đó của mình,
  quan sát nó, ngắm nghía nó mỗi ngày cũng thấy ra nhiều điều thú vị. Tôi nghiệm
  rằng đời người có những cột mốc. Cứ mỗi 15 năm, ta vượt một cái mốc nào đó:
  15 tuổi, dậy thì, lòng như nắng mới thêu (Trịnh Công Sơn);
  30 tuổi, tam thập nhi lập, có sự nghiệp; 45 tuổi, vững vàng,
  chín muồi; 60 tuổi, nghe chút gió heo may; 75 là tuổi về thu xếp lại…
  và sau đó… là 90! Chuyện kể một ông già 75 cưới cô gái chân dài 20, nhà báo
  phỏng vấn hỏi bí quyết, ông trả lời, có gì đâu, tôi chỉ nói tôi đã 95!

  Làm sao để có một tuổi
  già hạnh phúc?
  – Tuổi già có 3 cái
  thiếu, nếu làm đầy được thì sẽ dễ có hạnh phúc: thiếu bạn (rơi rụng dần, xa
  xôi dần), thiếu ăn (do kiêng cữ thái quá!) và thiếu vận động (ngồi một chỗ)!
  Tuổi già cũng có 3 cái cần: Chọn ưu tiên, tối ưu hóa và bù đắp. Chọn ưu tiên
  là chọn cái gì thích hợp nhất cho mình ở lứa tuổi này, đồng thời biết từ bỏ,
  đừng ham ôm đồm quá; rồi rèn tập cho ngày càng thuần thục (tối ưu hóa), và
  sau cùng, tìm kiếm những gì khác phù hợp để bù đắp cho bớt đi những khoảng trống,
  dễ gây cô đơn và buồn chán !

  Tuổi trẻ nhìn tới phía
  trước, trong khi đó, người già hoài niệm. Kỷ niệm nào anh nhớ đến ngay lúc
  này, thời khắc của giao mùa, giữa hai năm cũ mới ?
  – Ngay lúc này ư? Tôi
  chỉ nhớ nơi chiếc quán thân quen ta đang ngồi đây, nhắp ngụm cà phê sớm và
  ngoài kia, bên khung cửa sổ, là những chiếc lá vàng đong đưa trước gió bên cạnh
  những chiếc lá xanh non thấp thoáng dưới bóng cổng thành cổ của khu cư xá và
  những câu thơ riêng viết cho một người bạn nhỏ kịp chuyến tàu về quê… ăn Tết !

  Năm lại mới, xuân lại
  đến. Người ta thấy sự chuyển mình mới mẻ của đất trời, của lòng người. Anh
  chiêm nghiệm những gì?
  – Những niềm hy vọng.
  Những lá vàng. Những mầm xanh. Và thấy một vòng bất tận của Như Lai: Xuân, hạ,
  thu, đông rồi lại… xuân !

  Trân trọng cảm ơn anh.
  Chúc anh một năm mới bình an !

  HV

  (Nguồn: SGGP Thứ bảy
  Xuân Ất Mùi, 2015)

	Bài mới Thành viên Lịch Tìm kiếm Hỏi/Đáp
	Ghi danh Đăng nhập

Tâm Tình
Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công :Đời Sống - Xã Hội :Tâm Tình

Chủ đề: Vườn TÂM LINH
	<< phần trước Trang of 9

17 câu hỏi và trả lời của bà Dipa Ma về hành Thiền Minh Sát

"Con đường giác ngộ" thắng lớn tại Liên hoan phim Vesak 2014