XIN ĐƯỢC LÀ NẮM CƠM NGUộI

*

Bà Xuân ngồi lặng lẽ trên chiếc vỏng ở mái hiên sau nhà. Đầu óc bà suy nghĩ lung tung từ chuyện nọ “xọ” qua chuyện kia trong khi mắt bà thì nhìn những tàu lá chuối đang đong đưa trong gió. Bất chợt bà nghĩ đến câu ca dao:
Gió đưa bụi chuối sau hè
Anh mê vợ bé, bỏ bè con thơ
Rồi bà thở dài thườn thượt và lẩm bẩm: Mới đó mà đã 30 năm.
Dỉ vảng như chợt hiện về trước mắt bà khi bà và các con hớn hở khăn gói rời Việt Nam đi qua Úc theo diện bảo lảnh.
Chồng bà là cựu sĩ quan của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, sau hơn 4 năm ở trại tập trung cải tạo đã vượt biên bằng thuyền ở ngã Vàm Láng và sau vài tháng ở trại tỵ nạn đã được phái đoàn nhận sang Úc. Lúc chồng đi bà mang thai đứa con thứ hai mới có 5, 6 tháng và đứa con gái lớn được gần 2 tuổi.
Bà là con một nên sau khi chồng vượt biên bà về tá túc với mẹ. Ba bà mất khi bà được 20 tuổi vì một cơn bạo bệnh.
Với tiền và quà mà chồng bà gởi về, bà tiện tặn dành dụm để nuôi các con và mẹ già, thỉnh thoảng bà cũng đi bán chợ trời ở đường Nguyễn Thông để có đồng ra đồng vào.
...Trước 1975 bà Xuân là một cô sinh viên duyên dáng của trường Đại học Sư Phạm Sài Gòn, chỉ biết ăn học và vui chơi cùng các bạn.
Bà quen với Khoa- chồng bà sau này- trong một lần đi dự sinh nhật của cô bạn thân. Khoa là sĩ quan của đơn vị Không quân, lính tàu bay có khác, cao lớn, đẹp trai và rất là lịch sự. Ngay từ cái nhìn đầu tiên Xuân như đã bị Khoa hốt hồn.
Sau vài lần gặp gỡ, hẹn hò và với sự đồng ý của hai gia đình. Hôn lễ được cử hành. Họ sống với nhau thật hạnh phúc. Nhưng niềm hạnh phúc đó không dài lâu. Cộng Sản chiếm miền Nam, chồng nàng cùng bao nhiêu đồng đội đã vào trại tập trung cải tạo.
Xuân lặn lội tay xách nách mang đi nuôi chồng. Rồi chồng Xuân được thả về. Đứa con gái đầu lòng ra đời, rồi Xuân mang bầu đứa thứ hai thì vận may tới, chồng Xuân được người quen cho đi vượt biên với giá rẻ.
Thằng con trai ra đời không biết mặt cha, đứa con gái đầu lòng quá nhỏ để nhớ mặt cha. Thời gian thắm thoát thoi đưa chồng nàng gởi giấy bảo lảnh về. Sau bao nhiêu thủ tục nhiêu khê, Xuân đã cùng hai con bước chân lên máy bay để sang Úc.
Ngồi trên máy bay hai con nàng tíu tít không ngừng, tranh nhau là sẽ nói những gì với ba chúng sau bao năm xa cách. Xuân cũng vậy, biết bao nhiêu điều sẽ nói với nhau vì giấy bút không thể nào diễn tả hết được những cảm xúc chất chứa trong lòng. Bất giác nàng lấy chiếc gương nhỏ trong túi xách và nhìn vào gương. Nàng lấy tay xoa nhẹ mặt mình, đuôi mắt của nàng đã có dấu chân chim. Cô sinh viên khả ái ngày nào bây giờ đã là một thiếu phụ mà nhan sắc đang tàn phai dù nàng chỉ mới ngoài ba mươi. Kể từ khi Cộng sản chiếm miền Nam, rồi chồng nàng đi học cải tạo, rồi đi vượt biên; phấn son, gương lược đã được nàng cất kỹ trong ngăn kéo. Xuân không bao giờ nghĩ đến bản thân của mình nên bây giờ nhìn lại chính mình trong gương nàng thấy chua chát quá. Nàng chạnh lòng và nghĩ không biết bây giờ Khoa ra sao? Chắc vẫn đẹp trai như ngày nào. Anh ấy có nhận ra mình không ? Có chê mình xấu xí không? Bao nhiêu câu hỏi đặt ra, bao nhiêu tơ lòng rối rắm. Thình lình tiếng cô tiếp viên thông báo là máy bay sắp đáp xuống phi trường Sydney làm cắt đi dòng suy nghĩ của nàng. Nàng nắm lấy những bàn tay bé bỏng của các con và lòng hồi hộp khôn cùng.
Qua bao nhiêu thủ tục khám xét rồi nàng và các con cũng ra tới bên ngoài. Xuân nhìn quanh tìm chồng, nhưng không thấy bóng dáng Khoa đâu. Bổng nàng thấy một người đàn ông trong bộ y phục lịch sự tay trong tay với một thiếu phụ trẻ đẹp và một bé trai khoảng 3,4 tuổi tiến tới trước mặt nàng. Xuân nghe như tim mình ngưng đập, chân muốn khụy xuống, tay run bây bẩy. Các con nhìn nàng và nhìn ba người xa lạ...
Người đàn ông mở lời trước:
- Chào Xuân, Xuân và các con đi máy bay có mệt không?
- Chào các con, ba là ba Khoa đây, còn đây là dì Lệ và em Nguyên.
Quay qua người thiếu phụ trẻ, Khoa giới thiệu tiếp:
- Còn đây là Xuân, má của hai đứa con anh. Và đây là Lệ vợ anh.
Xuân nghe hai tai mình lùng bùng. Xuân chỉ là má của hai đứa bé chứ không là gì của Khoa hết. Không khí trở nên ngượng ngùng , xa lạ. Mấy đứa trẻ núp sau lưng người lớn. Hai con nàng nhìn người đàn ông xa lạ mà mấy tiếng đồng hồ trước đây chúng còn háo hức muốn gặp và háo hức bày tỏ mọi điều.
Khoa còn nói nhiều nửa và nhiều nửa nhưng Xuân không còn nghe được gì nửa hết. Mọi hy vọng , mọi dự tính, mọi ước mơ phúc chốc tiêu tan.
Khoa kêu tắc xi và đưa địa chỉ cho người tài xế chở ba mẹ con nàng về một căn nhà mướn ở Bankstown rồi rảo bước ra carpark cùng với vợ và con.
Xe đã ngừng trước cửa nhà mà Xuân vẫn chưa hết bàng hoàng. Nhìn ngôi nhà, nhìn các con nàng thấy lòng mình ngổn ngang trăm mối. Tương lai như mịt mù trước mắt. Nàng phải làm gì để sinh tồn và để nuôi dưởng các con đây??? Nàng cảm thấy như đôi vai mình oằn xuống.
Trong nhà có bàn, ghế, tủ, giường đủ để mẹ con nàng dung thân. Ngày hôm sau Khoa tới để đưa nàng đi làm thủ tục xin trợ cấp an sinh xã hội. Nàng cứ để mặc Khoa muốn làm gì thì làm vì nàng có biết cái gì đâu mà tự quyết định!!!
Sau vài tháng đến thăm mẹ con nàng Khoa từ từ lặng dần, lặng dần và biến mất. Với nàng như vậy cũng tốt thôi, nhưng với các con nàng thì đó là một sự phủi tay quá ư tàn nhẫn và vô trách nhiệm. Rồi các con nàng sẽ trưởng thành như thế nào khi thiếu vắng bàn tay dìu dắt, nâng đỡ của người cha. Chúng hãy còn quá nhỏ, quá nhỏ...
Nhà ở gần chợ, gần trường học, gần trạm xe lửa nên Xuân cũng gặp khó khăn lắm khi dẫn các con đi học hay đi chợ.
Từ ngày gặp gỡ người cha vô trách nhiệm các con nàng như ít nói, ít cười hẳn đi. Chúng cũng cảm nhận được sự lạnh nhạt mà ba chúng dành cho. Những năm đầu con trai nàng còn hỏi về cha nhưng dần dần chúng cũng quen đi với sự thiếu vắng đó.
Xuân bây giờ vừa là cha, vừa là mẹ. Nàng mong muốn con mình sẽ trưởng thành như bao đứa trẻ khác dù không có cha. Với sự giúp đỡ của bạn bè, nàng lảnh hàng về nhà may. Nàng may ngày, may đêm, may 7 ngày trong tuần, 30 ngày trong tháng và 365 ngày trong năm. Tất cả mọi sinh hoạt trong nhà đều trông chờ vào tiền may của nàng. Các con càng lớn thì chi phí càng cao và giờ may của nàng cũng tăng lên. Nàng không muốn các con thiếu thốn bất cứ điều gì mà những đứa trẻ có đầy đủ cha mẹ có được.
...Bà Xuân nhớ lại hồi mới tới Úc bà thường hay đi chợ Flemington vào ngày thứ Bảy khoảng 1, 2 giờ chiều vì giờ đó là sắp tan chợ, mọi thứ đều rất rẻ từ cá, thịt, hoa quả, rau cải....Bà thường kéo chiếc xe đẩy và đón xe lửa từ Bankstown đi thẳng tới chợ Flemington. Lần nào về nhà bà cũng kéo còng cả lưng một chiếc xe chất đủ thứ “hằm bà lằng” để bà và các con có thể ăn đủ trong tuần. Nhưng khi tuổi đời càng chồng chất thì chiếc xe cũng nhẹ bớt đi.
Quần áo thì mua đồ “second hand” ở chợ trời hoặc ở các hội từ thiện. Hồi các con con còn bé và học ở Tiểu học bà thường mua “second hand” đồng phục ở trường để cho các con mặc mà lại mua trừ hao nửa chứ vì bà thường nói với các con: Chúng bây lớn nhanh như thổi nên má phải mua trừ hao. Vì vậy mà các con bà thường mặc quần áo rộng thùng thình và dài lê thê. Bà phải lên lai quần cho chúng , rồi lại xổ lai quần xuống không biết bao nhiêu lần.
Đến khi chúng vào Trung học, khoảng lớp Chín thì không chịu mặc như vậy nửa. Rồi chúng vào Đại học chi phí tốn kém hơn. Cũng may là ở Úc chính phủ cho sinh viên vay tiền để học, sau khi tốt nghiệp và có việc làm thì sẽ khấu trừ từ từ vào tiền lương.
Chi phí càng lớn thì cuộc đời của bà gắn liền với cái máy may càng nhiều. Từ khi đến Úc tới nay bà chỉ biết có cái máy may và chợ Flemington. Bà làm như cái máy để quên đi những bất hạnh của đời mình.
Con gái bà tốt nghiệp Đại học và có việc làm ở Perth, rồi lấy chồng và đóng đô ở đó luôn. Bà nhớ cháu ngoại và con gái nhưng năm thưở mười thì chúng mới bồng bế nhau về thăm bà, còn thì chỉ liên lạc nhau qua điện thoại. Bà nhớ lại mẹ của bà, chắc mẹ bà cũng nhớ bà và cháu ngoại giống như bà bây giờ khi bà bỏ lại mẹ già hớn hở ra đi để sum hợp với chồng. Nước mắt bao giờ cũng chảy xuống. Mẹ bà đã mất rồi, bây giờ có muốn phụng dưỡng cho mẹ thì cũng đã trể. Con gái bà chắc chưa cảm nhận được điều này vì các con của nó còn nhỏ và vẫn còn xúm xít bên nó.
Thằng con trai sau khi tốt nghiệp Đại học thì đi ngao du sơn thủy khắp nơi. Không chịu lấy vợ để cho bà có cháu nội ẳm bồng, hôn hít.
...Mấy lúc gần đây bà Xuân thấy sức khỏe của mình kém dần, mỗi khi mùa Đông đến thì những khớp xương ở cơ thể của bà đau nhừ cả lên. Ngực của bà cũng đau âm ỉ và bà lại ho khúc khắc nửa. Thỉnh thoảng bà thấy mệt mõi, uể oải, không muốn làm, không muốn ăn. Nhìn ngôi nhà trống trải bà càng thấy cô đơn vô cùng. Bà thường ước ao phải chi cháu ngoại hay cháu nội của bà quanh quẩn đâu đây và cha mẹ của chúng nhờ bà trông chừng dùm để bà có dịp vui đùa với các cháu thì hay biết mấy.
Tuần vừa qua bà có dịp đọc tác phẩm “ Cơm nguội” của tác giả Tiểu Tử. Người đàn ông trong truyện đã so sánh mình với nắm cơm nguội và than thân trách phận là các con của ông chỉ nghĩ đến ông khi chúng cần.
Bà Xuân nói một mình:” Ông gì gì.. đó ơi, ông như vậy là đã hạnh phúc quá rồi vì các con, các cháu ông vẫn còn quanh quẩn bên ông để ông có dịp chơi đùa với chúng, nhìn thấy chúng lớn lên và có dịp chia sẽ cuộc đời còn lại của ông với chúng, nếu con ông không nhờ ông trông nom các đứa trẻ khi chúng cần, ông vẫn có thể lái xe đến thăm chúng khi ông nhớ đến chúng. Còn tôi đây nhớ các cháu quay quắt mà không thể lái xe đến thăm chúng được vì đường xá quá xa xôi. Chỉ ở trong nước Úc mà Sydney khác Perth đến 4 tiếng đồng hồ. Buổi sáng muốn gọi thì chúng chưa ngủ dậy. Buổi trưa thì chúng đi làm và bọn trẻ thì ở trong nhà trẻ. Buổi tối tôi sắp đi ngủ thì chúng mới bắt đầu ăn cơm. Ngày con gái sanh tôi có đi thăm cháu nhưng sau khi cháu đi làm lại thì tôi cũng phải về nhà mình vì nó gởi con ở nhà trẻ. Tôi có gợi ý là sẽ ở với chúng để chăm sóc đứa bé, nhưng chúng từ chối, viện cớ là tôi đã già không muốn tôi cực khổ nhưng tôi biết chúng muốn được tự do và có những khoảng không gian và thời gian riêng cho mình. Thế hệ trẻ bây giờ khác xa thế hệ của chúng tôi ngày xưa... Nếu ông ví ông là nắm cơm nguội ( hay là cái bánh sơ cua gì đó) thì tôi cũng đang mong ước mình được là nắm cơm nguội để các con nhớ đến khi chúng cần( khi chúng đói lòng)”.
...Bà Xuân đi khám Bác sĩ tuần trước vì bà thấy người bà sao mệt mõi khác thường. Đã mấy năm nay bà không còn may nửa và cũng không còn đi chợ Flemington vì nhà chỉ còn mình bà, ăn uống không bao nhiêu, vả lại tiền bạc dành dụm được sau bao nhiêu năm làm lụng cực khổ cũng đủ để bà an hưởng tuổi già. Bà định sẽ cho con gái biết ý định là bà sẽ đi Melbourne để thăm gia đình nó vì đã hơn 2 năm nay bà không thấy mặt đứa cháu thứ hai.
Bác sĩ đã cho bà đi chụp X- Ray và hôm qua bà đã biết kết quả. Bà bị ưng thư phổi vào giai đoạn cuối. Bà nghĩ có lẻ sau 30 năm lao lực và hít quá nhiều bụi vải trong khi may nên hậu quả là phổi của bà đã lủng đi nhiều chỗ.
Bà Xuân thấy ước mơ được là nắm cơm nguội sao xa dịu vợi mà con đường đi của cuộc đời mình hình như lại đang ngắn dần...
Bà nhắm mắt lại và thiếp dần...

Phước Trung
10/7/2013