(ChoGoCong) - Nơi nào mà không có ăn nhậu, mà dân Gò Công lại là dân sành ăn, nên trưa chiều tối các quán nhậu đều đắt khách. Tôi không phải là người ưa nhậu nhưng do công việc đôi khi cũng lê la đây đó nên cũng ít nhiều có “kinh nghiệm” trong lĩnh vực tìm quán nhậu. Các quán nhậu đa phần người ta kêu thức ăn đơn vị tính bằng dĩa. Thí dụ một dĩa thịt trâu xào củ hành, giá thì bình dân vô cùng khoảng từ 30-40 ngàn 1 đĩa.

Thịt chó

Có người kỵ ăn thịt chó vì có đạo hay lý do khác, nhưng ai đã ăn rồi thì không bỏ được. Dù không có nhiều dân “Bắc Kỳ” ở xứ Gò nhưng dân Gò Công (đặc biệt là dân nhậu) rất khoái món này do câu “ngon bổ rẻ”, rẻ vì món này chuyên nhậu chỉ với rượu đế. Cứ chiều đến, đệ tử lưu linh tập trung đến các quán cầy đông nghịt trong làng khói để nhâm nhi. Cầy nướng, cầy phay, cầy hon … ôi khoái khẩu quá.

Quán ngon nhất có lẽ là quán ông hai Đê trong Bình Nghị, quán này có món hon rất độc chiêu, chiều đi trễ là hết hàng. Ngoài ra phải kể đến quán đường Rạch Gầm phía sau Ngân hàng nông nghiệp, và còn quán đối diện bện viên tư nhân trên đường Thủ Khoa Huân. Còn một quán đối diện nhà tôi trên đường Nguyễn Văn Côn nữa.

Lẫu dê

Không ai có thể cạnh tranh với tập đòan lẫu dê của ông hai thợ hàn, có thể nói gia đình này bán lẫu dê duy nhất ở Gò Công. Quán gốc là lẫu dê 1 nằm trên đường Nguyễn Trọng Dân sát với UB Phường 3, lẫu dê 2 nằm đối diện nhà tôi trên đường Nguyễn Văn Côn, lẫu dê 3 nằm góc đường Phan Bội Châu và Nguyễn Trãi, lẫu dê 4 nằm đối diện bệnh viện Gò Công. Dê thì có thể chế biến đủ thứ món, nhưng ai vào các quán này cũng làm trước một cái lẫu tay cầm, thịt ướp mềm, cay, nước lẫu ngọt ăn chung với nấm, tàu hủ, rau thì có cải bẹ xanh, rau má. Tối trời se lạnh, cùng với vài người bạn bên 1 một cái lẫu dê nhâm nhi vài chung rượu quả là kỳ thú trên đời.

Lẫu trâu

Chỉ có quán cậu bảy Hùng (cậu của tôi) ở Long Thuận bán món này, khách nhậu đông dữ, đa phần cũng là dân công chức. Ngoài món lẫu trâu bí truyền (tôi cũng không được truyền dù có hỏi) quán cậu bảy còn bán đủ thứ món khác, đặc biệt là món gà xào kèn do chính chủ nhân nấu.

Quán rắn

Quán rắn lớn nhất là quán Trúc Phương đường Đồng Khởi (bên đạo), có đủ loại và món cho bà con thưởng thức. Lẫu rắn, cháo rắn, da rắn chiên dòn… cực kỳ hấp dẫn và bổ dưỡng. Ngoài ra quán này còn có nhiều đặc sản hiếm như rùa, ba ba, ca sấu.

Quán rắn ngày trước cũng đắt khách thì quán Thuận Ký nằn trên đường Trương Định nhưng nay chuyển sang bán cơm rồi.

Các quán linh tinh khác

Ngoài các quán chuyên về một món như ở trên, dân nhậu còn thích đi những quán thập cẩm khác như quán Hưng Thuận nằm đường Mậu Thân, quán cây Sung đường Ngô Tùng Châu (nhà máy hòa bình cũ), cao cấp hơn thì đi làng nướng Nam Bộ của ông Hòang đường Nguyễn Trọng Dân hay quán Nam Giao đường Hai Bà Trưng. Còn muốn đi xa ra ngoại ô tìm phong cảnh hữu tình thì đi Hoa Viên Nam Bộ dưới chân cầu Sơn Qui, quán Hoàng Gia nằm sau lăng Hoàng Gia. Còn phải kể đến quán ăn Sao Mai, Phương Dung nằm bên phường 4 trên quốc lộ 50

(còn tiếp)

Hầu như sáng nào tôi cũng ăn cơm tấm, một phần do ghiền, một phần do phải chuẩn bị bao tử chắc chắn cho 5 tiết lên lớp. Gò Công thì không có quán cơm tấm lớn, các quán ngon ngon thì là các quán lề đường thôi.

- Mười Quảng: cạnh nhà tôi, đường Nguyễn Văn Côn, sáng sớm học trò ăn rất đông vì gần nhiều trường học, nước mắm ở đây làm hơi ngọt nên không hợp khẩu vị của tôi lắm.

- Quán cơm góc đường Trương Định – Nguyễn Huệ: ngon nhưng kẹt cái là nướng thịt phía trước bay vô quán nên ăn xong quần áo bốc mùi … cơm tấm.

- Quán gần cầu Long Chánh – đường Hai Bà Trưng: quán này có món chả tuyệt chiêu, nhưng cũng hôi khói và không có chổ đậu xe.

- Quán đối diện gần trường Bán Công – đường Thủ Khoa Huân: hồi bé tôi rất thích ăn quán này.

- Ngoài ra tôi còn thường ăn quán cơm ở bờ lộ me và quán đối diện Internet Công Khoa vì 2 quán này có món thịt lụi nướng rất ngon.

Tôi là người thích ăn phở, có lẽ nó là món ăn thuần Việt nhất và tôi đã từng ăn nhiều loại phở, từ phở ở Sài Gòn như phở 24, phở Lệ, phở 2000, phở Pasteur đến phở tận ngoài Hà Nội nhưng tôi vẫn thấy phở ở xứ Gò Công là ngon nhất (có lẽ do khẩu vị), cái khẩu vị mà tôi và mọi người thường nói là “đậm đà bản sắc dân tộc” đó. Các quán phở ở Gò Công thì nấu không khác nhau là mấy, tôi xin giới thiệu một số tiệm lớn.

- Hoa Nam: đây có lẽ là quán đông khách nhất Gò Công, nằm dưới chân cầu Đúc trên đường đi biển Tân Thành

- Vân Dung: đường Thủ Khoa Huân gần ngã tư Ao Trường Đua

- Xuân Thắng: cạnh bên phở Vân Dung

- Bò Cười: đường Phan Bội Châu gần chợ

- Tấn Phát: đường Nguyễn Huệ, ngay góc ngã tư Ao Trường Đua

Cali Today News: Ngày thứ Năm tuần Thánh trong một không khí vui mừng tham dự bữa tiệc Ly, người Do Thái đón đức Kito vào thành Jesualem trong ngày lễ Lá, người ta tung hô, chúc tụng, cũng những con người trong thành đó, vào ngày sau đó đã đưa tay lên đòi giết đấng đã được họ đón vào thành.

Ngày thứ Năm tuần thánh, Chúa đã ban phép lành thiết lập lễ Misa trong bữa tiệc Ly, cho các môn đệ rửa chân, và nhận bí tích “Aên bánh và uống rượu” nghi lễ đó sau này người Công giáo đã thực hiện mỗi ngày để nhớ lời và vác Thánh giá theo Chúa…”Này là mình ta…này là máu ta…Là giao ước vĩnh cửu để mọi người được tha tội…Hãy làm việc này mà nhớ đến ta.”

Không biết bao nhiêu lần trong cuộc sống, tôi đã được tham dự Thánh Lễ với bữa tiệc ly? Tôi đã có lần nào chịu vác Thánh Giá theo Chúa chưa? Mãi suy nghĩ miên man đến khi chủ nhà nhắc “Thôi thì cầm đủa đi…ăn với tôi một bữa đạm bạc” tôi mới sực tỉnh. (Trên tay vẫn còn cầm mấy tờ giấy gia chủ trao cho.)
Thật đạm bạc, vì đó là cơm nguội và chén mắm ba khía lột. Có ai biết mắm ba khía chưa? Con ba khía là một loại cua “đồng” vùng nước “chè hai” giữa vùng nước mặn và nước ngọt “giáp nước”. Loại ba khía làm mắm chua tôi ăn hôm nay là loại đăïc biệt chỉ có ở Gò Công. Nói đến Gò Công, nhiều người nghe tên nhưng chưa bao giờ đặt chân đến. Nếu có biết đến Gò Công có chăng là nghe tên món Mắm Tôm Chà, không dễ gì được ăn món Ba Khía lột-lúc đó con ba khía thay vỏ cho thịt mềm và có trứng. Loại mắm này đặïc biệt không bán.
Người chủ nhà kể lại rằng vào khoảng tháng 8 âm lịch lúc mùa màng vừa xong, người ta rủ nhau chèo ghe đi bắt ba khía. Người bắt ba khía phải canh theo con nước, lúc nước lớn, ba khía đeo đầy thân cây mắm. Nhất là mùa “hội ba khía”, áng chừng khoảng tháng 10, lúc đó ba khía nhiều vô số kể.
Ba Khiá là một loại cua, trên lưng (mu) có 3 khía nằm ngang và một khía nằm dọc (có dạng chữ Vương) Thật ra thì khó nhận ra hình dáng của những khía này, các khía đó đã thành tên gọi “Ba Khía” Cũng chẳng có tài liệu nghiên cứu nào nói về cái tên “độc đáo”đó, dân Nam Bộ cứ theo hình dáng và đặït tên.
Ba Khía có mặt tại các tỉnh nằm dọc theo ven biêån ở miền tây nam phần từ Gò Công đến Cà Mau.
“Tôi có món mắm đặc biệt này do một người cháu về Việt nam đem qua cho. Lâu lâu ăn mắm để nhớ quê.” Hình như ông còn nói nhiều đến quê của ông. “Mình sống ở một nơi quá đầy đủ về vật chất, cũng nên sống lại những ngày thơ ấu, cùng chia xẻ nỗi khó khắn của bà con mình. Đây cũng là một cách hảm mình chịu khó trong mùa chay.”
Ông đưa cho tôi một tờ giấy in từ internet ra, trong đó có sứ điệp mùa chay của Đức Giáo Hoàng gửi cho tín hữu. Bàn sứ điệp đó ghi ngày 19/3/08, trong đó Đức Giáo Hoàng Benedict XVI có viết “Tưởng niệm những mầu nhiệm của Đức Kitô có nghĩa là sống trong một sự gắn bó sâu thẳm và liên đới với giây phút hiện tại của lịch sử với xác tín rằng những gì chúng ta cử hành là một thực tại sống động và thời sự. Vì vậy, chúng ta hãy mang vào trong lời cầu nguyện của chúng ta những sự kiện và những hoàn cảnh thê thảm trong những ngày này đang gây đau khổ cho một số lớn anh chị em chúng ta trên mọi miền thế giới. Chúng ta biết rằng sự thù hận, các chia rẽ, bạo lực không bao giờ có tiếng nói cuối cùng trong những sự kiện lịch sử. Trong những ngày này, hãy làm sống dậy trong chúng ta niềm hy vọng lớn lao: Đức Kitô đóng đinh đã sống lại và đã chiến thắng thế gian. Tình yêu mạnh hơn hận thù. Nó đã chiến thắng và chúng ta phải liên kết với tình yêu chiến thắng này. Vì thế, chúng ta phải tái khởi hành từ Đức Kitô và làm việc trong sự hiệp thông với ngài để tạo dựng một thế giới trên hoà bình, công bình và tình yêu. Trong cuộc dấn thân liên quan đến tất cả chúng ta, chúng ta hãy để mình được hướng dẫn bởi Đức Maria, người đã đồng hành với Con Thiên Chúa trên đường thương khó, thập giá và đã tham dự vào việc hoàn tất chương trình cứu độ với sức mạnh của đức tin. Với những tâm tình ấy, Cha cầu chúc tất cả anh chị em và cộng đoàn của anh chị em lễ Phục sinh vui tươi và thánh thiện.”
Sứ điệp mùa chay của Đức Giáo Hoàng gửi tín hữu trong mùa chay 2008 còn có những đoạn:”Anh chị em thân mến! Mỗi năm, Mùa Chay mang lại cho chúng ta một cơ hội theo ý Chúa Quan Phòng để đào sâu ý nghĩa và giá trị cuộc sống Kitô của chúng ta và khích lệ chúng ta khám phá lòng từ bi của Thiên Chúa, để đến lượt chúng ta trở nên từ bi hơn đối với anh chị em mình. Trong Mùa Chay, Giáo Hội quan tâm đề nghị một số công tác đặc biệt tháp tùng các tín hữu một cách cụ thể trong tiến trình canh tân nội tâm, đó là cầu nguyện, chay tịnh và làm phúc bố thí. Năm nay, qua Sứ điệp Mùa Chay như thói quen, tôi muốn dừng lại để suy tư về việc làm phúc như một phương thức cụ thể để giúp đỡ những người đang gặp cảnh túng quẫn và đồng thời, đó cũng là một việc thực hành khổ chế để giải thoát chúng ta khỏi sự quyến luyến của cải trần thế. Hễ những quyến rũ của của cải vật chất càng mạnh, thì quyết tâm của chúng ta càng phải rõ ràng để không coi chúng là thần tượng: Chúa Giêsu đã phán: ”Các ngươi không thể làm tôi Thiên Chúa lẫn tiền tài” (Lc 16,13). Làm phúc bố thí giúp chúng ta chiến thắng cám dỗ ấy, dạy chúng ta đáp ứng những nhu cầu của tha nhân và chia sẻ với họ những gì chúng ta có được nhờ lòng nhân từ của Chúa. Những cuộc lạc quyên đặc biệt để giúp đỡ người nghèo tại nhiều nơi trên thế giới trong Mùa Chay nhắm đến mục đích ấy. Như thế, cùng với sự thanh tẩy nội tâm, chúng ta có thêm một sự chỉ hiệp thông Giáo Hội, như đã xảy ra trong Giáo Hội sơ khai. Thánh Phaolô đã nói về điều ấy trong các Thư của ngài liên quan tới cuộc lạc quyên để giúp đỡ cộng đoàn Jerusalem (Xc 2 Cr 8-9; Rm 15,25-27).”
Và trong một đoạn khác Ngài viết: “Anh chị em thân mến, Mùa Chay mời gọi chúng ta ”rèn luyện tinh thần”, kể cả việc làm phúc bố thí, để tăng trưởng trong tình bác ái và nhìn nhận chính Chúa Kitô ở nơi người nghèo. Trong sách Tông Đồ Công Vụ có thuật lại Tông Đồ Phêrô đã trả lời người què, khi anh ta xin ngài làm phúc ở cửa Đền thờ, rằng: ”Vàng bạc thì tôi không có, nhưng điều mà tôi có, tôi cho anh: nhân danh Chúa Giêsu Kitô, thành Nazareth, anh hãy bước đi” (TĐCV 3,6). Khi làm phúc bố thí chúng ta trao tặng một cái gì vật chất, dấu chỉ một món quà cao cả hơn mà chúng ta có thể trao tặng tha nhân với việc rao giảng và làm chứng tá của Chúa Kitô, nơi danh Ngài có sự sống chân thật. Vì thế mùa này có đặc tính là một cố gắng bản thân và cộng đoàn gắn bó với Chúa Kitô để trở thành chứng nhân của tình yêu Chúa. Xin Mẹ Maria, là Mẹ và là Nữ Tỳ trung tín của Chúa, giúp các tín hữu thực hiện cuộc ”chiến đấu tinh thần” trong Mùa Chay, được võ trang bằng lời cầu nguyện, chay tịnh và làm phúc bố thí, để tiến đến lễ Phục Sinh, được canh tân tinh thần. Với ước nguyện đó, tôi vui lòng ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả mọi người.”
Mùa hay năm 2008 bắt đầu từ ngày 6/2/08 cho đến lễ Phục Sinh ngày Chúa Nhật 23/3/08.
Ngày thứ Tư Lễ Tro, rồi đến ngày Lễ Lá, thứ Năm Tuần Thánh, ngày Thứ Sáu (Good Friday)…kết thúc bằng Lễ Phục Sinh…Trong thời gian hơn một tháng dọn mình, xưng tội, sám hối, ăn chay, suy niệm, đón nhận các bí tích…người Công giáo đã sống trọn với những điều răn của đấng Cứu Thế. Tôi đang bước dần đến ngày vinh quang của Chúa.
Trở lại bàn an chiều nay, bữa ăn đạm bạc chưa chấm dứt, gia chủ ngưng đủa “Các ông muốn nghĩ sao tùy các ông, với tôi thì ai cũng có những kỷ niệm của riêng mình. Tôi thuộc giáo phận Mỹ Tho, ở đất đó có những địa danh, có những nhân vật mà đến giờ nầy tôi vẫn khâm phục, tỉ như ông Trương Vĩnh Ký, một học giả, như ông Trương Định, ông Nguyễn Trung Trực, như bà Nam Phương Hoàng Hậu vợ vua Bảo Đại…những người nầy là niềm hãnh diện của quê tôi. Họ sống ở Gò Công đó.” Tôi cãi “Tôi không rõ lắm, nhưng theo tôi biết thì ông Trương Vĩnh Ký quê ở Cái Mơn, Bến Tre không phải Gò Công.” Người bạn cười trừ “Còn những nhân vật kia chắc chắn là Gò Công?”
Đôi khi ta cũng không nên làm buồn lòng một người bạn đang hoài niệm. “Ừ, thì cũng là người Việt hết đó mà.” Chủ nhà không chịu “Nam kỳ có 6 tỉnh-3 tỉnh ở miền đông-3 thuộc miền tây, thời đó Gò Công, Bến Tre cách nhau con sông…” “Ừ quyết định như vậy đi.”
Chúng tôi cùng cười với nhau.
Gia chủ tiếp “Hôm nay tôi đãi các ông món ăn quý. Tôi xin nói về con ba khía, mắm ba khía lột không dễ gì có mà ăn. Tôi quý mấy ông tôi mới đãi đó nhé.”
Dĩa ba khía trên bàn làm rất đơn giản. Mắm lấy từ trong keo ra, những con ba khía mềm với đủ càng, ngoe đem trộn với ớt giả nát, tỏi giả nhuyển, chanh lột vỏ tách ra từng tép còn mọng nước, đường cát trộn chung vào, những con mắm nằm trong một chất nước nâu đậm, trộn lẫn màu đỏ của ớt, nó bốc lên mùi thơm dịu, khi ăn kèm mấy miếng dưa leo (dưa chuột) vị mặn, chua, cay, ngòn ngọt đưa vào miệng, ghém theo một miếng dưa chuột dòn rụm, và một miếng cơm nguội…thất khó tả.
Con Ba khía là loại sống ở ven sông, biển nước lợ giống con cua đồng, cái mai có dạng hình thang cân, các càng dẹp khẳng khiu . Ba Khía có màu nâu tím. Khi bắt Ba khía đem về rửa sạch, ướp với muối, bỏ vào khạp đậy kín nắp lại. Khoảng một vài tuần sẽ chín. Khi đem ba khía ra làm món ăn, ngâm với nước ấm, tách yếm bẻ càng, ướp tỏi, ớt, chanh, đường, bột ngọt, phi mỡ, tỏi cho thơm rồi đổ ba khía vào chiên. Ba Khía cũng có thể làm mắm, trộn với gừng đâm nát và ăn sống không cần nấu nướng chiên xào.
Người ta kể rằng đi bắt Ba Khía vào lúc ban đêm, người ta cầm đèn, chống xuồng trong xuồng có sẵn các thùng thiếc, khạp, hoặc lu; luồng theo các con lạch, ven sông có nhiều cây bần, cây đước, Ba Khía deo trên các nhành cây thành từng chùm người ta chỉ việc tuốt các “chùm ba khía” vào trong các thùng thiếc. Sau đó đổ vào các lu, khạp có sẵn nước muối đậy nắp lại vài tuần sau thì Ba Khía đã chín có thể ăn sống được.
Muối Ba Khía tùy theo kinh nghiệm của mỗi vùng. Làm mắm phải cần nhiều muối, mỗi ký Ba Khía phải dùng một ký muối. Nếu làm chua ăn xổi thì số lượng muối ít hơn. Đến mùa, nhiều người đi bắt Ba Khía kiếm thêm tiền, hoặc về làm mắm ăn quanh năm. Những nguời bắt ba khía chuyên nghiệp sống trên những chiếc ghe mui, có chứa lu, khạp và muối. Khi nước thủy triều xuống nằm trong ghe nghỉ ngơi đợi thủy triều lên ban đêm mới hành nghề. Khi đầy tất cả các lu khạp, trong thời gian vài ba tuần lễ thì họ trở về quê hoặc đem bán ở các chợ. Ba Khía là một món ăn rất thường đối với dân quê. Ba khía muối thành mắm là món ăn dân giả ở miệt quê.
Nhiều người kinh nghiệm nói rằng Ba Khía bán ở chợ khoảng tháng Năm là ngon nhất. Mùa này Ba Khía mập, càng to, chắc thịt. Ngon nhất là con cái, có thể có trứng đeo đầy trong yếm. Đơn giản và mau lẹ nhất là ăn xổi, Ba Khía mua ở chợ đem về ngâm nước, rửa thật sạch, gỡ bỏ mai, bẻ làm hai hoặc làm ba, đem trộn tất cả vào tỏi, ớt, đường, chanh hoặc giấm để cho ngấm khoảng vài giờ cho vị của ba khía ngấm đều mới dọn ra. Thường thì ăn với cơm nguội mới ngon. Có thể so sánh món cơm nguội, ba khía với món Cơm Hến của miền Trung (?)
Chỉ có một món ăn đơn giản, quê mùa mà tôi nói đủ chuyện loanh quanh. Thôi thì xin xí xái cho tôi nhờ. Sống ở nước người với cao lương mỹ vị, nào là tôm hùm biển Main, vịt quay Tứ Xuyên, Bắc Kinh, Phô-mai Pháp quốc, Bíp tết New York, Mì ống Ý Đại Lợi…v.v. Hôm nay lưỡi được nếm lại vị mặn của đồng quê lòng bỗng nhớ.
“Học theo lời của Sứ Điệp trong mùa chay, tôi cố gắng sống hảm mình và bố thí” người chủ nhà trong lời tiển khách ra về đã nói vậy. Tôi chúc ông ta bình an, và xin chúc mọi người ngày cuối tuần với lễ Phục Sinh trán đầy ân sủng Chúa Kito. Xin nhớ cho hiện nay vẫn còn nhiều triệu người trên quê hương vẫn còn đói và nghèo.
Cách một khúc sông kêu bằng cách thủy
Chợ Sài Gòn xa, chợ Mỹ (Tho) cũng xa
Gửi thư thăm hết mọi nhà
Trước là thăm tía má, sau là thăm bà con.
Lê Bình
(Bài viết có tham khảo trang VienamNet, Và Sứ Điệp Mùa Chay của Đức Giáo Hoàng)