Tiếng trống tiếng chiêng của thổ dân da đỏ sống hai bên bờ sông như hòa quyện với tiếng chim tiếng vẹt cùng đồng hành với thuyền của chúng tôi và những chú cá heo màu hồng.

Chín cây số hai con sông Rio Negro và Amazon chảy song song bên cạnh nhau, trước khi dòng nước đen của con sông Rio Negro hòa vào dòng chảy nhanh hơn và màu sáng hơn của sông Amazon.

Washington, người dẫn đường mái tóc đã trắng xóa, thò tay ra khỏi thuyền máy và nhúng ngón tay của ông giữa đường phân cách của hai dòng nước. Ông giải thích: Nhiệt độ hai dòng nước khác nhau đã tạo vận tốc khác nhau. Cộng thêm quá trình hình thành hóa của con sông Amazon vẫn chưa kết thúc, thế giới thực vật và sự xói mòn đất dưới lòng sông ở đây vẫn đang trong quá trình phát triển.

Hàng nghìn con sông phụ đổ vào sông Amazon. Một trong những con sông phụ lớn nhất của Amazon là Rio Negro nước đen với chiều dài 2.253 km. Nó đổ vào sông Amazon tại Manaus

Nếu bạn đang ngồi trong một lớp học về sinh vật mà phải nghe những chi tiết như thế chắc bạn sẽ rất buồn ngủ, liệu bạn có mơ đến một con sông Amazon mãnh liệt với những cánh rừng xanh biếc bốc lên đầy hơi nước, những bông hoa súng khổng lồ, loài cá Piranha hung dữ, những chú vẹt đủ màu sắc hay những thổ dân đầy bí hiểm?

Rồi bạn thật sự đến với nơi này, được thấy thành phố Manaus với cảng cực lớn của nó từ dưới thuyền, được thấy những con tàu chở hàng ngất ngưởng trên sông, được tận mắt chiêm ngưỡng thổ dân da đỏ đang chèo thuyền kayak, được nghe tiếng mái chèo của họ để rồi chúng dần xa biến vào một trong những nhánh sông con trong hệ thống sông nước mênh mông ở đây.

Diện kiến cá heo sông Amazon

Washington sinh ra và lớn lên ở Guyana, nước láng giềng của Brazil, ông đã chuyển tới sống ở Brazil và trở thành hướng dẫn viên du lịch tại Lodges. Ông là người đầu tiên nhìn thấy những con cá heo màu hồng - loại cá heo cực kỳ hiếm - và chỉ cho chúng tôi thấy. Chúng bơi quanh thuyền và biểu diễn những cú lộn nhào ngoạn mục.

Washington kể: "Một số bộ tộc người da đỏ ở đây tin rằng những con cá heo này hóa trang thành người nhân các dịp lễ hội của làng để tán tỉnh các cô gái khi về khuya. Người ta có thể nhận biết chúng qua những bàn chân quặt về phía sau".

Tất cả bắt đầu từ thành phố cảng Manaus - nơi người ta có thể coi là một Marseille của vùng nhiệt đới với nhà hát opera nổi tiếng thế giới, một di sản trong thời kỳ hoàng kim của các ông chủ đồn điền cao su - cái thời đã qua từ hồi đầu thế kỷ 20. Tiếng nhạc samba ầm ầm, những cử chỉ và ánh mắt mang phong cách Bồ Đào Nha, châu Phi và da đỏ chiếu xuống từ những bancông bằng sắt hay từ những hàng cột lâu ngày đã nong.

Rồi chúng tôi cũng xuống tới bến cảng để đến với con thuyền máy giữa những con tàu gỗ hai tầng sơn màu sặc sỡ, đưa chúng tôi sang bờ bên kia của con sông Rio Negro cách bờ bên này hơn 10km để đến với khách sạn Tiwa Eco Lodge của người Hà Lan.

Manaus nằm giữa vùng rừng rậm của Amazon với khu cảng cực lớn

Nhà hát opera nổi tiếng của Manaus

 
Những ngôi nhà từ thời thuộc địa làm người ta nhớ đến thời hoàng kim của các ông chủ đồn điền cao su 

 
Bên cạnh đó là những khu chung cư hiện đại 

Hai bên bờ sông là những ngôi nhà đơn sơ đứng trên những chiếc cọc gỗ để tránh lũ lụt

Chúng tôi có nên sợ sự tiệt trùng của "vùng đất châu Âu“ lọt thỏm trong lòng Amazon khi nhìn thấy anh giám đốc khách sạn tóc vàng óng xách cặp táp đi ngang qua? Nhưng chẳng đáng lo ngại gì bởi lẽ ngoài vài mái nhà của các biệt thự hạng sang xung quanh một cái hồ con thì tiếng côn trùng kêu vang khắp nơi. Và chúng tôi, những nhà "mạo hiểm nửa mùa" cũng thấy yên tâm khi nước vòi có thể uống được.

Thức ăn đặc sản địa phương được bày ra tại phòng chính với những chiếc quạt quay vù vù và được đậy dưới những tấm vải xô để che côn trùng.  

Nhưng đây chỉ là nơi dừng chân ngắn ngủi giữa lúc sẩm tối và bữa tối là lúc để người ta nhớ, ngẫm lại và ghi chép những gì đã làm, đã trải qua hay được chiêm ngưỡng cũng như xem lại những tấm ảnh kỹ thuật số đã chụp.

Chúng tôi học được thêm nhiều điều sau cả ngày khám phá dưới sự hướng dẫn của Washington: những "tấm thảm“ bằng sậy chẳng hạn, chúng khác với những khúc gỗ là có thể tan ra và chuyển động làm những chiếc môtơ của thuyền phải hoạt động hết cỡ mới có thể thoát ra đến vùng nước thoáng.

"Nhiều khi sự việc xảy ra trong chớp mắt - người ta không thể đi trên những tấm thảm lau sậy này mà không bị cá sấu đớp hay bị muỗi cắn xé", Washington nói. Khi hoàng hôn buông xuống, thời khắc này khá ngắn, lúc mà những tia nắng cuối cùng của ngày nhuốm màu đỏ, màu hồng rồi tím để rồi toàn bộ không gian bao la trùm lên một màu đen, khi mà những đàn chim, những con vẹt đã rời khỏi cành cây là lúc du khách đến từ các thành phố lớn cũng không giấu được một chút lo lắng và sợ hãi.

Thế còn người da đỏ thì sao?

Những con vẹt sặc sỡ là một trong những loài động vật sống tại đây

Trên đường du khách có thể gặp những chú khỉ như thế này 

Nếu gặp may du khách sẽ được chiêm ngưỡng cá heo hồng. Cá heo sông Amazon có thể dài 2-3m và nặng đến 300kg

Một ngày mới, một thế giới mới: khoảng một tiếng sau khi xuôi dòng sông chúng tôi gặp những người da đỏ đang gõ trống, thổi sáo, nhảy múa với chân trần, mặt mũi được hóa trang và mặc những chiếc khố bằng cỏ trong một căn phòng được lợp bằng sậy, bề ngang của tường trống tuềnh toàng vì vậy có thể nghe được tiếng kêu vọng lại của chim muông và thú dữ.

Cảnh này làm người ta nhớ đến phim Aguirre, the Wrath of God của nhà làm phim người Đức với diễn viên Klaus Kinski. Sau khi nhảy múa hát hò xong, những người da đỏ nhanh chóng mang đồ trang sức do chính họ làm ra để bán cho du khách. Cuối cùng họ còn viết cả địa chỉ email cho khách tới thăm.

Điều này không có gì là lạ nữa và cũng không làm mai một những truyền thống của họ, bởi "từ khi có khách du lịch tới đây chính phủ lại quan tâm hơn đến các bộ tộc người da đỏ, xây trường học và gửi bác sĩ đến khám chữa bệnh cho người dân ở đây" - Washington nói. Hơn thế, nhờ vào mạng Internet, họ  tìm được chữ viết cổ và qua đó có thể viết bằng chính thứ ngôn ngữ của mình: "Từ những con người hoang dại, họ đã trở nên khá khôn khéo"!

 
Khoảng 1 triệu dân da đỏ sống trong vùng sông nước Amazon. Họ không chỉ sống bằng nghề đánh bắt cá, sản xuất cao su cũng như bán hoa quả 

Đến bây giờ du lịch cũng chưa ảnh hưởng gì xấu đến cuộc sống của người da đỏ, ngược lại chính phủ còn đối xử tốt hơn, xây trường học và gửi bác sĩ đến khám bệnh cho họ

Những bẫy bắt động vật và những túp lều chung đã bị bỏ hoang từ lâu và dần dần bị thiên nhiên nuốt chửng, nuốt luôn cả một nền văn hóa đã đi vào dĩ vãng. Cái còn tồn tại là sự rộng lớn của con sông Amazon, con sông tưởng chừng không có bờ bến, nơi người ta cảm thấy phía sau chân trời con sông ấy và bầu trời kia đang hòa với nhau làm một.